9 1 4 ' Pafihaßj Ratbevtj
&abftulit.Qüia'vidclicetrederoptbfnofterDeusacDo- . diuinus IbnatVaïiquis » quifüperfolmm regnilucetna
minus Iefus Chriftus Ecclefiam,quam exgentïbus acqui- fitinpopulo, potcft reperin. Eticleo necefTe eft, vc pro-
I fiuit, lauacroaqux in verbo mundatam; terrena calcan- J milliodiuina non infirmetur , "alium requirere intelle*-
tem,cceleftibusinhiantem , prxdeftinatam vidït proui- dum &altioralaeramentorumPeiineo beneficia cogi-
I dus, vocatam dilexit fponlus, vt iuftificatam fibi coniun- tare. Quxfitautemlucerna cundis diebus lucens eoram
I geret legitimus fpiricali cóiugio maritus. Sed vc Berfobex | Deo in Hieruialem, velquxfit Hierufalemifta, in qua
Dauid coniungatur, Vrias vir eius intérficitur, quia vt ■ cundis diebus lucerna lucens de femine Dauid proprer
iuftoru m Ecclefiacceleftilponfoadhxreat. an tiqui hollis eum futura répröinittitur, Apöcalypfis Ioannis manivirtus
confringitur, confrada pedibus eledorum calcan-
feftat dicens, Er eduxit wje.inquit, inJpiritU inmontem ex-
cdfton & magnum, &vidi Hierufalem defcendentetn.de ccelo.
or naram monilibus fuis, & lumen eius tanquam lapis de
chryfolyto. Et paulo ppftquam infroducit in ea nomina
daprofternitur. Vnde& perEuangelmmillis à Domino
dicicux: Ecce dedi poteftatem vobts calcan difuper omnem vir-
tutem mimici. Si autem hoe fadum iuxta -litreram at-
tendimus , quid vnquam poteft inueniri fceleftius?Sij duodecim ttibuumfiliorumlfrael, aitdicens.Ef templum
vero myfterium figurandae rei miplb fado confideramus,
quidqliquando valet repetin falubrius? Eft autem in hoc
fado aliud ad hue quod euidehtius figuratut. Dauid ita-
que infolariodcambulans, typum exprimitredemproiis.
Bene autem in lblario,quiain fole poluit tabemaculutrr
fuum.Solariumquippe non ab eo tantum nomen acce-
pit,quodad fimiiitudinem terrx folumhabeat, fed et-
iamab eo quod eminentius exteris domibus in fole fit
pofitum.Nam&Iudaicaplebsnon ficut nostedum fir.
per folaria habet, quod in Ablalonfado feriptura demö-
ftratdicens, Cumingrederctürad concubinas patris lui,
quod miniftri eius fuper folarium ilii tabernaculum te-
tendiilent. Vnde&videntibus c,undis>ficut fcripturate-
ftatur ad eafdem concubinas ingredipotuit.Quid autem
eft Dauid Beriäbex ad ie perduepre, nifi datörem fegis
' carnalipopulo legem coniundam fpiritali fibi intellect«
fociare?Berfabea autem, vt praefäti fumus, piiteus iepti-
mus dicitur, quia nimirum per cognitionem legis infufio
fpiiitalis gratis petfeda nobis fapientia monfträtnr.
Quem vero Vrias* nifi Iudäicum populum fignk, cuitfs
nomeninterpretatum diximus , lux mea Dei? Iudaieus
autem populus quia de accepta legis feientia extollitut*
quafi de Dei luce gloriatur. Sed huic Vrix Dauid vxorem
abftulit,fibiquefociauit,quia redemptor in carne appa-
rensde fe Ipiritaliter loqui legem'innotuit, ac per hoc,
hancludaieo populo.extraneam demonftrauit, fibique
coniunxit; quia fe per ijlam prxdicari declarauit. Etideo
carnalispopulus, dum mandata legis retinens implele
nititur,ipfe nimirum defert indicium quafi per Epiftoläs,:
vnde damnetur. Quodforfitan volens Euaqgelifta cre-
4 entibusadconfirmandam fidem oftendere, deduxicad
medium remgeftam, per quamcarnalis-lfrael morti ne>-
taretur obnoxius, & ipiritalis Chrifti in corpore fociatus,
veram Regis coniügiiin fide perdperet firmitatqm, Quia
nimiruminhis quatuormulieribusEcclefiade gendbus
congreganda manifcIHus approbatur, & per eas rediffi-
magenealogislinea repromittendo quod futurum erat
vfque ad Chriftum tenditur. Unde & fequitur.
Sa l 6 m o n autemgenuitRoboatn, & Roboatngenuit A-
b'tam.Abta vero Afa.Afa aut lofaphat.Etlofapbatgenuit loram.]
Ap»c.%\,
nonvidjinea. Dominusenim templumiltius e8 > & Agnus.
ciuitas, jnquit, non eget fole autluna vt luceanfin ea, quia da-
ritas Dei illuminât earn, & lucetna eirn eft Agnus. Ex quo pro-
fedö liquet , quia ifta eft Hierufalem ilia quam elegit
Dominus, vt fitnometveiusibii &ledeat in ea fiiper thro-
num Dauid de ièmine eius Rex in «eternum, öc non iftam
quam videmus ad folum vfque dirutam , & multis ha-
denusmaledidionibusfubi.icere. Quaefi eleda fecum
dum eledionem gratix eilet, nunquam poil tantas pro*-
miiliones vna cum populo ram lubito corruifiet. Vbi
fimihi opponis callidus tergiuerfator quia peccatis fuis
fitdum fit, verum omnino probamus quod-dicis. Sed
omnipotens Deus præfcius finurorum, ficut Propheta
teftatur, qm eft conjpeftor omnium[aculorum , nunquam iè
talibus obligaret promiBis, fiifta eilet de qua typice Pro-
phetaium eloquia concrepabant, quamiècundum ele-
dionem gratix antiquitus nulU dubium eft- elegiffe^
Iftam vero terrenam Hieruialem, quam dids, elegit qui-
dem àd tern pus, fed vt figuram coeleftis Hierufalem por-
tarcr,quouique venilïèt ille de iemine Dauid, qui in ea
Rexinæternumlederet.'\^ndèquia.iHr<2Hrr4r Uli Dominus
veritai smyDefruttuvcnms tut ponam fuper federn tuam. Et
alibi, Stabïliatny\ncÿx\t,yregnum eius, &thronus eius in ater-
num etit.firmißimus, quahquatn^peccqcoreç fuerigt idem
fiKi eius; feruatur tarnen ièmper fueceifio feminis, &
Hiemialem penitus non deletur, donee veniret iemen,
cui repromifium eft vt ièdeat in xtetnum. Et hoc eft
quod hic dicitur, Non factam propter Dauid feruum meum-
fed dabofilioeiustribum vnam-, vt remaneat lucerna eicunäis
diebus coram me in Hierufatem. Qtiid igitur eft dicere,.non
fäciam propter Dauid feruum meum ? nifi noniaciam
propter iuramentum quod ei iuraui. vt nop auferrem fernen
eius de conipedu ftieo fed-darem ei lucernam qux
luceretcoram me in Hieruiälem cundis'diebus xterni-
tatis.? Quam lucernam tfuafi coram oculis idem Dauid
ponens, aiebäc dicens, Lucerna pedibus mets verbum tuum.
& lumen femitis mets. De hac nimirum lucernaconftac
didum, Vt remaneatlucerna Dauidferuo meo cor am me cun-
clisdiebus in Hierufalem. Quia fi abrumperetur de femine
eius fueceifio filiorum vique ad Chriftum forfitan pote-
P P |
Par.l 7.j
Pfal.nl
Quid fit aür quod in Regum volumine legimus: Auf er am I rateuentualiqHolibecaduenire,fed fecundum quod A-
^inquit Dominus ad Hieroboam Regem Samari»,regnüm ' ' • | « •
de manuRobornfiliiDauid , & dabo tibi decem tribus,fiHb
autem eius, id eft, ipii Roboam, dabotnbum vnam, vt remaneat
lucerna Dauidferuo meo cunäis diebus cor am mein Hietu-
falem cmtatem, quam elegi vt effet nomen meum ibi. Sed & A-
bix, propter Dauid patrem fuum dedir Dominus Deus
lucernamin Hieruialem, v,t fufcicarec filium eius. Qux
quamuis fic fecundum litteram videantur pofle accipi,
non dixerimfimpliciter eile intelligendum, fed myfticis
repromiffionum facramentis prxfentem hiftöriam in-
uolutam eile. Nam in eo quod dicit, Vt remaneat lucerna
Dauidferuo meo cunäis diebus cor am me in Hierufalem, liquido.
conftatfecundum Iudäicumfenfnm ftare non polTe, quia
nec ipfa Hieruialem cundis diebus ftare meruit, eo q«od
nonfit in-ea lapis fuper lapidem derelidus. Neque de
iemine Regis Dauidin omni ludxa, poft aduentum Re-
, demptoris, Dux aliquisiuperiblium eius reperitur. Vn-
: de intelliganc mendofi Iudxi, qui fibi ^ vt iam fupra di-
xi applaudunt nefeioinquaterrarum Regione de Dauid
ftirpe quempiam populo prxelle : quia neque ln Iuda,
vtlacob promittit; neque in Hieruialem, vt hiefermo
braham primu m & poftea Dauid iurauerat, omnisrepro*
miifio velue in irritum duceretur. Quamuis vel fic com-.
pletum, quod repromiiTum fuerac vlle modo dubicari
debeg^t; quia Deus eft qui-futurum hoc fine commuta-
rione repromiferat. Vnde quia omnem genealogiam
per fücceftionem vique in Chriftum, fine ambiguo de
Dauid ftirpe tenemus, Sc eum.in xternum iuperfblium
& fuper regnum eius federe credimus , nullum alium
iam venturumexpedemus, ne, quod abfit, pro eo An-
ti-Chriftum, quifuturus eil in m undo, rccipiamus. Ec
fi quempiam mouec , quomodo hic federe dicatur fuper
folium & regnum Dauid, cum ipfe Dauid non fe-
derit Rex iuper folium & regnum illius.coeleftis Hieruialem
, neque Ç H r i s t v s fiiper hanc terrenam
Hieruialerif Rex iediile legatur , prxfercim cum ipfe
dicat Pilaco , Regnum meum non eft de hoc mundo.: quia
fi de hoc mundo effet, vtique miniftri met decertarent ne
traderer ludais. Dicimus ergo haue ciuitatem Hieruialem
, illius figuram coeleftis habuiife , Sc hoc regnum
illius fchema geffifle. Ac per hoc in eo regno illud
iam inerac per figuram ficut in iftö terreno illud
coelefte
>u-& n.
Ju Matthi Euangc Lib. I, m
coelefte qüodammödo fuiïïè. viJcmr per vmbtaro. Sed- fet.&oÄo ännis rcgnaucrit , quifimul fiii'ntähni x t
Qüod vèrum efie omnino non conftat. Qüiafi Oëhb’ïi*
asxLii.anporumeiîèt , cum poil patrem fiitim fè^nare
-ccèpiilèt, erat profedo parti iiio duobits annis ante na-
tus, quod facere penitus ipià rtatuta ptohibet. Vndt Cbh*
ftat illud verius fore, qttod mRe^iWtt Vbltimine lcgimtiS,
quia viginti duo an n or unt fiterit Cûfh tëgriaife ècraiflèt,
Eteftilludqilodin muhts Paralipomenonlibris habccntj
S c r ip tor um vitioyficut Si aliis î n loc is q itampl uri m is de*
prauatum. ' w
eimdem Dauid tune fediflè, nemo quirede iâpk ambi-
git. In quod profedo Chtiftus regnum venienîS carnem
de femine ipnus iîifcepit,euacuit futurorum vmbras , &
ledit fuper claritatem lucis qux’tùnc intus in regtto» lace-
bat, ac per hoc ciuitas ilia non egetfblevèl luna, quia Iu-
cerna quæ diu repromitteb^tuï de femine Dauid, iam in
calqcet,& lux ilia ipfe eft Agnus,diu in figura pro populo
immolatus'.Idcirco etiam ad Idtam dç reliquos,quiDeum
malis iiiisirritauerât, rede dicitur , lucernam fiicceifionis
propterDauid&propterHierufalem cundisdiebuscora
Domino referuaiîè. Quia non folum ineqrumj fed etiam
nccin omnium fceleribus-, qtix fibi mundus per.partes ;
contraxeràt, adéopotuit proUocariÿ vti iufametttum mi-
fericordix iùx irritum ducerèt. Vnde ëtfi quidam ex ipfis
in hac genealogia non meruettïntàdicribi,«emo'■tarnen
inuentus eft vfque ad Ghriftiini, èii j per fii'Ceeffionem fi^
lius nëgdretur. Qi+od continuo màmfëftms.approbatur
infequencibus. :
I o; R À M, inquit, genuit OzÀam.-Et'OzAfUgeuutt loa-
tban;f' Jnqùarco igitur Regum volumihe legimus, quod
loram Ochoziamgenueric.&deOchôZiafitgenitus Io-;
as: ac deinde quia loas genuôrit 'Amafiam i cui fuccef■
fit in regnum hic Ozias , qui ab Euangelifta höc in loco
filius loram inferibitur. Quod fadum non abs reo-
mnino creditur, fi intentio Matt-hxi, imoper eum Spiritus
CxterumIÔas filîusOdtoïrfe'qtialis fttâiritl pèftqtïàth
obiit Ioiada iacerdos, Scripfur'a''têftatdf diCeflS. %-
gfefiifunt PrincipesIuda,&àdordüertintMgem,ïjmitetinHiss
eoriim obfèquiü, adquieuit eis, & derclunïernnt temphim Üpriîi-
ni DeifuipatrumJüorum, &féruier.Unt jculp^Ubus, &
fa£ta eft ira Domini cotitraliidâtn
WfawtOccidic eriam Zachariàm Prbphe'taibiâilü ih;%' dî-
cunc,Ioiadæ fecerdotiSjquieü'mihfèrtfljlô'Dôimmnu^
crierac&conftituerac Regeni. Qftèfn Z^ltàéârrt 'ièiim
elfcc conladaneus eius & cbniobriritÿs f & Sjîititùslb't»-
tnitii induiflèt eum at fecit ilaf e in pdpdfà qi|i;
dixi t ci,Hac dtcitDominus, quare tràhjgrédidiiftibÂtéfimniDe-
miniquod vobis nonproderit, & reiyqttlftii potnibubiyt reun-
queravost QuicengrOgatiaduerfus tüm'fftnfeHihiliplM w&\
eum iuxtaregis imperium in atrium dorntti'DÔmini, $ mnejli
recordatusloasRàsmifericordtaqu'dnifeierat Ioiada 'p itèr'illtr !
usfecum,fed intérfecftfilium eitis.Qfittom'morcretür ‘dit, Vîfcè-
atDominus&requtrat. Qüodprofèdo poftea Dbmiîiifs!
teilacur dicens, Et fequiretùr omnispMjlttis, qui cffuftts cft à ■
fànguine Abel iufttvfque adfqnguineih'ièâchJrid:'» quéfn occi'dftis
inter templum & ait are, SudêfiïrTgifâf liibrfiib Ibas'.Rëgè
filius eius Amafias in regnum, qui p'btt^cpedèm îdumxd!-
rumallatos Deosfi^îbrumSeir ftatüYt fibi'in jD'eôs 8i<(-
dorauic, iliifque ado'lebat intérifum. QrfeTnobrèm iratü^s
Dominusmifit ad illutfi Prôphétafti.miiidîceréf éi Cur
adorafti Deos qui non liberauerunt pùpulafA ?‘ Ctti illè, Nurft
confiliaritu régis èsïQtùefceneinteftciaifr JfP Hxc amfiro iÇ-
mniaideo h-, c ad prxièns
très ifti Ioràin patrem fiïufttih ofnfiîïrfi^etatfc icguëntçsj
ac continuum tenentes odiüni'iü Dèuiiv,lhëritd prxdm-
nibus degéneategiSChirifti ëxclikluifran Reliqui èniiA
teges, quamuis mali fùerint & impii^ VDitunatieïn g;enë-
alogia'pônuntüt.' aut à bonis- dnifiind gënërantür, aut
ipi i de fe bonosgenerant: id eft; aut boni patiis elt njius",
■ aur cette pater eftcuiufciam bonifilifloram ergb rùicfili-
us Iofaphat iufti Viri qui reliqftit fibrfilium reeiii & iiii-
pietatisiuxhxredemi QUerti fecun bmhes ihgreifi ïunt
,per: fineam eandetü prauitatis viarrt1 ,x *dohéc perüéii-
turneftadOziam, QjiiOzias pènë iû omnibus fecif tt-
dum coram Domino , nifi quod irf tèitiplb iiipër altare
thÿmiamatis voluit adolere inceriiuYn. Tamen güi idolo-
latra non fuit, impii s dé-rnedio prxtermiflîs, in eundem
gtnealogixrediifimus ordo dëciirrit, né aut à legë vidè-
recurexcedetëvlciodiùina,autcertë,qui patrum riolùit
im itari impietates , ipfetiotum in peccatis videretùr
uolui. Quo lôco probatur > fîcuc &in aflis ^üad!p{iïti»
misjvrnimquemquein peccato fiïo mod debebere: & iî
fecutds fueritmores priorum patrum boûos maloiue»
pcenas fibi aut prémiâ benedidionis aecumulari. Quo
profedo & ifti pefiitushihc de medio fiib filentio au^*-
rüntur,videiicetpropret pdenam p;eccati,&tarneù frudu
benedidionis iftitmineprbptéï pt^edentiuhi partpm
rëptomiiïà, minime priuantür. Idtirco & de Ioramrede >
dicitur, quod noluerit Domiftus ûfperdere 4omum Dauid pro* ;
p ter p act um quodtnierat ctithieOrfttU priMïfit m dare lucernam
ac filiis eius in omtù tempore. Quagi lùcéwàm propter iü-
vmbraiam exinanica cernitur, vt lux veraiiiccederet,& figura
tune viguit, vt veritas interea celaretur, donee ple-
nicudotemporis veniret. Etideofane rede dicimus CHri-
ftum fuper iôlium Dauid fediflè , quia'in illolblido Dauid
iam regnum Chrifti inerat per figuram v iuper quod
iàndi ad purum confideretur. PropofitUm enim
eratei tres tëflàreicxdecadas in diuerfiim ftatum pone-
re,&ita obtemperare, vt mÿfticus iacramentorum nu-
merusin quadraginta & duos iürgeret. Ideoquetrès i-
ftosdemedio culiflè cernitur. Et non'iolum icaque ob
hoc v t illu d confi cere t iâcram en tum, vetumetiamvt’ nos
legalster inftitueret 6c magnum nobis tribuëtet docu-
mentum. Ibram quippe gèneri fe mifeüerat impiiifi-
mx Iczabel: & ideo viquë adtertiam gënerationem feius
memoria dé iândæ natiuitatis ordine rede tolhtur.
Quodetiamin lege prius per Moÿfen Deus dixerat. Ego
futn Dominus, De us fort is, z,elotes> vifitans piccata patrum m
filios in tertiam àc quart am generationein , eorum qui ode-
runt me , & faciens mifencordïâm in multa miüia, bis qui
dïligunt me, & cuftofiiunt mandata tua. Vbi notandum
quod de ilia progenie dicitur , qùx in peccaris patrum
& in odio -pertinax fuerit virtutum : ficut ôc miferiçor-
diain illis fit qui in diledioneDomini-continui perman-
ferint.
Bonus nanaque homo, quamuis dè malis paréntibus
fit natus, mifericordia fit dighus: ficüt è contrario, malus
quilibecex bonogencratus , poßnafleditür, Dei iudicio
rediflimecondemnatus. loram itaqiie qüalis fuerit di-
uinaprodic hiftoria, quod Deus ei dixe’rit, Quod non am*
bulaftiinviislofaphar patrie tuij &in viis Afa Regtsluda,incèp-
fifti autem per viamitmer is Regum îfrael 3&fornïcanfèetfti
ludam&habitat ores Hierufalem ïhnitatùs fornicatiohem dd-
jiius Acbab.Infupcr&fratres tuos, domum patris tut, melioris
te, otûidifli, ècce'Dominus percutietteplaga magna cuth populo
tuo, &filtis\ & vxoribus tuù, & Vn ’tuerfdthrjubftantiam tu-
aniytu autem airotabkpeßimolanguorevteri,doiiecegreäiantur
vit alia tua paulatm per/in^ulos dies. Etifafadum legiftiÜS,
arque ita confumptus eft tabe > vt egerçret fctiam vifcërà
fua, lang'uore pariter & vira câruit. Mort unique eft infir-
mitâtepeflîma,'& non fècit ci populus fecundiim mo^
remcombuftioUis exfequfes,ficut feeerat matotibus eiusi
___ _______ H H __________ ramëntUmconftatbmnînb qüà nuilus pectatoruinlce^
neque fepelierunt eum ni fepulchtd Regum. Quém % 1 fera qüiuérittt eXtinguëre , & àdhûê miferi ludxi bro
turns quoque Ochozias filius eius Scriptura téftè , In-1 cxcitare füâ fuis qüotidfe pectatorum tenebtis obfcür
griffus eft per vins domus Avhab. Ipft tmm fuerüni & conftliatii fatttur. \ _ ,
poft mortem patris fui in titter itumeïut. ' - ( O^z iAs âutèm^ qUi & ÂiArias ^geniàt loathart. $od-
Sed h oc o m n in o nos mouec, quià ihlibro Paralipo-1 tlm vefOgeMütÀcbai» Açbztautm EzechiamCJ Sub qiii-
menon legimus qüod'quàdtâgintadüorum^iftnotum t*. bdsergdquàtûpftegibûs Efàias Prôpheta,nbn tampro-
rat cumregnare coepifler, quid fit quod pater eius ïoram ; phetiamdë Chrifto > quod de domb Dàuid fumrusèf.
Xxx.duOium annorum fuiflèlègitUr cUm regn'atb empif- fet tonteXüfty iquartl Eüaftgèltdtfi btenibus pt^efitauit..
M o th . Ÿet. P*tr.Tm&l£sfc H h k ïl Vnde
ï.Par. 14.
ibid. 2 9.
Matt. i j . '
P ‘^ i