Theodors Abut ar a
ad mundum.inqaatn.niinciuiri.ex quo oïdinis. iBiftîmiiîeratexaneeliS.
a'utêx hominibusinon'enimexanimarttibus
radone carerittbusiB.îca eft. A.Cum i^itut hi eflèntfüà! Voluntatis
cSpotes.iopbrettace eius.quiroktcretur.etat obe-
dite.aiit non bbedite mitteriositem dicere ,vc ei iulTum éf-
fct!autaliquiinucttere.an ignocas ^loyfetn,&Hieretmä,
& aliosä Dèo fflilTosrediSalle, & dette aalte, äc mem mtndleriiobeundiaùtallàaffeaiohe
captés eXcufaffc.quouF
qüe Deus tnàlris vè tbis,& hortàtionlblis eis fuafit ! quid fi
Vfqlteadfinemvoluiireptp'etfeuerateïpeheseostanquam
libero'atbitriô pràeditosetatKoc. B. Siceïb A. Ionas auteur
Fugit a Facie Dprfiibï in Tharfis,cum ab eo miilus eft Nimüem.
B.Siclegimùs.A,Siigitürquiroittétentut,auttecu&-
rentmiflionem.>auta!iaj)toaliisnnnciarent,alterui^düarum
omnino fieri nccefle état, autvacace; ac ft uftraeuFcô-
1,1, um Dei i quia nôninuenitemt puncius, autiplumate-
mlifolio difccdentem , fieri iïbinuncium, St iuxùyyticr
v o c a tif fui c'ohfitii adminiftrum 5dèpetic cpiuectoicni,
&àiuultim,qiiod'qùidem,yttariodemônfttalik>aUenum
omrtino,& exttarittmd rcjjJidfgnicace état,petfeipium
minintaritemièrtnàn'ésfacereapuduo's de uofttis volun:
tatibus& rebus. mittete autem ad nbsaliquid animalium
tàtipbè càfcntium ,V«lhoe ipfumdiçere, raotdiemm eft.
■quàictiC'ceffe omriiqb état,y tDeus hàbetetali^uem ho-
mouftolyd eft, fuie ^ifentim, qui liberum atbimum habe-
l'pçif ^ votuutatem penitus a lua voluntate non dimdentcmdieqüc
difcötdauteiq ad explcndumorimia fuadcfi-
deria.qui eft films cms.coaternus, & per fe perfeûus, *&
eiuiden» cdiSüii, qutin Êutüis Sçriptutis.vocatut magm
eonfttiiangelus. * , . '3■ . ,
ÊQuidhabesad dicendum de Spintu iandtoï quidhoe
ppuseft? Cura fatif fitfilius, vtdixifti, ad perfcttionçm
’ptmcipatus,& tegni Pauls? A. Ptopiietas regnj optime legibus
tu ftimti eft, vt nihil qualecunque fit,pet iefaciat rex,
led qute eivideantiir,iubendo petficiat.Si quid eniro pet tó
faciaUmminutio efe& deiea io ,& tegni dqptéfâoiÿcnoB
dignitatis tegianquatrfhb têtu filins e ft' médius, rimüsyâl-
.deneceflàrium eft.&quod tegnum complet, haböe .infi-
pitas diuidas, Sc qua: cohfüminequeant, & thefauros, ac
multa tecondita,quiettintaott eft fpletldidns, & copibius,
& munificus,inops,& paupetfimo tex lràneft, diutttï igi,
turregalesPatris, iûntîpXê Spiritus iànaus, quichatrfma-
tibus icatet. Pàter-igitur pet l'ilium d it Spiiitum lanctuno
id eft.operariones.& gratias Spiritus fanai. B. & qbarc Fn
liusnon tribuitiêipiùm,vtfiatipfediuitiae ? A, QuiaficFilius
effet datot,& damm,quodnon polie fieri ,àprincipio
conftitummeft,cumdiximus alibd effe cognofcehs,&a-
liud.quod cognolcitur; aliud cfficiens, & allud, quod effi. |
dtiir.Ruèr igitur iubet regalitet;Filius petficit,quod Patri
placet, & dat Spirifutn ÉnCturo, çuieftdiuitiæ, Scpenus
bonorum donorurfi. atque ita reperietur^regnum pérfc
<5tum,bene compofitum,& nulla redefe<äum.B. At afite-
quam creatür®eflènt,)ion fiebant diuites » nec erantj qui
honores cuperent>äcproihde noh opus crat,vtâdeflèt Spir
e s (àh&tf^üid enim eo opüs erat? A. Venim o bone viq
opdreebat, vtregnum Deierfètex æternitate» ne in tçrp-
èore i & poftea perfiCerecur, quamuis ftuHus parriciparer.
Sicut Phüofophus & medicus cognitionèm,&âttemper-
fedam habere vult, qiiamüis noh fint, qui difeant, & quitus
medicina fiàt.etemm & tu vifum habes etiam cum no-
ûédormis,&inleâo cubas,quamlti? nog,fint, quos vi-
deas,qüi?. perfe(5tushôtttoles,vt çum videreV qluëris, prae-
ftôfittibiadfpedusj& non ninefqris accédât, dicamau-
tetn abide Spirita&ndó quöddé Slid dicebam, opden-
riapèiauteft maipr,aiitiqmlis, aut minor, maior eo w m
« éft,quîânihii potéft elle Dép tnaiuy,minor non eft,alioqui
pones earn inter créaturas.quod enim minus Deoeft,crea-
f turaeft,atque ita fiet,vt Deus aliqüattdp fit paüper,& inai-
eens,& cuialïquid defit.qupdnoneftconcedendü jç,& eft
abfurdummecefie ergo eft æquâlem eflè oÇulenfiaîh,& ex
eadem æternitate, vt pfeiiedtus fit Deus,& rex æter-
nuSjCuigloria, & honor, & imperium in
fiecula fæculorum, AEpiftola
continens fidem orthodoxam,
mifla a B.Thoma Patriarcha Fiierofolymitano ad Hq-
reticos in Armenia, Atabicd didtatah Thcodbtb, cogno-
mento Abucata,Epiicdpo Caruift, & a Michaele Preiby-
tcro,& Syncello Ecclefise Hicrbioly'mitan* in grqcum let-
monem ttabslata, pet quern & hriffaefticontinens ibquam
folam veramque fidem iu ConciUo Chalcedonenfi
traditam de Chtifto Domino ac D eo
bpftto,
Hriftus'SomibuS .&Deus bolt«*1 dixit Petto
ptincipiApi'oftolotUm;T«HPctrieiö*/«pettot
Mtram Meabe Scilcfim mum, & porn inferi
non pnuMunt »duerßttm. H a t verba dixit
'DominusPettoscum PettuS Domihoiquile
appellaueraifililim homihisldiXititiKt tbrißutfilim Deiri-
« ;& copulatafuntin Chtifto E»mino nnftto vtraque verb
a l confirmaturn,quodeffetDcus&hoino oportetlgi-
TutchariffinAvt qUicubqtte Chtiftianatb tijjigioitem am-
pledtimtVfidem^ham pÄbet?&confidetet, &fiquidcm
earn tepetiat affitmare Chtiftum eile Deum.&hominem,
debet earn compleai,& retinere, ac pto ea vfque ad mobtem
pugnare.Sin autem ad aliud quid declinec.debetabo-
minari,&fugcie,&odioprolequi.& dun tiatn fidel, &matores,
k quibus illam.tanquam hxreditatem acceptt, eitce-
j re ex cotdb fuo.St illam affealoue^i, quam Dauidait, cum
didt,audifilia,&iiile,&inclinaaurem mm,&otimifienpt-
puli tiu i&domiu patm tui V& ioncupifcttrix pulchrimdincm
tuum.mac enim homo ptflehritudmem vere concupifcen-
dam haunt & elicit ä Chtifto verolponfo.&tegeregum,
quandoaffeaionemetgaparentesabiecenti&ianetatem
perfeuerandi in iis^jute ab illis traditafuerunt.excuflctic.
quandoquidemigitutfic'fe reS,habet,agite, omiies fimul
ad fidem,süanvdixi petrre huius ikUvSi id eft, qua: drftotqueti,
«ttnfleainbtipoteft, Petri feilicet ducis Apoftolo-
rumaccurramus.credamnfqite Chriftum efie Deum,&
hominem. i A h
Sciendumäutem eft, quod quia idem lple eft DetrsK
homojvnaomnino hypoftafis eft, .& Qim Deus, & “Om°
fitjduas habernätiiras>diüinam & humanam^c quiaDeus
reft, non poteft non habere diuinam natural; & quia homo,
non pPteft rion habere huma.hanl. eft autem hare vna
hypoftafis ijjfe anteßecüla filius, qUi eft Deus atqualispatti,
fecüdutn £eternitatem,qi*iex aEterliitate paternam fubftantiam
habet, nbuiflimis vero diebtis eX Maria virginie
carnem aflumpfit>& homo feCtus eft. Sicasternus filius fi- i ne mutatiohe,& variation, faftus ficut vnus ex homini-
büs per omniä excepto peccäto, aflumpta noftra natura,
quain lion habebat remanente diuina fquiimeX gternitäte-
habebat.Hicxterhtis filius pOftincarhationem fuamidem
eft DetiS Sc hortiö vnä hypoftafis ex Trinitate , habens na-
turamPatds,& Spiritus nöftram nathram, nulla
adTrinitatem atceflione {aikai Siquidem Veritas dorum.
qua: a nobis diefta font .plane hafeet Trinitatem non efie
auÄam,quiariön dicimus vham hypoftafim Deumefle.aliam
verb hominem; led hypoftafim, quae eft Deus ,honc
diciftius efle liomineifi > hon aliam, & aliam hypoftafim.
non eft autem verum,dicere Chriftum efle vnam hypoftg-
fim.&propterea non debere riifi Vnam naturam habere:
quia omnino/i non habeat nifi vriam naturam,fequetur,vt
dicendumfitihanc vnam naturam velefle diuinam puranij
velhumanam puram,vel diuinam, & h umanana fimul j vel
, neque diuinam,nec humänam.
Si enim eft h*c vha natiira pure diuina, Ghriftus igitur
Deus eft,& nonhomo.fin vero eftpure humana, Chriftus
igitur eft ^orho &non Deus. Si auifetn eft h«c vna natura
diuina fiiiml & humana-,ergb neque Patris, neque Spiritus
(ari&i,nec hominum naturä qft,& ex vtraqüe parte crimen
blaTphemiaiinuretur fic fentienti, &■ a (ariahatura excedet:
fin autem eft h*c vna natura necjuediuina neque humana,
igitur Chriftus neque Deus,neqiie homo eft.
K Qfiare quocunque femiohem circumuertamus, eoad-
ducimur,vt dicamus Chriftum efle vnam hypoftafim fan-
^ ^ g T ri-
OpufcuU. ïf
Heb. A,
dtx Trinitatis natural duas habentem diuinam fcilicec
&humanam, &ob hanc cauflamineo fimülconcurred
runt vtrique iermones, ddpfius Chrifti, cum dixit foeT:
foFilium-homiriis,'Sc Petri: cum ipfom dixit e^e Filiuni.
Dei viui. Qiu vero diqit Chriftum efle duäs hypoftafes,
Petrum Ghriftoreiponderitemfacit refpohdere oLtnwTasx
ideft.extrapropofitum detjuo Chriftus non eft percun-
dtatus. Ille enim perbun&atus eft de Filio hominis j Petrus
autem ipfom, per quern erat percutfdtatio, refpondit
efle filium Dei. Siigiturhypoftaus, qd»eft Filius homi-
minis alia fuit prjeter hypoftafim, qu® eft Filius pei, aber^
rauifab iritelligentia mens Petri i 6c refpöndit, de quo
nonfuit inttrrogatus, vtprius diximift.Sific autem eflet,
( propitius fit mihi Deus) nunquam Dominus formonem
eius laudaflet : neque beatum eum przedicafletpmpter
rerpou/wucm, quam ad reuelarionem a Patre proreftam
retuliii.ji'.
Igitubponieflienis fideiin Ghriftum veram dogma eft
quod definitio d^in®ian^kortim Patrum Synod» Chal-
cedonenfis rc£ke tra<ftat, decemens Chriftum efle vnam
hypoftafim ian(ft® Trinitatis duasnaturas h^bentem, di-
uinam SchnnÄnam , vtiähi an^p dixin^is. fitquehuius
exemplum peripieuum :ponamus tres aureös, quorum v-
hus inie<ftus in ignemigne aftejftus fadtus eft ignis , rema-
^nens aurum, vt erar; tu ergo fi alios duos aureos fopKDnas,
. feponasmultos carbones igneos , deinde aureum fa-
(ftumignem inter alios duosaureos, &: carbones videos
habere naturam aliorum duomm aureorum perfeifto-
rum,ideft,quifitaurum, ficutvterqueillorum duorum
aureorum, & naturam carbonum igneorum , quia ignis
eft, ficut vnufquiique aliorum eftrbonum, ille in medio
aureus vna hypoftafis eftauteorum Trinitatis, quia naturam
carbonum, qua* erat ignis, non vnum carbonem ex
' ftlisaflumpfit, led farftus eft ficut vnus ex illis carbonibus.
adeundemmodumxrcrnus Filius e coslo defeendens,
(intelliguntauditores defoenfom, vtDeum decet) npft
hypoftafim noftram, fed naturam aflumpfit , fa<5tufque
i eft ficut vnusnoftrum, extra peccatum , ficut Apoftolus
ait tentatum efle per omnia fequndum fimSitudlnetU abf-
que pecccato,
Hader itaque®ter9ius Filius Patris , Be Spiritus fandti
naturam quam femper ante habebat, & noftram huma-
namnaturarrJpoft incatnationem vna hypoftafis fiue per-
ConaexfainftaTrinitate non capiente acceflionem,vtan-
te didtum eft. non eft autem natura facienda hypoftafis,
vel hypoftafis natura. alioqu^Continget nobis Chriftia-
nis,vt dicamusPatrem,^Filiüm, & Spiritum fandlum
efle tresnaturas.ficutfont tres hypoftafes,aut habere eos
vnamhypoftafim, ficut habent vnam naturam. vtrnm-
queautem a confeilione Chriftianorum alienum eft, quia
illud quidem eft Ari«iogma , hoc vero Sabellii. Sermo
tarnen veritatis eft, vt Gregorius Theologus dixit, vnitas
in Trinitate , & Trinitas in vnitaje adorata. eft igitur v-
nitas natur® vnitas, non vnitas hypoftafis : Trinitas vero
hypoftafeonfiue perfonarum Trinitas, non Trinitas pa*
turarum.
Qui vero dicit naturam, ipfam congregationem Hypo-
ftafeon, dicet dixifle Gregorium vnitatem Sgnificare Trinitatem;
& tantundem iudicabitur, dicere, vtfi dicerety*
nitatem in Trinitate, & Trinitatem ip vnitate, ex quoep-
gethr dicere Vnitatem efle in vnitate. Quo quid vllius
rpente turpiuscogitari poteft ? quamobrem reprehendet
eum, qui hoc dogma tradit, jnquiens tarn contra me, &
täntavi font verba ,quanrcontra,te, & ficut tu audiens
ex Gregorio vnitatem, ipfam Trinitatem intelligis, lie e-
goaudiensab eo Trinitatem, vnitatem intelligo. & con-
cludo dogma hoc , vnitatem in vnipate efle.& ficut tu ih
lud tibiapprobafti, hoc mihi fl approbes? deprehendetut
prqfeiftortiensconfula, & fexcontradicendi,& refellen-
di inutilis eritj quod non poteft fieri. Si autem non com*
probes, iufto iudiciodicetur tibi, non te expendere verba,
cum arbitratu tuo omnia peruertere non erubefeas.
Quandoquidem igiturh®c, qu® de natura, Be hypoftafi
diximus, vera efle ignorasr, fententia noftra confirmata
eft, vnitatem naturalem aliam efle pr®rer Trinitatem hy-
Btylioth Vet.Patr.Tom.p.Pam. ■
poftafeon , & fidem femper perfeucrare in conFeflibné
vnitarisnatura?, ( &Trinitatis perfonarum ) ficut dixit di-
uinus Gregorius, &omnes fandi Be diiiini Patres.
Siveroturfosdicat,naturam, çomttiunem, & Ipecii-
lem eflè, dçquod communis eft omnes hypoftafes/foecia*
lis vero eft vna hyppftafis, refppndeat nobis percorttanrf-
bus, Pater Be Filius fontne »quales natura', id eft j vnius
mtur®^& fobftanti®, an non?Si ehim nop concedit,«quales
eflè natura, à Chriftjanifmo penin^s alicnituseft,'Sip
vero concédât, concedetigitpr, omnirio Patrem Be Filium
®quales effefecundum naturam, Rurfus Refpondçat ho-
bis,h*c natura, qua Pater & Filiuis ®quafes font, cpmmu-
pisneeft,aprpecialis.?Si epim dicatcopimunem effevCo-
geturdicereiPattern & Filium «quales eflèin tribus perC
fonis.SinveÉdnaturam,feçundum quam Pater&Filiiis®f
quales font.fpecialem dixerit, cogetur dicere Pafcrepi & Filium
«quales çflè hypoftafi. & ei, qui hoc dicit, erunt Paterae
Filius vna hypoftafis. vtraqueautem confecfirioval-
de angufta, Be biafphema eft, . .
Sermo igitur veritatis copfefflonc $ynodi Chalçedo-
nenfis fen^orum Patrum conrinetur, non eflè naturam
omnes fimul hypoftafes, nec vnatii hypoftafim, fednatu*
ram efle femper in eadem vpitate hypoftafes vero efle in e-
adem Trinitate, ficut dixit Gregorius Theologus, dpcet
enim hoçfolum feire, vnitatem in Tr:'titate,&Trinitatem
in vnitate ad ora tarp fiabentem adipirabilem diuifionem?
&vnioriem. Neque dicere licet, finaturaliB vpitas alia eft
pr®terTrinitaremhypoftaçiçam, ideft, JiVpc^hfeon,funt
igitur quatuor ires quia per natUtam completur vnaquf que
♦lypoftafis, B( Popconpuraeraturtcum re, per quam corp-
pletur. mens fgitur,qii® omni dubitationeagiçatur, pecçt
fitate cOmpellitur confiteri rediflimam, Sc ab ompi ma-
ciila VaCfinte'm fidem fan<5k® Synodi Calcedonenfis, effi#
feilicet Çhriftum vna hypoftafim ex fan (^.Trinitate narp-
ras duas habentem diuinamj & humanam. ßc non licet vllj
dicere, quodJi yna hypoftafis eft Chriftus, pon définit ha-
beih vnam naturam,- ^ fi duas natural habet, omnino eft
du®hyjloftafes, rata enim & fixa eft confeifio Synodi fan-
ftorura Patruni Çhalçedopenfis feçundum fidem beari
Petri principis Apoftolorum. Ajua nuilo modo yariat,
qaam principip ppfiiimus. Eccpnfeßio h®c eft ilia çpnfefi
fio Petri, aduerfos quam non pr®ualuerunt port® inferi,
E|ipfeerit tandem fors, Be haaredifas omnis coeras Chrifti-
anorum,quamuis aduer/arius vir« «feialutis noftr® Belial
multas feçftipnes eiimmijit, Çhriftipermiffu, vt oftenda-*
tur, quod de ea dixit neqilaquam in perpetuum fruftraP’"
#dum eflè, & omninonunquam vincendum,
Hocpr®terea dicendum eft, quoniaip çum®temofilip
fimul copulata eft natura diuina -0c humana, poll ofneip
aflumpram hfoef duas naturales propriefetes/éf item naturales
operariones.acduasnaturales voluntates, quiana-
tur® comprehepfip noaeft firma, Be certa, pifi natujra ora-
ninohabeatquæcuqqiie font perfeçftionis plus, percjpiaf
oprime quod dico auditor, quod eiufHem «terni, filii mof
difcproprietäres naturales Sc dux naturales voîlntates, S$
operationes eius fcijicet , quieft vna hypoftafis e? fen<fta
Trinitate, quern aperteprobauimus habere duas naturas,-
non alius, & alius hyppftafis, fiue perfon®, Siquidem pof-
Tibile eft, vnam hypoftafim habere diuerfeg operarippes,
manercinfoa,vnitate.vtexemplicaufla, dicamus, vide-
mus Paulum poyntemyidere, dcaudire, aclpqui, &difi
putare, vifio, audirip, locutio, & difoiitarip diuerSe ope*
rati ones font, & vnaquæqùe harum alia, eft pr® ter aliam.
Sc Paukis vna eft hypoftafis, qu® habet rotas quatuor ppe*
rati ones, veram pçulp videt, & n on a lia parte corppris,au-
ditaure, & non alio membro, & lingua loquitur, &non
alia particula, & mente ratiocipatur, Oenon alio aliquo, v-
naquxque autem operationum hypoftaficarum habet naturalem
iÿ. hypoftafi potenriam mareriam fubiedtam effe-
â u i, 4ueti4iypoftäfis operatur, & eft quod eflidtur, pro*
prium hypoftafis. Sicuc Paulus, qui çfthypoftafis, poren-
riam habet loquqpdi fua voluntate. fiepri habent omnes
homines. Sernaones tarnen quos Paulus loquitur, quo
rempor# loquitur, pioprii fonrPauli. Sic igitur non eft ne*
gandum, «ternum nlium totum hyp pftafim ex Trinitate,
B a , habere
Ponere in
Trinität«
natura CQ
munë, quz
ïic oinnçç hypóftafe* •
hircticorû
çft,édes veto
ponk H
ni naturam
commune
fe'hypoftjfeon
■ I
B 2