iQßf t '______ ..... fafihafij Rathert
e q u i d dicam, Paterfaluifica meex hac borafedpropierlave-
ni in baue hör am',Pater clarifica nomen tuum. Venit ergo Vox de
ccelo>& cUrificauu&iterum clarificabo. tut ba ergo quaftabat&
audiebat,dicebat tonitruumfaäum ejfe. Sedquid.eft,qnodibi
fonicruum audieps turba,nbri cadirtHicautemaudita voce
difcipulijin faciem cadunriNifiquia ibi fuperbia turnet,
Kic autem humilitaspauet. Nec tarnen fine caufamens
pauet,qu® prxmium tanti pauorisper gratiam iam habet)
quam accepir.Multa liquidem occurrunt, cur difdpulilu-
_ _mrmwinr Prirmim. cmianon DOtenec
Ftkut horninii dmortuii rtfuigat. ] Hoc ergo Bdciprïmiü
reJcruare voluit in futurum, vt honorreddetetut Apafto-
lisomtubus, opudquos non leuis przceptarumsuiaori-
tas monftrarctur fuoin tempore. Qupnia fu tu ti regni forma
, & gloria ttiumphantis, demonftrata fumat in mohte
Énflójnullo pafto cdgiuebat.priufquam viooriatxpleta
eflit.vt pisdicatctnr per Appftslos,ne&ineredibile vide-
retur pr,ï rei magnitudine, & poft tatam gloriam apud tu-
des animos crux fequenslcan&ilum gcnciaret.Acperhoc
mntftiftineregloriamtantævocisdenube, nequeclanta- i rent, quodipfeeffetChnftus, bic totumintelbgendum
ternipfiurnnbis,quaobnmbrabanmr,Chtiftusvidelicet, j eft,nenohfuomtemporepra:dicatemrcruxpaffionis, &
lyiovL,& Helia? qmbusiam cnm Chtifto vnum erat ta- gloria fimul ttiumphantis.Tuncergo ad hsc mtenogaue-
xI v•i u1y _IC_»,1« ’ o.___cv.vla^pP*^..r.m.. cr.Kmlirv--rf ~a br■i care.n -" ninteumdifcipulidieentes: - ,
bèrnaculumi& nou tria,qux Petrus obtulimfabricaren
tur.Èrat efeim fplendot vultus eiusquifolgebatvt Sol,
claritas yeftimentorum,in quibus deledkabaturPetrusad-
miratus.Sed inter hæc omnia, virpitem vócisrionferen-
tes,ex eo 8c vocem à'Patre pet nubem delapiàm,ferre non
poterant,idcircoaçfifiipplirântisaffe-£fcu,timoré perculfi,
cadehtesruuntimfaciemfuam. Valde enira perterritie-
rant I pe&aculi nouitate,& teftimonio vocis paternæ. De
quo une teftimonio, quia fupraiam me fatis dixiflè recolo,
idiplhmreinculcarediftuli.Nifi quod quidam quærut,
vtrum de nube,h®cvbxad Moy(èn&Heliamfaôtafir,qui-
dcfiderabanc filium Dei in carne videre & audire, vt vidèrent
8caüdirent iam compléta quç de illoipfi crediderant,
& prædixeranc quapdoq; eflè fu tura. Aut dilcipulos.quod
magis congruitv Pater docebat de Filio, quodeiuspro-
prius eflèt filius.quem fequuti fuérant,8c quem iam trans-
figuratumeernebant in gloria » vtdeincepsde illo iatnni-
hn vltèrius du bitarent.V nde 8c ip (à vox, quia talis tan wqj
fuit,vteam ferre non poflènt, audiences ipfum eflè filium
Deipatris.quivifus eftMoyfi,8c eidixerat, Konvïdebitho-
niopciem meant,&viuet. Fortalîis ergo videntes faciem n-
lijDei iaftam ficutSol refulgentem,8c audiences teftimo-
nium Dei Patris de ipfo.nonpotuerunt non timere.Et id-
eo humiliantur mox fub manuDci, quod & ipfum Moy-
fen, neenon 8c Abraham Patriarcham, fceifle legimus.
T une benignus Magiftèr. ; ;'f
Ac c e s s it & tetigiteos,dixitque eis > fùrgite &nolitettvtere.
] Aciîapertediceret,TiraendumeratiïMoyiènaudiendum
mox clamaret, âut Heliam imitandum tantum,
quia nec ipfî fine me vtique placent. Porro quod accedit,
pofttantarh gloriam.clemenria eftiquod tangic, potentia
refortnantis-.yt eamanu recrearentur ad fidé, qua creati e-
rant ad vitam.Iubet ergo vt exurgant afomno,Sc pellit iu-
bendo timorem. Tartigitverp vt débilia membra reftituar
{anitatî^c quos manu iànat,(ànat8c imperio, tfolitetime-
re,in qu i t,quia quos tam vehemens timor poffidct,doôtri-
nam récipere iànam non poflùncddeo prius timorem pel-
Iîr,8c fi.ceosad ièipfiim erigit 8c Wîiiat,vt non alium requi-
rant neque intendant,led q uem Pater fignauit, atque.Vnü
& fingularem demonftrat*Vndé 6ci\li,Eleuantes oculos, ne-
minent alium vider tint nififoltim Iefum, qifia in ipjàfunt omnia.
In^foquidedi P ^ r 8c Fiflufi'în ipTo 8cSpiritus iànâus,
injpfoMoyiès 8c Helias,etiam cum rpcedunt, in ipfoôc i-
^pfi difcipuli.P topterea non opus eft nifi vnum tabernacu-
fum fierijquoniàm cumipiè iolus habetur,omnia poflîdé-
tur. S'ed non ante Iefiis folus in monte"monftratur, quam
nubesclaraeü öbtéxit,.8c denube ,in qua Spiritus fanélus
ératvox Patris ionuit, Hic ejtfiUus meus, 8cc.T une fiquidem
nube.defiiperclarefçente,cui'nyox; Patris intonuit per- nu-
bem,inuentus eft Iefiis iblus.Ec cum tres eflènt, y t dixi,v-
nuseftfaâus. Tres fiquidem in prineipio videntur, 8c v-
nus in fineeft iolus ïeiùs Chriftus qui ernnia qua! perfeéta
funt vnum façit. l'TamScïoeo regno , quod praefiguratur,
Chriftus Dëus omniain omnibus erit vnus, quando fimiil
omnes in e'o iudicio qifodi futuram eft tunç timebunt.In.
tc'reâ,quia &;nobisbonum fuit cum Iefu diu dernorariin
monte, de his.quae confpeximus pauca funt, etiam'8c ip&
incompris verdis quæ detülimirs. - Idcitco nulli onera vi-
deaotuf îfta, quoniam cdtiora fiint, dicere quæ omifimus;
çefte ^ûtipfî pen ; trartnon potuimus.
V N D e defcendentïbus. tîlts de monte, pracepit eis benignifii-
• mus Saludmdictiii.Vtfmem quamvidijhs netnimdtxetifjsido
runteumdiieipulidicentes: ,
Qv id ergo-Seriba dicunt quod Heliam oporteat primum ve-
wiren Iam itaqueApoftoliinfereuerfi, conferuntquod
videtaiit, &interrogahtquod audiuerant. Audierant e-
nim iuxta Malachiam Prophetam a Pharifieis traditum,
quod Helias venturus eflet ante aduentum Saluatoris, vt
reftitueret corda patrum in filios, 8c omnia in-antiquum
ftatum. Ipfi vero difeipuli aftimanres transformatipnem
glorix, quam viderant in monte, hanc efle illius aduen-
tus coniummationem inter rogant: ac fi dicerent, fi iam
veniftiin gloriam > quomodo praecurfor tuus Helias, qui
modovilus eft, 8c receflit, prius non veni^ Q^id .ergo
ferib* dicunt rHaecidcointerrogant, quiavifio quae fada
fueratinmonte,inquaetiam Helias eft vifus, videbatur
eis non conuenirc cum .trad-itione Scribarum j quia non
ante Chriftum videbatur Helias venifle, fed cum Chri-
fto. Ideoque lalfam aeftimabant traditioneni Scribarum,
quia Chriftus manifefte venerat, antequam Helias in hoc
monteappareret. Quibusquam prudentnr refponderit
confideremus, non reprobans ,quae ^ Scribis tradita fue-
rantde Helia,fed aliumHeli* aduentum ante fe indicabat
iam fadum, quem ignorabant Scribae 8c Pharifei, Etno-.
tandum quod dicunt, quia nifi prius venetit Hellas fe-'i
cundumfcripturas, Saluatoris aduentus eflenonpoterit
iecundus. ( j .. r- •, i •
. A t tile reJpondensai^Helias qutdern,venturus e/.jlnfecun-
do meo aduentuiuxta corporis veritate. Nunciamin pri-
mo venit per Ioanpem cum Spiritu 8c viitute: quia loan-
nes in Spiritu vere Helias (ixif,Sednon cognouerunt'eum &fe-
cerunt ci quacuncjuevoluerunt .Hoc eft {preuerunt,afflixerunt
carcere,8c decollauerunt eum. 's«(inquic; & films bominis
paffurus efl abets. Ex quafententiaycique infinuat,quod fic-
ut Ioanncs voce praecurrit,& veibo, vt verbum Chriftum
nunciaret in mundorita pafiionem prsnuncians, praecur-
rit iniuriarum ac vexationis exemplo.Vnde ait, Etfecerunt
in eum qtmunque vo/«er«»r,quia^c fic fa&uri erant in Chri-
ftum .Dc quo fiido, nec immeriro qua? ricuraquibus fa<fcu
fit quod ait,& feceruntincum qu^cunque voluerunt.?Cu
fuprade Scribis fa^ta fit mentiov& no deHerodeyelHe-
.rodiade, qui euminterfecerunt. Similiter&fideiftisquj
Ioannem interfecerUnt rede dixifle Chriftumadipimus,
quomodo intelligemus»quod rurfiis ipfi Chriftum iriter-
fecerintfDidtcnim ita de Ioanne,8c fccerunt in eum qu?-
cunque voluerunt. Ac deinde.Sk^)?//»« bominis pajfurus eft
abeisMbinon perfonam difeernit qui eosoccid^rit,^fedv-
na fimulgeneratioperfequentium Saridos colligitur. Alias
autem nec Herodes Chriftum occidit,, nec Serib® Be
Pharifaei Ibannem.Sed tamenhinc inde colligitur.quiafe-
cerunt8ciftiinChrifto8c illiin Ioanne, qu® voluerunt.
Ac per hoc 8c ifti qui in Ipannealiquid egerqnt, 8c illi qui
in Chriftojvnum corpus fuerunt,vnaque progenies, $cy-,
nias capitis membra. Vnde patet quod ifti &,il|icQnfcii fi -
bifuerunt, 8c complices in.malum, itavt indifferenterde
his aut deillis loquitur feiptura, quod aut: inlojnne fece-
rint quqcunque volue tint,8c filius hominis pafluruseft ab
eis,id eft,ab eiidemperfecucorib.iuftiti®, aquibuspaflus
eft & Ioannes .Quanquam veredicere poflumus.quocl 8c
in Ioannisnece PharifeOrum fadiocpnfenferit, 8c in oc-
cifione Domini Herodes fuam euidenciffime iunxeric yp-
luntacem, qui illufum a?que dcfpeduitx remifit adPila-
tum,vtcrucifigerent eum.
E | cum defcendijfet lefits de monte ad turbos, aaefiit ad eum
A
yiio.ii
Uit.y.i O.
c
l»omogenibtuprokolutui ante eum dicens, Domine tntferere filio )
meo, quialunaticus eft & malepatitur. ] Quod ergo magna
lint opera Domini, uquidem nobis tacentibus, ipfàper fe
clamant Et Propheta teftatur quia funt magha 8c fprtia,
t.xquiftta in atoms voluntateseius,Sc præparata.Idcirco vt fte-
pe dico,non ex euentu rerum proueniunt, fedexprriuide-
tia Dei 8c difpeniatione falutis human®., Hinc ergo eft
quod longe iam fupra vbi lefus de monte defcCndit » cum
docuiflec difcipulos fiios o do beatitüdines , occurric ei
primum leprofus, vt viio miraculo, corda difcipulorü fir-
marentur ad fidem:fic 8cin hoc loco,quia turb® 8c notiul-
li difcipulorum in moncem cum Iefu non poteraiit afeen-
dere,propterea ob difpeniàtionem falutis human®defee-
di t ad e o s, quafi de monte excelfo diuinitatis fùç.vbifè coram
perfedioribus transformauit in gloriam fuam. Erco-
tinuo,Accefitt adeum homogenibusprouolutus, Rogans pro fir
lio fuo, qui peffimo vexabacur dæmonio» Qui non accef-
fiflec ad eum, nifi cum difeipuiis fuis ipfè primum veniflet
ad turbara qu® deorfum multis patiebatur dxmonum ve-
xationibus. Exquolricoconfiderandum quod omnèsa
Chrifto curationes Be lanitatesmorborum, Be omnia in-
firmicatum genera in myfterio altius confiderata docent
animarum profundiora facramenta, Be çurationum genera.
Idcirco qui poflunt audire diligentius, vel intelligere,
fubtilius pertradahda funt coram eis, vtipf® virtjutes cu-
rarionum corporum Be animarum ad alterutrum compa-
rat® ac difeufl®, multa eifHem conférant dogmata fànita-
tum,8c demonftrent différencias morum ac qualitates in-
firmicatum. Quoniam longe aliud fuir illud vbi leprofus
occur r i t ,8c deprecatur pro fua-Gdute, aliud iftud, quanqua
- vicinum ei efle videatur, v bi homo prouolutis genibus,nd
pro fè,fèd pro fiUo deprecatur lunaticc. Quoniam alij funt
qui patiuntur,ac credunt,8c rogant pro fe : alij qui patiun-
tur, led alijpro eis deprecantur,vt Centurio pro feruo,re-
gulus pro nlio,Archifynagogus Be C hanaoxa pro filiabus,
inter omnes venir quæ fânguinis fluxum patiebatur, nec
pro ea aliqui, fed ipià pro fe, necrogans voce, nec dicens,
led rantum cogitanstTeiigitfimbriam veftimenti cuts, & fana-
ca eft.Quarum omnium infirmitatum 8c curatio num ifta
eft ratio, vt omnes languores Be infir mitâtes in populo,
quas fanauit benigniffimusSaluator,referantur ad innrmi- I
cates animarum fe.cundum differentias palîîonû.Sed quoniam
nunc non dc omnibus infirmitatum 8c curationum
generibus fermo mihi eft,fed de propofita oblati viri fani-
tace,qùid inde fentire opor ccar,videam u s .Nam lunaticus
, ifte, multis obuoluitur paflionibus. Primum, quod pefii-
me quam fiepe fuis vexaturinfirmitatibus , deinde ab ipfb
dxmonio.quiaperpeflus maleaffligitur Be torquetur, ira
vrarefadtus in ignem fe proij ceret, 8c in aquas ; ,feu quod
d ererius eft,etiam vt ab ipfis Apo ftolis, nec curari poflet.
Y t reor,nec immerito,quoniam ipfi Apoftoli, cum turbis
Be cum ipfb lunatico deorfumremaferant.Inter quas mo-
ras dutn Dominus in monte perdurât, Be operatur obftu-
penda nimium Be admiranda virtutum facramenta, difeipuli
remoci ab eo,in fide languefcunc, Be inde curationem
ndeseorumfècundumpromiflà pij Magiftri non operatur.
Vnde increpat eos duriflime vna cum eifHem cum quibus
interdum conue rf ati fuerant.
i G e n e r a t io (inquit )incredula & peruerfa, quoufque ero
vobifcumyquoufquevospatiar?] Vbioftendic,abfèntefè quod
anriqu® infidelitatis confuetudo eos fùbrepfèrat. Ex quo
df£bo infinuat,quod nihil virtutis aft erre p o reft difcipula-
tusChrift|,qui obcentus fui rempote,à fide,tanquam Domino
abfènte,tecefIèrit.Si qui s autem defendere volue rit,
quod Apoftoli iam perfeâifuerint in fide, 8c nihil infide-
I litacis fuerit quod homo*ab eis curarihonpotuit. multis fè
inuoluecquæftionibus, Be conuiékus Chrifti auâoritate,
ceflàbit aft ru ere quod confitmate non poteft. Vnde pacer
cum obtuliftèt eum, volens benigniffimumleiùm ptouo-
careadclementiam.
O b T v l i ( inquit ) eum difeipuiis fuis, & nonpotuerunt curare
eum. 1 Quorum nulla potentia alia erat, quamfides
quæ in Chrifto eft.Sed o b tuli eum, 8c ipfi non potuerunt
curare cum.Forte vtfolaomnipotentiaChriftiprædicare-
tur,Be Apoftolorum commendareturinfîrmitas. Quafa-
Biblioth.Vet. Patr.Tom.y.Pars i.
j lie infirmitatè detenti* vt fùptadiâûrü eft, ad alriora cum
Domino afeendere adhuc non memerunt,qaiflittio deot-
fum refidentes cûm turbis, infirmantur in fide. Verunra-
mennonadeovtfilijlfrael, demotante Moÿfiinmontè,
infirmatifunt, qtiia mox recteancur auditu, cæterisnat-
tantibus quæ vidérant, recreanturetiam 8c mitaculo. In-
fuperincrepantur cum pâtre pucri,8c cum turbis quafi in-
creduli, quia needutn ilfistantafideseràtquapoffltillüd
eijci.ïEt ideo illis miranribüs, quibus olim poteftas fiieraf
attributa,infirmos curare,mundare leprofbs,dæmoiiia ef-
fugare, etiam 8c mprtuosfufcitare, quid eflèt quod hand
curare minime potuiflènt ï Quibus Dominus manifefte
Propter incredulitatem, inquit , veftram. Quapropter valde
Temper eft implorandafïdes, quia perraraeft. Quod fi A-
poftolis dici tur, O generatio incredula, quid d#nobis di-
«fturus eft-, qui velut lunaticus illé i nunc fani infide vidé-
mur,nuncinfirmi, quiad tempus credimus, 8c in teir, pore
ten tationis arefeimus procliui ad peccandum,ita vt, aut
in ignem concupifcentiarum præcipitamur, quia omnes
adultérantes velut clibanus ardens corda eorum i àut flu-
âibus mergimur maris, vbi Rex omnium eorum quifuht
in aquis, draco cùbat, 8c déficit à libertate animæ, in prO-
fundum maris ,id eft, in malam 8e peffimamhuiusvit®
confuetudinem, ita vt cooperiantur vitiorum fluélibus.
De talibus ergo fàpienriadicit, dum conftantiam iufto-
rum commendare videtur, Sapiensficut fol permdnet, injU
piens autemficut Lutta mutatur.bd quidem videre in talibus
impetus quofdam quafi habeanc opera iuftôrum, ita vt
fiibripere pofsint ab hominibus laudes qui nefciünt occultant
confcicntiam cordis eorum. Quod fi poft modicu
eos infpexeris,videbis huiufcemodi homines minüiac de-
ficere ficut Lunam alumine iuftitiæ, 8e tenébrisvitioiütli
ôbfcurati. Tamen omnino cum vid«*is, quid àliüd eum
quam lunaticum vocabisîNô quod ex vitio Lünç defeen-
dat,vt quifpiam ad infàniam peccati cotruat5fed quia fictif
Luna obfcuratur, 8c in fuis deuoluiturdelidorum meii-
ftruis. Et notandum quod Ëuangeliftâ eüm etiatmufta pétris
vocem 8e æftimationera vulgi lunaticüm votât. Notl
quod a Lunà aliquid patere tur mo ieftiæ,qui S piricu vexà-
baturimmundo, fed quia calliduS hoftis fie fuis operâbâ-1
tur ludibrijs in homine,iuxta lunaremeurftim,vtàb ea pâti
æftimaretur à populo, quatenüs per hoc Deicreâtürâ,
quæbonacrèàta eft,atque hominibus pefutilis &neceflà-
tia,infirmaretur, eiufque infamiam ad Cféatoris iniuriam
, rétorquèrent. Agit enim hoc arte fua diàboluS, Vt in nüllo
fides Icruetur. Vnde de ralibus loquuntur Medici qubd-
cunque volunt, qui fiée eos immuiidüm habere fpiritüm
' arbitrantur,fèd corporalem aliquam pafsionem, pfopter
humorem cerebri in Lun® curfu vitiatum, quia 8c Luna
humidam habet naturam.Nos tamen,quiaEuangelio credimus,
dicimüs hanc pafsionem inhqminibusimmun-
dum fpiritüm operati.Et ideo fit requirendi iîmt Medici à '
talibus,vtnon negligatur Deus, à quo 8cper quem omnis
medela-eft ; ne: forte aliquis dum Dei cteâruram culpabi-
lemæftimat, aliquid contra Deum fendreyideatur, tfno
magis oftendat.Ecce in hoc miraculo t/is fimul culpanrur
perfbnæ, Pater quod obtulit filium, & latenter acculât A-g
poftolos, 8c ipfi Apoftoli, quorum incredulitas denotatur,
ad vltimum ipfè filiuslunaticus, qui vexabatur dæmonio,
'Omnes tamen licet diuerfi fint fide, vno Chrifti ebrré-
ptionis elogio denotan tur. O gene ratio, inquit, incredula &
peruerfa,quoufque ero vobifeum, quoufque vospatiar ? Sed non
vno modo increpantùr omnes -; quia etfi Apoftoli adhuc
inoedulieranr,vt Magifteceis veritatis denunciation tamen
per uer fos fuiflè,quosfèmel fibi fan&ificauerat, æfti-
mandum.Denique in vno eodemq; corpore diuerfa fiint
membraddeoque Chriftus fie loquitur,vt omnes videant
quodynicuiquecongruat. Quoniam etfi Apoftoli ab in-
credulitatenecdumpurgatierant, vtextoto diuino illa-
ftrarenturlumine, longe tamenabhis tenebris erant, in
quibus lunaticus ille vexabaturjetfi necdû illuftrati erant à
lumine Solis, ex toto iam non erant in tenebris qui fèque-
bantur folem iuftiti®.Sed quia deorfum remat)ferunt,fer-
uor luminis 8c caloris forte minor erat. Idcirco adhuc cû
quibus fuerant,d quib. needum expliciti erant, fimul cum
.Z z z z 3 ______ eis
Èccl.ij.tt