«44
K
A
? faim. 44
Pfidm.17.
omnibus -illis maior eft Chriftus. Quia vnxit eum Dm
oleo Ut it U pra part ici pib tu fuis, qui coeli diät funt, v t HI ud : Cali
enarraft glortam Dei. Aliter 4 Super coelos, id eft, præ•
coniadiuinarum fcripturarutn, qu^b magnum te predicant
, lêd maior eft gloria tua quam fama. que fcriptu-
r* c*li dicuntur, quia cceiant diuina myfteria. veî quia
digitoDei, ideft, Spiritu.fàn&oibiinfculpt* funt varié
forme factotum intelle&uum, hiftoriæ, moralitatis &c
mylkerii. Ccelum etiam eft inftrumentum ferre um, ad
cariandum, ideft, ad feuipendum aptum, vel quia in eis
omnium hominum vite forma imprefta eft: & hoc modo
poilumus dipere, magnihcentia tua eleuata eft iiiper coelos.
quia quicquid in illis (cripturis per fculpturam Spiritus
la néki eieuatumeft&informatum,multo minusap-
paret quam in Chrifto, qui eft omnium lcripturaram veritas
& finis. In hoc gloria mea ô Chrifte maior eft,quàra
préconia (cripturarum de te. Quia ex oreinfantium & lait
eut wn perfectfiiUudem, id eft, pcrfeâam feciftilaudem
tuant, in hoc quod adprædicandum nomen tuum non
potenteshuiu$fcculi, non dûmes, nonlàpientes elegi-
fti .led ignobiles, pauperes, & infantes, idçft,ineloquen-
tes , quantum ad mundanameloquentiam , vt rides crc-
de nçiu m pur c appareat elle in vir tute tua, non in lu blimi-
tatelèrmonis. Etlattentium, adeoinfantium, vf lac iu-
gerenc, ideft, fimpiicemdodtrinam tuam, nondumva-
lentes capcrelblidumcibum diuinitatis tute, antequam
Spiritus iànâi eruditionecrelcerentinvirum perfectum.
Aliter: la&antium -, id eft, quanquam client infantes
quantum ad humanam cloquëntiam , tarnen effent la-
étantes,id eft. aptos adnutricndum paruulos ecclefia:.
Etqupd tales elegifti, propter inimms tuos fecifti. Inimki i
per inobedientiam receflèrat à te , & yenerat in oegio-
netnlonginquamlêdtuper mifericordiam tuam mflhor,
quod ratione tibi fimilis creatus eilet, cum cuôcafti per fl*
lii tui obedientiam. lut'filins bominis quiavifitaseum? No-
tandum quod dico, homo & filius hominis. In homine
vultijitclligiomnem pcecatorem , Adam fcilicet qui de
humo faCtus, ad humum fe totum inclinauit, &opinem
qui vetuftate eius nafeitur & manet filius hominisChri-
Jhps, & omnis qui eius imaginem geftat, reétc accipitur.
^ u i Chriftus films hominis eft, non hominum : quia de
foia virginé natus eft rineadmixtionevirili,fine concupi-
icentia carnali. Huitis imaginem gteftat omnis qui veJ
terem hominem exuic cum adtibus luis, deponens naturam
illam, quam ab eo ille côntraxit. Et induit noiium
hominem, qui fecundum Deum creatus eft iri fànâa'tate.
aut filius hominis, Chriftus filitis virgiriis. ' Et ille quantum
ad humanam naturam quid eft ? non dico quod rae-
mor es e ii^ qiriapon receffità te:fed quoniam vilitas eum.
Bcne vifitS^ffiGut medicus venit ad înfirmum, qûi'a infirm
a non poteftad eum venire. Itadiuinitas Chrifti eius
humanitatem, quæfele erigere non poterat, viritauit &
ad fiiperna leuauit. Magnam gloriam contulifti ho mini
pérfilium hominis. Reuera magnum eft apud te quod
ilium vilitas. Oftendit quqmodo vifitauit. Minuiftieum
abangelis,quantum ad humanam naturam: quia morta-
lem fecifti, quia paffibilem : fed tttvaeapaulominus. Ide*
pau loadings, quia non necéflîtate mortalis vel pafîîbiljs
fuit, vt caeterihominumqui longe inferiores font ange-
lis , led propria voJuntate. Et quia infirmus, ideo eum vi-
fitafti. quodindepatet »qfoagtarw & honore coronafti eum.
Gloriarcfurre<ftionis;& honore afcenlionis : qiiia federe
Dei funt omnes qui fuam gloriam quærunt, «on Dei. Ex- | fecifti ad dexteram tuam. Aliter : Çoronaftt eum gloria, id
p.onit quod dixit, propterinimfcos tuos. Vt deftruasini- ! eft, intenebrisinferm, vbi nulluslôCus, nulla elt diftin
hire«;« icilicet tuæ & vltorem fuarlaudis, fcilicet pilolô- I Ctio, circuncinxifti eum magna luce : & honore, cum 1-
phum , jndæu.m camaliter fàpientem , & hæreticum. j dem rediit circundatus multitudine angelorum minf-
Qutaelegit Dette mfirmtmundi, vt cpnfundat fortia: & igno- ftrantiumei. Et mult a corpora fanctorum cum eofurrexerunt.
bdu, vt confundat nobiles : & quaftultafunt tlegif, vtconfun- [ Et conftituifihum fuper opera rnanuum tuarum poft afeen-
datfipientta. Aliter ; ex ore infantium iüorum qui clama- fiotiem, id eft, fuper ordines angelorum, qui clignitate
l.Ctrty.
D
Matth. j.
Gen.'.
Lue. ij.
i bantofanna,perfectfti laudem tuam: q’Üfeibiapparuitquanta
fit laus &virtus tua, cum &illi te laudauerunt. & cum
} iilos feciftiice pratdicate, propter inimicum fecifti iudâî-
cumpopulum , qui te ne^bat, & vltorem fax legis, vt
I inpuetorum fàpientiadamnares fenum ftulùtiam. Quo-
> mamVulcbo cxlos tuos. hoc continuatur fuperius adillud,
quod diximus coelos accipi fidclès landlos, vel fànâam
icripturam, hoc modo : Verum eft quod dixi, quia ma-
gniriccntia tua fupetat coelos. quod manifefte probabi-
tur, qiuacgoin pofteris mets videbo coelos tuos, fcilicet
ridejpsianttosjcorufcahtes miraculis, compluentes ver-
bis/Siad façram fcripturam', videbp ex cariata fcriptura
tua illoj coelos faétos. Opera digitorum tuorum , id eft,
qiios digici tui coelos fecerunç. & ideo magnificentia tua
hîperat iilos. Ex diuetfis âonis ipiritus , fadri funt viri
iandki coeli. Quaedona in digitis ideo accipiuntur, quia
m nullp membro tanta eft diuifîo » quanta in manu per
digitos. Et Ipiritus vnus eft, fed diuerfà dona. luntm &
fie-as. h os vocat coelos. lunam, id eft vniueriâlem ecclefi-
: am , quæ lunæ coinparatur, quia aliunde accipit fplendo-
rem. vel quia perfedlionem habetmodo in anjfra, im-
perfedlioriem in corpore. Vel quia plenicudinaKhabet
inptrk*c|js,minuiturin infperfcdtis. Stellas : vefïïngulas
ecclçfias, v*l fingulosfideles in ecclefia. Qrii à fe diflfe-
runt iri decore vit* , vt ftella à ftella diffère in claritate.
Qju vel quas tufundafltfundamento fidei, vtnullo tenta-
tionum'vento,' nulla tribulationum tempeftate polfent
moueri. fundat* çnim funt fuprapetram. QJdefl homo
quia memores eius f’eum admiratione & gaudio legendum.
Video quod homines per magnificum tuum facis coelos,
lacis lunam & rtelfas. Quid eft homo ? quod magnum Sc
quamdignum apud te Ï Video enim fragilem , nullius
precii ; &mdignum tua dignatione, fed fiia culpa, non
natura: quia tu creaftteum ad tmaginem & fimilitudmem tuant.
Ex hoc manifeftum eft, quod magnum quid eft ho-
moapudte,quod_memdr es eius. Beifc memor, quia
quadam merito fiant dicendi opéra manuumeius, eüm
refpcâu aliarum creacurarum 3quafi ftudiofius creati vi-
deantur. Et eft didtum à fimili, quia illis operibus qu*
perfedliusfieri volumiis, propriasmanus adhibere fble-
mus. Et nôtifolum confticuifti eum fuperfipcriores cre-
acuras, fèd & inferiores illi fiibiugafti. Omnia fubïectfii, fcilicet
ei alia præter angelos,y&i pedibus, id eft.fub fàcramcn-
tis incarnationis eius:, vc per eâ vel faluentur credendo &
confeiuando, vél pereant contemnendo. omnia, pr*ter
eum qui fubieçit ei omnia, fcilicet ottes, id eft, fimplices in
ecclefia, & boues, id eftprædicatorés, qui inecclefiaqua-
£ inarea triturant, quia pedibus -, id eft, doârina excuti-
unt grana à paleis, cum de peccatoribus fàciunt iuftos,
exuentesepsà palea peccatorum v vel ièparantes* fideles
abirifidclibus. De quibus dicitur ; Non alligabis os bout tri-
turanti. Nora quod boues foeminec^genere pofuit, qu*
apt* fûntadfoetum.ica&apoftoli, cum fine triturantes
iia minoribus, funt etiam procréantes alias boues,vt nun-
quam dcficiant pr*lati eçclefiarum. Vt iüud,propatnbtu
tuisnatifunt tibi filij. Ideo & vniuerfas addidit. In fuper &
pecora cantpi. Ideo igfûper, quiahi quk>erlequuntur, di-
uerh funt aiuperiotibus ordine vit*, pecora campi, id
eft, voluptuoios, ardua, id eft, laborem fugientes ', dedi-
tos gui* &luxuriæ. Voitures coeli, id eft, elatos, coeleftia i
rimantes, & fibi per fuperbiam hoc attribùentes,vt aftro-
logi. Velvolucrcs coeli, potences huius fcculi, Deum per
fuperbiam blafphemantos. Etpifees maris , id eft, huius fe-
culi curiofos. qui per ambulant fernitas maris , id eft, qui
cogitationibus fuis eaperquirunt, qu* tranfitoria & citq
vanefeentiafunt, vtfemit* maris. Nota quod dieït maris,
nonfluminisvelriui. per hoc enim oftendit, corum
inquifitionem nimis amplam, non aftri&am aliqua
menfura. In liis tribus £eneribus , beftiis terr*, vo-
lucribus coeli , & pifeibus maris , polTunt notariill*
très tentationes diaboli, quibus dominustentarus fuit:,
gula fuperbia, yana gloria. gula in beftiis terr* , fuperbia
Tnvolucribuscarii, vana gloria in pilcibus maris. Et propter
h*c omnia, Domine dominus noJler,quàm admirabile eft
nomen tuum invniuerft terra}
. Infinem pro occultas filii, pfàlmusDa-
uid* IX .
Onfitebdr tibi Domine in toto corde meo^ narrabo
omnia mirabilia tua. JLatabor & exultabo in te,
pfallam nonuni tuo alftf me. 1n cornertendo inu
micum meum retrorfum, infirmabuntur &peri-
hunt àfacittua. Quoniam fecijliiudicium meum
freaufam me am, fedtfii fuper tbronum qui iudicasfujlitiam.
Increpajhgente$, &periitimpius , nomen eorum,delefti in ater-
num, &infeculumfeculi. Inimicidefecerunt fram ex infinem,
érc'tu tates eorum de/lrttxifti. Perütmemoria eorum cum foni-
tu ,& dominus in xternum per manet. Parauit in tudiçio jhro-
numfuunti, & ipfe iudicabit ofbjtm ;terra in aquitate, iudiçabit
populos iniuflitua. Etfaclus est dominus refÏÏgü&SSfituperi, ad-
j tutor inoppor.tunitatibus, in tribulatione. Etjperent in te qui
nouerunt nomen tuum, quoniam non dereliquifti quxrentes te
domine, j Pfallite domino qui habitat in ,Sion , annunciate inter
gentes fludtàe'tus, Quoniam requirent fungiùnem eorum retor-
datus esi. non eSpobktus clamorempauper,um. Mijèreremei do-
mine.videhumilitatem meant deinimicis mets. Qui exalt as me
deportis mortis-, vt, annunciem omnej laudationes tuas in partis
filUSion. Exultabo injâlutari tuo, infix#funt géntes, in interi-
tu quemfecerun&A litlaqtteo ijloqueni ah fonder unt ^ compre-
hmfas eïlpes corum. Cog^ofcetur domUiis indicia fattens. in o-
peribus manmmfuarupn. comprehenfttf eil pecçfttpr. Çonuer-
tanturpeccatoresin infer mm, omnes gentes. qua obliuifeuntur
Deum. f Quoniam non infinem obkwç eut pauperis, patientia
pauper um nonperthtttn finem. Exurge domine, non conforte-
tur homo., iudicenturgentes in conjfiectu tuo. ■ Conflitue domine
legislatoremfuper eos, vt fetant gentes quoniam homines funt.
Vt quiddominexècepfli longe#, dejptcis in opportunitatibus, in
tribulatione>? Dum fuper bit imptus, : incenditur pauper’, com-
prehendunturin.êonfilijs quibus cogitant. Quoniam laudatur
peccat or in.defiderijs, animafua, & iniquus benedicitur.Exacer-
bauit dominant peccator, fecundum multitudinem ira fia non
quareu NotreSlDeus in confeftu eius, inquinata funt via iUius
in omni tempore'. Auferuntur indicia tua à facie eius i omnium i-
nimicorum fuorum dominabitur. Digit enim in corde fitO f non
mouebor a,generations ingenerationem fine malo. Cuius male-
diltioneosplenum eft & amarituditre & dolo , fub lingua eius labor
&dolor~. Stdetin infidijs cumdiuitibus in occult is „ vfinter-
ficiat innocent em. Oculieiustn pauper em rejpiciupt, inftdiatur
in abfcondko quafi leo infteluncafua. Inftdiatur vt rapiat pau-
perem, rape/e.pauperemdum,attrahit.eum. In aqueofuo bumi-
liabit eum: inclinaitfe & cadet, cum dominât us, fuerit paupe-
rum.Dix 'tt enim in cordefuo ,oblitus efl-Deus, auertet faciem fii-
am, ne vtdeatinfinent. Exurge Domine Qeus, & exaltetur ma-
nustua,neobliuifcarispauperum. ,Bropter quid,imtaummpius
Deum ? dixit enim in corde/ùo, non requiret. Vtdes quoniam tu
laborem & dolor em considéras, vt tradas eos in manus tuas. Tibi
derelicluseftpauper, orphanotueri adiutor. Conterebrachium
peccatoris &maligni, quaretur peccatum iütus, & non in-
uenietur. Dominus regnabit in aternum & in f xulum feculi,
peribitisgentes de t erra illius. Deftderium pauper um exaudiuit
dominus, praparationem cordis eorum audimt auristua-ludicare
pupillo&bümili, vtnonapponat vitra magmftcare f t homo fuper
terr am.
Plàlmuç Dauid in finem y id eft, h*c operatio eft
Chrifti dirigenris infinem, ideft, in confirmmationem
prooccultis fi lii. Qujaabfbluie pofuit filii,quamlocu-
tionem excellentia petit Chrifti, accipitur. y t illud, Si
vos filius Itberauerit, Itberi eritts. Eius occulta rnulta funt,
præcipue tamen hæc, prior eius iu humilitate aduentus,
quem fequitur .manifeftus. ' Occulcum etiam fuit quod
■ufertuscft ole.ifter. Ad quod vt inftrumento vfùs eft
Chriftus cæcitate Ifrael. Occulcum eft ic hoc, quod De-
usin hae vita tri bus modisiudicac, .dum quifque aut fla-
geuis exercccur, vt viriperfèèti, quibus non eft opus çor-
techoue : aut mo netur poena ad coquerfionem : aut fi ad-
■?onitionem concernnit. praparaturad pcenam. Pro 6 c-'
cuiçis ergo tibi, ideft, prooccultis fuis. Vox Chrifticapi-
tiSjgratias agentis, & hortantis membra fua ad laudem
Dei pro omnibus eius beneficris fùo exemplo.
Ç^Onfitebor tibi domine, id'eft-, laudem dicanjrnoraini
^tuo.Eftçpnfeflîolaudis, eft&peccati. m toto corde
meo,id eft plene, tuæ difpofitioni in nullo contradieens.
Vel in toto corde,id eft, nulla parte cordis aliud habehs,
mfi q i^d ad laudem tuam pertineat, &cibi totum vacet.
cumalü telaudem, narraboomniamirabiliatua, ideft,
inqu* tu voluifti & diipofuifti per nie narrate. Vel narra!
bo, id eft, manifeftabo., quia omnia per eum Deus fecit,
omniamirabilia,yifibilia &inuifibilia. multa miracula fi!
lfus Deioperatus eft,«& perfe &perfûos,occulte & ma-
nifeftc- Occulce,facicndpde impio pium, de.përfeçutorç :
«rifcipulum. M|qifçfle^ero, infirmos fànando> mortups i
refufcitando. quod minus eft quia quod, occulte: Ma-
amipam refiifcitare quam corpus. Maius e-
nimfuitPaulumperfecutoremconuertere, quam Laza-.
rum de/monumentq refufeitare. , Vnfte Dominus * Gui
credit inme, opera quaegofacto, &ipfefaüet, & maiorahorum
factet.Omniaquæ Deus pater dilpofuit fieri,ad reparatio-;
jem generis humani, pérfilium 1 uum oftendit.ideo bene
filius dicit, Narrabo omnia mirabilia tua. Et te laudando,
perfcjâe gaudeb o,:. quia & m anima, &in.cqrpore. latabor
m anima,3c exultabo in corpore, in te, non irnne, non in a-
!iarr.e’f t vtil0CPPjflîîIï tpjùUam : faciam me pfalterium. &
inferioris partis pereuffionemgratanrerfufeipiendo, de-
mpfrinfpiricuhuiîiilicatisdulcemelosrçfonabo. & hoc
faciam tuo nomini, id eft,ad laudem tuam, yc per me crefcac
jaustxxzaltifsime. Quisenimcognouitfnfum ftotmni ? Velin
hqc a|tiffiroe, In conuertendo inimicum meum retrorfums)m-
dabo te &gratias agpm, non in præterito. in præfenri
.tantum, fed femper in qie&in meis,in cqnuertendp ini-
micummeum retrorfum. Inde ribfgratiasago fçmper
quiainimicus generis humani quiprimum hominem fui
perauit, &poft fe abire fecit, princeps Jiuius fàiftüs mun-
di, me etiam tencando, (pente enimprinceps-mundi huius, &
m menen habet qutcquam)mtot[am à&t\x& eft, vt iriilliîfo-
lummododominetur, qui rçtro funt in terretiié, rioleri-
tes fe in anterioraextendere. Quia ille qui fiumano cé-
nen dux mords erat, modo retrprfum abiit tentando, pèr-
fequendoytcanis. Aliter.- Quia inimicum meumqueri-
queinhdelem, qui prius non cognofcens infirmitatèm
luam,p u tabat fe non egere medico, conuçrteS retrorfum,
vt poft meabcat, me medicum qu*rat. Et.fecundura
nanc fententiam reâe fequitur , infirmabuntur. Ideo retrorfum
conuertentur, quiainfirmabuntur, id eft,qui fibi
prius fortes videbantur, infirmps fe cpgnofeent & fie
feribuntquodfucrunt.Vtiilud. Vmimmmego.vùuflym
in me çbrifius. A fncietm,id cir.a cognitions tua, poftquam
teDeurnctcatorcmruumcogno&ent. Quiainim.cusille
unus eft in fc, & multi in membris fuis, Mpo poft fineula-
te plurali vntut. Secundum priores iententias ficiftud
aptatur, Infirmabuntur hoc modo : inimicum caput &
membraconuettesretrorfum,quiainfirmabunmr inefficaces
fient hic.&poftea peribunt,ideft,penitusrececedent,
a faclëma, id eft, a prsrfearia tua. Tollatur impi-
usne videat Éiciem Pei. Ideo peribunt, qwmmmfuißi.id
elt, facies o pateiindicium, quod ipfiputabantfuum, illud
taacs meum. Vt illud. l.xptd'.l vtynus,noru;urpiopopulo, &
mnmagmsptrtM. Sicutnautavcntumdicitfuumquo v.
àmu&cmfam fcilicet iudiaï quam fnam pntabant, fecifti
mum. Quæ fiiit > ne fone mundus poft eum abeat. Et
vtillud indicium meum fimc.fidißifiptrthrmum, id eft
reâeiudicafti, Thronuseftiudicariaiêdes, Tune index
dicitur iêdere in thtono, cum ilia ièdenonabutitur. AÜ-
terfcdifti fuper thronum quiiuiicu mßuum, Id eft, huma-
mtatem meam parafti tibi ledem iudicariam, vt ex ilia
mundumiudicares. Vtilhid.Dwner«/» Chnfiomundim
rec°tt‘thaasßh- Et illud,Paternm ludtcat qtunquam,[edonme
indicium dédit film. Quod iudicat filfiis, iudicatpater & fpiritus,
fçdattribuituriudieiumdominicohomini,quiafîex
lolaporentia during# ris homines iudicaret, quodammodoexinfirmitatefcimpotentia
fepollenterculâre. Nunc
autem humanitate filii nobis propofita, qui bona ille fecit
Atlu f.
lohàn. il.
lôhdn. il.
F
lob an. 14.
•Phil.t.
If», xi.
loban.11.
H
Ibidem.
t. Ctr j.
leban. j.