pifika ß iB a tim i
L n ra r>&eo«aimmabanmrmiu(tos, & refipifcendo à munite rft«hibe«,done cdminis human»c5mngcr«&
tnalisùïninftuiæpcopinqtiabanc. Igicur necfe; nccilloJ ! f e e r « d e terttnisccelcflc confortmm.nccdubium.quod
fcetittcranf ideolode/eosdifccrnens, iftosadhumilitatcm invocationebeati Mattfei,licet Hcbrmisell« .qtuacotl-
Jf D '*
"lüpterea ergo iure noniuftos vocatc dicitut t qnia ctfi iuJ nit.relmquit auftcra, &quod fconfe tchcrä tan modem
Htiam legis laburre, non nifi Chrifti gratia iuftificati a- tcqüiiitaffeaio . totumicdar fpititahbas gautbis .mdul-
b ' ~ • £ 1 getepulis,vtfitfiliisqtloslacr antes ducit, totus blahdus,
totusamabilis 6C fuauis,totüs feftimts. Proccffit enim tan-
quam fponfus de thalamo fuö, & exultans occurrit à fumpud
Deuni inueniuntiu. | Qua de caufi infinuat, quod
non peecatores diligat duntaxat, fed peecatores abfo-
luce vocat in poeniccntiam , vt cos per candclri Ba-
pcifmi pcènitcntiam . de qua longe lupta dixhnus ,.ad
iuftqsfijfcipiat. vcniam um 11 Qu'bus profedo verbis dumo
ccelorum vertice vlque ad fummum eiu$, donee(pon;
lam fuis confirmee dötibiis. Propter quod interdum praseprimit,
illosadlbemveùix fublimativtrifquetamenfe tralegfsfanaionemfetransfùdcratRoman^pare.equæ-
inedi um gratis offeit. Sediniftis,putoille fenior filius ftibus,pereumvocatioGentmmdefignatut. Vndecurii
forisftaus «tardée, & mqle ieiunatpn illis vero junior re-1 eomoxmul«iPublicani&peccatores vcnium conuiuihm
uerfus pâternis «dorificatur donis, &conuelcens iuftifica- j célébrantes, & non qualecunque, fed magnum, vt Lucas
tù r. Felixtam?sBuangcUfta,quiruadunt3Xacconuerfi- ait.(^odprofoaomyftiçeilludolhnditu«cllecouiiiitimr
due o-rcgçm meruit PublicanorumadChridum trahere.1 quofimul fponfus &fponfa, coeleftibus redempradoms,
ius çomuuium. m quo eos
mon ftrabat ;quod ipleluis exeroplis,fiiadoétrina,luxprx-
dicacionisofficio,curameorumgerat.quinefândis crimi-
nibus rci tenebantur, v t cum Chriftocpulisxtcrnx vite
f ginentmlSed quxriturad litteram, cumficutLucas in-
linuat,rçliéHs omnibus lèçntu>fît Chrillumde tcloneo,
quomodo poftea iudomo lua fuis lumptibus palcatcum
cum Püblicanis & peccatoribus ? Exquoliquct r quod rcs
votis magis, quam manu re'inquitur. Reliquitautero o-
mn;a , ex quo le n.ouit ilium imitari, & ideoin domo fiia,
qùaprxfidebatad tcloneum, non quafi Dôminusdomus,
fed quafiminifterfidelis fpernit.& dilpenlât cadnca pru-
denter,cuixternacommictenda erant. In cuius nimirunv
conuiiiio fuppli citer obfccro cumChrifto vel vlrimus epu-
lari,& medicina ipfius à mal is quibus prxpedior,fanari.
T v N c, inouir, acceficrunt ad eum difeipuli lohannis dicen-
tes : quare nos & Pharifai ietunamusfrequenter, difeipuli autem
tut non mimant i ] Grandis Iudaeorum inuidia 6c perfida
calliditas,qua Chriftuni nuncadulandointerrogant, nunc
reprehebdendo, mine dolis, nunc infidiis, nuncapertis o-
dio. um blafphemm arque contumcl is appctune pullànt>
infe£tanmr,& çupiuntfubuertere, quern nemo faflerc,ne*
rnocontraire poterat. Hinc cftlàne, quod Pharilæi, prius
apud dilc’pu’os nocam in magiftrum de Publicanorum
conuiüiocomponunt, apud Magiftrum nunciterum ifti
vna cum éifdçvn Pharifeis difcipuloscaptiosc quafi ieiuni j
neCid', & gui« deditos accufant. Prteteridunt igitur dilci-
puhsde mc^iltro iaqueos ddiorum, 8c magtftro rurfus de
diieipnlis fomenta difeordiæ feminant. in vttoque ta-
en agentes,vt eius do&rinam cndlerent, & contra cum
. inltdi s cxcitareiit. Immittünt aliquandooppofitas perfo-
nas, niicSadducæoSjhûc Herodianos nuncipfi perle Pha-
rilii'a' cuads fvuiiintiatiîlis. Etmodo mittuntdilcipulos
Jojucis, vtipfi contra eum veniant,quc magifter prardica-
•tr.-'r«. Alioquin,q u e lle t corumlbciètas cum eifilèm Pha-
rilàis, quorum dogma dilparcrat?Sediunxit eos inuidia,
euosdifeiplinadmoeiabat. IlliquidemvtMoyfen Chrifto
præfcrreht, ifti verô.cidern vt loanncm anteponerent. V-
trique é;rore parés, vtiique liüore'communiter fieuientes.
Qfiibus Dominus, quia dilcipiina Ioanniserantihibüti,
fponlümleinfînuat,deqao magifter eorum prædixerat:
yui habetfponfam,fponfus e!it amicus autemfpôhfi gaudio gau-
det, quia fiat & audit vocem fponfi. Et conuenienter làtis,vt
ex magiftrî lui voce crederent,& non cogèrent infidiando
trinpora Iponfi læta triftitiis permilceri Pharifaica* legis:
Nccdubium iliaieiunia,non de praceptis implendæ vfiae,
lêfide traditione Pharifsorüm erant, quibus ccclefiaeprae-
ièntisfigurabatur oblèruatio. Vndc patenter ait: Non pof-
fur.t ictunarefiiiïfponfa. Non quod cos ieiunarehollet.præ-
Icrtimcumeo'ùm vita non aliud quam ieiunium fuerit;
led vt altiora nobis monftràrct.quodnbn polfiin.t iciunare
ieiunia ilia Phai ifaica, quxaut de rigore legis yeniebanr,
autdt Ibpcrftitione magiftrornm. Nequc adhucillainfta-
bant,quæ pofteav piritus lànfti gratia roborati, perfetftius
impietteruMt. Intcrea quia Iponlàmquxrjt, ieiunialèpo*
Chriftum perfidem in animo dileftionis affeólu fulèipiüt,
vtique praeparatur. Ibi namquePublicani & peccatores.
ibiRaabmeretrix ibiTytus&populusaEthiopumi quos
‘idem Euangelifta ad Chrifti vocauit gratiam. Hinc Dominus
per Propheram, Vltra fluimna ^Ethiopia inde fupplices
mei. Propterea nee im merito Leüi magnu m prxpataffc
conuiuium dicitur, quia Gentilitas haec omniä in domo
lua,fcilicet in Ecclefia Chrifto per fidem exhibuit. Et ideo
dïfium eft in perfona Domini :Mcmor era Raab& Babj/lonis,
fcienttbmme. Scicbantnamque iam ifti Chriftum ,& ideo
mcmorcorum Dominus, non Iblum ad fidem cos voca-
rat.vcrum eriam lèctim adconuiuium admittens, veftie-
rat veftenüptiali. Propterea jilit fponfiacfponfa quamdïu cum
illis til fponfus, ieiunartnequeünt. Filiiautem ideo dicuntur,
quia ex fide Chrifti Si Ecclefix renati, matern^s adhuc ale-
bantut doftrinis. Omnesquidem lponfiac^>ohlxfilij,ec-
fiex omnibus Iponlavnaconcorporatuf, vt idem fint filij
fimul coUeóliin vnitare fidci, qux & lponla, caritatis fce-
dere fociati. Vnde neeimnierito ineadem domo fponfa cu
fponfa velc batur. Sed (ponfi filij tam um ideo vocantur,
vt teneritudo fidci eorum & tyróciniumdifcipulatus infi-
nuetur,propterquodcis non deb.at gratie aliquidimpo-
nere.
V E x i e; n t autem,inquitydiescumaufereturabe~
ußionfus, & tune ieiunabunt. ] Patet ex hoe loco, quod o -
mnes illidics.quibusChriftus in carnefuit,quafi diescon-
uiuij & nuptiarum,fu«rint (ponfi acïponfie, de quo Ipirt-
tuali connubio Apóftoli iam creati, lugere non potcrant,
q> lamdiulponfum cum Iponla in thalamo efte gaudebant,
Scd venient, inquit, dies cum tranfierintnuprix, & palfio*
I nis Sc refurrcftionis tempus, feu alceriftonis aduenerit,
I tune ieiunabunt. Tuncvtiquejcuaufereturabeislpqnlus.
Multiplicauerunt ex hocloco , poft dies quadragintapat
fionis mox ieiunia illa Ecclefiaftica cclebranda, licet ftatim
-dies illös Pcntéfcoftes Spiritusfandtusadueniens fcftiuoi
dedicauerit De qua lanè occafion eanus Prifta ßcMaximil-
la filtern poft Pentecoften tradidcrunt quadragefimam
facicndam , quafi ablato fponfo mox debeant filij Iponfi
ieiunarè. Sed Chrifti Ecclefia illud ad palfionem & tefurreclioncrn
vfq-, diftulit , vtlpiritalislaginxiciunioadillud
Pafchale Sacramentum animx melius prarparacentur. Tarnen
Apoftoli non Iblum poft alcenfionem Chrifti ctrpe-
runtfiere, verum in palBone. Expleta autem alcenlionc,
diebus, quibus aduentüm Spiritusfanéti expeftabant, fine
dubio & deinceps flentes & abftinentes crant. Sed Sc
Dominus quomodo difcipulosptohiberet ieiunarc,qui&
ipfe ieiunaoat ? D einde dicit eis, quod nequilfitnum illud
Dxmonum genus, non nifi ieiuniis & orationibus pofTet
fupcrari.Quapropter fi eos vincere vult, qua tatiooe, qua-
diUcumilliseratnon debuerint ieiunare ? Vel quomodo
non ieiunabant, cum omnis tutba cum eo perfeuerans,
non habeat quod manducet;Prxfertim cu nonnifi quinq;,
autalibi,lcptem inter ompes panes inueniantur ? Putafne
illis omnibus ieiunanribus Chriftus & foli prandebant/
ApoftoJi?
In Matth. Euang. Lib. K
Apoftoli?Abfitnositàdéfipere* Sedquôdveriuseft,filii
fponfi lugere vel ieiunare, quamdiu cum illis eftfponlus, i myftice nequeunt,quià introrfusgaudio gaudentmiriuli,
, & epulis epülanturxternxbeatitudinis. Hoc itaquegau-
j dio loannes gaudebat prôpter vocem fponfi , non quod
Iponfus eflèc, fed quia amicus eius erat. Et hinc eft quod
ait,non polie fponfifiliosieiunare, licetilli ieiurient , qui
needum ad nuptiasiritraranf. Quia nimirum omnes illi
ici u liant, qui panem vitx ignorant. Chriftus autem & Ipô-
fiis,&panis êft,arque conuiuium dclitiarum. A quo ieiuni
çrantiqui nec dum reriouati nuptiarum intereffe nequiue-
rantépulis. Hinc fane lèquitüiv
N emo commijfurampannï radis mïttit in veflimento vete-
ri» nemaiorfcijfurafiat; nequè vinum nouum invtres veteres, & _
reliqua. ] Igiturantiquxlegis lupelleétilem vêtus appellat
veftimentum, Iudaicis ateritum ftudiis,lenfibus corruptü,
lèâ is IcilTum , aâ lb u s obfolctum; commilluram autem
panni rudis, Euangélii nuncup.it indumentum. Quiàpro-
fetfto ficut veftimento tegitur corpusj itadodlrinis anima
cooperitur. Sed aliud eft ycftttrjentumvêtus, aliud vero
nouum; quia vêtus corrup tionern pâtitur vetuftate con-
fumptum, cui fi affiiatur nouum ,ptior fcilfura fit, düm 6c
illud quod erat lîgnificatiônisgratia promiftiim , corrum-
pitur,& illud qüod ad (alutem omnium erat repromiilùm,
perfe lùfficere nonxftimatur. Hoc plane Hebionitxnon
intelligentes,commilçûerunt noua vetenbus, nonputan-
tes fine lege Moyfi C hi ifti Euangelium polie fiifficere.Lex
quidem per le vlque ad gratiam, ficettradirionibus Phari-
Ixorüm eflèt confumpta, multum prôfuit ; fed inchoante
gratia, non veftis Euangélii, qux de agni vellcre contexta
eft,eiadmittidebui t. Immo celïantibus figùris, vetuftate
exinani ta ea qux in eadem erant.lege agendx vitx,in noui-
} tatebportebattranfire. Vndé loannes, cum de dileâione
loqueretur, Fjliolimandatum nouum do vobis, inquit,manda-
Èum quod ab initio âudiftis. Quia profeéto illa om nia non
vetüftatis, lèd nouitatis erant. Cxterum Sabbatifmus &
NèotneOix, aCritus ieiüniorum, vel reliqua fignificandx
vitxinftitutâ, quafi veftimentum vêtus, iam conlumpta
prxtetietànt, vejuti vmbtx clarelcérite luce. Propterea his
nbnaftuenduseratparinüsiiouæ doftrinæ. Vtraq; tamen
do&rina, iure pannus aut veftimentütn dicitur, quibus indu
taanima non-tîiqebit à frigore infidelitâtis,.neque nu-
ditate turbabitur. Quia hxc eft fila ftraguiata veftis mira
varietate oniata, quam nobis in Salomône fa'pielitiàperfe-
cit. Sed & quidam de Philolbphia dicurtt lubfpeCiemiïli-
cris, quod habuerit veftès lubtili artificio & indiftolu bili
matèriaperfçâas, quas ipla luis manrbus texuerat. Qua-
rum Ipëciés ferebat ac fi fumolas imagines', ' quas caligo
quxdam riegledx vetüftatis oBduxerat; habens in extremis
deorfum n Grxcum, quod fignificat pradii cam Vi-
tam.infupremis vero & legebatur, theoricam volensex-
primere. Qmbiis aper te infinuat, habitum ahimarum, la-
pienxiç dodtrinam é fiè, licçt traditionés hominum cam
commacülàuerinr. Quibus remoris ac fi vmbris, patet lu-
cis veritas', qux nimirunv non poteft admitti veftimento
veteri, ne peior obcæçario fiat, fi lux obfcuretür in tene-
bris imo caligôearum reâiusfi elarefeat in lucem. , Ve- :
runtamen audis commifluram panni rudis, ribn iciflurx
partem accipias, lèd pnneipium textur* . 1 Tune enihi pfi-
mumtëlaregalisindumenti de Chrifto vèllere texèbatur.
De vellere ,.quod dabat Agnus, qui toflit péccatàmfindi.
T une qüidem principium'Euangelii cexebatur, idcirco iure
cômiflura dicitur, hoc èft'iiinâuiâ.Noh quod yeteribus
debeac fociari.fcd quia vlq; in fihem fiipra corda'çrederitiü
débeat extepdi & dilatari,vt ynafic veftis omnium iriëoh-
futiïis, Sc indilcilla, defiiperc ofitexta, capiehs omnes, në-
inmem nudum relinquëris, nifi quilè talibus ptïuauerunt
ornaniçntis.. Geminât autem exempliim vëftimentii&
vtnùm yetériim'noùorumque. Sed per vtrès/veteres debe-
raus intèlligerë ScriBàs &.Pharilxos, vel quofçumque extra
Çhriftigratiam, <jub$‘"hpç«jujpaâbluit aquaBaptilma-
:tis. Qui née d,ùm veteriRpm«ih.e4 cpbfitp, pofluntluftiric-
re feruprém d p ^ rin x Chrifti. Nâm per plagülaih Veftî-
;nienti noui, 8cvin jim nouum, prxcepta E u a n ^ liï lènri- '
enda„qux nôn polTunt fuftirierc ludxi, ne maior Icilfiira
102}
fiat. Tale quid 6t Galatxfacerë tupiebant, cùm Èuâneelio
legis prxceptamifeerent. Sed Apoftolus ad e ô s , O irifenfa-
thinquk,Galat£,quisvoifafcinaüit veritati noriobedïre? S er-1
tno, igitur Euangèlicus, & do d rin a Spiritus fa n d i, App.
ftolisporius quam Scribis &Pharifxis, aut difdpülislo-
ânnis Chrifto inuidentibus, iiifundenduseratjqui tttàio-
rum luorum traditionibus deptauatilÿncëritatém price*
ptorum Chriftinon poterànt cüftodiré. Alia éft chirh pu-
ritas virgirialis artimx j nulla prioris vitii contagioiiepol-
lutx,alialibidinof*obfcxnitas, quæmültorüm fordibus
fubiacuerit. Licet quidam ad imperfediorieiri difcipulo*
tumiftavoliierint transferre, vtipfiàdhüccatnales 6c ih-
firmi prxceptafeuetioraferrènequiuérint. Q uodfiitaeft,
adhuc Scipfî in vetuftate erant; quod abfiirJhm eft intel-
ligére, cum iam fecreti eflènt à iugo'legis, & fponfi filii àp-
pellentur. Porius ergo contra eos ifta dicuntur,conquiren-
tes, quare nos & Pharilæiieiunatnus, difeipuli autem tui
non ieiuhant? videntur defiderafiè, vt eos Chriftus àieiu-
niorum iugo, & grauitaté legis lolueret. Idcirco mox au-
dmnt Euangélii præcepta, dum in vetuftate manferitttfer-
uare nequaquam polfe, ne peior in eis feillùrâ fieref, quo- :
rum dödrin^ vetuftateattrita, nouitateni prxceptorum
ferre nequibant. Etipfi, vtres, vinum nuptiarùmj de quo
i Apoftoli ebriiloquebantur variis linguià, continere non
I poterànt. De quo nimirum.vino Architriclinus fponfo fer-
tur dixilfe, Seruafli vinum bonum vfjue adhuc. Quod deni-
| que vinum, neç dum Pharifxi quibarit ferre vetuftate corrupti.
Vtres autem noui, fcilicet Apoftoli & eorum imi-
tatbresjillo replebantur. Quia prius vt vtres pelliumab o-
mni fqüalore purgantur,& pigmen ris liriiuntur odorame-
totum interius. Ira confedi diiünis torcularibusapti cen-
kbantur virtutibusj&gratia Spiritus làridi reparati. QuoS
lane Dauid fui uros àfpiciens de lè gemebar dicens, Defe- '
ceruntoculimeiin eloquium tuumdicentes, quando confolahrû
me? Quiafaftusfirn ficut vter in pruina. Qu x pruina infideli-
tatisproculdubioiftos congelauerat,idèirco vetuftate Cô*
fiimpti,muftum Euangelicæ prxdicatiônis capere nequibant,
nequeprxceptaleruare. Quod fcenedilpenfatorfa-
lutispra:uidens,nôuos vtres de prxlocrucis replet ebrié-
täte Ipiritus, veteres autem vacuosdeferit, ne peior fcilfu*
ra fier et.
E t ecce Princepsvnus a c c e ß i tadorabat eum dicens: Ftlid
meamodo defunftà eft, fed veni imponemanum tuantfupeream *
J Porto Marcus & Lucas, non mortuain eâm di-
'cunt,lèdin extremis ellè, vel in breui moriturarri,videlicet
morti proximam. Quam ideo prxfens Eüahgêliftamor-
tiîam nunciallè allèruit, quia delperàuerat pater eafti vi-
uam iftuenire : propter quod vicilfim vtrümque d icunt,
ï. v i r u m q u e ille petierat, vt fîqe moritüram fiioJt ftna:
r'étjfiueiam mortuam fufitaret. Hincquoque tamflebiîi
lamcntatiohe rémediumpoftulàt filix dèlperatus devita.
No n qüidem vt xftimo incredùlus, lèd eruditus à lege!
Qua de caulà licet om nia Verb o creafiè Deum in/princi-
pio cognouerit.hominemrtamen Deâmanuplafmaium le-
geràt,ëx quo deniqùèëadem manu filmai, qua creàt^fuç-
rat,recreari credidit,&redùci de morteadvitam. Vnde
patenter rogat, Sed vent,imponemanum fupeream. V t qui j
ipotite prius ad creandum po/ueras, ad rejiarandüm ite -|
rum ex ora tu s impon as. Et hoc eft quc>àPfôi>heta fâtetür
duthàecantMtTufoma/iime,&pofutflijupeime raanum tuant.
Quia quipofuit cumfoimaret ex nihftb',"depöfuit vt' 1
imponatiterum mahurp, & reformet earn dëperditionè.
Iux^ ?nagqgeneriäin mùîtum valet qtibd ait; Sed veni, im-
ponemdhumfuper earn, f i ProaildubibV qüiäfihgülä Sacra-
& Qm^jïètisjiçoûi^à'Ôpmihôw
iigfioriiin loco,
hominésd dxmohibus bbfeftbs libéïàt.,' V t quefti
E « ^ è ^ ^ )^ u tttio n um numei-q àd'le rèiiofcaiîi a domi.
^irii® ërëàtioHjs
? j S je itâqùe qiiôHlèptimpfôcb jfide öÄeren-
dbtfiùm
r?JP5vv ■^ R i m e dbnis^örhhä'
pecCacorum vulnera fanai, &gratiàm^rë3 çühdi
am praftat. Vnde fatîs ôciilofè ferfiiô SBHHiffii»
P fu 2.1