i Cone. A-
■ \friexan. i
lUncmifi Ä I menjh Architpijcopi
• ^ - "• i,r~ •. 11 „ 1 ' . Fr vint- \ avant oeccato reuocare, fed ft non audierit ,(fir coram nobis dere
mMfacÂtmt&potummmcitnflemtmpt • ’ (J * aJ f uiminiUtutrAt,falfammMtrü,vtriimfriiteniuip fa
ncUtVI/tque COnjinUHtm oi t ij
mm,m'mcrimnvul^<uumia,MteabJidemMemat : Qaod
vnulquilque publiée poenicensab Epifcqpofuo , decijius
parroechiaeft.debetlufcipere. Ilhidauteraquodgenetali-
cer lædit Ecdefiam,àSynoHo id eft, conüçntu Epilco pall
medicabditecdebetlànari.Etriiirp.raoaû'fii^nbeMusconuentum
■’ i. •.............t . ....... ,.n .„ta .ihfîdptn itrr.ihtdt O u O u .
[tuiwum^v L>««______ ___ irquiouu 1«V
entum foiat Kpifcopalem.quipro caufa gerietali fieride:
et:&IècretàmdelcriWcorifeluorifem,quæipeaalemp(»-
i.Reg.lÂ.
; Can. 99.
bet:&Iè IBM
ftuiatmediçinam. , . . .
Sed & feptimum capitulum ( in quo.tentando interrog
a te foemina iamdefignata,; vtibi fcriprora
aliquant vellet querimonïàm rémouerefaut4 ÿumnftdtasmoltrh
fi f à petittoriifrtisfattum jîèrrt.ex quo iufaciodemonltratur
elicita)tarditatis noftcç èftingeniolo (uipe<^um,id^oà nobis
Tjuit.fr
■ Lïb. }.
ï que., cap.
nihil cftïnde relponfum.nè deiuâre aut alegali tramite^
aut àcapitulifèmita vi^eamur. > ' _■ - . ,
Deeoetiam quod inPræmifli fibelli oSano capitulo
feriptur* eft: QUiidiaiqutp t e S f e w SW M H d,-l,M *
ïlltus çanfifaionucorifallu ixlitil. aènodmi paniltnie dalicimui,
hac fr.tnbm & Coeplfacpu retd candi’ lonem data. lkinlt£ vitta
voce».irrandimctt.vt (peutinfrimmiiodtitum tp ) cumagilmeuu
bjainmUtentùciufctmepcmt.vnoconque omtus
cmfi’u&confenpimorcmtycUnt,&venmifiMuant.Svun}
& quiconque venetandi Epifcopi, 8é Regcf glorlofi,&
omnes infinu matris Ecclefiæ collati, quia bine latentem
cau/aro fubhacconditione potius ignorarc,quam icirevo-
lumus, procaufis quas oftendimus, yideiîcet, quiânimis
tabemüs depeccatis noftris,&nobis'a fecrete cqnnten-
tium déüotfcnç conféffis, & à nobis fubditis publice oc
pondétègrafti commiftis, ad quæ deflenda ocuH noftririe-
quaquamfufficiùnt, quantomagisillaqqæ latent, S t t
aiios iânart melius quam per nos poflant&r aplui, cunolitare,
quæ graueeR(vrdicit Gregorius; virium, iUa difcere&
audite jqusramus. Vnde fupradiSo eumulo ficle|<s-
mus, ficut iUe pius & Grn&us vir, cui ilia fqjnuna confefla
fmt.friftiffinms fcanguftiansarque pcenitens .quiailUris
çpnfeflxonis confcius Fucrar, firutibi fcnpmmefiqluxlt.
Scd legimus quia luxit Samuel Saiilem quoniam abieeit
cum Dorainus, ita vt Dominus diceret H : Vfqueqûotu luges
Saul,quoniam egoab'tecieum} Sed nonlegimuseum cuiquàm
manifeftalTe proquo Ülumpeccato luxent, nihîpb Jauli,
& quantum lachrymae iplius inde Domini auribusrintimarUA*
ltera &ufâ eftr, quia Spiritus ûn&i oraculo cautum ef-
fç dinoicimr : Vt qui que peccantes peccatorum fuorum Uterites
1 caufasjpir'ttalibus fenioribus patefactant, qui fc'tant &fua& a-
lïenavulnera curare, & non detegere ac publicare : Etpropterea
in scris Canonibus Afriçani Concilij feriptuto habetur:
Vrjîquando Epifc opus dicit aliquemJibifoliproprium cnmenfuïf-
fe confejfum, atqrn iüe neget, nonputetadïmurtanlfuam EpifcopUs
pertineie, quod tUi joli non creditur. Etfifirupuio proprU confcien-
tiafe dicit neganti nolle communicare, qùamdiu excommunicato
non cemmunicauerii fuus Epifcopus, eïdent Epifcopo ab alijs
non commmunïcetur Epifcopis ,vt magis caueit Epifcopus ne dicat
inquemquam quod alijs documenta noqpote&conuincere. <îî>uid
enim ctimen confeflb nolle communicate * hifi confeflio«
nem criminis publicare ? Et qùantilcùmque Epifcopis
fosmina ipfa iècreta confeiîione deliâum fuum prpdidenonpoUtl.
inrogendofuppUcium.pdeuom orarsproilloj'QCe.t.Vtdetur
mihi quodfebemo fallut etiamùpcum vmtllo,p müiet
talibusquiinàgispojfuntprodej[equamol>tffeptriuro>piieadcorrigendum,
pue adDiumproiUoplacdndump & ipfa confajSioiH ud-
b&eat mtdicmdm, & cetera quæ ibi proléquitur. Quod au-
tem de vno peccato diximus, de alijs etiam debet intelligi.
Ec$o\omondKit,8$iambuUtfrMda'enter,nutlatmdrid:q«i
autempdetiseOammï ceUlcoimmjfum. Et Sqdfcus Grégoriüs
in paftoraii régula dicit, Taie. ( ïaqùitnijfaft quiprupint ex-
hibeant.quibuepibicàiwculu quoquepuproderenon erubtfaen:,
vtcum tentatianumpuftwparuuli tolérant.adpaporis wtnrim
qùapadmatrkpmmrecunanti&kKifadfamqummpulfdntiseulpepndiVuiprduident,*
tbondt'mKtmfalam:aciafbymis
opationùlauenti&mtumdéie'ipfa vêcmqtit conp»t, quut
nemo.ellquipralatopu patataptd faoderc n m erubeftat, pft
denudari.velfublicariputaumt. EtinGatthaginenfiCon-
cilio vtxcipim, Vt Epifcopus mdlius cqufam audut.de quasi
necijfamtpublictiadicatt.abfquepraftntidCltricorumfuoruin
aliaquin irrita eritfantentia Épifaopi. mppraftntta Cltncorum
piorum conprmetur. Et Dominai inEuangelio, delinquen-
'tem, adhibito vno velduobtts, præcipit commoneri, lie
quando ad Ecdefiatn fnerit defcrendum ,qui monuefat,.
non corteSot, fed deficientibus teilibus iudicenir potin^
criminator. / v # •
-, Tertia caufa eft , quiade abfcondiris iudicarenon pof-
fumus,nec debemus quæ nos latent ficut.& hæc caufa
qüæ laïens in' àmefeto libello pfonûnciatur, &
aftobis perpet^o cupitur, fi fecretoconfilio fanârinequi-
Et quoniam de latencibus mdicarenonpolîîimps, beams
Innocentius ad Exuperium Tolôiànum feribfi Epi-
fçopuùn requirentem, Cur communicant es viri cum adulteris
vxonbus non couueniant-, cumçontrâyxores inconfirtio adulte-
rorum vironm mauere videkntur , cumfuper hac Chrißiand
religio adultenuminytvoquefexuparirationecondemnetïQuia
viïosfuos (inquiens) midieres nonfacile deadulterio accufant,
& non babeht latentia peccata vindtetam. Viri autem libertus
vxores adulteras apud Sacerdotes defçmyonfuiuerunt , &*ideo
mulieribus , proditoearumcriminejconmuniodenegatuf : viro-
rum autem latente comrhiffo, non facile quifquam ex fujptcionibus
abftinetur, quivtique fubnmebitur yfieius flagitium detegatur.
Cum ergo par caufafit,inie)dum probatione cejfantevtndiftaratio
conquiefcit. ; \ • . i
Texcus libelli ièptemcapitulorum taliter continetur.
' C a p . I- Poßquam Dominusrkfler Hlotbarmfereniftmus
acgloriofißimus Rex tetbergam cum confenfu & volüntateßde-
lium fuorum ad coniugium moreregalifiln föctauit > & difcordia-
rum querela inter eos coeperunt exoriri,diäum eß eiprincipi a qui-
bufdam,quomodo nrernorataTeibergdfcelus quoddam honibtle,ac
nefaspatratitm ,vulniu occultttm in animo fiue in corpore huberet,
Cr in quo Deumgrauiter offenfum haberet,pro quo etiam tüi non
effet digna, neque Ifcerer, vel eum deceret ad coniugiumgam am-
phui habere.
C a p . II. Exopinioneveropramiffa,quadei1laperoraqup-
rundamvolitdbat ,prafatus Rex in conßeclu ßdelium fuorumfe-
creteac mamfeße frequenter cdnlocutusfiiit, & cum eis rat tones
habuit, vnde iudiciumpoßeaperipforumconßlium extitit faäum,
foemina ibfa iècreta confeffione deliftum iuum promue- fidnon Muma pittas indulgent m veritatem manifepare refait,
rit fie quail vno dixerit ,fecrettun habefi debeb.t. Vnde ! fadcumpoftmoium udfiatremfuumHludowtmm l^ a to r em
Auguftinusexponent fententiamLeuitici:Sipsccausnt a- mitaliamdeuenifftt.tllucapimuspatraMmfietmelhlhmamfiniJ,
af&audieritrocemiurantii,teßisquefueri(,quodautipfari- \Jatum. _ ■ ■ . .
C'A » ..I I I , Fremde «efafatemßa & nequtß,mfamde
ita didt • H ec enim Cinquiensj vtdeturdicere peccarebe- vxereregu, dtutmmexammata, autmprobata maueret, qua-
minem, ' quo audienteiurat aliquafalfatn. & fait eumfalfum tsnmidem Domtnbt neper center facurmque egtaue de bat
iurare & tatet. Tune autem fait,ßcirei.de quaiuratur teftis ! caufa, cunt quadti agenda étant mere r,galt überm exfeqtçefuent
autvidit,autcenßin,fuit,ideaaliquomoiecegnouit,aut I tentât, cenusnsruiuiujfaempmjnncipi,. annendsluctm-
cculie rttUconipextt.autipfaquimat mmdüauit.iiaenimpo- carnamnuDcmmuDCCCLX. ®memV indiciums
tu t eile cenraue.:Sedintet timerem humficcati.&titnerem V I I I . V. Idlanuarq Aqute paUjle Gunthar,us fummus Ca-
ProdumnLmum,nonparuaex,ateü,ttmquc,entatie.Pcffu- \pellan«e, & TeotgaudueArcbieptfaopt, fu en tm & Trance:
Lu.enmoaratumadpviuriumadmimnie.vclptobibendoàtam'iEpificpi, Uegtl.&Odelmgue Abholer,faute alqßdekseeue, que- ]
-------- — *------- --------------- ' ' ' bue*
P è DiudriitkHZûi. & T e th
busomriiaßcperm 'mferta r^ptü^iubenddnhbuiiftyipios^i-
Ißoposatqui Abbat:s\diriffenfadillam^vtde pradiäafAma apud
I edm omnem réi veïitatèm torquifei!ent$h utii& fecetani. N m
tpfai^ep]eß-ekddrdi^Be»:^A ^ eM 4 tb-i omnidqUdquem ill'ä.
erant, omnequèfecretum iuxta exortam faniam p nittts dperuit.
illuifpfiquereuerßnuntMueruntpradiüoReg!, quod vxoremnon
licéret ill earn habere.
C àp. I V. Primus Gunthariusdixitÿ Confeffa eft Deo& nobis,
quod vulnus in fè haberet interim,non tarnenf ujponteßdpiolen-
terfibiitilatum,proquoindignafn feèffeomninô mlicauit adregov
lem fine mdritalém tborutn tarn vlterius accedereér mllâtenus :
pcfféfpràpfdiiftof eiere,quod turpe eß dicere: coniugium famula-j
re cum eo .vel cum quolibet aftiplius habere t & ideo deprecàta efa l
licenttamfibi darimutandifecularemhabitumißrk Yirilt commis
xtionedifeedendi, huüainteruènienté fraude iracundia,etiam vel
voluntate, quam contraeundemRegem haberetyfidvt illa difeem
dinte, ipfeanimo &corpore folaretur?& ipfa quodmiqueegit, per
Dei mißricordiam, &eorundent EfifCoporümorattoiies defiere por.
tuiffet.
C A P. y.Aduentius dixit ; Hoc rupfacirtïü &faäum hattenm.
latuit > & nefas eß illudvt deinceps more maris & foemina finiUl.
conùeniatis: & ft tarnen, vtprius fuit, vobis effet amabüis & dile-
fta, darem vobis conftliumfecundunt min fiertùm mibi commif-<
fum, &probarem omnïnoac vltèrius Uteri veßro fociaretur ficutu
cotiiunx , fed iuxta petitmemcm velum accïpere, & habitum
mutarehoefermitteretis.
CAP.Vl.Simititer TeotgàudiiuArchiepifibpuiïdixit atque con-
fenfit. • . .
Gap. VII.E«/, Abbavice eiufdem Tetberga ita faciendumfua-<
fit e&petijt, vt quia non. fua fronte, fidvt oppreffa rem -nefandam.
perpetrauerat, tribueretur ei facultas vd.mdt ; & locus quo patra
tumvutnusfdnaret, qùod vero (mpLcitcr, nnHo tncimbt nte ti■
moré, aut qUalibet oc'.aHone, vel voluntate, fedpro üeiamore,&
auimafuafèlutione petebat.. ^
De hoc libello ratibnabilius tacer? quam ré/pôndere
delégimütë : quonianv ficùti ptæmi (To inrationabilitate ex
ma,iori parte habetur cônfimîlis, îta vêntati &;rationi adeo
habetur diffimiliSjVtcredr non debeatàpræfans confeâus
Epilcopis.
SedinquodamTomo , quern exiiitegro propter lui
prolixitatem hic icribere deùïtauirnus, ctuus initium eft,
Anno ab Incarnatione Domini D G C G L X. Indictionè V 1 1 h
medidnie Eebruario menfè | decernentibus gloriofis Reftbus
Hltidouico, Carolo, atque Hlothano iuniore, in generali ïon-
uentu optimatum ex regno dimi H otharij, aäurn eSl Concilium
EpifcoporumAquifgram palatio, Guntarij Agrippinénfs, Theôt-
gdudi Treuérenfis , W enilonis Rotomagen ts, Vranconis Tun-
grenfis, Hattonis Viridunenfis, HiUegarÿ Melienfis»Halditim Aui-
nienfis. <t
G ap. X V . Ad locum de foemina i vnde agirur, ita ftrL
ptum reperimus. Pofro ilia nulli ftcuritate hocceUndi,aut
\-fuperkndt fulta, primo Regt ordinem pcrpetrati reatus, vtfdma
fueràt,enarrauit. Demieqiiibu damEpifcoporumfvuud&laico-
rum idipfum enucleauit. Pofiea quoque cartuldm fuaconfeßiohis
. fuo rogatu confcrtptam, in nojira omnium & multorum laicorum
prafcntia, in nianugloriofi Regis Hl.tbarij porrexit ,ÿidxque co:
ram onmibuspalam locuta : Domine mi Rex finquir) propter
Deumrogo,& propter vefîram mer ce dem, vt mibipoenitentiam
1 agere'lifeat,quoniam & verbis, &fcrjptoconfiteormeconiu-
i galem copulam non mereri, ideoque profirata fUppliciter éxpofiu-
lo,vtmihi iam, nuncr, & deinceps nondepegttd quodmeàfalu-
1 ti pofihac fuccurrerè pote& Textus itaqufrtüius feripturi hac
verba, &hunc fenfum çontinebat. Egd Tbietbriha quamfoemi-
nei fexüs imprudentia , &.fr*ffïitai fifreUl -btmdndtS&'c^
frientia déliât mordet, propterß>em falutis anima mea , &prô-
pterfide lit atem erga Seniorem nieum , ver am tonfrßiönem coram
Deo & fanäis Angeld ern , ae venerabilibus Epifcopis,
fine nobiltbus laïcis,ficprofiteor, qiiiagemattus meus Hucber-
tus'.çlerkus me adulefcentulam corrupit, & in meo corpore contra
naturalem vfum fornicationém exercuit $ & pérpettauit.
r Hoc teflificor, tefie mihi confcientia mea, non aliqua maliuota
fuggefiioneperfuafa, nequeviolentinecefiitate compulfa fedftmplici
voluntate re't veritatem ’(fieuti eft) profeffa. Sic'ine adiuuet
Dominus, quipeccatores falüarevénit, &peccatafimpliciters ac
veràciter confiténtibus veràm induïgètiîiaiiï proniîfù s fi
nihitfingo-, fi ver a proprià voce pronttikio, & litter arum ’chîr'û-
grapho remgefiam confirma : quiato'erabiltüseH Vn ht imprudent
ti -, acdeceptafoemint cor dm boni imbus culpàm fimpliciter confi-
teri,quam ante tribunal Dàmini irtibefcéré,Aiqué aternuni va habere
.C
àp. XVI. Hoc itaque récitàto, itftdntium animo s horror
pànter ac dolor perculit,aç de îantalicentiàdiabélïcafraudisSà-
çerdotumpeiïoragemituscompleuïtf. Sedquamuis ifiaeiusconfef-
fiocredibtlts àppareret,tàméttefortepro àliquàdeceptione,dut pró
timoré alicuius ,fape dicta muiter mentiretur , dénué nïèmorattim
Regem allôquentes, magnis eüm obiefiationibus afirihxmus, vt
nobis confiteretur,fieam fùdfione , aut çomminaïtone àdfeipfam
fallaciter crtminandum compuüjfet : è contra ipfe cum maximis ai-
tefiafionibus nobis déclamât jolam réi veritatem tüâm ïonfitéri
feperfuafiffe, nectn ea caufa indufirïofe aliquidarnplius egiffe.(Refer
ebat etiam nobis in ipfa hora, (juomùdôpofiquàmprimum infan-
dam rem àudiuit, &ycram credidii ; quantum inde doluit > quantum
que fibi inàpinatum malum, & minime optât àfirsdijplïcüït.
Quaiiter denique rem foedampatienterferre, & nifi iam tantum
famàcucurriffet, occult are voluit, & quantum pbiuif -,fecit. Vilde
&falfum iudiiium fi[fiientè pro verified examinât tone fufr
tepit & toléra uit, vt,fifieri po fret, tanta turpitudo incredibilis ap*
parère t, & fie in mutido euanefeeret, ipfe que coramfaculo in tdm
ïgnominiofa macula, &ru'mofaoffenfione non remaheriu P'ofi-
quam autem reuelatu pefiis latere non potuii » ac ipfep'ondus.
t anti fare nequiuii, maxime cumpartibus Ëurguhdia, atque Italia
difiurrens: nimis diffamât am ac diuulgâtatnfoeditaiernexhor-
rutt, non eftpaffushanccaufam fine Epifioporumexamine diutius
fubfilére. Reuera lachry mofis fujpirijs mulupliciter idfibide memorata
foemina inculcatum,& in hoc etiam regno aplunmis affirmà-
tum nonfenegemitu repetebat.
C !ap. X VIL Nos tgiturruffus'eatidemmulieremprimum
fecreto, deinde cr.ram laids ad.iu-.mm, cam que cu.pi adiurationè
diuina munitis pluribm exhortait fumus , ne fibi vllo modo
falfumcrimen infetret,aternarum quoquepoenarum minis ,fi hoc
faceret,det errer e cur animus ; iterümq3denfiro confiho-, & auxi-
Ito, tuitione, de dêfenfionecontra .om nés infidias, Vel Vsolintias fe-
cur.im redit dim us, tantum vtnàbisiam tune fiduciàliter cotifi-
teretur, vtrum perfuafa, an compulfa alfeipfam criminandum
füiffet. Ad hxciUaaJpero intuitu nos redarguens-, Putatk(incpi\t)
vtmnpfampro aliquarein mundoita perdere voluiffem ? Sicut
ttiimCv nfejfafui ,fic confiteor, drficconfiieboŸ. Tantum obficrù
propter Dei amorem, vi meisprecibm defiderdtam mifericordtam,
iam m d) concedatU. Hinc vejira follicitudo requifiuit,an ipfa
vlterius inde aliquam vellet querimoniam motiere , aut aliquas
a'iquindo infidias moliri » fi fua petitioni fieret fat üfait urn:
ctiius obligationent, & nofira ihcovnanimitas itaprofecuta efi',
Scidsyófilia quia finofiram ;n te tuanufc confefiionemfententiam
expetlabis, vt teiiuina, & Canonica comprehends auclontaris
c enfura, (fir indiffolubilisincipiat ligate Sdeer datum catena, vnde
adhucpotes recuperate,fi tarnen potes.vherim.(vtafiimamm)
»0» recuperalis. Spc & laieiplurimum earn admonuerunt, maxi-
me ipfiusfamiliares,&amici admodum,ilium, nefedecipcret,pul-
fin do tncrepabant. I f i tarnen, vd.it:fieius confcientu fecretum
tntuentiumocuiis vifibtlner-.ippareret,immobilismfua confefiioni
pefdurauit. .
. G aPu X VII I. Qupiloiigm immoiremurt iam omni du-
bieta te remota ,& reiver it., te compertd,nouutn auditufcelus, ne-
fatsdaque poilutione bonenium ,puf,rtim cuius foetorem , iam
diuper tnnutneros longe tateqUè fitma differ fir atneprafentibus
ac fittut is pefiferam corrupts mem inférât, nifi fetter tits diiigen-
tiufque eueUatuf, nulla leui cura, vel indulgent 1 a trafbanduni
vifum eft. Non enim dubiumeft > quta nattirahs inter frdtrem
& fororem conçubitUs veniam temporalis non nieretur’honoris,
& nihil aliud refiat quam viridióla & poenitentia , nec ha-
bet vltèrius progrédiendi OccafioHetn dàmnabile crimen, quod
fiatim dprauaricatonbus multa quafaeraHtlicitapenitus ahipu-
tat: ideoque hoc eo ràr 'tui d ficulo contigit, quo Confiât quia nullus
inde eXemplum fibi prafumfit , quod nunquam ver, iale apud
mmdigloriameffepótuit. Sed Cum quilibet-aliquotiens iH.h.:»ë
tnifiriam.Upfifunt, non deexemploalte, im dfCiditifed/fr arttijud
Diaboli fraude yàlfitmlifrdgilitatà impulfü dcprxcipttto récenty
tfirquafi noua.tuinafuit î Iftud autem contagionü genus i qudd
Ûblioth.Vet.Eair.Tom.y.Vars i* P i toutié