A
iCor.6 .
& Àpo(tolasadriioner^dicens: Nolitf itigum ducerecuminfi- I anum fu(citarçr.voçe magna clamaüic, tdahe enim yqcém
si... sij .jim Ait+.êHi* Cn~ I n u i riiini-nprsrmrfom Plvi'lô'i VI LU fi Ca lit 111 illlcilllS
T tt. I.
lacob. z.
Matth. 7.
de hb us. Qua tnim*pkrticipaito iuftitia ctimintqüitqte?autquafi
cittasluciadtenéraslQua autem conuentio chrifti ad Bella ïaut
quaparsfidelt cum infidèlt ? Qui autem tonfenfus templo Dei cum
idolisîQui vero (unt qui non adorant imaginem beftiæ,ni ti
quinonimitanturfimulationem reprQbotum,eorum fei-
licet qui fideicopfellîbncm ore proférant, (ed infidélité r
viuuntîFinguntenimfeellequod nôn (unt, &oftendunt
verbis quafi veracem effigiem fcgis,(èd operibus fallaceny
prætendunt imaginera peremptoris. Dequibus per Pau-
lum diçitur.ConfitentUrfinojfe Deum,fafiis autem «eg^f.Hinc
per Iacobum dicitur: Fid«fine operibus morttu ejl. Hincfons
& origofâpientiæ dicit:N onomnisqui dicitmibi, Domine Do-
mineyintrabitin regnum Ceclortim : fed qui faciti/oluntatem patrie
met qui in edit eftftpftintrabjtth regnum caforum. Adeandem
enim beftiam pertinent non (olumaperti inimiei norni-
nis Chrifti & eius glorioffimaèciuiratis, verumetiam zizania
lohnt). 14.
Col. j.
Roma. 6.
ibidem.
: ibidem.
D
Matt. 8.
z.Cor.6.
Ephe. y. •
Ichaa.j.
, quae de regno eius ( id eft ecclefia ) in fine (èculi colli-
genda funt, Sc inignem mittenda. Ad vtraque autemcon-
ueniunt ea,quæde (ànâorum éonftantia fequuntur „ nec
acceperunt charaâerem in frontibus aiit in manibus fins.
Repetitio enim fententiæ>hoc ipfum quod dixerat affirmât.
Nam hoc eftnon adorare beftiam neque imaginem
eius,quodeft, nonaccipere charaâeremin frontibus aut
in manibus.Et quid per chataâerc, nifi infidelitâtis n<5tar
Quid autem per fiontem , nifi cuiUslibetvitæ profelfip?
Quid vero per manûm,nifi opera exprimunturPNon acci-
piuntergo charadteremin frontibus, vel qui non recur-
runtadapertos errores, vel qui non permanent in aperto
errore: non accipiunt -in manibus , vel qui non iftaculant
vitam fideiprauis operibus, vel quid non v(que în finem
perlèuerant in ipfis. Ab his igitur.malis aiiénfifiu e adhuc in
iftomortalicorpore,(eu iam dc corpore egrefil, regnant
fànéticum Chrifto, rariotlequadamhuictempovi côgrfia,
quod numéro fignificaturmiHe annorum. Sequitur:
C&terimortuorum non vixerunt,donecconjummtur
mille anni.
Viuuntenim poftfolutum cairnis debmmvlànéH féliciter,
viuunt etiam âdhuc in corpore-coriftituti viuificante
fpirjtu,quimortui efïècomprobantur peccato.' Mis riam-
que dicitur, 4« w ego viüo,fa vosviuetisùftxi vero per Apofto-
I lum dicitur,Matttti eftis,favita veftra abfcoridita eft cum Chrifto
in Deo* Et rurfum: Si enim complamatifafiifm.w fmïhtudini
I mortis eius,fiibaudis Chrifti,yîw«/farefiiiiefiionu erimfts : boc
fcientes,quiav«tus homonofterfimuLru.tfixuiefi, vtdeftruatur
[corpus peccati vt vitra iam non fer ut am u pecçzto : arque idi-
I pfiim inculcando explanat,dicens:^r«e»iw mortuus eft, iu-
Iftificatus eftà peccato.Si enim mortui fumus cum Chrifto,credimus
ietiam qSiafimulviuemus cum Chrifto. Atque poft paucafub-
iungit,dicens:j£ttodm/8 mortuus eft peccato, mortuus eftf met:
quod autem viuityviuit Deo :ita& vos exiftimate vos mortuos ejfe
peccato:viuentesautem Deo in Cbriftolefu. Quibus etiam alibi
ait;.Obfecro vosper mifericordiamDei,vtexhibeatis corpora veftra
hoftiam viuentem.Qxù vero funt cæteri mortuorum qui non
vixerunt, donecmiileannicon(ummentur:nifi &illiqui
exeunt'es de cprpore,ætema poenâ damnati funt : & illi qui
hoc degunt in tempore,amore animæ non reuixerunt?De
quibus làluaror cuidam in Cuangelio ait : Sine mortuos vt. fi-
pe liant mortuos,fuos. Ac fi diceret: Dimiîte vt hi qui mortui in tus
funt in anima, fepeliant extermamortuorum ca lauera. Quod
autem fié inter po nhm,donee confummentttrmille anrfijtz i n-
telligendum eft,ac fi dicerpcur : vt hi qui iam æterna poena
damnati funt, eo tempoçe quo poll mortemquibufiiam
iperatlir ve nia po (le largi ri, à perperuis cruciatibu s eripi ne-
quiuerunt:& hi qui adhuc expedfcantur vt redeant,eo tempore
non vixerunt quo, viuere debuerunt, tranlèundo. (ci-
licet de morte peccaâad vitam iuftitiæ. Nine Paulùs dicit:
E cce nunc temp us acceptable,ecce nwc diesfalutis Nine rurfiim
admonet,dicens:S#rge qui dormis,& exurge a mortuis,& iUu-
minabit te Chriftus. O fi mine liane vocem àudirent, & de
morte ad vitam tranfirent.Hbraenim (ecundum (àluatoris
eloquium puiîceft, quonra mortui audiiintypcé filifDei,
& qui audierintjviuent.Hinc eft quod y t Lazaru guatriduquariunc
pergratiam Chrifti animae viuificantiu;,quilquis \ùhan,u.
non audierit,&de peccato ad iuftitiaffi.no lurrcxei it , prp-
culdubio cum ilia dies aduenerit,qiio fietcorporum etiam
refurreâio, non. ad vitàmde monumentisjpceçlentjlçd ad
iudicium, (edad damnationé,qu2(ecunda mors érit, dno fihan.fi
atteftantequiait:Ventet.hora vt ht qutintnonurnentis funt,au-
dtentvocefilijDei,&procédait:quitonafecerunt jnpefirrefiions ^ ^
vit a: qui veromala egerunt tn refurrcfiionem iudicij. Et rutfuffi-
Ibunt ht in fapplicium aterninn, tufti autem ih vttqmaternam.
Hinc per Danielçm dicitur : Mu.lti ex his qüi inputueredornii-
udityeuigilabunt'.alijin vitamsternam à ij inopfiobrium^tvide-
antJhnper.Doaéc ergô finiantur mille anni, quicunque
non vixerint,(ubaudistofo ifto tenipore quangiefir prima
& beâtaxefùrretftio animarum, noriiudierint vpceinffilib
Dei, & ad vitam iufticiæ de'inorte peccati no.n tranfierint:
profebtoin lècundarefiii're£tione,quæ carpis,eft,ad morte
lecundam( vt dixitpus ) cùm iplà eàrnejtranlibunt. Sic que
fiet, vt & elebti de vitaéuftitiaèad vitam tranftant beàtitu-
dinis per carnisiefurreâtioneny, reprobi de moite peccati
ad mortem tranlèant vltionisper eandem carnis refur-
redioneniSequitur:
.Hacefl refurïeÏÏiofrimajbeàtMcfifknft&s qui babet
partem in refurreftioneprima, f y
Hinccertecunâismanifeftedàtur intelligitin anima-
bus dçcbllâtorum fîiperius omneffi defignatâ fuifiê fum-
mam eleâorum ^qui in prima ‘rélurreiftioné mille ànnis
narrantur cum Chnfto regnare. De quibus & fubditur : In
bis fecunda mors non habit poteftatemfidfi/unt fai ïrdotes Deï &
Chrifti ®habunt cum illo ■•-Me «0. N e q 11 a qu a ni e n i ni di-
ceretur refurreâio prima, ni fi fçqneretur& feçunda. Si er-1
go ante (ècundaffi reuirreâi.bnèm'hçc ^inïî?. fiuntlquæ (11-
perius narrantur,in pri 111a relurredtione finnt : & qui)quis
inpriffiarefurreâione partepon haber,non de puliier. ad
çarnû refiirKâibnem.ièd adp^ccatpad yitaâffi'jtç tranfit:
conftat prpcüldubio, quia in numéro de^oîlatoium vH
uentes, mille anniscumChrillo régnant. Dicatur igitnr :
£ Ifoc eft refurrfflüo prima. Beatu' &favftus qui habet partem
in refinefiioneprima. Ac fi aperte dfceretût: Félix qui
dumadhucin carne tïiortali vi.uit,à morte animæ relûrgic
quia dum refiirreâid carnis aduenerit, (imulcuffieadé car-
ne (blutis doloribus, fugatis moer-oribus, abftetûsque la-
chrymis in alterna lætitia viuit. Ule etenifn poft in carne
féliciterrefiirget,qui non (olum à fhbrtequæ in peccâtisl
eft, reuiuUcit; Vemmeriaffi in eo quo feuixerit j'jiêrmane-
re ftüdec : quu>pop qui emperit, (ed qt^pçrfi ueralieriç vf-
que iri fine'm, Rie (aluus erit. Hinc eftilfud quod fuperius
diâumeftiBeatusqui vigilat & euftoditveftïmentafua,-nenu-
dus ambulet,&videantturpitu4inem «w. Veftimentaeténim
cuftodimusjcunvpræcep'tâinnocentiçiuineirt.efeuamùs:
vt cum 'nos iudicij culpa- nud.aç,àd amiltàfn redeunres in-
nocenciam poenitentiabperiat. Sequitur:
Jnhis fecunda mors non n abet pótejlatein, fed er unt
facer dot es Dei & ChnJH,dr regnabunt cum illô mille a,n*
nis.
Subaudis, habet in reliquis,de quibus fiipra iaffi dixerat,
cæteri mortuorum non vixerunt donee confiimenturmil-
le àmii:prbpté.rca:fçiUcétquoniam toto ifto temporis iffi
téruallo, quod millenario defignatur annorum numero,
quantumeunque ineOquifqi eorumvixit, incorporé, non
reuixit à morte animai Quod autë de eleâis dicitur, (ri his
leçünda mors poteftate nô habet, (èd erurit (acerdotes Dei
& Chrifti,& regnabunt éuillo mille,annis:(ecundu intelli-
gentiæ régula non (blû dé his qui carne exuti, poft viâoria
in ilia feliciffima patria regnant, verumetiam deillis intel-
ligendum eft, qui adbuc in prxfenti vita , quæ (vt fiepe
iam dixiffius) millenario anriorum numero defignatur,
in certaminis bello laborant. Neque enim regnare cum
Chrifto defiftunt hi,, qui cum eo «vacie contra hoftes
confiftunt: Vnde& Apoftolus hocxjtjodprasmifimus, dicit:
Ad hoc Chriftus mortuus eft & refirrexit, vt &viuorum
•Malt. io<
fanion-
!\jqich. 44'
1 1 ffi.m. I'8.
lihan.i. .
Pfal.it
 ,m r t m r u V d m ‘ne tu r. Et qu.a Chtiflus.reX&facetdos.
„obi5Cxi(liwe?rGilK«qukregitqa9 S cqadidirfacerdos:
«tokukfemetipfampronobisin cracc ûcnaciinvifeçit:
k &c membra eiiifflem fummi ponuficis ac regis,kcerdo-
tes e(Te & regnare dicuntur. Hinc Petrus apoftolusfideli-
bus d iciuV os genus regiumdr égaléfacerdotium. Quod omnino
non de lolis epifcqpis vel presbyterisjed de his etiamqui
& fupra motus carnalium cogitacionum, qtiafi fuperiub-
ieâas plebes legç,yirtutis regriant:ôc.vbluptates carifisfx-
ercit^lanâicertamipismbtcificantes,, boftia viuafiunc.
P e quibus per prbpb<5tam diciturilfttftsn tfilq S a d o c , q u i ac^
CeduntdefilijsL euiadflominum , v tm in iftr e n t ei. Sadoc nam-
que,latine dicitur ïn ftu s.Q x szn tQ th iuftus eft, piuipf?
dicftUri iuftuseÿ.dpmine&reâumiufficiumtuum,? Qui
verbfdritfilij iufti,njfrhi de quibus feriptum eft : Qytqmt
au tem receperunt e u m ^ d ite is poteftatemfilios Dei fie ri f his qui
c rid u n t in n om ineeiusibeuiautem interpretatur,alium.ptp^'
Quis verok DorriinpaÔumptu&eftnifi pqpulu^jideh^»
qui oeriàcràmentafideiaperfidis^ft ftgtegatus? Omncs
ergo qui inftantçr (piripalifcjus aâifius lntendunt, Filij iufti
fiinr.Ec de filijs pbpuiiaftumpti aéfe eduntad Deum',vcmii
niftrent ei:quiade ipfis qubque fidelibus eligùntur,qtti ad
omnipotentis Domini minifteriumveniant j&Cæleftibus
ftudijs pro.éruditione populi infiident; Sednpbis (olercer
inquirendiim eft,qui fiint quiDominominiftrent.Neque
enim omnes quilcgunt,offines qui praadicant, omnes qui
propria tribuunt , omnes qui per carnis abftinentiam eortur.
ft uia (uaffi glofiam riecyiuendo nec moriendo quafie-
runt. Videamusfiipfe priinuspaftor ecclefi*,qui fibi non
vixir,(ibi fit mortuus.ïohannes eius(ocius reqiiiratur,&de
verbis Dei ex mTorte paftoris eiu(3em diCat:Hoc aucem di-
xic, figriificans qua morte clarificaturus eftet Deum. Non
ergofibi eft mortuus,quiDeum glorificauit in mortc.Dif
eamus igitur inteiitionem noftram in orane quod agimus,
folicica inquifitione difiutere , & noftca non qiuetere.* ,fi
omnipotenti domino yolumus miniftrare.^ Formidoloiè:
liamque debemusaudire-hoc. quodd.e qmbufdam vericas.
diGit:0»j«/4o/»eM fuafdciunt vtbonorijicentur nkhpminikus. A*
niendico vobk>r.eceperuntmjer.ct;dem fiam. Sed quiaqualiavdfe-
b^nt membra fumn?i ^c.erdotis.diximus, nunead ptqpo-
fitum expofitionis prdinem redeamus. Sequitur:
Et cum confummati fuertnt mille anni, ftoluetur fa*
tharms dt carcerefm: & extbitfeducetge/ites multas
q uxftnt fuper quatuor angelos terra, Gog fa* Magog: far
congeegabit eos it? helium, quorum ejl numerus fu u t are-
na marls,
Duasmalarum gentium- fedudtiones e(le, quarum vna
mïncagitur , altera in nouiffima perlecutione com pletur,
paülo (upérius (ecundum viresiioftras expofuimus. Vna
etenim qua nunc occultus hoftis innumerabiles genres
aecipic,& aqua diuinitus non:prohibecur lillalcilicec qua
agituc vc infideles ad Chrifti coguitioriem ifto nunc tem-
póre non pertinganc .-altera veroeft, a qua&nuncreligapus
eaftigant, omnes qui paném & vinutn incomriiemo- j tur,&qnqueintine(eciilifoluemr, Quavidelicetfiet, vt
rationopaffionis Chrifti offerunt,omnes qui eaquæ mun- j in eleäorum neceffi cuiuäas generahter reprobas genres
di funt derelinquunt, omnes quiaffiduis vigilijs infiftunc, vnanimes atqueconcordes efficiat:& quidem eal'deffigéi
omnes qui qùotidianis lameritisTemecipfosafficiUric, d ö -j tes iaffi ad hoc feduxic,vccontraecclefiamde&uirent. Sed
milio miniftrant : (èd qui in omnequod viuunt, in- omne quiaacrior erit immanicasnouiffimae pei fecutionis, quia
quodaguneffion fuamjed Dômiftigloriam quæruffi. Qui (.vtdiâum eft)contraeccldiamomnes reprobæ genres fe-
enimlegendo atque praîdicando ^oriam pro.priatuquæ- • düâævnanime£‘exurgent,idcirco ad comparauonem il-
ruiit,largiendp quæhabent, & côrpusip abftinençiama- liMSvltimæfeduâmnisfilffiquænunc àgiturxfedüâioe(lè
cerando,miflarum foiennijs inhéerendoibona mundi de(è- non dicitur. Ad hoc ergo tUQp (éducec,vt gen^kiitei 111 pu-
rendo, alîiduis vigilijs infiftendo, quotidiapis lamcntis blicùm bellumperrrahat.Nam&anreamodisquibuspo-
femetipfosaffiçiendo ^laudes âbhoffiinibus recipere ap- terat.perinriùmera&giauialceletalèducebar. Exibic er-
petunt,fibi,&nonDeominiftranc. Quo contra^perp(àl- go, vtdiâumeft, adapertamper(ècutionemdelatebris
miftam Dominus dicit:d?«/>«/.?«sinVtaimmaculata, hicmihi erumpetodiorum. Quæ fcilicec periecutioipeciales, led
miniftrabat.Hpbetenini ffiaculam in via,qui ih bono opéré £yc dictum e(t)generâlis,ideft non in partibus,(êd vbique
quodagit.tranfitoriæ ghor-iæ fibi præmiUffi proponic : qui erit, quamquam vnïuerlà (puitas agni^b. vniueria patiecijr
inhqcmundo‘recipereffieKedeffi rèquiric, Scdoedàt in *beftiæciuitatemoniam aduabus, ficuc-quidam arbitrati
conlpeâu Deilpedem bon{ operis macula prauæ inten-r funt,gentibus Gog&Magogip(àperlècutio,lèdab omni-
tionis.- Fortaâiseteriimquidilciplinæ ftudiointentusfer- bus leduâisgentibus exurget. Pütauerimtemunplenque
uet,culpas délinquentium refecat:qui taffien adhçcagen- Gog & Magog propter primas horum pominumliteras,
da fi non ex omnipotentisDômini amore,(ed zelo proprio Getas Bç Maflàgetas (pècialiter fuifiè defignatas. Sed ablic
ducitur,fibiin his,& non Domino rainiftrât:alius,ne alper vt duas lantümodo genres tune diabolum leduéturum el-
eflé videatur,multa leniter tolérât, quæ prauè perpetran- fe credämus,maxime cum &in eildem gentium nominib.
tur.lftèä.ueem qui videri pro Dominpdiftriâus npÿult, p Gog(cilicec St Magog,iuxraip(am hiftoriæ literali, gèti-
leniratis-iuæftudiûfibij&nôDomiriô'ffiiniftrat.Rfftàter- tqs multas legamus inièrras. Sien, difaait:Exibitfafiducçt
go vt fiyerbi minifterio (àtigëmuf,(èu indigenribits nôftra gentes multas. Siergo multæ,quomodo Gog & Magog duæ
làrgiamus,fiueper abftinenriarri carnem domemüs,(èb ze- tantummbdô,i)ifi quia (y t diâum eft j in eilctem .duobus
lo môuëamur,fiueper pàtientiam aliquapdoleniter praua gentium riomimbus omnes* reprobæ genres (cribuntui.?
toleremusÿëu; aliquid ex rèliquis boiifs^'quæenumérata Namôcipfiecæliplagæ,ideft,quatuoranguli terræ.inqui-
funtfaciamus : vt nos fiffiimopere debeamus intentione1 bus præfatæ gentes hguraliter ledere dicuntur, fie læpe li-
noftradifcutere, quäterius omne quod agimus,non inanis gnificahtfiimmamrep'roborum, ficut plerpnq; (blent de-
gloriç cupiditatejèd Domini amore ngamusme in his que (ignare omnera plemtudinem eleâorum. Sed neque Ge-
facimus,nobis potius quam Domino miniftremus. Neqi tæ & Mallagetæ quatuorincolunc angulos térræ, lèd luis
f
enim Domino,fed fibi miniftraU^ruht, de quibus Paulus
dicebait: Omnesqua fun funt qu&rutit,non qua lefts Chrifti. Idém
verqiPauluSciim çoeffiétis fratribus non fibi miniftrare,
fed Domjnö, & viuendo.&moriendo feftinabac, dicêns:
Nemonoftrumfibi vïtlittfa nemo no ft r uni f in m or nur. Suie en tm
viaimus,Domino vmmusftue morimur, DominifumUs.Sibi enim
fanfii nec viuunt\nccmoriuntur. Sibi ho viuunt,quiàpérpm-
11e quod agiint,ad lucra fpiritalia anhejanc , arqué orando,
piædicando.lanâis operibus infiftendo,cæleftis pacriæ ciliés
mùlcipliéarédefiderant. Sibi mining moriiihturÄjuia
incon(peâu homiruïm Deüffi de fu>mQrte glqcificant,ad
quem peéuenice-etiam morieridb feftiriant. Peïifèmüéita^
terminis intet aliascoartanturnationes.Dicunteciamalij.
Alexandrum Magnum j^^cédonem, inpartibus aquilo-
nis hasgehtes Gog& Magog.inclufilïè,easque intantum
multîplicàtas fui(fe,vt viginti & quatuor regriâ de (ê reddi-
dilïèntiSed hæc (èntèntia humana eft, non diuina:Quæ (ci-
licetetfiveraeflct, deiilisramenhoc îifiloco diâuffinon
fuiflequis ignoraret,cüm jftæ gentes nein in yna parte cæli,
ficutijlæ in aquilonisded in quatuoc plagis cæli habitare
dicantur?Quæramus efgo cur reproborümultitudo Gog
& Magqgriomirie defîgnetur. Gognaffiqué interpretatü,
fonat teäum,Magogveto,deteäo. Quid igitur per Gog
(id eft,téâum ) intelugimus, nifi reprobas gentes in quique
móttem (àhâoriim .lqudhtum eorùm opprobr-iuik ab l bus trafic tegitùr inimicüs î ^Ec quia idem maiignus hoftis
infidelibus,fuit,(èdjquanta tausDomini in corde fidelium 1 eiusque (èquaces,caput (ciliceç & membra,vnum (unt cor-
excreuit : qui fi-fuam laudem quærerenc, profcâo pati tot pus, Gog (id e(t,tedum ) ad membra, Magög vero ( hoc
opprobria in morte timuifient. Sed neino' noftrumfibi mori- j eft^de tebtb^)'3d capuc referri vidçtur:tanquam (cilicecdo-
I Biblidth.yèt.Patr.Tom.9,Pars 2. . 1 3 * mus,