J. Cor. 3>
* timet
Remigij AnïiJJtodorenJis Epifi.
l'7 7g
| id eft, gentium ërrores» & plantafti eatji in fide videlicet
cat h olica.Et dux itinerisfuftiin Cà'tifiettu eius : quia in d ic prç-
I Ccffifti in nube, & in no&eln igrie> fignificans filiüm tu-
um incarnatûm, ecclcfiæpràèceÏÏUrum in nubecarnis &
indonis CÿixituÏÏznôti.Et plaritàftiïadices eiiis&itopUuit ter-
ram, intantümquodtyfnwf wohftt vmbra eius. Vt magna
multitùdo populi dëfrotetûr;cornpanmftpapulumiplum
vineaî piantatæ. & iritantum'èictenlâ , <^tiod vmora eius
montes opfcriret. vèl fie, Plantafti radices d û s, patriar?
chas videlicet, in quibus quafi frirdtus in radice prirrfàfa- i
batur ecclefia. & operuit 11100165 vmbra eius. molïtes
hint prophétie,quos operuit vmbra eccierfi<e,quiaipfivm-
bratice & figuraiiter ecclëftam prædicabant. Et arbufta e-
mcedrosDei. Arbivftafu n t patm ite s , de viri vera proce-
dentes minores videlicet in ecclefia, qüippcriunt'cedros;
Dei, hipereminentes videlicet in virtutibus operiunt. id
eft, circundant, quando ipfi eminentes conicendendo il-
lis qui hint arbufta.dimirtuntalcanicqnruitionem men- J
ti$, & eià »pïaedicant qU* caperepofTunt, inftruendo eos
pet carnalia, quia non poffiint capere ipiritualia. Vel ope-
tuerünt arbufta cedrosDei,quia plures qui hint arbufta,
hiftentàntürabvnoquoquequi cedrus eft.& eft ditShtm
adfimilitudinem, quiaïîcut vnus truncus hiftentat pluies
palmites vitium, itaab vno praedicatore lüftentantur plu :
res: qüiàcircuncifio à Pfctro& prxputitfm in Paulo.Exff«- j
dit palmitesfitos, id eft, generationes pôpuli>yç«e ad mare
& vfque adflumtn, fubaudis Iordanis, propagines nus. quia
vitra IordanemnonlegunturhabitaÏÏeIiïdiei vel'fic, Extends
palmites, id eft, generationes ecclefia: vfque ad mare
gentium, & vfque ad flum'cn.Iudæorum videlicet, excen-
dit propagines eius. Vt quid deftruxifti maceriam eius, & vm-
demiant eam omnes qui pratergrediuntur viamî Alâph videns
tantafccifledominum, vt populus Iudaicus exaltaretur,
admiratur, & quaft admirando quæti t: Vt quid .i. ad quam
Vtilitatem eorum, deftruxiflet De us maceriam eius.i. mu »
nitionem çiu s, regnü videlicet & fâcerdotiüm ynde rau-
niti efle putabantur.& vindemiant eam. i. diflîpant &-de-
cipiunt omnes qui prætergrediiintur viam, Chriftum videlicet,
qui vera eft Via.Et oftendit qualirer vinea diflipa-
tafit, quia extermmauit eam aper defylua, id eft,Vëfpafianus
de iÿlua, id eft, degentili populo miffiis,qui ïylu* com-
parabatur,quoniamnullanireceperunt diuinæ prædica-
tionis culturam. Nota qùod dicit, exterminauit. quia extra
terminum {hum ponti hint quia extra çiuitatetn fu'nt
. eiedfci 8ç vbique difperfi. Etfingularisférus, Titus videlicet,
fingulâriterfeuiëns , depaftuseft eafn. Nota depaftus:
quiaibfeexercuitadhuc in eis maiorem fæuitiam , quam
'piftër hius Vefpafianus. Poteft etiam ad ecclëfianî referri.
quod elicit, Vt quid deftruxifti maceriam eius! vt maçe-
riamintelligamusiandtosijiartyres, quihus màniturec-
clefia, quos vindemiant & diflîpan t omhes qui per yiam
non incedunt, id eft, Chriftum non ftnirahtur, quos exterminât
aper de iylua, quifoué îndçlicet îmmùridr^ &
vomereprædicationisincultus. & nota hoc per aper de
fylua, quiaporcus eft animal immundum, & ïÿlua terra
inculta. Deusvirtutum, conuertere. Quafi dicat : Sic deftru-
«ftaeft maceria vineçjfic iplâ vinea e^téttninataiftd tuDè-
us virtutum, cadcftium fubaudis, co nuerte ab ira àd, milc-
ricordiam, refiicede cala, id eft, de filio tuo & vif ta vineam
i f am, vifita dicô, eam perficiendo non aflumendo aliam.
quod dicit ï&perfice eam quam plant auit dexter a tua, id eft».
potentia tua. eirperfice eamfundatam fuper filium homt-
nis, Çhnftun^y^dëlicet, quiferefundamçntuhleÀ. Vft-
de illud, Nefto poteffundamentim p oner eprater id quod pof-
tumefi,quodefiCbriftus lefts, quern confirmàfi i ibi, id eft, im- j
munem à pecca to fecifti. I ncefifaigni&/uffojfa,ab increpat tone
vultus tui peribunt. Qùaft dicat : l)ixi yt përficërès vineam.
& tu perficies,îta vtneqùe altitudo » nequepro-
Fundum fepàrent ipfàm vineam à te. Nam af> increpatio-
ne vültus tûi peribunt incenfàigtii, id eft , peccàta malo a-
m q re côm m ; flà, quia am ôr malus i'nflammat opéra mala.
6c ftiftbflà,id eft, timoré malo commiflàjquia^ timor malus,
humiliatur à bonis &ëftdi(5tUm ad hmilitudinc, quia
lièüti murus cùm fufFoditur, cafum mimtur : ità quifque
elfe bonum procedit à timoré bono & amote, ita omne
malum prôcedicei malo timoré & amore. Soient enim
àggredi deuocarores quos deuocare volunt, blanditiis,
promilfionibus & multi amore malo excæcati, corrum-
püntur. fed felix anima, quàé contra prortiifllones illas
pfoponît fibi mediciham ialuris.
Quid enim prtidefhommfi vnitierfutn niündum lucretur, a*
■nima verb fua detritnentùmpatiàtur? Fetfx eft etiam ilia anima,
quænec minis cohumpitur, proponehdo hbi hoc
diuinum præceptum: No/ife timer e eos qui occidunt corpus,
anim'am autem nonpojfunt occidere.attende'ns etiam diligenter,
quia mundùs nulli iniufto plus promittit, quam
Deus iufto. Nam quid maius hacpromiflîone, Venue be~
vediftïpàtruméï? Nec poteft mundus iuftis tanta minari,
quanta niinatur Deus iniu'ftrs, quibus diâurus eft: lie ma-
ietüâiin in ignèm aternum. Fiatmanustua fuper virum tkxtra
tua& fuper filium bominis quem confirtnafiitibi. Quafi dicat:
Da ei porefta ternomnis carms, quia filius hominis eft: &
confirma fti cibiquando vox tua paterna audita eft, in quo M*tth. j
bent toniplacut. Et non difeedernus à re.quia tu viuificàbis nos, F J
hbcfacieqdo, vtgraris te colamus.mortui enimeramus,
quandoimaginem primihominisportabamus ,& Deum
coluimuspropterterrena.eÿ«oiKe» tuuminuocabimus. Et vt
inuocemus , domine Deus viftptum, conuertenos, & oftende
faciem tuam, &falüïèrimus.
In finem pro torcularibus, Pfàlmus ipfi Alâph,
• quintalàbbati. Ï.XXX*-
Xultate Deo adtutori noflro, iubilatCDeo latob.
'Sumite Pfalmttm, & date tympanum: Pfalterium
tucundum cum ctthara. Euccinate in neomenia
tuba, m infigni die folennttatts vefira. Quia pro-
teptiün'in lfraeleft, & indicium Deo laçob, Tefii-
monium inldfepb pofuit illud, cum exiret de terra Ægypti: lin-
guamqud non nouer at, audiuiit. Diuenit ab oneribus dorfum eius
manus eius m copbino feruterunt.în tribulatione inuocafti me,&
liber dut te: exàudiui te in abfcondïto tempefiatis, pro haut te apud
aqudmcontràdiclionis. Audipopulusmeus, &conteftaborte: lfi
racl,fi audteris me, non erit in te Deus recens, neque adorabis Demi
alienum. Ego enim fiim dommus Detts tüus, qui eduxi te de
terra Agy\ ti: dilata os tuum, &. impiebo illud. Et non audiuit
popülus meusvocem meam, &lfraelnonintenditfnihi. Etdimi-
ft eosfecundnm defiderta cor dis eorum, ibunt in aditiuentionibus
fuis.Sipopulusmeusaudiptme,lfraelfiin viismeis ambulajfet.
Pro nihil0 for fitan ifnmicos iorum humiliaffem,& fuper tabulantes
eos Uiifijfem man urn me am, laimici domini mentit ifunt ei,&
erit tempus eorum in’fecula.Et cibauit tllos ex adipefrumenti, &
depend melle futurauit eos.
P/afmpm iftum cantat Alâph aliis qui Stunt Àïàph. &
agir de rebus fignificaris, per res fàâas quihrafàbbari. Nâ
legitur quod in quinta (âbbati Dominus dixiflet, Produ-
cant aqua omne reptile, vbi fignificantur illiquiper fontem
bap tifmàti s hint regenerati.& eft pro torculanbus.in to'r-
culari fit preflura Sc conculcatio, & difcetnuntur ibi duo
vinum,quodéliquaturincellàrium:&vinacea,quæèon-
templanda'proiiciûnturin triüium.Difcetnitur etiam ô*
leum ab amurco oleum in. apothecis recondendum , &
amorçaintriuiümad conculcandum.& eft expofitio ti-
tuli tabs: In finem referunturhæc verbal dida pro torcu-
laribus, id eft. proprelïura.prefluradico, difeernente res
figniiîcatas per rcs creatas qùinta lâbbati. Sc eft Plâlmu3
Afâph,ucdiccnris : lntremus,infiiciamus, timedmus ,.gaude-
amus, appetamus,fugiamus. quia hæc omnia ift Pialmo in*
uenireporerimus'»
•t-'do exultauiftis in rqundqdcceptore veftroi& diabo1
lo deiêrtbre vcftrô, & ventre fedubtore ÿeftcô?dèincçp3
exultâtê Deo adiütori noftrô. Èt fi nroh mfiÉkianc VqWl.
Voi^$»qo!h'ftirhçn.deukne ëxultariô,fed iubilate Deo lucob*
I poteftis, iubilate. Iubilus 'enim eft tanta làîtitià/tofcWiS»
1 ' - ------ ■->—,— r“' r date
(Mnimi.praltmi! ponitui.hic pro rfaterio,cffeaus.
videticecprocaufa. Pfalterium vetoquodlupeaus ionat,
foirirualiadefîgnat.tympanum vero quod îuferius ionuin
reddic,carnalia opéra defienat. & hortatur nos hic pro-
pheta, vtdiuinis verbis relpondcamus CarnaUbus open-
dus. quod idem Apoftolus exhortatur, conqolens Scvc-
prehendens diqit, quod nemo [Ai commun Munit'in ratione
4 ati &accepti. Quod idem manifeftius alibi dicit: Si yobis
fpirituaUafeminamus, magnum eftfi vefira metamus carnalia:
Tanquam fi diceten Si auidi eftis in Ipiritualibus fiimen-
dis« deuoti fitis in cajtnalibus erogandis. & deuderatis
fufope* fpiritualia? ne'fitis pigri eroeare carnalia lumite
yoces noftras, &exhibete manus vcîtras. quod dicit, Su-
mite Pfalterium, ideft, fpiritualiaab ore prædicantis, & da>*
te tympanum exhibendo carnalia. Er quare hoc ? Quia
Pfalteriumcum citharacih iucundum Deo. Nâ qui fumit fpiritualia
&præbet carnalia, dulce melos reddit Deo.Bw«-
nate in neomenia tuba. In fiiperionb.egit de dile^tione Dei,
hic autc m hortatur dfle£tioni Dci fubinferre di ledionem
proximi, vtqui diligit Deum.diligat Sc proxittïü. Q^d.Su-
mitePlâlmum.buccinateinneomenia.i. predicate nouâ
vitam aperte& cum fiducia,Nota perneqmeniamnouam
vitam.Nesw enimnowam dicitur, mène luna. vnde ttienfis
dicirur, & fie infimul neomenia nouamVitatii defignat.Tuba
autem quia grolïàm voeem habet, apertam fiduciâ notât,
quianouavitaaperte&confidenter débetprardicàrt.
& hoc in infigni die folennitatis vefira, folennitatis, videlicet
nous reparationis, antiqus diipoifitionis, acternæ fclicita-
çis. Inhacfolennitate buccinandum eftcùique fideh, quia
praceptumin ifraelefl, & iudicium Deo Iacob. Notaquia poft
præceptum neceflârium fequitur iudicium, quia iplc da-
tor præeeptidixit. Ego in iudicium veni in hune mudum .vt qui
non vident, videant: & qui vident caci fiant. Et quid hoc nui
vt elaci humilientur, & humiles exalcentur îTeftimoniumin
Iofephpofuit illud i. præceptum datum ïfrael, eft teftimoniûmlofephj.
populi Videlicet augmentatif, géntilis. teftimonium
dico faluationis, impletum: damnations, ne-
gledum. Vel poteft menti noftræ occurrere, qualiter Io-
kmh venditus àfratribus, fit exaltatus, vt Chriftum intel-
ligamus a populoluo contemptum,&ingentib. poftpaf-
fiones (anâorum martyrum exaltatum, cum exiret de tena
Ægypti. Conuenit & populo mulripUcato quod d ic it, cü
exiret de ^rra Ægypti, Myftice non addiditterram, quo-
niam & ipfi ad quintam lâbbati pertinent. Ipfi etiam de
Ægypto exierunt,quando de poteftate diaboli& tehebra-
rura liberati.lunt.quia nihilaliud populi Iftaehrici tranfi-
ms per mare rubrum in figura prattendebat,i,ifi cranfitum
fiàelium per baptifinum . Vnde teftis eft Apoftolus : N.lo
B vosfratresignorare, juiapancs noftri omnes fui nubifu-
erunt,&peïmaretrunfierunt,&imnes inUoyfe buptiieutifunt.
Qùidergoaiiud fignificabattranfirus per mare rubrum,
nmficramèntumbaptizatorumi Quid aliud inicquçïues
Ægyptü.nifiabundantiampeccaeorû. PremuntÆgyptii
vrgent vfq; ad mare. iriftant& peccatavfq; ad baptifinum,
ièd defpcras tu aliquis propter confcientiam malam obi
non rcmicti peccata? rime heremaneat aliquid pe,ccatorü,
fi vixit aliquis Ægyptiorum. tinguam qum non muerut M-
dsuit. Quidaudiuit populns baptizarus, nifi munduns dcberecomemnèrc,&
corda,fiiriumerigere>qmadiaûcft
eis.Traii/ir mundus & concupifienùaeius. Diucrtit ab oneribus
dorfum eius. Quis diuercitab oneribus dorfum,nili die qui
dixic. veniteai me omnes qui Uboratis & onerati efiis, & ego
reficiam nos. Oneraifta, iàrcinafdnt pcccarorum. VndealibUEtjicutoHusgriUiegrauatafint.
fuper me. Quoi! dicit, diuertit
ab oneribus dorfum eius. 6e quafi diceres, quibusemenbüs?'
fla»Brrï«rr»rrpïtiBa/^rtf^rfl,,f‘^e,:c0P“ 1™i^-
ficantur opera feruilia. Mundare eniro, ftercoratc, terrain
p or tare, coplrino fit. illiautem quafi in cophmo tetram
, ponant,qufinèbrde fuofarçinapeaarorumaggrauantur
'kmomiiisquifa iipeeouiuni.feruus efipeccati. Diuertit ab
Oneribus dorfum eius, dicerts: in tribuiâtmc muocaft, me.
Quæ eft maiortribirlario, quam peccaroruiàrcinajQgod
èmiuln eisTuic âfflidio Àegjtptiôrum, hoc m nobis h e x
fàrtànaÇeécatoram.quodÆcir, in tnbiilauone inuocafti
conicientia, fi deuore traniieqt mare rubrum. fi cum fide
credendi & obferuandi linguam quam non nouerat, audiuit.
5 cognofcatfe in tcibulationecflè exaudi ta m. Ipfâ e-
nim magna tribulatio é ta t, premi farci ms peccatorum.
fed releuara eft inde cofcientia, & gaudet, quia confeien-
riaquæheripremebacuT, hodie gratulatur.In tribulatione
inuocafti me & liberaui te. Et quomodo hoeî Quja
exàudiui te inabfcondàtotempefiatis,noniw tempeftace mag-
na,fed in anguftiacprdis* vbi tepeftas peccatorû te oppri-
mebat. Sedquia^iqviispoftquaexajum.tus &.ba^tiz.i,tus,
multos exàltare padtiir holies, hibijau,gu.: Probaçifie ad a-
quas contradiftipnii. Aqua c ontradidtioms fuftfc» infultato-
res,detra£tores, dehortatores, minantes etiam vbipolr
luntjVtquenque fidelemafide deuoceqt, Apud iftospro-
batur quiique, quando non erubelçit prædicare quod p.p-
teftdërendere, & inter blafehemias peccatorû, ôre ehpn-
ciat quod corde credidit. Si enim exatidituir m àblconditô
tempeftatis, corde; creditur àd iuftitiam: quando autema-
pud aquam contradidtionisprobatur, orecon'ejüofit adfa-
lutem. Quanta fuit contradiâio apud aquas , fenferiint
piaiores tioftri, quando. verbo Dei &'minifterio Chtiïli
acriterrefiftebantgentes: quiafnw frmuemnt gentes, &
populi méditâtifunt inania. Tunc leo file forti virp Samfo-
pi venienri ad deducèndam fibi (ponlâm de Philiftæis,
Chrifto videlicet deifeendentiadhabendani ecckliarn de
gehtibusjfremèsibateiobuianl.Sed quidegit? 'Àccepit&
tenuit,fregit&difijp.imtleonem ilium. & falluseft in mantbus
eius tanquam boedus caprarÜm. Quid enim aliüd fieret pçpu-
lusille, nifi lauguidus peccatorfOccifa autem ilia feiitate,
iâm non fiefremitpegia potefta’s,.non fie ft emit popiilu^-
geotium, non vaditpbuiamlep. fed quod dignum eft iam
iuuénitur in pre emsfeuus sf ellis.;. quia çtiam àprincipif
bus gentium conftruiSt* hint leges pro Chriffianà religio-
ne defendenda,& fie aqu* epintradittiohis exiccata: Unit.
In tri bulatione inupcâfti me,rSc liberaui tè dicêhs : Audi
populus meus & cojttefiabor te. Quod ab initio pialmi vfque
adhqncverfinnauqiufmus, ad pleura pertinebâr. quod
' reftat, jd amurcam torcülaris pertiner.& magis eft dojen-
dum& cauehdupi, fed tamehaudiendum, vtqui oléutn
fe recognofcit,gaudeat: & qui adhuc pèriclitatur, timëat
ne amurcam iheurrac. Quod dicit, audipopulus meus,&con*
teftabor, te, id cft,tcipfum habep telle, & cibi loquet, Nô^
enim populo alien© loquor, iion populo non pertinent^
ad corcular. indicate inquit, inter me & vineam meat*.Quod
dicit, audipopulus meus,&eonteftaborte. illud videlicet, ïfrael,
finie audier is. noneriïintebetu tecens. Quid recéhtius
Deoillo,qui nouiterallatus de ofticina in tcinplum,noui-
ter fufes, & ideo, confufus? Huiufmodi Deos faciun t fibi
pagani.alii vero hærecicii lcilicçt, multi faciunc tecentes
Deos affirmantes filium inæqualem patii, conuénientes
m vanitaté cum paganis. Manichæi etiam alio modo fe- j
centem Deum faciunt-fibi.dk ëntësDeum pugnan g con-
tragentem cepebrarum cimentem ne inuaaatur, lacagcn- ^
tëne corrumpantur. hoc modo le fibi fiftitio con fundéin-r
tesctfinoninteraplis,tamèn(quodpeiuseft ) m corde
fiio idolapofuerunt, &falloriitn ridendorumquefiniula-
crorum ipfi téplafaâi hint. Hæcidola im;üs. eft magnum
opus, & locum Deo venienti, non recedenti, mundare.
Omnesautemquiftcfibi Deoshiciunt, diflentienres fe-
cundumdiuerlâ fimùlacra, & fitïem fâlfitace variantes,in
vno ad vltimum conu.eniiinr,quia à terre ni s cogitatiô- ;
nibus non recedunt. opinio eorü eft diuerfâ, vanitas ram^
yna; quiaad ea-qu«.ppfterîora hui t fe èxtendunc, obliuifeentes
ea quae anteriora funt’ideo Samlôn caudas vülpi-
um colligauit, & ibi ignem alligâuit, yt incenderer fegetës
Phliftinorum. Vulpes iftæ hærëticos& dolofos fignificâr,
qui in pofteriotibusconuenientés qüaft cauda colllgàti,
ignem trahlint corrumpentèm fegetem Philiftinorum,
aUenigenarum videhcet, non filiorum,quianouit Domi-
nhs qui hint eius. & non permittfc fegetes .id éll, ftona o-
perahiorum hæreticorüincëndi. Iftactvulpes fignîfican- ■
tur in Canticis canticorû-,vbi dicitur: Capitériobis vulpceuLts :
exterminantes vïneas, latentes in cauernts tortùofis. Capiurit
vulpem,qui de falfîtate cofùiincunt hçfeticû de dolofuth.
R è c o g n o f a tvnàquaque CKriftiana |YulVesaâr°fëeha>erefoueas,vcexy'aapatteinirenr,
V
Rom 10
Pfal. t ,
ludic. I J. j