Statuta ra
tntoifunt.
frtuinda.
tîilsr.tp.1
ad Leant.
Leoep.i.
t*p-s- I
vttton vituperetur minifier turn noftrum, aut improbitate > aut
affèntatione contra præfata priuilegia perdnaciter molia-
tur infargere | & periculuni intentât* damnatipnis poflit
incurrere, decernente Zofimo Papaad Aurelium, & vni-
uerfosEpifeopos per Africain conftitutos , vniuerfosque
Epifcopos per Gallias Sc feptem prouinciaS conftitutos > &
vniuerfis Epifeopis per Hifpaniara conftitutis ,apari.C«w
aduerfus» inquit »ftatuta Patrttm venitur» non tantum ittorum
prouidentia at que fententia,qui in auum viftarafitnxtrunt/ed &
ipfi quodammodo fidei df Cathohca difeiltna trrogatur iniuria.
Et S. Hilarius Papa, vt fupra oftendimus, dicit,Nû» wiM«5
in fan ft arum traditionum delinquitur fanftionts, quant in inturi-
am ipfius Dominiprojiütttr. Et S. Papa Symmachùs ad Cada-
rum Ârelatenfem Epifcopura dicit. Cum ad Trinitatis in-
ftar, cuius vna eji atque indmidua pofejias vnurn fit per diuerfis
antifiites;facer dotium , quemadmodum priorum flatutadfequen-
tibus commit violari i Hue accedit » quod bacfi eueniat fententia-
rum varietas ad ipfiimfiicr ofanctam Catholicam religionyn credi-
mus per tinere »cuius omtits potefiat infringitur» nifi vntuerfa»
qua dSacerdotibus Domini femelftatttuntur perpétua fint. Quod
aidas contmgerepoterit,fifuccefjordecefiorisaftibusnontribuerit
firmitatem, &roborandoquagefta[tint, faciatrataejfe quagef-
ferit. Quanta enim Vicarits beatifiimi Petri Apofioli iudicabitur tf-
fereuerentta , f i qua nt facerdotio pracipiunt, eifdem tranfeunti-
busdijfuluantur? EtS.Leo Papa, in decretis fuis praefixinHof
itaqueadmonttïo nofira denunciat » quodfi quisfratrum contra
bac confiituta venerit, velveniretentauerit, & prohibitafuerit
aufus admiVere» afuofi nouerit 0fficiofubmouendum r.ec communiants
Vè'ifïh’ife-
gàttëà cà-
ii*ni5 vio-
Utoiibus.
buit. 19.
Mahh. 18,
. Bonifa-
ciusmai*
tyt.
Gallia ca- hiitPrima-
tcdiu à Se-
de Apofio-
licadcle-
gato.
nofirafuturum effe confortem,quifoetus effe noluit dtfciplina.
Nequid vetofit, quodpratermijfum a nobisfortecredatur, omnia
dteretalia confiituta, tam beat a recordationis Innocentii, quam
omnium decejforum nofirorum» qua de Ecclefiàfiicis ordinibw,&
canohumpromulgataJùntdifciplinK'.itaavefira dileftionecujh-
diri debere mandLmm,vtfiquis in ilia commijferit, yeniamfibi de-
inceps nouerit denegari. Quia enim in lege & in Euangelio
duorumveltriura teftium rata fententia comprobatur,
quanto ftudio horùm quatuor,de qualibusdjpitDoitti-
nus.Siduoexvobis confmfermt fuper terrain deomnirefiet, de
prarflitutisanteriorunMpriuilegiis conferuandis vniformis
ièntentia debeat conieruari, cordatus quisque attendat,
& vnde quifque noftratium pro fideii reuerentiaacconièr-
uatione meritum flbi beatæ remunerarionis poteft aegui-
rere, ne præuaricando périculum incurrat, rnagnopere ca-
ueat.
Cap» X X IX .
Tandem b reuiter coramemorare cenfiimus, quia fàir-
d o& venerando viro Bonifacio in Frifia verbum Domini
praÆicante Anno Incarnationis DominicæD. C C L IV.
martyrio coro'nqjo, & Symoniacæ hoercfîs prauitate,& ne-
ophytorum præiumptione, acçæteris quibusque pro tem-
porum opportunitate & qualitate compofitis, hadenus
prouinciæ Cilâlpinæ temporibus Pipini Regis, & Karoli
ac Hludouici Imperatorum fine hoc primicerio vel Private
àSedeApoltolica delegato annos circiter X X111.man-
ferunt, & Metropoiicanis fingulis iuo iure ièruato , Apo-
ftolicæ Sedis feuoré y & Prindpum luorum difpofitione,
fecundum faaos canones & deaetaeiufdem iânâæ Sedis
Pontifiçum, quæque fuerunt agenda, venprabiles Epiicc^«
Dtogo fra-
tetLudou.
I. Cæfaiis.
Sire.z.
Non elle
facile alpi-
randum ad
altiora.
prxfumptio fiott ibluineJt fiia tortitudint, veru’m etiam ex
. comparatione re€torum, quam fit damnanda,monftraturt
dicente SCriptura. Probata autem vtrtus corripit infipientes.
quantumque iraternum (candalum, vt ex altitudinis no^
ftrxrapina>fi forte aliquis noftrum hoc morbo laborat»
fratrib. fcandalum non generettiUSjvitare debeamus Do*,
mini fententiademonftrat dicentis ad Petrum v Vt vitando
fcandalum exigentibus cenium pro eo & pro ie daret,
quern non debebann
Cap» X)CXi.
Et quoniam aimi trigin tafecundum leges publicas.vt
notum eft, & iuxta conftitutionem Ecclefiafticam»vt de-
mqnftrat G e l a s i v s Papa, humanas adimunt qua;ftio-
nes, & Iuftinia[ia lege, ac decreto B. Gregorii ex eadem
lege promulgato negotia inter venerabiles Ecclefias,ae
monafteria ^ locaque religiofa anni qilkdraginta determinant,
fi fiiperftitiofiis appetite excellenti« auidarummen^-
Matth, if.
Gelaf. t,
w M f t
tSictlx
BgHI
fatultates.
j Greg, lib.i.
•P-9 i
tiumnoftrarumfufferre valeret, non Sedem Apoftolicam,
velauresimperialesfihe vlla noua neceflitate pro hoc in*
debito fuperc^lio inqgietafet, cum quies Epifcoporum
Cilalpinar urn prouinciarum fine huius inquietudinis lean*
dalo atque dilpendio poft tanta tempora manere valeret.
Si enim quique noftrum Regulam Paftoralem B.Gregorii
fequi per omnia, vt debueramus maluiflemus, metas no-
ftrx menfurx nequaquam tranicenderemus. &, quodcu-
iufcumque noftratium ciuitas vnquam non meruit, appe-
tere deuitaremus»Timere quipp8,accaueredebemus,qu*
pa film B*. Gregorius in epiftola ad Ipannem Cpnftantino*
politanum EpiftopumCLoma ijeripfit , & vnicuiqueno-
ftram altiora fequxrentide ccelo dicir.P erpende»jilquiens
rogo, quia inbacprafumptione temerariapax totiustufbatur Ec-
ciefia, & gratia contradtcityr communiter omnibus effufa. in qtM
nimirum ipfe tantum crefierepoteris, quantum penes temetipfum
decreueris: tantoque maior effiuris, quanto te afuperbi&fiul?
tt vscabuli vftirpatione refitingis. atque in tantum proficis»inr
quantum ttbi nonfiudueris derogandof ratribusarrogare- Ouis rogo
PafieialU
régula B.
Greg.
in hoc tam p&uerfo vocabulo, nifi tlleadimitandumproponitur*
quidejpeclis angelorum legionibusjifum focialiter confiitutis ad
. culmenconatusefifinguLritatiserumflre>vt&nulltfiibejfe,&
filusomnibuspratjfe videretur l Qui etiam dixit, In ceelumcon-
feendam;fuper afiracoeli exaltabo folium meuttfbfedebo in monte
tefiamenti, in lateribus Aquilonit. Afceftdam fuper altitudinem
nubium yfimilisero altiftmo. Quid enim fratres tui omnes vnt-
uerfalis Ecclefu Epifcopi, ritfifftra cetlifimt ? Quorum vitafimul
& lingua inter peccdta, erroretque bominum quafi inter nottis te*
nebras lucent. Quibus dum cupis temetipfum vocabulo elationis
praponere, eortunque nomen tui comjffratione calcare, quid aliud
diets, nifi, in calUm tonfeendam fuper afira coeli exaltabo folium
meum ? An non vninerfi Epifcopi nubes fitftt, qui & verbis pradi-
cationispluunt, & honor urn operum lucecorufcant} Quos dum
veftra fraternity dejpiciensfubfe premere conatur, quid aliud dicity
Àeptehenditur
nifi hoc y quodab antiquo ho fie dicitur, Afcendam fuperalti-
Greg.libx
tudinem nubium ? Pefiilentia &gladiusper mundum fau.it ygen-
tes infurguntgentibus, terra concutittir, orbis cum habitatonbus
fuis terra dehifeenteforbetur, omnia enim quapradittafitntfiunt.
Rex fuper bia pApe eft: & quod diet neftsefty facerdotum efipra ■
paratus exercitus yquia ceruici militant elationis, qui ad hoepofiti
fuerant, vt ducat urn praberent humilitat'ts. Sed hacin re, etiamfi
Epile.
Conftantin.
quivc
lditfici^vniuerfalis.
Ifit-HG
r u u u u y u i u j u u f c u u y . u v . u » . - g . . . - - , . . - r --------- ---- J------- J , J » i -------—, .%
pi pet au&oritatem canonum iàcrorum, & décréta Sedis nofira lingua minime contradicaty illius virtue contra elatiohem
t» .„— T»— c ' invltionemerigituryquifuperbiayitiopefftmetip/hmJpecialiter
aduerjatur.Hincemm feriptum eft » Deus fuperbis refifiit, humili-
Romanæ Pontificumperegerunr.
f Cap. X X X . ~'r
DrogointereaMetenfiumEpifcopusfafturegixproß-
pix piæ (fiibuëàus ubuectus hanc prxlaaonem ôrælationem m in Gualpmis Cilâlpipis regionibus
ptum ejt. Qutajuperbts terra & am c tuncper jemenpjam vemas
naflaquadam n.A-iniio/i-im occafione,nmUnnp tempore wmnnre Hlotarii Hlofjrii Imperatoris Imneraforis
j dicit.Omnisquifeexaltathumiliabitur.Quavtnosadviamvit&
apudSergiumPapamobtinuit,fed quod aft'e&u ambiit, | per humilitatem reduceret, infemetipfa dignat a eft, quod nosad-
Cffedu non habuit: & quod efficatia; vfu, non confenti- monet, demonftrare, dicens. Diftite a me, quia mitisfilm&hu-
auittij h im .ritm - y * " ------
bus autem datgrat'tam. Hinc rurfus dicitur. Immundus eft apud
Deum y qui exalt at cor. Htnc contra fupei bientem hominem feriptum
eft. Quidfuper bis terra & cinis ? Hinc perfemetipfam veritas
■Jina* rin u nir AIM Cn UumtU tlu tu v Dll 4 1 it tl/lt .id VtittH VltlP.
Superbis
repiehen-
Mitur.
H
iMc.4.
Eccl.io.
Luc.14.
0*1*.
enribus quibus intereat, obtinere non gotuit-fjtientiffi-
me,vceumdecuit, tolerauit, ne fcandalum fratribus,&
conlacerdotibusgenerans fchifina in S. Ecclefiam intro-
duceret. Quem tantae generofitatis ac dignitatis virum
quifque noftftm imitari debuerat, ne indebingappeteret,
quod non habebaf, qui fine contenrione non exequiper-
tulit, quod adeprus fiierat. Cum legamus, quia prauorum
milis corde. JSunquidnam mente excidit, quod veritas dicit. Qui
fcanddlizauerit vnumdepufiilis iftisyqui in me cr^mt expedit ei,
vtfujpehdaturmola afinariain collo e\us\ & deÊjmatur in pro-
fundum maris ? Quod tamtn fi confiderare nêftïïgmus contra
tanta elationis tumorem iudicia fupema
vigilabunt.
Cap«
Cap. X X X I I .
I.plurium
; fententia
piïfetenda
nones nihil
iiafuipot*
I Lee ep. 54.
j nd Mar.
m:Aug,
c
! Gelaf.'fp.
art Anafl.
fçculare
iubditi
nontbus &
Epifcopi'Si
Matth.t:
D
Gd*f. i;ep.
ùifi-96ic.
fundus -, v
i uPllct~po_
ate régi'
1,1,1 iudicio
His ità iê iïâbentibiiS,quia, vt S. Leo dicic, quoties oboc-
currentescdufits generalis congregatiofaftafueritjacerdotuniy difi.
fictie eftyVt cupiditas improbofuninon aliqutdfupra menfurdm rho--
liàturuppetëreyficut fiepè,& etiamin vniuerlalibus Sÿnodis
lègimtisaëcidi|ft:fiquidirihochumilftatis nbftræconuen-
tü diioriim vèl trjum fauore àc paucorum fileritió faftû imperialis
potentiæ contra fupraftripta (acrorum cahonum
& Apoftolicæ ftdis Poiltificum décréta ex eifdem fteris ca-
nonibüs promulgata, contraque fingulis Mecropçlitanis
atitiqua priuilegia etiam & per fâcras leges,qùibüs vfia cum
venerânais canonibus ftndamoderatur Ecclefia confer-
uandà imrriaturo atque incôtifiderato iü ffi^eft fiiperin^ii-
dum,fine fancitum .prohibente Domino,vt non plantetur.
nêmus ftcustempluÿi fiium, idem ne obümbretur, &de-
coloreturtypo terreiii principarus finçeritas & fulgor hu-
militatis Ecclefiafticæ iuxta aecrera myfticæ Nicæhae Sy-
nodi,quo didtur. Si dücwuttrës propter cÓtentionespró-
p^as cûntradicunt, obtineat fententia plurimorum, îpre-
tifque,vt diximus,duo vel tires ptopïfcr afiènoatiôhem forte
non corde,ftdverbo,vel fileritio confpirauerunt generali-
tas nofira Deo aüdore nonannuit, fed corde, ac contràdi-
cente ore conftantifiîmeabnuit, 8cfententia plurimorum
debitumroburatque vigôrem obtimnt,obtinet,acadiu-
uànte Domino perpetim obtinébir.Quja,vt memoratus S.
■ Leo>d Maximum Anriochenum Epilcopum fcribfit :- Si
qitidâquoquam contra Niçanorum canonum Jhitutaip, quaetm-
qUeSynoàovèlientatum eftyveladtempwvideiur extortumtrikif
pr&iudiciipoteft inuiolabilibus inferre dMretis. Etfaçilius erit qua-
runilibet confenfionum padum dijfolui, quant pradutorum canonum
régulas ex vlla parte corrumpi.
Gap. X X X Î I Î .
De eo àutëm quod quidam frater Iraperiali edi&o Vel
dato fibi collatüm fuifTè, qupd non ilh, fed^qbis dçiHo,
ficut ledionis auditu comperimüs à fede Apoftohcaeftdi-
redum,qaibusnoneft donatum, vifùseftexulrafft. idem
S. Léo ad Anatolium C^nftàntinopolitanum Epifeopurn
fci ipfi t. A l ta,inquit,ratio eft returnfiecularium, alia diuinarum:
nee prater il lam param,quam Dominus infundathento pofuitfia-
biliserit vlla conftruftio.Propria perdit}qui ïndebita concupîJcit.Et
-vt Gel A.SIVS dicit,nunquam inuenitür de Pohtificibus nifi
Ecclefiam iudicafîè,&non èfft hutnanarum legum de tali-
busferrefêhtentiam abfque Ecclëfiæ principalitèr conftitutis
Ponrificibus, obfequi folere Principes Chriftianos
decretis Eçclefiæ, non fùam præporiere poteftatem, Epi-
feobis caput fubdere Principem folitum,nôn de corum ca-
pitibüsiUdic’are.
Cap. X X k lV ;
Et in legé y ALÈNTINIANI , T hÈODOSII, &ÀRCHAÎ>ir
decretum efi de Epiftopis.Habent, inquiunt, HU indicésfuos,
jtec quicquam bispublicis commune cum legibwyquÿitum ad cau-
fas iangn Ecclefiaftjcas pertinet, quas decet Epiftopati auftor state
decidi. Quæ nondicimus,quod abfit,poteftati,acperhoc
Deiordinationi refiftèntes j fed potius obfequcntes:quia,
fîcat Dominus præcepit reddi quæ finit Cæfaris Cæfari, èc
quæ funtDeiDeoqtaquae funt Imperatoris obftquiaobe-
diencer ipfius obequiis exhibemus, & quæ fàcerdbdi funt
ordinifàcerdotaii d'ependimus>ficut memoratus S. Papa
Gelasivs ad Anaftafium Imperatoren! .difereuitatque de-
creu it.Duofunty inquiens, Imperator Auguftcyquibwprïncipa-
liter mundus hic regitur, au&oritas fitera Pontifiçum» & Regalis
poteftasùn quibus tantogranius efi pondus facerdotum » quqntoet-
tampro ipfis regibus bominum in diuino reddituri funt examine ra-
tïonetn.Nofti etehimfilt clement)fiime» quod licetpràfideas buma-
no gentri dtgriuate »return tarnen Prafuübid diuin arum deuottts
colla fubmittis, atqueab eis eattfts tuafalutis* expeftasùnquefu-
mendis caleftib. fiterattientiSyeifq^ vt (ompetit» diJponendis fubdi te
debere cognoftis religionis or dine potius qudpraeffe.Noftïitaçfointtr
bac ex tUorunî tepèndere iudicïù» non illos ad tuam veile hdigi vo-
iuntatem.si enim, quantum ad ordinem pertinetpublica difciplina
»cogiiofeentes imperfum t'ibi fuperha difpofitione codatum, legi-
bus inis ipfi quoqite parent hligiotiis Antiftites, ne vel in rebus hu-
manisexclufdvideantur olutarefententia, quo,rogo te, decet affe-
Utieis obedire qui*purogandis venerabi'.ibw funt attributimy-
ftertis ? Proinde ficut non leue diferim^n incumbit Pontificibus,
filuiffepro diuiniiatiscult'u, quodcongruitutahU. quod abfit,non
rnedtocrepertculum eft,qui »cum par ere debeant,defpiciunt.
I E , Epifcopo-
EP1STOLA VIL
A RG VMENTVM.
TN bac epiftola vel -Traftatuprimo Hificmarus refert,qttid C a-
* r o lV$ Magmts confultisfummis Pontificibus & Epiftopisad
quaftionemde criminofis cleric is diu olirn agitatam refp'onderit.%.
ait decretum illius confuetuditie yo annorum firmatum,Pontifi-
cumque Synodorum &S: Pair urn rejponfiseffeconfentaneum. 3.0-
ftendit detretum de contuberffio fufpetta mu tier is d clerico vitando
cumveteribuscanonibus confentire,addens quales,'& quot accufa-
toresadhocvel aliud crimen deferendum fint rieceffarii,&fiin
probationedeficiant,iuramentum a clerico, <ßo fepurget, exigen-
dum.^.contendittlertcumaläicöy&maiorisordinisk minors, vt
facerdotem a Diacono, &c. accufaripoffeataque canones Synods
UomanafubB-Siluefirohal/itacenfendosnothos & fupoofitittos. 5.
docet Epifcopos & Pralatos non debere iiidicarenifi de mminibus
clericorum mqnifeftis,necabfoluereautligarenfiiuxta caufarum
mrita,gradu deleft os in eo loco eonftituere,vbi potnitenttarn agant
dignam culpa Ecclefiafiscum indicium refpuetttes pro contumaci-
bus habere,adsudicium feculareprouocantes vel prouolanies&bo-
naEcclefiafticatanquam propria fibi vendicant^ ac diftrahentes
pumre.
ft
Cap. I.
9
V i d de Prefbyteris^criminofis,de qüibiis
appro bad® non eft,agendum fir ,in libro pri-
tnoGapitulorumDomini Ka r o l i Imperatoris
Augufti capite trigefinao quarto feriptum
eft. Hocnob'ss magno cum ftudio retraftan-
dum eft,quid ae iUispresbjteris criminofisynde opprobatio non eft,
& ferner negant,faciendumfit. Nam hoc faptfsime a nobts &pVo-
genitoribusjdcpradecejforibus noftris ventilatitm eft, fed non adli-
q9idum haftenüs diffinitum. Vnde ad cenfulenduqs Pattern noftrum
L eoneaI Papdmfacer dotes no fir os mtfimus ,& qaic-
quid ab eo, vel a fuis perceperimul vobis vna ciim silts , Qfuos
mifimus, renuntiare non tardabimus. Voiintfyym vicifiim tra-
ftate attent ius, quid cx hisVobifcum confiituamus vna cuihpra-
diftifanfti Patris inftituttonibus »vt murmur ceffetpoptdi&nos
bisfattent es iäafi Domino auxilidnteab vtrifquemaneaniut: S e-
<Lyjy v r coiifirmatio memorata de facerdotum purga-
done,cap.in eodem libro, XXXV |
Gap. II.
Q O mnibvs vobis v'tfu aut auditu notum ejfe non dubita-
mus,quod faplfiimeJuadente antiquo hoftefiterdotibus crithina
diuerfaobiiCtuntur:fed quoniam qualiter ex eis ab his rationa-
bilis examinatio & fatisfaftio fia t,( licet de rationabili exmi-
nationed& fatisfa ftione presbyterdrum tempore bom memoria
Domnigenitortsmet P ip p in i , Jiueprifcts temporibusafan-
ftisPatribus & dreliquis bonadenotionishominibus faptfsime,
veniilatumfaerit) nos tarnen pleniter & ad liquidum diffinitum
reperire minime qutumus. Noftrisquippe teruporibus idipfum d
fanftis Eptfypis, & reliquis facerdotibus & ateris Ecclefiafttca
dignitatisnl’MßrtSyn ftrisinregnis,fiuinaliis degehtibus,nobif-
que vna cum eisagentibus fapifsime propter multas & nimiasre-
cUmationes, qua exhoca'd rios ex diuerfispartibus venerunt Ventilat
urn eft. Sed qualiter confultu Downs & Patris noftri L eonis
Apoftoli vat er or unique Rom ana Ecclefia Epiftoporum , &
reltquorumfacerdotum ,fiue Orient ahum&Qracorum Patriar-
c bar um, & mult or um fdnftorum Epjtfcoporw, & facerdotum,
Qojtftio de
criminofis
facerdotib.
fzpe agitd-
Dccretum
Le&nis ra-
p*,&
omnium E-
pifeoporfi.