Hinctpàri Rhemènfis Archiépifiopt
I 'EZeth. 5.
\jip0c.7.
m
Pfal. 8.
Pful.ïQ.
c
\Colof. i.
\Ephef.t.
{?ƒ*/. 47-
Damaf. i,
Pontif.
Can.17.
C m j i i , -ego .iw*b>cftmen eftu. Ad nugmentum autem per-
(^ bc .v .i pc* unet *p(a diu-decun-duodeciermultiplicari,
6c ad ibrnmaih mijlenarmm perficiyqui eft denarius nume*
cus nuauratus folidusfignificaasftabilem Ecclefi» vitam.
Propterea qni.ppe duobenario numero fepiils Ecclefia fi-
gnutui^ quia per orbeinquadratum in fide confiftit fend»
Tiiaitatis; Terenim quaternidecufdipondiusfeciunt.De-
nique & Apoftoli eandem mundo fidera pr»aicaturi,duo-
decim funt claSty»numero ftilicec myfterium operis fiii figurantes
Mifli funt enim perquadratum mundu praedica-
re fidem land* T rinitatis, & incarhatum de Spiritu fendo
ex Maria Virgine Dominum lelpm Chriftum,& hunc cru-
cifixunifficiit in fymbolocontinetur: quo fignocrucis, &
per Ezechielem infigura,&per Ioannem in fpecieiveritate
fideles lignan monttrantur. Nam & ipfe crucis figuradife-
tatum vbique Domini fignificat regnum, & monarchiam
fidei ipfius figni,ficut vetus diftiihoh probar.
R fiice diftinclis quadratum fart thus orhtm,
VtJignumfidei cuntta tenere tproles.
Neque enim fiuftra in frontePontificis nortienDomini
Tetragramma ton icribebatur, nifi quia hoc eft lignum in
fronte fideliun^ dequo in Pialmopro torcularibus cani-j
tur; D0711 trie Dorn inns nofier, quama:.mirabi!eettnomentuum
in vniuerfa terra, &c. vlque dum ait; Vtdeftruas inimieum
&defenforem. IplblquC incolatusparroehiarum,ac regio-
num oiinrSando Spiritu anteincarnauonem Chrifti per
Prophetam pr»didos, deport afcenfionem inceelumeo-
■ deni Sando Spiritu per Sandos Dei homines dimetien-
dos fore demonftrac Sandus Bafilius tradans verium,
quo dicitur ; ConuaUhn tabetnaculum dimetiar. Hanc (in-
quiens) praciptidm & velut priuatam quondum plebcm, ftilicet
Ifraeliitcanui/arediiatem populi in diuifionem vocabo , & commu-
nem cum catais^imnibusfaciam.Cum autem diuifumfuerit teftor
mention inomnes, & cum eius vtilitas vniuerfis coeperiteffe communis,
Deo pro nobis aliquid melius prouidente, tunc etiam con-
uadis tabemaculorum dmetietur, hocett, vniuerfus orbis terra-
rum, quivadis tabemaculorum pro babitaculis corporum dictus
ett, hie velut quadam forte diuifus atque dimenfus perfingulaioca
Ecclefiarum Dei ,par.ochiis &incolatibus diuidetur. Tunc etiam
ea, qua diuifafunt, in vnitatemfidei congregabit iUe qui jgtcificat
perfanguinemcrucisfua,fiuequa in terrafunt,flue quaincoe'.iy,&
qui med iam par let em foluens, fecitvtraquevnum:Hinciterum
feripum ett,Diftribuitedomosem,videlicet vniuerfalls Ecclefia*
per cufiodiarum parroebias pradicando, vtieparrctis in progenie
altera, quoniam hie ell D eus nofier ,&ipfc reget nos in ftcul f. Ad
!, quodinftar, lecundum conftituuonem Anacleti, Diony-
mus Paparufticanis parrochiis terminos certospoluit,ac
Ponendos ^flpofiiit, d e qui bus etiani Calcedonenfe Con-
cdium quaefuntnota decreuit. De Prouinciarum autem
dimenfione, & ciuitatum priuilegiis, qua: ad inftar duode-
cim tribuum Ifiaeliricrpopuli, Ethnici ftatuerunt, & Apo-
ftolic^funt poftea conftitntione firmataj Sand*«, Clemens
m puma Epiftola ad Iacobum Hierofolymitanum
- Epiicopum, qui & fraterDomini appellatur3lcripfit, quod
tu in compilatione tua, ficut & nec preecedentia verba
L.eonis ponerevoluifti.ne inuenireturin eis quodtua|i-
, cui,praccqr Apoftolicae iedis Poiitifici, deberes aliquomo-
dofubdi.inanitcrputans, quodfituhxcin tuo Pitafiolo
non poneres,alii non haberent librd%,vbi ealegerepotuifi
rfent. Sed quis ea qua: nofti ignorat .?Prius enim quam for*
mareris in vtero»ilia nouim us; & antequam e?^es de vul-
ua, fiepiflime legimus> & difererius quam ru firipturas ia-
cras& Canones iacros intelligas, inrelleximus. Ait enim
beatus Clemens inter alia, in prsefata Epiftola , iuflifle
beatum Perrum: 1» illis (inquiens) ciuitaubus, inquibus olim
apud Ethnic os prirrii El amines e or urn, atque primi legis Doit ores
erant, Epifcoporuui primatesponivtl Pafjjiarcbas^jui reliquorum
Epifciporum iudicia, &maiora, quotient necejfefgret, negotia in
fideagitarent f &fecnndum Do miniyolunt* tern,ficut conftitue-
runt fin iti Apoftoli, ita vt nequis iniufte penclitaretur, diffini-
rent. ln%is autemciuitatibus, in quibusducf^mapudprsdictos
erant Etbnicos eoium Archifiamines , quos tamen minores te-
nebant quam mentoratos Primates, Archiepifcopos inftituipracetnt,
qui non tarnen Rrrnißtuum^fed Arc biepifcoporunifiuet entur
nomine : Eptfcoporum quoque indicia, Vtfuperius memoratiim eft,
& mama Ecclefiarum negotia, fiipfireclamauerint, aut aliqueito
timorem , aut iftos, vel aliosfufptàcs habuermt, ad iam dittos Primates
vel Patnarcbas , ne aliquis innocenter perirct, transferri
perdocuit. Infingulis veroreliquis ciuitatibus,fingutos, & non bines,
vel ter nos, aut plures Epifcopos conftitui pracepit, qiii Hon Pri-
mattium y aut Arcbiepifcoporum, aut metropolitanorum nomine,
quia matres ciuitatum non tenent, fed Epifcoporum tantum voe fc
bulo potirentur: quoniam nee inter ipfos Apoftolos par inftitutió
fuit, fed vnus omnibusprafuit. Hoc tamen prauidendum inftiiuit',
ne in villis, aut cafiellis, bel modicis ciuitatibus inftitUmntur Epif-
copt‘,ne v 'tle eorum nomen fieret: Epifcopos ergo vicem Apoftolorum
gçere Dominum docwjfe dicebat »&reliquorum diftipulorum vicem
tenereprefbyteros infinuabat debere. Et fimdus Anacletus
fiiccéfibr Clemens -, à beato Petro Apoftolo presbyter
ordinatus ». in primaJEpiftola ad*omncs Epifcopos &
cæteros fideles: Prtuilegia («»îquit ) ecclefiarum dr Sacerdotum
f d . tti Apoftoli iujfu Saluat oris interner a u &muiolata£Uis dee teuer
unt maner e temporibus: Leges Ecclefia Apofiolicafirmamus au-
ttoritate,.&j>eregrina iuÊcia fubmouemus. Ÿnde & Dominus
memionem Jaciens Loth ,per Moyfen loquitur dicens. Ingrejfus es
quidem inquiunt,vtaduena, mimquid vt iudice, ? Vnaquaque enim
Prouincia,tam iuxta Ecclefiafticas ,.quam iuxta feculileges ,fuos
debetiufios & nö iniquos habere indices, & non externos,nifi Apo-
fiolica huiusft dis decreuit auttoritqs,quatenus quicumque caufam
habitent: apud fuos indices iudiceiur, & non ad aliénas, cattfa va-
ganii ft'tmulante proteruia, fuam dejpictenspatrium, tranfeat:
jédadduodecijncittfdem Prouinciaiudi.es, ad quorum indicium
omnes eau fa cimtatutweferuntur, deferatur, negotium. Si uute)n
fuerit Ecclefiafttcum f apud Epifcopos, interueniente Primate,fi
motor caufa fuerit',f i veto minor, metropolttano. S i ver ofueritfa-
culare, apud eiufdem er dints viros,iudicio tamen Epifcoporum,
cum Apoftolus priuatorum Cbriftianorum caujas magu ad Ec-
clefiasdeferri, & ibidem Sacerdotali iudicio terminari voluit. Et
infecunda Epiftola ad Epiieopos in Italia conftitutos,di-
cit; Prouincia autem muitoante Chrifiiaduentutn tempore di-
uifa funt nütxima exporte j & poftea ab Apoftolis, & beato Clemente
pradecefiorenoftro ipfa diuifio ett renouata: &inëapite
Prouinciarum, vbt dudumPfmaiês legis erantfaculi, acprima
iudiciaria poteftas , ad quos qui per reltquas ciuitates commeta-
•bantur, quando eis necejfe er a t , qui ad aula# Imperatoritm, vel
Regum confugere non pet erant, vel quibus permiffum non er at,
confugere pro opprefiionibus vel iniufiifiis fuis, rpfofque Oppella-
bantquotiens opuserat;ficut inlege eorum praceptum erat ftpfis
quoque in ciuitatibus vel lock, noftri, Patriarchat vel ftimates
qui vnam for mam tenent, licet diuerfafint nomina, leges diuina
& Ecciefiaftica ,poni & ejfe iujferunt ; ad quos Epifcopi,f i necejfe
fuerunt, confugerent , eofque appellarent, & ipfi nomine Prima-
tuumfiruerentur, &nonalij. Reliqud&ero metropolitan* ciuitates,
qua minores indices habebant, licetmaiores comitibuseffent,haberent
metropolitanos fuos, qui pradittis tufte obedirent Primati-
J/us,ficut &, inlegibusftculi olim ordinatum er a t, qui non Pri-
matuum, fed aut metropolitanorum, aut Arcbiepifcoporum nomine
fruerentur. Et licet finguU métropoles ciuitates fuos Pto-
uincias habeant, & fuas metropolitanos babert debeant ffyift*
pos,ficut pAus metropolitanos iudices habebantfaçularet, primates
tarnen,y tprafixüm e t t ,& tune, & nunc habere iujfiéfunt, ad
quos pott fidem Apoftolicatn fumnta negotia conueniant, vt ibidem,
quibus necejfe fuerit, releuentur & tufte refiituantur -, &
hi, qui iniufte opprimuntur, tufte ref omet ur atque fui ci ant ur,
Epifcoporumque eau fie & fummorum negotiorum indicia,falua
apoftolicafedis auttoritate, iufiifitme t er minent ur. Et in tertia
Epiftola:- De primatïbus finquic) cbarifiims,fuper quibus me
quidam veftnm confuluerunt, autJiejfe deberent, an non \ quantum
h attends de bis à beato Rétro Apoftolo & d reiquis
Apoftolis, & ß beato Clemente nofiro fantto pradeceffore &
martyre nouimusftatutum, denegare vobis minimepojfunius. Et
quis eft, qui quarentibus fratnbus denegare pofiit dubitationem
vel necefiitatfs eorum i Sacerdotum (fratrès) or do bipertitus
efi'yEtficut Dominus ilium confinait,dnullodebet perturbarï.
Seit u autem à Domino Apoftolos ejfe elettos & conflit ut os , &
poftea per diuerfas Prouincias adpradtcandum dijperfos. Cum
vero me fis coeperat crefcere, viàens paucosejfe opeianos, ad eorum
adiumentum feptuagÿnta eligt pracepit dijcipulos Epifcopi
vero
Öpufi. LK. Capit.
vero Domini Apoftolorum, presbyteri tjuoquejeptifaginta difet-
pulorum locum tenpht. Epifcopi autefifnon in cafiellis tu t modicis
ciuitatibus debent confiitni,fed prcibyteri per c.ijlelU & medicos
ciuitates atque villas debent ab Epifcopis vrihnari & pom,
finguli tamen perfingulos titulosfuos * & 'Epifcopos non ab vno,
fid a pluribus debit Epifcopis or dinar i. Et, vt dittum ett,non ad-
modicum ciuttatem, ve vileftat nomcn Epifcopi, autalicubi-,jefl ad
boner'abilem vrbern titulandus, & denominandusett. Presbyter
vero ad qualemcunque locum vel Ecclefiam ineo confiitittdm ett
praficiendus' , atque in ea diebus vita fin* durandus. Ampluis
quamifii duo or dimes Sacerdotum, nec nobis aDeo conlatifiint,
nec Apoftoli docuerunt. Epiftoporum vero ordo vnus ett , licet
fint firimates Hit qui prim'as ciuitates tenent, qui & in quibuf-
ddm locis Patriarch* d nonnullis vocantur. Tlioutem ,quiirif)ie-
ti opoli a beato Petr0 ordinante Domino apradecejfore noftro
puditto fantto Clemente , fteu a nobis conflituti funt, nonom-
nes Primates vel Patriatcba ejfe^ojfunt, fed ilia vrbes quapra-
fatis & prjfcis temporibus Prtmatumtenuere, Arcbiepifcoporum,
Pairidn bar urn, aut Prim at um nomine fiuahtur: Reliqiu vero
metropolis, Arcbiepifcoporum , metropolitanorum 5 & non
Patriarch arum, aut Prtmatum vtantur nominibus, quUhacea-
dexm eft leges facuU in fuis continent Fnncipibus. Alia autem
prima ciuitates, quas vobis conferiptas in quodam tomo mittimus
, a Canttis Apoftolis & a beato ClttAente, flue a nobif,Primates
Pradieatores acceperuijt. Hoc ''vero facrofantta Romana
& Apoftflica Ecclefia non qbaliis ,ftdab ipfi Domino Sdluatore
noftro prtmatum obtinuit, ficut. ipfi beato Petr6 Apoftolo dixit,
TuesPetrus > & fuper banc Peirarn adifiedbo EccLefiam meant;
Et paulo poft. Prima ergo fedes ettfcelefti benejicio-Roman*
Ecclefia-] quam vt memorattim ett, beatifiimi Petrut fir Paulus
fuo martyrip conftcrarunt. Secunda auietii ftdes apud Alexandrianbeati
Petri nomine d Marco gmdtfcipuio, atque Eaange
liftacorifecrataett, quiaipfe'&in Agypto pnmum verbum yen-
tat is direttsts aSPetro pradicau.it-, &gjoriofmn fufeepit many-
rium , cut venerabilis fuccefiit Habilius. Tertia vero fedes apud
Antiochiam id ett, beati petri Apoftoli habetur honorabilis, quia
illieprius quam Romatnveniret ,habitauit, & Igjfatium Epifco-
pumconftituit, \&iliic primumnomen chriftianoruin nouelU
gent is exortum ett. Reliqu^ vero, vt pradixtm us in quodamtomo
, prolixitatem vitantes Epiftola, vobis conferiptas direximus)
indenamque &tyati Apoftoli inter f t ftatuerunt , vt Epifcopi
fingularum fcirent gentium quis inter eosprimus ejfet,quatenus
ad cum potior eorum follicitudopertineret. Nam & inter beat os
Apoftolos quadam fu it diferetio , dr licet or,tries ejfent Apoftoli,
Petro tamendDomino ett coricejfum* &ipfiin'er/e idipfum vo-
luerunt, vtrefiquis omnibus praejfet Apoftolis, & Cephas,id ett,
caput & principium teneret Apoftolatus, quia & eandeia formant
fuis juccefforibus, &, reiiquis Apoftolis tenendam tradtde-
ruitt, &noh folum hoc in%nouo t eft amen to ett conftitutum, fed
etiam in veteri fuit, vnde feriptum ett } Moyfes & Aaron iti Sa-
cerdotibus eius, id ett, primi inter eos fuerunt. IndeiacrumNi-
exnum Concilium paucioribus quideni verbis ,_ icd non
minori audoritate decrc,uit: Ouatenus antiqua confuetudo
fcilicet qus apudEthnicos ftatuta fuerat, & Apojloiica
eft.poftea conftitutione fitmata, , vt Alexandrinus
Epifcopus fuorum omnium h.ibeat poteftatan ; ajuia.&vrbis
RomJ&pifcopo par ills rnos ett,fimiliter & apud Antiochiam,
cateraftiue Prouincias fuis priuilegia fteruentur Eccleftis. His
autem praetermiflis ,fed &quce Zepherinus decreuit, Vt
quilibet Epifcopusaccufatus a X 11. iud. cetur Epijtopis 'A d Ca-
liftum,&ad Luciumtecpntulifti,. & q u x Stephanus fta-
tuic, qui poft eos fui t , coiitingere noluift i j qui dici tjN«/-
lusprafatiordinis, videlicet Epifcopdlis, vir accufari potett, aut
rejpendere fuis accufitoribus depet, priufquam regulariter d fuo
Primate vo cat us f i t , locum que defendendi & iriquirendi accipiat
adabluendacrimina. NuUienimmempohtam,autaliiEpifcopi
appellentur Primates, nijihi,quiprimasfedes tenent, & quorum
ciuitates antiqui Primates effecenfuerunt. Reltquiyero,qui
ciuitates metropohtanas adepti fu n t, non Primates aut Archier
pifeopi, fed metropolitans vocentur. Vrbes enim &loca , quibus
Primates praftdere debent, non modernis , fed etiam mult is ante
aduentum Chriftifunt ftatuta temporibus, qu'arum Primates
etiam gentiles, pro maioribus negotiis appellabant. In ipfiis vero
vrbibus pott Chrifti aduentum. Apoftoli &/ucceffores eomm
Patriarchasvel Primates,pofuerunt
tiai falua in omnibus Apoftolica auttoritate, df 'malorèscâufa
pott Àpoftolicam funt fidem referenda. Et licet, Apoftolo pro-
hibente, ihtef-Chriftianos non debeant accufationes exerc.ru
Jiprohtberi non potennt , accufationes Epifcoporum ad memo-
rdtos Primates debent ab-accufatonbm dtftrn. Studcnihm ett
tarnen Epifcopis, vt dtf identes fiatres niagis adpacem ,quam ad
indicium coborféritur : Epifcopus autem a. Her non ck bet audm vel
ïudïcaü, nifi inprafentia omnium comprouincialium, & ab omnibus
comproumuahbus Epifcopis, qui', ipfis abfintibusuidicari
nec debet, nec potett. Deinde plurima ex plitnmis exponent,
quae tibi vifa fuerunt tecum faéere, fed reuera pro oaritur,-
redarguere, Pelagium decellbrem lan$:i Gregorij traiifi-
lifti & verba mccefibris,eius B. Gregorij ad Theodi-
ftam patriarcharnjà fuo fenfii,quan tarn ex te fuit, alienans,
alienis-à bèato Gregorio verbis impofturafti. Ait enim
idem Pelagius ad Epifeopos, quiimufta yocatione Ioan-
nis adSynodum Cohftantihopolim,vtdecerpeient eum
yniuerfalem yocariçonftituerunt: De cater0 ( inquiensn
fiàtres, fuper Prouincia caufa, vnde fedem Apoftolicam dudum
cénfulcre voluifiis ,videtur nobisfufficienter trattatum a Janet is
Pradecefforibus no fir is, Sed quia denuo noftram medcocritatem
de eadem re interrogate dignum diixiftU ; feitote cen am Proutn-
ciam ejfe qua habèt decern, vel vncUcim ciuitates , ' & vnum
Regem , & totidem minores pot eftat esfu9fe, & vnum Epifto-
pum,aliofquefiijfragator£s decent velvndecim Epifcopos, indices,
adqu .rum indicium opines caufa Epifcoporum J & reliquorum
Sacerdotum, ac ciuitatum caufa referatttur, vt ab his omnibus iu-
fte confina voce decernantur , nifi'ad fhaiorem auctoriiatem
fuerit ab bis, qui iudi candi funt, appellatum. Vnde non oportet
jvt degradettfr vel debohoretur vnaquaque Proiiitu ia , f ‘d apud
femetipfam baleat iudice> Sacerdoces., & Epifcopos fingutos,» videlicet
iuxta ordmesfuos, &quicumqùc caufotn bâbueritfàfuis
Judicibus iudketur, & non ab alienist id est, à fv f tujiis ludiabus
Prouitfc'u, & non ab exiÉrnis ,iiift, yt iam prdtbatum ett, àiüdi-
candisfueitt appellatum. Si veto in quilibet rrouincia or ta fue-
rint quaftion.s, & inter ipfius Próuiticï* Epifcopos. diftréparecaper
it ratio, atque inter ipfos difiidentes non.conueniat, ad maio-
rem tuncfedem referantur.Etfiillicfaci'.^ & 'tufte non difcermn-
tur,vbifuerït Synódusregularitrr congregata, Çanonice & u jie
'difcernantur.M aioresvero & dijpeiles quaftiones, vtfantta Syno-
dusfiat bit,& beata cohfùetudo ex g it, adfcdetii Apoftolicamftm- \
perrfferantur. / *
Vide,fratër,vtrum certa fit Prouincia mercopoli Remotum
exantiqiio fubie&a, quae metropolis X I. ciuitates
lubfehabuit, etiam antcqnam beatus Remigiusaudo-
ri-mte Africani Çoncilij ordmaret Epifcopum ni Caftel-
lo ,inquo,&tu metropolis tua: fiiffragatorjes ordinatus
Epifeopus,& refragatot ipfius digniratis atqueaudorita-
tis, afie, vt dicitur, excreuifti, de pafillo m|gnus apud tes
oppidànus Epifeopus Quod j ficut Euttopius antiquus
Hiftoriographus dick, audore Marcobrio praetore con-
ditum , abexoidio fiiiin paganilrfio'inter ciuitates vél
Proujndalesfedes nomen ik locum non habüit. Et poft-
quam beatus Sixtus à Sixto fedts Romana: Pöritifice primus
ad Remenfemmecropolrm fuit diredus Epifcopus,
in Chriftianifino per X V. Arqhiepilcopomm tempora,
pluriftiis annorum euolutis enmeulis, in Remenfi pario-
chia /fifcut&alia mdnicipia»qiue hodieque ibidem cpnfi-
fti|it > hiunicipalem locum tenuît, ficut & cornu s, quern
AmacIetusEpilcopi.*defediumpriuilegijsIe interroganti-
bu<} fe mifitle dicit patenter often dit, veiuti ipfe legere p<v
tesme<*lem breuiario, in quç defcriptis ciuitatibus metropoli
* emo'rum fubiedis, nomen Gaftelli, in quo es ordinatus
Epifcqpus, nequaqtiam inutnies ; fed & per plures
annos tempore eiuldem beati Remigij, qui vt veraces
noftratium hiftori« monftranr,LXXlV-&eo amplius annos
in Epifcopatu'degens , & milltis infignis viftutibus
clams, iau^in fcnedaiua ibidem ordinauic Ep'ifcopum,
& rebus Ecclefiaftias quoniam fccundum fccras régulas
quicquid reriim & mancipiorum in ordine Epifcopatus
adquirit Epifcopus, ficut & jllae, qùæ ante fuerun t- h ccle-
fiæ habentur Ecciefiaftica: idem Epilcopium* iiifticien--
ter di^auit. Ç^amobrcm ficut fedes Ecclefiarum, irili-
cet Roman» , Alexandrin», a'tquc Antiochenæ idcirco
ipecialiter legimus fedes dici, cum plurinî» fedes & ,ipo_
W