' « 4 thnbrcjirAnibcrti
apte.vj.
t>
ibidem.
Ibidem.
• Apec. ij.
yentrespigriX^iiod eriam ex féipfo affirmât, dicéns : Teftimo-
ttium hoc verum e/LInhac y eh» ‘Àpocalÿpfi euro fingulari
numero beftia: nomen ponitür, generaliter quideni eft a-
gno cotitroriu'm , quo cunda generaliter Compledi dici-
mus.Sediniocurionis textu fobrilitec confiderandum eft,
quæparsbeftiie interferatur. Aliquando enimautorhuius
hiftoriæ, vnius ciufdemque vbcabnlo beftià:, diabolum:
aliquando airtem Corpus eius, Videlicet ômnes infidèles
■& reprobôs; aliquando vero vriutn ex capitibus eiufdem
beftiæ, antichriftum feilicet, quod qua.fi occifom refotre-
üitjfimulatioue vtiqûe,non yerkare: aliquando quoque
folos<prædicatore$eiuÔ'em peruerfi Kominis àtque mirii-
ttros défignat.Quod vtrum ira fit , ex bac eadem A pocaly-
pfî necefiarium dricimus affirmare.qtuân.per huiüs beftiæ
nomen diabolus d efignehft, pauloinferius innuicur, eu m
de beftia à reprobis adorata»dieiru« Adrirouerunt beftiam»
dicen tes: Quis fimilis beftiæ ? & quis potent pugnare cum
ea.?Et;poft pauluIum,Data eft eipoteftas inomnem ttibum
&popu!um Sdinguam &gcntem,& âdorabuntéumom-
nes qui inhabitant terrain. Nonne beftia nomen foemini-
toi generis pofitum fuerat ? & quid fibi vult quod fèqiiitur,
adorabunt eum ' Cur non foemininigeiieris pronomé fob-
iedum eft nomini, fedmafculinftnifi quia per hanebefti-
araf vtdidüm eft) plerunque diabolus defignatui iEt cum
quælibct parshuius beftia:adorari dicitur, diabolus in ea
fine dubio adôratur:quia in omnibus eius officiis,in omnibus
ei us parcibus diabolus eft qui eft beftia Qjiia vero huius
beftia:nomen corpus diabofoomnesfeditet reprobos,
figurer,angelica vox inferius iudicat,quæIohàttfiidicic:fre-
ni,&oftendamtibïd.imnamnèm mtr etneis magna, qua fedetfii-
fbraquas multas.Qnid autemfig ni ficaf ent iftæ aquæ »h oc i-
plu m illi expo nens,aic.-Aquas quas vidtfii vbi meretrix fedetqio-
fttlt funt & gentes & Ttngua. Et fi forte quanréremus, vtrum
aquæifta: popafos& gentes& linguas Alignantes .beftia
vocarent\u:«Dftquam hancmerecricem eidem luper aquas
ledentem angelus oftendiflet, fecutus Iohannes expo fuit
dicens:Ef vidt tml'terem fedentem fuper beftiam coicineample-
namnomimbus blafphemia, habentem capitafep tem & cornua de-
w».Quia ergo fimulfiiper aquas, id eft, fiiper populos &
gentes Sc linguas & fiiper beftiam meretrix fedet, hoceft
vrique beftia, quod populi & genres & lingua:. Rur/um,
quia vnum ex capitibus huius beftiæ & torn iplavecetur
beftia,locusilleindicat,quo cum dictum t-lîèr, & vnum de
capitibus fois quafi ocdfiim in m o rtem p lag a mortis e-
t uscuràta eft:p o ft pauluiu m de fecunda beftia fobinfortur,
Ét facit terrain Sc inhabicânres in ea.adorare beftiam prima
cuius curaca eft plaga mortis. Rurium, quia foli prædicato-
res arque miniftri antichrifti, beftia vocentur, idipfiim lo-
£usillei]|finuat,quó per Iohannem dicitur:& vidialiam
beftiam afoendentem de terra,& habebat cornua duo fimi-
lia agni Sc loquebatur ficuc draco,& poteftatem prions beftiæ
omnem fàciebatin confpeótueius^Sed quia iam often-
dimus quid harcfignificet beftia, quibusve modis accipia-
tur: videamus nunc quid eius foptem capita, quid ve figurent
decern cornua.Hoc vrique fignificant feprem capita,
quod omnis beftia hoc omnis beftia iêptemq; eius capita,
quod decern cornua iegnum videlicet diaboli,Chrifto ec-
clefiæq; contratiuni: quia feptem & decemnon numero
fiint, lèd fignificàtione vniueifitatis regni terreni. Quian.
hoc lit tota beftia.quod feptem eius capita, locus ille decla-
rat,quo cum mererticem iiipe#beftiam angelus Iedere Io-
hanni.oftendiftet, poftpaululum fubdidic : Hie eft fen fus qui
habitfpièntum.Septem capita feptem montes font,fiiper
quos mulier leder.& reges'lèptemfont.& paulo pofï.Aquas
t nqui t, qu-is vidifii vbi meretrix fedet,popuhfunt & gentes & Un-
gua.Si fiiper bëftiamleder, quomodo foper capita leptem,
iquæregesfimul èc montes dicûntur? &li foper leptem capita,
quomodo fope r aqùas lèdçc, quü .populi & gentes Sc
linguç vocantur^nifi quia hoc eft(vt diximus)omnis beftia,
qiodfeptemcapita.hoceriatp feptem capita,quod aquæ
n^dtijregnum videlicet huius fecüli. de qua ad hue beftia
voce^gelicadiciturlohanni: Beftia qua drat, & naneft.&f-
pfi oclau, eft,&de feptem eftt érininteritum vadit. Nonnefo-
Per,u^ nllrn caput tanquam occilum in mortem dixerat
, exjfeptem capitibus,fedbeftiaro vocat canqliam ex feptehi
beft’iismifiquiaqClieque loqä beftia: tangict In feptemrio
numero,quofpiritusnequamlignificaturinmalum,totani
beftiam eollocat,caput cr-go tanquam occifom, & exfepte
capitibus eft. id eft ex beftia feptenario numerp defignata;
Sc oiftauo loco pofitum cum-leptem capitibus eft, tanquam
pars nequior, nunierum feptenarium excedens. Ac
per hoc 'inuenimus quod liipranort expolueramus,hoc et-
iam vnum efle capiit beftiV.quod feptem capita:quiaipfom
cap ut ex feptem capitibus, capita feptem. habere defcifoi-
tur i fiiperqucenomiha blalpnemif inelle dicuntitrjclum
Chriftum Ipernensjfe vult haberi pro iplb.& vthpc effe feptem
capita, quod decern cornua oftendamus, E&nielem
ad medium deducamus:qui dum quärtam beftiam diceret
decern cornibusfultam,protiiius adiunxit ,dicens? Confide-
raiam cornua, &eMcornu aliud pamtlum or tum eft de medio'
eorum,&tria de cornibtu prioribuseuulfafunuifacie em: Greece
oculi quafiocuh hominis erant in Corpaifto> & os loqtiens ingentia.
Omrie enim pdccatura vndenariumeifcquia d umperucrla
agir.praecepcuro dccalogi tranfeendit.& quia in ciiicippec-
Catum plangitur,hinc eft quod In cabernaculo Vela dlicina
yndecim Hunt. Hinc per vndecimtim plalmum diciturt
Sa'tmmtnefac Dom.ne>quoniam deficit fand us, quomam dnni-
nutafudt verities afiliis bominum.Hinc Petrus in viidcnatio
numero remanere apoftolos metuens, Matthiam duode-
cimum force milla rcquifiuit. Nil! enim fignifican culpim
per vndenarium cernetec,impleri apoftolorum riUmerum
tamfeftincduodenarionon curaret. Quiaergopervnde-
narium numerum tranfgreflio exprimicur, huius beftiae
cornu vndecimo , ipfeautor cranfgreflionis indicatur.
Quod Videlicet paruuiurti oritur, quia purus homogene»
racur.Sed in immane crefcit,quia vlque adconiutliftam fibi
vim angelica: lortitudinis profidt Ecce vt aperre videmus,
qiiem Iöhannes capntex leptem capitibus o&iuum futurum
dicit,hunc Daniel cornu paruulum de medio dcceni
eornuum or turn, vndecimum ponic. & vc hi decern rfeges
ad feptenarium numerum redigerentur, &antichiftus t x
ipfis orrtis,o<ft:auus fopponeretur, fequitur feriptura ilia, &
dick: & tria dee or mbitsprioribus euulfa funt afacie eius» Dum
ennn crja ex decern euelluntur j feptem ytique remaiunt,
qinbiisilleautof nanfgreffionis vndenarius, odauoloco
fobrogetur: manifeftiflime certe cognoicimus hoc figu-
rare decern cornua, quod feptem capita, yniuerfom fetli-
cet regriumdiaboli. &-hanc beftiam cum capitibüs& icor-
nibus iain Fuiflc & elfe & futuram eile non dubi tamus.quia
vt fiepe iam diximus,liue feptem capita,fiue decern corni a
non numero., fed lignificäcione vniucrlitatis pofita videmus.
Qua: idcirco liquidius non explanamus, quia inferius
locis ea «pportiinioribus exponenda eile a nobis feimu s.
Nunc de qua abyllo vel mari ifta beftia af ce ndat,videamus:
& vtrum generaliter tota beftia, an pars qtixdam exeaa-
feendat,c6 fideremus:fiiperiusnanq;pr^mifirous,abyifom
vel mare aliquando inferutabilia Dei iudicia,aliquando di-
uinaeloquia,aliquando inferniprofunda, aliqtiando fgu-
räri infideliumcojda.Chrifto eccleliarqtie coiitrana. Hoc
autem in loco abyffi vel maris nomine.fiue occulta>Dei'iu-
dicia, fiue infideiium corda no inconuenientcr accipimus.
Hanc vero beftiam,in qua nunc diabolus,n unc caput velut
occifom,id eft,antichriftus,nunctot5 diaboljcOipusdfefi-
gnatur,& fingu latim in ringulis pattibüs , & generaliter in
toco corpore de hacabyflo vigilant! ftudio^alcendere pen-
uidemus, Diabolus nanq;quf e ft pars beftiq.de aby lib afee-
dic:quia propinquante nouiifimaperfeemione, occul.o1
quidem,ledtarnen iufto Dei iudiciQ ex infideiiumcordib»
prodiens eosquion deferens,inqnib. nuncreligatus rabe-
foit contra ipfoib vkxautorem,eiusq;ecclefiani fuperbics
eleuacurw Deabyffoafeendit, quia vndediuin* poteft.'ds
vinculis abfoluicur, indein faftum foperbi® engitunDe
quo icriptum eft. Quiaduerfitur & extoUiturfupra opine quod
dkitursaut quod coliiur Deusfitavrin lemploDctfedeat .often-
densfe tanquam fit DfM^.De hacaby fto.caput veluti oeciium,
videlicetantfchriftus quieft pars b^ftix, alcenditi quiacx |
profimdilfi mo incredulitati s Itidsorum populo purus horeuixiftê
?N>fïçqU^d fibi vùit, quod hie n5 n vnum Caput mo gencratur ».autorem transi elïïonis foïç ûqitans ,in
In Apocdlypfim,Liber, SeMies.
r ^ S r e jîn i am erigitnt, vc le veiît habêfi pro Chrifto
a i. : n : i-pj.mnrnnc nnmpnn* pr'rlp.
W ,
f iiS ls ficut de 'Ulo in’hac rf^ocalypfi dicitur; Af eruit o:[ui
i„hUhimiMuiDeUm,adbUJpbtmanJumnameHem,&taber-
muuluui Wi«4(.Inde Sc ipfe afcendcns,
Vride diuüiiC poreftatis vinculis admodicum carens: & to-
corpus diaboli, quod eft omnisbéftia, afccndit, cunj
cëtraDeudceccleiiaraceruicêiuperbiaeextêdit. Sctjuituri
Et befiuqmm n id i, fim ilis er utprdo: &fedeseius
Rcutvrfii&oscius'VtoslcenU.
Cumdeltac beftiapra:mi(iumfit, quod feptem capita
habetet,nunc quid iibi vult, quod defcriptci cötpote eius,
nonfeptem, fed vnum babereeam osautorhuius teuela-
tionis dicipnili quia vt fupta meminimus, feptem non numero
funt,fed fignificatione>Ëthocêftomttis beftia,quod
vrfi9& os eiusficut os leonis.'] Pardus etenim beftia faeua atque
impatieritiffima, varietate cutis inuenitur difcolor. Vrfus
autem & Ipurcilfima eft beftia, & inlania cteca: qua: etiam
dum irata fieuit, quiepuid ampere valuerit, priufc pedibus
concuicat, quam dentibus lariiet. Leo vero Cum fitfortifli-
mus beftiarum,&adnullius paueatoccurfum, pra:da tame
irifidiando praripitfibi. Nifi cnirii infidians prida caperet,
nequaquamPlalmiftaintichriilum aflimilans leoni, dice-
letilnfiiiaturvtrapiatpauperim. Cuius etia maximus terrbr prou.jo.
in lingua efle dembnftratur, cum ad eius rugitu omnes be- jrfil. 9.,
ftias pauere dicuntur,ficut feriptum eft:Iw rugiet,quis non tt- l‘
mebitlEt quid in varietate hgius beftia acCipimas,nifi quic-
qUid ad reproborum corpus perrinere feimus? Significatur
etenim in ea diuerfitas gentium, numerofitas hareticoru,
fidio hypocritarum, atq; omnium aCliones reproborum.
Quian.exdiuerfis getibus hoc corpus extruitur, rede par-
do fimilis vocatur;& quiaharerief quilibet diuerla quidem
inter lie fentiimtfedvniri contra ecclefiJ inlaniunt,digne&
ipfi pardo comparantur. Dum n. Arrius patrem Sc filiu SC
foiritumfandumnon vnius eiuldemq; fobftantia efle, fed
nliu creaturam, patreqj minorem, Ipiritum vero landu &
ipfam creaturam creatura, id eft, h filipereatum dicit: dum
Carpocrates Chriftum hominem tantummodo, ex vtriufi
que fexu maris Sc fromin^ narum fuifle affirmat:dum hunc
| Phoririus ex Maria virgine inirium fumpfifle aftmit : dum
Apollinaris eundem feluacorem, carnem folam fine anima
‘ ex eadem beata virgine afl'umpfifledocet: dum Eutyches
Veram hunc carnem habuifle denegatrdum Seleucius eundem
feptem capita: hoe feptem capita, quod vnum caput. Vel
cette deicfipto corpore beftia:, idorco filuit de feptem ca-
pitibus, vt &in oré leonis fpecbdiScanticbriftum deligna-
tef & in befti*.corpore,qua: fipe capitibus non eft omnes
reprobos figuraret.Sicque fit.vt idem homo peccati, filius
perditionis, feptenarium rjumerum excedens,autot trant
gteflionisappjreat. Hinceftetiam quodinfttiusdeeodi-
fimr: Et vnum de capitibus fuiS quafi occiium in morte
I Gent.4. I .\utt.16. I AH. 8.
I Apoc.z.
I Apocd.i.
citur:Etynum liite qi
cuius plaga mortis curataeft.Quod videlicet caput,Ccvnum
exfeptem elfe,£cb&auum prbbatur,cum de eo quafi de to- j
ta beftia dicitur: Beftia qua erat &neneft,& ip fa ottaua eft, ep [
ex feptem eft. Etquidena huius capitis corpus,« fupra iam diximus,
appatuir, & nunc videtur, & futurum elle creditur.
Ipfom vero mem^rorumcaput,qui necdum apparuit in fe,
iamappatuitinfois. Dequbferipturae&iDutumefteioslo-
quen;magna&blajpbemias. O quantiillius tentationis terti-
poranonviderunt, & tamen in efos'tentationis procella
verfantur. Cain tempus antichrifti non yidit tamen
membrum antichrifti per merirum luit. Iudasfieuitiam
perfecutionis illinsignorauit{Sc tamen crudelitare eiusa-
uaritia foadetefoccuhuit. Simon diuifus longe ab antichrifti
tempore extidt.& tar^en.eius foperbixfe, mira«ulorum
potentiamperuerfe appetendoj coniunxir. Sic.iniquu cor-
pusfoo capitijlicmembrismembraiungutkur, cum &c'q-
gnitione le^ielciuut, & tamenprauafibiaftione copulatur.
Neq; eniip Pergarous Balaam libros aut verba cognouerat,
Sc tameneius nequitiam fequens , voce fopernx increpa-
tionis audiebat:H<j£w illic tenentes dodlrinamBalaarn»qui doce-
bat Balac miner efcandalum coramfitiisl. rael, edere tyfornicaru
Thyatirae quoq;eccleliam ab Iezabel notitia,& tempora
& loca diuidcbant: fed quia earn par reatus aftrinxerat, m.-
elfeei Iezabel dicitur, atque operibusperueEfis infiftere,
angelo atteftanre quiait: Habeo aduerfus te,quiapermittis mu-
Jierem Jezabel, quafedicit prophet am, docere & feducereferuos
meos,fomicari& manducare de idolothytis. Ecce'quia reperiri
potuerunt, quilezabel vitam feproba aiftione fecuti font/
Iezabel illic inuenta memoratur: quia videlicet prauu cor-
pus coniun€ti in otes vnum faciunt, etiam fi hoc loca & te-
porafdndunt. Vride fit vtin pqruerfisluis.imitatoribus&
iniquus quifq; maneat,qui iampriEteriit:&in fois operato-
ribus ipfe iniquorum autor iam appareat, qui necdumve-
nit. Hinc Iohanne s in epiftol^lfta iAV.Omnisftiritus qui confi-,
tetur lefuni Chriftum tncarneveniJfe.exDeo eft;&omnisJpiritus
qui foluit lefum Chriftum, ex Deo,nop eft. Et h cbfi antichriftus,
quern audiftis quoniam veniet,&. iamnunc inmundoefti8cne pu-
taremushocnon de membris <^ius, fed de iplo eprum capi-
te intelligi debere,in ipfa epifto.laalibi dicfe:N«»r anuchxifti
multifaQi funt. Ac fi diceret : Iniqui omnes cum imitando,
qiiotidie membra eius fiunt, qua:.fcperucrfeyel djuile edi-
ta, caput foum male viucndq riiu£nerunt:., HforiP^ofos ait:
Vtreueletur in■tcp!porefeioi nam myfteriu>n iampfirdtur iniqui-
t.itis.T anquam dkeret.-Tunc.anticfi riftur|ft?nifeftiis vide--
bitur.Namincordibusiniquqrum fecrera foaiam nunc oc-
cultus operatur. Nemo ergo Ilia extrem* perfecutionis te-
pora quafi lola perhprrelcat. Apud iniquos namque quo ti-
die res antichrifti agi tur,quia in eorum $ofdlpuspfc diiftum
eft) *minifterium fitum iafonunc occultuSqperatur. De
cuius corpqre ipfqqycorppris.capite,a Iohanne,reftc nunc
j didt\it:[Etiteftia quam vidi, fimtlis erat par do,&pedes eiusficut
ipfom & in carne federead dexteram patris abhorret,
&baprifmum tefpuit ,& futuram reforredionem non credit
: dum Donatus vbique. ecclefiam Dei difulam efle per
orbem,nori vult cpnficerirdum Pelagius atq-, Caleftinus,fi-
Biblioth.Vet.Patr.Tom.y.Parsi.
gratia Dei pér liberum arbitrium nos poflèimplere mä-
dataDeidoeenr.dum Saturninus folos angelos leptem,fine
conlcienria Deipatris mundum feciflè didtïdum Patri
tius animas horoinum non à Deo, fed à diabolo fadas a- 1
ftruit :dum Prifçillianus eafdem animas, eiulHem naturæ,
eiufdem fobftantiæ cuius eftDeus,aireuerat:dum Origenes
angelos apoftatas atq;homines reprobos, æterno foppli-
cio deputatos,ad veniâ reuerfuros docet : quid aliud in his
eorurn dogmàribus, atque innumeris prauæhærefeos do-
doribus,nifi(ytita <iixerim)vafietatem huius beftiæintue-
murl Et quiahæc de qüa loquimur beftia, cum fitintrinfe-
cus natura impaHentiffima., extrinfecus tamen .vàrietate
cutis fo* apparetpulchra, poteft peream noninconueni-
enter hypocritarü fidió defignari,qui & höminibus fe fem-
pérafpicientibus, ex fingu lari adione forinfecris placenr,
& ex occulta ac néquiflima 1 ntentione intrinfecus Deo dif-
plicent. Quiaergo&foris ex fimulatisvirtutibus pulchri,
intus vero inueriiuntur nequitia plerii/redepar3 o.fimiles
velfe dicuiitur. Propciumenimeft femper hypocritarum, vc
quiccjuidboriiegerint., femperhocante ocrilos humanos
öfteridant:quicquid vero tnali, ex yoto abfeqndïrit. Hinc
eftqriod eos dominus fepiilchris dealbatis comparât, qüæ
fôris quidern apparent Höminibus pulchra, intusauté ple-
näfont ofllbus mortuprum & oriiiii fpurcitia. At contra de
eledorum eçclefia per Pfàlmiftam dicitur: Omnis gloria eius, m t t ~
filiaregumab intus.Ùinc Paulus dixit : Gloria noftra bac eft, te- p/aU 44.
ftmonmm 'mfcientuémßrse.Hinc domfousadmonec/dicens: Cor. ii
Cum ièmatis,nolitefierifie ut hypocritatriftes: exterminant enim Mattfi.
faciès fias, vtpareant homin^usieimantes. Formamquçrede i H f
ieiunantium^xprimit.dicens.-TH^Mfcwfwmieiawrff ,v«,ger<t- 1 .
put tuum,&ficiem tuam hua,ne videaris höminibus ieiunans, fed
patri tuo qui eftïn dbfcóndito:&pater tuusqm videt in abfeondito,
réddettibï. Hiriciterumexhortatur, mcens '. Of antes,nohte
multum loqui ficut hypocritefaciunt, qui amant in jynagogis &
angulis plat ear urnftantes órare. Quibus bene orandiformam
fubinfert, dicens : Tu autem cum oraueris; intro in cubicu-
irimtuum : &claulboftio, orà patrem tuum :& pater cuus
qui yïdet in abfeondito, redder ribi. Hinc rurforn didc
Çumf acts eleemojynam, noli tuba canereante te , ficut' hypocrite
faciunt. Formamque mifericordiæ impendendæexprimic, ...
clicens :PacienieteeleßmoJynam,nefciatfiniftra tua quidfaciat * ' ’
dexteratua.
Sedlit eleàm olÿnatuain abfeondito : & pater vnus qui
Q o a - - videt