
n in e mari Rhtmenßs jirchitpifiopi
fratee & Cöepiïcopo nóftro Hó Jonc, te monüi,qiiatehus f lh p o f i* . & « d e y u ^ m
mrationabiltm ^minutaires fèntentiani:fed%iihilàpud homm&mamfefl^dicioftcndit. Çompofmaiuemvec.
teîndcôbtinere præualui. Quaproptér dommis Réxmi-
fit alios Ëpifcopos alierum etiam regionumadte, prohac
eademcàü&,quomih moriitis obédifti, oftendcriè^uod
Metropoli tuæ obedire in me non.digneris * Çui fèéün-
dum morém Ecclefiæ'noftræ, cum fidei proféifione, ’ac
fublcriptione profefïiis fuifti » ac fiibfcripfifti, te obeditu-
rum regularitéi- priuilégio Metropolis fèdis Remoruwl.
Ê t fi iurgium aliquod inter te ,8c aUüra aliqüem, tamfu-
périoris, qüam&inferiorisordihis foret,' meoàc Coepi-
fèópónim noftrórum confilio, ac iudicio terminari de-
buèrat,&deàte excommunicato in tua,velà tua pàtro-
chia, fi an tea ribi hóti placerèt, %ua fjforite\vél finiürrio-,
rum Epifeoporum confilio, math immutare fëntèntiam>
meo ac Coépifcoporum noftrorura confilio vel iudicio
confirmai, vél immutarilecundumregulas facras debu-
erat. Qu* verb itidicia de huiufînôdi exceflîbiîs régulai
fàcræ fententijs diffinitiuis décernant * hic inténtan-
âp ponëré differo, quia ficut Papa Simplicius dieir,'No-
lumus exaggerate qua gefta , fin i ne cogamur iudicare quaiufta
fin i. ~ . ; .
Hæc autem ><$ia* nupejrCoûWtegulàs fàcraS egiiti'm
fublcriptione detéftândidecreti ,& in compilatione qua-
rundam fententiaruni ex Epiftolis Apoftôhcæ fèdis Pontificum,
fluam mihi, vt fàpra cpmme|noraui, mïfîftij contra
bi Kuins lênfum & EuangeliuraLuci demonftrat diceiis: LufJ
Et fitfir omniammanalaiiftcäiuulgabAtittiT emtitiverbahat. ,
.Cuius verbi,diuulgabantm : fenium Beda fequens, beacum
Ambrofillm ita expo fuir, facta fama, innotuit ib- |
doius qüotjue, vt ipfe.dicic, aucfcprc i'uuio, expofuit a di- 1
eens: Pmmuiga tum tS fortufnUttin, vtlex iu im pm tA g * t
tu, &promtilgMumpropm, ai omnium m t t t tm é totiuivulgi
mtïtmtum. Et f P t A N C. vhutn iuperadijeiens verbum»
estera dicit fimiliter ; Promulgatum ( inquiens) eil foras âss.
prolatum velconflitutum, vt lex dtcitur promulgata ,promulgo-
tu>& autem, ad omnium notttiam, & totius vulgi intimatum»
Prsterea Glolis äntiquörum taliter hoc verbum explana-
ueriint » Promulgdns ,porrig£tts : promulgate > edere j promulgat,
profert,promulgat,crefcit,incrementat,pfbmit#r*dicat,pronuntiatypŸomulgatayprolataidepronfytapjppagata
priuiiegium metropolis tiiæ, vbléns ilia aduérfum
Sanëti Spiritusfcica defendere, qüæ tibi non licuit age-
re, fiiëntio præteriré bon yaleo. Attende igitur diligenter
atque intelligenter, quid beamsL'eo ad omnes Epifi o- :
pos per vniuerfàs Prouincias Conftitiitos diçat de omnium
decelïorum fiiorum Epiftolis ’j f Omnia ( inquîèris)
decretalta confiituta, tam beata recordationis Innàcenfij, quant
omnium âeceffor&n nofitoriim ,• qua de Ecdejiafiicis ordinibus,
& Canonum promulgua fuht difeiplinis ,ita à' vejiradileüiône
euftodiri debere mandamus ,ytjiquis intlla comnkfent, veniam
Jibi deinceps nouent denegdH. Aduerté quoniam ilia dicit
obferuanda, qùæ à decefïöribus luis de Èccléfiafticis or-
dinibus,&Canonum promulgata fiint difeiplinis. Qua-
propter, quoniam de hoüo vire tuo âdhuc grammatics
arris, muftum 8c ponderatiories verborum ebulliunt» Primo
videamus de yerbo, Promulgo, vnde fit per coniuga-
tiônis déduûionem, Protnulgatum ; Ex cuius plurali numéro
hic Léo-poluit Promulgata. Quia etiam pan'ni ve-
teres quæfiti funt, quibus Hieremias fuffultus, laniujac
fûâuius edücèretur dé lâcu j in'quo miflus fuefat, quia
DJcutus fuit in nomine Domini ; qùærenda nobis eft prifi-
corum au&otifas & do<ftrina, quibusvaleamus tutiusex-
pediria circiftipófita nobis omnibus metropblitànis à te*
mulcipula : & vt cèrtius credas quæ de hocetiàm verbô
dicemus, reuolue libros vetèrum > & ilium nihilominus
códicem quondam mèum > à fobrino tuo Anfelmo re-
ceptuif, 8c tibi à me præftitum, led poftea, ficut ne® q u o t
dam alios tibi à mé commodatos obten tum, & inuehies
dixille veteres, Promulgo, Protno vitlgb y1 fiüe Prtmum invul-
gus cdo. Et eflè hoc' verbum',' Piomtïlgb , fecUndum'régu-
lam Grammatics aimscompólittith ,'vt qnibüfHam pla-
cuit,exduobus corniptis', Prtf/»o &vulgo: Et,vt quifcuf'
damplacüit ,éx dubbus integris i Icificet Pw,prspontio-
n é ,& Vulgó, fient & Produco] à quö hmplïci v é r b o ,r « ^
cómponitur & Diuulgo. Vnde Cicero explanatrö verbo-
rufti lènfum AicxtPröditüm , memoria tradituim prövufgu-
tum) provVlgauit,expofuit,prodidït ',elocütuseH, effatus eft, refob.
tf. I
Greg. Miii
Ji&.jl.c.j
patefufta. Et hoc*
vt Prilcianus , prspofitis de verborum explanayone au-
doribus, dicit, iple omnibus validiorvfus oftejsdit. Dif-
ferentium vejp ferifiis int^r dïuulgata> fecpxâuulgatayfiue
promulgata,enttcleztQxes verborum hanc völuerunt eflè»
yt diutilgata fimpliciter tantum dicantur ad nbtitiam omnium
propalata; prouulgatavc ro^vel promulgata, ad conler-
uandum décréta, & in omniumnotitiam5vtilla-finere-
fragatione confèruent, depompra, intelligantur. Vnde
bearus Gregorius ëxponens lèntentiam Domini ad lob
dicéntis; N«w^M/d aUigabif Rinocerota ad arandum loro tudl
Safe jinquit, vidijfe mem m in i, quod cum feaiferiendum gra-
utter hie Rtnocerot accetideret, & quafieleuato cornu befiiolis minimis
mortis exilia , damnationemque fabicäis immenfis terror
rib us intentant, rlpentefonttfigno crudsimprejfo. omneinfeini
cenditim'furoris extinxit > conuofus minas depofuit s ty quia ad
deliberata progredi nonpojfet, ligatusagnouit : ty nonf luminfe
iras edomat, fed fubiectorum etiam fenfibus omne quod rectum
eil inferere feßinat t vtque omnes fanetam Eceleßam ex intima,
cogitat'wne veneretttur y exemple ipjefuahumilitatis demonfir at.
Et poft aliefhanta ; Ad horum durit iam äjfoluendam nonnun-
quam fan fta Ecclefia, quia propria virtute nonfitßett, Rinocerotis
hum ,ide il, terrentPmcipis opitulmionemquarit>vtipfefuper-
iacentes glebas conter at > quas Ecclefiamm humilitas >quafipla-
nities vaUiumpcrtatshasitaqueglebas Rinotßros pedepremitac
comminuit, quiaprauorumpotentumqueduritiam, cut Enlefia-
fiica humilitas refiftere non valet ^principalis religio ex poteftate
dijfoluit ; quod , quia foU'djma virtute agitur , vt terrent regni
culmina ad proueäum regni ealeftis inclmentur, reäe nunc dir
cituris out confringetglebas vuUiunrpoil te. Et paulo pom
Qms ergoin initio nafeentis Ecclefia crcderet, dum contra earn
illeindomitus Principatus terra tot minis t y cruciatibus fauiretl
quia Rinocer si fie beofementem redder et, ideiliacceptumpfadi-
cattonis verbum openbus repenfaret, quis pojfet tunc infirmorum
credere quodeiusaream congfegaret?Ecceeftim modopro Ecclefia
leges promUlgat, qui dtidum contra eamper varia tormthta
fduiebat. ECce quaslibetgentes capere potuerit, adfidei illasgra-
t ia S fuadendo perdusit ,eifque aternam vitam indicat, quibus
captis pra/entem feruat. Ecce de origine Ämonis, & pro-
prietate fènlhs éius quidlènlèreMaiores. Nunc videamus
de proprietäre di&orum beati Leonis -i qui mandauit,
Omnia decretaliaconfiituat, tam beatarecordationis Innocentât,
quant omnium âecejforum fuorum y qua de Eccléfiafticis ordinu
btis , & Canonum promulgata funt difctplinis, euftodiri. Vnde
primiitnnobis fdendum eft, aliudefle promulgare lacros
ordines , 8c Canonum dilciplinas, aliud promulgare de
facris ordinibus, & Canonum dilciplinis: iieue alwideft
iutitynarrauitinüntMMtytndicduïtyidcutuseftyVerbumfècïtidif- promulgare leges,&aliud promulgare de legibus. Profer
uit, dijputàuity traftauit,fermoridm babuit, orationem habuïty
or fus eft, &huius vèrbtfimplicis prateritum. Noniüs Marcel-
lus inlibro, qüémïnfiiîpfit de próprietate fgrmonum po-
nens, dixit, vulgauït, honefte pofitunPviléhabtàt, & quafi in
vulgus dédit. Dè cOmpofi'to gutem hoe vetbo, quodeft,
PromülgoVavAiis in gloffis fuis dicit Hoc modo ; Promulgua
ri lejfis di&ntur ÿ cûm ffùnum in vulgüs eduntur. Habet igitur
.ferframcolùpôfîfiq,^
nifeftare, tdéfedg lo ll 'i àütêm pr&hutgauit ac fiprimum in
lihiùs vérbi fimplicis
ibid.c. 4.
mulgare autem leges, eft leges condere; promulgare vero
de legibus, eft deillisiudicia fumere,& fecundum illas
iudicare, earumque obleruationem ,8c iudicia omnibus
ihtimare, ficut Skn<ftus Auguftinus in libro de vera reli-
gione oftendit, dicens: JE ter turn legem mundis animis fas
eft cognofcere, iudicare nonfas eft. Lex tpfa etiam ipfefit fecundum
quatn wdicat omnia, &dequa iudicare nulluspoteft;ficut
in iftis temporalibus legibus , quam quam debts homines iudi-
cent, cumeas inftituunf, tarnen cum fuerint inftituta atquefir-
mata, non licebit iudici dè ipfis iudicare ,fed fecundum ip/as.
T)Jmfc. L V. Ctpït.
j Condiior tarnen tegum temporalitim,fi vir bonus ejltyftpiensyil-
ivfi ipfmconfulitaternam, dequa mlli anima iudicaredatum
eft# vt fecundum eimirmnutabtles régulas , quid fitprobentpore
iubendum,vetandumquedifeernat: : Et in libro Confeffionum
Spirit ales, ergo, fiue quiprafunt, fuie qui obtempérant, jpirita-
Uterindicant. Sacros vero ordines promujgare 4 eft 4 Domino
conftituere. lpfi( inquit ) inuocabunt me & ego bene-
dicatn : Scilicet Epilcopos per Epilcopos, ficutperApo-
ftolqsà Domino ordinatos., Mathias eft ordinatus Apo-
ftolus;&per Prophecas ac Doétores, qui & Epilcopi, ae
Apoftolierant, apud Antiochiam iubente Spiritu San-
tfto arque dicente } Separate mihi Barnabam & Saulumad
opus minijlerij, ad quod elegi eos, ipfiBarnarbas , & Saulus
fiint ordinati. Et per Moyfen à Domino ordinatutp
Aaron &filiumeius Eleazar, & per eos redqui minores
Sacerdotes ordinati finit. Et congregans (inquic lacra.hi-
ftoria ) M-ayfes LXX. vftos de fenionbus ifrael, quos flare fecit
circa tabernaculum defend/tque fyominus per nubem & locu-
tuseft aiDeum, auferens de Spiritu qui erat in Moyfe ( Iciiicet
nontollendo, fed, in alios propagando, vel promulgan-
4©)tydans L^ X .v ir is . Qui fpidtus & Moyfi dicitur,fic-
ut & fpiritus H e l's vqcatur, eo locutionis genere, quo
8c Dominum in oratione petimusj Pantm nofirnm coiidta-
numdano . isbodie. Dei enim idem panis eft & fpiritus > à
quo ilium ex muner&dancisaccipimuâ, 8c noffier fir vera-
citer per açcepdonem, qui ilium ab eo açcipimusr Cum-
que (inquit hdforia) requieUtJfet in eis Spiritus,prophetauerttnti
nee vitra cejfauernnt. Quod ficut Moyfes Domino ( in quem
non cadi t obliuio, qui tarnen dicit; Rccordabor pafti feede-
zbmet),adobtinenda q u s petebat,Païres obtulit , dicens;
Memento Abraham,ifitacytyMcobfiruorum tuo urn, quibus iu-
rafiiyiâ eft, firraa polltcitatione dixifti. Et Epifcopi commémorant
in ordinatione presbyterorum, vt ipfe, quod
fiiumeft, ineorum ( videlicet Epifcoporum ) minifterio
exequatu r,d iceutes :Sic in Heremoper L X X.vtrorumpruden-
tium mentes Moyfifinritum propagafii , quibus ille adiutoribus
vfus ifi.popub, innumeras multitudines facile gubernauit ; Stic
& in Eleazatro , y & Itbamar filiis Aaron paterna^lenitudinis
abundant/am transfudif i , vt ad hoftusfilut.a.s, &frequen-
tiorisofficij facramenta fufitemet minifierium Sacerdotum. 'Hac
prouidentia , Domine y Apoftolisfilij tui docloribus fidei comités
addidiftt > quibus tllicnrbem tot urnfeCundis pradicatoribus imple-
nerunt. Quifcilicet Epifcopi, 8cpresbyteri in primordio
nafeentis Ecclefis,& vfqué nonadparuum temporispro- ;
geeflum, vno nomine infingulisofficiis vocabuntur, .fic-
ui in Epiftola Petri, &fn Epiftolis loan nis,& in Epiftolis
Pauli minifeftatur ; Et 'ficut Hieronymus âd Euagtium
presbyterum ex audtoritate feripturarum oftendit. Sed
&reliqui per eos , qui à Domino ad hocconftbutifunt,
Ecclefiaftici ordines,pro«aulgantur , eorum fcilîcet mi-
nifterio , Domino, quod fuum eft exequente. Öe facris
autem ordinibus promulgare,eft,qui,& quot fint, 8c qua-
les,acqualiter,&àquibus, vel quando fint ordinandi, .&
quomodo, aoquantum in fingulis gradibus debeanc mi-
niftrare ; qualiter etiam ab oftiario vfque ad fummmn
Sacerdoriumquiquevaleantprouehi, & quæ fintexeis à
fèdis Romanæ Pontificibus promulgata, omnibhs in Ec-J
clefiafticis dogmaribus exercitatis confiât elle notifE-
mutn. Ec quia inde quæftionem non moues , luperfluum
duco ea dilferere. Quia yçro, vc fuperius dixi de legibus,
&fàcris ordinibus ( quoniam aliud eft, ieges^8c fàcros
ordines promulgare ; 8c aliud, ficut oftendi, de legibus &
fâcris ordinibus promulgare ) oftendendum eft , quia fimiliter
aliud eft, fàcros Canones promulgare ; 8c aliud
eft', de facrorum Canoniim difeiplinis conftituca decre-
talia promulgare; qui namque fine Canones de quorum
difeiplinis promulgata adeo confèruari à Sandto Leone
Papaiubentur, Vtfiquis in tlla commiferit, veniamfibi.dein-
ceps nouent denegari ; memoratus ab eo ^eacus Innocen-
tiusindilciplinaexeifHem fàcris Canonibus décréta y ad
Vi&ricium Rotomagenfèm Epifcopum patenter often-
dic : Si qua .(inquiens) caufa, vel contentions inter, clericos,
tam fuperiorit ordinis,quam etiam inferior is, fuerint exorta, vt
fecundum Synodum Nicanam, congregates eiufdem Prouincia
Mm (
ta : Si qua autem maiiïeïcaufa in medio fueritii 'db.:ôtuik |p |$ l
dem Apoftol cam ficut SynodMfiutuiiyfciUctt, Safdicti.fis ; f t
vetus coufuecudoexigic ; pojhudtcium Epiftbpalè. nfcïulurà
Etàd Alexandrum Anriochenmn Epifcbpüm : 1 euoluen-
tesy inquiry aufioniatem Nicxua synodt» qua virim orhnium
per orbem te n arum mentemexplicdt Sacerdotum * qUiceufuit be
Antiochena Ecclefia, cunftisfideltbm, ne dixerim Saccrdoiibui\
ejfenecejfarium cuftodire , quia fuper diocefimfuatfr pradiftarh
Ecclefiam > non fuper aliqUain aham ProuiHcràtn rc’cogbofdmUs
conflitutam. Ec inde proinulgàùit de ordinaribhe métro-
politanorum j.quoriim plures ipfa Ecclefia fubiedos ùbï
habet, ficut Sc Alexandrinüs Epifcopus ex antiqua ton*
fiietudine, & Theflaionicenfis Epifcopus ex delegatiohfc
fèdis Apoftolicæ. Et ad Maccdones Epiftopos , ex feif
dem fàcris Canonibus apud Nicæam confticuris | proiïiuU
gauit Nouacianos ad £ : defiant veniencès per manus im-
pofitionem in fuis ordinibus recipi , & ôpinïonem eorum,
quine in Ecclefia fcaiidalum lierec,- Anifiùm fequén-
duminrecipiendis Bonofiacis , ab epdem Bonofo poft
damnarionem lîiam OTdinacis,maniFelte refelkt. Sed Ôc ex
præfàtisNicænis Canonibus promulgauit Pàulianiftasad
Ecclefiam yenientes bapcizari;alios autem ab Hæreticis in
nomine fàniftæ-jTrinitatis baptizatos non baptizari debere.
Et Zofiraus ad vniuerfos Epilcopos pe^ Gallias,& fepté
Prouincias çonftitucos, -dccretasinde diidplinas promu!-
gajas diçexit. Bonifaeiüs qUQqueadKufticuin Narbôneü*.
fèm Epifcopum hinç ica dicit p fM t f inquiens1 ) bid tur
incognito Synodi cenftitmo^ïcdna-y qm iia pracipit ^ vt ea-
dem proprie verba ponamusy per vnmquatnque proàinciam ius
metr jpolitanos fugulos habere debere , neç cuiquam duos efe
fubieitas : quod ü h , quia aliter credendumnon eft , ’ftrüandumi
fancio Spirîtujiiggerente , fibimet cenfuerunt. Et paulo poft:
Quodtdcirco dicimusy ytaduertat durit.<s tua. adeo nos Cano-
numpraceptaferuarei, vt ira conftitutio quoqüe ntfira d'ffiniai-t
quatinus metropolitanifui vnaquaque Prpuinciqin omnibus rei
bus ordinattoneni ftmper expeftet : Et Carieftinus ad vniüéL-
fbsEpifcopos^erViennenftm,&>Naib'oiîeHfèth Ptdiiih4
ciamconftitutoslaibit, iimiiirci & ad vniucifos Epifcô-
posperApuliam&Ca^hriain eqnftitoios^^Nullif inquit)
Sactrdotï fuos IiceauCanones rgnorare , m e quïcquam fàcerè
quod Patrum pofiit rendis okuuirs. G/st etiimà nobis ris dignïa
feruabitqr ,-(i decret ahum norma Corfu-mov inn pro rd/quorum
libitUylicentiapoptdispirmsffqfirangatur ? Ec npn fqlùm jfti lui
decefIores-,;fàcr'oLum.Cà'noHijin , de quorum difeiplinis
dccretalia confticuta .prbmulgaueiunt, hoc mddo ( vt
præmifi J eofdem-làcros Capones ad auitoritatem duxe-
runt? fèd& Damnafùs ad Ik d f|n q ^ | ira in Obfèruationé
facrorum Nicænorum^Carionum , ficut & in fide ad Ec^
clefiamredeuntes fubfcribeteiufierit, verum & fiicceffo-
res eiufdem beati Lepnis, vt de multis quofda?» defignem
ex nomine,Hilarius fcilicet, Simplicius, Felix, Gelafius,
Symmachus >Oxmifda,& beams Gregorius, eofdem fàcrosCanones,
fed&|tlia Concilia,quæ Catholica Ecclefia
recipic,«feruat acveneratur & Apoftolica fedes doci^y elle '
feruanda , in fuis d,ecretis, quæ ex eorum difeiplinis pro-
mulgauerunc,ad auëtoriratem deducunc;præcipientes,vt
in finguli^làcris ordinibus, arque in fingulis fiicrorumor-
dinumdignitatibus, Canonicam iiormam tenere, ferua-
re,atçuielèqui procurent, Etnuilt ab eorum conftitutione de-
uiareprafumant. Nullique eifdem facris Canonibus impune ob-
uiarepraualeant. Nulli mam fuum arbttnumadquoslibet iudi~
cartdos fequanturfidperreftum eorum tram item * non dcclman-
tesaddexteityn nequeadfinifiram , incedant, &finguli f ( ficut
ijdem venerandf Çanones decreuerunt.) obedient tam,quam
àfuis tninoribus exiguntfiuis mdionbus reuerenter dependsnt, ty
ficut non voluntgrauis oneris farcinamfene :> pa nohaUdeant
alias tmportabile pondus imponere. Nee dé obfeurts , vel dubiis
conftituere, quodpraceptu Euangelicis contrat turn , & decret is
Sanftorum inueq/atitr adtyrju»:. Etfinguli men fur am & ordi-
nem d Deofibi deer stum per eofdem facros Canones ftruent. Sed,
&ifdem beams Lép feribens ad Anatbolium Conftanti-
nopoli tanum Epifcopum,làcroS Canones,de quorum difeiplinis
fuadecre.uliaconftimcapromu!gauit,ita comme-
^ ^ morat:54«Äi ( inquien s)illi& venerabiles Pane*, qui in vtbé
Epifcopis, iurgium terminetur,y &reliqua. Ecibipoftaliquan- Nicana ,fai rilego Afrtocumfua impietate damnat/^ , man fut as