t. Cbr. t.<
Hitrj4.11
Gin.ii.ii.
Rom.+.j.
' r PafchaJtiRaiberti
temgic^«^rtiadHórtit'ürbattemjVtpfominljniÖ&Wü-
husadirnpleat : ita & vos diledliflïmx, complete in vobis
Felicia parentum votaïdomblrte qtix vouiftis Deöl Périé-
uerare cü Samuele in templö, qui Nazarxus Domini vfq;
ad fi nem vixi tquoniatti nulli alteri quart) Deo natx fuiftis:
non paréntib.non vllimortalium.fed fpottfo Chrifto legi-
busxtërhis dëllirtdtx'tcuius ahtcquâ de vulua matris Cxi-
retis.eflc coepiftis (pon lx faadete xterno. Ideo licet omnes
n os eius fi mus, vos tarnen fpccfcliter * qüia Vota parentum
eftis,qux dotis titulum accepiftis, vt virgini fponlÖinvir-
ginitate féliciter cÓ (ècratx permaneatis. Quoniam omnia
in hoc dbtis Epithalamio , quae praemilîà (une, parata lu nt
vobis. Adeft v bique fpo n (us ve(ter,(pecio(us forma prx fi -
lijs hominum, paratus occurrcfc vobis, fuumque vos in- '
trö'ducerc in s^mplum » vbi (unt ea qux nee oeulus vidit,
I nee au ris atidjirit. Non enim poteft fieri,vt défit quxrenti-
bus vobis in'föri jSturi$,dil<gentibus itl prxcordijs,pûl(ànti-
; bus in rtVécé^ëm'uèiàntibus in fide, Iperantibus in mift-
ricordia, qui palam fadus eftnonquxrentibusfc, & ih-
üeritus eft à non interrogantibus.
~ Sequitur, Propatrïbustuitnatifunttibi filij, conftttues tos
principesfuper omne terraw.Laudatur ergo (ponfa eo ordinc,
quo (upra laudatus eftfponfus à patre. Laudatur primum à
domibus eburneis,& odoramentis veftimentorü. Laudatur
étia,qCüain dexttrisRegina conftituitur, & patris filia
erudituriTertio vero in membrisfuis gloriola prxdicatür.
Et vide quam potentér ordiné euftodit laudi$.Adducentury
inquit, Regivirgmes poft earn proximo dus ,id eft, Ecclefiç:quia
prius decuit.vt vnitas eius commendaretunpofteavcro di-
ftindfcio partiu iequefetur. Et vtcopiofà Ecclefix Dei mu-
nera men ftraret eonferenda,di ci t earn i n lxtitia & exulta-
tionc minifterij s,add ucendam A ngelicis.Quod au tem ad-
ducendæ finr,continuo fubneóbt dieens, Adducentur ad te-
plum Regis. Ad te m plum au tem dicit,quafi ad thalaniö, aut
ad (acrarium^rbi gaudium eft & gloriofa exultatio.Dcinde
ad vltimum Regina, quæ à dexteris Dei ordinata co'nfiftit
virtutibus,quantum profecerit incremento doftrinx ftlfi-
nuatjCum infertur,Propatrïbus tuis nats funttibifi(ÿ.Quoriiâ
ad finem vfq; fascali Magiftriex ea non deerun t,qui & pro
parentibus hono ré t iir, & filiorum vota compleant, v t fin t
patres fimul&filij, ne aliunde qiiam ex ea nati videantur,
de fides périclité tux: vt püta pro Patriarchis, Pröphetx ,&l
f>ro Prophetis Apoftoli, fieque deinceps A poftolicus ordd
equator, vt fit vnus omnium eörum fili orum C hore intel-
leétus in Ecclefia, à principio v (que ad finem, quoniam in
omnibus fic propagatur & Ecclefia. Cx ter urn fi ad earn loquitur
tant um,cui dixer&t,Obliuifcerepopulum tuum,ex gen-
tibus debemus patres noffè,quibus filij nati fini t,om nes I-
ctöla colentes.De quibus Hieremias loquutus e&,Quafal~
Jhojfederuntpatres rioftri idola, & non eft qui pludt intis, ceu
PhilolophoSjPlatonem fcilicet & Aiiftoteiera,necnon&
reliquos,quos enumerate lögum eft, diucrforum dogma-
tçm velerrorum magiftros. Pro quibus ömnib. nati fimt
Ecclefix de gcntibüs filij s, Do&ores fcilicet & Redores,
quæ tóftituit principes vel magiftrosrac fi ipfi Ecclefix di-
catur,filij tui,quos genuifti tibi,vCrtentur in patres, cü ex
idiicijpulis feceris eos magi ftros.Hoc quippe fieri quotidie
cernimusin Ecclefia, quod & vfquein finemfiêculi, fien-
dum minime dubitamus, vtfiiccefibrês Apoftolorum E-
pifcopi fibimet fiiccedentes permaneant. Sin autem A bra-
ham,Kàac,& Iacob,patres intellexerimus : filios Ecclefix,
qui nati (unt ei in loco, Apoftolos v olue rimus in telligere,
, qui midi funt à Domino prxdicare v(q; ad extremum ter-
; rx,mox quxrendum,quomodo Ecclefia de gèntib.patres
! habueritPatriarchaSjCum eifiipra didum fit, Obliuifcert po-
pulumtuum,&domum putris tui. Nifi quia,ficut Iegimus in
Euangelio,potés eft Deus de lapidibus iftis fufeitare filios
A brahxdd eft de géntibus: quo d & fàdü credjmus. Quia
illi fi filij ellent^ Abrahx,opera Abrahx facerenr. VndeiUis
abdicatis, in leminé Àbrànæ benedicen t ur omnes genres.
Quoniam ficutilleih prxputioiuftificatus eft in fitfc:ita&
nos in eius fidéiüftificartiur, vtfimus filij eius, cui hx^ fides
reputata cftadmftitiam, ;
Sequitur, Mew;or ero uoniinit tuiinomnigeneratlone &gene-
Mtione.Prius quidem vox diuinaad ipfam loquebatur Ecclefian);
nunc autéin è contrario, fient quam (xpefit »maxime
in Pfôphetis.mutatpèrfbham, &pro omnibus be-
ncfici js.cüm (è intellexit fublimatam.prxmijs ditatam cô-
uertitad ipfumiponflim vocem fuam, Ôc pollieetur recor-
daturamnominiseiusin omni gencratione & generatio-
ne,id eft, in eühdis gen er ati onibus fçcu li.-quod àdhuc ho-
diecompletur,&:completumvidemusintantû,vtnomen
Chrifti fibi impofuerit ipfa Ecclefia. V nde omnesChriftia-
ni à Chrifto finit vocari, ob recordationem & confelfio-
nem nominis'Chrifti,qudd eft no men nouum,in quo bC“
nediccntur omnes familix gentium. Iii qub noniihe &
vos. charilfirtise.hic aggregate eftisjfponfie ipfius & membra,
perlèuerantesin confelsione nominis eius. Mirabilis'
quidem gloria,& Ecclefiarum fummum prxcpnhim,inter
tain multipliées hominum fuccefsiones,nunquam finem
laudis habere. Sed gloriofibf in vobis atqUc feiicior, qux
nunquamalaude ceflatisin omnihora & loco. Quia in-
qùantû infirmités carnis finit, Angelis coxquari voto veli-
tis. Vnde eciam & in fieCulo gratiarum adio iure pcrfolui-
tur,eo quod fragilis & immundus vincitur, & in terris iam
futura vira, vbi incorruptio regnat,demonftratur.
Propt erea,in quit,populi confitebuntur tibi in dternum, & in
fitculumfitcult. Quæ confelsio fit æterna, quia vera, Sc pia.
Idcirco qux inprxfentiarum eft gratiarum ad io , laus, vel
confefsio, iam furura eft vita in (æcüliim (xculi : quia ip là
incipit die qux permanfuraeftinxternum, quo (ola cha-
ritas regnatmortedcuida. Quaptopter àdhuc inagone,
diledilsimx,quia quæ præfèntis vitæ funt deùidftis, nihil
reftat nifi vt vfque in fine ni perfeuerantes illam percipiatis
partem (èmpiternæ vitx, quamelegiftis. Quia Maria tefte
Domino,optimam parteclegit.Noui igitur quod beatam
Virginem plurimum diligatisMariä,cuius cultui vos man-
cipàftis.Vnde fit vobis tànqüàm in irnaginém,ïpfàeius de.
feriptä Virginitas,fit in exemplü eius humilitas, omndq;
vittutes eius foïmâ puIchritüdinis.Qàxtunc earn vere di-
ligitis,fiimitari contenditis: fi refiilgeat vobis in fpeculo
caftitatis,& fi Fuerir (pedes virtutis.Sumiteab ilia exempla
viuendi,formam pudicitix.in qua fun t magifteria exprefla
probitatis,quid corrigere, quid rèfugeré, quid teuere de*
beatis. Nam primadilcendiincitamenta,nobilitas(cufa-
ma magiftri eft. Fama autem beatx virgin k eft, quia beati-
ficatur ab omnibus, quia humilitas eius re(peda eft. N o .
bilitas veto,quod nihil Dei matre nobilius eft;nihil (plen-
didius ea, qua m (plendorjpaternx glorixelegit & illuftra-
uit; nihilcaftius e a , quasx)eum hominem fine corporis
contagione generauir* Quam tanc vCre diligitis, fi earn (e-
quimini m oribus & vita cx to to , qux nmil aliud quam
Deumdilexir,
Habetis,chariffimx,nugasotij mei : habetisquodma-
tri olim voueram;non quod idoncus eflem diuina explere
digne (acraméntain titulo dotis; led vt deuotionem (erui-
tij com probaré.Ideo epithalamium gloriolum, quod Pro-
pheta cum exultatione decantauerat percucurri, vtipon-
(um vobis oftendcrem,quemPfaImus depingit,ac fi in doque
mirabili varietatc exornatam.Celebratas (piridlis efi-
iugij nuptias,maxime in virginibus,Debacceptas oftendi,
in quibus perfeueraramor caftitatis, & in nullo obfiifcatur
pudor i nt eg t i ta ti s :in quibuscaftiras æterna fiagrat, vincu .
lumperfcdxdiledionis nullo diftoluitur fine. Quarum
thalamus vna eft domus,vnaque Ixtitia iugis. Qux omnia
in hoc P(almo,acfiin titulo dotis,ad(cribuntur. In quo
Prophetarum tympana nimis prouida cum exultatione
cordis prxeinunt, quæ iam fada gaudemus. In quo Apo-
ftolorumconftituiturprincipatus; quorum tuba omnes
genresedomuit;fiii(q; organisad veftras nuptias, chari fsi-
mx.om ne inui tant (xculum,&fiiis concinun t mclodiis,&
Prophetarum eloquiis. In quo Martyrum citharx non
chordis,fed virtutibus laudes concelebrant perp etnas,qui
fpónfie thalamos refpargunt rofis. Vnde & vos féliciter i-
pfi per Chriftum genuerun t lilia. In quo fim&orurrï Con- ;
Fefiorum chorus,natus ex Apoftolis, (pirit alibus iyris gra-
tifsimum depromi t fonum ; ita vt per eos in omnem terra
perueneritquidquid Apoftolicura inhabitat, &deambu- ;
lac spfe
loan. 6.44.
Cast. r. 4.
lat tpfevirgo in fuis virginib. radicatus,& fufidättis in cör-
dibus earum jtanto melius & peïfèdius dileâ:us ; quanto
&iplxiocundiusamore&perfedHus intelledu fupefperils
Chrifti requiefeunt. Vnde & Ioannes,quia virgqerat,
' diciturfamiliarius fuper pe«ftus Domini recubuifleTNa &
(acerdos interexterafeparationis, pe&ufculum defiicrifi- -
cijs vi«ftimarumaccipiebat; quod bene virgo fafeiis totüm
obtegit&inuoluit aureis,quia eum quem diligitjintus ab-
(condit cum charitate.quam nihil in mundo potèft deuiri-
' cere,neq; vllis violare fraudibus. Quod veroinfcutulatis
veftita virgo dicitur;ipfavarietas,vt (xpe di#um eft,viriu-
' rum defignatur. Eft enim feutukta Veftis,quæalibi ftragu^
lt ^aca vocatur.De quoSalomon^utn demuliereforti; quæ
eft Ecclefia,loqueretur,ait, Stragulatam veftémfecitftbiybyf
fus&purpuraindumentum ««i.Quibusduobus benefcucu-
lataveftis texitur.Dicitur enimfcutulatapropterorbes ro-
tarum candidos, auralterius venuftatis; qüos habet inter
purpuram,(eu cuiuslibetadmirabilispulchritudinem coi
. loris .Quam ftolam feu veftem aut fafeiam, non habent nifi
virgines, qux mammas liganc , ne inueniantur la<ftantes
&nutrientes. Quæ cogicatiöneS-'teguric& conftringunt;
quia omnia fibi donaconcefià & (àcramenta Regis in pe-
6tore fouent, contegant & cnütriunt, qùovTque tempus
euelandi hinc veniat,vt renàfcantur,in cælùm. ' ; f
Vnde fèquitur, Adducemûr Kegivirginespofteamproximo,
eius.offeremur in Utitia & exultatione, adducent* tin templum
fogif'Vbiiuxta Sef>tuaginta;prior verficulus àdhuc de filix
canitur ornatu/equens ad ipfumRegem dirigicur.Secun-
dum.hebraicum autçmex iiitegro ad (ponfâm dicitur, vfq;
I âdeum locum vbi (criptum eû, Pones eôs principes in vniutrfa
I ttrr*-Seddiftin<ftio verfuun?ftimia(xpe(cripcufis, maxi-
! me tarnen in Pfalmis & Prophetis.facitambiguitatem, &
im mutât fenfus. Si militer & immuratio perionaru ; quod
in hoc Pfalmo manifeftedéclaratur. Vnde & hie quod di-
ï xirtius. inftutulatis, huic verfui àpplicatur, & principiü fa-
i çir jhfcutulatis ducentur ad Regem virgines,$fequentur earn a-
micoemtDucentur tUuCyducentur in Ltitijs & exultatione in te-
plum Regis. Vbi noh tam fenfus quam diftantia ammarum
in Chrifto credentium demon(!ratur,cum dicit,adducen-
turadregérti virgines; deinde (equentur earn amicx eius. ;
Qu'a, quod dixit Adducentur&omim gratia dcclaratur,qu ç !
nos âd fe venire facit: Sicut iq Euangeho ipfe teftatur,\li - j
cens,Nemo venit ad me,nifi Pater mens iraxenteum. EtEcclc-
fia CamicisyTrabe mepoft te, currenms hiodoremvnguentorum 1
f«ôr«;».Béne nouit anima fidelis,-quod nifi trahac DominiJ
gratia, per le nemo idöneuseft vtperueniat, Sed qux virr
ginesadRegemj&adRegisthalamumcamlpecialiterde- j
j ducuntur’Ego puto,chariffimxjde huiußemodi virginib.
diftum,quaTes vos elle credorquxïèquuntur vna vobilèü
Ecclefiam & agnum, quocumque .vadit, & ponunturin
primo gradu,quoniamfidelesinVirginiçate corporis &a-
nimi,ficuti& vos,pudicamenre permànlèrunt.’AIioquin,
quid prodcrit pudiciriam carnis integram feruafle, fi non
integritatem fidei feruauerintÆt i^<S in ortini domina &
; virtuturti iX>nfperfione;cuftodiçndàeft Virgihitas animi &
corporis in Chrifto. Quoniam qux perfeâa eft, & fan«fta
corpore äc (piritu,ip(àinCanticis vocatur colum ba imma-
culata5&proxima,de quadicitur,rirf«r«»f eamfilii,
tifiçauerunt earn,Regina & ooncubtna laudauerunt earn. Êxqùo'
patet fenfus,quia quamUis vnafirEcclefia, vnaque conitih^-
& Regina,diuerfi (unt ordines, Sc meritotum multa differentia.
Vbi (exaginta etiam connumerantur Reginx, & o-'
<5togintac6 ncubinx,&adole(centulç quarum non efthii-
1 rnerus. Idcirco in prima àciéadducuntupRegi Virgines,
quas ipfe fpôfiis (peciofus prx filijs hominum elegit, quas
ip 'e fibi füo dignos (bciauit co niugio, vt ipfe vitgö in càpi-
te cum fuispermaneretVirginibiïs. Inter qiias vos, dile-
âi(fimæ,eefi(eoDominôcon(èçratas,qux & virginitatefii
integrâm Deovouiftis : infuper etiam ad exemplum Apo-
ftolqruft) omnia reliquiftismechocfblum, veriimetiÇfub
Monàftica dilcîplina vos redegiftis. Sed quia fragilior fè-
xus:vjdcbatur,cum eilet charitas feruétiorin vqbis, ètiàm
loiiga'excbnfuetudinexterna claufiira vos ob(èraftis,vna-
rtimiàr perleuerantesin Templo Domini: quariun corv-
nqnl^&aïun^iiafatfta eft, cqnçrernata igné diuinfamô>
r*?jyc plufèS Vnüni fiérfeht, adexerhplutnillius primitiu*
Eccléfix,qüam Spiritus (anâüs in vnü decoxit, vt Çc mul-
tis virtutibus vna efièt mafia çharitatis.Jri quarüprirteipiô
vos conft)ciaUir idem Spirituà |àn<ftus,qüi ô peratür otiiniâ
in omnibus,Mecit vnüm corpus in Chrifto, vnumq; co r
& aniniam vnamiSed quia.paücorü eft iftà virtüS; reite fe-
; q u i tu r .^ eamproxima eius ajfehritur tibiM eft, poft hstnc,’
in qua Vos diuina gracia flores efle confiiituit: afFerëntur di
micas lèù proximx,ad iplàm ean'demq; £cclefiàm,vt fint Sc
[ *pf? in vnitate Corporis méitbrafidelia.Qàæproxiil)xifetl
amicx, funtvidux cafteviderites, Virgimbus graduihferiórh:
ön(bciacx.Nam cumViiginitas'cèntéfihium fruótfi'
habeat^V’iduitasfexagefimu,quafiproximehonorahturjEt‘
ideoqUanibene ex iftisduobusordinibus,chari fiimcéyvë-rl
j ftrum compàëlum eft corpus & coadiinar^. Sed Vivifies
S dicücUr adduci,quia corporis integritare robitftiorés-fiint:
\viduæ vero afferri, qux plerumq-, fraôtæ diuerfis- multifqj
moleftiisimultaiam corporis imbeCillicate fatîga'ntur. Id-
I cogramita gratia ôfteruncur,qux fe pro diùerfis.vitæ felK-
citudinib. difpëndio tradiderunt; Intereaad hécfatcefo-
lertia puélkriSIlidiaftira eft quodde buetim 'dieëré Virgi-
nes afFerri debëre,vidua(^; adduci. Prxiertim curti ÿidüx
ad vos fua (ponte vcniânt, fiiaq; dcuocione : Virgines veto
pene a cubilibus;& .iam ddhuCj’Vé ira fatear jintercrfpuh-
dia,tenerx ætatis oiïeiunnir Régi Deo, exVoto parentum
potius,quart) ex (ux mentis eleitione. Vnde èS S k s illas
afferri debere intfelligififtas vero lùa venire'voluntate,füif-
que (èafferre votis.Nec tamé (àtis attendittalis quxcüm-
que,quoniam Virgines fempefex votov.eniunt, &cxvo-
luntate offeren tue parentü;porius quâex neceflitate. Por-
I ro viduasquam fæpe necefiïtas eogit:maximetamencum
abfoluuntur, tefte Apoftolo;vinçulo feruitutis.Quibiiset^
iam fi pérman(èrii)t in hbertate,fibi oblata prxmi.i prohiit-
tuntür.V nde Apoftoius,B«4rior,inquit, exit ,fificpermanfe-
ritftcundumconfilium meum.Sed quibus necefiîtatibus pce-
mantur in coniugio,& vt à coniugio abfblutx, longü ,enu-
merare. Veruntamen ipfç de le melius norunt quid euafe-
rint,quib. Chriftus in yoto eft. Porro yirginitas in mundo
fola libera eft,libertate Chrifti, nullis obnoxia viriis ) nul-
lisalligat-a vincùhs, nullis contaminata corruptionib. qux
(bla Artgejis in ta|iscomparatur, (^>la libera eft :'(ponfum
Chriftü.âc fi comes i n remota,quocùnqf vadit (èquitliri
Erideoyos,èhariffipæ,Felices dixerim,quoniam nefeiftis
thorunfîh déîi(fto,habebitis ftfiâum in refpeiftione a-
nimarum kn«3rarum.Felices, qux bibifiis cumladte carnis
lac vitx æterhx, Sçmofiin ortüDeb.dicatæ eftis. Nihil enim
aliudeftisquam lacrificium Deb»vota parentun),poflèfliô
Spiritus (ànàikcuius infufione fandtificatæ eftis & nutritx.
Siquidem enutrirx ladle Xfrbiab ineuntextate,inter/vn-
gelorü frequentiam,ii<fragregem Chrifti, interpafeuavi-
tx,aofi il) paràdifôDei, inter a'Ueluiarica (èmpe^gaüdia,inter
l^crifiçia,i8ç holecauftomata Dei : qux nihilaliud didi-
ciftisquam Chriftum,nihil amare noftis quam ipfiirtu.Stfi
vota parentum VQS deduxerunt, dileâilfimx .felioes qux
perman fi ftisi nâgo nccer ta minis : ^uonianj fides q\ix vos !
'Deo in baptifenate conlècrauit, iplà vos pro*voto hic etix,
tefte Ecclefia,obtulit & deuouit. Idcirco habetis pnmam
gtàtiîtm in baptifiïiate : alteram vero & Deo placitam, ad
inftabSamueli's, quod Deô jn holocauftum oblatx eftis.
EFeinde ad vlti m um quia oiTmia'reliqiriilis. Reli qmftis au- ;
tem,fi habere contemn tis ; quia hæc eft vera nvortificatio
(xculi, vt in feculo nec habeatis quicquarh,hec habere ve-
litis.Hxc vota matronx Chrifti,hoc in loco cómunia funt
vobis quæ vouiftis, vt fimul innupra&virgo,iuxtaApofto-
lum,q uæ Domini funt, cogitet, vt fitlanda, & corpore &
^ftU-Hànc quippe ynitatem,de diuerfis partibüs veiiié -1
tem,lapis illé Çhtiftus côniunxit.quieft lapis angular/s,& j
fecit vtraqjvnum. Quém (àrit lapidert) angularem in Fun j
damento cördis pofuiftis, ^c-ideo ad hùncangulum Veto- i
nxconuolaftis. Npnqüod angulum diligeretis exigux ci-j
uitatisifed quia dilexiftis,& diligere debeti s arduati) & an- !
guftam iviam.qux dueft adjitarn, iqubniàiq lata & lpâaôlà(
eftquxducitad mortert).
ÿnde, çhariflïmx i qiiia Chriftus lapis viuus vnum vos *
awgulb, erigltc & vobis |
Epb.x.10