A
Mat. tj.
I.C0T.I.
t Cor.j.
fyiLizo.
Ibidem.
B
€
D
■ Ap'o'cln.
Sap i. it.
Sapi. %.
MmbrojU AÙshrÜ _____ \ __ _
yzi
que Deus per acjoptianem grati*, générât Paulas in Chn-
fto vel facramehti afiminiftratione vel* praedjcactpi?e do-
&rinæ.Memoi;taïften ^iuiôæadmomtiqnis quafiicitur, Er
.patrem nolite vocale votiisfuper terrant, vnds eft enimpater vefter
quiincaliseft : eosepioi ih Chrifto Iefu gencrauerat,alibi ai-
loquicur, dicens:N unquidPaitluspro vobis cructfixuseft, aut in
nomine Pauli baptUati efiiiiEt
M i vero Apollo l MinUtrieius cuicredidiftis, quarenus per
hoc ffiétum omnerà fidei inten’tfônèm atque Ipcm_abho-
minibus fufpendens, fn Deu'm&lubri domina defigeret.
Huicetiarn fcnfui pfalmus concihit , dicensiLeuaui oculos
nieos ad montés,vnde veniet auxilium ntibi » montes le. apofto-
ips Yowrisaqjie'prophetaSjquosfoliutó^Cnriftus
apaliter irradiauit. Et .pc in montibus fidficiaràllocanda
putaretur, protiriùs ima1u,dicens:Auxilium nituma domino,
qui fecit calutn érterritnhSicfic nimirum;ficenamnoe loco,
vtfupra meminimus, duodecim fundamenta fanékosdp-
Ûores, in vno, tarnen fundamétp Chrifto lefii, vocaros de-
bc m us'âgnofc eie,v t fint illifundamentadpieautenî fundâ-
menty fundamehtprurq. Ad hoc n. pertinet quodetianp-
^înatiS; fun damentis,, agni nomen non filuit,fèd ait : Et in
ipfisîâùodeçii^P9Vpinaduqdecim;apQftolpru & agni.No-
tandum vero quod in fundamenas apoftolorum nortuna
elle dicuntur,qui? videlicet quifquislcemporçapoftolicæ
prxdic^itipnis do&unaac vit* merito anim&um regimen
Tufcipit,focurn apjoftolptu tenet. Quorum n.dp&rinam &
âdusimitatûr,cumipfis imp inipfis fundametumhcclefi*
efiè yidctur^icutn.in duodenario fedium numéro,cufn a-
poftolis in cunôrisXuisprçdicatoribus ianâaecclefîa adiu-
dicadum ièdet,lrèmdupdecimfun4 amentis, videliceSeiC*
dem fanélis appftpIi$,ièquehHs prdinis fàn<ft:ospr*dioeto-
resFundamentahabçt. Velçerteidcitpoinduodecimfun-
dàmeptis duçyfecim apoftploru nomma eïleperhibentur,
vt quç fint eadem Iundamenta3ip(a trôminum inlcriptiorie
Timpiicitgr pftendatttr.Sed ecce cum de ecclefii fundamé-
t|s loquir.'ùr,quarftio anirpum pulfat, quid fibivelit quod
Êîalmifta de.eiyfâem eccïefi* furtdamentis dicit, fundament
a eius in wowfii.y^w^îw.Nùnquid n.non fuerunt montes
iidem apoftoli fuicipicntes pacemp opiilo Dei, qui portàn-
dum (ulceperunt ædificium ecclen* Deft Sédhâec'qüæftio
ci ti us folui tur, fi ( ficut fuprameminimus) non folurrt apoftoli,
verume tiam prophex* intelligaptur in montibuslan-
Cuius aute figuraillo inloco geMt Idhannes, nifi Êniftofû
prædicdtorpmïAn nqn in lohanne angélus âîdificium me-
cicur ciuitatis, cpmide ad angelos,i.dpminus idiànâ^os p-
dicatoresdbquebatur dieés:Si»e me mhilpffteftitfiiccre-Hinc. j
PaulusnihA ftbide praedicationis fàcramentp^tribuensjait: 1
A h experimentum qumttsem qui in me loquitur Çbnflusi Quid
autem permenfuramarundineamaureâintclhgimus,nifi
diuiniverbipra?dîcariôné.?Quia n.arundine fenb irur, rede
ab efficiente illud qppdefficitur, id eft, facru eIoquiü, defi-
gnatur. Mill n.per arundiné famfta prædicatio figuraretur,
nequaquam dominus per Pi^lmiftâdiceret : Lingua meaca-
lammfcriba velocityftribentis.Betiç;aute m arpndo au re^eflè
defaibitur,quia dum quofdü métiéns tangit,fapienti^yer-
bo adimplet.Vnde Cçnpt\ime(t:Accipitefapientiamftcutaurü.
Quid igitur eft.angelum de arundine ciuiraté metiri,nifi re-
demptoré noftrum per gratian'j euangelieæ prædicariônis
eledosiuos virtutibus jjerfici i Dump. ex percepca nouae
vîtae prædicationç ad hocecçlefia proficitjVt in alio fermo-
nem làpientiæjdnalio iermonera fcie'hda:,'inàlloplenam fi-
dem,in aliogratiamlànftatum, inaliooperationem virtu-
tum,in alio prophetiam,in alio dilcretionem ipiricuum ,in
a&ogeneralinguarum,inàliointerpretarionemiêrmonum
accipiatshoc clfnimirum quod diximus , quia angélus de
menffiraarundinea ciuitatem mecitùr, Sedcum ht dômi-
nus murushuius ciuitatis,Ifiuaatteftahte qui ait : Vrhforti-
tudinismftraSïonv faîuatorponetur in ea murus : quidfibivult*
quod angélus quieft vtique dominus caeleftisadificii, mu-
rummedri defaibitur, nifi quiaficinvnahqrum qualibet
(pecie Chriftus oftenditur » vt contequenter etiam prædi-
catorum perfona in ea demoftftretur?Nam’hoc loco ange-
lusperlonam Chtiftigerit, port* vero çiuitati& & murus
cius,fandorum prædicatorum officia defignant î qui &'eç-
clefiæ regni cæleftis aditum aperiunt, & coptira mu ridi ad-
uerficatcsmurus eidem exiftunt,fed hoc Cum Chrifto & in
Çhrifto, Ipfi enim duodecim port* in vnaporta, ipfi duodecim
&js ; fuper quosnoui teftamenti doâores fundamentaec-
clefiçppnunmr,quiaeorurp doótrinaad portandum eede-
4kc asdifi cium muniuntur, tan qùam fcilice t fundamentafii- :
perfundamema, quia*& ipfimonrcs fundamenta efle-nof-
cuntur.V^i çcrtelnmontibus fandia hcc fundamenta po-
nuntur,quiain excelfisterrae viuendüm locis, id eft, in ex*
leftibus,vbi&fundatnentum fundamentortim fecundum
carné confondit, vbi $jpfius beataseiuitatis lapides fuper
lundamêntumponendiquadratiperuçniunt, in ipfoipiri-
tali ædièciGprædiçatoresiandi t an qu am ürmiores ac pre-
ciofiores lapides coaptâtur ; non quo iaih portâdp aliquod
labpris podus fuftineat,fed quo in iUabeataremunerarione
ipïum èispôdus laborisprçmiu éxiftatfelicitatis^equituc:
fundamenta in vno fundamento, ipfi murus inmu-
ro, acper-hoc confequenter jpfi àngeli in.angelo» Cum ci-
go hoeçitafehabeànr, qüando angélus ciuitatem & portas
eius& mururn emsmctifuri feipinm vtique metitur, fiüé
fcilicct caputin membris.fme membra pervnurri caput ie-
ipla. Ndi eni'm iàndi prædicatorès hac menfura ieipfos
metirenmr,nequaquam Pàulus fid'elibus dicetct.Nonaude^
mus tnferere aut compardre no's quibtiftiamqui Jèïpfds comnten-
d tnt fed ipfi in nobis nojipfos met tentés, &comparanmnof»etipfos
nobis : nos autem non tn imttténfuïïiglorïabimur , fèdfecundum
men fur am régula qua me fifus eft nobïsDcus menfuram pértingeri^
chadvos. Non ettim quafrnon perringenteS àd vo'sfiïpêr-
extendimusnos.- vique ad vos enim perüenimus îneuaft-
gelio Ghrifti. Proprium nanque (blet elTe bonorum pr*-
dicatoram,vt qui alios virtutibùs perficere ftudent.feipfos
priusp.erfè«ftosOftendaht:&eo defèhumÜia'fentiaht -, qu‘6
ad taelioraramplius proficiùntSequituc: - v
Et citât as in qisadroftojita est* & lokgititddeiüs tarit a
ejlrfuanta qt latitudes ;
Inlpngitudineàc latitadine, xqûaiis ortrnis qûâdratürà
confiftit.Quæ eft autem longitude huius ciuitatis,nifi lort-
ganimitasfpei ?.Qû* vero latitudo, nifi chatitatis amplitü1
d o?Xp£ autem longan im i cas fpei & laùtüdoèharitatis, vacua
Et qia loquebatur muimfubebat menfuramarundi-
neamauream, 'vtineùmicr ciuftxtem & f o fm è m &
murum cites. . c
' Sùperius diat fibhïphaiïnCS arundinem datam, punc
veto angelum qui ei loquebatur, àuream habere dicit a-
rundirtem.Êtlohanni qüidcm ditftum çft, Surge & tnetire
teplümbeï altare & adorâmes in etr. de angelo vero/de IohaOr
éfes iiâitlA^tdmin^urammunditmmaurMm, vt mttjrptut
ciuitdtem &porta; tins & wwrwwww&.QuidjgitureiEquodôç
^kannes&'ângclqs^pirit^lisduijati^ædificium'menfura '
arundinéa tPèiiunt ur î £ t quis^oc locoper angelft ciuitate
meiientem intelïigit^r, nifi ille qui omnia ficut fcriptüeft,
i ih fîürrtero & mepfura&pondere ^iippfuit,domiiius vider
; ! K^ Ie fe 'C ^h n ^P lY l^ ;^ mmfapienùapftyaifn\geniaftne
! ^ u e _ a d f in m ^ t t^ ^ Â i ^ n m o m n ùM ^ ^ - ^ xe^ * -
! fê^p'Hpcipaucernietm.cipi»tc cpnuenit,qtiijj^nççdifica-
! üît; Cütërgo.& Iohapnes je^d^eiuiU^djUtatic.ni^111^
hifi qùiâperlohannéarq; in lohanne idc angelüs metitu ^ -manet.
incordibus-fidelium non eft. Nam pet fidem quicquid
valet operatur.-Vnde& perPaulum dicitur : InCl'Ÿtftolcfil
neque eircuncifio aliqtud valet, neque prapttfium, ftdftdes quaper
dileüionem operatur. Quia-ergoin vitafideihirn reixta quen-
dam taodumperfeâaeft longanimitas fpenperfedalantil-
doxharitatis, perfedacertitudo fideiyjrâfetftmn ftudium
operationis •, reéte c*leftjscxiuitas in quadropoftta eflè de-
feribitur. îh menfura autem quadra nori. aliud latus maiüs
eft , arque aliud minus, fed cunûaïimn)quatuor lateral-
quali fpatiotenduntur : quia & ipfàs eafdem virmtes quas
diximus ,fidemfciÛcct,fpem, charitatem atque operation
i nem, quandiu in hac vita vidimus, æquaiésftbi efleapiid
nofipffis inuenitnus.Idcirco autem iraior fpe ifeftde éhari-
tas dicitut.,- quia poftquam ad autoris noftri f|jecicm per5-
uenirur, does quidçm & fides tranfeunt, (èd charitasper-
Nam
rohen- 1
"qqam nunc & quantumj-credimas^taptum amamus: &
quantum amamus Rantum, de fpe priefumimus. Öefdè
qaoque<S^9peratione..Iohaonesappftolu$fïiteturjdicenS;
Q u fe d fk tn e ß P ^ u m i& m a n d a ta e 'm n o n C u fto d ity m e n d a x e ü .
^fiia'qmppe/DeUd fidempertinet mandatorum, ca-
»ï f 1mP“s h
ótór^i&pperit»wwÓm:qftis opetacur, quantum Deurn
noueTm^ tapwmfènóÏÏè Deum indicat,quantü pro Deö
bona qpêw cp e fcp ta td r ergo eletftorum ciqitas in qua-
dj-o:qui%vnufquifqtte qui m aétiu* vit* eiemitioverfatur,
tant u mqtedir» qu aptum fp stat .& amat&pperaturttantum
fterat,quantum credit, öp/?rauir & amat.: tantum amät,
^am^c^t^ ^at&öpera tttt^antum operatur, quan:
turn creditramat$tXperat. Quiajtaquein fandacecclefi*
bophlis multifimt Sc rpbufti per fidem , & longänimes per
memv^/ampl4 pcr'charitatem, & e% a^esi ,ei: Qpewtiq.
nem,bene c*leftis ?dificii ^iuitas in quadrp pofitaelTe pet-
fiibeiur. Ä r a vt aliquiiquoqüe d ï cle-ftomm virtutffiuf
ipquarrnir,i*peexeisvqupfdam videmus prudentes per in*
telligentiam,fortes in aduerfitate.iuftos in öperatióne, té-
peratites k v plüptaöbus, atqüe in Omni z?lo difcretionis
ièménfinamoderances. Quidumprudentiam.forcitudtnenvfidbtiamvqucxem.
pcrantiam^velficuteasenumeta.
re qilibufdam placet, pfptïemjam, temperanciamyfortitu-
diiKn-fatq; iuftitiam tenent,menfuram fpiritalis ciuitari$.in
quairo ïiabent Êcce etenim ip(* virtutes quas habere bo,
hosit Edeies diximus:,ita intquadfofunt;,vt vna alteram
npnexccdiit.Magna quippe eft prudentiä, fed (ï minus eft
'a voluptatibus temp.erans,minus in perrcuïisiforris,minus
in oper|ttiSm.e iufta,profe^o minims eftpnidens. Magna eft
tempecamia: fed fi minus intelligitvnde fe temperet,fiad-
uerta fuftinere per fortltjidinem minusvalec,acq;iu timo-
remanimumdeiicitjfi per prscipitationemfuam aliqüan*
doad iniuftitiWbpera prOruitiminuyeft tempera^. Magna
eftforrimdoc-fedfi mmus ^U ^ g jt q bqnacuftodiat^qbus
malis refiftat, fi minus a voluptatis appetitu fexéperpt, fed
vin.citur deleótarione,fi iuftiti*,ppera mmi^s tenet ^tqjali^
quandoinii^itixdomiHatione fuperatur, minus ellfortis,.
m g n a 1eÄiuftitiarfed fenamus qüam débft,intetitifta & im
iufta opera difCecnk,.fi rainus eora mundi deleftatione té-
perer/fimipuS fècontra adu^rla conforcat ,minus eft iu*
ftus..Men(uretiirergo perft^otum vita fidelium per qua-
drum'.5eçaivtnm habéate*leftis ciuitatis latus'vnum,quaii;;
tumlatèra fingula^quia,vnufqpifqite tantum prudens &f^
quantuffi .temperans ,,fortis iuftus t tantum temperans*
quantum piddenSifofti^ & iuutiçïtaqtum fçrns » quantum
prudens,temperans & iuftusîtan|ùm iuftqs,quantum prü,-
dens,temperàns.^fórtisfuerit.SequituR
Et nienftts eji cmtatem dc armdinêferjlxdfa duode-
thn rniliia.
Quid nara(juèii)^apde;^mUlram.;ftftdn$^n^'Wi|è'
Öionis fiimmain ftadioéutrentium debet in t^ g ifK e% :
autem per ftadium’boçEgutari dicitiur, quód in.ttadio agt
tur.I^ificPaülus-iidel'ibus dtcif: ^tifeim.qiud hi qui inftÆo
currant» omntsqutdem currant,fed vnus aLciptifirduiutn* Sic cur-'
rjte',vi comprehcndatts.Omms enim qm in agone contendit,ab omnibusfedbftihet.
Et iUiquidem vt corruptibilem coronam accipi-
ant,nos auteifiiricorruptam. Djaoden'aritis,y^rp nfimerus
circoperfedluS habetü’riquia & decempççcepta legis,duo-
qùeffiartdaîacharitatïVitn qui bus totalexpendet^pro-
phera:,iîfîe öftendit^ êc éx feptenariinumeri multiplicatis
pârribuscôrificiturrinquo^tperfe^io euangelica>& trini-
tatil ri6 ü'riadeclâratur.oiiieenim q.üatuorper;tria,fiué çreâ
per qüafùpr dqcamus. dubdenariimpmeri mmmam im-r
plemqsïqüi4^videlicet fiue pèt éiiangelium adtfinitaris nef
tidaffi perringamuSjfeü pét trinitatis cognitipnem ad èuâ-
gelielin pôfeétionem .â^^ndàmUs i Roc eft himirum
^ûôddiximhsiqma ex muiri.piiçatiS ipptepani humeri parv_
tibi^,mÿfticbihdüddenaripîàci;atp petncimur.Millena-
i'ius-vcïo hdróèöiïSjVt fipèiâm diximuà, bc in,fe<in^ri feiô»
fia,& iri diüîria Icriptura pfeôusoftenditur. In fcculariffà-
piëhtiâideircÔperfeÊtushabétur,quia dénarium nuineru
quadratùm folidfîreddit* Ôeçem quippé decies du6ta,fiû,c
centumi Q^g iam figura qûàqia^aded plana eft. Vt^autéin
aIdrucl[oeBiftirgac& fblidafiat,iurfiini énuudedei mul.
tiplicantur & mille film. In factqautem eloquio idem nu-
mc|uspeifedusmoiillramr,qULaappel]anone eius vniuèf-
fpas dengna.mr.Vnde fcriptS t f c V v ü quadnuniMijt in-iml-
Ugencratïcmci.CyLmcnim nequaquamcrcdcodamiic.qLiod
non iplttm.ylijdead iaceótas, veruineriam nee ad centum
fo'ruflègcnerauonesmuntW cxtendatunquidaiiud mille
.gejlecatiombus, nili genetacionum vniueriltaa ‘figuraturi*
Hlflus numeti perfciSionê illiii ejciapi 'defignat. quóji ptp.
batidim^ lob in vencatis hiftork jfiguralïiet tttilie iuga bpü !
&milleafinaspbftïUgeUatecepidedêlctibit'uj.,^d£iuius ’*
nnmeri pertê&ionem pertinet iiiud, quod beadilimus Petrus
t.Prt.j. i
.Conn, i l
F
itdeiibus dicit : Vnunt hot tiÓUttAi vosfralrtt cbun/iiini,
quiavnus dïci apitdDom;num fiern mtlUjimii. & mtlk m m fuut
dK<a»ia.(^iaigitui^5duodenatiussfiuemillenatinsnumerusin
lacrb eloquiobia perfectiane habenut lactams,
t f &e dcangelo, wdeptore videlicet nolh'b.jjicifur: Menfiii
eft fiuittttm de krmdmtftrjiuiiiduiidmmmMa.A c f i dice».
teturlEtftibfeé'tiotiis eius iudicio non omnibus pmuia.
fetf fmgulis irntta propriam menfura mfpititaiimh doitadi,
ftnbuit/icur euam de dus dono fcriptum eftt Oujnu oneraiarnustiqutUmftmtm.
dimiemfitigqliifri)iitvuit;.ovauti.
tamenquoseodem Ipidtu tangit, inhisquie accepcrunr(,
perfeaosoilendit-Duodenatius quippeac millenatius fa-
c^atus numetus, npllaex pafte habetui jmpet&Aap quia
& ft quofündam yita qui in ftadio cuftunt.id eft-, in fpiritali
labore défudant,ad metas donotum omninm non penin-
git,ïntta menïuiam tarnen qua currir,ad portam btauü cos
tonama^lu'erperiienit.Ablitautemvtdonarpirltuilanais
quia non omnibus ómnia latgiuntur,idcitco ditipain fm -
gulis fuis partib'üs iiipeffeciaatfttmentur, cum hocq. altcf
nonaccepit in fe,j>er cbatitarisiludium poflldeat in Stetoi
^nèelus n.qui ciuïtatc mctitur.ficut vnicuiqsiuxta^priam
mcfuramdonaeiijfdemlpirituitanaipartitu'ïell,iiceciaiu
lingnlis. jpprii ctulus metas Üatuit. Ad quas dunt quiiqipet-
tingibftatim coronxbtanium accipit. EcuétenitK aliiftumenmT*
puntUfiüfirmentfofciwv,att(WAmfideiii,«t:igratü
ftniuimuafti ofaumemsytmum. Aipyb ctu tit, a(ii diftrc*
uonctH f t int uniii.AliiiJeiieruitiiguarum,.UitrustpretAtidneiti ftr ‘-
mttmm tril/uit: quatanusïn vno eodemq; Ipiritu ifté veibo
fapiendi golleat rnècitameu ïêrmdne;rcistia:,id eft,doaii-
ttx fulciaturtqnia lentise atqiinqehire fiifKcir, etiam qüod
perdifcetuiiftudium non apprehendicsiile iènnone Iciéiiq
^eatmecmnVeninsetbc^pienti* aSnuaicicattquia&
rufficit eitplére quantum didicit. &-rameii ad feutieiid a ex
ftmeppio/ubtilê aliquid non ailurgit.Ifte pef fidem Sf M
ineptïsqipstat.necjamenperianitatum, gratiam infirfnb-
morbos Pibttabit,
nee tarnen atinri tqrra cerbótum pluuias reddit. lfte ope-
ratione vitcutd aclptsièilce vitamctiatn mottnos reuocat,
& tUmeqprópbaia; gratiam.nqnjjaibet, qji^ fibijrentuta
funtignoratulle vcimitaquxq; velut pratfentraattepdit 3C
tnihnullapp^tiöbqfgnommleexetirdfteperdilaetio-
: ^eiibfaftis fuNilqel: paeuKpcölpfii. fejltfi duieifi m jO Ê
iinguasnefcituiicduxe'iil'generisHnguascxai-ninatyqttnm
rebus iimilib.dilErailia cordaitöpelac. Alius in vnaiingua
1 ^uam noqici fejiimn.umppntiêca.intetpreKin<lo prudent
ït dtfcuHt& tarnen rciiqrus bonisquKnon habctipatiene
tèf caret.Sic itaque cteacüi.noileracdïipoiitoicunctaniö-
■ deratutivtquieycoll.p'otciScex dono quodhabet.irtimi-
riecutexvi'mttcquam non KabettSïc cundta moderatüqvt
cuihpérimpenlamgtatiamvnmnquemque4bIeuat,tit:S
per difparem alterum alteti fubdat DBmei'i’brém qnifque
ex'ióno abocuni quitiSbi (übqfifur, attttidaht: ac ifcaffe
pralfe ex aliisfentiat,eidem taméïiqnem Inperat.é in abis
poftponat.Sic cuuctamodferaturfvedum iingula.quaiqne
btnf omnium»intetpoiltaiquadam chatitatis ncceiïïtudihe,
fiantojnrtirfingu(orum: «c vAUlquifquello quodsnon
accepitJinalretöpoffideat;.ytïplèa!teripoflidendilqtquöd
accêpitjbumihteriropendan Hincenim pet Pettumdb
ci|ür,: VtmfqmfqmficmmepujyMüm ,m tktnttrmH lmt , f „
admttiiftrancci .ficttt km itfttnfinris mitllifartmi gratie Dn.
J unc nanquejjene multiformis gKriadilpenfaturs quatt- j
doacceptiim donittn& eius qui hoenón L b e t, rieditun
quatldo proptet earn cui impenditntj datum putatur. - ,
t ? x T e 7 ’; ' ' S ï l Hinc ‘