fiance auftro., ipfius calore foluantur, quatenus poffint
{pages terræ coalefcere. Sic, fi îudæoram corda file ma-
lignus fpiritusin perfidia obdurat, vfque dum flance grar
tialpiritusfancH,ad fidei calorem redeant, & opera vir-
tutum pariant; Hinc ex perfona ecclefiæ Pfàlmifta exorat,
dicens : Conuerte Domine capt'twtafem nofiram ,ficuttorrens
in auftro. Torrens etenim in auftro, à glaciali durîtia in
aquarum decurfiis conuèrritiir', quia videlicet incredulo-
ram corda in perfidîa obftinationis congèliata, fpiritniS fàn-
Ài deïùper veniente calore affiata, in, amorem fidei &
chari taris quodammodo liqùelcunt. Hinc in Canticis
canticorumdicitur: Surge aquiio& vèni äußer , perfikhor-
tnm meum, & fluent aromata Wins. Aquiio etenim (ûrgit,
cum malignomm fpirituum princëps , incredulorum
corda dura &frigida deferens, propriam în eis fèffiohem
amittit. Aiïfter vero Venieris peinât hôrtum, vt aroma-
ta illius fiuan’t; quia nimirum fpirit'us fandtus eadeni corda
illuftrans calore fidei tangit, Vt refoluta ibcredulitatis dùrf
tia,amifïb errorisfrigore,bonorumoperum fragrantiàm
émanent. Sicdenique viuificantis fpirit'us ardore ,'fîucex-
terius per lihguam do&orum , fîue intenus per occtil-
tam afpirationem fuccenfo, quidam ex frigidis comran-
tantur in feruentés. Polïurit autem hi firigidi intelligi.
quipoftbaptilinatisfàcramentum, criminum ftcinoribus
obnoxij,cor gerant impcenitens. Ad. quorum perfonam
per Apoftolum dicitur ; An diutias honttatis eins contenu
nis, ignorait s quantum benign it as Dei,ad pa nit ent tarn teaddtr
eit ? Secundum duritiam aùtem tuam 8c cör i’mpoeni-
tens ) thefaurizas tibi iram in die îræ Sc reuelationis
iufti iudicij Dei. Valde enim frigida funt talium corda’,
fèdlolent plerunqué fpiritus fànâi incendio ta<fta,de ta-
libusad amorem Dei poenitendô conuerti, intantum, vt
etiam fernen dores poft cohuerfionem in fan&o Audio
appareant, quam hi quos nullum criminis frigus adftrin-
x t.Recor^anrurfiquidemquales antcpeccatum fuerunr,
qualefque per gratiam fui coriditoris poftmddum fieri
meraerant. Quapropter quo magis peccatorés fè fuit
le recolunt, eoampiius liberatorem fiiùm diligerfe appé-
tunt. Quibus nimirum iufte ilia fèritentia aptatur | quà
de .midiere peccatrice , fed cOnuërfà, à domino perhi-
betur : Dimiffa funt etpiccata multa , quonikm dilexit mul-
tum. Necnon & ilia, quæ per ipfùm alias dicitur: Gaudium
erit in cala coram angel is Dei fuper vno peçcdtore pce-
nitentiam agente, quant fiipra nonagintânoueni ittfits qui non
indigentpoenitentia. Agunt certe hi tales poft.conueffio-
nem bona quæque præcipua , declinare fèmper fludent
mala tentantia : lugent pfæterita delida , metüüht ventura
fiipplicia : amant & ardent, atque ad fpeciem fui
conditoris feruendo & fufpirando anhëlant, Sicqrie ex
frigidis fil calidos.mutantur, cum recedénce iniquitate,
ignefcit charitas eorum. At contra flint nonnulli intra
fàndtam ecdefîam conftituti, qui vitam quidem ab omni
crimine cuftodiunt , fed ad agenda quælibet bona
ptæcipua non aflùrgunr. Hi profedto nec firigidi, hec
calidi elle probantur. Non enim fïifficit mala cauere, nifi
quis ftuduerit & bonis ardenti défi der io infiftere., Hinc
Pfâlmifta admonet, dicens : Déclina a malo, & ftc bonunt.
Ecce etenim alius in aâione feculari conflitutus, aliéna
non diripit,fèdtameh indigentibus propria non tribuit,
Quid itaque hune, nifi tepidura'dixerim ?Frigidus enim
non>eft,quiain diripiendo alie#a çrimen non admittir.Fer-
uens enimnon eft.quiain propria largiendo, mifericor-
diæ ôpus non .exercer. Tepidus-érgo eft, quia nec rapinæ,
nec mifèricordiæ congrait. Is procuidubio aut ignorât
quod diuesille, quiapud inferos torquetur, nequaquam
ideo damnatuseft,.quia aliéna diripuit, fed quia propria
non tribuit, aut certe feiens cbntempfit. Alius autem
aliéna non diripic, & propria tribuit : fed tarnen quia opus
mifèricordiæ non charitatis Audio vel compaffionis dolore,
fed aut timoré fupplicij , aut humanæ gloria: ap-
petitu, vel Certe temporalis tribulationis metu impen-
dit, nec frigidus nec feruens eflè cognofeitur. Et qtiidem
eleemofynaram largitas, opus eft mifèricordiæ i imb ipfà
impenfà largitas , mifèricordia vocatur. Is ergo qui
mifèricordiæ opus impendit, débet vimonominis perpéndere,
acfècundurti proprieratem eius indigenti proximo
fubuenire: quatenus idagens, vel remiffionem pec-
càtorum percipete, vel pèrèrine fùppliçium imminenfque
periculum meritb polfit vitare. Miièricordia ’enim à mi-
lericorde vocatilr. Et quilibet bona largiendo, tune mi-
fèricors èxiftit ', cum afterius cordis mifèrïam cor eius
impatiens , intimo moer'bre tabefeit. Quo contra alius
indigentium riiifèrijs qüafi condolet , & tamen ex-eo
^quod habet retrahente mànum cupiditate, nequaquam
eorum mifèrian^ largiendo fubleùat.' Ifte pro-
feblo hac folà mentis falfa compalîîbne mifëricors non
exiftit.cum pofïètvtiquevfi diuitias huius feculi non ac-
cepifîèt. Rèftat ergo yt qui terrenas facilitates percepe-
runt, ficpàùpcrum indigentiam ex eis fîibleuënt, quatenus
ipfà fubleuatioexamore cornpafîionis procédât. Au-
giant taies qüodab Àpoftolb dicitur : Si dtftriJfuero in altos j
pauperum on:ne> facilitates meas, chantaient autem non habtie-
roy nihil mihi prodeft. Audiant 'qiiod in hoc verflï fubiun-
girar : [Vtinim c.didfls ejfes aut frigidus'. ] Ac fi diceretuf:
Satiiis fuerat vt vel perfefte bonus > vel ex toto malus
exiftercs , quam nec^bonis nec 'malis congrueres. Sed
iam vehiendum eft ad eos , qui curtdtas terjrenarum fa-
cultatum opes defèrunt , fànâæ religionism habitum fii-
munt , fed tamen viam perfedtionis ingredi xiequaquam
appetunt. Quorum videlicetperfonæ redliflîme hæcapra-
turfèn’tentia, qua dicitur : [Stio opèratud, qui heque càlidus
es, nequefiïgidus.7] Taies ënim nec in f eculari a'iftione tor-
pën t, nec'defîderio patriæ cæleftis ferueiit, tanrumque
fibi fîiffiçere putânt i fî ea crimina fûbreligionis habiui
conftituti non admittant ’, pro quibus peraerfæ yitæ
fcculares viri, iuxta mundanæ leg,i§ fàndHonem, aut fàcul-
tates amittunt j àût certe mortis fèntentiam excipiunt.
Quifiatt'enderent illud euangelij didlum, quia arfta via.
& angufla porta eft qua duett ad vitam, & pauci funt quiin-
tteniunt eam:Sc illud, Re&nùm calorum vïmpdtitur,&vio-
lenti diripiunt Wud : necnon & illud Apoftoli , Opor- -
tetnos per multai tribulationes ihtrotrein regnüm Dei : illud-
q u e, coronabitur nifi qui légitimé certattcri't : atque illud,
Si non compatimur nec conngnabimus : non fibi de
his tantum falfo applauderent, qita etiarmpfis viris fecu-
laribusad vitam minime fùfficiuntv Audiant taies,& vti-
namnos non tales i quod Dominus in eùangéli o ait:
Nifi abundauerit iufiitia vefird plus quant finbaram & phari- j
l /aerttm, non intrabtiis in regnum calorttm. Audiaht qui alic-
! ham carhém materiali gladio non perimünt, fèd tamen |
iræ furoriïque fpiculis prbprià corda transfodiunt, quod !
jllic fubiiingiturc Audifiis quia dittum eft antiquis, Non oc- .
cides. Qui autem occidertt, reuferit iudicio. Ego autem dico
vobis, quia omnis qui irafetpur fratrifuo, réus erit iùdicio. Audiant
qui ab omni concubitü carnis abftinent, fèd tamen
illiciriç cogitatibnibus per confènfum animas fuas
poilunt , qubd illic fequitur :• Audifiis quia diftam eftanti- ■
quis , Non ihoechaberisx Égo autem dico vobis, quia omnis qui.
viderit mu lièrent ad concupifcendtm eum,' iam moechatiu eft J
earn in corde fuo. Audiant qui tantum diligentes fè dili-
gunt,& odientes fè odiunt,quod illuc fiibinfertur: Audifiis
quiadifturneft, ditigesproximum tuurn, & odies inimi- j
cum tffumi Ego autem dico vobis, Diligtte mmicos veftros,be- j
nefacitebis qin oderunt vos, &orateproperféquentibus & cA m-
ntantibus vos. Audiant qui de fblo exteriori habitu fibi- j
met applaud tint, fèd tamen interius læfiones proximo- 1
rum exquirunt, quod dicitur : At. endite àfafitsprophetù,
qui veniunt ad vos in vef mentis ouium, intrinf cits autem funt
lupirapaces. Audiant qui laudantibus fè,præconiunî lau-
dis rependunt : vitupérantes vero, obtreâationis iaculo
dilaniant, quod fexiptum eft : Qui detrahit fratri fuo de-
trahit legi. Audiant qui & aduerfa huius feculi tolérant, i
8c tamen tentationibus fraëti , contra autorem fiiurn, fiue ;
vocibusjfiueperuerfis cogitatibnibus, murmurant, quod
dicitur : Neque murmurauerïtis ,ficut quidam eorum murmura,
uerunt, & aferpenttbmpenerunt. Audiant qui fîibaliène im- ,
perio degentes,contra prælatos fibi iniufte fufurranr,quod
feriptü eft : Nec contra nos efi mum?ur vefirumfedeontra Deum.
Audiant omnes, proponant fibiomnès qui religionisha-
bitum fufcipiunt ,feque mundo 8c vitijsmori difponunc.
v fm Ê
’-il. U
qiiodeis ab Apoftolo dicitilc: in omnibus exhibèamtu nofinet-
ipfos fient Dei minifiros, in multa patientia, in tribulationi-
bus in necefiitatibusyinangufiqs, inplagis, incarceribus, tnfedi-
tionibus in labor thus, in vigilijs, inieiunijs, in cafiitàte, irifeien-
t'tadn longantmitate, infuauitate, injptritufantto,in t haritate no
fifta, inver bo veritatis, in virtiste Dei, per armatuftitiaadextris
&.afinifiris. Audiant tepidi,quod cum ebdem egregio præ-
dicatore dicunt calidi :Jdibi viuere Chrifiuseft, & mort lucrum.
Et illud : Mihimundus crucifixus efi, & ego mundo : Po-
teft etiam tepidorum perfona in illis intelligi,qui & magna
quælibet fànâi certaminis agunt, 8c tamen ad fùpernam
patriam feruenti defidetio non anhelanL Quidam enim
ignis.eft charitas, quæ fânâorum corda quælibet operan-
do bona. præcipua, ad defiderandam claritatem fuper-
nam accendit. Quæ fi defuerit', quamuis fumma virtu-
tum opera in publicum prodeant, operands cor tepidum
remanet.Seqüitur:
Sed quia tepidas es, & ne cfrfëdtu nec cahduSiincipi-
om te emmere ex ore meo.
Nullus inueilitiir calidus,quipriu s non fuerit frigidus:
quia nullus vnquam in hominibus extitit bonus, qui pri-
us non fuerit 'malus. Omnes enim peccauerunt & egentgloria
Dei.Tepidus autem 8c ex frigidb folet fieri,& ex calido:
quia & alius à frigore iniquitatis. conuerfus , àd per fer
(ftum iuftitiæ feruorem non tranfir:&alius ab ipfo iuftitiæ
calore, quo perfeâe féraebat, ad negligentiamremiflîor
ris vitæ ânimos aâusque defledit. Omnesautem expe-
rimento didicimus, quiafrigidum quid vel calidum , facile
in corpus traijcicur. Tepida autem cum magna ani-
maduerfionis naufèar, ab ipfb etiam ore proijciuntur.
Quod etiam in ecclefia Chrifti quæ corpus eius eft, cuius
caput idemDominus eft,fieri quis dubitet?Quotidie enim
redemptor hofter calidos quoique cibos in corpus fiiurn
per os traijcit.cum fànbtæ fidei fànôfc eque operatiohis Audio
aiurnos feruentesjVt ih augmentum & vigorem eccle-
fiæ proficiant,per verba dodèoram ad meliora in3ïtàns,in-
tra eamaggregare noudêfînit.Frigidos etiam,cum fîue infidèles
, fiuepràuos fideles per eadem verba prædfcationis
numéro perteâbrütn aflociat, non iam vc frigidi remane-
ànt.fèdvt à frigore inferûbrépx mutentur. De hocefiiPe-
tro dicitur:M^ 4 & manduca.Tepidos vero ab ore vomen-
dos prædicitj quia iiimiram ipfb eosexhortationis vetbo
indignosiudicaÊ , quos in melius commutari nonpofïè
prænofcit.Exhortatur etenim fer^pls in fanâb propbfito»
& ftatim-fit feruehtior.Tangitur lingua prædicantium fiue
infidelisjfîüe prauus fidelis, &plerunq; àfrigore iniquita-
tisincaloremiuftitiæcomutatur.Tepiduma,utemquæex-
hortàtio fèrmonum,quæ dulcedo verborum, quai afperi-
tas eloquiorum,ab ignauia corporisin feraorem vertit fàrï-
<fti certaminisPQuaproptcr ficut terra infruôtuofi^ eu! tore
deferitur, &vel ilia quæ iam erutis vepribus huberes
fra&us affert,vel ilia quæ adhuc fèntibus operta.æque fer-
tiiis,fierniindetur,futurapræuidetur, fpe venraræmeflîs ’
excolenda alfiim i t ur : i ta fànbtiquoque prçdicatoris exhor-
tari nonnunquafn tepidbs inconuerfàtionedefiftunt,quia
eos in mêlions vitæ ftudium difficile refotmati cbnfpici-
unt:& ad exhottandos vel infidèles fèmetipfos conuer-
tunt ,in quibus fi eos conuerti contigerit, hùberiorem fè
fruftum inuenire pofte perpendunt. Sequitur autem adhuc
(èntentia, euttepidus exoreDominivomatur , qua
protinus fiibinfertur:
J)uia dieu quod diues fum &locuj>letatus, & nulliu*
egeo: & ne feu quia tu es mifir, d r miferabilù,drpauper,
ërcactUi&nudus.
AHusetenim propterea diuitem fè iabbt quia reeftæ fidei
côfeffionem portât. Sed fi in fîde pofitus ,ma!e agere non
définit , protedèo nonjdiues, fèd pauper eft., Alius autem
ideo locuplecatum fè putat, quia&re&e credit, & mal is
non infiftit.Sed fi 8c rede credens,&malis non infiftens,
bona non agit : procuidubio non diues , fèd pauper eft. 1
Alius vero idcirco nullius egere fè dicit , quia &: re«fte efes 1
dens ,mala cauet.&malacauens, nonnullis bonisinfiftit-
Sed fi hæc agens, reâa inten ti o non vigec in corde,veraq!
dileâip non manetihpeéfcore; nimirum nô diues,lcd pau^
per efhQuod quia tepidorum quilibet non intelligitirede
mifer & mifèrabilis,pauper & nudus &cçcus,à Dno redar-
guitur.Mifêr fcilicet.quia fcmetipfum decipit : mifèrabilis
autem,qùia nec illud intelligi r,quod fèipfùm illudit ; pauper
vero 8ç nudus,quia veris viitütibus vacuus : fèd peius,
quia nec confcius,vnde ôc merito cæc us. Quia vero diuina
pietàs etiam ex his quos propter tepidi täte vomendos prç-
dixerat,aliquos vt ad feruorem iuftitiæ redeant, vocat, re-
6tefubiungicur:
Stiadeo tibi emere a me aurum ignitumptobatutn, v t ■
locuplèsfias’.& veßment'ualbu i»dmris,vt non appare-
at confufîo nuditatis tuoe-.dr coltßioimnge oculos tuos,yt
videos.
Quid congraentiuS tèpîdo,qüamatirum ignittim cme-
rePQuidautem hoc loco per aurum, nifiincâmàtaDei fà-
pienciaintelligirur?De qua videlicet alias dic itur : Àccipite
fapientiamficut aurum. Bene autem auruiti iguicum proba-
tum vocatur^ quia nimirum redemptor nofterigné paffio-
,nis examinatus intelligitunSic nanque dicitur, Suadeotibi
emere à me aurum ignttum probatum, vr locuplesfias : tanquam
dieergtur, Si vis virtutibus diues exiftere, mèimitandum
aftiime,vtfias&ipfeaurum, fiuemanifèfto, fiueocculto
tribulationis incendio decoâum , perrinens ad aurum
quod probatum eftabignequi arfîr in Sion, & in camino
qui fuccenfus eft in ïetufàlem:ad me videlicet, qui probra,
irrifiones,flagella,fputa,alapas,fpineam coronam etûccm-
queà populo Ifraelfuftinui. Nos itaque tories-hoc auro
ditamur, quoties palfiones eiufHem noftrir^lemptoris i-
mitamur. Etnotandum quod pius conditor quem fupê^
riori verficqlo vehementer in tentatîdo térruérat, nunc
ad emendum aurum noncerrendo,fèd fiiaderido tepidum
militât, formam feilicet imitandam nobis præbens, vt
afperis lenia permifeeamus , & modo.increpâtionibus,
modo fuafionibus auditorum corda pulfèmus. Sed quid
dabit tepidus Domino, vt paffiones illiiis imitâri,yt ilii
poffitcômori? Aut iiunquid is,quimifèr&mifèrabilis &
pauper & cæcus & nudus redarguitur, aliquid boni habet,
quod pro tanto bonolargitori fuo tribuat,nifi forte prius
ab ipfb accipiat, quod pro accipiendis alijs ilü tribuàtî
Sic certe inuenic quod det,quinin defuperacceperit, riori
habet quod der. Et quid aliud erit nifi voluntas , nifi
deuotusperirionisaffedhis ? Gui etiam adhuc fubditur:
£ Etveftimentisalbuinduaris, vt non appareat confujtonudita-
tis r«.e. J Ad operiendam quippë nuditatis confiifionerrij
veftimentisalbisinduituris quiauramignitum probatum
mercatur : quia videlicet ad euitandumtépiditatispudo-
rem,in riouæ vitæ conuerfàtionem transfertur j qui nouo
cæleftiquehoinini imitationis virtüte inhærere roeretiix.-
Poteft autem per auruipignitum probatum,charitas intelligi
: quam qui obtinuerit, çnnétaru m vit tutu m diuitijs
locuples fier.Ille eteÂm veraspojficÜ^ quicharitateDei
&proximi viget. Cui etiam re#e congrait, quod aurum
ignitum probatum dicitur : quia vera HiJeélio amöris fui
ignibiis fuççenfà.fbla quæ t^cmanenciamare nouit. Hinc
eftquodDoniiiuis pèrangeinmlohanni apparensV-Zona
aureaad mamillas præçindtus defèribitur.Hincde fèptem
angelis fèptem plagasnouiffimas habentibus,ideft>de fàn-
\dis prædieatoribus euangelicam doârinam tenenribus,
di citur: Exieruntfèptem angelt,habente feptemplàgas,de templo,
veftitilàpide mundo candido,&pritcin£ti arcapeäora zoerits au-
reis. Se'ptem enim angeli Zorirs aureis circa petftora ,prar-
çinguntur, quia videhcetprædicatoram corda ilia charitate
iunguntur , quæ a b Apoftolo vinculum perfettionis
vocatur. Veftimenris quoque albis induitur , qui hoc
auro potitur î hoc eft , ipfius charitatis obfèruantia
decoratur. Ipfà enim in vna vefte , in pluribus fæ
pe deferibitur , quia & à dileâione Dei & proxi-
mi incipit , ,8c ad multa virtutum faifta dilatatur.
^ Ipfà
ifaia
Apocatyp,
:
tCol.j.