i m . Paß haßt Ratberti
Yer©«fBpfe,qpcaliouominefiflulanuncupatur;.QuaEum j quar.audtoritate feripturarum firmatam. Vëftiroentum
vps,ian$imoniales Çhrifti »fpecfesacyittutes plcnius co- I Cjhriftiyos eftis, quia .confeflione operibus vos ilium
gjioiccre nonambigo : quoniam ifta funt aromata virtu- exornaûiSirur(ùmqueyosipfumindut«ef (lis. Vnde mo-
tpm > que quofidie in fecrificiumDpminoRegioftertis, I net Apoftolus ,irt4uiminiDominumIeJùmChrijIunu Indui»
Qua:rporfificaftismembra veiifa/uperterramrvude&bo- mini autem ûbfecro Çhriftu.m, chariffimpe, ajmplms &
n.uççdoreftisUeo&cun^ishominibus. Noftis quiain J perfc.âius,quiaÇhriftusdignatuseftvospriusinjiuereip
tjtulp ppo floxibus feu lilüs fcriptum reperi : & ideo ad vos j -fuo corpore.Con ftat igitpr, quia fîeut diuerlà funt genera
Çÿ hoc Pfalmo fcribere delegi. Vn.de confequens eft » quia v.eftimentorjim Chrifti, ita & diuerfà vnguentorum odp-
myrrham primam yos ipfâs Deo iiipdprem fiiaqitat is of- f ramenta. Idcircotriaifta vobis, myrrham Içilieet, &gùtr
feras,y t de his fpeciebus aliquid larius edifïèram, in qui- I tam,atqucjcaffiam, Spiritusfàn&us fragrarcfpecialirerfi-
bus opera impenditis indefinencer, vt iponfo per omnia I gnificauit.vt in ompibus vnguentis yeftimenrorum Trini-
placeatis. . - J tas Deus fidefenriatur integra & intellebhio.idoreturm-
Fcrunj equidem, qui de aromatum virtu ribus défini- I prjefêntiarumperfèfto.Quod fi dibgenter attendis,virgo»
pfèruqt, ftaélen florem elfe myrrhe, licet alii guttam am- à principio huius PfilmifemperTrinitas rcrum per fîngupiBf.
4.14
m m -
moniatam dixerint : quem florem elfe optimçviitutis ne-
YlioambigÇ, licet inter myrrham & myrrham magna di-
ftantia elfe videatur. Quia alia eft ilia quæiri modum roris
fluit ex arbq.re:alia quç excifiQnibus,&variisçliquatur tor-
mris, vel aliunde conficiturad odorem incenfi. Propter
«jpod vos, virgines Çhrifti, optime fcriptura myrrham primam
feuelebtam vpcat, quia mortificationem Domini in
corpore veftro circumfertisPorro caflîaieu fiftula,qmnes
pituitas & the 11 mata voluptatum fuo caloreinvobisex-
çoquit ad purum, omnefq; prurigines vitiorum detergit.
Nam qnod in quibufdam codicibus fcriptum eft,gutta vel
fta6tem in Hebraicohabet, Abaloth, Vnde.^: Nicodemus
çentum libras, myrrhe & aloesad fepulturam Domini prç,
parauit. Vnde fponfiis ad fponfàm loquitur in Canticis de
; h*? » Myrrbà & Aloe cum otrttiiùus vnguentispriniis. Et ilia j*p-
lpondit,Mrf»7« meafiiUauerunt myrrham, digiti meipkntmyr-
rhaprobattßtma. V bi oftendit Spiritus fàn6tus,quod hæca-
jomata virturum f dqcuinenta fimr.VirginutqJ Nam fpe?
cies terrenarum return , iudicia nobis cceleftium. demon-
ftrare videntur virtutum. Alias ail tem quid poteràmus de
jlla maieflate çognofcere,nift nobis de ipfà aliquid perjiu-
iuimodi fimilitudines diuinus fècmo intimaret ? Vnde,
chariflîmæ, pfoiicite mortis opera, Chriftq inbaptilmato ;
confepultæ, Qc fab velamine fponfàlitatis dote Domino \
confecraræ:quia eftis huiç mundó mor tu*, nihil aliud qua
decp;Ieftibus cogitate. Loquimini ad lponfum veftrum j
fingulæ.lo quimini o mnes, Manus me aßillauerunt myrrham,
& digiti incipient myrrhaprobatißima, quia pretiofà eft in cô-
fpcdlu Domini mors famftorum eius. Non foluni igitur
mors,fed & mprtificatio carnis.Mortificaftis itaque membra
v eft rain feculo'amore Chrifti, gaudete & qxultate,
quiamerces yeftra in coelis glpriofä nianec cum San<ftis.
Qus nimirum mordfipiiio pfimum à veftimé ntis Domini
defluxit;& idpq póft eum, in odorem vnguentorum e-
ius tam forpter cqncurriftis. Nani veftimenrum Domini
corpus roortalefuit. Quia ficurveftimeto.tegunturmembra
mortaliu&i : ita & maipftas Verbiab infideliurh oculis
yarqis velamine tegçbatur. A quo fane veftimenro » incar-
nationis fcilicetareànq,çqngrué venifïe dicun tur tres ift*
foeeies,myrrhai& gutta,& caffia. In quibus&vos didicif.
feoperari muneribus vere multumque gaudet Ecclefia,.
qqa^èorpus Dominhiottidieperung:tis, & nudicateme-
jus,quiacxfpoliatus pependit in office, veftraycftitusfide;
icandala Iudæorum & gentium ftultitiam fermone plen*
confcffionisabiicitis, fcientej quoniam Dominusregna-
uitaligno, Idcirco i^ni Quente Domino gratiam cruds
cum jpfoinduimjni, in qua cum Paulo A pbftolo gloriari
fideliffimedidiciftis.
_ Quod fi vere perpenditis, de vos iam veftirnentum e--
ftis Domini, in cuius ora veftinienti vnguentumillud per-
uenit,quodacapiteinbarbam Aaron defccndic. Vnttus
quippe Chriftps eft oleo exultationis & ynguentö Spiritus
los verfus declaratur.Jdeo & hic tria odoramenforura gç.
; nera tantum ex omnibusdelegir. In quibus profeélo aro-
matibus virtütem boni operis,& fideigratiam prædicauit.
Nine qrfoque cafsia, ft qleo décoda fuerit dum in florg
eft, dicitur qupd de le odpriferumvaldeefticit vnguenr
tum* Ita yt merito per hoc fand* incarnationis Clirifti
virtus 8ç fuauitas perpetu* böBedidionis aromätizäns
intelligatur. Propterquod fponfain Canticis ,Ppßte> in-
quit ] in odorem vnguentorum tuerum curremus. -Guniris ergo
& vos, Sand* Virgines, curritis quam bene poft vm
guenta varia, poft odorem fponfî, & ip& pretipfifsimis
delibutæ vnguentis* Idcirco , charifsim*^'yt dixi, iam
bonus odoroftis in omni loco & in omni nçgotip viræt
C^ui fane odor aromatum, Dei difpenfànte gràtia, etiarri
8iàdomibuseburneisin vos vfque iicut & à veftimentis
venire creditor. *
Ex inquit, ( vtfubaudiatur odoramentis, ) dilexer
runt tefilU Regym in honore tup.$cd à dömibus,neque inHe-
braico, neque in Gtaeco, habetur , tefte B. Hieronymo,
quamuisipfeifatra»ftulerit. Quinimo in Græco km Hu-
çsait' fcriptum eft,ficuc & in Hehtîéo.Nam domus ip Grag-
co potius cTuos dicitur, Uctpvç verpgrauis. Vndeqùofdam
MTmßdpicA.dgrauibus tranftuIilTe lcgimus, ambjguitate ver-
bi deceptps, Eft autem ßetpvi iuxta Palæftinæ prouinciæ
proprietärem,genus domus ex omni parte cpnclufe , 8c iri
modum turris sdificatæ,acmcsnium publico rum , quæe-
boreintetdum veftiebantur.Et ideo redc ab omnibus in-
terpretatum'eft eburneusj quia huiufcemodi aedificia, do-
museranceboreexornaCE. Quas itaque domus noadfo-
las patriaediuitias'referâmus, verum eti^jn ad yirtutes ani-
morutn coapte mus. Quoniâ Elephas, cuius hcc oflà funt,
nimiæ cafticatis aile rieur, &: inter omnia quadruplais fen -
fù plurimum valere dicituf. Qui etiamtemperanter, yta-
iunt, coniugio vtitur, &fecundamnonrepetit feminam, \
Qupd pudipiftimisrede nprifplum aptacur viris^ verum-
etiam Scfeminis. Hinc illæin domibus ebumeis manfîflè
nofeuntur, quæ per caftitatem mentis ac corporis Chrifti
præcepta feruauere, folumque monogamiam dilexerunr.
Ex quibus ergo domibusJ& in quibus, non folum mono-
gamiacaftifsime cuftpditur,verumetiam vera viduitas ex-
ercetur; infuper & incorrupta virginitas candore eboris
véftitur. Prædicantur autemanriqua hccaromata virtutfi
pafsim fragrare Chrifto Dco,& omnibus, in odoténü ipa-
uitatis. Qui denique odor dum vicifsim à veftimentis 8c à
domibus refpargitur ebumeis, cota rebletûr domus, que
eftEcclefia D ei viui, ex o d or e f ua ui taris •
Edicecvna fit domus, vnaqucconiunx, t^mcnmulti-
plices habet m^nfiones&domos cocdificatas, in quibus
çognofceçur Çhriftus ad plenum çum fufccpcrit cas in v-
num.Interquasnimirû domus, matrone Chrifti,vps eftis
ßapCc iliafcilicet domus,cdificat* in mqdu turris, vna eu
propugnaculis& armatura virtutum, ex ebore antiquo,
cum caftitate perpétua decorate. Vos eftis filic regum,
que letiftcaris fponfum in décore yeftro, in honore fuo*
Quandoquidém ipfe fponfqs vcftey eft Dominus domi-
nantium : Ôc i^eo multos fub le habet Reges, quorum e-
ftisfilie. Eorum fi quidemodoribus & dodrin is at trad
e , eorum viique vnguentis delibute, eorum floribus
exernate. Nam fub tapto regeplurimi funt & fubrcgur
li, quorum eftis plie,&ipfi patres, quoniamper Euahgete,
fànd'i pt* omnibus participibus fuis : quia in eo tqtus.
fons vndfcionis à diuinita'téfùain Kumanirate fiquidem in
yno eodemque Chrifto effluxit.Deinde quafl à barba,qua;
çft vinh's-ptpporrio-, j»er omnia Ecclefîarum membra,
quae funt corpus é i u s veftimentum ad vlque influxir. In
quo itaque corpore, dileôiflïma:, vos potifflmutn eftis
veftimcntqrpm depqs ; in quibus hoc beneditftionis vn-
gtientum emanauit, quia membra Chriftipreriofiflimaiq
corpore eftis.^em vobis, matrpnæ Chrifti, nouam 1p- | liumÇhiriftiygsgenuerurit,quorumeftfsdoótrinisimbuj
do-
B
Expoßtmn PfiLX L IF*
ti,<locumentis enutriti, i'ta vt&domus Dei & fponfe ac i
filuc flris. Quaex caufa chaiiffimai.latificaftis fponfum in
omnibus veftimentis veftiis.quia veftimenta Vcftta virtu-
tes funtanimorum ,in cundtis bofftrum operum odori-
bus,quatenuseiplaceatis,cuivos vöuiftis; Ipfe namque
fpeciofus eft pre filiis hominum, ipfe nobilior omnibus,
ex millibus eiedus, gratiofior cundis, p o tentior vniuer-
£ s , excelfior coelis»profundiorimis, latior mundo i lori-
gior feculis.Nihil eft,virgo,in illo,quo confundarisjfafti-
dium boni ted bono extorrem fecerit.Qüapropter fpon-
ia Chrifti deledare in Domititi ,nonlri te , autinalio, fed
in honore fponfi tui. Quia fic pater filio loquitur, bilexe-
runt tefilia Regum inbonorctuo. Alioquinfponfiis, hifiin
gloria, ddaude, atque in hottore fiiö diligaturjaliatti cqn-
temnit diledionem, qua .aliud quid c|uam ipfe diligitur.
Vnde fiquaeftqueadulteratediligit,timendumhenoh
Alia Regum »non fponfä Regis, fed adultera dicatur, qüe
aliud quam Deunl:? aut in Deo, vel propter Deum diligit.
Vnde Dauidaic»Perdidißi omnem,quifornicaturdbs re. Tunc
eft quod vera caftitas fponfenon nouit bdores adulteri-
nos,non^olcula,nonamplexus. Quinimo ftlia Regum fe-
fe femper Chrifti praparatconiugio,&deledatur in aih-
plexibus eius. Currie ergo poft odorem vnguentomm e-
ius , quorum odor fragrac &refpargitorbem.vniuer(um.
A veftimentis igitur quibus induruseft,interdum diligitur
: a domibus eburneisfaedere perpetuo, cuius thronüs
eft in feculumfeculi. Satagiteliquidem alternis vicibus
preftanteDeo,iam vt talia feeulo paflim odoramenta virV
tu turn refplendeant, quod & fecit talis vnguentorum fra-
grantia,quatenus talibus introtfus defecate ynguentii,
ad nuptias, qua parantur vobis, felices ornaris lampadi-
bus intrare poffitis j quoniam qua parate etunt , tefte.
Chrifto,cum eo intrabunc ad nuptias.
Iam quia finem libri flagitat oratio ^liefo legentibus
hoc opufeulum dile<ftionis, quod vitginibusfecris arfio-
re Chrifti dicaui, he defpiciant priüfquam prbbenc; qub-
niam qua chari tatis funt,non nifi de fonte-charitatis bene
legentur. Idcirco rogo ne me in eloqtiio iudicare velint,
neque ftillam quantacunque, magnis compararc flumi-
„nibusjquia non magnorum virorum irigeniis,fedmeis
fum viribus eftimändus, quoniam eorum qiios fecuttis
fum amftoritas femper magna viuit. Etideoinrerdumfe-
curius reparaftdus eftanimus.vtdemurii ad cbhtemplan-
dam a dexteris virtutis Dei reginam acceftfislumihibuS
clarius erigere valeamus.
t l ß E R f E k f I VS.
? OTvifefiomhihusfahdumMoyienrduas
Teftamenti foederis tabulas, vtrafquedigi-
to Dei confcriptas,accepiflc;in quibus ly-
nagoga prior k monteSyna fosderatur vior:
ita & in hocepithalamio,quafi duealter-
natim feedere nuptiarum fubferibuntur pagine .tabula-
rum ftylo notarii feribentis velociter exarate.vquarum v-
na ortum a patre habet, naturamque verbifponfi quo-
que laudat generofitatis formam, 8c depingit pulchricu-
dinem habitus, virtutes exaggerat, & multiplicat benedi-
, <äionis dona in eternum.Sicque mirabili thorum relatione
intervtrafq ue paginas,viri deferibitac fponfe. Que fi-
gura Grece cnaraifterilraos, Latine auteminformario,vcl
deferiptio dieitur. Sicenira ante oculos intelligentie red-
dic ea que non videntur afpe&u corporeo, quafi confpi-
ciantur. In quo itaque per armaturam preliandi , valde
commendat, virtu re&potentia eum fiiblimat* donee in-
dubitanter regnum fibifuo ptofternat robore, &fubdat
fuo inimicos imperio. Deinaemores exarnat laude iudi-
ciarios. Thronufque ipfius, & feeptram equitatis narfa-
tur,&glorificaturpoteftas. Ad vliimunVverb ac fein prima
tabula, fponfe vnde veniat pulchritudb mirabihs, &
odor ineftimabilis oftenditur. Agit namque hoc,quia de
«uptiis fermo & gaudio nuptiarum, n’e odores fub'my-
fticis deeflenc muneribus fuauiffimis, quibus plurimum
oblejSfcatur animonim iocunditas. Ita- nquidem' narrata
furicoiTinia.vt nullr vltraremarieat latrdandifaettkaS,Quia
Bibiioth. Vet.Pair.Tem .9,jars 3
pré omnibuà filiis hominum, & vitraquam bmnes m &■
mnibus collaudatur fponfiis.
Sicque trahfitquafi id fecundam nuptiarum tabulam,
in qüaita exorfus eft dicéns idhunc ipfiim fpopfum j Ajli-
tit Regina à dexteris tuis in veftitu ieauratojircumdata varteta-
ie. Vbi éifdem pene liniamentis formam exornat vxoris;
quam reginam fuo dedicat filio > quia fëgem Deum, ficuç
often fum eft, & coeleftcm dilexit virum. Vtidç quia prius
behigniffimi Saluatoris MudauerattIironum,hancadex-
trisadftare dicir reginam & coniugem; quoniam dexterai
Vt ita fatear, hohorabilior pars eft fponfi , quern caput
Cbnftac elle Ecclefie. Curriraiitem Propheta,immb cala-
hius fcribæilingiiàque paths,per omnes linéas làiidis,
qüibus laudaturfponfus. Vnde & ipfa ad diuinam deiste-
ram exoirnita myfticis ehigmatibus, & pretiofis viijcuti-
büs, collocatur. Sicut & Çhriftus ad patîs dexteram eft
exaltatuà. Vetiintamcn ille vt £)eus & Rex cum Patre eft
adorahdus : ifta vëro propter eum, quiapius Saliiatpr cle-
mënter duxit eahi vxorem,veneratur ac diligitur. Diligitur,
quia prius eft eleifta. Idcirco , dilelftiffimi, dum Bfct-
pfendo excellentiam yeftram,dum ebnfidero fpbnfàlitahë
ihra,& laudes vbiqüe diuinas,vérebrloqui,ne forte bf-
fendarn in quibus placeredefideroi fi nondebitam exhi-
buero reuerfentiam meis vbique in feriptls. fouasficih
cbelojVbi nomeh dediftis, ihtclligo honoratas, vt noh folum
fponfe, verumëtiam florès Ecclefie,it ornahienhim
fponfi fitis. Quas dim in dexteris benigniflimi bfci & Sat
uatoris noftri Chrifti contueormultiplici varie rate deco-
ratas, ingemifeo valde, eo qiiodcOrpnahi quam fufeepe-
rath puerulus,coram fendoaltare(jenitricisDeiveftfis
cum precibus,& officio laudis, quo veftfa fponfi Deb régi
immortali corda confeciranhir & Capita,longe diu exti-
latusin feeulo perdidi eam,coinquinatus muiris hniinda-
nis adibus. Vndë rogp fàiidatüs,düm cordafurfuni lub-
leuatis, ante Vobis iam cohcelTam diuinitaris gratiam,mei
memores fitis exorando, quatenhs veftrisintèrtieniënti-
bus mentis,dementiffimus iudex poenas & me débitas
rembueat,reddatque pius ebrohaih perdftam. Née ënini
indecens eft fpbnfes Chrifti pro talibus fponfum bfeni-
ghum depbfeere, quia ohininoilli necindecehs èft, nëc
impoffibile, pëcçatoribus,pro quibuspailüs eft, clemen-
ter ignofcëré. Sfed nè forte dubiret yiigo pro tali bus ofa-
re, lciat quoniam fplàdèmerctricioinfidelitatisfoedaat
fumpta ëft, vt ad tan tam gratiam perueniret, vt yocaretur
hon folum cbniunxfidelis, vèrumçtiàm & regina. Vnde
beatiis Hieronymus iuxta Hebfaicam veritatèm ^ A/litttj
inqu it, cohiuhx à dextris tuis. Porro fepruaginra afintt regU
nà dixeruntjSymhaachus verb,& quinta editio ,Âftitit con-
cubina. A qUibusintetprëtibusmonftratur,quodii»vna
eademque f ponfà, ficut vnuseft fponfus, ita vnaÊcclèfiàj
fed diuerfipierifbrum ordines. iDeinde vbiSéptua^inta
dixerunc, tnvejlUu deaurato, Hieronymus, Stmt, inquiry
coniunX in dexteratuaiin diadem ate aureo.
Cum diadëmate érgo iure flare pethihetur, qùià régis
cohiùxpridicatiir.Sed forte nop omnibus mev>ibrishoc
congruere videtur, quo in capitë corporis actribuitur.
V ride felicès ybs, chari Ifirne. dixerim, quibus n&i folufti
fingùlis corona repromitticur Virgihitaris ; verum eriamn
quia in ipfecorona Chrifti & Ecclefie, aefi géminé prë-
rioliffimæ infèrte, decuspulchritudinis& oriiaméncum
eftis. In diadernate namque capitis Aaroïi, legimüs quo J*
lapides prétiofi fulgebant. Quia in eius facerdotio, iam
Chrifti coroftaprobatur & Ècdefiê. Iddrcoiure vos matronal
Chrifti, felices dixérim, quiain praéfentia Deiiairi
eftis,ac fi m fabrica décoris Chrifti & Ecclëfie preordina-
fæ arque eletftæ. Vride beatus Palulus,Qwi( legrthbs, inquity
ante mundi conflit utïbnèm.hi idëo quia eleéte efti? ad pudf-
ciciani cafticatis, nec dubium qu'in in virginicate,autvichii-
tate permaheatis. Pcrihanëte quefo in ea vocation'e di-
|oe, qua Voëate eftis y quia non vos iilùm, icd fponfuSve-
fter Chriftii s ëlëgit vos' de mrindoJ<&aggfegauit hoc in 1b-
Co ,vc ei plaçeauS'ÿfif isquè irt laùdcfn & glorlam nbfninis
élus,Iicut & ipfë lause ft,gloria> vif tué ôihoüot Dëipacris.’
In hoc naftiquë vôcacC eftis', vt ëa que Chrifti Mi'digne
ppffidearis.Hec guippe eft vàftoria pro KHis,&bic vsmm-
■ : -, , . ^ | 1 .1 N h n n ri i phas
Épiiïf.i.t