z $ 6 Adonis Chronic.
I cilia egreflus, turn imperium arripere molitur. Ob idad-
uerfos fratribus in. prxlium Fontaneticum eos concitat.
,Iundi duo adiierfiis vnurn.heu omnibus Chriftianis la-
menfabile bellum &fociale ac ciuile conferunt. Nonar-
.mis diflimilcs, non habitti gentis diftindi, iolu caftris ob-
uerli. FraHcorum innumerus populus acie gladii feritur, 8c
. olim gentibus cxteris formidabilis, in vulnere fuo baccha-
tur. Crue.nca vidoria; du obus (amen fran ibus in fcribicur.
Tertiiis elabitur; atque Aquiigrani in regiam tandem feie-
cepit.Gloriofus 'deinde réx atque inciytus iuuenis Carolus,
non longe poft, impigre vnacumfracreLudouicorem
cceptam accelerat.-atque Lbcharium fratrem Imperatorem
ah Aquiferanis terrene. Qui nimia celeritate vna cam v-
xore ac filiis vfque Lugdunum ac Viennam prógreditur.
Ibi.receptis copiis, aliquantulum iubfticit. Et difcuricn-
tibus légatis ad ccwoquiijm, tres fratres in iniulam quan-
damSequanx veniunt: ibi fub quodam pad# imperium
inter fe diuidere ftatuunt. Sic Lotharius Imperator in fu-
periorem Franciam reuertitur. Diuifo poftmodum irape-
xio, vnufquifque eorum ad partem fuamregendam&diP
ponendamprogreditur.Non mulco póft Lotharius filium
iuurn Ludouicum, quern in Italia ^egem fecerat, vt Im pe -
ratoris nomen fprtiretuii, per Drqgonem patruum Ro-
mam mific. GuiSergiusiamtuncPqnnfepc coronara impo-
fuit,acclamante vniuorio populo, Imperator & Auguftus
eft fidutatus. Lotharius'Imperator infirmari fe confpiciens,
regnum inter filios diuidit. Carolo rhino ri Prouinciam &
partem Burgundia: : Lothario medio filio fedem iuarn:
Ludouico imperatori Italiam confignare iubet. Ipfe yero
in Prumne monafterium, regno temporis iè exuens ingre-
ditur tonfuratus, Sc monachus effedus, aliquot diebus in-
terpofitis defungitur, annd ab inearnarione domini
d ccclx v. imperii vero xxiij. A tque ibi in baiilicaiandi Sal-
uatorisafratribus reuérenter humatur. Huiusimperato- i
ris tempo^ ofta beatiiHmi Andeoli martyris ipio reuelan-
t e , repertain loco quidntiquitus Gëntibüs dicitur, in Vi-
uarienfi parochiafito. Bcrnardus Vierineniis epiicopus,
fub huius imperió moiritur,& Aglimatus Viennenfem fuf-
cepit epifeopatum. Amulo quoque Lugdurienfis epiicopus
effidtur. Et pontifex RomanusGregorius moritur;
atqueeiusloco Sergius ordihatur; Illo defundo Leo iiic-
cedit. Quo obeunte Benedidusiri iedeapoftolicaiubfti-
tuitur,iam tanieh defundo Lothario.imperatorc. Sub hii-
ius imperatoris tempore, Segart Beneuentanorum dux a
fiiis interficitur,ocab interfedoribus Sarraceni aBeneuen-
tanis euocati»intra ciuitaterri Beneuentuirfredpiuntur.
. Ludouicus imperator in Italia. Hie poft obiturrt patris;
vfij. anno ,rhortuo fratre fuo Car oio mihÖrè»& Lugduni
iepulto, in moriaftèriö iaridiPëtri,iri ecclefia lan&jeMa-
rias ièmprr virginis cum fratre Lothario regnuih fratris
mott ui partitur. Accepit autem partem T ranfiurenfi s Bur-
guridiaefimul & prouinciam ireliqüara partem Lotharius
rex fibi retinuit. Anno incarnationis domini.DCcclj.iuben-
te patrc.Ludoiiicus imperator in dupatum Beneuentanoru
contra pnëfidiaSarracenorum exercitum mouet, & inter-
fedo düce Sarracenorum Amalmater Bcneuentü recepic.
At Lotharius reX frater eius, a prauis conii liariis deccpttisi
diu de duariim fceminariim connubio Vacillando peneto>
tarn ecclefiam contra ie concitauit. Ob id duo metropolitan!
epiicopi,Treueri cus ,& Colonicus, Teuthgaudiils.Sc
Guntharius ièntentia apoftolic^, damnati. Cxtus iyfioda-
les fubinde euocari. Patruus eius prxclanilimus in regibus
Carolus,cum,eiianiori coniilio femper confulere vellet;
nihiióminus iuuenilis animus ad voliiptatém prxeeps reft
ftdrèt, tandem vincere volens. extra confilium Italiam in-.
greiius>ad fratrem iinperatorem ire Beneuenturn aggredi-
tur. PiftHmus rex Carolus in hoc iciiiere eius ailenjit,u forte
velcorifllidpontiiicis Romani fuperatus tandem,a re il-'
licita quieiceret: plurimis tarnen épiièopis Gallorum con-
tradicentibus, qui ipititu Dei tadi pcriculum generalein
ecclefiaDei oriri timebantjne póhtifexRomanus fauorib;
inclinat us a definitionibiis pietatis exorbitando,Romanx
cccléüx vulnus erroris infligérét;Perrcxi t ièeündu libitum
iuum,egit apud ecclefiam Romanarii quod ei pro teinpOr^
iuftum vifum. Sed cum redirec,falfis ipebus^ricitacus,diuino
iudicio in firmatus, viq; Placehtiani ciuitatem peniehit.
ibiq; defun dus, in ecclëfia B. Aritopirii martyris ièpelitiu
AnnQbccçlxii.rëgnuni êiùs^onbfi'pati^ëiti'èriuèerfëdiJ
uidunt. Ac Ludouicus imperator ingrelfus 'B'etieuemuiti,
anno incarnatipnis domini,Dccclxyiii.périe oni nia caftella
6coppida Beneüentahorùm quæ à Fraricisreceilèrant, Sàr- i
racenifq', ie iunxerant.i'ub diçione iiia recepit, loca iàndorü
quæimpii Sarraceni ac perfidi.Çhriitiaiii contaminarant,
Dèoadiutpreirtftàùrando&reftaurahdoiurgatiit.
laus Papà,vir rcligiohe præcip uus mori tur. Ac inatrio ante
portas B. Pétri ; non longéâ membris Benedidiprædecef-
, (bris lui ièpélitiiri. Cuiüs tëmpoirë translata funt' mèifcbta
iàndorum Eüfèbii ac Pontiani Viennatibus, & in bafilica
.Àpoftdlëruiri'tèùerëhtèr cbndità. Huic Adriahusirièpi-
ftopaliordinèiuceedit.Piué^iriclyt9 rexGàtoluà aliqiipt
annos adueriùs Danos atque Nortlimannos variis euènti-
bus diniicans, pontem miræ firmitatis adueriiim impetum
eorum fuper Huuium Sequanam fiericonftituit,pbiîtisin
vtriufq; capitibus caft&lis artificiohilime furidatis, in qui-1
bus ad cuftddiam regni præfidià depôiùiL Huriis pii regis
ftudiunapenein diipoLendis caufis eccleilafticis hadenus
viguit.Hic exregina Ermentrude quatuor filiosiüicepit:
Ludouicum, Carolum, Carlomannum & Lotharium. Ex
hisDeoinclertcalihabituduosobtuliC) Carlomanum,&
Lotharium : ièd Lothariùs puer bonæ indolis, imma-
nira mortèpiræreptüseft i Carolüs quoqüe viriàtishone-
ftxformæiuuenis, çex Aquitanis iam conftitutus,aduer-
iàprimum moleftatus ÔC dehoneftatus iniuîia moritur.
Anno itaque incarnationis dominicæ , ôccclxvj;régnante
eodem Carolo Ludouici filid,duo filii illius, vt didum eft,
moduntur.Lotharius abbas,& Gardlus rex Aquitanorum.
Auunculus quoq; eius Rodul^hus confiliarius prim nique
palatiihominem exuit:necndh&Rodulphus archiepifco-
pus AquitanorumLt duo principes AqüitahieiiLàndricus
&Muno inter iè dimicantes femet interimunt. Robertus
qiioque atque Ranulphus viri miræ potentiæ armiique
ftrenui, 6c interprimpsipfîpvriërès No'rthmanhPrùm gla-
dio necsntur.Deniq; Lotharius ante obitiim patris lui Ludouici
imperatoris,xviij.aririo vndus abihipëratore très filios
ex Ermerigarde Hügonis filia habuitj Qm diiiidens re-
gnum patris cüm fratribus fuis, accepit regnurii Romano-
rum, & totam Italiam, ÔC partem Francûë oricntalem j to-
tamq; Prouiriciath;Liidoüicüs vérb præter Noricani quam
habebat,tenüitrégna quæ pàterfinis illi dedetat,ideft,A-
lamanniam,Thoiihgiam,Auftrafiam, Saxoniarii 6c Auàro-
rum,i. Hunnorum regnum. Carditis qùoque niedietàteih
Fran ciæ ab pçcidènte je totam Neuftriahi , B ri ta nnia m , 6c
maximami>àrtem Burgündiæi Gotiam, Vàicohiaru,Aqtür
taniam fubmoto iride Pippin© fill’d Pippihii& in mpnaftë-
rio S.Medardiattbnfi).Quipofteaitiaeperfugam elàpiùs,
in Aquiraniam regreiïus, multo tempore fugiendo latuit.
ïterumquë à Ranulpho præfato pet fidem deceptus
eft.ôc ad Carolum„addudus , Siluaneduni perpetuo
eft exilio detruius. Ludouicus yero rex Noricorutn, id eft
BaiouatiorumiLudouicnmpëfatdris filius, Artho incar*
nationis domini, dccclxxvii. regnûinter filips iuos diuiiït,
Carlomannü videlicet; LudouiCüm;& Carpld, ipfëtameii
fuper filios principatfl tenens. Anno incarnationis domi-
hi i dcccIxxix. exhacvitadeceiut,& mortiioiàmfilio
eius Carolo + réliqui filii régnùm eius ièqiiemi “àrind inter
ièapüd Àmbianenièm vrbérri æqua lotte partiuntur.
Quorum alter, id eft Ludouicus , poll très anrios moritur.
Porro fiater ipfius LudbUici Carolus Luddliicidm pe-
ratoris filiiis, Anno incarnationis ddihini>i>ëcclxxvil.mori-
ens reliquerat filium Ludotiicilrii j qui éodem anno regnum
iuicepitpaternum. Quo tempore loannes Papain
Gallias vçriif .Et apud ciuitatem T recas diu mprariis eft »ha*
buitqüefÿhodüiii epiicoporiinl iii qua Immatirus Latidii-
niDauitti epiicopus; poft atiülfiohem oculdtum filorum
epifeopatueftdonatus. Ludouicus quoque fiiius Carol!}
Cardlum qiii didus eft Simplex hæredém regni puefiim
di mifit. QuiLiiaduicUm ex Èagina Angclorum iegis filia,
arttëqiianj edptus éiïèt ; genuit.
Adonis Vienrtenjis chrontcorumfinit.
f* f l o b Ti
?aP»fep<
Noting
tumtum
Gaily
teuùtim
f)elioroMagiflro agunt Sigebertuslib.deÿifit iByftrtbtdcap+93.
& Tr it hernias lib.de vir is iUufiribus ordinis S. Benedict eap.4 4.
quemfub Carolo Caluoflorutjfe^ac monaçhum S. Benedictsfuif-
Rimo igitur conuenientibus in vnum &ad-
ftantibus in doriio Dei fidelibus,præçedentë
modulatione diuinarum laudum,precedente
ledione Apoftolorum 6c Euangeliorum,
præcedênte etiam nonnunquam iermone & allocutioné
magiftrorum,fubiunda quoque fpmboli confciîîone Sc
oblatione populoruin,& initiata conie cratione iacramen-
torum ,in quihus omnibus mens ,%ftantium ad diuina &
cceleftia cogitanda ac defideranda præparatur,âlfiftic Sa-
cerdos alcari,& celebraturuà diuina myfteria,EccIefiana &•
lutando,orar,& orando falutat,dicens:
Dominus vobtfiam.
Quifalutationis 1er mo non humano arbitriocompofi-
tusjiedex diuinæ içripturæ authoritate defumptus prdba-
tur, vbi frequenter & fingulariter & pluralicer pofiras legi-
tur. Singulariter,ficut ait Angelus ad.beàEam Mariam ; Aue
gratiaplena,Dominus tecum : Et ficut ad Gedeonemfimiliter
lklutandodixit,Dominus cecum virorumfortiffime.Plu-
raliter autem fiçut iniibro Ruth legitur Booz iklurando
dixiile mefloribus fuis,Dominusvobtfeum,cui&ipfiréialu-
tan tes dixerunt, Benedicat tibi Dominus. Et ficut in hi fto ria li-
bri Paralipomenon Propheta miifus à Deoinuemtur ialu-
tailè Aia Regem Iuda cüm exercitu fuo inuocatö Dei au-
xilibvidorès deprçlio reuertentes.Aitenim,D<»mi;i«î vobif-
cum,qttifuißis cum eo. Et addidit ; Si quafieritis eum, inuenietis:
fi autem dereltquerifis säum, derelsnquetvos. Rede ergo Ecde-
fiatam falubrifacerdotis voce accepta, & ipiàreialiitando
orat,&orando reiàlutatfacerdotemdicens;
Et cum Spiritu tuo.
Nihil enim meliusdfiuenit Ecclefia quod optaretiacer-
doti,nifi quod iàcerdos optât Eccleiiæ,id eft 5 Vr idem Da-
minus quidignatur eflè cum Ecclefia, digne tur etiam eile
cum Spiritu lacerdotis : Ec bene Dominus cutnïpiritu hominis
eile optatur, quia in Ipiritu 6c mente rätionali creatus
eft homo ad imaginem 6c nmilitudinem Dei. Summ opere
autem neceflè eft, vt quando ftamus vbi veneranda myfté-
ria geruntur.toto corde ad precandUm inuigilemus.-cogita-
tio omnis carnalis abfeedat, nee quitquam animus, nifi
quod precatur cogicet. Ideo & Sacerdos præfationc præ-
miflà,mentes fratrum præparat dicendo.
Surfum corda.
Admonet ipibs nihil aliud quam Dominum cogitât«
debere ,claudatur contra adueriarium pedus jvc ioliDec
pateat : Frequenterenim fit. vt aliud hapèâmus in corde,S
aliud in voçe,quafi fit aliud quod magis'cogicaredebea
. mus,quamquod cum Deo loquimur. QqomodoiDec
audiri poftulamus, cum nos ipü non audiamus? volumu;
eflè Domintim memorera noftri, & memores noftri eil«
nolumus.
Habemus ad Dominum.
Oftendit Chriftianüm ièmpet eflè debere paratum, 6
Örium mentem leuare, vr cum dormit oculis,etiam cord«
v,g>lec>diccntë Apoftolo; Inflate oration 's vigil Mes its ea, do
cens eos impetrare quod poftulant de Deo pofle.quo
‘Pie videt in oratione vigilare. Quid eft ergofiirfinnhabet
fW«.«,nifica quæ fiirfiitn iunr>quærere, q u i luriùm funt la
Perc.Quærere amando,(àpere ineeftigendo fieut Apoftolu
Gratiariim adio patri luminum femper a nobis fiebetur:
Et ideoiequitur,vt de hoc tanto bono irniurn leuati cordc
non ndbis gloriani quafi noftrarum virium tribuamus, fed
Dominopeo noftro grarias agere admonetnur ,vtagno-
Icat homo fiquid bene viuit,Dei gratia fe habere.Coniide-
remus ergo h*ec,&de omnibus beneficiis Dei iemperilli
grarias referamus, Ideo ergo pracipue inipfo ^crificid
corporis Chriftiagratiarum adioneincipimus, vtChri-
jftiim non d^ndum, (ed tantum nobis in veritace monftre-
mus. Nec ad hue occidendum pro noftris iniquitatibus,
fed occifum, nec redimendos nos illo fengume,fed redem-
pros, Bene vtique admonenti facerdori 6c dicenti s Gratiot
agamus domino Deo noftro.
Quid çriitn magis poreft efle Deb dignuhtj aut qWi<i
poteft iuftius ànobis rependi, quam vc tantæ mifericor-
diæ Dei cuivicem rçfèrre non poflumus , débitas grarias
reddamus. Qui propriofilio non pepercic, fed pro nobis
tradidit eum,& dédit vteffiçiamur genus eledum, Regale
fecerddcium,qui etiam nos vocauitin admirabile lumen
fuumi. Hanc ergo Ecclefiæ relponfionem confirmans Sa-
cerdosproclamando dicit;
Veredignum & iuftum eft, aquum & falutare> Nostibt
femper &vbique grattas agere. ^
Quod eft iuftum.hdc eft & æquumjfedreperirio fermd-
nis confirmatio eft veritatis : Nam & iuftitia & æquitas v-
na res eft. iudicdbit or bent terrarum in iuftitia & populos ina-
quitate. Salutare autem dicitur ,quod eft felubre, eo quod
iâlutemconferat : vere ergo vt inceflanter grarias.agamus
dignum eft pro tantis beneficiis, iuftum nobis obfequiis,
æquum , ipio pondererarionis, ialutare manifefto frudu
I falutis. Grariasautem ageré'debemus femper & vbiquej
j id eft , inomni tempore ; & in omni loco, vt impleatur in
nobis quod cantamus in Pialmo ; Benedicam Dominum in
omni tempore,femper laus eius inoremeo. Subiungititaquead
quemdirigat orationem dicendo:
Dominefünfte, Pater omnipotent yÆferne Deuspe^Chri-.
ftum Dominum noftrum.
Quod ergo dicit Domine, refertuf ad creaturé fiibié-
dionem,dequain Piàlmo canitur:Quoniam omniaferui-
unt ri. Ideo verus eft Dominus qui feruè non indiget, &.
quo feruu&indiget : Quod vero adiungit:fan fie Pater,refet- ■
turyeL fpecialiter ad vnigeniti Filii gerifmrionem in quà
coæternus& coæqualiseft Patri, yelgeneraliterad omnium
filiorum Dei adoptionem.cuius tanta eft gratia, vt cum ;
haberetvnicum,noluerit ilium eflè vnuiti,fed v t fratres hà-
bcret udoptauit illi qui cugi illô poflîderent vitam æter-
nam. Qui vero omnipotëns &æternus eft Deu$,omnipo-
tens videlicet,qui ita omnia condidit,vtriivnquâm fuæra-
tionis inftituta conuellat : Ipfius eriatn eft yëra æ ter ni tas,
cui quod eft,elfe perpetuum eft,qui initio catet,& nullo fine
concluditur. Tota autem oratio & gratiarü adio quam
fempef & vbique debemus,dirigitur & offertur Deo Patri
perChriftum Dominum noftrum, tânquam per mediato-
I rëm Dei & hominum, de quo Apöftolus ait ,vnuseft Deus,
::vnus & mediator Dei & hominum homo Chriftus ïefsit qui dédit
fetnetipfum redemptions pro omnibus. Qrat itaque Sacerdös
pro Eccfefia v orat Ecclefia prq iàcerdotc : Et quia omnia
cpfo_inuiccm membra, oranr, caput pro omnibus interpel-
îat.Interpellât igitur pro nobis Dominus, non voce, fed
miferacione qui quoniam hoc quod moriendo in feplil-
chro pofuit.telurgendo fuper Angelos eleuauit.
Per