A
loh kn . 7v
i. lab an. 4.
W I
"lohn». 7.
32S dmbroßi Am bitti
th o b . 4.
Matth. 7.
Hinc in èuangelio dc àiïtorehünis'charftatis di&um eft: r»
nouiftimo magne dtefcftiutt at ùft abat le fus clamabat : Si qttis
JitityVeniat ad me & bibdt.Et qui credit in meificut dicit ftr'tptura
flum'ma deventre eius fluent aqua viua. Hoc autem dixit de fpi-
ritu.quem acceptunétant credentes in eum. Ac fi diçerét:
Qgi lantüdihêm diuinarum fcnpturarath intelligere fei-
, entfer cupit.fideigreffibus ad me xeniat : yèpiens, ipiritum
charitatis bifiat. Deus enfin chàrîtas èA.èódemfpmtu fà-
tiatus,operando in me crèdàt,j& dé interior« hominis eius
ventreid eA'de memoria,,coiiâis ipiritalram do&rinarum
fiûentamanabunt.Quod itaque in euangelio dicitur : Cia-
tnàbat lefts,fi quisfttit,ventât ad me & bityit: & q ù i crédit in me,
ficut dicitjcripïura,flu7nina de ventre eius fluent aquaviua: hocin
ifta reuelatione, & vox eius tanquam voxaquarum multa-
rum.Quia vero de charicate fèrmo fe intulit, libet breuitér
Ariéfcimque, quæ fint do&rinarum eius voces ad mentera
Védileère, qüanquam difficile fit, d quolibet homine rem
tam mu'ltiplicem plenfterapprehendi ,.ytpbte omnem diuinarum
plenitudinem feripturarum. Huiusnamqueini-
tium,dileétio Dei e A,ac dile&io proximi.Sed Déi dileâio
per tria diftinguitur:quia ex toto corde, & ex tbta anima,&
ex totavirtute diligi conditoriubetur. Qua in re notandü
eft,quod dioinus lèr mo cum Deum dTligipræcipit, non
folum narratëx quo,lèd etiam informât ex quanto, cü fub-
iugitîEx totafoqjitudine.vt videlicet qui perfe&e Deô pla-
cerédelîderatjfibi de iènibii relinquat. Proxitoi autem di-
leâto ad düô præcepta deriüatur, cum & per quendam iu-
ümn dicitur : Quodab alioxibi odis fieri, vide he tu alten
facias.Et per lèmetiplâm veritas dicit'.Quacunquev'ukisvtfli’
ctant vobis homines,itd& vosfacite tllis. Hac eft enim lex &pro-
pheta.Quibus dubbus lcilicet,vtriufque teftamenti mand a-
tis,perynüm malitia cöpefcitur, per aliud benignitas prero
g ativ e malum quöd patinon vult quilque, non faciès,
ceflècànocëdi opere:&rurfum,bonum quodfibifieri ap-
petit,impëécns,ergavtilitatem Te proximi exerceatex bc-
nignitate.Sedhæc nimirü duo dum félicita intentione eo-
gitantüTjCor ad innumem virtutumminifteria tenditur: ne
vel ad inferendaquæ non debet,ex defideriw inquiéta mes
ferueâtrvelerga exhibehda quædcbet,ocip refoluta torpe-
feat. Nam cum cauet alteri facere, quod nequaqùam vult
ab alter o ip la tolerarèc foiiçitâjfe intentione circunfpicit,ne
flip erbia eleue t,& vfq; ad delpedum proxim i exaltet : deij-
çiatanimum.ne ambitie éogitati onem laniet : cumq; hanc
ad aliéna appetéda dilatât, angu Aet:ne cor luxuria polluât,
&fubie&um defideriis per ilficita corrumpat : ne ira exa-
fperet,& vlque ad profèrend^mcontumeliam inflammet:
né inuidia mordeat,&alienisfelicitatibus æmula, Tua fè face
çofiimattne immoderate linguam loquacitas pertrahat,
eamque v^que ad lalciuiam obtreâationis extendat: ne o-
dium malitia excitetjdçpsvfque ad iaculum maled iélionis
irritet.Rurfum,dum cogitât ÿt ea alteri fàciat, quæ ipû fibi
fieri ab altero expeâatrpenlèt nimirum, vt malis bona, vt
bonis méliora rependat:vt erga procaces manfuetudinem
longani mitât is exhibea t,vt malitiæ pefte languétibus gra-
dam benignitatis impeivdat,vt difeordes ad pacé redijpat^vt
concordesàd concupilcentiam veræ pacis accendat,.vt in-
digendbus neceflària tribuat, vt errantibus viam re&itu-
dmi‘sofl:endat,vtaftlidos verbo& cbmpaffione mulcear,
vt accenlos in huius mundi defiderijs reftringat, vt minas
pbtétumratiocinatione mitiger, vt opprefTomm angunias
quanta valet ope iublèuet,vt forfs reiiftendbus patiendam
opponat, vt intus luperbientibus cum parientia difciplinâ
exhibeat:vtergaerratafubditorümfic manfiietudo zelum
temperetjquatenusdiuftkiæ Audio non eneruet:ficad yl-
tionemzelusfèrucatjVttamen pietatis limitem feruendo
nbn tranfêat: vtingratosbeneficiisad amorem prouocet,
ytgtàtosquqque minifteriisjnamorem femet,vt proxi-
moftiiïi mala cum corrigere non valet,taçeat:vt quæ cord* -
gi loqüéhdopoflunt,eorumfilenaum conftnfum eflepe.r-
dfiiefèà&vt fie ea quæ racet toleret, ne tarnen in animo yj--
rt^ dolorisocCuîtet ; vt fie maleuolis munus benighitatis
cxhibsat,ne tamen pergratiam àiure redtitudinis excédât:.
■vt cunéla prôximis quæ valet impendat,fèd hæc impen-
dendo non tumeat:ytficinbonis quæ exhiber, tumoris
pt^eipitifi paüeat, ne tarnen à bonis exércitatfo torpefeat:
vtficquæpoÏÏidettribliat, quatehiis quântâfitlargitas re^.
riiunerantis attendat,ire Cuin terrena largitur.» Jùam plufi.
,quam necelfoçftinopiampaueat;&.in oblàtione muneris-
nilaritatis lumen jriftitia^obfturer. Bene itaque .voXÏingu~
lads Chriftijtânquâm vox.aquatum multatiim dicitùr;qu^
nimirum cumypa eademq; fit chantas , fi mentéplehe ce-
perit.hancadipnumeravirtutum opera multiformitera’c-
Ççndit.lCuius diuerfitatem^breuiter exprimimûs j fiin ele-
«ftis fingulis bona illius perftrihgédo numeramus^iæc nd-
queprimum ecclefiæ membrum.Abel docuit, Deum pr%
omnibus elle diligçndumj eidem^que podora munera offe-
renda.Docuit ecimpiumfratrem.amare,àquoin typû D0.
minicæpaffionis occidendus çrat.Qué fi non amallçt
culdubiofæuientireludaflèt.Hæc^peodé Abel natu Seth
inftrùxï^jîbllpofîdsmundjioccupationibiiSjdiiiinç concé-
platiopiinhaçrerÇjoratiQnibulq} vacare.HæcEnoc.h & inter
hmes yiuere docuit fpiritali ter, & ad .fublimê^itatn ab
nomi'nib.ét corporafitgrabftraxit.HaçNoeideïpeiftis om :
nibüs, foli Deo placère mpnuit,a,tq; in arçæiàbrica Audio
longanimitatis exerçuit, ôt mudifuperAit'é pia opéra exer-
cendo rHeruauit. HæcpSem & Iaphethuxpiliter Verenda
patris erubuit:& fuperieâo dorfo pallio,quæ non vidèbat,
abfcondit.Hæc Abraam inAruxit,vt poApofito amorepa-
rentum,Deum potius diligere agnolceret: agnolcensquo
nefoiret,iatupceuangelicus vit obediensexiret:quem érin
obladone vnigenidfilü,diforetioné docuit inter Dei amo-
ré & hoîum. Plus n.hunc Deü amare compulit-q leipfum,
cui vnicam jplem pro qua folentpii parère s animas nias in
mords penculum mitcere,deuotus maèlare vo 1 ni t.Et certe
amabat p cunètis hominibus filium, cui tamé m oblàtione
amoremprætulitDei.Quamobrem quia iplà de qua loqui-
raur chantas, eiiiCdem Abraæ dexteram in morte fiiii obe-
diendoextulitjhuncproliinnumerægétiiim patremfecit.
Hæc liàac men te m,qa lempe rad m undi tiâ tenui t, caligan-
dbus cæcitate oculis,ad videnda longe poft ventura dilata-
uit.Hçc lacobdocuitjVt duaiji vel potiüs quatuor foeminà-
rü maritus,ita debitum carnis cpniugibus rëdderet,vt vxo-
res d il igénS,ad ærëma eotem planda amor eius non defiçe-
ret.Cui foli pernoèlanti angeli occurrunt.* eum quoangei9
tpta naâelu<Aatiir,lu<Aahsfuperatur.CopuIitetiamhunc
piadiléédo, vt amifiùmbonû filiu medullitus gemerct, &
p rau orum fi lio ru prælen dam æq uanimicer rôle rare t. Hæc
îofeph à frarribus venundatum liberauit,&erudiuic'ani-
mo illatum lèruitium perpeti, & eifdem poA fiatribuçmc-
te non elate principari: velpocius itahuncdocuitvcndiro-
re.s fratresfortiterinterius diligere i vt tamen exterius pro
expiatione criminis durius illos exaggerans affligcret.Hiuc
eAqupdeorum quol'damvinculis ligac, carcere crudit,iu-
niorem fratrem requirit,quemredu<5tum, pro reatu furad
Icyphiin feruitium rednere fiigit.Et tamen tôt tantaquefo-
ris exaggerans, taèlus interms viieeribus amore præcipuo»
le continercnon valens,ad lachtymas currit:rur(unique
Iota focie,ducus exeâor egreditur, & duriora quam pri us
loquitUr.’Qupd videlicetagens regulaui veræ charitatis i-
mitandam proponit,verum & nonfalfum amorem oAen-
dit. HæcMoyfèninAruxit, fie dileâione proximi vigere*
y t Ilraeliris peccantibus,lemet mortipro eis obiieeret, di-
censad Deum : si dimittis huicpepulopeccatum, dimitte. Sin
autem ,delè me de.ltbro in quo mefcripfifli. S ic zèfofpruere, vt
vice Dei iralcens , vigintitria-milliaex eis vna die gladio
rrucidaret. Hæc Phinees brachium in vldônem peccan-
tiumefexit, vtaccêpto gladio coeuntes transfigerét, & i-
ram Domini iratus placaret. Hæc Ioluæ animum ira dé-
uinxitjVthumili eiusimpeno in figendo foie & luna Do-
minus quoque obedirer. Quem etiam intantum auari-
tiam cauere docuit, vt nihil exprædis vel terris hoftium,
ytpote dux populi, præfumeret, nifi quod ei ex com-
muni forte obueniftèt. >
Hæ,cSamueli'&in principani-bumilitatem præbuit,&
*nKéÇUI)a,in- deie«Aione lèruauir. qui cum perfequentem
lèplebein diligetct,iplè fibi te Aimonium ex tint,quia cul-
men ex qubdeie&us eA, n'on amauit^Hæc Dauidanteini-
qiiûm regem & in humiliiatem cômouitad fugam, & piç-
taterepleuitad veniam;qui perfocucbrem fimm&timen-
do fugicvtDominum, & tamen cüm poteftacem feriendi
. repei^Tf
1
'Gw.ÿ, ]
Gm.i j. ï
Gcn Æ
Ge». j 7.
p
Gene. )j.;!
Gm.44.ij
Exol )i.„
H
■Ibidem. \
Hum er. *f:
lo f.W
>MSibidem.
| | II- &
S
jéftch.î.
■tniel.iÂ
r '.v'jÆ tniel. i.i
.Mach. 7.
%Mach:i.
Bffl
iffîÀjMcalflflïWïtLiberffiniUs.
reperi(fet , nbnàgnouitinihîicum HæçNathaif&tôhtrâ:'
peccan rem regem in autoritärem liberæ mçrepàdonis fu -'
Aulit,&cum regis culpa deeAet, in petitione hümiliter
Arauit.Hçc per Ilaiânuditatem in carnis prædicatione non
etubuit:&mbduâ;o carnali velamine,my Aeria ftiperna per
netrauit. Hâec Eliatn. qrtia fëruôris zelô ymere ipititàîirer
docuit,âd vitàm quoque&(piriràliter abftràxit. Hæc Eli-
AumquiamagiArumdiligerefimplicitérinftruxit,niàgiftri
fpirituduphcitèrimpleüit.PerhancIeremias,neinÆgy-
ptum populus delcenderet, rèAitit : fèdtâmen & iiiobediences
diligens^ quo delcendi prohibuit y &ipfe deleen-
dit.Hæc Iezechielemjquiàprius àterrenisdefideriisruAu-
lit, po Apercincinnurncapitis inacrelibrauic.HæcinDa-
niele,quiârrégisdapibus gulam compeAuit,& efuriendum
ora leorium claufit. Hæc tribufpueds. quia in tranquilli tâte
pofitis incendia yieiprum fabdidit ; tribulationis rem-
pore Sc flammas in fornace temperauit. Hæc feptèm Ma-
çhâbæpsirâtres edocuitpro te AarjentbDèi & legibus eius
blandientem lim ul&tefrentem impium regem delpicere,
intrcpidolque a ce r rimammortei^ lu bire. Hæc.^lattathi-
am, ludam & fractes eius armaüit vt,pro dilebtione ciuium
nccanimabùs fiiisparcerent. Hæc vtdelêxu rauliebri ali-
qufiiloquamu^IudithjEAher fimili voce perdocuit.Hæc
vt àa nbuiteAaméti patres veniamüs, Stéphanû tàm inge«
niolâarteerudiuit, & vtprius le eum difcëptantcs Indæos,
incircuncilos cOrdeatque lpirituilànèto refiAentes , zeIp
Dei commotus vocaret: &.poA paùlùLum pro éis à qüibus
lapidum iiftibus moriebarur,genibusin tëi'râm fixis,-oraret:
dicens: Domine, ne Aatuas illis hoc péccatani> Nuliûsitaque
pütet, india àlperaipçrépadone e harica tem; défüi fie,;
cum exitus rei clamer multum eum amalle, quibus talia
zelo commotus dicebat. Hæcin Petro & minispöféntum
principum-reAititfbrtiter & hï ei rc un ci fi oh e Hi bin oüe h-.
da,minorum verba libenter audiuit’îHæc i ri Paulp & nia-
h usperfequ encnirahumiliret pçrcülib,& taménin eirçuh-
: ^ifionis negocio.lógèfei mparés prioresaiidaâer iiîçrepa-.
nie. Quæ videlicet cunéla vt enarrare breuiter pptuimu^j
fiue lenia fine alpera, châtitacis impülfù a (àtiétis akunt:
quæque ego etfî pauper ingenio eXâîidrtimdiüitiis huber-
rinîeaggregaui, oAendetis non inaniter vocexh ChriAi a-l
quarum muicarum vociaffimiiatanlfuiAbiSequitur:
E t kabebatindcxtrafuâflelläsßpiem^
Quid in his lèptem ftellisi^elligeredeberemus> isqiii
apparuit angélus, infenu s expofuit, dicens s SeptemAellas
quas vidilUindéxcerameajangelifurtplèptemecclefiartlm.
Npbisautem quærendum reliquit, de quibiis angelis hoc
dixerir.Cuius videlicet locutiortes ,qUasadhosieptemdi-
rigit angelos ecclefiarum, fi folerterinlpicimus * apèttC in-:
nuunt, nequaquam hoc loco de illi$ filpernai patriæ Ipiri-
tibus mentionem fieri, fed de lânètis prædicatoribus, de
quibus Icriptum eft: Etangelïpacis amareflehunt. Et rufftirti
Labiafacerdotu cuflodtuntfcientiam y&legem exquirufit deoté
eius ,qüiaangelus domini exerettuum eft. Neqüe enim in illis
cælellis patriæ angelicis lpiritibus inuehitur aliquid quod
reprehendatur, h eut in i Ais quidam digne reprehehdi,a-
petta locutione monAratur.Quid’quoqUô tamabfurdum, i
quam fi illos per lohannem rej^rehendi à quolibet çreda-
tur , qui in nullo iam delinquere poflè monArantur? Et
quidcongruentius,nifiillosperhominemredarguerequi-
busadhuc ineft quod reprehendatur ? Quia y.eroféptèm
nonjhumèto Amt, Icd fignificatiotïe vniuetficatis« himi-
tumomnes ecçlefiæ prædicacores ilia Ipecies epmprehen-
dit. Qnamobre m in ligni fi cation è non iam lèptem, lèd v*-
nu&eltangelus. id e A perfeétus otdo prædicantium fient
lèptem candelabra non folum lèptem Afiæ écçlefias,fed v-
fliam atquevniuerralemecclefiamtiefignanc. Sed&fi fubr
t ili terin tendi m us, i n iftis lèpte m etiam candelabra inueni -
mus id eAin làn<Ais prædica^pribus vhiuerlàlem ecclefiam 1
fiocipibdomino innuence » qui in fùtifèquencibus vnum
eflè & angelos &;ecclefiaÿ,docet.'Gum enim devCjuolibet I
angeloinprincipio loçucipnis,dicat,Et angelpécclefiieilli-
nslcribe: atquein fine eiufdemiocurionisconcludat, Qui
Ip.ïèdecc^ifiidiQriöftendltpfo >ange_
losjquodécclefias.SicaüccihiAacöhiicimusvtiiórpéciem
velgenLiS cüihfiuidamhs>led in'lpec|egeiiUsy Sc ruhlum in
gehercippeictd pftendam us»id eA tk jri^fcphfothu at^ue
ipècialipr^dicantiumqcilinë^ fedtifdfmemac'getierälem
ecclefiam:&.rqrfum in fepti forihi acgeiiérali eccl e fia,' fe-
ptlfpfmem-atque fpecialem ordinen,i pra?di,cäriti.hm de-
mohftremus.Nbnenimpo,lmht[fëparariabin
vhu fiint corpüsrqqopicjj vna èu cCclefia,qu^in^hoélc
pralèhus>fiue caelèftibus vêcbisdiuéfignis&miracnli
bonorumaiftutim è^emplff jVelutaAra fiimameati fefula
gec.De quibus nipiirum irdómihus acliuüërit . panlo irife-
viüs pl éni (firn e d tip ut ab im u s. Nünc autem quasfitdextera
ChriAi,m qua feptemffelli cflè perhibèntür, requiram us.
Vèéhini'patuitas ïpgéidbli mei capitjdexccfa 'ëiü^’h^clbcp.
pro fummabé^tifodine,prafum maprölpéritatepouta éA;
qtias videlitetflundtnairctilrlpe tuncericinre', qdandoïnJ
fiicuiöagniabhmdisfqa.ihtlepardti, &rlidéxtcrampr(h-
'dpahsd^i^ollocafi EicCt'tAd m iraqhe^c'élefia in dexfora
'GhriAieitjlubaudiSibéacaprffideftiuauónéih'lpttfem^tx-
leAis vitjefucura:
veladuerfitasnuilanbcebit; In haedéxtéraftlturai'h èëclë
fiamDeuspaterprxfoicbat, eüméid'empérllaiaihpröpne-
tamloquerethr, dicènrs: Netimeas, quhaegó hcUmßm & ne
decline{,quiaegóDcui tuuscoHfyhauite&aV&ilMus.fum tm&
fufdpiette dèxceU ihfti mei. De qua eideni lulfeeptpri Plaimi.
Itadicu: Ajiiti; regina'a dextrit tuis in veftttu deaurdto, circuthd-
mi'ta ^uius altaritta fingula membradtngens, diperci/
tteregnüm quod Quid
verö iuAoruavecckfianunepermixtacumreprobjsdegic,
eum eam in dexcera ChriftrceheriaudirHus, atbto partem
intelligeredebemusi'quaiiil fiittvoad (^kteram iocanda,
& ab impiis feparanda erit; Multi enim funt vocati pauciverö
eieftiSequitur: : . 9
\ E t exibat.
Qmdieaquehoelpcöpérgladiilmvtraquépartè äcutu
accipimus,mfipr«dicauonem ^eterisacnouiteftamelid?
(^iia ënim giadnis pradicationem faiti'éfeam defighet,tèAa-
tur Paulus jdiccns; Èt.gladiumftmtU:,quodeftverbumDeuQm
bene yrraqucpartèacutuselkdicittir; quia vidêlicet.hinc
culpas operis, iiliacrelecatiihci tascogitati.one$..Vèl cêrté
ideo bis acutus vpcatiir, qüia’huic eteéfcós duhi péicütic
a terrenis voluptatibus abfcidens ,in, iioua:vit*cohuerfc
tionem v 1 uificatallincrep rpboS ferieps literd Pccidit. H iriG
Paulus dieic.L5rer4oe£i</jr,j^zri?W4«ie/ÄVittij?wriHoGglädiö
mgulan tur hi, qui ob amorein pattia: ca^leAis jtórèntes aè
carualcs propinquos delèrunt domino atteftante qui ait:
Non vent mitten puctni in terraifedgbadium. Vent etiini Jèpdrate
hominem aduerjuspatrem juum, &fiüam adueirfus matremfuam
& nurum aduerfusfocrumfuam. Htfoeertea lanclis prasdica-
tonbus pereuflaiuerat läncta ecclefia^qu« diéebat:lw«e8e-
runt mecuftodes^uictrcueuntciuitatemiperCttlferuntmè,&vul~
nerauerunt nie.Hoc&ccm&ns Paulus dicebat: Per arma iufti-
tiaa dextrit &aJiniftrUibioc accingi in carne redempipretii
afpexeratpialmift^jCumdiGéretMccii^^e^/adwfööc^piJ^T
)«tt^ore«ri/jfi«e.HpcedämyerläyiceIudxdriiniperifidia
fuerxt confolla. ad quorum perlbtu dominus perpröphé-
tamdicebat: PlagainimicïpmuftiteAcfidicci£t\Lïteraoceidi
re, De quibusininfidélitate përdurantibuS, lohge infèriiis
fpecialiterin hacrèuelatione dicitur: Ca;teriöccifi luntgla-
dia lèdentis luper equum > qui procedebac dé ore ipfitis.
poteA etiam ideo lacrum elciquium gladius vträqueparre'
acutu svocari:quia&imperfeêtos fecundum literam exte-
rius in fotma t, êc perfeótos iuxta my Aicum incéllëdhim in-
terius erudic.Sequicur:
Etfacieseiusflc u tß l lucet w 'Virtutefua,
Quia vtfiepeiamdiximus, Chriftus & ecclcfia vnr» font
perloua, p oliu nt per faciem ei us folis clan ta te tu lgen tem, |
omneseledfaffignarirnon^amentales qualesnücin pr?
tf&a'ftI.:{
ija lm. 44.
Gdnt.y,
.Cor.fi.
Pfalm.44.
'ercm. 50-
Apocal.19.
habetaucem, audiat ^uid fpiritus dicacecclefiistnon angé- fènti vita funt, ièd qualcs in refiirredione futuri fifot.Oe
Biblioth.Vet.Patr.Tom.yÆarsz ; Eé z ; quibus