Eccl.fi.
m a .
Tue.-:.
MMth.'î6sj
B
implïcitï fupewtlur ,faiïà font eispeficrma defftforaprioribtu.
Melius enim era t non cognofcerevmm iußitia, qudmpoß xognitip-
nem retrorfum return ab co,qüod traditunfefi illis, finitô manda-
teÇontmgit illis illudveri ptouctbyCawreuerfus adfutim
vomit um,& fits lota in vo/tfte&fà/Bri.Qriiauaque nihftpföfit
homini h£c folabaptifmi ablutio,fifubfeCuta fiierintope^
radùboli.rcftamr quidam fapicns^diGic: Quibapti^atttra
mortuo, & iterüm tangit mortuim, quid profuit lauatioeius
Tanqujfm dicerètt Qui lauatur feaptifmate ab operibus
mortals ,& cmvirnamortalia poftablutic>nem admirtit,nihil
ei profuit quod, loiüs fuie. Hinc D ominU s -per Ifaiam
adtnonçtjdicens : Lauamini. mundi eßote. Lauatur enim &
rnundus cft,qui"&perbapthmum præterita crimina diluit»
& poft baptifmum recentia non admittiri Sed qüid fi tonr
rigerftpoftha.nca|xlutiotïem, ftolamlördib us peccatorum,
inquinartfNullus de veoiade Iper et>fi iterum lauari cupit.
Reftatenim adhuc&aliud baprifma» quo momentis ßn-
gulis baptizantutpüblicani & meretrices. Etquod eft il-
lud,nifi fons lachrymartun ? In quo videlicet Maria poft
luultasctiminum maculas, & Petrus-ablutus.eft poft tri—
namDoiuininegationern.Sequitur: ' *
Et fecit nos regtium & facer dot es Deo fypatrtßit-
Omries eledfci, per hauefententiam facerdotes,yocan-
I tur,qui ^pra regesfue rautappeilari. Quia eniiucaputme-
Hçprum rex Si fàçerdôs eft, congrüéter & membra capitis,
reges 6c làccrdot^Vocantur, quibus per Petrum dicitur:,
Vosgenusßeäum,regaleficerdetium.lpliztehxm faut reges, i-
pfi & àcerdbte^ipft&alcaredpfi&lâcrifi.cium: qüia & tu^
muitus carnaliam viribrüm contra fe infuïgentes,vt reges
refrenant.'&iiicrificiu mortîfiçatioms Sdaudis, vt facerdo-
: tes,Deoimmolaint;&: corda fiia igné compü&ipnis tanquä
^ ait^efuCc^idunt^ corpus lûümàpræfenris feçuli volu-
putibus moitiißcaftt,vt hoftia v.i Ua fiant. Quibus per Paulu
dicitur:bfcj^^(?.Wrper^i/i^<>rdMW Dei, vtexbibeatis cwpora
veßrdhößiam viuentemfinäam > Dwp/^ff»fe?n.Qicàturïta-
- que! [ Et feci: nosjegnum&facerdotes Deo &patrifio.^ Ac fi
dicéretür: V nigeninispatris,rex& lacerdos nobis effedfcus,
eledos fuos quos reges terræ elfe conftituit, facerdotes
Deiipfiusopefis effe&u monftrauit. Quqd autem dicitur,
Déo & patrijiiori duæ3 e triûitate perlonæ,fedyn^ perfona ;
patrisin£nttari videtur: quanqüâm Ipmraflan&us (ècùn- !
dumprbtuilîàmuitëlligentiæregufam ibrintelligatur.Mo-
ris enim diùiiiæ Icripturæéft•£ ita læpe dé vhq.quplib.ee eq-
ram prohunciàtë; Vhde & Apoftolus dicit :pnedi£twpeus
& pater Donuntnoßnlifu c/q^Deùmrdlicët& patrefa.v-
namperioriam affignanspätris, tanquàm ynus idemque &
Deiis pater fi t Inter hàec autem agartius gracias coriditori
nöftrö>quidioc donum accipere meruimus,qui ex feraitu*
rêdiabolîcædomin.ationisad regnUrn,&cx ignobilicon^,
üerüribne ad lâcerdotiùm æternum trànslâti fiimus. Re-
ipondeàmus moribus tantæ pjetatis vifceribus, ac pro tan-
tis murferibuis,pro tantis beneficîis collaris,dicamus fîngù-
H, dicamusomnes, dicamüsvo.cibus corporis, dicamus
fenfibusmènris:
jffiglominficukfécidorum.Amen.
adterraih feplqmitâonis perdüxiî : çurrilhube lu per taber-
naculum teftimonii deftendiriln nvibe gloria élus homini*
bus appahiit. In monte làndo coram triBus difdpulis, in-
carnato Qei verbo in maieftatis gloria refujgehtey Mqyfen
& Eliamnui3es jucida obumbrauit\ de de eadem niibè y qx
paterna ihfonùit: Hiteßfilius meus dileäus ßn quo mihi bent
complacuit.Gum nùbe,videntibus apoftôlis,cæiospenetra-
uit,cum nube& in fine yenietjiicut fcriptum eft: Videmiltu
ilhseleuatus eß ,&nubetfufiepit earn ab otulfeeorwi- Atque
po&,$%xi<£:Hidefusquiajfiwpto^ inuluniyficyeniet
quemadmodum vidifiu eum euntem incaium. in nubibus et-
iam',adueniente Domino ad iudiciumjfecundum ApQfto-
lifententiam}rapienturrandiobidameiinaera5<Si;ficfem
cum eo ertint.Hociàne in loco fi ndbes elementorum
4HuHn I.
■Th'JJ..
per . I ■ 1
lecundumlitteramintelligamus,fciendum nobiseft, quia
diuerlîtaSnubmm erit. Nubes liquidem eritblanda, qu*
Iàndo&qbùmbransi& protegens, ab ighe lèculum eremite
defendat.Nubes aute^i erit terribilis icuius ftagoribus
reprobi terr'eantur, cuius fulminibus pppriniantur- Sèd I
quia ih ha*Apocalypfi i^jrîfacilcluxtà litteram quippiam
fentfédum eftjdicain us.de bisnubibus,quasindiuihisvo-
luminibusmyftice politas elfe cognofcimus, cUm quibus
etiaro ad iudicanduhi Dominum venturu non dubitàrhùs«
In lacroitaquc eloquio cum pluralinume.ro nubes ponun-
tur.prædicatores lànâos delignanr.-cum yero lirigulari nu-
besponitur.aliquanto manfuetudinem Dominiirieledos,
fimul animaduerfionis vlripnem in reprobosfiguraliter ex-*
primit:aliquädoveroilluminationeiuftorumilimulöcob^
caecaripné reproborû oftendit:aljquando etiamipfu m cor*
pusredemptoris figurât. Nubes enim in feriptura lapia cu
plural i numéro ponunt,ur,prçdicato.res lânbtqs deßghant,__
licutllàtas propnëtadé eisadmirandp teftatur, dicens : gut: ifiùsd.
funtifiiquivt nubes volant ? Refte.autem prædicatores laiicti
nubes âppellaBtur, qüia & munditiâ mentis ieues font, &
prædicationis guttis corda audientium rigate non delïftüt.l
Gum verofiogulari numéro nubis nomen in terleri tur, àli-
quanto mrmfîietudinera Domini in elebtps, limulqueani-
maduerfionem vltionis oftenditin reppobos. ficutinNu-/^ ^ J J
merorum libro 51 hiftorialiter fa&um, Sc mÿfticé figura-
tumlegimus:quialoquente Domino ad Mo jlènôc AarÔ, | ,
murrau rauit omnis multitudo filiorum Iftaelfcquenti die ®
contraMoylèn & Aaron,dicens:FwinterfeeißispopulumDo*
mini. Cumque oriretur lèditioy& tumultus inciefceict,
Moylès& Aaron fugerûcad cabemaculuni foedèris. Qiiod j
poftquam ingrelîî font,opérait éos nubes, & appâruic glo^ j
ria DominiDixitque Dominus ad Mpylèn iRecedite de mç-1
dio huius mulùtudinis^eûam mine delebo eos.Et infra: Iam egreffi' ibidem.
efiira a Domino,&pUga d^f«r.Écceetenim,Dominasfugi-
entes Moylèn de Aaron,nube protegit:contra murmurantes
yero, ex nube incendiîfulmenemitririlnquib.nimirü
yerbis &aiftis,patenter inripitur, quia ineo quod fidèles
fathuloSjMoyfen fiSpAaron,Dominus in tabeniaculo nube
protegitjinaaluemdo èiuldempii creatoris arque pro-
tedtio ih eleéloSiper eand erivnu bem figûratur. liCep V erp
qüod iratus fulmen incendii cohtla aduérlarips de pube
iacula t ,ani m ad u erfi o vit ion is ei u s inrepro bös exprimitur.
j Aliquanto autem eiulclem nubis nomine illuf.unatioiu-
1 ftorum fimul & obcïca ti odefigna turi Cùi glorià riifi ei qùlnos regeS & làcerdotes fieri voluit.* | niquor u mj, ficü| ih
& e«i c„uJi Lno*s rre«ge«s && fiakccecrtddooteoes ecffFFeecciitt,, ffiilliioo vviiddeelliicce«t && Exodo & hiftonalitergeftum &figuraliter gerendurnde
patri? Vbicertilfime ambotum {htelligimus charitatem,
qu*eft rpirituflanftUs;C7Mrir<Be«i?« Deidiffufiejlin tordibus
tiofirii per fimtumfmchini,qm datus eft nobis . Bene autem nori
fibi, fed ei a quo accepit, pro his ecclefia tribuitgloriam.
Hincplalmifta: v6 ccmei'usele£ti dicuntjNo» nobis dom me
ffidm. ii). nonnobK^fednommituodagUriam. Hinc DdminuJ&ad Apo-
Matth.y : ftQl0 s diziisVideantvepabonaopera.&glorifcentpatrm ve-
i jkumqui in caliseft. Hincde Petri paffione cundem redem-
ptorem dixilTe lphannes refert: Hoc autem dixit ,fignificims
, qua morteclarifieaturus effetDeumSet^iivt ty ,
Ecceiienitcurn niibibas.
M%-WÊÊHk__ num fiicramentum __ ..........vpcabulo mÊÊÊKKÊK^hublum Êft^. lignifi'„ can
credimus, quarum mehribnem ifrequenter d Igiritufahdq
fighatunquia populum Ifrael deifigyprp exeuntem, angelus
Domini prxcelllt cum nube, perfëquentibulqaëi^gy-
priisjfcriptu m eft de éo, Tollens fe angelus D ominiqtupfacede-
batcafira ifrael j abijtpofieos: & cum eo pariter colum ba nubis, ,
prior a dirntt: ens poß tergitm ,ßciit inter caßra Mgjpttdrum & \
caßfdlfrad. Et erat nubes, tènebrofi & illuminans nocltm ,'ttavt
adfe inuicetoto noltis tempore non valerent acceiere. Quod mi-
rum yalde eft.Si nübesjienebrölä ërac, quomodo hpö:em
illu minabat,nifi qüia & populo Xiraril fulgbris lumen pra:-
bebat^c Aigyptiorum oculös excacabac ? Quod, yidclicet
iuftointetnoque Dei iudicio & quocidle agi tur t Sc in no-
iiiffimisagi creditut: vc vnde.cleèli illuminantür, inde reprobi
obtenebrencur- 'Aliquanto vero hubis vocabulo
Exo.ij. -
Exodil1 in diuina feriptura fieri cernimus.Cum nube'qnippe ompB ^
Matth.v f. païens Déus filios Ifraclde Ægÿpto eteuncea|^eeH%ge Xdieiurm Ægyptum.
pprpus Dpnriniexprimitur, ficut prppheta de eodem te-
ft a t iu,d icens: V.ccefed'et Dominusfiper nttbcm leuêmi & ingre- W Ï 9
P #
gyptumintraieeft.affmnptamcarnemexbeataviL-gipeVdi-
uinttühs fuie potentia-praefidendo mortalibus oftendere.
'Queic.hubesredeièqis efièdelctibitur, quia nimiijüm.in
carne redeta ptorisnoftii nullius peccari grauitudpreperiT
tu r, quantum in fimilitudihem tarhispeccari'apparuillè
peihibetur. Gum iftis fi qüidëmnubibus ventiiru m elle âd
indicium humanigfeneris redemptoré, yçraciter fatemur.
Venict îv.cum nubibus prædicatoLUm.fiçutde illoperp.ro-
phetam.àmaxt vïtcevenietdominmadindicium cum fentóribus
p^tf/i/wi.Venietauterh cum. nube manfuetudinisjlîmülque
yindiftævltiQiris.-qhia&juftosabirafurorisfuimifericob:
ditertegens, blandèad tegnum voedbitt & reprpbos iudir
dodarhnationis leueritér ad laci profuhda minabit. Illis
nahqué dieet : Ventte benedictipatris meiypertipite regnum quod
vobis parat urn ett db origine mundi, iftis aütem i Difcedi- e À me
maledïcli in ignem atermm y quiprapardfus eft diabolo & angelis
eius. Veniet vero.cumnubc illumiKarionis& obc£Catiohis
fimuiï quia & eleiftos diuinitatis. lux luceperfüridët, qupi
rum vox in p&lmore£opat,)dicens1^ ApudteeSlfohPpiu, &?in
/tfWZKCf«oridel'iwf«/«we»:&reprobosmançip'abitinteiie-
bias exteripres, de quibus lub perfona vnius impiialibim-i
citmiToUaair. impiusne videdtgloriam Dei. Rmluraq^ih cuam,
ge\icrholliièeum,&ligatïsimanib.&pedàbfipusymitt}teeufiin.
timbras exteriores. C ^ c vid elicet [lubesillamlnatiönisatq;
obcæcatiôiris,fi<^ttinExodolegimusvagitvLtotono6tis
temporefiliilfiaelatquèÆgypriiadleipuicemrionpoiTint
accejiere, Is Vb jproculdubioOrigénis ïmpipm dpgma 'y% -
cuatum.eft, ciiin æternx no&is.infïnito Ipatipneciufttad
impiorumnec ini qui ad iuftomm c onlorria tranfire polie;
narrantur.Vnde&inetiangelioçhaosmagnum'intervtrbf-i.
quepofitum perhibetur,nc devcrilq} partïbus libi vnquam
appropiuqmirepofie credantur.. Vfcniet etiam Cum nube,'
atqueinnubecorporisfui,ytfimuleum&elèöti&reprps-
bi in iudicio alpicientës cognolcant,ficut löripcuin eft: VïieA,
bitomniscarofalutareDeimjtrt. Vnde hicquóque apte fub^
iungitur: ®
E t •videhit eum öpinil octiltes i dv qui eunt^ùfitge-
runt.
Omnemlarieoculum vfirato Icripthrx VQcabulö, pro
•omhihomine pofitumhipelIè'cognolcimus,vOmnis. itaqj-;
'Ocuius eum videbit,lubaudi$v oj^inis hpmo quicünq; 'tune ;>
furrexërit,fiué ad vitam, fiue adlportem. Nonaütem ani-
malium , quitus non eft datum pp.ft mortenruelurgere:
quia nëc eispoft mottis riun.am yiralis jpkituS rem
quibuslôluslânguisadyiçam ptÖficit.VidGbitveroeumo^
nmis pculus j diótum ëft, in forinaïèrui ,.in qua ab impiis:
iudïcatus eft : non in forma diuinitatis, quæ ab ipfis yider^
npnpoteltQ^ætamenyiûpnliihQminisjhohyrpriushu.-,
milis. led valdeexcelia cunâis appareb it. Vnde & alteri.us
tranflatiQnisinterpreSjitacxppruitjdicens.-Fiiel'/r iüumom-
nisterra talem. Ac fidiceret : Talemeum tunpomues vide-,
bunt, qualem hic pofitum impii futurum non çredebant,.
de cuius lècundi aduentus potentia ,' idemiudex yenturus...
loquitur, dicens : Sicutfulgurexitab oriente, &paretvjquead
occidentmdtaeritaduentusfiiijbpinw : ^um vene~
rit pints hominit ingloriafua & pa tr ïs& fintlorum angelorum,
tune cohgregabunturanteeutn omnesgentes. Videbunt tune in-
credülæ natipnêiac falfiChriftiani,quis & quantpsfuerit,
quem in humiÏitate ppfitilm audire nolueruiip -Videbunt
Jüdæi & milites-Pilati,cuius potentiæ &maghitudinisfuir,
quem illùdentes'crucifixerunt» Videbunt autem non vt
iam fi cut prius contemnant, irridean t , infultenc ac larten-
^p^dvtpaueant^emantJugeant&triftentur.Cum enim
talèm yiderint,qual'emautripn çredebant, aut credentes,
eius praeceptacontemnebant :cbntemnentes>f;alla leiplos
lecuritate décipiebant: omnèsjemeripfps lera,pcenitentia
làméntabuhtuhVnde hùnçq[üpque congrue fubdicurt
P-*f l&ngentftfutrer eum ontnetii/ibusier/d. JÉ
Quos antqperomnem oculum,& qui Ghriftum pupu»-,
gerurn r defignauerat: hos nunc, omnium tribuuni fà&a
mentione,demonftrat. Et notandum quod tribus cûm terà
uaritiçftndentes.elationi’fuccùmbentes.horioribasexrol*
lelïtes » ih luxurirsdegentes, ' quibus yidéliëèt ééiribilitcï
d o m i nu s nî i n atur ,d icen s : Va vobis diuitibus, quia habttis conr
fiUtionemveßram. Qgibulqueruilüm Vanq làetantibusVper
lefttentiam alperx innedionis ait c Va vobis qui ridetis nurtc,
quiaplorabitis &flpbïtis. Qyis auteih^:lërmoiqüpd ëlôqujumi
quæ lihgua.huius-planiâus infelicitarèm exprimere valet?
Vbi & fi'amari0|mæifint l,achtymxj indürgentiam tamèu
inuenireyltra mirûmepoftunt.Pullàb^tiiquidpmmilèri
adianuamregni, dqleHtesatquelugentesidQminationemw
queihgemipantes,pûl(âburtt&dicent::Ofl),MÏ«e,rf(?»î/w^,<î-
prriwol'B.Sedabintus'IllisrelpoudetiuV^wriîrf/rôVoi^fyriè
vos qfti eßis. Difceßfi.i me opçrarq iniquïtatis , illïc tr'ttflems &■
ßriilor dentium Cuiu s aptem rei dplore le lugeant:, aperiiüt
.cüm dicitur,: [;Tlafigent fe fuper eum bmmstrtbus ierra.fTxii-
qaa.mapGtte 'diçetetirr : Etfi. mulcavum miferiarum liuftu's
ibieri.t,adepmparatiouenitamenfietus ex vifioheclarita-,
lisGh'rifti.hullus eric. Màgisenim tuhcdolebunr irifelices
pro eo quôd talem perd^deruntdominum, quam qüod
ihtp.matrocilfimuminddèrinttpr'mentttm.HihcHabacitc
eidem yen|a^ipdiçiâîçi Wïdibunt te,&dolebuntpQpuh.O fi
nunc pro pr?l|nrife Çnrifti peregrinatipne dolerent V P- ft;
miriçamore Ghrifti inceflanter logèrent, ne eis poftmp-
dûm ip (agio tiay Icibrii s ei hofieret in 1 y étum atquéror-
méntum.Qfirëmoüerehtbpmin|s^morem.lèculjdeordLa
bus f a i s & êondito.rism lèculorum tütis ampleétecenrur
cb-ricatis yilèenbué ^ea yérp fide quæ per dileëfcionehi o-
peratur, poliehtes^ àdco'nterpplandamcKarltatiseihsfadem
quém diliguritfpaffibus. renderent. intûitum. Ad
Sitiüit anima mearad Deuw * vtuum,quando veniam &apparcfa
antefacïemüêif in ches mapifeftatipne lâtiàriduf.ifepofl:
huias vitæxriîmnam atquc cgeftatemperhibdt, cum eide
làtiétate lànâiprum dicit : Satiabor dummamfefiabiturgloria
tna.&d cuiü sfihe divbio.npuiili mi aduenrus;claritatejn, lu-
mî r) ai^ia çæ li te nebrélcent, elcnïentaompia ignis caloreta-»
Èelèenb, çuiuspocentiavirtutes’commouëbumur/fcæli vt
liberinuoluentur. Ad çuiusvöcem , in i â u oçuli mortui
lufcKàbuutur.Eçq^ nie tantq^quis hic tam terriBilisf Illç
cèrte, illé » quem fiiperbi ataüé elariiniuimilitate pofitüm
contemprèiunt, cuîusyerbaprbnihilo: æftimanda duxe-
runt. file inquam, qui primu m miris &oceùhüs adüenit qui
taiiquamouisad immol^hdum duâus fuit, qui vt agnus,
cora^î tpndehtëlè cacuit ifiluit', nec aliquis eüm in platéi s
clanîantem aüdimt.IIle ytiqùejquvçonuitiavôpprobria,
rifiôiîes.alapaSjlputaiflagellàjf'pineam coronam, erucëmq^
fuftinuit. O homines, Ci talem qualis venir,co^tèmïiiris:
qUalis ventutus eft,cur nqn formidatis f Vèniet.cectè tem-
pü^.&propeeft, quando-isquihumilisappatuit-, excelliis
adüfeniat : qui priusyt agnu-. filuif, poftmodum vc pactuii-
eri?^Iamet;&c'uiiiyriunc patienîiain èôritemhiris,iram ex-
cipiatis,quandopartcm clâricaris eiùs non vtgaudéüOSiled
vt doteatis alpexeritis. Ne auté verbaDei effedium.habere
dubiteasj cumincefpolitioheiuramenci ea quæ prolara
funt,autor huius reuelarionis affirmât, quiprotinus lubd|t:
-Etiâmamèn.
Q^od enim cft apüd Lç|inos ttiani, ho'éapad Hebraios
amen, vtrumque autem adueibium affirmandi eft. Tant’,
quam ingeminando dicerèt: Verum eft, yérum eft. Verum
iraque eft quod d i&um ëft .Omnino;veru m eftmmtari noh
poteft. plangent fe fuper eum omnes tribus terræ. f Etiam
<rwe».]Sequitur:
Ego fnm a. & co,principium & ßm s , d ich dominus Deus,
qui eß, & qui erat, & ju t venturus eftomnipotensv
„ Hicmanifeftedeclarator, quia Iohannes ea quaririhac
reuela tione n ar rauit, non ileipfö prötiilit, led illepereum
yerba formauit >, cuius nunc perfonamfn leloquentemin-
troducit. Sic denique Pau[us quia hon ex leiplp loqÄere^
tur,infi nuauic dicens: An experimentumquaritis e in s qui in me
loquitur Cbrjßus f Sic etiam Dauidait : Attendue populus mens
legem meant ificlinate aurem veßram in verba oris met* N a tt
enim lex Dauid , aut populus Daùid : led perlonam
Dd 4 tx quo
Matth.i.^.';
M a t.7.
fßU lfontem
viuum. 'Pialàt'16.
wSemt.}. .,1
m m 1 a Ifii. 4I: Vr,
Mattel ic:
p/a lm. 77/