•hif l.
>m. 8.
Aücllnia Alleluia- Pfalrtiusiftc commendatnöbis mife-
rationes Dei prophetatas in nöbis ,-&ddeo fuauis exper-
tis. Mirumautemfialicuifit fuatiis, nifiilli qui in fe ai dich
quod in plàltno audit. Cantatur autem de vniuerfe ec-
defia domini,toto orbeterrarum diffufe,-fcilicet ex pariere
veniente,ex circücifione,& ex pariete, ex præputio, in
vnum angularem lapidem Chriftum videlicet, qui eft pax
noftra,qui fecit vcraquevnurayinquo clamamus,abba
parer, vfetaquantum ad Hebrasos/w«r,quantum ad nos.
Et quia agit de duobas parietibus, ideo bis habet alleluia.
quod alleluia geminatum, conftituco tempore can-
tamus,femper autem coeitamus: quia cum alleluia fit,
laudate dominum,licet auquando celfetoscarnis, nun-
quam debet ceflàre os cordis. Videamus ergo quod in
pfalmo admoneamur, vnde gratukmur, vnde gemamus,
vnde auxiliucti poftulemus. vbi defideramus, vnde nobis
fubueniatur : quid per nos fimus, quid pergratiam Dei
fimus. quomodo luperbia noftra conteratur, vt eius gra
ttaglorificctur : vtvnicuique hominiin feipfo oecurrat,
quod in pfalmo audit. Proponk cnim nobis pfalmus ifte
quatuor tentationes, quatuor inuocationes, quatuor li-
berationes pro his,quatuor miferacionum domini con-
fefliones. prima cnim tentatio eft erroris 5c inopia verbi
Dçi- Secunda eft, difficultas vincendarum^ppiditatum
veteris confoetudinis .Tfertia eft tasdij atque fa'ftidij verbi
Dei.Quartaefttempeftatis&periculoru ingubernandis
ecclefi»is.. Vt vt —autem lcia.m—us d«i.f.c«e-.r.n—e.r-ehhaa:s quatuor tentationes,
exempladäda funt. Ponamusergohominem primo
in hoc quxrentem, fecundum veferem vitam fedu-
intelligerent, dirit: regionibus congregauit eos. Omnes illi
dtcantnuc,ideft,indilate alter alteri iftud. cofitemini domino,
dfcoria fecuritate viuentem, nihil aliud poft hanc vitam
quandoq,finiendam eflè puniendam elle putantem, ha-
bentem cor obrutum veteri confuet udine peccatorum>&
illecebris mundi & mortiferis delc&ationibus confopi-
turn: vtiftc excitetur ad quxrendam gratiam.manus dor'
mini exdtat eum : & excitatus, intelligit feeflein errore:
fed nondum cognofeens viam veritatis, pul fat vbicunque
poteft. & patiturfernemipfius veritatis, 8cfiepeclaman-
do ad dominum, tandem exauditur, 8c perducitur ad via
lehan. 14 fidci, ad Chriftum videlicet, qui,de feipfo dieit : Ego film
v ia & veritas & v i ta : Sc fic pofitus eft in via veritas,
viam feiens quid obferuare debeat. Sed quoniam multi
liberati de hac tentatione de fe raul turn præfumendo,vo-
lentes repugnare cupiditatibus & veteri confoetudini
peccacorum,inueniunt fe difficultatevitiorum circumfe-
ptos,quafi muro impoffibilitatis ere<5to:&hoc ideo,quia
non de Deo, fed de viribus fois præfomebant. Hacautem
tentatione diu fat igati, exclamant ad dominu m : & do-
minus qui prius pofiiit eos in via veritatis, rurapit vincula
difficultatis, conftituendo eos in operatione æquitaris:vt
iam eis fit facile,quod prius cratdifficile,abftinerc fcilicet
à malis, non adulterare, non alienum concupifeere & fic
fa&um cft,quod prius erat difficuitas. H æc omnia poflèt
dominus fine dimcultate præl^re, fed fi hoc fine difficuU
cate haberemus,non tanti bot^j dominum largitorem ag-
nofceremusÇ'quia fi primitus quifque cum vellet poflèt,
& non fendre t vllum aduerfom fe irqpedimentum, luis
viribus tribueret quod fe polie fentiret, & non confi tere-
tur domino miferationes eius. Liberatus autem quilquis
ab his tentationibus tribus,ab errore & inopia verbi Dci,
àdiffieukate foperandi veteres confuetudines , à taedio
atque faftidio verbi Dei, iam dignus eft vt co mm endetu r
ei populus domini ad gubernandum. Vbi quartâ patitur
tentationem, naufragium fcilicet & feditiofes tempefta-
- tes.quæ folent oriri à cordibus fobditor um ,ex qu ibus ledit
ionibus maxime periclitantur prælati. quia ipficum
fobditis fois quafi in nauifont vbialii portantur, alfi ope-
rantur:Scomneslîmulpericlitantur,& in portu laluan-
tur. De his tentationibus & de harum tentationum libe
rationibus agit pfelmus ifte cuiusinitium taie eft:
> ofitemini domino, quoniam bonus, quoniam in fèculum
J Disant hune redempti fient id eft, laudem dicite. Sc hoc ideo,quoniam bonus,
id eft,foauis omnibus«# fe digneguftantibus. Quarequi
vult confiteri-, guftet: quia non poteft confiteri} qui gu-
ftarenoluic. Vnde di&urus eft foaue quod nefeit? Vos autem
omnes ft guftaftisquam foauis eft omnibus,Gonfite-
nrinidomino, qupniam foauis eft: guftate cumauiditate,
cum confellioneeru&ate. 'Quoddick, eonfitemini domino,
quoniam bonus,-& conliteminietiam ideo,quia
mifericordia eius eft perdmfturus nos in feculum.quia hic
prserogatur, vt inaterijum vinatur ,Sc dicant hoc omnes
alter alteri, qui redempti font k domino, quosrede^aitde
manu inimici, Sc de regionibus congcegauit eos. Et ne
acciperemus tantum de ludaico populo.no de totaecde-
fia,de toto orbe colle«fta,quafi deamplaiEgypco liberata,
&demuleisregionibuscongregata,lequitur : Afolisortu
vfque adoccafunt,abaqutlone & mart,Quafi dicatsVere con-
gtegauiteosde regionibus,quiaalolisoctu,idcft,alu-
daico popolo, cui perlcgalia infticuta & prophetica dkfta
foliuftirixortus ^ t .Sc occafu, id eft, a gentili populo,
vbifemper fu.it o®fus,cogregauit dominusfoos. Quos
ipfe intcihgic peroccafom, oftendit. A b aquilone & marL
Peraquiionem gentes'intclliguntur,quiain eis nondo-
minabitur calor diuini amoris ,fedfriguspeccati» Mate
etiam vocancur ,ab amaritudine mencis. Hos tales rede-
mit dominus, & deregiombus congregauit. &opusfuit
vtcongregarentur& redimerencur,quia Enarraucrutitin
folk udine tn inaquofo, Sc viam ciuttatis bubitaculi non inuene-
runt. Ecce iara notatur hie prima tentatio,erroris videlicet
& famis verbi Dei,cu dicit eos errafle infolitudine.Quod
vocathicfolitudine, foperiusdefertu hocldumaese voca-
tum eft, in quo defertoquifqjerrat, qui illecebris mundi
&dele6tarionibuscorfopitum habet. Eft ctiaminloco
inaquofo, quia inuenic ibi refedionem, vnde extinguat
ficim erroris. Quod dicit, Errauerunt m folitudine in inaquo-
jo f viam ciuitatk non inuentrunt. In hac folitudine multi-
viammonftrauerunt, ytpbilofophi multi, AriftocelesSc
alij multi. Quorum camen null usviam dedit ad eiuitatem
habitaoionis: quia quoequot fuerunt,ciues Babyloniae,
non lerulalem, foeriint, duccntes foos imitatores ad ciui-
tatem confofioms. Poteft legi ad fnnilicudinem quod dicit,
Errauerunt in filttudine in inaquofo. omnes ambulantes
fecundum hocfeculum nequam,vbitoties de viiserra-
tur, comparabiles farSfci luntin folitudine pofitis, quibus
non apparet via,quibus fitilaborantibus nunquamalfit
aqua, quibus incertum fit qua nam pollint perueniread
habitationem aliquam. Efurientes&fitientes, anima eorum
intpfisdefeat Ecce pro quibus in errore centabantur. quomodo
fe recognofcentcs, dolent fe efte inerrorc. fed ad-
hue viam veritatis ignorahtes, nefcientes a quo lint exci
tati, eforiunt & fitiunt iuftitiam, vbique quaerentes vnde
refidancur, vefoede Gornelio legitur, qui antequam per
Petrumcognofeeret vfam veritatis, fe efle inetrorcreco-
gnouit. A quo errore vt lib eraretur, orando eleemolynas
faciendo ,-caeterilque bonis operibus omnibusmodis la-
borabat. Cui tandem didum eft: Cornell, mitte & accerfi
Simonem quicognominatur Petrus ,bic dicet ttbi quidte oporteat
facere.Qmd etiam hie notari poteft, vbiSduErrauerunt in
fu lit udine, Sc poftea efurientes &fitientes. Per hxc duo no-
taturmaximaaift&io quamhabuerunt,vtduitas habi-
taculi eis oftenderetur. Quare autem eforierunt, fubiun-
gk: Animaeoruminipfis defecit, quia ipli fecundum de-
fideria foa viuentes, nihil praeter defe&um in fc inuenc-
runt. Et hxc recognofcentes, Clamauerunt addomimmeum
tribularentur tribulatione luperins nowta, &vpk eripuit
eos de necefttatibus eorumMck, de tenebris ignoranti»*
quas fibi, relinqucndolucem, neceflarias feccr unt: quia
quireliquit lucem, neceflario tenebras incurrit, cum
non fit medium inter tenebras Sc liicem. Etdeduxiteot
in viam reSlam , id eft, ad cognitionem veritatis ,vt lie irent
v y mifericordia eius.Dicant nunc qui redemptifunt a domino,
iinn aeiuutittaatteemm hhaabbiittaattiioonniiss.. nnoonn aada eeiiuuiittaatteemm ccoonnfroufuiuoinui s» qnr*
quos redemit dè mam inimici,&de regionibus congregauit eos. I prius ibant,quando in èrrorefuerunc. Audiuimusexcb
Quafi dicat: Qui dè manu inimici,id eft de poteftate dia- mationem de tentatione prima,audiuimus liberationemî
boli redempti font. Et ne tantum Iudæosellèredemptos I fequitur confelfio mmiiffeerraattiioonniiis domini, fic : Confiteantur
domino
PßU'Q:
D
dominomifericQyd'iaem. Qua(idicat;: Vnde qiiiadominuf
deduxit eos in viam regain, Confiteanturdomino mifericot-
du eius, nonmerita, non,vfees npftr*. tig; mirabtliaeivs ex-
hibka filijs bominum, ei euatn: con fiteantur. E t quare hoc?
Quidfatiauitanimam inanem, animamefumntemfatiauitbo-
nis■ Inanis. fait anima, quam diu in errore fuit. fed re cognofeens
feelfe in errore,efuriuit.ledclamando ad domi-
nnm fatiata eft bonis, verbo videlicet prxdicadonis. Se-
dentes in tenebru&ymbra mortis. Ecce iam audiuimus libe-
ratiopem primx tentatibnis, erroris videlicet & inopke
verbi Deb Ecce qui liberatus eft, pofitus in via veritatis,
feiens iam quid oporteat eum facere, audit fibi diet: No«
occides,non adulterabis, non fur turnfacies, & cateratalid. Hxc
omnia cujn perficere voluerit, de fe praefumendo,non de
Dei adiutorio, incurrit tentationes, Lvincendi veteres co-
foetudines. Et fic iam liberatus a prima tentatione, fedet
in tenebris,id eft,in obfeuritate vitiorum,qua: obfeuritas
eft vmbra mortis, quia deduxit ad mortem, Et lie vmftus
cHinmendicitate&ferro. Et quare vin&i ? Quia exacerba-
uerunt eloquiaDei, id eft, amarafibi fecerunt prxeepta domini
,&confilinm altifiimi irritauerunt. Hoc modo,quia
pugnando contra fuam concupifeentiam, non inuoca-
bant eum adiutorem:&lic laborabant, fed sincere non
potuerutit. & tandem bumiliatum eft in laboribus cor eorum,
id eft, in difficultate refiftendi veteri confoetudini, & lie
infirmati funt, id eft, infirmoscontra veteres confuetudir
nes fe efie reeognouerunt.^^Ecnon^ir quiadimarepfid eft,
incellexerunt nullum elfe adiutorem prxterDeum, & lie
clamauerunt ad dominum cum tribularentur, & de necefiitati-
brn eorum liberauit eos. & quomodo hoc ? Quia eduxiteos de
tenebris.i.de tentatione, quxfiiitvmbra mortis. & tandem
vincula eorum, ideft, difficultatem vincendi carnalescon-
cupifcentias, difiupit. Vnde Confiteantur domino mifericordia
eius, & mirab 'tl'ueius filijs bominum. quare dicb vtconfi-
teantur?<2«M contriuitportas «era#,quibus circunfepti erat,
ne exirencvcoperarenEur, quod bonum opprandum elfe
i ntellexerunt.&vettesferreos confregit, vt eftet eisfocile re- -
liftere veteri confuetudini, quod prius eis era^ difficile,
cum de fe prxfomebant. Et quomodo confregfef Quia^-
feepit eos dev'sa iniquit.it is eorum, fobaudis ereptos. Et opus
fuitvt fofeiperentur, quia humiliate funt propter iniufti-
tuts, fobaudis recognitas. Omnem efcam abominata efi anima
eorum. Liberati iam de duabus tentationibus, ecceincur-
runt tentatiortem tsdij atque feftidij verbi Dei. quod dicit,
Omnerti efcam,id eft,omnem refe&fonem verbi Dei,
legendivel orandi,abominata eft anima eorum, ficap-
propinquduerunt vfque ad portas mortis. Hoc ideo dicit, ne
quilque putaces eos de latietate fecuros, Sc no n magis videos
eos faftidio morituros.Ef fic clamauerunt aidominum
cum tribularentur, & de necefttatibus eorum liberauit eos.Na.tn
m'tfit verbum fuumfiA eft,dulcedinem verbi fui,dr fic fanauit
eos. qufemultum erant languidi.dum txdio erat eis bene
operari. & fenando eripuit eosde interitionibus eorum,jx on
de terrore,non de feme,non d t difficultate vincendi pcc-
cata, fed de corruptelaeorum. Namquxdam corruptela
eft mentiis.feftidire quod dulce eft.Ergo & de hoc beneli-
cio,dicut de cxteiis iiiperiorib its, Confiteantur domino mu
firicordue eius, &mirabilia eius filiis hominum.Sicfacrificent
ficnficium Uttdis, quibus prius erat difficile, omnequod
bonum e&Qpetari.Sdcrificttm Liudis eft, ffiiritus cotr'tkulatus,
■cor contritum & humiliation. Vnde illud, Sactiftciutn laudis
honor ificabit me,annuncient opera eius in exultatrne, non eum
txdio & mceroxe. Quitefcaidunt mare in nauibifs ,facientes
operationem inaquis niultis.lpfividerunt opera domini,rnira-
btlia eius in prof undo. EcCe hie notatur quarta tentatio peri-
clitatioftis, feilicetingitbernando populttDei, Quilqujs
enimliberatus eftab his cribustentationibus, dignus eft
vtcitominittatur popylus Dei gubernanduSt vbi iamin-
CUtrtt tentatioftem ^•auilRmx periclitationis, videlicet
nanfragijdc feditiofei tempeftatis,qux fplentritiriin Coif-
'dibusfobditornm. Qqod defeenduntmate,fobaudis in-
trafido nauibus gubertiandis, fecientes •operationem in
} aquis muldSjideft.in populk fnukis»QuC)dpeCaquas popopuli
efiept. Pe^ ih^rç, $ptèHigi§qjf ]^qg^tls.r In,
mpndurqquilqqiç defeehffitprxdij^Xiq^^qo cöppp^
tif}ßdp,fo|>ditis, periclitatur. C^öthpdöaj^niiflaféaé-
defeendunt, fi qüæris, in naüibusfopa^d^ gubcrnandis,
ideft,in eeelefiis ædifîcandis, facientes operationem in $-
qui s mukis.Ipfiriderunt opéra domini, & mirabilia citts.
neçeflàriaeifein prorundo corde,fcilicet dada;Quid^ro-
fundius cordib. humanisé Inde enim véntjiplertinq; ptô*
rampant ôc tempeftates feditionum , & diltenfionibus
nauim pertu,çbant.& fic fît,vt^mul peçicuteiitur^i lifqüi
gubernant, & hi qui portantur., ideft, pnclati& fubditl
Dixit,&fiétitjpiritus procella,&exult atifuyifiuäus emj4 $ §
viderunt opera; domini ôc mirabiliaeius elle necelïaria,
quia dominus dixit, id eft, permifit. & ftetit fpiritus pro-
cellx, id eft, conrraditftio repugnantium fubditorum in-
horjruit vel perdurauit. Quid ipleintelligat per hoc quod
dicit, fpiritus procellx,oftendit per hoc quod fequitçf,^
exakati font flu&us eius. quia tune fpiritus procellædici*.
turftareinecclefia, quandocontradi&Q in cordibüs f^ip- ;
ditorum reftringitur. Et iterum A fendant vfquû ad, C&lps., I
magna fperan do de fobditis. velafcendunt audiendo, cfy
defeendunt ad abyjfosxxcacndo. & quare d^^endupt^^jl^ j
aniniaeorum tabefcebat,id eft, erubefeenriam habuiti« ma- 1
hs ft. fobdids perpepratis. Et fic turbatifunt inccrius. &jpoti j
fiuntficut ebrius, açnittentes confi!iqin;qu^liter ppiuq|^er
dari contradi^iones rçpugqantis popul^gf ßc omyisjaptr J
entia eorum deuorataeft. quia ipfi redo res^quaeuadenduuj
erat,ignorabimt.Ef Cicclamaueruntqfidpmnpm cum trdmfc
rentur, & de necefttatibus eorum er i putt eor. Er hçc.^tÇf*
quia procellam, id eft, perturbatiopent cojltradicept^qq
Cabditomm, ftatuit in auram, id eft,in tiqqqpilf tateqp^
dientiæ. EtficfiluerUntflu£luseMs,id^Pç()pittpdiâ^Qt^^
pugnantispopuli. Audiamus in hac re^pcem cuiufdam j
gubernatorispericlicati,humiliati,atqucliDerari:jNo/ojf.
inquit, fratres vos ignoraredepreJfur/tqu#jpfta efi in Afia,qut/f
fitpra vires & fupra modum grauati fumus. Refponfum epirû
mortis in nobis habuimus, vt non' c,onj(identes in,nobi$
fimus, fed in domino qui fofeitat morcuos. Sftuerant flu-
ctus eius, Et latati funt prælati, quiafiner unt, & eduxiteos in
portum voluntatis eorum, vtnon deincepsinraaripericlitaif i
rentur. 8c placato mari, in concradiâ^one populi quail fo !
portu feluarer)tur. In mari peri cUtantUf.pcxlati, quani^q j
fatigantur /sqntxadiâtione fubie€lip;Optili. fed in:ppri^!
feluantur; quando corda fobditorum in obedientiampar
rantur. Deduxiteosinporcum voluntatis eorum,. i
Confiteantur domino mifericordia eius, & mirabilia eius filof'.
bominumexhibita. Et exaltent eum in ecclefia plebis fubieCti, :
& prælati fedentes in cathedra ftrimum,Undent eum hoc j
iufte ,quia pofuitfiumina in defertum,& exitus aquarumin.
fitim. Iafoperioribus often(æ font nobis quatuor tenter:
tiones, quatuor liberationes, & pto his.miferatiönupi
domini^confeffidnes. dchinç_oftenditur nobis in p.ofte^
rioribus pfelmi ,quid operetur domiqus com mu niter in
écçlefia,qualicer videlicethinnilibus 3atgratktn,&;%
petbis refiftit', vt oftendat mifericordiam iomini in qm-i
nibnscffe.Q^ddicit,Pofuitfiuminainfi^ertum,idefi,,pp;
pufom Iudæorum cui fluxerupt coghitjo legfs & prppnç-
tica di<fta, defertutn fecit, ôc exiçus aquarum ip fitim. Vbi'j
iterum Iudaicus populus notatur , à quo exierunt diuina
præcepta quafi aqua: quam nunc pofoit infitim, no qpqd!
fitire.t , fed quia naturaliterfitire debiiret. XetramjM^W-
ram pqfiiit in falfuginem, id eft, in apiaritudinem, vtpræ
atnaritudine non produceret fru<9:us;_& hoc ooneipuft}-
tiadonaini,fed 4 malitia babitantiqm in qrp fcilicet terra.-
Hoc enim promeruit iudaicus populus, qui de litera legis
pradumebatjVt defercum fieret.Ecceaudiuimus quomodo
foperbis Detls refiftit,audiamps quomodo humili-
bus deditgratia. Nzmpofuit defertuminftagna aquarum. Per
defettum notatur gentiiis populus,omni carens itrigatio.-i
ne cælefti. quod defertum conuerfom eft, in ftagna aquarum
: quia qui prius,aridi fuerunt, nunc recipiences àqua,
id eft,dona fpiritufianifti, frmftum boni operis produxer
rapt. Et collocauitillic efurientes.quia quibus prius ignotum
1'
puliitttelliguntiir, teftis eft iohannes in Apoçàlypfi: vbi -erat verbum Dei, fecit eos eforire panetk ilium de quo
interrogans quæ.elfentaquX,ill*>refpofom aççgpitquod ; diâunveft 5 Pattern yiofirum quotidianum da nobis bodie.
&blitth.Ÿet.Patt.Tom$\P*rs i* ' 7 \ ^ Z a z z Eicon