A
I f*ifm
C a p .
XXXYIÏIB
'<rjtl.ii.
144
Hincman Rhtmtnps Anhietifitp i
C
cum malis concordiam nen teneret dicens : Nonne quite
oder ant.oder am illos, & fitper intmtços tuos tabefcebantl Perfedo%
odto oder am illos, inimicifadifunt mihi. Inirtiicos etiam Dei
perfe&o odio odiflè eft,ad quodfedti func-diligere,&quod
fociunt increpare,mores prauorum premére, vit* p r o l i fe.
Penfandum eft igitur qüando ab increjpatione quicici-
tur.qua Ip cum peflimus pax tenetur.fiPropheta etiam
velut in hoftiam Deo obtulit, quod contra fe pro Domino
praüorurri inimicitias excicauit. _ .
C a .xxxix.
Admoncoeiiamtuamdile&ionem, vt cum iacrælcripturæ
Greg. hom.
35 .inEuäg.
Matth. 10.
MalaC.Z.
Exvd.zo.
verbis etiam facras régulas, fiait 4 fan&oSpmtu,
quo & feræ feripturæ funtconditæ, intelligas; quoniam
qui {àcræ legis verba non reite intelligunt, fàluberrimum
vinipotiiminveneni fibi poculum y errant, ac per médicinale
ferrumvulnere fe mortaii feriunt: durnper hocm
quia Angelus Domini exercituumeft. T u e contra j Ne magnt-
tudo mi^tationum Domini, quæ de manu illius » grat“ lJ
ta gratia, fine merito vllo fiifcepi, extollatme, datuses mt-
hi ftimulus recognolcendæ infirmitatis mes fAngelùs Sa*
thana , vt me & matrem tuam Remorum Metropolimj
quæ te nutriuit', elatis moribus & inobedientiis colapht-
& s . Sed fciens quia virtus in infitmitate perficitur, lïbenttr
gloriabor in bis, quæ infirmitatibusmeis, aut k Deo per cot-
porales moleftias, autkDiabolo per temptationes, aut ab
homineper quaslibet immiftiones inferuntur, Vt mhabt-
fefiwweinfirmo virtus Chrifti : quipffficit in infirmâtatè vif“
tut cm : Periculum quoque difeordiæ, quam contra auito-
ritatem&rationem , contraque falutem tuamergame vi-
deris habere^a te quantoeyus amoue , certiffimc fciens
quoniam quanrislibct virtutibuspolleas, fpiritalisnulla-
tenus fieri potes , fivniri per concotdiam mihi & caeteris
fratribus tuis neglexeris : feriptum quippe eft, früZbusfpiri'
tus eil Charitas, gaudium ,p*c, qui autem (eruare paccm non
curat, ferre feuitum fpiritus recufat. Certus enim es, u
fanum £apis , quoniam jamdiu nullum boni opens Deo
(àcrificium «mmolas, quamdiu k proximorum charitate
dilcordas : multo minus tutem fi à diledtione mea dilcordas,
fe fana perimimt,per quod falubriter abfciderefauciata de-
buerunt, quos videlicet ad intelleitum prauummtentio
peruerlanon raperet,mfi pnus fupçrbia inflarendum enim
iè præcæceris làpientes ärbitrantur-, fequi alios ad melius
intelleda defpiciunt,atque vt apudimperitum vulgus Icie-
tia* fibi nomen cxtorqueant.ftudcnt fummoperc &abalus
rede intelleila deftruere, &fuaperuerfa roborarej quorum
fapientia,'y?c«f nouacula acutafacit dolum: quia ficut no-
uacula acuta fiept aflïmilat le age re vultus nitorem, &gc-
nas vulnece fuo fauciat, îtadololàverfutia doloprauæintelligentrævulneratquosfanotènfiifitnarefefimulat.
Vpdeberie
per Prophetam dicitur :fecuerünt prenantes Galaad
ad dilatandum. terminantfutttn: quianimirufn benediitapra-
ue intelligentes fidelium mentes, quæ iam aliquid de ven-
tatis intelleitu conceperant, peruerfadodtrina penmunt,
&dum feientiæ fibi nomen extendunt, paruulorumcorda
iam de verbi conceptione grauida, errors gladiofcin-
dunt,& quafi do&rinæ fibi opinionem faciunt,quibus pri-
mum necerfl eft ne inanem glonam quærant, quariiradix
elationis abfeiditur, côfequétcr rami prauæaflèrtioms are-
fiunt ; Nam Catholici doitores > & Ecdcfiælànâlae recto-
res qui de hærefibus feripfetunt, eos qui verba diilini elo-
quij non reite intelligunt, vel non reite interpretantur,
fedadfuos fenfus ilia allegorizant, incatalogoprauelen-
tientium haereticis connumerantes adfcriblint.
A d moneo te paterna & fratema dileitione, vtremo-
ueas à me dolorem,ate periculum ; & ab vtrifque i*>ftrum
àplurimisinlatumimproperium ; kmequidem dolorem,
quia vt fen&us Gregorius dicit : minorent dolorem malainge-
runt., qua ab extranets inferunturi plus Veto in nobis ea tormenra
fauiwit, qua ab iüis patimuP, de quorum mentïbus prafuyeba-
mus, qutacumdamnocorporismalanos cruciant amiffacharita-
*l is. Hinc eft enim quod de ludatraditorefuoperPfalmifta
Dominus dicit, Etqw.dem fiinimicusmeus maledixiffetmibi,
fupp< rtajftjfi vtique : & fits qui oder atme fuper mé magnalocü-
mfuijfet, abfconderemmevtiqueabeo. Tuverohomovnanimis
dux meus & nommais, quïfimul mecuni dulcescapiebascibos, tri
dvmo Dominiambulauimus cunt eotifenfu. Et rurliim: Homopa-
çis me a, in quo jperabain,&qUi edebatpanes meosamfUauit ad
uer umme fupplantationem. Ac fi de traditorefiioâpertis
vocibusdicat: Tranfgteflïonem eius tanto grâuiüs pertu-^
li,quanto hancab eo,qui meus elle videbatur.fenfi. Om-
nes ergo e le â i, quia fummi capitis membrâfilnt, capdî
quoque fuum in paflionibus feqüUntur, vtipfos aduerfa-
rios in fua morte fentiant, de quogim vitaptaefum^Banü,
& tanto eis crefcat merces opens, quantd eis vMuds lucrum
pjoficit,& ex aliens damno charitatis- Elquoniam
minus iaculaferiunt qua prauidenturt & nos to erltbiliiu niunu
dimalafufiipimus, fi contra Inc per prafeientia clyptum muHi-
ffj«r, eoiftadetetolerabiliusporro, quô longeante per
Prophetara k Domino diitum lege : Vnufquifque, inqüit,
a proximo fuo fe euftodiat, & in omnifratrefuo non habeatfidu-
ciarq : quia omnisfrater jupplantansfupplantabtt ,&omnis ami-
chs fraudulent er incedet: & vir fràtréki fuum deridebit, &ve-
rit at an non loquetur. Etpaùlo poft : In orepacem cum ami-
co fuo loquetur, & occulte poneteiinfidias: nunquid fuper bis non
vfitabo *, dicit Dominus ? Et per femetiplâm veritas dient:
Inm'tct hominis domeftici eius. Et cum fcriptum fit : Labia
Sacerdotiscufiodtentjcienttam; &legem, qusincer aliadiat:
Honora pattern tuum y &matretn tuàm, requirent ex ore etus,
quite benigne nutriendum fiifcepi, orphanum dulci
diledionenutriui, inclericum totondi , litceris perme&
per quofeumque potui erudiuî, per fingulos gradus ad
ordinemEpifcopatus prouexi, femiliaritatem & dulcedi-
nem dilcdionis Domini noftri Regis tibi obtinui. Penla-
re enim cum inagno timoré debes quod feriptum eft:Æi
off. rs munus tuum ad altare;& iltireCordaiusfueris,quoniam fra-
ter tuus habet aliquid bduerfium te, telinque ibi munus tuum ante
altare y & vadepriusreconciliare fratri tuo, & tuneveniensoffer
munus tuum: Ex qua fdlicet præceptione confiderare debes
quam intolerabilik eius culpa monftratur, cuius no-
ftia repellitur: nam cum maia cunda bonis fequenribus
dtluantur, penfandum nobis eft quanta fint mala difcor-
dijBj quæ nifi exrinda fonditus fuerint, bonum fequi non
permittunt: quia quælibet in nobis bona opera fuerint,
fi chantas Sefitrper malum difeordiæ locus aperitur in acie,
vt ad feriendum nos valeat hoftis intrare. Ego, erede mi-
hi,non tecum, fed cum tuis iAproJoabilibus moribus, &
aduum metibüs, de quibus te fiepe & verbis & litceris rc-
prehendi-&caftigaui, &, vtdoleo,doltii, difcprdiäm ha-
beo. Fac quodfidubriter tibi cupio, &tuo6onueBit mi-
nifterio, & meplacabilem ac præftabilem iö cundis ha-
bebis, alioquin expedabo fi pcrDei gratiam verbum Domini
quod inter me & te adhuclaborat, tandem requief-
cete valeatf; Sipeccauerit, inquit, iHtefratertuus, increpaftl-
luni yfipcenitëntidm egeritjimitte ittn Iriterimautem donee
hoc verbum Domini inter me & telabotabit, vtar continue
fidubris antidoti medicinS contra mortiferum difeordiæ
poculum mihi atepropinatuiti, quam DöminuS
&Säluator nofter confcius infirmitatis noftræ largiri di-
gnatuseft, dicens : Cum ftabitis ad orandum retnittitefiquid
habetis aduerfus aliquem in cordtbus veftris, vt & pater vefter
cceleßis dimittat vobis peicatd vefira. Eticilicet Cortditor
nofter di^rn talèplacitum noftræ mentis afpexeïît , àpéo-
catohosfoloet, quiamunus pro culpa fumet; qjüodmunus
etiam holocauftum gratia Dei mifericordis fiet, fi
fueritfimilaoleoConipcria, &inzeiiSartagine frixa, fci-
licet cum mifericorditer cum diligimus, & inter fiera pro
eoöramus, quemzeli filutaris feruore infequi yidemur,
vel àqüoinuidiæ liuore infequimur, imitantes ilium qui
möri etiam proinimicis venerat, & tarnen pofiturumfe
animam pso amicis dicebat, vtprofedo nobis oftenck-
tet, quia cum diligendo lucrum facere de inimicis poiTil-
mus,etiam ipfi amiçi funt qui perfequuntur.-quæ non idôo
dico vt pcrfecutionem tuam in damnis temporalib us, Vel
in contumeliis, timeam, aut magnopete fentiam, quibus
etiam, etfi voles, me nocere non potes.fedde illaperfecu-
tione dico, licet fiminiuftus, qui me vCtacitctScex corde
peccatorem profiteor, de qua Beatüs Petrus dicit: Quoniam
inter quos Loth habitabat, intqüü operibus de die in dim
eius animam cructabanuEt de qua Apoftolus recojens hifto*
riç vetetis-.Quomodo, inquit, tune is,(juiftcundum carnemerat.
perfiquebatureum qui fecundum jpiritum, ita dynutte• Qui*
(vtita
x 4 5
(vt itädicamus )ferrum noftra: animas nequaquam perdu-
citutad fubtilitatem acuminis,fi hoc non eraferit aiienae lima
prauitatis, .. .
Etquiadidumcft mihi,te plurimisfolere dicerequo-
niam quiequid tibi de tuis hominibus,& de hominibus
fiift ad Laüdunum diredis; & de eo y quod te commenda-
üit Gonradojcontrarium Domnus nofter Rex egerit , hoc
meo inftiudu,& confilió.atqüe conferifu egi'iTe, tibirefe-
ro nonefle verumrficut & feriptisad eundem Domnum
nofttum Regem,fed & ad alios inde in epde'm tempofe diredis,
poflum qftendere, Sc córam plufirt>is Epiicópïs a-
pud Piftas Domno nöftroRegi dixitne audiiTe quod fic
diceres ;& idem Doranus nofter É.ex corameifdem Epi-
fcopis refpodit,ficut & pro certo veru dixit,quo.d nec meo
-inftindu,nec meo confilio,neque meo cönfimfu hoc egerit
licet qusdam fuerint & fint, de quibus metrópblitana
audoritate, vel Synödali conuentione >zt regia potéftate
corripi debuèris atque debeasjau* iionideq dicofvdne a-
pud te excufire opdepretium aucam, cum Äultü eifern^
fores noftri demonftrent,fi eis placeie qu?rimus,veldifpli-
cerc timemus.quos bönorum iuÄiciis non placere cognofcimus.
fed vt in qüib'us ex veritate pöflumiquJntum ex me
cft,qüantumq; fufficio.idoneum reddam bonum nomem
quod Apoftolus etiam ab hifc qui fóris funt habere iubet
Epifcopum.Quia veró audoritate diuinaRegi obedire iu-
bemur,ipfius iuflione refpondiftc me exferipturis & ficris
legibus,atqueSandorum verbis, tuislitteris ad eum direi
disnoiltgo jinquareiponfionefiquidperpere dixiflevel
Cgifie me inuenifti,oftéde; & aut xatipnabiliter fine coteti-
tione deféda,authumiliterfine difeeptatione recognofea.
(fiai ti timeo)aliis peccatis meis hoc efle promerui, quam-
qüam&fahdi ApöftolictimbeatoStepnano & aliisDia-
conibusNicolaiim ordinauerint,nec tarnen didis& fadis
illius improbabilibus poftea comprobatis ,per mantutm
fiiarumimpofitionem communicauciunr,quem ordinan-
tes,bonum crediderunt,& manfiirum perpetuo in bonita-
te optauefunt, ficut nec Samuel culpam contiaxitin ordi-
natione Saul,quem diuina iuflione à feordinatfi, & à Domino
Csterum fi me contraaudoritatem, & debitam frater-
näe dilèdionis vnänimibtem,qu* (Vt fiipra dixi) d te mihi
i reputatie aüdiui,egi(fe recognofcdEem: quia dicente beato
Ióanhe Äpoftolo,Si UiifiUamurpeccata noftra, fidelu&iuftus
eft Dominus, vtremittat nobis peccata noftra: Ei prima falutis
tpes eft confeflio,deinde diledio, Quia charitas operit mtilti-
tudincmpeccatonm-,Non dimitterem quin inde filubrcm
indulgentie medicinam ekpeterem,fiöh pro hiimano, fed
pofteareiedum, ficut de te doleo, diuti flime fleuit,
velut iacranarrathiftoria. Reputaturetiam mihi quod te
nepotem raeum gratia propinquitatis Epitcopum ordina-
Üerim, quafi non Sc alii per me fint ordinati Epifeopi, qui
nonfunt mihi carne propinqui, & nolunr atteudere mihi,
hoCreputarites,quianonimpeditad quenquam ordinan-
dum carnis propinquitaSjfi ordinadus fuerit eledus Sc pe-
titus fecundum Eccleliafticas regulas.Nam Sc Dominum,
à qüo & per que ettpit Epifeopatus, carne fibi propinquos
legimus ordinaflè Apoftolos,fed licet in te nepote meo e-
gerim, Vndegemo : quSa liefeio qualiter de hoç & de aliis
meis h&iSyTerribilis in confiliisfuperfilios hominum, in occul-
to fuo iudicio, Qtupofiuttenebraslattbulumfitum, ditponat: j pfiil.ij.
Scio tarnen omnipotentem adoocatunv&rfiilericördcm |j
iudiccm meum,^nrequem eftomnedefiderium iheum, & cut
gemitus meus non eftabfconditus. Si n. obaudieris moni ta beati
PauliTimotheoàfeiuuenébtdinatoEpifeopo direda, &
à me,& a te opprobrium ruæôrdinatiohis toiles,in quibus
inter cætera dicit,N«i»ö adolefientïam tuam tontemnar.là eft,
taleni te exhibe,vtproprerâîtatisadolèfcentiam, nemo te
contemptibilem habeat,qiiia cuius vita detpicicur,reftat vt
Sc prædicatio contèmnatur.Si hæc frarer.tibi in aliquo dura
lunt.qüi n'6 funt didaéaihtentiohc, vt velim(quod ab-
fit)iti aliquo tuam dâmhatibnem véldehonorationem, fed
potius filuteni & corredioriem ; attende, Quia (vt beams
dicit Gregorius )per amarumpoculujn lonfect/ayis,peruenii ur
adtffeäum optât* falutis.Et Salomon dicit,Mehorajùnt vulnem
S w f
z.Tim.4.
KeI-9-
raàmïci, quam oiientis tnimici ofcula. Et Dominus dicit,Ego | Ap0Ct
quosamo, arguo.&caftigo. E t, Quem diligit Dominus, corripit; mb.i
flagellât autem ùinnem filium quem recipit. Per plures deniq; Cap
prôdmino tintoké & fratërno ambre, ac pcoptia faluatio- | audio te apud multos me in&mate,qu*niam lieras feriptu- x L ' ■1
neition enim petfunaori^tobis Sacetdotib'us kgendum I tas foleaipdettuncarej&admeum fenfümin%aere,quod 6
Se teuendum efti^uod etiam laicis te foeminis SpitimsSan- | Vt pto cettp adhuc credo nec in.vno loco oeeegiiTe ; 6 tamé
« ' J:-'— im**,»*- hocquoddicispoterisapprobare,&fîhbcadapprobationem)
A>luensducere,oftendecoi'am quantis & quibus ti-
bilibueric, & aüt patenter oftendam te meaverbabenenô
incellegere,autab aliquo ilia fàlfira fuiflè;& fiforte me, q>
dicis,li camendicis, egide cognouero, quantocius corri-
gen§ prpcurabo.quod n.deraedicere diceris, Gorefcalcus
hoc dclcripturis facere confueuit, illas fcilicet detruncara
& ad fuum fenfum violêterinfledere:fed&ea,quæinCa-
nonicislibrisnoncontinencur,auditoribus fijis prorerre,
ficut ScfiiprapriicosHæreticos facere confiieuiflè oftendi,
quia ficut beatus dicit Gregorius, Sape Htretici dum fitafiu-
àentperuerfaad(lruere,eaproferunt qua profetto in facromm li-
brorumpaginïs nontemntur. Vnde & dilcipulum iuu®i præ,-
dicator egregius admonet dicens, O Tmiotbee depofitum cu-
ftodiydeuitans profanas vocum nouitates: Quia dû laudari Hæ-
retici tan quam de excellent ingeniocupiunt, quafi noua
' quædamproferunt,quæinantiqüorum patrum librisve-
teribùs non tencntur,fîcq; fit vt dum videri iâpientes defi-
dc^ant,mi(èris fuis auditoribus ftultitiæ lemina fpargaut:&
quoniam hæc egifle^Gbtefealcus in conuentu Epilcopali
reuiâltô fuit, idem Concilium,ficutfcriptumeft, Quiimpo-
vitfinit ofilentium,iras wiri^<ir,filentium ei impoiuit, mihiq;
«ftuspér beatum dicit Gregorium, Eftv'. ijèquifque interro-
gei~,& in confcfsione Chrifttfe veraciterprobét» Veremurfieped
proximis dijpiciÿdedignamur tniurias verbi tolerare. Si contingat
iurgiumfortaJfecumproximô,critbefcmus priores fatisfaceretcor
quippecarnaledum buiùs viugloriam quant, bumilitatem re-
ffmti&plerumqueipfe homo qui iràfcituf,diftdrdantemfibi teco-
ciliari appétit,fedire adfatisfaciendumprioi' erube/cit. P enfenius
faftavcriratis.vtvideamus quo iaceant noftræ praiiitatis a-
«Stiones:Si n. membra ftmmi capitisfumüs,imitaneum,
cuiconneûfcimur.debemus.Quid nam que ad noftræ eru-
ditionis exemplum Paulus egregius prædicatordicit, Pro
Çhrifiolegationefungimur, tanqium Deo exhortante per nos ob-
fecramusproChrifto,MConciliamniDet).Ecccv\tct nos Sc Deü
difeordiam peccant!o fecimus,& tamen ad nos Deus.fiios
legatos prior mifit, vt nosipfi qui pecéauimus, ad pacem
Deirogati veniamus. Erubefeat ergo human® fuperbja,
confundatur quifq; fi non iàtisfàciat prior proximo,quan-
do poft culpam nbftram,vcei reconciliari debeamus, Sc i-
pfe quoque qui oftenfus eft, legatis iftteruenientibus, ob-
iècratDeus.
Auferérgofaciendoquîe debes ,&quæ op to acoro(&
vtinam dignusexaûdiri fuifl*em)a mc & dte opprobrium
quod mihi à multis reputatur ; quia talern, ficut & contra
diuinæ ordinationis diîpofitionem,& CjJp:aRegem,&
erga.me, & erga Eccleuam tibicommifl^n,'&ergapluri-
mos alios effedtus es,Epifeopü ordinauerim. Sed qui mihi
hæc reputant, non attendunt, quia non vt Iudam eleétum
ptæfenti tuftitia>& vt per eum diuina dilpofitio impleretur
Apoftolum,ficut&Saulfegempofteareprobatum,dequo
feriptum ç(k,Eratvir c ledits & bonus &non eratvir defiliisîf-
rael melior illo. Deus omnia fciens per prouidétiam ordina-
uic,&niiculpæ contraxic,qui peccare non potuitjSedvt
homo nefeiens quod fnturum erac, teper improujdentiam
ordinaui, &diuini iudicii non iniufti fimiiiterextiti, quia
illum ad cuftodicndum com mifit,fieque com plieum eius:
quiiam ficut vermes in putredine featentes ebulliebant,
irae partim funt mitigata:,& congregat« funt aDomino
quafi in vtrem aquas maris, cum amaritudo peruerferum
mentium nondum apudnos de his, quar Gotefealcus eos
docuerat, erumpiteyeriusin vocem prause Iibertatis: Et
quoddefimöris feripturis Gotefealcus agebat,&mmea-
gere notaris dicere,vt cum pace tua dicam, tu de iacris Ca-
nonibus, & Ecclefiafticis regulis, atque de legibus folcs a-
gere, ficut iam quater egifle te poflum oftendere, fcilicet in
rotula per Hauulphum Arcnipresbyterum tuum mihi
tranfinifla, in quadeCanonibus & legibus quiedam de-
H
Trou. 16.
Biblioth. Vet. Patr. Tom.$. Vars z. N trun