tfa. 16.
Pftt. ff.
Ef tunc àpparueruntfentes aquarum,id eft, Appftoli & Eu- | multos filios addufturus erat in gloriampatris, autorem felu-
angeliftæ.in quib.us erant aquàè, ideft, varia dona Spîri- j tiseorum, pefpaflionm confummari. Hucufque Chri-
tusfen&i, appatuetunt,id eft, a perte pjrsdicauerunt de
Chriftojd^- pereos reuelata,id eft ,dete<fta & aperta funt
fundament a vrbis terr arum, id eft, fcripturæ prophetarum,.
in quibus totus orbis, id eft,Ecclefia fundaca eft, vel aquç
latentes, fcripta Prôphètarum : fontes aquarum, expofi-
tores eorum illi- modoapparuerunt,vt Augaftinus,Hieronymus
& alij. Et per eos rcuelata hint fundamenta
orbis terrarum, vt fiipra. Vel fontes aquarum, id eft, re-
nati aquis baptifmatis. Et hæc omnia 6 Domine abincre-
paticne fitd fe&a flint* tu enim increpafti eos lalubri in-
c repatio ne: Oftulti & tardi corde ad credendumin omnibus>
qua loquati funt Prophita. Aliter: Dixi quod Dominus
mifit fegittas flias, & conturbauit eos : fulgura multipli-
cauit,& conturbauit eos. SedKocfe&umeftabincrepa-
tione tuaDornine, non à fagictis, non à fùlguribuS. Sed
ab injpiratione Jp'tritus ira tua : quia tu infpirafti eos illo
fpiritu quieisnotificaret iram tiïam,vt à tim'ore incipe-
rent Dominé, À timoré tuo parturiuimus. Mifit de fum-
mo&accepit me. .Si ibi difpenfationem inearnationis
Chrifti accipimus, vbi didumeft,inclinauitccelos & de-
fcendit: iftud fie àccipiamus, qùafi & hæc omnia ifto
modofa&a funt. Mific, Deus patérïcilicet Spiritual fen-
&um,de fiimmo,ideft,deccelis,yel defiia celfitudine.&
accepit, id eft, corpus méum. Et taliterafTumpfitme,'ld
eft, meos de aquis. multis, vt fiipra. Hoc modo aflum-
pfk: Eripuit me capüt dé inimicis meisfortifmis, de Iudæis
inpaflîone, de diabolo &: cius ahgelisin inferno, fortiffi-
mis,quia iftôrti me tradiderünt. Fortis eft, qui noftra
tollit, fottior, qüi noà ipfos làêdic i for tifllmus, qui intër1
ficit. Et àb bis etiatti qui oderunt me, in cürpôre fcilicet,
qui odio mei multos perfeqüuntur. Multi enim non
videfunr, &tamen odio habuerunt:.* Et opus fuit vt eri-
peret,quoniam confortâti funt fuper me, id eft, præualue-
rünt mihi in carne. Si ad Ghriftum, ab his qui oderunt
me,i deft, qui riullam àliam caüfem habuerunt vt efient
mihiinimici, nifi folutn odium. Quod odio habuerunt,
in hoc patet, quoniam conforrati funt, id eft, vnanimiter
ififurrexeruntfiiper me. Quomodo,conforta« funt, o-
ftendit. Prauenerunt me,id eft,‘præualuerunt mihi exte-,
rids. In dieaffliftiottis mea, id èft, intemporémihi confti -
tüto ad paflîonem mes, id eft, mihi vtili, non eis. Præüe-
neruntindie afflidionis,fed non præuenient in diecla-
rificâtionis. Et hoc ideô, quia faftuseft Dominus protestor
Mus inqipirë &iiimembrisic^ protegendo eduxitnte.cz-
put in tatitudinent, gentium fcilicet, qüia prius in fola m-
dæanotiis.poft mortem in omnibus gentibus. Vel hoc
modÿf protexit meos, ne deuocarentur. Eduxit me in
illi$,& me in eis. Eduxit, id eft, extra anguftias carnis
duxirper fpem in latitudinem futurs rcributionis, vbi
nufla eritanguftia; vel hic eduxit in latitudinem charita-
tis, vt etiam inimicos diligerem. Hoc modo eduxit me
capüt in latitudinem gentium: Saluum me fecit ,refufci-
tando. Vel hoc m odo eduxit meos iü latitudinem, quia
me çaput eorum feluum redt, quoniam vpluit me non me:
rito meo.. Araauit enim me fcedam, vt faceretpulchram.
Eius voluntàs meam voluntatem præuenit. Et tairien
quanquam ëx gratia illis totum fit , rétribuée mihi Domi
nus in die clarincationis fecundutn iuftitiam meam, id eft,
fecundum humilitatem &*obedientiâm itieam, cunt tamen
non fit mea. Et fecundum puf itatern manutim med-
fum fetribuetÇmihi, id eft* innocentiam operum. Ilia eft
Vera innocentia, quæ nec fibi nocet, liée cuiquam. O-
ftendit illamiuftitiam. jQuia cujiodiui vias Domini, id eft,
mandata^ 'Necimpij gejfi à Deomeo. Hoc modo euftodiui,
a contrario. Idëo euftodiui, qtioniam omnia iudicia eius ni
confpcftu hteo, id eft, in mente mea. în omnioperè meo
■fèmper attendi iudicia eius j qu£ funt quatuor, duo de
pr±fenti, & duo de fututo. Flagella côrrigendorùm, &
tentationes probandorum : præmia iuftorum, pcena im-
piorum. Et in hoc p at et ^ quia iujlitas eius, id eft, main-
data euftodiui,quod eft diçere per contrariüm, Hoti re-
pulidme. Alia eft iuftitia Chrifti, alia hfminum. Iufti-
ria Chiifti eft, pro alii s pari : vt illud; Oportebat eum qui
ftus de fctanCtim abillo locô : Et retribuet mini Dominus.
Nunc de membris. Et ero in membris meis cum eo
Hoc m odo, quia immaculatus. Notaquod non dixit, fi-
nepeccàto: fèd immaculatus, id eft, une criminali pee-
cato; qü'pd qui fecit, non eft cutiîeo; Ef hoc non ad tem-
püs, fed obferuàbà me ab iniquitdte mea, id eft, perfeuerabo
in innocentia mea. Et ideo retribuet mibi Dotnintts in
membris m'eis fecundum iujlitidm meam, vtfupra. in con-
Jpettu oculorurh eius. Quæ iuftitia & puritas non fuit ad
laudèm humanam, fed in confpe&u Dèi, vt illc folus
videret, quantum ad meritûm. Vel retribuet mihi in
corifpeâu oculorumeius, id eft, cum eum videbo facie ad
faciem, non per Jpeculum. Et reuera rétribués » quia cum
fan fto,id eft, cum eo qui eft vere fànâuS^njïw er»:tu;na-
tura fendus, eri s fendus cümiilo, qui erit gratia fàndus.
Tua fanditas eius fenditatem in eo præcedic, & m*bo
opcratur : feioquia opus milèricordiæ tuæ coronabis:
fimiliter & in aliis accipitur vfquej Èt cüm peruer-
fo peruerteris:n6nvteüm peruerfum facias, fed eius pef-
uerfio,fcilicet d te auerfio,feeiet te à mifericordiain indicium
verti j vt in Leuitico: Si ambulaueritis à me per-
uerfi, & ego ambulabo contra vos furore pèruerjô: Aliter: Reuera
rétribués mih'vd eft, meis meritum fecundum iuftitiam
meatn:&hoc in futuro,id eft, in confpedu tuo:
quia hic cum fendo fendus éris, id èft, fendus tefen-
dum habebit * & innoccns innocentem. & cumeltfto à
te prius, vt illud: Non vos me elegiftis, fed ego clegi
vos,eleftus èfis, id eft, de omnibusdeliget. Cumperuerfi
pêru&teris, id eft, peruerfus habeb.it té peruétfiim, præci-
puè îudaicüs populüs : qui cum Deüm vttum Coluetit,&
eius mandata àccéperit, videns gehtftém tedpi,qüi feiti-
pér idola côluit, dixit : No» eft aqua vtaDomïhu Ideô per-
uerfus Iudaicus populus, habet te peruerfum, quoniam
tupopulum humilern faluum faciès, & oculos fuperborum bu-
miliabis, id eft, quia tu fuperbis refiftis vt Iudæis, & hu-
milibus das grariam, vt gentibus, ideo oculos fiiperbo-
rum humiliabis, quia nihil vident riifi per alium^ Vel
hoc videtur peruerfis,id eft, veram iuftitiam igrtoranti-
bus'peruerfum, quod confitentes peécata fua feluos faciès,
qUos illi damnare fôlenr. Et quoniam tiî pôpuliim
humilern, id eft,cohfitentent tibipeccata fùa,&fe accü-
fenterii,te iüftüm ponentérii felüabis: idéo Domine Dius
meus illumina tenebras meos. id eft, fèc me interiori oculo
videre*&cognofcere peccata &ignôrantias meas.ideoà
te hocpeto.&nonab alio, quoniam tu illuminas lucernani
meam, id eft, oculum interior is hominis, id eft,intelle-
dum : quia ficut lucerna pér fe non lucet, fed aliunde
accipit lumen i ita intelleaus interior non videt quæ rc-
d a funt, nifi à tua luce* SecUndum aliam vero lenten-
tiam Hoc modo continuaturj: Qüia cum fendo fendus
eris, id eft,quia liullüS poteft eflè fendüS fine ré fert-
d o , ideô Domine Deùs rtieufi, illüminà tenebras méas,id
eft, gentiles,qui àdhüc funt téflebræ. pet meiaütem præ-
deftinàtionem illumina, per fidem vocandd da illis cô-
gnitionem tui. qUoniam tu illuminas, iiôn alius,I ucernam
meam, id eft,illos qui iam illumiriati funt, Apôftolos & a-
lios fideles. Ideô te hoc rogô, qüia tuum eft hoc facère,-
fcilicet qüôiiiam tu populum humilern, gentilem fcilicet,
feluum fecies, fe humiliahterti & donfiteriterri pec^
cata fùà. Notandum qüôd lucerfiâm fingülari, tenebras
vero piürali numétoponit; ideô videlicet, qüia quicünqué
lucent, vna luce lücentjqui autem,errant,diiïerfiéertoribus
errant; Ideo rogo vt illumines ocülôè qüi âdhuc
flint intenebris, vel vt péccatk cognofceré facias: quoniam
tu ôDeüs , in té eripidf À tentations, & riôiiiri alio,
ideft, a fpiritu luxuriæ&auaritiæ. Et /«Domino meo, non
in idolis, traiifgrediar in meis w«f»w,quem fuperbiaere-
xit iiitef dteaturàm & ctèatoirèm, peccata peedatis aü-
gendo.iflüm tranfibo pèr humilitatem , fubdendt me
creator! meo. Nerfto Vetiit ad mes ttifi paief metis traxerif
eum.Vc 1 ego caput in te pâtre ùïipiar à tentariône Iü-
dæorum,at in Deo meo', id èft, creatote meo, non in
manufadis diié, tranfgrèdiar murum in illis, qüi futnri
9 -
•itbân.7-
1 l*hm. j-.
ifunt meiptæordinaMonfc. £thoceft quod fequitur : Deus
wmcfeàtor,quifôlus.p08e», «'pi/r me de contradiâionibus
Ipoptlli ludtiàfcilicct ,qui >mihi fèmper concradixit. Non
eft htôkomo à Deo. Et, damonium babes. Alii dicebant, qu'ta
ibonus fjh alikücebant, non. Et conftitues me in caput gentium,
vt mehabeant càput. Pro vna ludæa dabis mihi Deus
.genres. Et vos qui audio's me nominale eum Deüm
ir eum, fèciceeüm veftrum Deum, ideo, quia impollutavia
■eius, perquam vehit ad vos,id eft, incarnatio>meafine vitili
admixtione. vel fides per quamad eum venitur, ideo im-
polluta, quia impollutos fecit. Et quiaèloquiadontiniigné
examinât a, id eft, pura & purgatà per ’fpiritütnfèndum,
quia protulit fecientia examinatos,ideft,purgatos jEtquia
protêt or eft omnium Jperantium in je', ideo ineo fperàte.
•Poteft & iftud ordinelçgi, vtità dicatur : Reuera tranfgre-
diar murum in Deo meo : per nïtùram Deo, pérgrâtiam
mec^|uia Deus meus protedor eft omnium -fperantium
in fe,id eft, qui eum habent ÛeùmFüüm. In eô merito èft
fperandum, quiaim,pollutaeft viaèius,^«sijgijjfiadnosVe-
nit,ideft,charicàs,velquaâd eum vèttitür,id e.fides. Non
-eft polluta, vr eft via'deotùm non, verôrum. Quern ergo
frudüm habürftis’tüncinillis,inquibus nuncertibefciris?
Et,quid éloquia dominiigne examin'ata, id eft;.para & vera,
qüod eloquia fafforum dèorum non funt. Jpiritus enim fan-
àustgniscotifumcns,qui ea examinait, difciplina ejfugiétfiction.
Vel tgnè examinàta,ideft,in tribulaEriônibusprobita.hoc
môào,quia protedor eft omnium 'fperantium infè. Et
bene poteft facere. Nam quis Deus alius eft dominüs rege^
neratione prater dominum,illùm fcilicec,cuiusgràtiare-
generati fumu\? Autquisa\ias Deus eft Deuscrea'rione prater
Dium noftmm? Aut hic, aüc ali us. Sed non alius, quod
per hoc oftendo. Dcusqui pracinxit mevirmu, èft dominus
recreatione, qui præcinxit me càputvirtute,ideft, apofto
lis viitaôfîs. Vmo ego, diiit dominus quia hi s omnibus velüt
veftimento ve (lieris. Et pofuit immacalatam ,\d eft, fine éri-
mine viam meam, id eft, yiàm meorum Aliter : Pracinxkmt
'irtute, id eft meos qui erât fluxi diuerfis erroribus iufide-
litatis, vel carnalibus deledationibus. Fr<e««A;if id
eft ,-fob'rietatè quæ hæc reftringîc. Àlkerï Inde alias virtu-
fes quas daturüs erar, præcinxit me, id eft-, meos. virtüte,
id ell,fide,quæ fingulariter eft dteendavirtus propter emi|
nentiam &dign:tàte:m,cüm fit fündamehtum aliarum vir*
tarum. Vèlpræcinx'tmevirtuteilla,quièfîngulariterrie-
cdîàriaer^tad'hùiufinodicindorium. Solius enimfidei
eft principaliter, vt quiflüxi funt diuerfis erroribus iüfide-
lïtatis per eam çoarteritùr. Vnde alibi: Etfides cinftorùm re-
tiUm éiiu. Èt pofuit, ideft, ôrdinabiliter &.firmiter ftatuic.
immaculatam viam meam, id èft, charitatfèm non admic-
teritemin lèmaculamaîicuiusgraüis pèccàtî^, fcilicet qùas
omnia vitia exclüdit,& ora nés Virtutes admittît,per qUam
viam fècùre ad eum venirem. Vnde in Canticiscanticô-
am: O'rdinduitin me cbafitatem. Vel virtute, id eft, conti-
nèntia, quæ lâtôs finus cupiditatis & luxùriæ & aliorum
vitiorum reftèingerét. &in hoc àpparét hûne folûm eflè
Deum’recreatione,& ideo iuie diligendas.Etille eft Deus
meus qui perfecit pedes meos , ideft, perfeàos in virëùte &
feièntia fecit apôftolos meos-, de quibus dicitür: Beàtipedes
pacem portantes, tanquam ceruorum, vtlutum & fpinàs huius
vitætranfiliant, vt ait A poftôlus : Arbitrâtomniavtftercord.
Etfiuper excelfaftatuens me, id'eft,meos, apôftolos videlicet,
tales fedf,vtnoneisfeiEcërètnèglexiffeômnia'tèrÿetià,&
habère coftuerfètïonèm incâéleftibüs:fêd'qüod maximum
eft, obturas tarionis fuæin ipfum 'fùmnaùm bônùm irrè-
uerberatis Ocülis afpicerent, Vt beatus Johannes omnia
tranfiliendô dixit flhprmïpio érdt verbum, vel perfecit pe=.
dès meos id eft, afÈeâionés- meôrüm in virtu tibus, vt «fe
fenttanqüampedés ceruorum j vtfupra. Etfuperexcella
fta'tiiens mè, id eft, ancoram fpei illorù m în càèleftibus'fis*
xitEti^le eft verus Ùcas,cquidoiet mànus Mas adpraliütft,id
èft,ôperariôs meôsapoftolos feilicCTmihimilitantes. QÜos
yocat pedés, cofHem vocàtmanùS,'diuerfèfim'ilitudine,vt
illud-, Èftbtefortesin beÛo -,&bugndtecumdntiquoferpèrite. Eï
pofuifii vt arettmar$um^ id eft -, inflexibilemf& irrémilïum
brdcbiàmeà, eofdem dovftores qüi brachia dici pôllunrj
quiato^m terram àmplèxàti finit pr^èdicau^dô* Sæpe iri
fecrà feriptura ifimifitudo -ab inq>offibili 'fumitür, vt hic: '
quiaarcuskreus'non imienifür',lfèdfiinuenirètiir, talcs
ifti ëffe'nt. Aliter^Quidocètmarius meos ,Jid eft, ripera mèo-
rum. ad;bellüm,3d eft, qui fie docet rrieosôpërari, vt pofe
fint pugnarc aduerfus infidias diaboli iquta notieftnobis col-
duttatio aduerfuscarnem 'é’fdhguïneih. Vnde illos ific'dpcet:
•State ergofuccïntti lumbos veftros in cbaritate,indutiloricdiuftitia.
EtpofuiftiVtarcUmareum brachia mea, id eft, bonas iÜ-
tentiones mcorum irremiflàs fecifti. ad -finiilirudihèrii,
quia brachia-extenduntur, ita ôc intenriones. Et vt non
deücetem fidédifti mihi protectionem falutis tua. hoc modo
fcilicet, bextera tua fufeepit 'me in membris meis. Dëxterà
tua.id efhdiuinitas ôc propiciatio aflumpfit humanicatem
meam vel dextera, id eft, aüxiliumtüiim. quod in hÔGap-
paret, quia difciplina tua corrcxit me in finem, id eft, caftiga- ;
tio&flagellatio tua virga fiuebaculus,'fcilicet ablano re-.
rum, vel ægritüdo,vel tribülariôabdiis illata, cor rexitmë, l
id eft, meos,fi qüandô à mandatis tuis'receflèrûnc.'in fine,
iidéft,iüme, quifum finis vidèft-,comummàrio vioe ep- j
rum, vt difeerent mihicoriformark vel corrèxit meos in finem,
ne lafciüiendo '& praue viuendo non pèruenkent ad
propoficum illud brauium.^Qwè?« enim diligtipdter, corrïpit.
Vnde Apoftolus: Omnis difciplina in prafenti non videturgau-
dij ,fedmoerorisypoftea autem redditfrii£lum pdclatiftintuni. %t
difciplina tuaipfamefiocebitfCïCemtàte'ÔizàdcOimüümîinemperüenii'e.
Notaquôdipfe npn mlum;dextera:, id
eft, clemèntia'tüa, me docejt perùenire àd deftinatum fi-
riem, fèd etiaroiïagellatio.Et'in ilia difciplina dilataftigref-
■fiu meos, id eft, apoftolois pèr quos gradior inriotitiam ho-
minutn. ÎDilatafti, -id eft, in tanta amplitudine intus pofuifti,
vtetiâ inimicos diligerent, vel gauderent intribulatio-
me.ita'tameiijVt éfienifubtus me, idèft,yt me magiftrum &
præcefïorem ’habearftyquemàdtnodum Pet ro volenri prç-
Cedere&tücenti magiftrofîiô. Chrifto, præcedèntiTuam
p.ifîionem, D omirie-, abfît à cë : refpônfum eft à domino,
Vade retrofathanas. Et in hoc quiaTubtus me Cunt, non funt
infirmâtaveftifid mea in èis , quiainômhihùs me imitàti
ifîint. Sicut mifit me épater , '■& ego mitto vos. Àlit'èr': Dilatdfti
grejfus meosfubtusme, ideft, afFeiSfciônes tarnàles meorum
adeo mdilaftatione,id èft,ingaudio pofuifti ,’vt in tribüla-
j:ionibüs fuô fùpèriôri congaüdèrentivtneccarorefifte-
^ret fpiritui, necfpkttüséarni. & inhoenon funt infirmatà
Veftigia mea ,ïd eft, imitatô res mei, vel præc'éptà’mea. E t
pet ilids perfeqùar inimicos theos incredulqs bônàperfècu-
tione, vel aftc^lus carnales. Et comprehehdam illos vt me fe-
quantur, qui prias prièCedè're vôlèbantv Et non conuèrtdr
donec defiaant, ideft , doneccarnalesafFedlusfubdantur
fpiritui.vel donec pei-fecutoresfiantimitatores confringam
illos pctfècurorè's.miwftabô qüôd funt,;&: fadamillos quod
fUm. vel carnales affeëtus confringam, id eft, aâeo car-
üem affligèndo dominuàm ,'vt affedrônibus fpiritüsïùb-
dantur.C adentfabius pedes meos. Vel perfecüitôfes càlcahun-
tur à meis, vel fiib illorumdominio emnt.Et cohculcabùieo-
hem&drdconem. Vèl carnàlès.affe«àùs fubdèritur rât'irini;
Ët hoc riôn ex mèjïed ex te: <iùidmpracinxifti rne virtute ad
bellüm.^vircutè,tdëà,Virtùôfis.,V^ me,id èft,meos prærftü-
niài virtute, id eft, tèmpëraritia ,'<|üæ maxime carnales àfe
ïedus rèftrihgit. Èt per illos vèl hoc miodo inimicos meos
dedifti mihi dorfurh,^vc^ui^ôAùerfi'éÔèholiièrint, fiant à-
ùérfi. vèl dôtfum, vt qui pfiùs volebant prècëdèrë,îfeii
qùantur. Et odientes thé) iâ eft jinoleritës côriùerti, permàr.
nenfesin ôdiôpraùôi^ri'di^iVvelfôrîS', témpôrc Titi
‘SèVefpaïïaüi : vel intûs vt nullà éôrùm vota rata efïènt.
quôd ih hôc patet.'qma'c/4»^fr«»f,
Yet. Clàtaanieàim qùôtidiè: lùdæivaftda ifitèhtïônepfb .
fduté»hècfelùântur’î<|ùiàihîàlùàtôrèmnôh credünï. M
Deum fcilicet ^àtrem clàmauêrunt, Mcexàudii&'èjisCqwk ,
Aon dàtha'ntper médiatôrèm; Vel cïàmabùhtih futurpi '
pôîiri ïh poehis,Vt.lïhèfèntür': née felùabüntur, qùiàfelûà- ;
tôra’d éôs hic clàmaait, &aùdirè hôlâerunl. Qwcühqüè :
ertibuerït meécrdm 'hommibus, & ego erubefeam eiim iorahipa• ■
tfe meo. Et cûmniihuaih eoi >. feilicçt illôS Aon èxaùaitôs Vt '■
puluerem dritefdüm veiâi* Efetio ëàram përdètëos. vel
ridôs & carénés imferè 'vètbi Dei* tradam-vèntis ?id eftj
variis dele'datiôhihùs, Vt ab illis dimihùatur, fi qüidiii èis
Bibüotb.ÿ'etiPath Tdm dpJfiàri z-. K k k fbliduÀi
olphtA.
PfdUfb.