A
G«/. 4. J.
Tajchafij R Alberti
arqué fubftantia genuit , ficut vnicum filium, I ginitas. Nam Lucas ait, Et tpfeIt fuser at incipient quafi an*
c
tut. t . 4.
ièd vtique diledtioneadoptauit, Fr , Apoftolus inquit,
adoptionemfiliorum Deirecipemmu. Et tarnen dicimur accepta
poteftate nati ex D eo, vt filii eius efficiamur, qui iam
lomineseramus.Efficimur ergo filii per gratiam | non
per naturam. Nam fi per naturam filii cflèmus, nunquam
aliud fiiülèmus. Tarnen quia per adoptionem ex Deo nati
dicimur, nunquamalienum eilet à veritate, fi Lucas et-
iamab illoeiïè Iofèph gcnitum diceret, àquo fueratado-
ptatus. Sicquippeeumgenuitnon vt homo eilet , ièd
vt filius eflèr, «eut nos genuitDeus, yt filii eius eflemus,
quos dudumfecerat vt nommes éiïèmus. Vnicum autem
genuit, noniolum vt filius eflèr, quod pater non eil, ièd
etiamvt Daus eilet quod & parer eft. Sed fi hoc verbo
Lucas \C.eretur,ambiguum efièt, qnis eorùm ad optan--
tem, quis expropria carne gignentem pattem comme-
.flet.De exteroquid horum magis ièquendum fit,
vtrum ex lege, an per quâmlibet adoptionem filius fuerit
Heli, frullra certatur, dum omnimodo ytroique Euange-
liftas verum dixifle probamus.
Quod autem ièquitur, quia Iicob genuit îofepb virum..
Maria,dequanatus eft Cbriflus. 3 Non credentibus, vtique
iàtis difficillimam générât quæftionem, qüid pertineat ad
Chriftum generatio exDauid origine ad Iofèph vfque de
duäa, cumi omnes iècuridum icnpturam diuinam cathonorumtriginta,
vtputabaturfilius Iofepb. Atque alibi, Erattt, t
inquit, pater eius & mater mirantes fuper bis qua dicebantur t
deillo. Cum igitur reûeputatiue patcrappcllctur, quid
mirum fi eum virum Marias reéle appellatum dicimus fine
commixtione carnis? Multoitaqueconiundlius pater
Chriilidicitur , quia ex eius coniuge tiafeitur, quant fi ;
aliunde in filium aaoptaretur. Et ideo quod diçit Euan-
gélifia, quia putabaturfilius Iofèph, propter illos vtique
confiât dixillè, quieum ex loieph, ficutalii hopiines nai*
cuntut, natum arbitrabantur. Ac per hoc, inquam , fi
poffitaliquis demoh’ftrare, quod fane nonpoteft, Mariam
ex Dauid nüilam coniànguinitatis originem duce4»
re, iàtis crat fecundum iftam rationem , Chriftum filium
Dauid accipere, cum loieph virum Maris , & pa-
trem Saluatoris, vt præmiftum eft, reéte intélligamus.
Quanto magis nunc , '.cum Prophetarum eloquia &
Euangelium, multis inlocis deDauid eum ftirpe adièue-
rant generatum ? Vnde & Paulus Apoftolus, Segrega-
tum ie dicit in Euangelium Dei , quod ante promiferat inferi-
pturisftnclis defiliofuo, quifatttisefiei ex femine Dauid fecundum
car mm. Idcirco dubitare omnino non debemus
Mariam de Dauid ftirpe coniànguinitatis originem de-
duxifie, quod nec Sacerdotale genus eius Lucainfinuan-
te tacetur, quod cognataeius eilèt Heliiàbeth, quam di»
liceconfiteamur,quia Chriftus, de Iofèph ièminc non 1 cit de filiabus Aaronfuiflè. Vndenos carnem Chrifti de
fit natus, ièd de Spiritu fànéto ex Maria Virginc, ficut in
Symbolo confitcmur, procreatus. Quibus primum facile
reipondendum eil, noneflè confuetudinis fànétarum
Scripturarum,vtmulierumingenerationibusordo texa-
tur, quod ex omnibus literis diuinæ legis probare pq/-
fiimus. Et ideo non per Mariam generations fériés in-
ducitur, ièd per loieph, vt idioma icripturarum in prin1-
cipio non violetur-. Deindeexvna tribu Iolèph & Ma-
riam fqiflè probamus, vnde & prjecepto Legis earn quafi
pro pinquamcogebatur accipere , ne iè tribus in aliam
commifceret tribum, ièd vnuiquiique de fua tribu legiti- j
mefibiacciperetvxorem.Etideo cura deicriprio prima:
.Romani impérii celebratur , vt finguli in fiiam profite- i
rentur ciuitatem, Iofèph & Maria, non iblüm quafî dé y-
na tribu, verumeriamvelutde vnaftirpe generati, itmul
in Bethleem cenièntur nomine. Vbi fi non eflènt de vna
tribu ac de eadem ciuitate, non diceretur, Afiendit autem ■
&Iofiphà Galilaa de ciuitate Nazareth in îudaam ciuitatem
Dauid, quavocaturBethleem, eo quod effet de domo ae familia
Dauid, vt profiteretur cit vxorefua dejponfata, Quia ficut legi-
mus, finguli ibant vt prôfiterentur in iùam ciuitatem.
Quod fi finguli, Sc Maria tune ad fuam coniccndit vtique i
ciuitatem,vcloièph qui erat eius iponiits, ibidem cum
ipû profiteretur. Nam & iupra Prophetarum oraculis
iarisoftendimus, Chriftum de icmine Dauid venturum.
Ex quo probamus euidenter Matiam de eius ftirpe de-
feendifie. Vnde & ipecialius per Prophetam domui Da-
üiddicitur, Auditeitaquedomus Dauid, quiamoleßi eßis Deo,
ßopreTeatpfe Dominus dabitvobisfignum, Eccevirgo concipiet &
parietfilium. Àc fi diceret, vobis quidem dabitur omnino
quia de vobis, & in Vobis,aè pro vobis erin Vbi notan-
dum, quod & Virginem profitetur,neForte exiftimemus
ficut nonniilli hæreticorüm, cum virum audt mus, Chriftum
de Iofèph femine geaeratum. Virum autem eum
Maria: cur dixerit, paulapoft apertius monftrabitur. Ne-
que enim fas erat, vt ob hoc eum d coniugio Maris ièpa-
ratidumputaret, quod non ex eius concumtü ,ièd Virgo
Chriftum peperit. Hoc enim exemple magnifiée inu-
nuaturfidelibusconiugatis, etiam icruata pari coniènfu*
continentia , poiîè permanere coniügiumque vocari,
non permixto corporis ièxu,ièd cuilcrdito mentis affedlu.
Nequè enim propterea non erat appellandus Iofèph pater
Chriili, quia non concumbendo genuerat , quan-
doquidem redle pâter effet etiam eius, quem non ex iùa
coniuge procréa turn, fibi aliunde adoptaftèt. Nunc autem
quia ex fua'fponià nafeitur , qui ab omnibus filiùs
putabatur , refte Vit vxoris & pater filii nuncupatur.
Putabatur quidem Chriftus.filius Iofèph , tanquam
ex eius carne genitus, fed ab his quos Mariæ Iatebat virvtroque
genere propagatam minime dubitatmis» Regum
fciliçet & Sacerdotum, In quibus peribnis apud ilium
populum Hebræorum etiam myftica Chriili vnélio figur
rabatur, quod fututus erat in quo fimul Regalis & Saccr-
dotalisordoper vnum eundemque mediatorem Dei &
hominüm melius impletetur. Virum, inquit, Maria de qua
natus eß cbrtfins. Pulchre itaque, de quäftatüs eft, & non,
de quibus dixit, quia fine Viricoitu vbique generatus de
Maria prædicatur. Quibus itadecurfis, rurius Euangeli-
ftain fine concludendo myfticecum^am numerogenca-
logiam récapitulât.
.Abraham ( inquit ) vfquead Dauid getierationes quatuor-
decini,EtÀ Dauidvfque ad tranfmigrationem Babjlonis gene-
rationes quatuerdccim. Etd tranfmigratione Babplonis vfque ad
Ghrfium generationes quatuordècim.'] In qua nimirumdi-
ftin,étione> tria ad Chriftum declarantur tempora concur-
rilïè, fciliçet ante legem fob quo veriàtus eft Abçaham,
naturale ièruans ex deùotrohe mandatum: poft legem,
quam Iudafi præuaricantes in captiüitatem ducuntunpoft
gratiam per quam om ncs de èadem mifèra Baby lonis ca-
ptiui täte foluuntur.fet in omnibus iftis temporibusmon-
ftranturhi qui ad Chriftum veniunt , manifeftius defig-
nari: quod alirer pet fidem tantum in primordio renati iu-
ftificantuL aliter äqtem iècundum eleéUonis gratiam, qui
à Dauid in Babyloniam videlicet in tentationem , mit4
tuntut: ipfiqueruriùs de ipiatentarioneprobati ad coro-
nandum poft cer ta mina, velut viótorcs y vfque ad Chci»
ftumaicendunt. Quæ diftindioæquo partitur numéro,
vt per fingulas partes bisièptem iriueniantur.Scilicet quia
gratia fanéli Spiritus, in homines’ptopter Vtramqute fub-
ftantiam, tam intriniècus, quam extrinfècus »geminatur.
Quippe qui fi non vtraique partes poffidet, nequaquam
reéledicimus curiiprophcta, Cor rneurn & car0 meaexul-
tauerunt in Btum viuum. 11 le nim irum torn s in Déum exultât,
quem gratiaiànâi Spiritus ad plenum implét. Àd plenum
igitur ihterdumrepleturquiique, fi anima & carne
pinguetudine iàcræ vnîlionis Chriili pariter faginatur.
Quod autem ter quate'rdeni connumeràhtur,verum reli-
gionis cultum in eum qui ad Chriftum feftinac dedicant.
Quatuor enim & decem , quid aliud quam vêtus atque
nouum legis Teftamcntum infinuanr? Quia riimirum via
quzad Chriftum credentesinuitac, per decem Verbale-
gis,&quatuor regni cceleftis Euangelia prædicatur. Ita
ramen.fi quidquid in eifdem lineis conicribitur,quafi hoc
in nobis triplicantes, Trinitati, quod Deus eft,per omnia
confèctamus. Alioquin prieceptorum perfeélio minime
adimpleretur, fi hoc quilibec numero colendi Deum in a-
lrquo vacua tur. Et vthancéflè viam perueniendi ad patri-
am eui d en t ius appareat,lotus hic nutneru s in fiiinlna col-
ligatur,
in Ma'tth. Euârtg. Lib: L " 9 Î 9
A 1 ligatur,&XLn.generationes Veniunt. Quo numéro man-
j fionu verus Hcbræus proficiicitur ex Ægypto;vt quando-
I queadpatriam poillaboiem itioerisingrediatur. Quam
patriam Chriftum diu patribus repromiflîim omninoin-
ffitl.iÉ.if telligimuscquiaipiè eil terra ilia viuetium, in qua Prophé-
i ta credit iè bona Domini videre; eo quod fint in ipfo om-
I nés theûuriiàpienriæ& icientiæ Dei. Per has igitur man-
fionesgenerationis Chriili , vcdiximus , currit verus He-
brçus,quidem terra trâfire feftinat ad coelû;&Ægypro fx-
culi dcreliéla.tcrram repromiffionis ingreditur. Nec mirum
» fi in illo numeri iacramen to per ue n iam us ad régna
coelorum, fub quo Dominus atque Saluator à primo Pa-
triarcha,cuifuerat repromiffus, peruenitad Virginem,
^uafiad Iordanem, quz pleno fluens gurgite, Spiritus
fanéli gratia redundabatf Nam Matthzus ab Abraham
orfus eil genealogiam , velut coeleilispatriæman-
fiones texere , & numerauit, quibuslibet prætermiifis,.
xi.11. generationes.
Qu* vt totidem eflènt , Chriftum ih fine fûpputa-
uirieo quod ipièfit confummatio tonus itineris, &man-
fio perpetu* vit*, ante,tempora fxcularia credentibus
eoobediens radius nleruic audire, quodm iêmine eius
omnes gerites benedicenrur, Ideo & tu fi vis pater excel-
fus fieti, imitare tantum Patriarcham; quia tune veriiu-
mus filii Abrahæficut Dominus dicit,fi eius fecimuso-
pera^ Abraham quippe pater multarum gentium poftea
commutatur, quia per gratiam quifque pater multarum
virtutum efficitur. bidesiiamque Chriili gtati*icopula-
la , plurimarum virtutum copiam in nobis générât, & farcit
nos aliquando exire obediences in locum per conrem-
placionemîquem aecepturi poftea fumus in hzreditatem.
Eriit ergo file neiciens quo ïret ; & nos quidem per fidem
ambulantes tenebrarum caligine inuoluimur, quia non-
dum per ipeciem ambulamus. Hoc efl, inquam, ficùt ait
Apoftolus, victoria qua vinett mundum,fides nofira» Et ideo.
ficohæredes tanti patris eflè cupimus , fidem, quæ per
diledtionem operatur,in omnibus teneamus, quiafine
fideDeo nequaquam placere poiîùmus. Hæceft nam-
que prima manfio, in qua verus Hebrzus Ægyptum fu-
giens fiipra perram, quæ Chriftus e ft, firmiliime caftra*
metatur. De quafide,qu* multayum virtutuminitiatrix
eft,verus Iiàac profedlo nafcitur. Iiàac quippe rifusvd
loan. i.
i.Iian.y 4.
j>ræpârata„ Abràharoqtiippe, in quo gens Hebræorum gaudium inrerpretatur, fiquidem ;q£ua rune wre gaude-
acæteris gentibus primurp diftingueretur, idcirco Deus mns, fi per fidem Domino coh^tetfçes virtutum opera
de terrafua & de eognatione ièparauit»'vt ex hoediftiti- adimplemus. Vnde Apoilolusclamat/dicens, Gaadete
«ftius ad ptQphçtandum Chriftum ac prætiunciandum
Dominofeinpertterum dicogaudetiï Gaudium itaque vertun
maxime pertiheret, quod promittebatur ex quagenteefi
non nifi de fidei fubftantia., & virtutum operibusgene-
fetventurus. In co quippe prim um fides ad iuilitiamre-
tatur : fubftantiain autem iperandorum Apoftolus «andern
putatùr ; &c ideo quafi initium via: ad Paradifum ab ipfb
viquçadChriftutpper x r u . generationesdirigitur. Si-
quidem præfens iànélæ Ecclefiæ tempus per hune nume-
rum defignatur, quod Dominus nobifeum, fi quid agi-
mus quod métum fit, intriniècus coopération. Septies
enim feni’XLttifàciunt.Et rams eft quidem,qui fane iex ad
opera, fepterri vero ad requiem futur* vit* fignificam
dam pertinere dubitet. Vnde bene populusille de terra
Ægyptiiàluatus, quia fub ipe inrrandi in requiem, vir-
ga dilciplinæ Dei corrigitur, per ièpties iènas ,id eft, pêr
xunmanfiones aréliflimæ viæad patriam cailramecatur.
In quarum vftiuißtdum lefum ducetn fufeepit, mox Ior-
dane patefaólo, & deuiélis hoftibus, promiftam olim in-
trauit requiem, & propriam regni hzreditate m ob tinuic.
Sicitaque Dominus Ieius nofter quadragefima fecunda
generatione,poftquam mundus cæcicarisanciquætene-
bras, atque Abraham credence Chaldæorum incendia
dere]iquic,,adueniensincarne, baptiftni nobislauacra,
& coeli ianuas patefecil.
Vndeprofeélo virtutum curïu^ub eiûiHe minimeri ià-
cramento, adid quod nondum videmustendimus: Ièd
fperantes per patientiam exipeétamus donee veniar quod
in Chrifto fieri percepimus ,&iam quotidie prælibando,
guftu coeleftium iàcramentorum fruimur. Qüapropter vt
nanc viam tam angufti itineris meliüs de fuper Spiritü
iànftoilluftrantepertranfire pofîimus, libeat paululum
fidem appellat. Vnde non aliud per ipiàm fidem de;
Deofentiïe oportet,quam quod adhue fperarttes infii-
rarum per Chriftum expeâantutSperandorum àurem;
fubftantia fides interdum ideo dfcitUr, quohiàin quid«'
quid illüd eil qubd Deus eft, habitats per fidei« incolÆ-’
bus nofttis -, auc intdlHgèndo yaurcerse credèndo débèli-
donecin via iûmus; Vnde quod èoeluns& terra minime
capiunt, finu fidei oportet comprehenderej & de Deo,
vteft, iènti,re,&in omnibus etiam quæ incomprehenfi-
bilia videntur, vt ièrei veritas habet, per fidem omnia
tomprehendere. Alioqilin error magis, quam fidesieft*
appellanda, fi aliud fide concipatur » quam quöd Dtiös
eft, dcipfè deiècredéritiBus vc crederent Spiritus fan-
<ftus Deus reuelauit. Nam fidcs omnem intelligentiaitii.
dum fumus hie in via > antecellit. Quoniam quidqttid-
eft quod intelligère non valemus, quia Deus veritafenoffi;
mentitur, fidecredimus, & in fide per iubftanriam, quid^'
quid eilillud quod eiljiam tenctnus: Haneigitürfj;eran-
dorum fubftaritiam ad liquidum nonquomodo eft icienr"
tes, ièd quia eft pleniflime credeotes ; etfi nondum adhuc
in re tantum, quia in ipe ptofedo gratulamur ; meritain
Ifaac, qui rifitsinterprptatur, caftrametamur. Iiàac quip-:
pe totus in ipe, quod repromiflus eoncipitur per fidem;
quod nafeitur per gratiam, gaudium parentibus gencra-j
uit. Ica iàne & Apoftolus ipegaudentes nös eflè voluit;
quia de ijpe bon* confcientiæ , quam fix-Chriilo perfi-
Philip. 4.4 ;
arriculum refieélerc, quatenus perfingulos patres virtu-1 dem, quæ per dileâionem operatur,habemus ; rifus jio*
tum fraftVitd moralitct Caftra metantes, pofîimus vaftam
vitiorum folitudinem pertrànfite,&âd Chriftum ocyus
duiinaiuuantc gratia peruenire. Per hos igitur Patres ad
rioftramfalutem Chriftus in mtindum veniebat, & horum
omnium in feipfpgerebat officium, vt hqrumifiter-
pretationc nominum noftram defignaret falutem. Quam
reéle iàlutem quærentes, primum eu A braham de incen-
dio vitidrum exire curemus, & âd patriàm virtutü, quam
Deus nobispcrfèmetipfùm monftrauic, tendamus. Vbi
primum fides, quæ per diletftionem operatur, neceftè eft
interueniiat; vt per eandem fidem quia per carnem nequi-.
mus, filii fimus Abrahæ , quatenus cohæredes eius ef-
fè pofteaVeleamuy. Scriptum namque legimus, Credidit
Abraham Deo, & reputation efleiad lufiitiain. Credam us :
ergo & nos, quia pro nobishæc.icripta funt ; & exeamus \
de terra catnis noftræ vitra ptoficiieentes ad Meridiem,
vbi Chriftus pafeit % atque,cubât in omni plenitudine '
chatitatis. Tune igitur quifqué reéle parer ex celfus nun-
cupatur, cum tanta fidei fortitudine iublimatür, vt magis
Chriftum pde, quam ex iè carne generet. Nequeehim
Abraham primum nifi per fidem iuilificätur, ätque id- 1
bis ex gratia generatur.
Hinc quippe eft quod virtUti optram damus.vt in &e
veiutiIiàac ferences eodemanno, ideft,inpræièntivira
centuplum accipere, &in futuro vitam æcernam poftrde-
re Valeamus. Sed quia in Iiàac ipes vi t* negotio figuratur,
neéeiîèeftvr Rebcccam, quæ patientiainterpretarur, in
coniugitim fumamus;ne fineparienria ipescitofrarigatur.
Sedficutait Apoftoïtrt, Spegaudentes, in trtbuUttone patientes.
Vilde&Rebeçcaih Mcibpocamianatadicrtur: quippe
quia Mefopotamia flumimbus circumdatur, vtmter
tentationes ac tribulationum procellas, multis anguftia-
rum iniuriis erudica, feiat de conceptu ipeiDeofiliosprô-
creare, & meditandi Iiàac in agro virtutumpallio cooper-
ta verenteroccurrere. Siquidem Iiàac ,i^cs yidelicctpro-
miflbrumDei.in eo meditatur agro,'quo thefaurum nouit
reconditu, 6c occurrit ei patieti tia çoniunx, quæ fuo com-
plexù cunéla.côponatj vt per laboresdc certamina thefàq-
rumpo|Iiteftodere,&ad promiiïàm fpèmquandûq;féliciter
peruenirejpro qua beatusApdilôlus fuoS monebac i
auditores, Iufte&pie vtuamustn hocfieuh txff citâtes beat.m
Jpem éradaentum Domtni. Iftaeft rlamq; fpes quæ proceftît