Amhrojit Ansbcrti
m
temerc nequaquam affirmo, vtrumtdhannes in'extafi ra-
ptiis, hanc perimagines rer um corporalium alpexerit, an
lpfafpiritus fubtilirate hoçintusin intelleéhifïncftmilitu-
dihibus rerum corporalium vident, quod forisper literam
figurata locutione claufit.Si itaque intelle&ualisfeft, cur ea
qua* vider, poftmodùm quid fignificentdifcit ? Rurfum ,fi
intelle&ualis noneft,fed pet imagines rerum corporalium
oftenfa, cdrtam miijtis in tocisnec requirit necdifcirquid
libi vélin t ea qua? vidcritÆtreuerà paucis in capitulis quid
fignificent ilia quæ videritin hac Apocalypfi, lohannesab
angelo didicifïè fe fatetur. Plurimisautem tantum quia vident
profitetur. Vbiprofe&o inhuitur, quia nifi intellexif^
let quae viderat, nimiruminterrogaftet angelum quidfibi
vellent ea quæfibioftcn la fuerant. An forte obfeuriora ad
inteiiigendum fuerant quæ ab angel© didicit, lacidiora veto
quæ pedèmedpfùmintellexitEcceetenim ei nunedi-
eijur:
Sacranteritumfepteinftettarum quos Vidijlt in d ette -
râ mea, <&feptem candelabfa aureafèptemjlelloe > angeli
candelabrafeptem >feptem ee-,
ckjioejùnt'. g
Sed nunquid difficiliorâ funt in’telle&ui ifta, quam ilia
quæ poftea vidit,«ie per femetipfum ( fi tamen eft) intelle-
xit? Deniqj paiilo inferius oftium fe in coslo apèrtum vidil-
fè,àcfedem pofiram innotuit,qufi videlicet prsefidfcbat vir
fimilis aipeâui lapidis iafpidis Sc fârdii, quamque vir fimi-
lis vitioni fmaragdinæ ambiebat, in cuius etiam circuitu vi-
gintiquatuor fèuiores fedebanr, circumami&i veftimentis
albis', Sc regalis diadematis honore ce ro n a ti& ante earn
feptem lampades ardebant.In medio quoqueêdn circ uicu
lui,quatuor anrmaliaplena oculis ante & retro,intus &fo-
ris habebat, quæquefenis alis perfingulavtebantur.Hæc
cette oblcurforafuntad inteiiigendum , quam ilia quæ de
feptefttïlis ,repremq; carideiabiis didicit,& tame quid ilia
fignificatfcnt,non dicitquod cum aliquis docuentjicut de
•feptem ftelKs fèpteqiquè candelabrisfecit.O quam obfcfi-
riora vidit alia, qua: ilia fbla force intelleâualisvifiopatefe-
cit.Prædixi au tem & prçdico,nô me de huius vifionis qua-
litatepropriamfententiam dare, dequamaiorumecclefiæ
tra&atocü video fèneenrias variare» Hoc fofum veraciter
affirmo,quia fi intelleftualis fiierit ifta vifio,n on in fua, fed
in aliorum perfbna ea quæ videti, poftmodum Iohannes
quid exprimant difeit,fleuri nunc fortalfis de feptem ftellis
feptemque vifls candelabris. Si autem per imagines rerum
corporalium demonftratayquibtifclam in locisquomodo
intelligentiam viflonis acceperi t didt, quibufdam veto ta-
cet ; profe^to non fine caufa etiam iuxta hanc rationem
quædam ïîbiexpofîtaintrodueit, quædam vero vtrumne
fuerintexpoflta, filentio tegit ; quatenus vide licet per id
quodinteiic&um aperit, legentium ad fe animosinuitet:
per id vero quod claufum non pandit, exercitium illis fub-
miniftret. -Nifi enim in tarn obfeuris locutionibus efïènt
quædam ipfbquo édita funt, ftylo diluddata, quis legentium
no abhorreret,cum totum obfeurum cei neret ? Rurfum,
nifi efïènt quædam obfeura reli eta, quis pruden turn
gftantursquia & in huiusfeemi node, pnedicatdres verità-
tis lucéntper munditiamVicæ, &auditpribus fuis cæleftia
nunciando,angeli veritatis exiftunt, quibtts bene per Pau-
lum dicitur:ln medionatiomprante &peruerft , interquoslua-
tisficut laminaria in mundo,verbum vita ■continentes. Sed in hac
fpecie totum ecclefiæ corpusgeneraliter inuenitur ea>ref-
fum:quia & fi pitedicator difpenfatione facramentiaiidito-
ribus pjr»ponitur,compaginls tamén vnitace eifdem audi-
toribus connèditur. Quamobrem Sc in feptem ftellis feptem
candelabra, & rurlum in feptem candelabris feptem
inueniuntur ftellæ. Nam vnpm funt.nec diuidiab inuicem
pofliint, quos vnitas ft'4 ei & compagocharitatis artnedit.
Quam videlicet incelligentiæ regulani, hæc quoque cæle-
ftis reiielatio fecuans, vna eademque locutione & artgel'ôs
Sc ecclefias vnüm efïè defignar.
Nam cum in principio Iocu tionum quç ad feptem fiuttt
angelos,dicat,tS<: angelo illiusecclefiæfcriberin fine tamen
earundem locutiqnum îftn dicit, qui habptaurem.aüdiât
quid fpiritus angelo dicatrfed, quid eccleflis dicat : qtiatc-
niisper hqp didum, in aftgelo ecclefias defignet. Hinc eft
etiam quod cum hicad angelos iuflu diuino leribat, initio
tamen huius reuelationis, ad feptem ecclefias feripfifieft
demdnftcatJobannes>mquitfe/>reM ecclefiu quafuHtin JJf.Et
vox quam poft tergum audit, dicit; Quçd nd:syfcribe in Ubto^
& miyefeptem uclefiis Ipfè quoque dominds hæc eadein itt
fine hdiusvifionis confirmât, dicens :Sgoîef}h miJJamelim
meum tefitfitari vo^is hac in eccleflis. In quibiis fcilicec m bik
patentcrinnuitur,& in angeliS ecclefi*,&rurfum in écclefiis
angelos intelligi debere : quatenus & in fpecie gehuS,&
rurfum in generefpecies inueniacur exprefiL lllud etiam
feiendum ,quia hoc eft vnus angelus,quodfeptemïqiiia vi-
^ lie et quantum ad figuratam locinionem pertinet, n(in
iwmero, fed fignificatione feptem ponuntur. Nècnôh Sc
illud folerter intuendum, quia angelitm diuina locutioec-
clefiam oftendens, diias in, eo partes defignat, dum vntim
euhdemque &laudat &increpat.Incunfequentibus enim
oftenditnpneundemfeincrepare,'quemlaud.ir. <jnqlyrique
loçutionisgenercdominus qtiôque in euanôciio Vri-
tur.cùm o miie pràîdicatûtum corpus y Viiühl ïèfunhïdîcit
beatum & nequam.quem venierts ipfèdbminus diuidéri&
non totum fètuum jfed vt idem nit.parttm ■nus cum hjpocrit'ü
pawtüanç lo eu t ionis regulam Paufiis etiam tenebat.cum
Corinthiis loquercrur,dicens:Gr<ïf/.'«f ago Deomeofctnper pro
vobü,ing)4tia Dei qua data ejl vobis in Chriftà lefu,quia in omni-
bm dilutes fadi eftis in illoyin omni verbo & in omni fcientia, &
ficutteftimonium Chrijli confirmatum efi m vobisjta vt nihil Vù-
bis k fit in vlla gratia. Quibus mtfütùaiùbbfecro vosfratres per
nomen domini noflrilefuChrifipt idipfum dhatis omnes, & non
fimin vobisfehifmau. ^tintmSignificatumeftimhidevàbüfra^
tresmiabhkqtùfunt Clûoes,quiacpntentionetinter vosfunt.mc
enim duo,quodvnufquifque veftrum dit it : Egoqùidemfuw P'àiiîi,
ego autem Apollo, ego vero Cepba, egoatttem Chrifa Ûiuifo ejl
Chnfiu^ÿjcqueenim fieripûtc/lj vt idenïfint difiités in bninHér-
boy&inomnifcientia,itavtnibileisdefitinyHtgratia, qui iti'i•
riutcomprobanturperomniajfbi/iuatki. Sic, fieiii hae reûélà
done, fie vnus ( vtdiârum eft j angelus & laiidibus muke-
tur,& in crepatio nibus inuehicur.Sciendum prætfcreà.qtiia
Philip.^
rtpoc.u.
■ ibidem.
Ibidtin.
non fartidirec,cum omnia inprompcuefle con^iceret; Eft | nuncquidcmin co generaliter torurn coipüs elcâo’tu ite
ergoin ois quodad fcprouècet.cft qnodadfe piouocams, ! quod ca (inftis prædicacoribus & bonis conftatanditoP
in ic cxecceac-Sed iam n une ad ex|iqiitic>nis erdinem ftylü , bus.præconiôlaudisatcollitui: nuncautemtôtalimiiitèf
vertamus.Dicaturicaq;:[SacrameniumfiptmfleUarumquks Ipstsieproborui^impropetiovimpetationiscxagiSatur
vidiftimdexteramta, &fiptm caiéMraaùna/cptcmfolU, j imncvctoparscotpùdsfpeciaiicerin eodêm col&aâtnt
anplifmfeptttomltfuirum-.&cmiilJbrafcptm.ftptm m k - in bonis, adnc ertam pars fimiiiter (pcdalis nowttvnn m'a-
fièfunt. ] Hæc aperce enodaca, hæcapçrte funtexplanata. | Üs-Etmodoquidcmablpecialicorpotisparresadêcncrak
Sedquiapajlo fitperius hoc effe dixtans fcpcém ftellas, «Kius ecclefioc corpus locuticmahficï modo vMbdgene-
quod'ftpwm candelabra,cumangelus vel potius in angelo rali corpore ad ipeeialeip corporis partem, madb anrem à
dominus.hoc iocofeptetn ftellas,feptem angelos cccicfia- ; parte ad partem,vel ab fpecie ad fpccirm recurrit nnnCàft*
rumtfeptem vero candelabra, feptem eceleliasexpofueriç ; gnra ad proprietärem redit, y u o d ifi.eiius poftmodum cX-
libetpaulo vigilanuus câdem repetendo conlîderare, & ppnendo, quam nunc affereudo monftrabimnï Sequi»
qualiter in fpecie genus, acrurfum ingenere expreflà inue-
niaturfpecieSjdemonftrareConftatnanque'&verumcft,
qupd veritas expofuit, feptem ftellas feptem effe angelos
ecclefiarurn,idcft,vniuerfàlisecclcliæfèpriformemprædi-
cantiumordinem. A
Quiùiniirum re6te per ftellas, rdfte pet angelos défil 'pÿjMt/qm tuam,
Ei angelo ^hcßhccl^Afcnhe\HAc dicit qui tmetfep- A
teWfieütüinde'xfèfaJuq, qui a m b n i â t in medio Jiptem feos^p“1
canaelabrorum aureotum : Scio opera tux & labor cm & i11.
'H o c !
O a-
, fit Âjfoatypprtl, liberftcundus.
Hô'c inlocb beatus tôhànne^ fiue ek propria, fiüe ex
ptæcedentiûi'n'prædicatoium peirfbna, ad vniuërfàlem eè-
cle(î5Vèrbà Domini,ipfoiubente,faibic*Particulatitti vero
pro quibiifdam fgnificationibus fùperius præmUIÎs, cc-
tlefîarum angelos tangit ; fèd in fine vnieuiulque locutio-
nis, non vnî, fèd qjmnibus ecclefiis fèverbaFccifTeinnote-
•fcit.Dicatur itaque dfitangelo Epbefi éa hfiafiribe'.Uac dicit qui
tenet feptem ftellas tndexter a fia , qui ambulat in qiedio fpteth
candclabrórum .lüreórum. I Ac fi dicereturillliàhgelafcribe,
quiinfacrato feptem ftellarumac fèptemcandelabrorum
requiefcérëtpereiùs, adarcàm rëuerfàeft. Hinc pëtpro-
phetampôminusdicit:Super quein requiefeet Jpiritus meus,
in éuângeliqaît :Èiquisdiligit ine,fe^a6n e n » m ^ 'J ^ ^ tf f ÿ .
pater meus dilïgét eidh, & ad eürh veniemus, & manfip#cm a<:$
euAifàcïemus. Quiigiturdè fuo pa
eum Vëriiemus,& manfionèmâpud éum facæmus/qftejndit
pfóculdubiQ,quia ne fine excufàtiqnc përea'nt'f ®d eo^
etiàmVënit,in'quibùfmarifiqfiemh‘ôl(inu
» . . . diciturj?«' ambulat in mediofeptemcahdefabró](umaum^
numero coniifHc, quem ego & in dextereamea teneq, « ] fi aperte diceretur:Tadiu ihtereleótos & rèprobos exhor-
in mediq eiusdeambulo.Nam cum feptem ftellas angelus tauÓni^ verbó difcurrit, ququf^jinuehi'a^apud quem per
in dextcratënetjtiimirum feptèm candélabra tenet.Et cum
in medio candèlabrorum ambulat, vtique iri medio ftella-
runi ambülat:quia & ftellas Sc candélabra vnum efîè, idem
angelus aflïgnat. Qüid itaque eft, angelum ftellas iri déJcté-
tàliia tenere,nifi(vt iam fati fiimuskedemptorém noftru m
eledosfuosinpröfperitatiSbeatitudine, quæfinevlkad-
ucrfitâtis pérturbationc tranquilla manebit, phecögnitos
acpfædeftinatos habere? Qiiid verï) eft, eundemhpfïitn in
medio cadelàbrorum anibtilâre, riifi vnicuique fàndorum
fuorumquos ad d ex te ram futune pacis locandos prædé-
ftinauitjdonorum gratiam larginiriun,per intçrriâm difcfè-
tioném vbiqiie præfentemadefil Dum enim aliumad cü-
ftddiehdamcafnis munditiam fuperna a^iràtione iricinit,
alium ad fertiandam èóniugalera caftitatem i nformat, aliu
ad hodpitalitatis minifterium accCndit,aliiimad cohtem-
ptuminundi,acfimul cun&asfacuftates pauperibüs eiro-
gandàs,patriam parentefque, vxorem achlios relinquen-
dos,proitocat;ahum ad prædicationis officium inflammat,
alium ad filentü tacitu rnitatem i n forma t,alium ad toleran-
das iniurias,opprobria,irrifiöneiqué roboratfàliùni àd vi-
gilianmi atque orationurn ftudia ihftigat,alium ad flifpiria
vçlgemkuspertxahic, alium ad lachLÿmas impingit, alium
deprïefèntibus per'côntemplatibms^cxëeflùm ad fuperiiæ
pacis quietem deguftandoeleuat,qaafiiiimédio Candela-
btorum quotidieambulat. Vel certe dum quemÖbet elè-
ótomm intimodifcretionis examine probandüm ad tempus
intensatione deferit, atqüealiiim vtd tentatione eri-
piat, piófauoreprofèquitur,-tattqiti medio cadclabrormn
quotidiédifeurrere videtur. Quidfihoc Idfeo' fotum eccle-
fiæcorpus,quodexele«ftÉ&: reprobis confiât, & rion föttÏ
patrern eitis eledamper ftellas Sc cadelabra intelligere d’e-
bemus.-quid aliud in dextcraChrifti accipimus, quam po-
tentiam diuinitatiseius,quam nülliis pót'eu euadere, quia
in manu einsfiitit omnes fines terra ? Nam Sc fimulri éiii s per-
miftucon tra voluhtatem ipfius peragant, nullus tamenhq-
rurti potenti4 dextcræillius euaditfquia videlicct vnde ex
vna parte contra vóluntatettt eias agunr, inde ex altera vó-
luntari ipfius dcferuiunt.Nèq; enim vult mifèricors Deus, 1
yc prauareprobi faciant,qni mortèm riorifecit.necfaïtatut
in perditione peccatorum.Vtilt ramen, vt ëbmm prauira-
tibus eleóti profidant. Sicitaque, fie fùmme bonusomni-
îpotens Deus,malos,v tin vôluptatibus fitis eant, fecundü
defidcriacordis eorüm dimitrit, vt ramen âd elcdtbrumv-
tilitaté fibi fèruirè compellaffHac virtutis dextèra retinen-
titr,ne in quaium volunt nocere præualeant : fèd tanq fèrüi
fub poteftate Domini,ad menfuram filios verbere cædaht.
;Hac écipfi filîi comprimuntltrj tte Vel vitra menfiiras àccetihan.
14,
cfperavirtutiim manfibnejri faciat. Quid autem ambulans
dicit,audiartius. Aiteniln: [ Scio opera ;ua&laborem& patient
iam tuam.j Hoc cefte non vni^>ecialiter,fed generaliter
omnibus eje&is congraere videtiirrqfibmm opera, labor
Sc patiehtiafaDomitio ptxcognitaftumerantur. Scire autem
Dei, aliquando prbeledionis approbatiqhe ponitiiri
aliqiiandb vfero pro co quod eft,fcire nos facere.aliquandd
quoque fimpliciter, prqeq quodnihil ei poffir latere, Sci-
tfe nanque Dei,proefeifionis approbationdln ftriptura fa*
eta poni tu rrfi du t i pfi, necdu tn gentibus ad cogn icionem fi-.
dei perdudtis , hcbrtcorum populq diatur: Vos cognoui de
curiftis iirfarum populis. Hinc Moyfi sAi: koili te ex nomine.
Hinc per Paulum dicirur: Nouit Dominus quifant eius. Quo ^ *-Tim.x.
contra reprobis in finfcdicetur t Non noui Vos. fubaudis, nes !Matth- 7-
quaqiiani Vos per c l« io h is approbatiofiemmeos reeb-
gnpfco. Ab Co autem qtiod eft fare nos fa,Cere, feiire Detis
perhibetur, fi^it A bra* per angelum ab eo dicitur :kunt
cogriou'i quodtimeas Veum,eo qiiod nonpeper. iris filio tuovnige-
nitopropterme. Acfidiceret.-In cbqiiod Vnicx propaginis
tnse fdboli non^ peperciftipropter m^cognjofcerc te reci q»
timeas me.Heriinque verb feieptfa Dci,UmpJicitebipkvis
dillinaifubtiliratisjcui nuda5c aperta funt onftia. accipi-
tur. Vnde ei pet Pfalmifbim didmt:Tu cdgnouiflibmniano-
titfitnq f y antiqua. Iniftis autem feptem ecclefiarum locti- S jfrjd
tionibus.fcitc Dei fiue propter cleGionis approbationem, '
fiue prb co quod eft fare nosfacere, feu fimplici'ter pro ec
q> nihil eipofiitlacere,pro locoru qualltatibus accipiamusj
aianqintelledhinondifcrepAmus. luKocicaqub verficti-
lo,qu5 eXponendum pi? manib us habeums,openi,labor!
dipatientiam Vniuerialisecdefi^fcire k bomhius perhi-
betrab eo qupdcft.percledHonisgratiim approbate Q^iia
vero opus Virtucis affitmptum laboreih gigiiit, laborein
.auteiii patientia tolerat, idclrco ordo file verbomin ita
contcxitut,vcdicatur:^i’rio opera tua&labor em&patientiam
tuam.^Sciendum quoque qiiiamagna laus eedefi^ inope-
ribus aclaboribUs^ed magiiificeritior in patientiapr^ifica-
tur, qua? cundas cuftodit virtutes, cundofqu! toleratla-
bores.Operaenim &iabores, comunia funt bonis & ma-
lis.Patientiaautemvera,fingularemunuS colhtum ofedi's.
Quxfidefit.multa^operamulriquelaboreSjfubitoadhihrlum
rediguntur.Patientia autem vera eft, gu* Sc malapro-
ximorum xquanimicer tolerat: & eos quos ptaue agentes
portafifVnceritet arnat.Spriptum quippe eft: Cbs&kas'pati-
ensefiMengi\aef.Chmx.ai quippepatienseft, quia irrogata
mala tolerat.Benigna veto eft,quia & eos dilig.
I FJalm. i j8.
. ,r . 'i c - MR .... ec^dii^crepquic,a
qnibus i llntas iniucias parca:. Inter b*c autem libet tbife-
. - . . , tiam^pfttaro deHere, quiin tanl^ tobfillanttnitatis deiidw'
pra virtuus per mane glonam traDfeaht,. velad Vitiom ille- [ j jenimus<yi h#c hobis (oluSh fufficefe pofle ccedanms-, fi
cebraspiaccipites tuant. Quod fit afro difpofitionifordi» iTudt dabwnm velpntuifte!ias.iifiitamus. Si eniiu vtfe
ne.vtdumcaroconcupifciraducrfusfpiritum.fpuitusaut | ifiem^anoftriredempttmsfumus.iiii'ili quidem malum
aduerlus cameraVinter vtraquepofitus animus, nqn qu«- j ififerrccfebemus, fed tamen iUatum abalio, iquanunitei
cunque vultlllafaciat, led qn* dextera iudicantis ordina- fulbnete,Sedquiapratiorummaialoletaterenuimus pro
■wrie.Etquiavniuscdrporisvtfafqipart6srife«kaafalicet | EtweaiufiiBl^ueno'vcrficulomirabilitetnoftrape’tfiina
* rcPr?ba,angclus in dextera vittdtis tenetirtiiyirp m me- | nota.tur. Nam cum hie fermo Dei laudibus aftoilaf opera
movtratumqi pattiuin'deambulM,fed.vnam deferens,4d ; laboreihacratientiamomniumeleiftomm,moiti2enetaaltcrampemenicns.
in medioenim eandelabtotum’ahge- j lteotporeadinfirmitatem 4>ecialemcorpops parfem re.
lus ambuiatiqnravideiicetiedertiptoehbftefpcffiiixtbsin Vcut,tenS)etufdemig'nauiamnokat,dieensi ;
ccddiartialos in^ris.aduentuiquidcfui prifehtiamfen- [
tire eos fecit, dfi:cqgiiit!ohis|u b luce petfiindiqSed quiafi- . B q d afupneYemnwhsmidos: *
opera non fequuVicur, nequaquaapbdcos'l»tahbt. fed&d If
I 'Subaudif icib,-Ac fi ei apertius diceret 1 quia d patienpa
ï. bôr. ijt
• « , •, •* r v‘T, ï -------- «■vvtiuuuwauaLicn
mnabitat. Hbcemm indicat colümba ilia e i arcadi- metóbroftim mÿorüm difiugeris, ^uam^gnomimofcpHis