Paft haft} Ratherti
| efuriens venit ad ficulneam, qusrens fru^uro in ea» cum
I Euangeliftadicat, quia non erat tempus ficorum? N uriquid
qui omnia cognofcebat, oaulca etiam antcquam nc-
rcnt, nefcire poterat quod cun&is inaperto.erat; yel
quomodo cfurille re&eciedatur, cum manc filme dicitur?
Patec igitUr, ficut.quam fspe me dixifle recolo,
Quja finguls ift® «tâtes feculi fuam habuerunt vefpe-
ram, fuumque mane ; in quibus terhporibus fèmper ad
eosefùriëns vemceorom iuftitiam.. Sed quia ipfi magis
magifque fuas coacèruàbant iniquitates, Chriftus; quafi
lux à nodtc jlongé recefïit âb eis. Qüamuis quia Sol iufti-
tiæ iterum itérumque per fingula tempora rcuercens,
reduxit eis/hoUtîm mané, done'e ipfe iam homo fe&ùs
ad èos venir,ac fi in horâ vndecimâ, & mane fadto nullum
quia omnia qus nebant ab eo»licec mira eflencvt fiqes
corroboraretur, plena firnt f^cramentis, plenäqüe ocu-
lis incus &foris. Quapropter'difcuffis noftis tenebris,
cum matutina jux iam radiairet, & vicina meridies iam
adefletj in qua Dominus paffione fua, feu refurrcftione,
illuftratutus eiatorbem,cum in ciuitatem reucrtetetUt,
efuriit, vel veritatemhuman® carnis oftendens, vel eiu-
rienSj^iod magis facendum eft, Blutern credentiun^, &
xftuans zeltf kd incredulitatem lfraelis, in quä permane-
re non pocuit. Mita fiquidetn infidelitas eörum, yt in vr*
be maxima his diebus, nullum hpfpicem, nullamque
manfionem inueneric. Vnde cum vidiflctarbotem v-
rnam,per quam intelligi, ac fi;diuino affatu in (ynägoga
poterat lud® or um, & omniaeoruih conciliäbula iuxta
viam.quia non eran t in via qu^ Chriftus eft,fed iuxcä viam
legis, feeus quam fine frudtu virtdes videbantur:'quörum
efuriens falutemvenitadfynagogam , &inuenit eamin-
fcecundam, fine frudhi, foliis tantumtnodo veftitam, id
eft, verbis inanibus gloriancem,& frudlibus vacuam, o-
peribus quidem'bonis fterilem. Et quiapeenitenditem-
pus illiexce Herat,in perpetuum fententiacceleftisiudicis,
vc ipfi cernimus, arefa£fca<in teftimonium manet. Nefciö
in eiS fru«ftum inuenit. Et ideb,quiaper tôt focu-
la infrudtu'ofi fuerunt, occupantes terrain, dixit in Pro-
phetia ad arborem, quod erat- in genre fudsorum futu-
rum: Nutiquant ex te fruftus nafeatur in fempiternum.Non ^
quîâ maledixit arborem^ideo^ru<ftusnon déditSynàgo-
pa, fèd quia non dabat, maledixit ei, vt nec folia ipfà pro- -
.erret. Vérum quia non ideo Iudæi iuftitiam fidei per-
diderunt, quià eos Deus dereliquit; fèd idco éos dëreli-
qùit Deus, quia iuftitiam non afferebant, y t nec ipfafpe-
ciçs piéfàtis effet' iri eis , qeéfermo. Nam vere, ficut
melîus,eft vt nec fit arboré qùam vtr fit quidam in fiot-
to dcliciarum, &fru6tum non fèrat : fie melius eft, vt
nec fit homo Dei, quam.vt>fit, quidem & frudtum vel
conuerfionem nunquam habeat |(ècundum Deum. Et
arefafta eiï ficulnea continua. Quam videntes difcipuli,
mirati fiint quômodo fie cito açuit. Mirati fiint, quia
fèrmo eiuscidusquam flamma àd radices îllius defeen-
dit 5 quià fèrmo Iefu penetrabilior eft omnigladio bicipttiy ôc.
fortiôi fecuti, quæ pofica ëft ad radices arborum. fioc
id cire o in figura Synagogæ faft um eft, quia non inuenit
14,11
fi euidemius al(quîd inaeniatut, quo petfonafynagog* iniUa nififoUatantum.tradjtlonès jMoec Phar.ralcas&
in arbonbus commendetul, quam fi hûic ficui ex ratio-
ne comparetur. H®c namque arbor valde diffimiliter
cæterarum arborum, & natura & conditione flore re di
cicur: nam flos eius primusin pomis eft; fèd noneaqùæ
primum emerfèrint, maturitatem confèquuntur: grofla
énira hæc,&communis vfus, & prophetica amftoritas
nunçupauit. Verum poflea,vt cemimus,intern®feeeuh-
ditatis virtute exubérante, in eiufdem fpeciematque for-
mam rurfîis poma prorumpunt, quibus proruniperiti-
bus, ifta traduntur, & diflolutis quibus continebahtur
caudis, décidant, aliaque ilia eùntia vfque ad matürita-
tem prouëniunt. Sed &defùperioribus illis.quam fiepe
contingit, vt quædam mancant femper, & non ficut estera
décidant groflà: fed hærent tantum poma,qu® estera
matùritate prsueniunt. Et hos pulchêrrimos fru-
<ftus arbor ilia exfè dat, qui cum groflis deteris promer-
gentes de mèdio vtrarumque virgulanim clauiculi pro-
ferUntùr. Quâprôpter ex conditio n e arboris huius,propria
& nimis competens fynagogs fimilitudo a Domino
propôfita ’eft. Primos enim populi fmâus^ quos ab
promiffiónes legis,ftrepitum quoque.iadfcantis, & orna-
menta verborum. Cui dixit : Nunquam ex 'te fructus na-
fiatur infempiternum. Nonitaqüeleuit'atis verbafunthsc',
qus veniunt exfelliscommotioriei fèd lèueritas iudicij,
&diufufpënfa fèrttentiasquitate plena. Pörroin fèmpi-
ternum quod dicit, tale eft ac fi dicatinfsculum:vcrum-
que «f ro* etfüea. Grscumfignificat. Et dicit éx parte re-
proborum;! qui fidem Chrifti recipere nblueruhfc , ex
qnlbus nullus nafcetur früd:us in hóe fsculö, donee
pfènitudo Gentium, iritroèat, >tunc Ifrael faluus fiat.
Velquia fèmpitetniis Chriftus ,cft, in Chrifto nullum
fi:uólum allatuti funt, qui extra eüm reprobi inueniun-
tur3 c fterilès. Quapropter quifquis in eaper'manfèritSy-
nagóga,.qus degeaérauit a vite, & feCitfpinasyfiudus
ex ea iuftitis nunquam erir. Sic 'autem arueruiit huius
arboris rami&folia,vt truncus ipfè remaneret,ficut ait
Apóftolósjin quo quiafla'óti&arefaéH funtrami,,.tu in-
fèrarh iii radice viriditatis. Ex qua rürfuis' etfi & ipfi credere
exordio fÿnagoga protulerat,grofTorum amifit exemplo;
quia plebeni eius inutilem, fidelis emergens populus
Gentium, & pertinax in viriditate fidei, & vfque ad
confûmmaiionem temporum manens in fide Patriarcha-
ruq}, protrufit. Deindecredentes primi ex Ifrael Apo-
ftoli, inter legem & Euangelia; groflörum modo inns-
mnçes, refurreiftionisgloria & tempore anteibunt este-
rbs. Siquidem & in exordio Genefis, in hums rei for-
liiam, Adam pudorem fiium,arque Eua, huius arboris fo-
Uis texerunt, cum feipfos àd aduentum Domini yocan-
tis oCculuerunt. Quia fynagöga infidelis, Iegis m an data
tranfgredienS, impudendæ fus foeditàtes &turpitudi-
num confufidiiem * inftmftuofis eflet verborum velà-
mentis, tanqùam ficus foliis; cônté&ura. Sed mifèri- J
cors Dominusmane reuertens ad earn, efùriit, non quaH
homo, fèd quafi Deus, falutem eorum; hec quafi indi-
gens noftra iuftitia,aut fide, fèd quafi mifèricôrs defidè-
rans ex nobis boni operis fruiftum. Si autem quafi homo
efuriflet, nunquam cibum efurifièt humanum. Sed
mane efùriit, quia fèmper noftram efüriit iuftitiami &
Iudsorum Blutern. Nam primo mane tune eörum efii-
riuit iuftitiam, & opus boni operis, qüando ante totmil-
lia annorum exiuit conducere ^perarios in virtèam füam.
Et quià Cams' fuit qui frudtum ferret fidei , rurfus poft
noctem infidelitatis,mane egrefluseftad Noejrfic & ad
' Abraham, & ad esteros, de quibus iam fupra diximus.
noluerint.faltem in nouiffimo tempóre yirgulta fidei
pullulabunt, implebiturq; Scriptura dicen s, eft arbo-
rjs fpes, quöd adodorem aqus rurfus debeatl germina-
re. Csterümduxta literam Dominus in proximo paflurus,
&baiulaturusfcandalum crucis.debuit animos difci-
pulorum muleis confirmare &erudirè indiciis,l&figno-
rum anticipatione folidare. Vnde & ipfi mirantur di-
. centes': Quomodo continuo ar uit? In quo forte iniraculo
intellexerunt Synagogam a Dominoreprobatam,deinde
poterant cogitare, quod eadem virtute, etiam inimi-
Cos ficcare fuos & interficerè potuiflèt, nifi eöram per
patiemiam pcenitentis expe&aflèt falutem. Ecce often-
dit illis in Lazaro, quod viuificandi habeat poteftatem;
ecce in ficulnea quod occidendi & ipfè obtineat virtutem.
ISed interfedio quam Clémenter aefertur, etiam in hoe
ipfp monftratur exemplo, cum non homo, fed arbor
damnatür; vt ex ipfo fado homo rationabilis erudiatiir,
idcirco accelcratur ariditas arboris,& diftèrtur in ludsis
poena morns.
R é s p o n d e n s autem lefts dixit eis, amen dteo vobit, fi
habueritü fidem, & non hafitaueritis » non fiium de ficulnea
facieiisyjed & fi montihuic dix er it is, tolle&ia£late in mare,
fiet.H CEjânquam igitur iuxta litteràm hsc fada non
legantur ab Apoftolis, fient quidam Paganorum calu-
mniati funr,&garriunt contra nos; etiam ift fuis feriptis 1
allé rentes Apoftolos non habuiflèfidèm, quiamontes 1
non ' tranftùlerunt, neque ficulneas yferbo exficcarunt. I
Contra^ tarnen iam refponfum eft d maioribus noftris, 1
K • multa
ln Mitth. Etiattg. LibjX. II41
irmlta fadnefleftgöa k DominaiuXta toannis Eüahge- roget,deinde qu* togat fpecefta iam contingat»chatf
lium,qus fidèrîpta Client, thundiis capere noh pollet;
honqiîod voluiffina mUndus Câpere rton poffet, quæ po-
teft,qüamüis müllipliçiâ fiht,vnurh arrttariolum capere;
fed quodmaghitddihem fignörähi, pro miraculisdc in-
credulitatCperlidorum,ferre non poflet. Igitur & hsc
credimUs ad litteràm feciffe Apoftolos, feu maiora t fèd
ideo feripta noh efle, ne infidelibhs contradiCendi ma-
ior darctur occafio. Aliôquininterrogandi fiint, vtrutn
crcdant fignis qus feripta narrantut, an non ? Et cum
inctedulos vîderiirtuS, confebüénter probabimus, nec
maiotlbüscbs crediturosfuiflè,qiiiminoribus non cre-
d iderint. C s terum ficulnea ilia ad quam hoc fignum di-
rigitu r, id eft,Synagoga, quomodo anierit,difcipuli Ghri-
fti fidèles,nihilquc hæfitantes inlinuantipfi, cum dicunt
âdCam: Vobis primum oportebat loqui verbum Dei,fed quia vos
tfidignos indicatif aterna vita, ecceconuerttmur ad Gentes^&C re-
linquentes eam ficcam,cum viror gratis &vitalis vittus
transfertur ab eis. Hocquippe intellexerunt Apoftoliin
ilia ficulnea, & hocfecerunt ex fide nihi hæfitantes,quod
&iftiarefcerent, vt cernimus, & Genres gratiam fahâi
Spiritus recipcrent,quod gaudemus. Super illud àurem
qhod fCcenint in ficulnea fadhuc eis & aliud repromit-
tit : Si habtieritis,irieftit y fidem, nihil bafitantesy &dixerïtw
monti huicj quiaabipfoChriftd videbatur & manifeftus
érat, Sc ideô quafi digito monftrabatur. Quo translato
decordibüs’crèdentium, &roras miflo in mare,maior
virtus probatur ; atque falubrior hominibus, quam fi
montes volare feciflènt.1 Ac per hoc mons ifte, de quo
dicit j Centraria poteftasiure intelligitur, qûi fè extollit
eciam contra Deum. Cuidixerunt Apoftoli vetbo, toile
te hincà cordibus fidelium,& mifluseft lathanas, id eft,
altitudöilla totius malitis, in mare,id eft, in abyflùth,
täte ad hue pulfans iam polîîdeat, cum Deum totutn in fè
habeat, quem.rogat,non extrafè, fed intra» vbi acce-
dic ad eum fidacialiter déuotuS fècunduhl.Deum, vt
peteipiat eaperfèuerans quandoque,quS dignaDeoim*
plorat
E t cum Venifiet in feniplum, accejferunt ad eum dicetttm
principes fâcer.dotum &finiores populi dicentes-, in qua pete fiat e
bac facis? & quis dédit tibi banc pote/latem?] Hæccertia die
d iâa funt,quando ôc difcipuli iuxta Marcum mirati iunti
de ariditate ficulnex. Tune acceflèrunt, non animo vt
crederenc,fed corporevttentarent. Vbi ambiguümvide* !
turde qua poceftate interrogent, cumnuilaeftnifiàDeo;
an de poteftace Csfàris, au t Prsfidis, aut fàcerdotum, aut
cette fi in poteftate alicumsprophetiæ dicerc^ellet ,cum
ills tarnen nonin alterius poteftate ifta fieri, quam in Beeh
zebub principis dæmoniorum calumniabantur. Multa
igitur erant qus fecerat, degrandiaae deifica, quod Lâ-
zarum fkfcitarat, quod cscos illuminarat, quod cum
tantis laudibus templum introierat, quod menfàs &ca-
thedras Doétorum euercerat, & rurfus in tcmplo cscos
8c claudos curauerac, quod ficulneam verbo arefècerat.
Sec^cum talia tantaq; fint,interrogant,quis tibi dédit hanc
potèftatem? Éx quomanifeftiflime liquet, quia hegant eü
Dei filium, du m putant non fua virtute ifta operari, fèd à-
liena. Attamcn licet dixerim dubium elle,de qua poteftate
interrogent,fie fonare eorum interrogatio vide tur,quafi
duas (bias inteliigerent poteftates; vnam quidem Der,
qui talia poreft facet e,aliam vero diaboli, à quo ifta retor-
quebant fa&a; quod omnino nôn conuenit vt ille huiuf-
m odi figna faciat. Sed ifti fua coecati prauitate, non ob a-
liud interrogant, nifi vtex Deo eaeflè conrradicant, & ca-
lumniamtefpondenti inférant. At Dominus non ad ingehenns
locum. De quo mari dicitur in Pfklrao: Hoc 1 tenrogata eorum refpondit, fèd pro dùabus eorum inter-
mare magnum & Jpatioftm -.iUîc nauespertranßbunt:ibiani- 1 rogaaonibuscefppndens,dixitillis : Interrogabovos & ego
S ’ ” ' ' vnu-n fermonsm,quemfidixeritü mibi,&ego vabisdicam in qua
poteftate hac facio. Baptifmus loannis vnde erat? de ccelo, >91 ex
hommibut? FecitergoSaluacor quod vulgo dicitur, quiz
malo arboris nodo malus clauus,vel duras cuneus infigé-
dus eft; & duo contra <duo obiieie, v t quidquid horum di -
xiflènt.fuo caperenturrefponfojquodipfi non poteranc
Chriftum, fi diceret,non nifi in poteftateDéifè facere,eo
quod verum efle nemo fidelis dubitan Alias non poteraç
fieri vt in poteftace diaboli diceret; quod nec ipfè homo
peceati,qui aduerfatur & extolliturfupra orane quod dicitur
Deus,aut coliturjrefpondetet quod effet verum,quü
omnia figna & prodieia quibus fèducat clc&os Dei, in eo
faduruseft. Quod fi nec ille hocdicerct, quanro magis
Do minus Saluacor neq uaquam aliud xefpôdêret fi vellet,
nifi in poteftate Dei? £t ideo ad tant manifeftam rationé,
facts videtur talis interrogatio,nifi forte aliquis velir dice-
re, quod nonintetrogantis tantum afFedlu Principes fàcerdotum
&(cniores populi iftaqUærebant,fèd commi-
nantis, vel deterrentis aftu;ficut quam fiepe dicimus noftris,
quando nobis non placent,quçfàcic aliquis. Die,yius
itaque eijquis ce iuflit hoc fàcere? NcJ» volentes refpôfùm
audire,(èd eum deterrere,veille feiens, quia nemo ei iq£*
fît.recedatabadu. Sic & ifti forte interrogabant Domi-
num, nôn vtdifcerentjfèdeumquafihominé deterrerent,
ne vlteriustam publice doceret intemplo, vel quocunq;
in loco,neque talia vitra fàceret- Sedilitaefletintelligen-
dà ifta interrogatio, vt quidam volunt,niihi videtur nunquam
fie eis rcfpondifler;fi véllent verum dicere,vt eis refponfum
redditurus diet. Sed magis hoc fèntiendum
quod fùpraiam dixi> quia duas generaliter poteftates ex
t rad i tionibus fuoru m tenebant; vnam ex parce Dei,& alteram
ex parte diaboli. In quibus,& ex quibus pardbus, di-
malia pujîlla cum magnis, & draco,
dum et. Etalibhr« confregifticapitadraconuminaquify&de-
difti èuminefeam poptilif Ætbiopum.lpCe igitur eft,qihdPro-
phetamonscorruptus vocatur, eo quodfùperbiat fèm-
per,&erigat Ê; contra fadboremfuum. Qui cum iubetur
ab Apoftolis, vel à fidelibüs fànôtis, de cordibus creden-
tiûm exire, & in mare,quo fèmper fsoit tempeftas, vtiq;
fit,8c transfertur ad loca fàlfiftima & fluâuantia, fèmper-
que amara,quæ nullaihhabent dulcedinem Dei. De qui-
busmontibus in perfbna Apoftôlohim,fèu esteromm
fidelium in Pfalmo legitur : N on timebinius dum turbabitur
terra,& iransfereniur'montes in cor maris. Nonhullivolunt
de Chrifto hoc di&um accipere in vertice omnîummon-
tiumeleuaço,fùper qùemciuitassdificatanon poteft la-*
tere. Quem fane montè/h.cum ficulnea arefedta eft; Apo-
ftoli tranftulerunt i ludæis,& mifèrunteum,, accolloca-
^ uerunt in cor maris,id èft,perfidem plàntauerunc, & trâf
pofuerunt Chriftum in cordibus Gentium, cum per verbumeorum
derludsis venit ad Génies. Et omnia quocunq
pétieritis in oratione credentes, accipietis. Magna liquide m
gracia fidei declarator, magnum donum,magnumque fà-
Crâmèntum. Sedinparuo magnamonftrantur,qusnon
nifi magnicapiunt, quo^fides^qus per diledWonem ope-
tatur) magnos fecit; quid hon continuo perfeâa lime o-
mnia, neque integra, vel fobùfta mpx vt initiurhccepe-
rint. Alio'quin fî nulla indigna gignéretvel proferretna-
tura» 8t fi omnïa moxviftutum pcrfe&adarentur, pro-
M io aboleretür pietas» ftùdia ceffarént religionis. Et
ideoimplûranda &excolendaeft fides, charitasnutrién-
dà. Quoniaih eft&modica fides^eft 8c magnanihil hsfi-
tans »prsfertim cmh ipfà Veritas, nihil petentibus, &pie
çuptentjbus,pfsdixit effenegandum ,dicendoî Quia fi
iluo ex vobis , ve 1 tres, confinferint fuper tmam de mni re,
düm Ohini Chriftiano, vt integra fit ei fides, & non qua-
lifcu hquc, fed ea per quam Dens in mente totus intus in-
habitat, &pef quam pofiibilia funt omnia reifte petenti.
Nemo Chriftianorum eft qui fidem Ce non profiteatur
habere,fed rarus qui talemtahtamque habeat, tarn eru-
d it« i, tamque fpe 8t charitate plenam, Vtprimum bene
_ ____ ________ uerfiefpccialiter&ipluresaccipiebant poteftates] de quiq
u a cu n q u t petieritis i tdtremeo fiet vobis. Idcirco méditant bus Apoftolus loqui tur,omnia à Deo creata,qusinccelis
Bibliotb.Vct.Patr.Tom.j>. Pars i .
fun t,&quç in tetris,vifibilia 8C inuifibilia,fiue Cedes,fiuc do-
tninationesyfiueprincipatuSy&potefiates. In quibus otdfnibus,
non vnam earum dixit,fed multas poteftates &domina-
tiones.feu estera. Similiter 8c ex parte diaboli,multi principaals
dicuntur Sc poteftates» ficut Scipfè teftatur Apoftolus
» quod non fit nobis conluäatio aduerfius carnem &
D d d d d ftngutucm
CoUf.i.
Ep htf. 6