I H *
qü* a nobisexqilirüntür, & malavitauit, ad exemplum
tllias omnes iudicabuntur.Oftendit quomodo peribunt.
Sedendofiper thronum tuunt, increpajli gentes. argüifti eas de
iricredulicate & impietate per me & meosapoftolos. E f j
per ij t impius , faéfcus fidelis. Et hoe non ad tempus, fed dele- 1
f t nomen eorum, illud nomen quod ipfi fibi acquifiuerurit,
in (tternum, id eft, in fecutum, ideft .xternitatem & finem
huius feeuti, quod vocatur tempus,id eft, huius volubili-
tatis.Et non mirum fi periitimpius, quia 'mimiciframes id
eft, opiniones erroris vel perfequentes Chriftum, defece-
rtint contra gladium Dei bis acuturri, f. contra veridicas
fententias noui 8c veteris teftamenti.-Infinem, id eft, in
Chriftum qui eft gladius Dei, fcilicet contra praedicatio-
nem Ghrifb'. Velin finem, id eft, penitus. ÉjËt poftquam
o pi ni on es erroris de ftruótx funt, ciuitates deftruxifii,id eft,
Ibëiecates & couuenticula malorum, vt fiérent ciuitates
■rux. Veleinitatesaccipiemus pedfcöra malignanti«m. ibi
4 ïmt & curia dólöfa & confilia. Illius curfe princeps, eft ve-
tif&us mimicus. elüs perniciofiflimi latellites , corporis
ferïki& &"membra. plebs vero, cafnales concupilcentiae
-VöFfëtumultuantes.Has ciuitates deftruxifti, cum ómnia
eOF^nvconfiliaidbönum direxifti.Et hoe modoper^'r me-
moriit eorum-, icbeftjfama jlla . qiiam fibi in terrenis acqui-
'fieianrad meftïóriam fiiipoft hanevixam cum magno foni-
tii &: magnöVuiritiltu. poftquam cognoucruntinhis non
foiriudicatus ad mortem,pertnanetM eft, viuit^uia filius
manet in domo in sternum &non iblum pcrmanct,lcdct-
iamparauit in iudicio thronumfuum, id eft, in?eo quod iudi-
earns & damnatus fum ab hominibus.conftitutus fum iudex
à Domino. Vel in oceulto iudicio paraüicthronum
fuum,id eft cccleftem federn,quia per humilitatem prions
aduentus homo ille meruit cqelum. vel thronumfu-
um. ideft, ecclcfiam fuam, de qua iudicat gentes. Et quia
iudex conftitutus e&>ipfeC tam humilis,tam iuftus, indien-
bit or bom terra,ideft, perfcétos ecclcfix qui fe orbem fe-
cerunt, qui principium fini iunxerunt. in aquitate,id eft,in
fe qui eft £cquitas,i.perfe6Ho,totustcres arque totûndus,
in quem ruitfortunafemper manca.fi dabit eis perfeüam
beatitudinem. Nunc cognofco ex parte, tuncautem cogno-
fiant fiettt ér cognittufum. Populos autem, id eft, incrédules
iudicabitiniuftitia, damnando eos fecundum mérita fua.
Vel orbem terrae,ideft ,=toturti mundum iudicabit in x-
quitate, reddensvniiuiquefecundum operafiia. ideo in xqui-
tate, quif^flSititia, non in mifericordia : quia modo
tantum eft tempus mifericordiae, tune iuftitix. Etfaäus efl
Dominus refiigiumpauperi. Quäfi dicat; & interim dumve-
niat ad iudicium, pauperi, ideft. illi qui in hac vita nihil
habere cupit, quod vel viuentem deferat, velab èo mo-
riente deietätur, fiftus öftadiutor : quia eft illi quafi arx ad
quam mente confugiat. Vnde’Boethittó^Noßerdux contrahit
copias fias in ar cetii. At nos defiper inidemus illos circa
. loh an. 1
c
^i^gferiàridpm-CVélffiëmoriaimpiOmm,vtiamnôhre- « « - - .....
gwtpèeéatürh';iri cörporc eorurri. &hoccumfônitu,id I inutilesfircmùlas occupatos. Bene ,faftus refigium: quia fua
rtiiagnaréelamatièrietotius otbis. Vel hoc modoeüm 1 humamtasifi:humilitaf&patientia.\Et ex humilttate glorifia
foriieu, quia non potueruntexuerè veterem hominem cü I catio fidelium fiorum .^'in tribàlattst^ inapte eft cbnfilatiiC
àôfcibus iûis, i8c indnere nouum fihc magno tomultu te | QrafiatótVfitpfeOft»«^^tefugium v^uà.re«rgo nibnlatl
Èh^ffOcônflkM. Aliter: In conüertendo inimicuth me-:| permitrit? ftd'ebrumViihxacèm, Vt bonus medicus, ah-
dfabölüm fcilicet, cui tentanti Chriftum, | os curiit,aKdscurâtôS COnfèrüatÆtKoceft quoddicit:/!«-
'vPeûhi lèduèerét quemadmodum in piimum hominem j iutoreftiti trtbulatïonibus, non defiiiUîor in opportunitatibus.
èci^dia*imcfrr<fóttmo: Vadefathmas, non tentabisDô- P^ittdàrptùforistribulari, quod filet ex<luentia animum
minum Deum tuurn. Et’non (olum,fëd etiam miniftri fui rf^^rrfMirir.^Sèdhöc modo-animum intus adiuuat, 8c hoc
-ludÿi pcïfeqüénrcs ,:irifirmabuiïtùrnon valcntesîn me adcuftÖaUttÖ.VfÜlud, Datmenmibiftimufiteamomea^
perficcie:qrfô'd voluérunt. quia tertio tollet à me animam ge’us (kthdna , vt me colaphizet.1 Et-poft: Namvirtusin infir•
meam, fidkgo ponoeamàmeipfo. Hic irifirmabuntur, & po- mitate pérficitUr Alitér ; Paüperes Chrifti Vt pomne elle
Apec. to .
D
j legeM.
'ob.%.
fteain fnturoiudicio peribuntafacietua, cum videbùnt
inquem ttanàfijîeninrquia turic plane cognöfeent me
non fuilfelbllïm hominem. Idedinfirinabuntur, quia
•itidiauhï rUôd’qUé meiudicauerunt,meum fecifti, Vt od-
tulte mihi nidftârènt, dans patiiudrcem hominum. Q ^ i J etfi illi föris'iödiCäreri't in Corpote . tu tarnen fedifti iudi-
"‘ciölrapöteftate fiipèr thronum,ideft, animam meam quâ
•obfcfeeifti federn-, carhcnr meam fcabellum pedum tud-
riihi. 'Ideo anima C hi ifti diôxxxifedes diumitatis, quiaetn
aliis animabus eftèxeellenrior, tarnen deitàte inferior.
Qtfi tudic.ts iufiitum. Ac (i dicar : Tu in anima meà fedifti
'nürtââdicandUsi, vtego homo, fedmdiciamfus.quifëm-
pedufte iudidai ideo etiam fecifti iudicium meum, quia
-iii fte iudicacus fiitn: In damnatione morris hoc fecifti,po-
ifteaincrepafti gèrités per praedicatorés, mittend o Spiri-
tum landum poft afeénfionem meam, qui difeiplinam 8c
fapientiameos doceret,licut ipfe dixit : Ego dabo vobis os &
fapientum,cm nonp&terunt rejiftere omntsaduerfarti vefirlIn-
crepafti genres, gentiles de idoldlatria, iudæos de incre-
dulitate. Et periitimpius, diabolusdux mortis, nomen
eorum, fcilicet infidelitatis, delefti delibro tuo, qui eft
liber vita: & mortis, id él^ de memoria tua. & feripufti in
libro vitx, id eft, in Chrifto. lcilicet in fide Chrifti, vt fidèles
& C hriftian i dicantur in aeternum & in feculum fe-
culi, Cum auerterit fe impius ab impietate fia quam opera-
t use fl, omnium iniquitatumeiusnonrecordabor amplius. & fie
illi qui prius erant framex i nimici, id eft,diabol(,per quos
iugulabat Chriftum&{uoy, defecerunt abinimico, quia
eum deferuêrunt in finem,ideft, in Chriftum, Ad hoc il-
lum defeiuerunt, vt Chriftum fequerentur. 8c ciuitates
deftruxifti;ideft,omnes turbati animi motus. Non fo-
lu m de ftrudx funt omnes, fed etiam memoria eorum pe-^
riic, vt nec memores fint vltta idololatrix 8c impietatis
fuæ cumionitu,id eft, irrationabili tumultu, vel cum fo-
nittt,ideft,mâgnàfamatotiusorbis & admiratione. Ini-
. vnieiis h u man i generis, qui non état dofninus, fed tyran-
'.ns,periit:quia (èruus nonmaner indomo. Et dominus qui
amatoVé^ D ei, in quo eft fummum bonum, reuocandi
fontab ambre feculi. Qâôd commodius non poteft fieri
quâ per tribulâriories.'ôi hoçtbodo adtutorinopportunita-
tibus,in tnbulatione. Flagellât énint omnemfibum quetn reci-
cipit. Èf quia pâuperes fe fecérunt, quia quæ non funt de>-
feraeruritjopps eft vt i» fé , i'dcft, in hoc quod eft, Jperent
quinôüertint nomen tuum. Non-alii. Ifti funeveri paüperes.
Egofihiqutfim.ôC,Quiefl, mifit me ad vwhoc nomen foli
illïdiligunt,quieaquaèncînliint, fpernunt. Aliter: Do-
mmttf nomen e fl illi. Quod nomen non nouit, qui ei meri-
tum nonéxhibetfamulâtum. Ideo fperenr, quoniam &fi
tribulen t ur,non dereliquifii qtiarentes te Domine.te dico,non
fugacia,nori tranfitoria. Et quia non eftis deteli&iipfalli-
te dominoqtâhabitat in Sionid eft, qui de inhabitando fa-
cit vos fpeculam.vt de fpccula venitatis ad vifionem. Specula
hic lumus.i. in lpe viuimus. Non eritm hic habtmusma-
nentem patriam ,fidd longe earn vidimus ér fàlutamus. 8c id-
co non mirum, fi in hac patria qux aliéna eft, tribulamur.
Et ideo vtperueniatisad patriam, pfàllite Domino, id eft,
bene operamini. Ac fi dicat : Semite domino. &non fo-
lum operemini,'fed etiam annunciate non in vno loco, fed
inter gent es ,id eft, in medio nationis prauæ neminem ti-
menûsftudia eius, id eft, voluntates, quomodo pro fàlute
hominum homo fieri voluit, pari, mon 8c refurgere. Et
nolitetimereqüioccidunt corpus, quianon finemagna mer-
cede hæc patiemini. Quoniam Dominus cuius ftudia an-
nunciatis, requtrensfanguinem eorum in iudicio. ad hoc vt
vindicet, recordatus efl. quiadiffert vfque ad futurum lu*
dicium patientes coronare, i nferentes vero damnare, y1'
detur elleoblitüs. ideo dicit, recordatuseft. i. recordabi-
tur, fed quia non eft oblitus, ideo corrigic. Imo non efl e '
litus clamorempauperism. Aliter : Annunciate inter gentes
ftudiaeius. Quoniam fi nonahnunciaueritis , etit rcqu*-
rens fànguinèm.i. interitum eorum de manu veftrâ.
cit Dominus : Sinon annunciaueris impio iniquitatesfias, tpj
inpeccatis fits morietur, fanguinem vero eiusde manu tua requf
ram. Siautcm à mundopatimini propter iuilitiam, beats eritt
Quiarecordatas efl % non efl oblitus clamorem pauperum. Aliter
: annunciate inter gentes ftudiâ eius , hxc fcilicet :
Quoniam requirens fanguinem eorum recordatus eft, &
non eft oblitus clamorem pauperum, fubaudis dicenti-
um : M'tferereméi Domine, ideft, fee vt fixe flagella non
fint ad pcenam, fed ad probationem. Vel hoc modo mi-
ferere : Vide humilitatem meam » id eft, deuocationem
&oppreffionem,idcft, oftende te videre, retribuendo
mihi prxmium, iliis pcenam, vel humilitatem, id eft,de-
ie&iotiem meam, quæ venir in me de inimicis mets ferpen-
te 8c Eua. Aliter : Vide humilitatem meam, id eft, deuo-
tioncmmeamdeuocatam ab inimicis meis. Continua-
toalio modo, feilicc tin vocecapitis,adid quodlupra dixit
, Quoniam non dereliquifii quarentes te Domine : & vt non
derelinqua s,mifiremei Domine in mets » quia membra funt,
pfàllite Domino* Interpofitio. T u raiferere, quia potes.
quïexaltasi ideft, eleuas &liberas me de portis mortis i id
eft. prauiscupiditatibus , per quas eft incroitus ad mortem.
Vel de portis mortis.id eft,quinqui^S^ilus corporis
, per quos anima ad interitum isxit, cpnfentiendo eis.
velde fàlfis prxdicatoiibus, vel de humanis iudiciis, quæ
fepe iniufta funt. i Inde fumptum, quia antiqui iudices
in porta iudicabant ,- ad terrorem , vt ingredientes 8c
egeedientes , mail pcenam cernerent, boni prxmium. q
Ad hoc exaltas, vtannunciem omnes laudatïones r«.^, vifî-
biles& inuiûbifes. Sion, id eft. ecclefiæ ,fîliæ fcilicet cui;
multa diligentia adhibenda.eft ad euftodiam caftitatis. &
illam annuuciationem faciam in partis, ideft, in virtuti-
bus, vtfermonem dqâoris. vitæ bonæ éxemplum prx-
cedat. Aliter : in portis fîliæ Sion, id e f t , in ecclefiaftiçis
fàcraraentis, velinitiamentis fidei, vel in puris fenfibus,
vel in manifefto. Et hoc confidente^ » Quia ctfi foris
ttibnkcv cxultabo intus". dedifti enim ixtitiam in corde
meo. Infilutari tuo >id eft, in fàluarione tua. Quia pater
quemdiligit,corrij>it. Aliter, in voce capitis: Sperentinte,
quoniam non dereliquifii quarentes te Domine. Et hoc faci-
antmeo exemple, quia ego caput etfi tribuler foris, efc-
ultabo intus in fàlutari tuo,idcft,faluacione hic occultaj
in futur© manifefta. & merito, Gentes enirohon fçlum
in futuro manifefte damnabunfur^fed etfetn modo da-
mnatæ fünt in occulto iudicio, bifixa fu n t, id eft, intus
fixæ in corde : gentes , omnes inereduli. In interitu
quemfecerunt, fcilicet forisinterficiendo corpus noftrum,
inteefecerunt animam fuam. Oftendit quoraodo infix®
funt. Inlaqueo ifto.ideft,in dolofôconfilio. ^««» abfconde-
rutit, id eft, occulte inuenerunt, comptebenfis efl, id eft, ca-
ptus. pes eorum.i. zmor. Et hoc modo occulte datnnantur,
& ad pcenam præparantur. A mor eft quafi pes animx :
qui fi ad malum tendit , eft cupiditas : fi ad bonum ,
enaritas. Et quia tarn potenter iudicat Deus, vrnonfer-
ro, non lapide, non ligno, née aliquo vtatur huiufmodi
ad iudicium impiorum, vt tedfteni iudices folent. fed tan-
tum fubtrahendo iHis manum mifericordi® fùæ, non cor-
ripiendocos, indc ecclefiacongratulando dicit : Cogno-
fietur Dominus iudicia faciens. fàciens iudicia fcilicet huiufmodi.
Cognofcetuf Dominus non qualifeunque, fed
fitnplicitçr, fcilicet Dominus dominantium. Tandem
cognofcetur,cumpeccator luetnolens,quod perpetra-
U‘t volens. Oftendit quæ iudicia. In operibusmanuum fia -
rum comprehenfuseflpeccator., id eft, captusvcmus inmu-
fcipnla. Et quiaeorum-mala opera & eorum doliillos ca^
piunt, non feruos tues : conue tamurpeccatores in infernuVni '
ideft, omnesprxuaricatpres legis, de peccatoin pecca-
tum tuentes, defeendantin ptofundum peccatorLm.Ag-
gratulatio diuinæ fententix, non optatio. fStnonfolum
ptxuaricatores legis , fed etiam omnes gentes qua obliui-
! funt ur Deum, ideft,quæ Deum præ oculis mentis non
abent, fecure peccaptes, 8c conucrtentur, Quoniam non
lnfinem obliuioeritpauperis, quia etiam ante finem, ideft,
antenianifeftum iiidjiçium, quod in fineerit, occulte iu-
iÇabitimpios,dandoeosinreprobum fenfùm. Aliter:
on erit obliuio paupers,!. Chrifti,qui cum diues effet,
il tJ*'c,®Pa“Perpronoljis-infinem,ù v% dumjïniatur* I
Çit,adnihilumdeueniateiuslabQr & patientia. Sed
t 11* multi Tant in corpore illius pauperis, ideo dicit :pa-1
tientia, id eft.perfeucrentiapauperum i n trib u la ti o ne, quæ E
fitadinterfeâorum palmam,& interficiehtium Hamna-
tion é,non peribit in finem. Et vt eorum patientia non pére-
at. Exurge Domine fi fer opcm, qui iilis videris iacere ÔC fîi-
peratus elle in tuis. In hoc iplo quod piitant hos fupera-
tos, potius ipfi fupeientur. Non confertetur homo, vêtus feil
imo confortetur nouus, fi filiusiiominis. Hoc modo ex-
urge : iudicenturgentes inconfieftu tuo. i;intus in animi, vbi
tu folus vides, dum ipfi foris iudicant, iudicentué! intus.
Aliter: vt non pereat.paticntia paupetum,exurge Domirié
in manifefto iudicio. Non confortetur homo peccàtoril-
lé, qui modo conforracur tribulando paüperes tucs,duni
ignorât fe hoc modo in occulto puniri, aperce feiat fe pu-
niri dum luat nolens, quod perpetrauir volens. 8c tameri
in terius non fie finepoena. Iudicentur gentes in confpe-
â u tuo, hoc modo; lonfiitue Domine legislator cm fuper eos.
Bonoordinevideturprocedere,prxmiflis membris, in-
duciccapur. Adtantam enim iniquitatum fuarum con-
fummationem peru,enient, vt coutempto filio Dei Chrifto,
eligantàntichriftum, vteo duce eant in xternampoe- ^
nam.Quia nuluerunt habere îtielarorem tux legis/fuper
fè habearit latorem fûx legis,fi piaux,antichriftum 8c mi*
niftrps fuos, coaceruent fibi magiftros prurientes auri-
bixs.Sctantgentes, fcilicet ilium folum legislatorem.&hoc
ideo, quoniam homines funt,id eft, peccatores &inueterati.
Quafidicat:hanc cxcitatem mentis patiantur,vt folum
latorem legis mortisamenc.quiilacorem legis vitæ fpre-
uerunt. Aliter : Sciantgentes, id eft, gentiliter viuentes,
quoniam hominesfunc. quoniam, græcc i«. pro quodi
Sciant, pro feient, in futura damnatione. Quia quod modo
dantur fi.c in reprobum fenfum. quafi quædam præ-
paratio eft futuræ po:næ.Qiiod dicit,conftitue: ordine re-
rum dicit,non creacione.vrillud,feciens bonum &crean$
malum. Etquia videt fùturam nimiam perfecutionem fub fi- 4s-
tempore illius lcgislatoris, adeo vt paüperes illi, quoram
eft regnurh cælorum, dereliâi vidcantiir.ad cohfolationé
eorum, cum admiratiohe qüadam dicit: Vt quid Domine re-
Ctfiifii longe? Q Domine, vtiideftjihqhahmm videris àho-
bis receffiffe, dum nimium tribulamur foris, 8c non aper- r
tp vindicas? Quid ‘ ideft > cur recèfÈfti? Sûbditcaüfàm ad °
confolationem. Hic color vocatur fùbieébo. Dejpicis in tri-
bulatione, id eft, videris defpicere tuos, duiri non ftatim
eripi s. fed hoc facis in opportunitatibus, id.eft,in magnis cô-
modis, iftis fcilicet : Dum fiperbit impius, incenditttrpàuper.
Guftataamantudine, magisdcfideraturdulcedo. Quasw
to magis tribulatio huius vitæ exacerbât pios,tanto magis
defiderantvitam illam vbi nulla perfecütioerit. Si enim
hfe efîènt in Ix ti tia fèmper,non tanto opéré defiderarent.
E t hxc eft vtilitas quara preflùra in fidelibus operatut?Im-
pii autem nullaperfecutione occulte damnantun quia co-
prehenduntur in confiliisquibus cogitant, ideft, vinculaillis fi-
nnt prauaconfiliafua, quæ eos trahunt in interitum. Et
non mirum, quia ex Dei ira,non eft qui cos corripiat. Imo
lauiaturpeccatotin defideriis animafua, i. in peccatis. é ’ tnu
quus benedicitur.Scidc o nemo putatpcccantem,fi non cor-
ripitur, fed potius laudaturimpunitus, quia lingua adu-
lantium alligàc animas in peccatis. ExacerbauitDominupec-
cator. Quafi dicat: In hoc pater quod fecundum impoeni-
rens cor accumulauit fîbi iram Dei,quia non côrripit eum
vt pater. Et quod eumcxacerbauit,in hoc oftenditur: Secundum
multttudinem ira fia non (fuaret, id eft, rton vifîtabit
cum paterna correâione, fed dabiteum in raanus fiias. Si
tibiauferat De us oculum corporis, iratum credas. Cum,
tibi oculum clauçlit animæ vt ilium non confpicias, mm
ferc in peccando grofperitas inquinatas cogitationes &
confilia non iratum putas? Nemo igitur impunitate pec-
çari gaudear. Deus non quæret eum, vel ipfe non quærct
Deum. Bcne, quæret, quafi perdirum. Oftendic quomo-
do Dominum exacerbauic. Non efl Deus in conjpeiïu eius.
Àdeo fecure pec&t, vt nullum refpeâum diuini iudicii
habeat. Erjideo jnquitatafuntvia illius,id eft, cogitatio-
nesfordibus vitiornm,ow;» tempore. Auferuntur iudicia tua
a f adeem. Oftenfio, quomodo non ficDeus in confpeâu
eius. Animus ènifti male fibi confeius, dum peccat impuni
rate extollicur, quafi iudicaturum elfe obliuifeitur Deu.
___________________Z ~ 'Ètl