- Matth. Io
-.C
I«e. I.
figaificatis mbrte Lazari.bi cbnfpeäu iud,id eft, inberiepla-
cito pr®fenti* tuæ.Sicut Sein promiffiotie tua,id ëft,ncut
tu promififti & çgo promifi, qü'od nötatüt 8c per,&c.
Tunt,id eft,in illa annun ciatione vkæfuæ^Qujerant ini-
miei couuertentur retrotfum,vt fiant fequjices. In quacun-
que die inuocauero te. Ne dicataliquis conuerfionem iftam
tantum,ad eoç pertinere , qui in primitiua eeclefia ftàtim
poft refurreótionem font çonuerfi. Inquacunque die, fi-r
ueinprimitiua, fiueinfubfecutiuaecclefia;inuocabunt|
temei. Ecce candi lachrvmolàspreces*»c<Mi/î>câ«r«<?,ideft,exaudiftieas^ic- k u iu .-f-t-a-t-i-m--- i-n-- e-x--p--e-r-i-e--n--t-i-ar p -e r-c i£p ient, qu—ia
ut & in promiffione tuaftu enim promififti, ln quacumf die ; Deus illorum es, id eft, mifencorditer agens cumeis. In
peccator conuerfus ingemueritfaluus eritSi autem illud in ma- S- Deo laudabo verbum, in domino laudabo lermonem.
lum accipitur,In ira populos confrihges,tune, Deus vitam 1 Poftquam cognouerintte propicium fibiDeum, lauda-
tneam ,ficadfupcrioraiungitur : Ipfiinhabttabunt&abfcon- ua;. mifernittentecelefus..or®d.-
dent.Egp tame annunciaui vitam meam,id eft,propofui me
üli-scxemplumbon® vit®. Siautem-inperfonacapitisle-
gimus tli&um, Deus vitam meam ,ficut& c*tera hue vfque,
quamfosda» quam prauaolim fait: mine vero quam pul-
chra,quam fan<fta per gratiam tuani: & Koo tibiactribues,
non mihi, v^fim illis in exemplumf efipifeedi: iuxta Apo-
ftolum,qui prius fui perfecutor blafphemus: nunc autem
miferieordiam confecucus fum, vtin meoftenderetdiui-
tias mifericordi® fu®. Nonideoannunciamus vitam no-
ftram Deo,vt ipfe cpgnofcat,fed humilitatem noftram at-
tendensignofcat. Ego nunciauiillis vitam meam, quam
vitam prius tibi nunciaüi.Et tupofitifti lachrymas meat,id eft»
etfi quidam pro membris,epdem modo dicemustll-
li inhabitabunt& abfcondent.Ejjo autem 6 Deus vitam meam
jtf«»wJa4ttr,idcft;prQpofuiilhsad imitadum tibi,ïd eft,ad -
honorem xxmm.Ettupofuifti lachrymas mens, id eft,lachry-
mofas preces fa&as pro mêis, in confpeóhi tuo, Sicut & in
promtpone f«4.Tuenim dixifti, infeminètuo benedicenturom-
nesgentés.Tunc,id eft, narrata illis vita mea, conuertentur 'mimici
mei retrorfum, vt imitentür qui priusprocedere voler
bant.Et ecce iailla conuerfione cognouiquoniam Deus metis es
iti, omniuDeus per natura» meus per gratiaifecifti te poT
fefforem meum, fëdfti me poffeffionem tuam: 8c non fo-
lum nunc,fed in quacuntf die inuocauero «.Etquiafeciftime
pofleflionem tuam, in Deo laudabo verbum: non ero illis fi-
inilis,qui filiam Deiregem habere noluntrfaudabo,id eft;
fide & opere oftendamlaudabilem filium, in Deo»id eft,
in maieftate Dei picris. In dominolaudabofermonem meum:
qui iï eft verax, ex Ulo eft, in Deo fperaui:8c ideo non timebo
quid fadatmihihomo. Nihilenimpoteft homo,nifi quod
homo in corpus pöteffV in animam vero nihil ille qui tan-
tum eft homo.-pprius ilium timebo,quipoteft&animam &
corpus nuttere ingemnnarndLimhis omnibus perfoluam vo-
ta,non ero ingrams. $ed illa vota cuafiint: quia omne datum
optimum, &. omne donumperfèftum, defurfum eft. Et illa
bilia racient fcripta lua qu^emittent ecelefiis, vel pr«di-
cationem in conuentu fidelium. Et fermonem Tuum,
quern ad aliquem dirigent : vel verbum, id eft » filium tuum,
vota, illa iacrificia non èxtrame accipiam, fed vbi nullus
hoftis aufèrre poteft:in mefunt Deus vota tua,quatibireddam,
fcilicet laudationes. Si volumus Deo facrificare, non extra
petamus quod offerte volumus.In nobis eft iaudis incen-
ium,fidei fecrificium: quiequid offerimus, accendatur
charitate. Oupniam eripuiftianimam meamdemorte. Haïceft
ilia vita quam annunciauitilli.Mortuus eram,perte viuo.
In me funt vota Iaudis qua tibi reddam. Amo Deum meutnme-
mómihi ilium aiifert. Animam mea eripuifti de tnorte mfideli-
tatis,ve\ de morte vitiorum.Etpe^«weo;:ideft,omnes affe-
dtiónes meas de lapfu vel pedes ,• id eft,opera. Vtplaceam co-
ram domino in-lumine viuèntium,vt ambulans coram
Deo.placéajp ei inlumine,ideft,in Chrifto,qui eftlumen
quod illunnnat omnem hominem venientem in hunc mundum:
vel in lumine viuentmm: lu m,en viuentium fidelium, eft
vtgratisiPeum colant: vel ldmen viuentium prüdentia.
fleur tenebr® infipientiu m ftujtitia. S i quis in v oee capitis
vult totumplalmum legere, ita dieet: Ita execrabunt vef-
ba mea & calcaneum meum omnes, vtpote quiiuftinen-
tes erant animam meam,id eft,quibus vita mea grauis erat
ad videndum.Ét quoniam VitameafuitilHs oneri» & pro-
pterea mala fiipradifta mihi ihtulerunt, pro nihilo lamos
facies illos,ideft,nullo meritoillorumprxeedente. Sola,
mifericqrdiaêiluabit eos, remittehdo peccata: vel quem-
admodum pro nihiloi idëft,immeritograuedinivitam
meam habuerunt, ita pronjhilo. i, fine merito laluos facies
illos , in quo maxima Dcipercipitur mifericordia: &
ita ad hoc pemenies,vt laluos racias,c6fnnges populos,id
eft,'vitia pop ii lorum inira fna,id eft,in confiderarione ir®
tu® futur®,hoc l<filicet ordine: Deus vitam meam annüncia-
«i fi&hpoluiftilachrymas meas in conlpedlu tuo, ideft.illi.
qui mei ftituti lun^anntmciabunt tibi vi^am fuarn a<ftam_:
& tu pöfnifti lachrymas meas in eonfpe&u tuo,id eft,illos
pro quibus fitdi lachrymas, quemadmodtim ad monu-
mentum Lazari lachrymatus eft, non pro Lazaro,fed pro
vt fiipraPoteft hie trinitas notari, in Deodn domino,
in Deo:c®tera vt lupra.
In finem ne difperdas Dauid, intituliinfcriptione,
cüm fugeretà facie Saul in Ipelun-
camj L VI.
I fereremei Déut, miferere met, qiiontam in te con-
fidit anima mea. Et in vmbra alarum, tuarum
Jperabo, donee tranfeat iniquitas. Clamabo ad
Deum altiftimum,Deum qui benefecit mihi. Mifit
deccelo, &liberauit me : dedit in opprobrium consultantes
me. Mftt Deusmifertcordiamfuam & veritatemfuam,
dr eripuit animam meam de medio catulorum leonum, dormi-
ui conturbatus. Filij hominum, dentes torurn arma & fagitta, &
lingua eorumgladius acutus. Éxaltarefuper coelos Dtus ,& in o~
mni terra gloria tua. Laqueam parauerunt pedibus meis, ôc in-
curuauerunt animam meam. Foderunt ante faciem meamfo-
ue am, & incider unt in earn. Far at um cor meum Deus, paratum
cor meum y cantabo, & pfalmum dicam domino. Fxurge gloria
mea,exurgepfalterium &cithara, exurgam diluculo. Confitebor
tibi inpopulis domine, & pfalmum dicam tibiingentibus. Quo- ;
niam magnifie at a eft vfque ad coelos mifericordia tua, & vfquead
nubes veritas tua. FxultarefuperccelosDetà> &fuper omnem ter- \
ram gloria tua. <
Caput noftrùm Chriftus fieutpaffus ê ftvt fiios do-
ceret in haevita pati , & relurrexit yt IpemTefixrgendida-
ret:ita&orauitvteosoraredoceret', quemadmoduiA in
hocplalmb, in quo menluramcharitatisinfinuat. Concordat
enim verbis Euangejij, quibus didtur: Maiorem hac
dileftionem nemo habet, vt animam fuam quitponatproamifis
fuis : quoniam fi defids fub præcepto, confirmante luo
exemplo. Si autem exemplum til?i difficile videtur, in-
dp e : & iuuabit te, qui dedit & aüxilium. Titulus hie eft.
H®cverbareferunturinfinem,id eft,in ilium ad quern
omnes iufti tendunt: quo adepto, nihil vitra defideratur,
ideft, in Chriftum : inftitutaad hoc, vt quifque fidélis ne
, cotrumpas inferiptionem tituli Dauid , fiibtrahendo te
dominio illius, & denegando illi regnum in te, quod ta-
men habet velisnofis,quemadmocfiim Iudsi quidixe-
tunt : Flolumus hunc regnarefuper nos : & , Fegem non habemus
nift Cafarem : cum fcriptusxffet ille titulus tribus linguis
quafi tribus teftibus confirmatu&j dixerunt a4 Pilatum;
Ftoli fer ibere rex ludaoruin, fed quia ipfe dixit,rex fum ludaorum :
quibus ille xefyondit:QMdftripfi,fcripfi. Quafi diceret: Vt
quid mihi fuggeritis felfititem i non corrumpo verita-
tem,: quia à feculis ficeftdifpofitum, non poteft mutari.
Reuera rex eft :fi homines éürtf nolunt regem, angeli ta-
menhabent. Inferiptionem d icô, fa&am tunc cum fu-
geret Dauid fpiritualiter in Ipeluncam. Dauid fugiens
Saul, latuitmfpeluncahumilis, hîanfuetus&pius-, fû-
giensfuperbum,immanfuéftrm & impium : in quaet-
iam fpelunca partem chlamydis eius abfeidit, in teftimo-
niura qUod eum oeddere potuiffet.Ita & Chriftus,quern
:luperbia Iud®orum perfequebatur & impietas iuftum,
humilem & pium, latuit à cognitione ludaorum inftu-
mananaturaquafi infpelunca. Voluitvideri,ytn<3tico-
gnofeeretur :non cognofci, vt contemneretur:.occulte
: I T % r * inter..
inter homines ambuiaiiit ; fadéns 4iuina, parifehihuma-
na donee in ligno fulpenderetUr : vel cum latuit in fe-
pui'chro. Ibienim quieumperfecutus: quia nulla hiftoria
legituf i de titülo Dauid qui hic eft appofituS i hoç trahit
nosadmyfterium.
* aiferere met deus, miferere méi. AuguftinuS : Qjii cum
1V 1 patre miferetur tui, in te clamat,miferere mei. Vox
Ghrifti capitis. Miferere mei Chrifti, latentis id fpelunca,,
refufeitando & educendo in notitiam gentium,miferere
, meoriim in me Deus, feilicet qili potes'. Et debes,
quoniam in te confiditanima mea & meorum, quod per con,
hotatur.COnfidit, dico. EtfempercOnfidam. Et invmbra
alarum tuarum fperabo, id 5 , Tub prote&ioiieduorüm tefta-
mentorum vel in gemina charitate, vel Tub proteâiône
mifericordiarü tuarum prdtege meàfrigoire abundantis
iniquitatis, &eftmetaphoraab auibus. Donectranfeat.ini-
quittés, id eft » tota hac pr®fenti Vita : quia ficut decedent^
busiuftiislèmper fuccodunt alij, ita inhac vita dededen-
tibus iniqüis luccedunfcalij. Et merito fperabo, quiat/a-
fnabo in me & in meis vt clarnandum eft : quia feruorcha-
ritatis, clamor eft cordis : hac femper æftuabitcôr rrfeum.
Ad Deum dltiftirnum , ,qüi lion exaudit nifi clamantem.
Quia altiffimui eft, non diflblutis minibus, nd n genibus
debilibus’ iritenderidum eft lilecum. Altiffimus eft, &
proximüs: Deus de longe, Déus de prope. Exhibitio præ-
têritbrum, ifpem pr®bet futiirorùmdonge àpeecatoribus
fàlxà.IUXta eft Dominas bit qui tribuldto funt corde. Et hoc magna
fpe i quia cfarnabo ad Deum ^»i iam benefecit mihi. Si
enimcuminimicieffemus, benefecit, multo ntagis nunc. Mijitde
càîo & liberattit me. Hic Chriftus loquitur in humanana-
tura.'Deus pyer mifit de coelo „ ideft, de fede maieftatis
fuæ, non angelüm j non atchangelum, non quamlibet
fiibiedtam creaturam, quafi mifericordiam indigenti, fed
filium mifit, mifitferuienttm omni petenti. Mifititaque
verbum fuum, de quo di&um eft: Inprincipio erat verbum,
& verbum erat apud Deum. Et liberauit me de mortalitate
Acpaffibilicàte, dé conculcatione.iudæorüm, 8c in mea
liberàtione liberauit & meos in fpe. Dedit autem in opprobrium
consultantes me, iudæos fcilicet conculcan tes fanguj-
nem iufti &côntemptui habentes,magnum opprobrium,
quia regnùm & fàcerdotium in quo maxime gloriabantur,
amiferüftt : de ciuitate illa maxima in qua Domi-
numoedderunti eieâa funt: &ineadempafehalirolen-
nitate captiuati,diuerfiper mundum capfarij Ghriftiano- :
mmfadi finit: quiaferuantlibroslegis8c prophetarum,
quibus gentiles conuincantur, & fide les ædificentur : fi-
; miles faéh funt cæco habenti fpeculum , 8c Ce ipfiim in eo
j nonvidenri, fed pr®bentialiisadvidendum: & tandem
dabitin æternum opprobrium fimiles cum illis, qui con-
Culcant Chriftum in mçmbns, fuis. Qupd autem mifit,
fubiungit:Mi/ît Deus mifericordiam fuamfàé, verbum fiium,
infirmkati human® compatientenj. Et veritatem fuam:8c
per ilium mifiç yeramcognirioneffl fui qua in cceleftibus;
vt& homines eum agnofcerent. Et eripuit animam meam,
ideft, vitam meam& meomm initie: die medio catulorum
leonum, id eft,de communifententiât leonum,id eft,prin-
cipum iud®orum & catulorü leonü,ideft, iudaic® plebis,
quæconfentiendo crudelitati prindpum, fada eft quafi
catulus leonum. Et opus fuit vteriperet, quiadormiui ,id
eft, animam pofui.Sed quia dormire ambiguum eft,quod
de dormitione mortis hoc velit intelligi, hoc modo déterminât,
conturbatus. Deferiptiomortis: Dor mini conturbatus.
Qui te conmrbauerunt? ƒ /çf hominum,iH eft, filii patri-
archarum 8t prophetariîhi fecundum carnem, non fè-
cundumimitatione m.Qui bus ar mis ?iWoli attendete cejfan-
tesmanus, fed attende armatum os: quia dentes eorunldrma.Reus
e8 mortis. Dentes, id eft, mordada verba. Et fagitta, id eft,
occulta confilia. Oecidamus eum, nejbrte munduspoCleum db-
eat. Etlinguaeorum, ideft,.mortisfententia, gladiusacutus.
Crucifige crucifige. Sed qu® cura quid illi in me machinen-
tu&Exaltarefuper coelos Dm. Exalta me hominem fuper an-1
gelos & archingelos, vel fuper patriarchas & prophems,
vt per me filium tuum exalratum, exalteris tuDeusaltUs
I gïoriofùs. Et gloria t«<i,gloriarefiirre<3:ionis,vnde tu eris
g_ nofus, exaltetur fuper omnem ten am. Iudæinoluerunt '
tibi gloriam dare in ludiaifed tUgldriirii tuâm iriaiiifcftà
per cdtiim mundum : erfi non ftiper paleas; tatneii fiipet
grana. IftudfuiteXaltanterinterpolititm, niirtc.redit ad
illudl Eilij hominum, den tes eortini ‘arrria & fàgitt® :la-
queufn parauerunt pedibus meis,id eft, impedimenta affetfti o-
ni&intenridnime® parauerunt, qu® fuic.vtrefin'gcrem.
& mundus poft me ab*irec:illi auteni occiderunt,in fepul-
chrdpofileruht,muriieriintfepiilclir!fm cum cuftodibusi
vel fecundum Caffiodorum, pedibus meis, ideft, aiepa*
tioni & promiflioni me®, quija per hos pedes per mudurn
gradior in notitiam hominum. fncrepatio de præteritis
vèlpræfentibits»promiffio de futuris; Vel pedibus meis .il
apoftolis. Et incuruauerunt animam meam, ideft, humifiauerûnt
quantum ad illorum opinioriém, vel morte preffe-
rünt, & de coelo deponere vóluerunt. f oderunt ante faciem
mcamfoueàm,ne ego proficerem t mortem mihi occulte &
quafi ignorantiparauerunt. Sed ante faciem meam,id eft,
nie fcience, me non ignorante eofum confîlia. Etipfi inci-
detuntineam, non ego: quia mors riieafuiteommexc®-
catio:vel incideruntin mortem æternam. Confirmât nos
his verbis, quafi dicens : Quid mihi fecere poruerunt qui
me pérfecuti funt? Se ipfos potius damiiauerunt: ita &
Vóbis nihil pofïunt fiacere. Quafi dicat ipfi.mihi parant
fouêam, quafi ignoranti & quafi inuito : fed paratum cot
meum deus, ad mortis experientiam volunrarie obediens
fum : paratum etiam cor meum, id eft ,■ meomm ad offeren-
durntibifàcrificium, & ided cantabo corde & pfalmum di*
cam opere <fe»if»o,id eft,ad honorem Dómini: vel ideo paratum
epr meum,quia hoc modo ero ribi canticum,id eft,
deletftatio. Et vtego cantem, exurgegloria mea. O corpus
meum, nuncignominiamea, fatftum'glpriamea per im-
mortalitatem & impaflibilitatem, exurge de fepulchroj
Tu dico,pfalterium & cithara, faciens diuina, patiens hu-
mana: faciens diuina, pfàlteriùm : patiens humana, cithara.
Iivvno inftrumento duo organa. Et quia hoeex-
ultanter didtum eft »non dubitatiue »ideo fiibiiingft: Exurgam,
J k hoc diluculo. Exurgam dico, 8c ad magnam v-
tilitatem: quia, confitebor tibi inpopulis domine, id e d , inlu-
dæisfàciamtibifieri confèffionem laudis: c^non folum
inludæis, Cedenampjalmumdicamtibiingentibus,ided,in
gentili populo, ideft, be'neoperando faciamtelaudari
ingentibus. Merito te laûdâbunt Iudaicus populus &
gentilis, quoniam magnificata eft vfque ad cctlos mifericordia
tua, & vfque ad nubes veritas tua. Videtùr ofdo præpofte-
rus, quia veritas in coelis, ideft, inangelisqüapræpol-
lent, vbi pure & fimplicirer paretur voluntati diuin® : ad
nubes veto, id eft, prædicatores conftituendos, opus fuit
mifericordia* Poteft tarnen & in ordine fie legi: Domine»
in coelo mifericordia tua, quia homines miferos tu mifera-
ris, &præbendo illis miferieordiàm, commutacionere-
furreôtionis angelis aflocf as : qui ccéli dicuntur» propter
emineiiriam virtutum: & ficin coelo mifericordia. Et veritas
tu a ,ided , vera dognitio qua angeli pr®pollent, def-
cendit vfqçead nubes, ideft, vfque àd homines tetftos nube
carnis : qüiadediftriilam veramcogniriofiem&homini-
bus; Vel mifericordia tua, dd eft, mifericors tüus magrii-
ficatus eft vfque adcoelos conftituendos. Et veritas tua,
inquàimplet® funt omnes promifllones, eft vâlens vfc
que ad nubes conftituendas : vt non folum fàciat coelôs,
id eft, virtutibüs fiiblimes, fed etiam nubes, id eft, pr®-
dicatorespluentesvdôârinis/tenantesminis» corufean^
tes miraculisi Qiiod vt fiat, exaltareftiper ccèlos deus, ér fuper
omnem tertam gloria tua. Exaltare, non quod deus in fe
exâltari poifit, fed exaltare apud notitiam.homihUm, afi
fumpttimhominemexaitanao : Vt te exalcato, exaltetuf
fiiper omnem terrain gloria rua. 1
Iri finem né difperdas Dauid ih tituli inferi-
, 'V ptiolie. L VII;
I vert vtife iuftitiam loquinum relie ïudàcâfe fi
lij hominu.Etenim incordeîniquitatesoperamim
in terra,invftitids manus vèftra concinnat. Alit-
ndti funtptïcatores kwiu» errauerunt abvt iro,
Ifcuti funt f alfa EurotàUisfecundum fimiUtudi-
nertfferpentis.ftcutàfpidis furda &obturdntisauresfuas. Quanoti
exaudiet