À
Lut.i 7.
x8.iÿ.
Gwfiiÿ*
B
Mzw.13.41
j> Cor.if.
J J g , Pafihafii Ratberïi
)uadieautem exl it Loth à Sodàmüpluitignem & fulphurde ne
■lofé1 omnes perd; dit. Secundumhtceritqua die film hominis re
uelabitur. Quod beacus Petrus fir matin fua Epiftola.Cor/i,
inquit, magno impetu tranfient, dement'd veto a catore foluen-
tur. Qjii. au té lint coeli qui t ra n fient, paulb fupeiius ide m
Apoftolus docet, diccns, coeli qui erjintpriiis, & terra de
aqua,& per aquam confiftenxverbo Dei; Per qu*, ille tfic
mundus pewit. Cceliautem qui nunc flint & terra eodem
verbo repöiitii'unt, ignireftniati,indieiudicij. Vbinon
cos inteHtgerc debemus ccelos^n quibus fyderafunt po-
fita,& firmamentum vocamrjneq; ceèlum sçihcreum>fed
ccelum hocaërium terræ proximum, à quoaues cceli di-
cuntur, quod & aqua diluuij olim perdidit ôcfüperfudit,
ipfumque ignis extremi iudicij > eiufdem men fur* fpatio
procreices,occupando diiperdet. Qu* omnia maniteftif-
fime docent Sfubito venire mundi corruptions Nec no
& ex hoc,quod Angelus elicit ad Loth, Tefiina ergo ,&faluireiüic.
nonemm pot ero facere quicquam, donee tit ingyediaris
Segor.Vnde & quidam fufpicantur,fecundum quodfal-
itfKus eft Lothrita tunc & ignis Ule nô prius obtineat mü-
durn,qua faluati iufti refulgeaat ficutSol, in regno patns
fui,qn colligent Angeli de regno Ghrifti omnia zizaniom
fcandala,ldr mittent eos in caminum ignis. Quapropter licet
fupra dixerim de defeenfu Cbrifti ad terras, iecundu quod
afeenditée vndeaicendit, quodibi fic debeat re d ire, vtiu-
dicet mundum, nimia obfeuritaseft, ibi an alubi, vel vbi#
illudextremi devniuerfidisiudicij diftrimen fithabendü,
vel quomodojvelquandiu, vbi nulla monftratur mora,vt
ait Apoftolus, quod in iäu uuli, & in nouißima tuba mqrtui
refurgeht.Et cum fueric ipfarefurredtio celebrata Sandto-
rû.Sanâi confêftim rapientur,tefte Apoftolo, obuiant Chri-
fto in aero. Vtrum autem & tunc reprobi (ublimius'a terra
eleuandifuntobuiam iudiciventuto? Aniam iudicioper-
ado,eo modo,quo fupra dixeram,ignis pt*cedeti An et-
iam ipfi reprobi alcendentibus Sanâis pbuiam ad fubli-
mia,ita prægrauatièruntoncribus peccatorum (quamuis
immo^aliacorporahabeant) vt ad altiora nequeant elc-
uari; vnde pr*fidente Domino adiudicium,Sa'n£ti adex-
tris eius in fublimia eleuati,gloriofiusgaudcbunt; impij
autem inferioribus Tfal, 49.Z
D c
l.Thejf.y},
« - I eftdc«ntib«Smhocmîdo,
........ ___11k- ! qunn hocfteculo, tanquam m opere hums vit* laDorant;
quos qft dies Domini ficut fur in noâc vencrit»deprehe-
det illos bjbetes & fornicantes; iftos veto fie vterites quae
mundi funt, &fic habentcs.ea, quafi non vtentes, & non
habe n tes; quorum alter aflumetur,qui quxrit ea qua? Del
funt,& alter rdinqueturin igné, qui quæritea tahtü qua?
mudi funt. Domolentibus quoq; par ratio eft, vt per mo-
lam opus legis intelligat'ur, qu* cft,ac fi rota in rota, dum
& ipfa lex volubilitcr voluitur, & in ca rota noui teftamc-
ti formatur.Sed quia pars Iud*orura per Apoftolos credidit,
& adhuc per Heliara creditura eft, & iuftificanda
perfidemlefu Chiifti, ideovnaparscojfi faluatapcr ean-
demfidemboni operis affumetur in gloriam,& ad corpus
Ecclefi*: altera vero infrudtuofa legis opera feaan
do,relinquetur,molens & volucs incaflum lapidea taxa
He quia fine fiumêto quad Chriftus eltillam gitando tea»
huin,nultam coeleftis cibi farinam faciunt. Potto duo in
leâo.eandem paffionis Dominicæ requiem pisdicantr
circa quafidem>vna cônfclïio eft h*reticoru atq; catholi-
corûilèdquiavnitatèpatris& filij ,&cÔmunionem eotu
Spifitura (anâum, hæretici vnum Deutri non ctedüt, id-
! circo, quia male credüt,& peiuS viuuntjfiqUidem catho-
licus in fide & opere,aftumetur, & alter videlicet ha?reti-
cus,dum requiefcece videtur in hac Chnfti requiejac fi in»
ledo,quia male viuitj vt dixi, &peius docet, relinqnetur
infuiserroribusinuolutus. Probat igitur hoc de agriculture
iilud Genefeos, quando Gain & Noeintroducuntur
agricultores. Scd alter eorum,id eft,Nqe operarius ten*,
in agrohuius mudiconftitutus,aflumitiirà Dominp vna
cüm fuis cooperatoribus, qui eius^erunt fimiles; & rel*n"
quitur Cain operarius terr*,vnacufuis fequacibuss Qui
etfi male obtulit., peius diuifit j pdccauit, nec quieiftt vt
ce floret peccare. Sic & de animabus hominum intellige-
dum ftiolentibus.qui graui pondéré premuntur,8c incir-
çuiru ambulant,corporis operibus obàecat*. Quaiu vnà
qu* bene verterit hanc molam vt panem comedatccele-
ftem.aflumetur, altera veroqu* permafexirc*caadmolarelinquetu^
girandOinfuacacitate.AlioqumilleSamautem
& peccatores in inferidribn, aftantes, deorfum de-
fon foitiffimus nunquaadbac molam vcn“|“ ’“ C
prefliiàfimfttisetüt. Quid horumverius fit teftimandum, | gtattamSpmtusfanai. detndeocnlospetdidifle . ^ g,
differreoportet, ne temeredefiniatur q, tunc man.feftius ; & duo in leflo dmuntur. In quo moibo
apoarebit Quod fi ignis ille vniuerfa in fuperficie terra, ] nesvetfamur. DequofanelcaoDauldgemens • .
euamaltiffinwconcrfmabiti&iniufti nequaquam adfub- i L4uabo per fmgulMrn ü ts ltttummeurn, S É i
Umiafuerinteleuati.conftateosytpoteinterrapofitos,In- mum rig ib o . Etalnbicmttoluent.Dami»:Hint e /
d^iscxfpeâarcfententiain.autetiamexcepiflè.Sedvttum ferAtfuperleOumdolorueiib.
Ulovratnurigne,qui*terno potius funt igne damnandt. 1 vcJapmmfrmtMtim.
putonepoflitfien.qüodnenwpræindicareaudeat.niliqui tiamChtilhnemofaluatut. In <îlÎSn,^*t“ ' f cÆ lc|càc
djcunt,huilaspoenaselfefuturasreproborum,alias,quarn mnegenushumanulacet,vous . ’iffi S llIa
fingnlommpnjpriascôlcientias. Auguftinus tamen inli- de infirmitatejanguoris; opérante bcntgn|lntno Saluabro
de ciuitate Del dicit, eo igne, quqrundam eleâorum | tore, & alter re itj^“610^
Uei.leuiora peccata purgari, fient & Gregorius Papa in : rupttone. Ac per hoc quidqu.dtft “ agro ,excolat& cU
hom eliisftds.«eoqn^Litar,I^«a»re#z»ardebit,^ j boreragrum(uum.Agrnm,tnquam,tnquononc^t e
ftriaienem, inqnit.tantteittfttri* tempeftas.gnifqi eoml- ! quem ïU , a c G à longe ea o d o r e a““ 7'
tantur,quiatempcftaOexaminat,quod ignisexurar. Etfi quia çmne^rhcfauu
jg^aiftMliqaidpaterittûcinlUisqaiineotiiocerfitiwe,,
e S r q u i f i i , quid illescternusfacietiqui parantseftdia- agtnm fnü vnnfqu.rq; exereeat.
b^o&angelisems. Porromanducantes 8e bibentes eos exvbcrtatecarnis,luxunans,gepeçet. Off» re P
dk t, qui iftribulatione diernm iUorum in fuis permane- | vel trrbulos generans.reproba f
buntconeupifcentiis,nihilaliud quamdepræfentivitaeonitantes,
fornicates,acluxuriis(èruièntes.Q^t«z»dzxmnf tumaggregare verbi,vtfemper molat fapmq, tanna,len
^pr^niapTOpofnerat. Q ^ in ludtea»8e qui in tedo,8e qui
inagro. cLtniamexhi^îtquidam voluut.npnamplius nuuqiiâafiuaofai.nævacuamanet.& ideotalisaft^ ■
quam tresordines erunt, coniugatorü in le â e , viduarum turanima.nonxbicunqi.fedpoftlaborestJ! ^
mmoleudinotribulationisêepwiuriatum,inagrovirgitu- . « a « »
tas totaÉorida, qute candetvt liltutn. Sed iri allûmendts 8e molerc,dumfcaaturquimudifant,fine fmauJaCu _
relinquendisalmsordo requirendus eft.in quibus futuru ltnquetur. Etideoquiamledtonimia 1
difeimenoftenditunIdçireoinagro,jure duodiffitur ,ld omnes lacemus.dum »acat eetempus ett,----—SEîBgï
Jh Matth. Euâng. L tb.XL 11811
medicus falutaris, ne diu mortui iaceamus; Inuocandus,vt
dicat nob is i Süfge & toilegrabatum tuum ; & vade in dontàm
f«4w.Qma inpræféritiarum nemo fine infirmitate,iiemô
finegrabàto vadit. Sed vnüs afiumîtur, cum nfiî^retur medicus
Iefuài& alter relinqüituiDeiiuftô iüdicio ; quia omnes
iri vno leiâo & fub vria i nfirmi täte pfemimur.
V id iL ÀTE ergo, quia nefiitis qua hora Dómihus refter
vent um eft. ] Audiat Fauftus Manichæus,quia calumniatur
Moy fen,quod aut ipfe nôfit iocutus ea dë fe, quafi de alio,
qu* loquitur; aut eerte in perfonaMoyfi alius nefcio quis
mendolb ediderit,dixit Dominus ad Moyfen;cum iplcJp-
fedo de fe,quafi dealioloqüatur. EtquiaEuangelium re-
cipit,audiat Dohiintim hoc jöco de fe loquentem ac fi de
alio. Nàm vt manifeftum éft i præfens erat coram difeipu-
liscum loquebatur, Quia.hefeitisquando Dominus vefier venture
eil. Et non aitjquia nefeitis quando ego venturus fi m,
cûdcfeipfoloqueretur.Qui prolèdo modus loqiiendiin
Sei ipturis facris vfitàtiffimus eft. Quaiiis aliquis altiuS hue
locum velit intclligerc, quod ideo fie dixerit, quia adhuc
abftnseratprouterat Deus verbum à cordibus difcipulo-
rum.Idcircofigriificariuedixerit futurum verbi aduentu,
inincelledum dilcipulorum, quia non dum erat infenfu
eorum,qiiemadmodum erat futurus. Qupniam ficut per
hune locu infinuat, cottidie in vigilantibus operatur diem
aduentus fui, dum in animabus eorum qui illuminanturà
iuhiine veritatis,venir, ^'illuminât eas luiriineclaritatis
fii*. Qnidquideft, quod fiiperius dixerat de aduentu fuo,
quod docuerat ; & curcelauerit diem & horam aduentus
fui, tótumhicconcludit,cumait, VigiUte,qüia nefiitis diem
& horam. Ac fi dicat,ideo Volui vos nefeire, vt iemper vigi-
letis,& femper parat i firis, quando Domin us vefteryehtu-
rȈeft, netenebnbnodis vel torpor fomrii vos fubrepat.
Quod enim Apoftólis dicif,omnibüs vtiqj dicit; dc nequaquam
air,- quia hefeimüs vt feriefciréconhrmet ('ficuth*-
tetici occafione accepta garriunt ) fed nefeitis, vt ft ab eis
diftbcietj&cumfcireintelligant. Iilud autemlcitote,quiä
fi feiret paterfamilias,qua lióra fur veniret,vigilaretvriqdé,
& nöri filieret perfodi domum fuam. Inducit igitur pàfà-
bolam domus &furis,vt patremfamilias domus morieat
vigilare &cuftodire fua qu* in domo funr. Qu* profeäo
parabola,omnes tangit qui fideilàcramenta percepcrunt,
mäxi me tarnen pr*pofitos & redores Ecclefiarum,quibus
rion folum pro ft, verumetiam & pro omnibus vigilaire o-
portcc & (ollidtosefte. Qn ja ad ipfos refpicir,quidquid iu-
ftüs iudex in ouibus fibicreditis minus inuenerit. Tarnen
quia-omnibus dicit, oportet animo vigilare fingnlos,&
follicitius femper mente intendere, ne dum obtoypuerit,
fur veniat & fubfodiat domum incaliginec*citatis.Pater-
ftm i lias autem vnufquifq; eft fu * domus. Domus vero qo-
ftra anima & corpus, in qua portanius, iuxta Apoftolum,
tliefaurm noftruin abftoditum,/» vdfiii&isfiäilibus. Quam
fane domum für in riode fuffodit t culh aut corpus extrin-
fecifs vitiiscorrumpitur,aut animam interius,qu* vigilare
debuit & cuftodire domum, ftmeripla videlicet opprimit,
diabolus exfpoliat & perfodit. Qnod fi feiret quando fur
Veniret, vlcima videlicet dies obitus fui, Vigilaretvtique ,&
non finer et perfodi dom uni fuam. Quid ergo eft, No»fineret
perfodi domum fuam 1 Nünquid aliquis diem mortis, qu*
ranqiiam fur dicitur veftire, poterlt reuocare neveniat?
Non vtique. Sedaliüd eft pullàntiaperireoftiü, aliud vero
nö per oftium bonté vigilanti*,ftd per torporem & op-
prefiiónê delidoru,furem ad mittete. Hinc,eftchariffimi,
quö'1 aliquando, curil iam mors pullac ad oftium ac fi für,
quia prius aduerfarius bonisc celefti bus exfpoliauerat nos,
quod earn tam inüiti fufeipimus. At vero boni ferui, Domini
fui longediu præftolantcs adüentum, l*ti cum pül-
fauerit ad oftium apeiiunt,&fufcipiu«t eum. Sufcipiunt
aurem quia parati erarit. Vnde aliud eft, fic vltimUm 4 iem
venientem excipere, eique, imo iudici Chrifto oftium a*
perire, aljud velisflolifve, ac fi hoftem vel fuiemadmirte-
fez Nam Chriftus riifi per oftium etiarti pulfans non Veriit.
adanimäm; fur vero& latrodiaböluS7aliurideaftefidens
perfodir,&expoliateaiTi. Sed&ipfadics vftimalangüenti
anim* fur eft St latro, idcirco pet oftium bomfcfidd.féd
furtim maltsobc*cätam effodit &euertit cam à corpóTe,
Bibliotlh Vet, fiafr* Tom<$><Par'ii<
Ôteuellit. Nam & in alia parabola dicitut, Qui non entrai per
oftium,<±\iiiiUeförift&latro. Paftor eftautem oil oftiairius
aperit. Quia Dominus domus fidiicialitef per iànuamiri-
trat ipfe fibi oftiarius 81 oftium, vt remunerei; vigilàntëth;
qui tarn l*tus ac peruigififufeipit vénientefn. Fur ante non
per nàturalem bon* vit* iritroitum, fed quafi qui iarh ef-
roderat earn pfimumjriaturalia, feu fidei ædificij, defti uens
& fubuertens fundaments, vt per ipfas Iulfoftionis apertu*
ras.cum veiieritvltima dies, aefi fur, ingrediatur; Qua pro-
pter.quani longa vita hominis, tarn longa eile debet & ifta
vigilia noiftis. Sed quia fari funt qui pfer tbtiira témpus co-
tinuo vigilent,cauendum eft tamen inodisomnibus,tie
vltimum tempus,tanquam fur dormientes inueniat, quos
prius forte qiiam f*pe tanquam tenebrisobuolutos male
deceperat. Ideöq-, tnquit, Efioteparati quianefeitis quabord
Domitiusventürus eil. Quia qui imparatus ef?non poteft vt
rûrem non patiatur diem aduentus mortis fii*. Non cnim
Apoftolis ifta fic dicit pominiis, qdäfi eosdi<?s aduentus
eius in carne fit ïnuèhtuf us, vt tunc parati inueniantu r , fe d
qu* dicit omnibus dicit,&.fic dicit,vt nemo fècurû ft mV-
dat.Quia fu fit ignoratur ab omnibusquàhdo venturus fit
diesiudicij: ità& finguliquando vecUrus.fit aductus mortis
fii*; & ideo ait, Eftote parati. Hoc eftdiccre, vigilatead-
ùërfuS infidias diaboli perabftinenriam mali ,& medical
tionem boni ; ne forte fdr tanquam in neÔë vos cbmpre-
Hehdat & fubuertar: Imo vigilate folliciti ivt ih qiiactihq;
Hora vènerit Dominus,& pulfauerit per quamcuriquebc-
cafonem mortis, bonfeftim finguli,fua in die & hora, gau-
dentesaperiantei.
. Qv i s put as rftfidelisferuUs & prudens quem conßituit Dominus
fuperfàmiiumfudm,vt det tilis cibiim in tempore f} Supra
videtUrgcneraliier omnibusdixiffe, nunc àutem fpeciali-
ter ad Apoftolos, feu ad redores Ecclefiarum, & ad Apb-
ftolicosviros; quibus h*cparabbla ideo jpecialiusdirigi-
tur; vt quanto plus c*téris fe percëpiflè gaudent, tantoin
reddendaratibne,pro fe & aliis.folliciti ores fehiper exiftat.
Quod Petrus fibifüifq; cognofcens dixifle con(bc|ibus j à-
pud Lucam,intcrrogatdiccns, Adtios baneparaboiam diets,
ah & altert Duo fiqui de m in difpènfatore reqùirit j vt fide-
lis fit & prudens. Sea tarnen licet paruai videantur h*c dub
temerariis,inter multos difpenfetbres difficile èft inöenire
p’rüdentem virum,& fidelern. Et ideo ac fi dubitatfùe, dixit,
Quis put as ettfidtlis feruus & prudens ? Quia rariffime iri-
uenitur. Propter quod aiebat Apoftb us, ltdhbs ikißiiüti
bdmo vt minifiros Chrifii, & dijj ehfktores myficriorum Dei. Hie
iam quaritur inter dißicüfatores, bifid élis quis ifiilèhiâiùr. Mul ta
funtenim qua? in his duabusconcurruritvirtutibus;qüàî
longum eft enümerat e. Idcirco éofurh tahta raritas habetur,
vtvix demultis vnusinueniatur. Rarinamq;fiirit^ui
rrtagis vëlint fefuirc con ft mis fuis,quani dominari; magi f-
qüè prodelft,q^uam prædTe.Qpi îaihtl aliud quam lucr^i-
üina,comodaatq;vulitatesfibiCorrimifli popüli. vt nùlli
fubtrahatcibura in tempore, fjùi omriiufneft. Quo ilia m
quidquid habet EpiTcopus hö cam fibi habere débet,
omnibus; quia omnium eftipfe,vtftruiat vnitierfis. ueantf
ille feruus quttn cum vetier it Ddminuskius, iniienertifiefacienie,- \
id cft,cibaria Domini fiii cohfei uis fiuSprudenter acfideli-
ter dilpenfantern. Et rie quàfilibéra viens poteftate, ÇLucas
ad di dit dices,Fr detillh iriticimenfuratn) rie aut illi det,-
Cui non oporter,& quantum noli oportet/Scneillifuhtra-
hat,quod cxpedit,& quantum expedit, dare^fed ômnibus
( quod pruderitis viri ëft^ ô^firigùlis prôprîairi diftfihuaÊ
fncn(uram,-& vniuerforum agnoftat qualitatesriiörü, &C
capacita terri ftnfilum & mëfitôrafri. Amen duo voit s quoi
fùper oihhiabona fua confiiiueteuih. Audëarit tcriîeiarij& fil^
pcibiftimi re<ftores;de qui bas ntiperdiclû èft quod t'rius'
edrUfrï dixeritjCtiam & îu futé libriâ feripta rcliqüerit, riihii
prodçflè ad beat! Peti i rcliquias Deurri oraréVccëtërô'rtim-
que fanftorôm,neq; il lac efepreeändi grafia, &deuaiioriis
ôbfeq'uio ireV Cum migis poiîït ille fub’Uféflif’éqüi nunc
Pefri csèterôtumque fitn'Êfô'ru'm tfitür omcio, vel ftcfef iii
fèdei^uam Ülcqûi fuo in tempôfe Çnriftl dôria difperifà-
üi(,quodifteqUi nunCeft,fàcerëtiaeiuR.Terrierârîa qül-4
dem 6e ccrica pr*fumpiio, Nunqriid ridnPetrûâ, fiôrit Pau-
Ius,-nôri omnes fëliqûi ,riùric magisfübuériilre p‘oft
.............. j . ; ...................i .......................... i . _ .
f.Cflr.4; ;