fcutrp^^^niùloinries'cum iftö'dicamiistör^i'DöWipe^ fiçiüiluce fugëhttir tëncbræ. Vndepnto manümrllam Ie-
vispotcsihc ni ttndare,Omnes qüîdem immü'ndl,tatnen fide tora'niinoh tetigifiè,fèd ytïenebrasà jracie lucis,ita lepram à
de'cuius pofentia nondübka- facie manuscöncinuo diiperifle. Quoniam nee ‘lepra pec-
rhus, rbgémüs. ticantoprôpinquîusj-^ fidcliüs. cati retigiffc fa s éft credere, verti ni lola incarnatione fua &
Quld'crgô in omnibus dii'ciplinis tam éfficaxnegotium vêibipotentiaomniapererniflè.Quade caufa verbo cura-
qüaihvbîimras Dei ? PorroVoluntasDei caulà eft, Sc'oti- “ tur, quod niami tàngirar. Hincquoq; poft taétum impe-
^dt^tîéexiftèndaômi^urtarefum,quià'cunftavôlunt%- ^at,wjH»dirfiv]C'&diuinitasiiiVécboimperij,&bifraa'nitas
te Déi creantut ex nihiloj&de infprmitate fùa pi^Qdücün- in tââü cârnis intelligator; quia neqüe dimnitalsfine cafe-
çüradfotrnaiT». HmçfapepecçaticQntâgiçmemaie$efpr- \ rie,nequehüfnanit'as finediüinkatequippiammhocmy-
Mïbus, pruqentifnrhe life apertiit caùêikôrigïnisaÆqtoe iîèripgeffif.Çtf»d»«^(inquit:)w«wdafttîç//. Conïihüôergo
exiftentiæ,dumTOiuerû,ChriftusquæyQiuit,récit,&io-1'ïiiuïidaturjqiiiarem^ëryoluritatétfilllèi&impétiumèfre*-
lummouo voluilïè fécilïèeft/Quandoqüidenj vniras c'rë- <Shis confèquitur. Quem fanelbcuih ëtfiiùxtà Ttopolo*-
denriumiüiftopræmonfiràbator, iuftiifimüm cirât vtex ■ ^giamleftôrvolùéritdifcqïéic^^ftàbltriônrnqd'iéâmô^
doddnâipfidsçauià^iftiffim vol\intas Dei cumfidc de- i ïàlitatÿ doârinsim. X^üi^rbrcâô fèrnper Tropologiæ
precaretufcQuoniam non eft fides cund^eteallbcredere, > Ipeçîes in fèrictoris ^çïisrgéinina ëft, fcilicet aut'mÿfticâi
üîfi credàtnüseriam ëâdtîfa voliintaïc] qri^cohdïtîiîinnts, abtb1idao^v^îcxSèHniyfti'ca,quaede rebus geftis adæ-
‘•iru tfâÿ à’d' formam æjetüæfêlf ci tadé!intfieliits polferepa-
ifibtbm dahitür: îta vt per hune leprofmn y-
rari.(^'arnargunifennmateriamolitnncmb^il6fophq-
rimïimieuitjèdipfeiilam fioëük ^îcreaiiiti Vnaè,cffçat
Jfidéîis2îbi{qûe, Homiitifi fis', reqüirèns crnifam luæ origi-N
nis^nihiffiæfjtariVdt^büëntu, co qüod vultorhnes hbi.
mines ialuos'fiéri j Poiesnie mundare', & a l formam fàlutis
-réïirtëfeifë.Nec dubiurh bh hbc,fèçuridkhyhiftoriai ^dtitâ-
tehîjDbi^iodélcerMëbtèjhu'nc pifîmûmlëp rà përfüfürü
btécürriffeiqûiacuîam ïïïlcipiens béàfûS matthanis, S !Æ-
po ft c la m m d e p ccca t ori b us, i n fti tui t eo s, & fërinani do-
(âriUæ-impriniit.quüséxuIesàciüitateSJôrii.cuiusfvnda-
îiiéntâ Si monbbnÇdâHdtis | lepraimmujiditiârtfin'përâ-
'igrinàhtes'fècerae. '* Et benè aprimordiocü ratibnTs ridrfia-
iium vnà cum türbis.qüam leprofüm,bccürriiïe connu e5-
rta^raÿjfide prbbuin^cbnfeffione deubtutnvdoârina'cbë-
fëïti-praédîtumi, qüibrbfeiftoïbgàt!» Dormmfivvpviefme
)»iundare, ddcèns; prudenter caufam & efficienriam om-
hîûni rertimjVoluntatem Dei.Quam di(apiinànicnecPîâ-
tbPbilofophus aliud prædicansâttigerâr.Cohfftetüf èrgb
potcridam Chrifti,& implorât voluntaterttjquonia quanta
eius votaritasefti tanrâ & potentia ,■itièo ipfâ«yoluètas
pbéënda eftddcircoieligibdè obiècrdt lâdsivt à qbbëffidé
riilïilbbnde refbnnetùt rèrius ad priflanam hatiirij fàçfor-
rtiàm de infoririitàtepecCati. Tune ïèfus exùndens fhantim,te-
tïgit eum,dicèns, Volt/.' Entendît vero-rnanum, quoniam ille
longe rëeeirërat. Et nilîpriüs mifërerëtiirvtextëdèrët'ma-
num V lîic bunqùarù rédirë ac ianan poflèt.- Pr'o quo Pro-
pheta géniëns aiebàt i Vtr qitid^Dmine, auertifti manum tul,
èr dextram tu dm de medidjïhu tuo in finem ? Quæ nitnirûma^
nus nifi extenta é liée i qtiia iri extrëmisdêmeffi eramtis,
nunquamcios tangëtida'cürâret. De cuius nimirumpOte-
tiarurfiisalibicô.juerendo.nunquidabbreuiata, ibâpar-
uula faëbieft manus'tüa , ne poffis feluare ? Quae vrique fi
bréuis eflet ad miièricordiiam > vel paruulaad potentiatti^
nunquam ad irtiâ rnerfos leuarettands deliâorum pon-
derib.prægraüatës.'Sed qüiaiam extenius vëiiit Chriftüs,
fcilicet patri s déxtefa càthe indutusad miicricordiam, re-
âre^xtendifle manum âc tetigiiïè dicitur. »Alioquin qüid
neçeflè eratiu x t^itteram,Ttihahüextenderet,& tangçret
le pro fum ,qui fol'bierrnoneVt creauit, imo valuntate, réc
u râ t vniuétlà: nîfi quia fecitin vno éffîcâèiffime ; qùbd
fimul in generefe faëtürû, multis Prophetariim eloquiis
olinrrepromiièrat?Proptereaexteridiflè manum iure dici-
tur,ac tetigiIfe, quia fi non maculas noftras ille inca rnatus
tangendo emnndaflèt, adhuc fub Ieptg peccati elîèmus,
necdu delidtorum contagione expiati. Proprer quod'mà-’
: num extendit.quamuis profündilfime'vt dîmerms appre-
henderet : tetigit vero per üicarnatibné my fterij male (an-!
cioSjVtlànaret.CæterumiüxKlitrefam vne Dominum ledificàdqnÆi
hi ufcUiuiqueaniriia Humana cùratàincelligatur.N udavef-
‘rb jdïïrn Scriptura lacra fimplrciter mores érudit, vti eft,
*Quibobet dttafttinte as-, det non hàÿéùti, & quihabetefcàijiniili-
terfaeiat. Ëirgo t'ùnilquéàhimi quoridie', quàmuispecea-
tVix a Domino cpràdirjfifijpplexà'c deübiailluHiàabrans,
vbique confiteatjiir eji fide dicëns tontinefivUipbtes-m mu-
d4VVCbfdë\nimCrëditüradinftidàtn.Vndëneceflèeftfi-
'diflime d epbicat,nihilex p btentia d ubitàns. Et fipet fidë
dqæ per dilèdrbnem éft, bràtiërft ; édt ^ræfto iiidübitan-
ter voluntàs diuinaadiàluiëmvëfficâx àd impéiriu m ipoiés
âd eftedium. Vndè nibxleproloiu^Iidàhti ditïfurV Voio.
■Quia duib àfiiifia /ic ihcho^ëfëdchdb exorarej iam itïci-
pit curafi«,içpra ifuâ ex manu Salùàtbris.- ïpfe eriihi quoti-
mèdéfèehdehs inipicit & tàngit pèccatà noftnj*;d^bi le âd
mjftficordiànlincHn'atvtire'leuetinfirmitatesribftras.Nâ
agrbtïpWiiS àdmonf âiîa»vidélïcet ad coeleftia îpërbbnté-
plafiönem a^ehderenëquimüs:ftdfoltisMöy(esi&paüci
ftnidrestuteebexomnibus eligunturjheenori&ïoli dii-
cipuli ad fublimia ducuntur.Deórium veto plebs inualida
& lfeprolùs gdbfahs,nonvbiehtes thèoriS fëÊtafiieo quod
fnùlriS præpëdiu ntur laqueicuràntùr. Ad qùbsitaqàë
Dbhimus.ftéqaenterfèincïinàhsjtangitmanuclërxientiæ
(u.*j&;Wn5& imperatmaieftàtisvEx qüo liquètïnânü Db-
mini non lèpram , (ed mundum leprbfi tétigiiïè ëbrptis,
ficuti&nos quotient tapgërë diTponit afpeôtumifëricor-
diæ, mox ftëlerafungàhtbt,'& mündareftitüitiiraiiima;
ÇJüiaprofêâiôvbi làhis agere dignatur, niilla infirmitas
ëflepotëft;vbiluXinulîa obfüfcatio pëccati;vbi vita, nulla
irrupnorhbrtisjvbi p oteftas,nulla difficultas ianandi. Id-
circo hic mâgifter fiipplicandi egregiüs,de yoluntâteDo-
mini non quafi pietatis incredulu s dubitat, fed quafi im-
maniratefuorumfcelerumconfciu»nonpræfumit.Immô
qüod poffit eumablueré fi yelit, vt in Ddmino poteftatiS
audoritatem, itain ifto conftantiam fidei decJaratam laü-
damus-. Quoniam intêgra‘"& vera fides tantieme iure debet
piro münerè,quanti eft & pbtëntia mifericordiæ crëa-
^i&^'ë^ethâbnë.^ABôqtiififides-.quàe infirmatür ipfii
piiüs'ianafiHaV & fie demitm iànitas corporis autdfiimæ
effiçacius per earn eft impëtfaüda. De dua iànè fide Apb-
ftolüsiFii(/e jinquît ïpïtrgam cérdatórum. Quodfi fide pur-
ganfitr cbrdacredentiüm, cogitanda elt virtus fidei j Quia
quidtibïtaf,fimtlu efi, yfàit Apoftolùs , fluftui marié. Integra
verbfidts in diledionë,ëbnftâhs in perfèuerantia,patiens
in dilatione, Kuüïilisin cÔnfëflîbhé,fortis in fidneia ; dénota
in fiipplicàfibne,Jîroüidainpetitionis confilio, pro-
ftdbybiquëaudiat Domihumdicën'tem, fio/à. Ob qüod
miràbile, vèrbb^üm cqül|quèhtia:cbniüngatur. Nain illi
præmiïera t,Domine fi dit,&S*lutior,Volo.l\\e,potisme mmpraî
aciëgis oftenderër, çumlex prohibeatàiàcerdotibus \ dare S i^Pominiis vërbo potentiæfiiæ imperat i Mûndarei
earn tangi,ideo tetigïflè creditor, quoniam lepra ilia lëgis ' Quidquid eriim Véra bëccatôris- cbnfëffio in fidétehuit,'
nonpoterateum fotdidare.Eratëpim vmbra, licetvitlum
carriisJTamen benë à Sacerdoribüs Iudæorü leprbfüsnon
tangebat ur y qüiailli maculari p o teran t,nec fànare quempiam;
Sed eratynus rttâdiarorDeus&hbma,promulga-
tor legis,cui fâs erat & per humanitatem tangere,&per di-
uinkatern imperare:-Civios nequiret tbinquinari muridi--
riaificuciwcianttas'irifirmari.Et ideo qnia Dominus legis '
eraci remoueeëx audorirate lepiam, & fugac ex imperib
hbc totupietas& pbtenfiamox:iifdulgerido exhibuit. Et
tie deimmanitatC Icelefu iubrualiqais diflideret, hie ipfd
qui curatur , ab alio Euangelifta plehiis lepra delctibituf;
Omnes eniiti peccaUeruht&egent gloria Dei.Quia ficut
pbtefta^Dei iufc vbiqu eereditur i ita'& volunrais eiiiS ne-
cefleefteted&tur.1 Vulteniin omnes hbmines (alubifierij
&adagtiit?bHe veritdtis venire.' Agnitioquipp'e verftatiSi
eft Patfis-iJcFilli ficut Vna deitaSj ita & voluntas; & qus
volunvoluntas
vtriqiie iplä & poteftas: qua prop ter lion minus
eum potentem, quam yolentem credere fas eft. Vnde feri-
ptumeft, Omnia quacunque voluitDominusfeeitinccelo&in
ffrri.Propterea ergo hie egtegius ybluntatem requirit,de
poreftate nihil dubitans, depiefate prsfiimens. Cui dixit
Icfus, Videneminidixeris. Gur ergo pracipitur nemini di-
cere > quod omnibus volebat'tnanifeftiun efte, nifiquia
feduseftipfetiobis via a Deo, vt doceat quod non fint
vulganda mox noftta; virtutis opera, fed ob cuftodiam
humilitatis interdum filentio tangenda, yt nonfoluma
mercede nos abftineamus muneris, verumetiam gratia:
ac laudis. Nequaquam igitur celandum quod pro falute
omnium geflitj fed in viio eodemque operedocerevo-
lens quid nobis agedum fit;& in noftris etiam quam cau ti
efie debeamus .infinuat: ne vnde fublimamur ad culmen,
inde corruamus grauius ad crimen. Hinc eft fane quod
Marcus(ait, mox eum caspifie prxdicare & diffamarefer-
monem,itavtiam non pofletlefusmaoifefteinciuitatem
introire.Profedlo quia diuina pandenda funt opera,& qu£
in nobis geruntur, neprolabamur »interdum tegenda.
Nobis quidem praecipitutiniHö vt nemini dicamus; ille
veto abfoluitur, vt abfque culpa in laüde Saluatoris etiam
facerdoti mundatum fe exhibeat.^ed vide, inquit, ofiende te
facerdoti. Alioquin quomodo nemini diceret, qui & pjo
fua emundatione facerdoti in templo publice munus of-
fcct, nifi forte vbique ad gloriam & laud em Dei noftra
pandenda funt,& qux in nobis a Deo g^runturopera; nemini
vero pro noftra laude & fauöris gratia,exhibenda. vel
certe, fufficit ipfa virtutum oftenfio ad exhortationem o-
peris: ita vt fuperfluum fit verbis edicere, quod omnibus
ad imitationem fes efbconfpicere: neque de fe laudem
querere8fed imitabilem fe plurimis exhibere. Vade, inquit,
ofiende te facerdoti, & om munus quodpfaeepit Moyjes tn
,teftimonium illis. Non quod Dominus iam de illp Mofaico
fatis curare t pr<ecepto,quod mox abolcnduiti efletj fed vc
omnibus quiadfidemvehiuiit&fättantür, he ingrati eP
font, formam daret offerendi fümmoPontificiChtifto,
cuius ipfefacerdosfiguram gerebat, gradarum quotidie
hoftias,& munera debits laudis.Qu? nimirumlegisfäcri-
ficia fpiritalieer pro noftra emundatione offerendafuntj
quortiam praecepta erant fignificand® vit*, promittentia
Chtiftum pro noftra emundatione in came paflurü. Hsec
funt quippe ilia tedemptionis noftr^ facrificia,fine quibus
Deo placere nequimüs. Etideb iugiter etiam refperfi fän-
guine Chrifti per Baptifmum» ifra fide pro nobis offerre
debemus. Veruntarnen ad facerdotem ire pr*cepic, vt &
Sacerdos eum intelligeret,no legis ordine , fed gratia fan- -
dti Euangelii fupra legem efie curatü. Hinc eft ergo quod
fequitur, Et offer munus quodpracepit Moyfes in tefiimonium il-
Its.ln teftimonium quippe offertur munus vt .credant. Et
fi credere noluerint Iudxorum Pontifices »pateat, quem
legis duritia aieprafua roundare nequiuerat, Chrifti gratia
fanu s & incolumis effeftus. Nä & illud ipfum muhus,
quia vmbra erat, ilium venifle typice pramonftrabat, qüi
fanguine fiio vniuerfum genus refperfum a lepra immun-
diti« fii® dementer liberaret« Omnia pamque miracula
Saluatoris per carnem,teftimoniu erant diuinitatis, quod
eflet idem Deus & homo Chriftus Iefus. Et ideo dicebat,
St mihi non vultis credere, faltem operibus credite. Conuineun-
tur facerdotes & feribx teftimonio legis & Prophetarum;
quia tcftificatusefta lege &Prophetis.jConumcuntur etiam
ab eifdem operibus, quae non miniis fupra legem quä
& fupra hominis virtutem efle probantur.Qua de caufa Ca-
tis prouide mittitur adfäcerdotemjvt & ipfe ä fua im pietatis
iepra difeedat, habens teftimonium a lege, illam nunquam
talia potuifle teftimonium ab ipfa legis typicafan-
bfcione: teftimoniu ab ipfo curationis opere, & verbo im-
perij, faltem vt recognofceret ilium, qui olim verbo curt-
dacrearat. Non quidem, velut aliqui fufpicantur, illud
Moy faicum vide tu t approbafle facrifi ciü, quod nec Chri-
ftiEcclefia credidit deinceps offerendum:fed folum ob te-
ftimonium, prxferrim cum needurn cceperat illud landü
fandtorum, corpuseius videlicet offerri facrificium, quia
üeedum in pafuone feipfum rede^nprionis noftr®holo- j
cauftum obtulerat. Propterea nempe needurn oportebat' qui tune temporis erant in IfraefNec tarne nüda vel mor-
biblioth.Vet.Patr.Töm.p*Pars 2.
auferri fignificantia legis fàcrifida,donee illud quod figni-
ficabatur eftenfum & confirmatum eflet ex impletione o- i
peris -, vttum quod tegebatur vberius fide credentium, '
paffionisfiguris iam repudiatis, Chrifti fäcrificium am-1
plederetur.
C vm autem introiffet Capharnaum accept ad eum centü*
rio,rogans eum &dicem. ] De quo fane loco Lucas, &*præ-
fèns Euangelifta multumdillentirevidehturi dumLucaà
dicat, quod mifèritàd eum priuâ fèniotes Iudæôrurh ,pe-
tens vt veniret ad eum* & fàluaret fèrüum eius : qüi cü yé-
niflent, rogabant eum follicite, dicentes quia dignus eft,
Vt hoc illi præftes:diligitenim gentehinôftraih,& fynago1
gam ipfè nbbis çdifiçauit.Icfus autem ibatcum éis,& çum
iam non longe eflet a domo,mifit ad püm rurfus^Henturib
amicos,dicens:Domine noli vexare,nô enim dignus fumj
Vt fub tedummeum intres. Propter quod & meipfum no
fum dignus arbitratus vt veniréad te, & caetera. Porto hoÔ
loco, quod ipfe acçeflèritad eum, didum eft y cum nèc fe
dignum venire iuXca Lucam teftatur. Sed ibi veritatèrti hi-
ftoriæ ille profèquens y Matthaus vero hocfêcuHdumvfi-
tatiffimam loquendi confuetudinem aflèrüit.hîàm èc Lucas
quafi per recordationem alicübi longe poft y dé lepro-
fo, quæ hic mox cum de monte » in verkate fada interie-
runtur,ediditide Genturione verb,cüm impleiïè^inquiti
omnia verba fuairt aüribus plebis, intrauit Capharnaum.
V t fit fèhfus,qüôd nô ante intrauerit,quam fiHirët ea. Tarnen
nonekpritüerts fenfum, poft quantum tempbris fèr-
moneeXpletöillucintrauerit. Eô itaque modo&exhbc
non diflentiunt. Volens Vnus edicere y quid fècundum h i-
ftoriæ veritatemjàlter vero .qüod thaiuseft, quid fecundu
fidemfentire debeamus. Præfertim cuiil pCrueritionemî
cuius adipifeendi caufa ali quem adimus, plerunque dici-
tnus fadam,liee t ad quem peruenit hort vidcat ille qui au-
dierat ,cum per amicum perueneric, cuius fiepe in ialibuis
fauor eft neceflàriu$.Vnde Vulgp mos obrinuir, vr peruen-
toreseosappellemus, per quQs potentium animos licet
inaccellî biles perfonatum interpofirione, quafi ambition
s arte,pertingimus. Quantp magis hune pet amicos ac-
ceffifle rede dicitur, qui plus omnibusacceflèrat per fidé;
iuxra quod feriptü cft,Accediteadeum, & iïluminàmini. Prb-
inde,quia fidem Centurionis,quavereadDeumquifque
ac çedi t, ita ipfe laudauit vt diceret, Non inueni tant am fidem
inlfrael, Euangelifta porius acceffiflè ad Chriftüm dicere
voluit,quam illos per quos verbaiuamiferat.Hofc quippë
Lucasintclligens niftoricam veritatem contexuit, v t ad fidem
te reduceret,quemadmodum alius dixerit acceffiflè»
qui omnino mentiri non potuit. Sic enim & mulier illà»
quæfànguinisfiuxum patiebatur, magis j licet fimbriahi
längerer,Dominum tetigifiè dicitur,quam turba.Proptef
quod nec mirum fi magis acceffiflè hic cteditur,qui &per
fidem plurimum, «Sipofteacumperuehiflètad domum»
omni deuotione fupplex oÉcurrit.&mehtetotoS acceffit.
£0 igitur magis acceflir, quo magis credidit. Et quidquid
humilitatis ac deuotionis prüdentiflîme mandauit, Sne
dubio, licet alterlüs ex officio » totüs no;lminus fententia
obfecrationi$,quatn fide religionis acceflît,dicens ita,D§-
minepuer meus iacet, paralyticus in domo, & male torquetun
Multi in illo tempore pro diuerfls rogabât infirmitanbus,
alius prb fe, alius pro filioaut filia, alius pro alio aliquo,
nullus camcn legitor pro leruo,nifi folus ifte,ram fiippli citer
exoraflè.Audiant ergo noftri, qui aliquando nö foltxrü
pro fuis non rogaht (etuis, iie male torqueantur; fed ipfi
crudclcs fiuntaepeffimitottöresi itavtinterdum grauius
videatur fub manu eorumferuire, quam füb manu paga- j
norum.Didicerat enim iam ifte doiStrinam Apoftoli,5er«i
fitbditi in Omni timoreDominis, & obedite non ad oculum ftrdieh-
tes, feientes quoniam vnim Dominum in tcclis habetis. Sciebat
ergo hunc communem Dominum efle Iefum Chriftumj'
& ideo plênus fide accaritate» deuotus pro confëtuo ro-
gat. Nec fane ilium ad eum attulit, quid eredebat perfedfce
ipfum vbique præfèüieiü omnia poflè; Sed neque iliac
eum venire rogat,qüem nufquam deefle crëdidit maiefta-
te.quamuis eum carne localicer vidiflet cönüetfanteiü.Inde
nimirum magna efteius fides, & eicellit omnium fidé,!
Matt. 8.J-.
Lhc.- .u
t f d - i ù .
G
M at.Sió i
i.Pet.i.iti.
mphef.6.6:
C0U.1;
Q h«h .