mpu
Matt h. I
tob. 9.
Tit. i.
* Iudææ.
D
♦ Sic.
Rentigii Antijfiodorenf Epifc.
7 3 « . ------------- -----
7si, & nbi Domme mifaiardu. poteih i.q u a mile» damnas :
miferieordia,qiiaboiws rémunéras. Potefta?.l. luftitia eft
in e o .n e p«fnmas de miferieordia, ne autem defwres
demftitia, mifericsrs eft. Poteftate fuperbos humiUas,
; miferieordia bumilès exaltas. In hts dqobus omnta lcö-
pta veldicta-pacriarchamm, prophetamm & apoitoloru,
conrineiKur. Amemusergrs mifericordiam.cimeamus
■ porentiàm.ôe ficatuemusmifericordiam, vtnon conte-
mnamus poteftatem. fic timeattmspoteftatem, vtde ml-
fericordia ramen nondefperetnus. Timeamus ergo etas
fupremam potendam. quienuid vult facere , “
ramen nihil facit nifi inde, erft interdum occulte. Poteltatem
habet diabolus,fed fitb Ulo. N M enimpotcftn.it
permiifus,& quantumpermiflùs,&quahdo permiilus.
Ex poteftate Deus permirit fuos tribulari: ex niifenf ofdta
État prouenrum, vt pbftint fuftinere. Et hoc quaftdlcar:
Ex me non habeo quod v obis dico, fed audiui bac duo de poteftate
D ei& de miferieordia, àD eof cui fubie&a eftanima
mea. Quafi fie d. Tranfiliendo omniamundanaimulta
' audiui,raufta eognoui,inter quæ & hæc duo hujnano ge-
neri i^cëfferia, C vt tiiifericors fît Deus & potens. Etuon
mttum.qjiiaafcendi etiamviqj ad hocvvt intelligerc.quqd
femel locut us eft Deus, id eft»genuit ex fe verbum, vel omnia
fecit ill ■ verbo antequam herent, fine initio & fine fine.
Quæfticiquomodo fertiel,fi duo audjuit. Per multos qui-
dcm &mulca locutus eft,fed id totumab eo quifemcllo-
cutiis eft,quia folu gemuit verbum. Ad quod ifte tranfili-
ier£ t,&femel omnia fecit in verbo antequam ficrent.Ante
mfuetiint fimul in dilpöfitione confilii, quam in (pecies
producerentur. Et quia hæc duo audiui &aDeoaccepi,
nolite ergo contemnere me hæc vtilia vobis perfuaden-
cem. Alitor iu voce capitis : Doçet caput nqftrum membra
ftia,quomodo mundus iftefit tranfiliendus, propo-
nen s fe fîiis exemplum. Anima primi Adam noii fuie iub-
iefta Deo. & ideo d manu peccatoris mota humanitas
Cfirifti. lionne Deo fubie&a erit anima mea? Erit vtique,
quia non mi hi veniet pes fuperbiæ. Ab ipfo enim>£ verbo
mihiynito, falutare meura, non à me homine : afe n. fibi
hominidamnatio, a Dso autem feluatio. Nam & ipfe C
verbum, eft Deus meus creatione prima, felutarisraeus,
L meorum creatione fecunda, fufeeptor meus de maffe
peiditorum vel defepulchfo & ideo non mouebor am-
plius. Motus fern prius in mafia, fed non ampliusmoriar.
Et quia Deus feluator meus,ergo quoufque irruitisin me
hominem o iudæi ad interficiendu.?& quafi iUidicat.Nos
non quærimus te interficere : Certe, inquit, vniüerfi vps
inccim itisjètfi in gladiis,tarnen in linguis vosirruitis milk,
qui fumtanquam paries ipclinatus Sc maceria depulfe
opprimens vos per mortem meam. verum tamen quan-
quam adrribnui precium meum,ne in nomine meo omne
i. oenu fle<Sfcatar,ore fiio benedicebant, V'tam Dei mverttate
docer.de corde fuo maledicebant, Non eft hie homo a Deo, Si
de falfis ChriftianiSjConfitenrar fe nolle Deum,fe£tis autem
ne gant. Deus auxilii. Non ego mihi ipfe auxilium no
egô gloria, fed gloria mea Deus auxilium dans. $perate
ineo, habentes me exemplum, effunditc coram ill® corda
veftra,euacuate vitiis,vt impleantur virtunbus. Adiu-
tör nofter .quantum ad maflamhoc dicit, feciindum illud
Apoftoli : Si nojipfis iudicaremus, non vtique iudtcaremur.
Pfelmus Dauidcnm eflètih deferto£ Idumææ. LXIî.
Eus Deus meus,adtedeluce vigtlo. Sitiuit in tea-
ntmamea, quàm multip licit er tibicaro mea. In
terra deferta, inuia &inoquofajicm fantto apparut
tibi , vt viderem virtutem tuam &gloriam
tuam. Qupniammelior eflmiferieordia tuafiiper
vitas,labia mea laudabunt te.Sicbenedicam teinvitameai& in
noirtme tuo leuabo manusmeas. Sicut adipe & pinguedme replea-
tur anima meat&labiis exultationis laudabit os meum. * Si me-
morfui tuifuperfhatum nuis,in matutinis meditabor in te, quia
fuijliadiutormeus. Et mvelamento alarum tuarttm exultabo,ad-
bxjit animam ea poft te,mefufcepit dexter a tua. Ipfi veto in vanu
qudfietunt animant meam,introibunt in inferiora terra: traden-
tHTinmanusgladii partesvulpiumerunt. Rexvero latabitur in
Gto,laudabunturomnes qui iurant ineo, quia obftrutium til os
loquentiuminiqua. f_______
IdvimæaihtecpretatHr tèrréna, ce ligniiicae vitara
humanam, Defertum Idumææ eft feculum præfens, vbi
multis &magnismiferiis fiibiacètur. Qupd çnim de-
fertum maius , quod periculofius, qukm illud , quod
dumquisperegrinus ingreditur, noninuenit habitato-
res, 8e ideo nullam conlolationem T Exire non poteft,
quia yiam ignorât. Manere difficile, quia non inuenit re-
fe&ionem, cum ibi fitqquæpenuria. Tale fuit hoc fecu-
lum& adhuceft, quantum ad fe,quoufque Deus mifertus
noftri,mifit filium fuum in hoc defertum.qui & ipfe inha-
bitauit, Se fuos inhabitare fecit, & viam aperuit qua exe-
undumelfet.&aquam dedit, id çft, verbum doétrinæ fe*
qua reficeremur,qna cum Déo 1 qquentes ,cqnfolationem
haberemus. Inftruit ergo nos caput noftruin,yerus Da-
uid,in voce fua & membrorum quid in hoc deferto pofiti
agere debeamus. Inquobeatiquiefuriunt&fitiuntiufti- ^
tiam.qui fenttet in firiendo,fentiet in reficieqdo. ^itiendi
locus hie,non reficiendi:macrefcendi,non faginandi
D Ewfcilicet omnium per naturara »Dewwmpergra*
tiam. ad te vigilo, non ad defertum iftud- te folum de-
fidero. Ulead Deumvigilat j qui feculo dormit. Du*
funt dotmitiones, ficutduæ vigiliætvna corporis,altera a-
nimæ. Dormitio corporisinterdum eftneeeffaria, vtper
quietemrecreetur, quo fùffiçiat modbus femper agentis
animas. Dormitio animæ eft, obliuifei creatoris fui* vnde
diçitur : Surge vqui dormis, & exurge à mortuis, & illuminabit
teChriftus. Vigilia animæ eft , Deum fuum femper in me-
morià habere ilium firire, ilium defiderare, bona Conuer-
fione Se vita ad ilium tendere. De qua vigilia hic dicit, vi-
gilo, id eft, bona operarione & omni ftudio cor meum ad
te promerendum fe extendit, Deluce, id eft,dé tua iUumi-
nacione. tu dedifti mihi hanc lucem, id eft, hunc intelle-
âum. iuxta Apoftolum, FuiJUs aliqujndo tenebra, nunc autem
luxin domino. Vel vigilo, id eft, ftudiofâ & affiduaqpe-
rationefolicitor.Adte.id eft, ad mandata tua exequenda.
Dé luce adfimilitudinem, id eft,ftudiqfeficut boni opera-
rii, qui fummo diluculo fergunt ad opus. Caftiodorus:
Ipfe repetitio venerandi nominis, affedum pi*depreca-
tipnisoftendit,Deus Déus meus. Ideo ad te vigilo, quia
fitiuittn te anima mea. Nemo enim ad Deum vigilat,nifi
eum prius fitiar. Siris animæ, defîderium çft,fitiuit anima
mea intend eft, defiderauitnonea bona quæ funt in hoc 1
deferto, fed ea quæ fupt in te, fcilicet æternam requiem,
æternam beatitudinem* quæ nufquam eft nifi in te, Sub*
iacetenim multis paflionibus, cupit, metuit, doiet, gau-
! dec. hincira tuvbat, odium, inuidia, Se innumera huiufe
modi. Ét ideo fititutanfmjimeain te multipliciter,ideft,
propter multiplicém paftioqem, multipUcem defiderac
curationem . Et non fblüm anima, fed de car0 mea fitiùit in
ce,expe&an$refune&ionem,vtanimabeatirudinem,fed
6e ilia quàm multipliât er, id eft, mùitp plus quàra anima:
qufeanimaimpaffil>i|s, caro autem morcalis 8c paffibilis.
•Noncaro fitiuk, fed anima, cqnfiderans multipliçein de-
feâum carnis. quia vigilat, & in hoc laffetut: dormit,& in
hoelaflatur, ftat,fedet, comedit, efurit. & in his omnibus
laffitudo &fetietas.&ideo nulla reqrfies. Et hanc fitim
habebo inhac vita, vbifitiendum eft: quia eftplena indi-
gentiis, C. in terra dejèrta (b" inütafy inaquofa. Deferta eft
hæc via : quia quantum ad fe, nullus eam excoütnulius
inhabitat. In via eft, quia quantum ad fc,tiullam habet vi-i
am quæ ad vitam ducat, imo plena eft multis erroribus.
Inaquofeeft,quantùm ad fe: quia non habet aquam viua
qua reficitur anima,fcilicet fpiritualem gratiâ veî tferinâ
verbi Dei.fed veniens filius Dei in hane defertam tferram,
ooluit eam virtutibus,opéré & doiftrina per fe & per fùos.
& viam oftendit qua exiremus, & ad patriam rédiremus,
fcilicet exemplum vitæ feæ nobis propofeit, vt tandem dé
hac corruptione traBfiremus ad incorruptionem, fîcut i-
pfe mortuus eft & refurrexic, & aquam dedit qua hiçintc-
rim tefïceremur,id eft,dodkrinam verbi fui, præcepta fua,
quibus familiariter cum edfoqueremur. Sk , idcft,fiti-
endo in te. in fantto fubajadis de liderio. apparut tibi, id eft,
complacui, dignusfui vt me videres. qubd non fit nifi
per hum ilitatem ; Sicut pet fuperbfem à Deo ceceditmis.
îtâTn hùmilitate Déôapparémus, conficendo & infirmi-
tatern nofttam, fitim noftram. Ad hoc apparut, vtvt-
deremiid eft:, vt me cogriofeéce fâcCres virtutem tuam.
virtiltem, quam hâbeo quod animamea non.recedit à
té fitiens, te delîderans : tuàmefTe, non meam. Et glomm
tuant, id eft, immortàlitatem & incorruptionem,
quamnunc habeo in fpe, quandoque habiturus inre
tuam eke, non meam. vel bmnem meam virtutem ôe o-
mnem gloriam , à te elfe. Quidemm habesquod non acceptai}
Alitèr: fie, id eft, vt prius hic fitiret anima mea & ca-r
ro. Apparui tibi, qu'ta nouit Dominusqut funt fut. ■ Vidifti
me, vt viderem te. ira apparui, vt hoc attribuant* Ap-.
pareamusergoei in .fen«âitate, vt virtutem eiiïs videamus
6c gloriam, id eft, Chriftum. Vt viderem virtutem
marn, &infitmitatem meam : & gloriam tuam,, meam
autem igriominiam. Et ficut in te gloriandum eft,
i*bn in me,ideo tuam virtutem & gloriam tuam. Quom-
niam melior ettmifericordta tua fuper vit as. Vitailla animæ
&cocporis, quam mihi dedifti per mrfericordiam tuam ,
finçpræcedentibus meritiSmeis, gratis’vocando, gratis
pecdta condonando, gratis iuftificando,melior eft fuper
vitas illas omnés, quafupètum fibi mortalesfîndiuerfis
ftudiis. Et quia vita illa Ûn6ta quam dedifti mihi per mîfe-
ricordiam Jiuârn, nielior eft omni vira quam ego mihi
poffem àppetere, labia mea ( fi Chtiftus, meorum ) kuda-
bünttèfnon me: Exteriora labia non erubefeantte confi-
.................. _
tune repleta anima mea, id eft,méorum ficut adipe & pin-
guedine, labia ex ul tationis laudabit 0$ mèum,4 d eft,meorum.
ïn qiio illa laus, oftendic. Laudabunt te in mdtüiinis,
id eft, in fuis refui redtionibus: quia quot iufti, tot matu
tini. Eulgebuntiuftificut/blitiregnopatris eorum* Tunc riie-
ditabuntur in te, id eft omnis eorum cogicatiö erit in lande
tua, quia iam non eritaliudampliusvnde folicici fint.,
Amplius enim non eritnequeluttus, neque clamor, hèqüe vüus.
dolor. Ideo te laudabunt, quia tu fuiftiadiutor meus, id eft,
meorum, vtiad illam beatitudinemperuenirenc. Ego
cunclaudabotè io matutinis , fihic meraor fui tui fuper
ftracum mcum. Nemo eft qui non fic memor ftrati fili, fc.
qui non confenriat carni. Sed fi memor eft Dei fepèr ftra-
cum.i.magis Deum diligic quam camalia defideria,in ma-
tutino fuo laudabit eum & tune exulcabo ego & mei in vel
amentodlarum tuarum.i.in prbteótione tua, vel in dileótio-
ne Dei>& proximi, Ideo ibiin tua prote&ioncexultabo, oa
adhxjit anima mea,id eft. glutin'p charitatis firmi^er tibi viri-
óta fuic hicfted tamenpoft te,non vt te vellet praeccdere vel
tecum ire,v t Petrus, qui dicebatDomi no: Propicius efio Do-
mine tibi, & nefacidthoc. Cui a Domino diélum eft; Vadë
retrofatbanas. quafi dicattnon te oportet prxcêdere, fed
fequi. Qui difpofitione fea in Chrifto vult yiuere »prtece -
dére vuk.nonfequi.tene autem charitatemfic,vtin omni
bus Chriftumfequaris interim in permixtione, vt fiifci-
piarispoftmodum ad dcxteEam eiusin feparatione. Et vc
cpram hornihibus. Suri id eft, laudandd^xterius, I aniina meatibiadhæreret, mefuftepftdsxterdtua, i.e. ptonedicatfi
tè invit'a mea, ideft, laudabiliter viuendo multi-
plicabo laudes tuas, &rion folum egoiaudabo te verbis
6c opéré, fedad exemplum aliorum, leuabo manus meas, id
elT, bönarri bperationem mëam aliis proponamad imi-
tandutn. Gregorius : S iefiant op era veftrainaperto,qua-
tenuçjntencio fit in occulté, quod & fequicur. & alios leuabo
inmmine tuo glQrifiçando,;non meo .vtvidentes opera
veftra bona,glorificentpatrem veftrum, hoc petens à te, Sicut
adipe &pinguedinerepleatur animamea. Adcpseft pinguedo
fila quæ ihteriora ampleâisur ; pinguedo., obefitas &
craffitudocirca éutem* Replèatur ergo animamea, non
caro mea. horiàdipe nec pinguedine, quia vile eftèt quod
pétereinfduodetiam bruiisanimalibus præftas : fedfic-4
ût adipCi id eft, fepientia, qüa'carens anima, ficca eft de
macra : & fie pinguedine repleatur ,rid eft f opçrarione
âhdàrucn virîutum, perqtiam operatiônémforis emj:e-
àt fepientia animæ : vt ficfàgiriata, tandem fiamtibi acce*
ptabilis fioftia i dfferéns tibi ^vitulum labiorum, quod &
fe^uitnr : Er labia exultationis laudabit os meum.: Modo
labiabràriônisdum fum ïn tërrâ deferta, ficio. Quam
diu eiiirti'fîtrsV d\irat oratio, fed cum celïabitfiris, ceflà-
bîtorâHb ScreqaitHrlaudatio. - Omhisforrirado animæ
fn his diiobüs'corififtit,' fepientia & virtuce.- - Aliter-: labia
mea laudabunt te hoc modo -, vel bénedicam te in vita mca.
quod vino St <quod tibi adhæreo, tibi attribuam, non mi*,
ht, totum riiîfèricérdiaétuæ. &ln noniine tùo leuabo ma-
-nusmeas,ideft, orabolèuatis manibus adté, imitando
ilium, qui pró rneôraiido,excendit mafiusin cdice. Per
màniô,épèraâccipimus,qilia manibus operamur. O-
rantes iefiamiis manus, vt fi opera ab oraiione diferepànt,
fiant oratiohi cohfona. In nomine tuo, id efti principalitet
Àpoc. :
Matth. 16.
F
piciatio tua de maffeperditorum. vel fi caput diuinitas me
hominem fufeepit defepulchro. Vel ego ad dextëram.ipfi
autemIdumæi qui meocciderunt, quid ? Inttoibunt in
inferioraterræ , ideft, difponent prétérrenis occidere
Chriftum. Quienim contra felutem fuam quæ funt terre-
na» fequiturrdum inferiorem fetÇrra facit, fîib terraéft,&
quid de illis? apiiferunt locum & gentèm, quod venona-
mitterent, Chriftum occiderunt. Quémodo datifuntin Lfè n
gladiumRomanorum ? quia reiecerunt agnumDei, di^j
centes : Regem non habemus nift Cafarêm ? Et quid rex ? læta- j0f,, i j L
bicurin Domino, non occidetin eo quod Deus, fed glo-
riantur. Etquidfùi î Glorioficommorant in eô viuere.
çpnjFufi autem funt & difperfi, qui coniurarunr conrraeu,
dkentes: Oportetvnum mort, ipfibero qui lion ad hæferunt,
quibusfuit propofitumexemplar bene viuendi,fi vellent,
quafieruntanimammeam. id eft, vitam meam, non ad îmi-
ta,ndum, fed ad prodendum. fed in yanuni. Tria fuerunt
quibus maxitne quæfîerunt vitam Domibi ad perdendü,
fed fruftra : vt nomen illius dcleretur de terra, vc mundus
poft eum non abirec, quod exmagnàfuit inuidia, vt non
amittérent locum&gentem. Sed creuit nomen eius,quia
à mortuis refurrexic: & creuitfamaeius per totum mun-
dum.Iam munduspoft eum a^ut,& ipfi amiferuht loCurii
6e genten^, & ideo in vanum quæfier Un t animam m eam.
Idepqu*rentanimammeam ad perdendum, quiaplüriS
facient terrena quàm fe, fcilicet introibuntininferiora terra.
Ille intrat terrain, qui cerræ, id eft, carni füæoonfencit.IUé
autem incrat in inferipra terræ, qu i terrena qUæ infra fuhr,
pluris jfecit quam fè. Et quia quæfierünt per der e animam
meam, tradentur in manusgladij,ideft,in poteftatem gladi-
atprum Titi & Vefpafiani. Et erunt)>artes bülpiilm,iàik,
fe petarriinlèuando manus* vél leuabo innomine tuo. Sj ; pfed^Romanorum prindpum, qui-.priftcipesrvulpe4.di-.
abdis hiètffecfem, hac intehtidne, hoe defidecio, vtani*’
ma mea qiiaèthödö fitit', triodo amaraeft, repléaru^ficuc«.
adipè Sibirijkiedinè, ideft, virtu tum abundantia 6c x ter-
giüdrö? r^tnne labiééxultariph^ laudabit-os raeümv
:vt fup^; Etreuera laudabété?,- tandem- exultantf©'* quia
nuncidteriiwirWiri««»»^«fif<«^riw re itiftudröuopciunv
tfie'ofcftn\ quia qfiiftii^iofi-fuht ,in maturinis fürgunt ad
bpfebCMédïtkböfin c^aifidüüséro'inillis^peribus, in.
‘irièditatiohe?tüi^ cf^a ad^Ónörém tuum feciam omnia,
iêebih te^q'uiatnraiftièidiutorniénSjétpétfiöïremea. In
>Jatütinis nieditaboriideft in kbote.ftimemor^ituifuper
Jt'faluihnitidiï.dmaicJrijifl'eftvfi-te quiéti pr^pofui, Qui dü
<§detüS eft;fuper CKtHlurrimediEatuKdurti aefcopus ven%
% , mêftibr efFChrifti.’'* Si quietetn tjuarft habere pocuii-
P^Qptëj.ty^tetruifi. vélVicih-péfforia Cap ifd ica tu ry&
- ftiblióth. Vet. Patr. Tom. 9. Pars 1, _____
cuntur jppterdoloficaté. Vulpes inter alias beftiaS artimal
eft omnino lubdolum,quod & fraudibus cibum qüçrit,&
felutem fuamcallidàiliufionecuftôdic. His mérita callidi
homines comparautur , quifîmulata verfutia iniquitâtes
filasefficéremoliuntufi QüôdbeneadHérodém refér-
tur, de quo Dominus dixit Ute érdicitevulpiilli, non appfe-
hendaî prophet am extralerufalem. Et in Canricié Cantico-
cum': Captte nobis vulpes qua demohuntur vineas. Vel partes
vulpium fuerunt Iudæi, quandô dixerunt : Regem nönba-
bemus nißCafanm. TunC enimvulpemfibi regém elege-
runt. Velintroieruntludæiiniflferioraterræ, ideft,ab-
feonderunt fein foraminibus terræ ad tuendam temporalem
vitam, quandç Vt Chriftum occiderent, præpofue-
runt terrena, dicentea: Ne forte ventant Romani, & tollant
noftrum locum é^gentem. Et in hoc fuerunt pattes Vul-
pium, id eft, dolofi vt vulpes , quæ in cauernis terfæ fe
Q q q y abfcon-
Can.%.
lohan.ip.