:j$
D
240
byteronim & totiusCleri, confilio ciùiùm & cbnfiften-
Hincmari Rhemenfis ^n h iep ifco p ï
. vbicumque 'eum Cleriaütplebisconfenfiis Canonicocbrium,
credimus cligendum virum, vt noftis, natalibus [ mirante déëreto vocauerit , coadunaco vobifeum noftr®
nobilem, moribus darum, reh’giohéprobiim-, fide ftabilem,
mifericordiaabundantem ,humilem, caftum, pacifi-
cuin,patienrem,charitaccm habenteni,tenacém in curidis
quæin ficerdotibus eligenda font, bonis bpëribuséxubè-
rantem.Hune ergo, diledi ffi mi fratres, teftim onio, ac bonis
operibùs eledum, digniffimum ficerdotio confbnan-
tibus laudibus clamate & dicitejDignus eft.
Litter a , quas ab Ordinatoribus debent accipere
Ordinatk
ANno Incarnation!« Iefii Chrifti Domini noftri
DCCCLXVI.Indidione XIV..... .. .. . anno pi jffimi
Regis Karoii XXVI I.'1 11. Kal. Odobris. In parroechia
Turonica ......Ordinamus, & ad pontifical,em lede m Redonenfis
Ecclefi® confecramus Eledrannum, eledione
atquedecreco Cleri & plebis eiufdem Ecclefi®, nos in Dei
nomine Anriftites,Herardus T uronic® metropolis, Adar-
dus Nannetenfis, atque Rotbertus Cenomanenfis, cum
ebrifenfo &litteris*caiterorum Dioecciànorum adhibito,
apicibus eriam prawnOnitiiam didi gloriofi Regis Karbli,
huiufinodi ftatuto, & patern® commorationis decreto
ipfi viro allato ,vt Canonicis findionibus, quantum fufi
fragauerit pietas, libenter obtempère t, & ab in huius ordi-
nationib. abftineat,&peftem fimoniac® Hærefis deuiteo,
Concilia quoque fàçris præfixa Canonibus certisfibi defi-
gnata temporibus celebrare procuret, atque matrifo®
metropoli débita reuerentia Cç fobdere non negligat
iuxta fendorum Pa tram régulas nihil nifi qu® ad propriam
pertinent Ecdefiani extra eius confenfompertéptet. H®c
ergo,aliaque ad inftitutionem & informationem fide lis
virifratris &filij noftri Eledranni, die præfixo verbo pari-
ter & ftildÇromulgantes, pontificali eum infula ado mantes,
làcra quoque benedidionç more fend® Ecclefiæ di-
tantes , anulo quoque dotantes , & baculo décorantes,
find® Redbnenfi Ecclefi® Pontificali eumordine pr®fe-
cimus, &patern® cathedrali folio foblimantcs c on fiat re m,
confecerdotem, Sc comparticipem in regimine & guber-
naculo Ecclefiæ find® nobis extmtegrp in Dei nomine
effidmus,manuum quoque adnotationibus confirmaui-
Exemplar quod deparrochia adparrochiam
comenittranfeuntt.
C Recialisgratia muitere redimito confacerdoti egregto ill. nomi-
^ nefolo nonmerito Epifcopus ill. perennem in Domino jielicita-
tem.M
agiftra omnium charitas ita in omnibus omnia poffi-
det, vt &in fingulis lingula, &in omnibus conti neat vni-
uerfi, Apoftoloitadicente, Omnibus omnia faä usfum,vtom-
nes lucrtfaciam.Itemquei Non queer0 quod mihi vtile ell,fed quod
mult is, vt falui fiant: Propter inuiolabilem igitur eiufdem
charitatis compagem, certum eft rêgulis findorum Patrü
i eile ftatutum, ne quis de ciuitate ad ciuitatem, aut de par-
rcechiaadparroechiam tranfeat, & propter vnitatem eiufj
dem qu® find® charitatis , qu® non........................ ..
jdiffunditür,necqu®rit qu®fuafunt,fed qu® multjjruiri
I *. i i..n Ü. * ,i.i dem ficris ftatuitur regulis,vt ferie litterarum'
I cónirtierideritur quicümque necemtaté ,aut vtilitate huJ
I iufinodltranfitumdecurtere .i ........ _________ ___ dK
iledboms teriorefeniato,mittimus beatitudini veftr®jpa-
* literque fraternal ........ ....a .........pr®fentem
ftatrem ilium didum in gremio nobis Ecclefi® diuinitus
credit®.............. temporibus aliquotiensimmoratumv
quinetiam ad..........................
......................... . officio fublimatum: quem quia find®
Ecclefi®vtilemfiliumätqueperfpicuum Deimunere....
• • • • ................ egregie quoque perfpeximus fiuduofum,
findjtati veftfae,|c®terorurave fratrum.............. .. ..'.V.. ./
apicibus benignepofeimusfulcipiendtm, tradandumin
omnibus, atque fouendum, j|a'Vt......................
dementia ad fuperioris ordinis vocare deltgerit officia,
hu mili taris f piritu, libéré in éo, 3c de eo quæcumque iure
Cànonico exe quenda finit, agere procuretis, & efhcaciter
noftris poftulans annuentibus, peritionibufque fùfFragan-
tibus j efficere decertetis. Vt autem gefta find® paternita-
tis veftr® erga eundem ftatrem immota)efIè valeant per
fuccedentia tempora, manum Pontificij noftri eifdem api*
abus adnotanda fübiungimus.
EpißolaLüidberti Anhiepifcopi Moguntinenfisad
H ludouicum Regem.
D ominé ptjßimo, & amantißimo, atque in fide Catholica
florentißimo ,Regi Hludouico , Luidbertus Archieptfcopus,
fanâa Dei-Ecclefie vermoulus,prafentem & perpetuum in Domino
fàiutem: ■ ®
Tacendi vel deliberandi inducias non habeo > neque
ènim filejji? me caufi peftnittit,quam fi relinquo,apud Dominum
nóftrum Iefùm Chriftum, cuius intereft,inexcufi-
bilis ero, & vobis promiflàm humanitus fidem temeraflè
conuincor, qui in lpeculà, qüa conftitutus film, videns pe-
riculum vobisimminensidefidiofi yelinfideiitadturnita-
tediffimuiem,&Ëcdefi®Dei j cuius indignüs curampa-
ftoralem ac folicitudinern fufcépii negligens effcdus,mer-
çenarius potius eflè yidear.qiiam paftor. Quatitur namque
grauiter&dehoneftatur primatus & dignitas eiusinfede
S.Petri,eOquodinaudita qiiadam& occulta perfecutio-
ne^nonabinfidelibus &DOminum nefcientibus.fedab
eis (quod dolendum &plarigendum eft j qui Duces & Redores
populipeieflè debuerunt : iniurijs appetitur,hu-
mana diuinis præferre conantibus; & necefïe eft,dolorem,
qui confiât in capite,nifi filubris 6c veloxmediçinafuccur-
rat,paulatim per membra diffundif Igiturquamuis noue-
rim prudenriam veftram humanis admoniçionibus non
egere , qy® fynceriffimam de gratia Spiritus fin d i haufit
dodrinam,mei tarnen officijeft,&ada patefacèrê,&a-
gendademonftrare.Scitispericuium populiDei.quod ter-
ribiliterimminct : neque latere vos potéft, quod vbiq; au-
ditum; ipfi quoque (vt dicam ) elementa tremifeunt, vt
Redores,quifilutiinfirmorumftudere.debuemnt,relido
filutis tramite, euntin præceps, & fequentibus fè foueam
perditionisaperiunt. Vnde prudenriam veftram veritatis
& iuftiriæ amatricem exhortoi^vt fèciindunidaam vobis
diuinitus fipicnriam, cum fcientibus legem Dei, & iufti-
tiam eius diligenübyùs tradare ftudeatis, quomodo remo-
tisdillenfionum fcandalis, quæzizaniorum Sator fubdola
màchiriatiorie fpargere nirituri paxEccIefijs, & vnitas op-
tatà reddatur, & celeriter vigilanriæprofçdusadhibeatur,
ne vulrieribus locum prçbeatincautafecuritas. Neqj enirn
totum adhuc corpus Ecclefiælæfum eft: quanquam capite
iriiurijs pulfitd,membrà quædam debüitata eflevideanturj
& ideo,cum illié’, quai finä eflè confti te rit, infirmantibus,
fi forte medicinam fiifdperé patiuntur,fuccurrendum erit:
alioquêi imputanda erunt, feciindum veri medici noftri
præceptum, ne totum corpus eatiri perditioriEm. Qua-
propterneceflarium mihi videtur & vtile , vtreligiofus
Princeps Carolus frater vefter,legatis atque litteris à vobis
dc.ftjnatis, fùper hoc negorio mature conueniatur : vt
tamipfe, quamficeaiotes regni eiu$, qui hadenus abhu-
iufmodi fordibusmundi fùnt,vobis & veftris EpÂcopis ad-
iungantur, eanjlemque curam & folicitudinem vobifeum
participent : quatenus pofteaquam cum auxilio Deipro-
fpere & pacifice de innere, quo ire difponitis, reuerfi fiie-
riris, pari confenfu &commiihi ftudio pacem& concor-
diam find® Catholic® & Apoftolicæ Ecclefi®, os-
t thodoxisdogmatibus,adiuuante
Domino refor-
EpiftoU
EpifioU. 2.41
EpïftoU Otfiidl Monacbî ad Luidbeitum Archiepifco-1 dumtria V V V,vtputoqu®ritfoh0S Priorès duo confb-
*■-[ • pum Moçuntiacenfem. liantes,vt mihiyidetjur, tertio vocàli fono mànerîtè. Inter-
■ ■ . - ‘ 1 dûmvero'nec A,necE,hec.'IinecV}VOcaliumfonospræ-
HIgn i tàt i s culmine gratta diuinaptafelfo,Luidberto Mo- I cauere po t ui, ibi P.,Graècummihiyidéturad|cribi. Græciæ
guntiacenfis vrbis Arcbieptfcopo,Otjridas,quamuis indignüs, j jl^oc eiementunilinguahæchonelcirinterdum : nulli fêle
tumen dénotions monxcbus, Vresbyteri^ exiguus3<ttcrnoe vit&gM- charàderi aliquoti^hs in.quodam^fbrio nifi, difficile iun-
dium optatfmper inÇhrtfto. | gens,k&z,f®piushæcUngua extra vium LatUHtatis;vti-
- Veftr® excellentiffim® prudentiæ prifentis librifty- tuf.quasgrammaticiinterliterasfficunceirefupetflüas.Ob
lumcomprobaretranfiniften.s,incapitecaulam, quailluin • ftridqrémaulcm’:i^rdùmflentûim,vcputo,in haclingua
didarepræfumpfijprimicus.v,o.bis,énaruare çuraûi,ne vllor j Z. vtuntpr: K. autem ob faucium fonoriratem. Patitur
rumfideliümentes>fi viiefcet, vilitatïsmeçpr3$fumptioni quoquemecàplaffitifigUramiumium, non tamenaflidue
deputare procurenr. Dum rerum quondam fonds inutiliü 1 qùam dodores grammàric®lepi t arcis vocant Synalccpham, &
pûlfaretaures quorundâ probariffimorum vitorü,eorum-
que landitàtem Laicorum cantus inquie.taret bbfcænus, à
quibuldam memoria^ignis fratrihiis rogatiis,maximeque
cuiuldam venerandæmatron®verhis,nimiruni flagitanT
risÿnomine Iuaith, vt partem Euangeliorum eis Theotifce
confcriberem, vtaliquantulum nuius cantus"ledionis lu-
dum fèculiarium vocum deleret, & in Euaiigeliorum propria
lingua pccupati dulcedine, •fonum inutilium rerum
nouerint declinare;petitioni quoque iungfcbant querimo-
niam, quod GentiliurnyateSiVtVitgiliuSjLucanus, Oui-,
dius, c® teriqiie quamplurimi fuorum fàdadecorarent lingua
nariuaj quorum iam voluminû didis fluduare cogno-
kimus mundum. Noftr® jam fed® probatiflimorum viro
rum fada laudabaht IuuencijAràtoris,Pnidentij c®te-
rorumqueriiukorum, qui lua linguâ didamiiacula Chrifti
deçentetornabant. Nos verd, quamuis eadem fide,
eademque gratia mfteudi * diuinorum verborum fplen-
dprem clariffiniutnproferreproprià lingua, dicebant pi-
gere. - Hoc dum éorum charitati importune mihi in-’
Itâhti nègiare nequiui, feci non quafi peritus, fed frater-
na peticioùe coadus. Scripfi namque eorum preèumluf-
fultus iuuaniine Euangeliorum partem Fraucice compo-
litam, inrerdum Spiritualia moraligque verbapermifeqnS;
vt qui in illis alien® lingu® difficultatem horrefeit, hic
propria lingua edgnofeat findiffima verba, Denique 1c-
‘gem fualingua intélligens,inde fe velparum quid deuiare
mente propriapertimefeac. Scripfi itaquein primis &in
vltimis hüiusliDripartibus inter quatuor Euangeliftas in-*
.cedens médius, vt modo quid ifte j quidve alius , cæteiiq-,
lcribereiic, inter iilos ordinatim, prout potui,penitus iteni
didapi. In medio vero^ ne grauiter forte, pro luperfluitate
verborum ferrentlegentes, multa & parabolarum Chrifti
&miraculorum, eiüfque dodrinæ; 6c quamuis iam feflus
(hocenim nouiflîme edidijob neceffitatem tamen prædi-
dam prætermifi inuirus, & non iam ordinatim, vt coepe-
rarn,procuraui didare, fed qualiter me® patuæ occurre-
runt ftienVori®, Volumen namque iftud in qilinque libres
diftinxi, quorum primus natiuitatemChrifti memorat, fi-
nem fàçitbaptifihododrinaqueloannis. Secundus, iam
aceerfîtus eius difcipulis,referr,quomodofe,&quibuf3 am
fignis,& fuam dodr-inam præclaram mundo notam fecit.
Tertius figriorum claritpdinem & dodrinam ad Iudæos
aliquantulum narrat. Quartus iam, qualiter iuæ paffioni
*propinquans, pronobis mortem fpontepertuler.ît, diat.
Quintus^ius refurredionem cum dilcipulis,fuam poftea
collocationc,afeenfionem,& diem iudicij memorat. Hos,
vt dtxijinquinque (quamuis Euangeliorum libri quatuor
fînt) ideo diftinxbquià eorum quadrata æqualitas fiiida
noftrorum quinquefenfuuminæqualitatem ornât,& fu-
perflua in nobis quæque, non felum aduum,verum etiam
cogitatioiium ,Vertuqt in eleuationera coeleftium. Quic-
quid vifu,ôlfadu,tadu,guftu,audituqùe delinquimus,in
eorum- ledionis memorîà prauitatem ipfim purgamus.
Vfiis obfctueturinutilibüs? illuminatar Euangelicis ver-
bis . Auditus prauus noil fiçcordi noftro obnoxius. Olfadus&
guftuseapraujCateconftringantjChriftfque'duI-
o c , nifi legentes, præuideant ratione, dida defor-
mius fonant, ütteraSjinterdnm fciiptioiiè feruantes*j<in-
terdum veto Hebraic® lingu® more vitantes,quibus ipfis
liteeras ratione^ynalÆph® in iicmri&i yt quidam diçunt
penitus amirtere,&;tc,anfilire moris iiabetuà Non quod
ieries feriptionfi htiips 'metrica fit Eubrfiitate^onftrida,'
fed fehema /r<? meeotele ut onailidue quæ rit Aptuhienim in
haçledione&priori decentcm,.'& eonîimilein qpæruni,
Verba in finèfonoritatem: & noil tanrurn per nanc intti
duâs vocales,fed etiaminter,alias lifctetasfæpiffime patitur
cpUifipném Synalcephi.Qu®iic enim liîiguç eiüsornatus,
& à. legentibus;Synalceph® lenem, &collifiortem 1 ubrica
præcaùere, & à didantibus homoeotekuton, ideft ,‘confim"
lern verborum térraihationein obferuare.Senfiis enim hicl
interdum vltrad’uos,vel trcs vërTus, Vel étiani quatuor, in
lediohé débet eflefulpèhrùS,Vt legentibusîqüpd lëdiofi
gnat,apèrriùs fiat. HiPfæpius l.&0 ;eætér®q; limiliter m
illis vdcàlès fimulihueniùnturinfcriptæ, interdum in ipno
diuifæyocâles manentes,inlerdum coniundæ, priore ttât
ëuntein cdnfpnantiüiti pdteftatem. Duàe etiam negatiu®,
quæinLatinicSte
guæ vfupæne affidue negarit: Htiius etiim lingi]® proptie-
tas necttumerumihèc genera me cpferuare linebat : Inter
dühiehim malculihum Latin®, lingu® in hac foeminirio
protuli, ôc ceteragenera hecdfiria; &fimili‘ modopefnii-
feui numerum plu ralem lingul.û i, ! i n gularnm plurali varia
ui, &tali modo iii barbarifnmmiS: foioecifmum læpiusco-
• adus'incidi. ‘ ,,
Horum fiiprafiriprorum omnium viiiorum exèmpla,dé
hoclibro Theotifce poneremnifi irrifionem legentium
deuitarem. Nam dum agreftis linguæinctfltâverba infe-
runtur latini taris planitiei, ëachinndm legentibus præbét.
Lingua enim h®c velut agreftis habetur, dum k propriis
liée fcriptura,nec arte aliqUa vllis eft temporibus expolita.
Quippe qui nec hiftorias fiiorürn anteceflortitii, vt mu.lt®
gentes ceteræ cPmrtiédant memorji, née eortitti gefta vel
vicam ornant dîgnitatisamprekQuôdfi raro conÿgit,aliarü
gentium linguam*id eft,L,atinorum,vel Gr®corum,potips
cxplanant. Cauent etiam aliarum deformitatërti,ndn vere-
cundant fuam. Stùpentin aliisvel licerula patuaàrté trânf-
gredi, & penë m propria lingüa vitium générant pét unguia
verba. Efttarheti cônueniens, vt qtialicunque môdo,fi-
ne integræartis, humànum genus audorüm pmniiim làu-
det.qui pledriim ei dedefat lingu®, verbiim ih eis lu® lau-
dîs fonare,qüi non verbonim adulatiorièni pplitoium.fed
in nobis pium Cogitationis affedum,bperumcj; pio labpre
congeriem,non labiorüm inanem feruitutérti. ï
Erunç igitur librum ieftï* figâci prudent!® proban-1
dura curaui tranfmittere,' &'quia à RabanP venerand®
memoriædigno veftr® fedis quondam Pr®fule, edùcata
mea paruitas eft, pt®fulâtusveftci dignitati làpieiitiæque
in yoois commendàre curaui; qui fi, fenditatis ÿéftræ placer
cëdiheiungant, Cordiique præcordia lediones has Théo- ,
difee conferiptas femper m.emoriatangent. ‘ Huius enim
linguè barbaries, vt eftinculta, 6cindifeiplinabilis,atque
infiieta capi regulàti fræno grammaticæ aras,fie etiam,vt ■
inunultis didis fcripfum eft, propitr lirerarum autconge-
rie'mjaut iricognitam fonoriratem,diffîcilis. Nam interh
obtutibus.iS: non deiieiendum iudicauerir, ytiliceriter
fideiibùsveftra àuthoritas concédât. Sinvero minus aptus,
parque me® hègligenriæ paret, eundem venerandàfinda- |
que condemnetàuthoritas^ Vfiiufque enim fid i caufim j
arbicriovèftr6decernendâm,mea parua commendat hu-
tnilitas. Trinitas fummavnirafque perfeda cundo^Jf
rùm vos vtilitati multa temporaincolumèm,
ac inreÿa vita rhahenrem conferuare
dignetur j ALiblkth.
Pet.Part.Tom.y.Pars 2.