(É£jjSP
M
CÄmbroßi Anfberti
vitæiDeo accipiem,cu morale hdcirtditeritirtcöti,upri0 '*> ftmreJunexit.Quydfichriflusnonrefiirrexit^anaejlfidesveJlra
. . r t ï . j . —»n.'Oi'.MkUII» ff r A nCAnU AfA C a À . - .
b.Cor.if.
Ibidem.
bztc.jj.
iicra. Quia vçrp exvims&mortuisduoriii'nifeftium coEpo-
racànftare prærnifimusïqüaliter Sc hi ^uiiri aduentu do-
mitttvmi inueniuritiir iii corporej (piritiimvitæ accipianr»*
feqnenri verfiëulo pàiidete cUiauimas.Nai« quid fibf velit
quod hi qui refîirgûric, fù|>ëi? Jiedès fubsftare përhibëhtur
attendataus. Quidenim eft, fupèr pëdeSfuOs referrë&ufâ
corpora ftârë, nifi nüllaiam rëru tem poralium murabilita-
tenutare.7Qu,id eftfiipefpëdës foré,nifi æternd fütîïrftdqi
(piritui inhærendo ætemàliter fübfiftere ï Cuius refurre-
6tiohis ordinc bearus iczechicl plenus fpiricu exequitrirf
dlcèhsvFaftaeftfuperme manut dohiina & eiuxit mexn jpiritU'
domini, érdïmifitme in mediocampi, qui eratplehusofiibùf,&
circitndtix.it mepèrtdirigyro, Ërdtit durent nittltd valde fupé'rfa-
cïem campuficcaque vehementer.Et dixit àd me: FÜi bominis,putas
nevmentoffaïftaïEt dixit: Domine Dctis, tu nofti. Et-dixit mibih
Vaticinate de ôfsHm.iftiti& dices eisifïffaâridai àudite veïbunt
domini. Hac dicit dominas Dent ofstbüs hit, Ecce ego introducaiti
in vosjpiritum* & viuetis. & dabofuperVds neruos,&fUccreftere
faciam fuper vos cames, & fuperextendam iti vobis eutem,&dabo
vobisjpiritum, & Viuetis i&fcietis quidegofilm dominas. Cuiüs
prophetiæefreéfcum infirmât, cum fubiungir: Accejferuni offa
ad offa,vnumquodqke ad iuhtturam Judm,&Vidi, & ecce fuper ea
ta nertÏÏ& camei afeenderunt, &< extent a eftin eis cutis defupen
'Arque pàû^incxi Et ingrefftu eftin edjpiriius. & vixerunli
\&jhteruntfuper pedeffucspexerctim grandisnlimit valde. Qifcè
videlicet cun&acuni maniièfte reuârreâiortemcarnis proi
huncicnt,habent ràmehpene in' fihgulis vërbis,quæ fu^ti-
[li indigeànt difputatiorieifst valdfc longrim èft nunc Jjteriius
ëaindagarefingrammvero,exrot©poftponcre. Quid ifa-*
que eft aliird,m anus domini factafitperprophetam» niii virtus
;■vnigeniufeii&is prædicacoribus ôftenfef Mantis enimdô-
mini, filius eft,pet qUêittifeéWiunbbmhia.Beheautem ma-
Lnus hase & fâ^ba,& fuper prophetanrfàéfca perhibettir:qüia
vidëlicermeaiator hofter, & homôfaehis inter hdfttinës:
extititôc virtute diuinitàrisvitra horfiinéS'ftiic.Edueit igitur
hæcmanus prophetam itidpiratttVlide&?quo » tiift de Uof1.
mo ad campumîld eft» fedemptbrtidfter primos ecelefiaè
jprædicatOresfpiritufihâdâfBatbSiabàhgulo Iüdâicæ £lèù
bis adlàtittidincfii toriüsbrbtë. ■> * .
adhuc efiis inpectatis veftris. Vbi & a propheta TubiUngitur:
Ftopbetauificutprueperaimihi. Fdtlus eft au tanfonitus prophe-
tante me,& ecce commotio.it accejferitnt ojfa adoffa,vnumquod-
que adiuncturam fuam. Et vidt, & eccefetperea nerui & carries a-
fcenderunt, & extent a eft in eis cutis defuper.In quibus n imirum
veibis,dubitantiumlidesroboratacognofcitur.Annunti-
antibus enim landis prsedicatpribus fidemfuturxrefurre-
£tionis,fit Commotio,i.ha;fitantiumcordamirantur de audita
Plenasaütëmoflj^sëàttipÜs oftëndittir, fubaudis, fru-
mano genefem iindü S'tëplelùs. circunducitur per earn gÿi
ro propheta.quiavidelicet orbis ariJbitumdtiftraht prxdi-
catore4eccl®iiae.;Muit»^eto ôc ûeca ftipèp&ciém caii^d
iâ iacere perhibèntur,tanqtiâ diceretur.1 M ùltitüdo hùm¥i
ni generivfine fpe reiürr^^ibnis ipdëârh^indë nôhabèn-
uanerubsjïafnes&'cütêm oflà,quinôü'crèdebant hd ^P
nés in futuro reïürgefépb’fïè. Intei^gatürèriamf»rbpfiçfê
vtrum (fuandoque vi^uth fine oua de m onftra ta non yriàtr*
prædicatorum in éofbfimam gèrâb,fed dûpitâhtitith pèflb-
nam srtiraènSi nbbhilmana i fèd diaina de tanta rë'frorriii;
nés reipordionefirtftIrÂtur. Vndc Sçëideni prophet* ’quàfi1
fiibh^ntahtisvbcedicfeari P«f/« neviuènt ojfa ifià't Brillé
fenquam igttoraflSi ïb(pS|idit: Domine Deus tunofii. Güi &
àà'audittveïbùfhdbmtàï'. Hçè dicit^doMinuli De'iïs 'offibus
hisi Bcceegb introducatn &âabo‘fupervoi^
uôit&'^^ifcérëfdciamfitpér1 fdscarhésv &fcferéJê-
tendant in vobis dSbo'vobisftirtitihtj i^iiktis. Çfind iraque
peniner ^ad p?èphër àlîÿi v tÿ l ôïîà âÜda itc fÜiidituS
; poft Ctffadridi, audite v&-
bum domini: cum'pmninô ilia ribri polfetf^dift^ropnè-'
tanylpquentenijhifi quia figuram prxdicatorum gerebat,
gloria future innouationis. Aitedunt quoqut offa ad offa,
vnumquodqüe ad iunäuram fudm,afcendunt nerui & tames, fit-
perducitur cutis, cumhac plenafide infefuturaiam creduntfideles.
Vbi adhuc fubditur: Et (pint urn non habebani. Etdixit ad me: I
Vaticinate ddjpiritum vaticinarefili hominis & dicesadjpintum. [-----’
H#c dicit DominuSDeus:/J quatuor ventis veni,ft>iritus,& in-
fitfflafupgr interferes iftos vt vtuani Jit prophetduiJicut pr deeperat
j mtbii& ingrejfits eftin ea fiiritm, & Vtxirunt, &fteteruht fuper
pedesfuos,exercitu( grdndtshimis valdei Cum fyturacbrporum
refurrediohasmorasinrecipiendislpiiitibus habere minime
credaturj Apoftolo docente, in tflü octili per agenda to*
gnofcitur Idcirco prophetam puto dixilife, fpiriturp non ha~
bebant, vt & illos qui poft morte carnis animas in nihilum
redigendos doCuerunt,& illos quirefiirgehtid corpora fpi-
ritum eile dixeruntad ver^ fidei cognitionem reuocare cu-
’ pientes fant^os praidicatores monftraret. Vnde Sc vatici-
riapdo dicit: a quatuor ventis veni Jpiritus, & infuffla fuper inter-
feftbsiftoSyVt viuant. Apfi praedicatoreseeclefite dicerent:Ex
l cundis mundipartibus omniuiuanimx in vnicatem fidei
conuenice,vnum fentiendojvnum ex vobis quodammodo
fpiritum reddite:& corporaqu® in futurum ad veftrum in-
gtefllim yiuificabuhturiam'Vos petfpem viuificafleprtefu-
mite.dicences cum.Apoftplbi Conrefufciiauit & con,ederenos
fecitinUleftdius. Wbieaiun effeiäps pradicationis appatet, S
cum fübiunghuv.Ingreßis eft in ea jpintus, &vixeruntshiicct- itiecqj.
iam (Deo gratias) euacuata cognoi citur quorundamhomi-
humperfidia,quiaut animas in nihilum redigendas,aut
corpor# in Ipiritum conuertenda putauerunr. Siccerte di-
ftinÄe,ficdil!crete refurreiäioqüafuturaeft corpprö mor-
tuorümjhuneformatur in cordibus noftrorum fidelium,
qui vt calem cert e fid era gertmt, itaiam per fidein & Jpcm-
refurrexerunt;: Gonfirmataütetb dominus h|hc hoftram
fententiam,qui cumper prophetam ftiüm tanquam ad ofla
mörtüäl6 qireretqr:repfentead eaquaeadhuc in came viue-
bant jCbnuerritfcrmohemiEt hoc quod iäm quair ftdtum
narrauerat, futurum promittitjdicenS i'ticceego aperiamtu-
inulosveftm, &educavos de ftpulchris veftrispopulus mens. Pof-
funthaec fiib alio intelleftu ad ariimarum refurreÖionem
eongrüehtiqs refetri: iedfi'hoc loco agatur, fuperfluum
potdftiudicari. Adpropofitum ergo reuertamur, & quid
refurgentibus infutumm landis reprobi pätiantur^ ätcen-
ifamusjDeniqiieillis^fombo mbrtis euigilaMibu5 ,aitlo-
\.huMt^ilT^vndgntUceiidftßf&eoi^Vide^«»tea^']Moti
j'fcftiftimmicaqne^i iiiÄis refijigentibus tiniprveprpbps in-
I uadat prteiertim cum csliS ac terris ardentibiis, terrfbiii
quoque iudicis examine ia,m apjbäretttfe, ätqüe äbge-
lorum vocibus to tu m per orb'efti terribilite^a'cclamanti-
i bbs,ipfi etiarn eledti, &(i YeCpto^ timore^ tafiben in tailta
I fubitadone paueant.De quibus adhuc fubditur.
; Ä E t auAkKuhi.'vocem magnam de calo, dicentem H1U:
j Afimdite hue. E t afeenderunt mcodum in nube,
| d e fM t it tp s j ^ n e im u ^ f i< s- Vsj ? '
Vox magnaddcailö,''qui:'ele£tös vrad cselum jalcendaht
m **•
Gemfinis|
M^i'éaiMöviui^aMb^'ÏStoön%’aHdaiü!Bdë*dt^lïi?|j iiUütatillaell^t^ghpj(èiturv:dëqd^pëfApoft^luV"dicitqr:
{ipe hominum offa alloquebâtur Âpoûblüs cum diceVet^ ! j qffedóniiHuïiti iuffu &■ inmeeiû'ébai%elï$iiiiiifa Deïdefccndet
ISifecundum hominem adbeftiospugnauïEpheJtyquiimibipródefi ‘j ^'hii/0.1 u 'a u b ^ të td ¥ (^ h â ttn '(^ d tàV id ëK Â ^ ÿ ^ ^ J |
ft mortui non rètyrgMVfïïffisàçSc pr^fflifefàt : Si Chr’fftûïpVa- ; cé'iüdii&ntis.iHKht eft l^dóddbihjhüs dëui^d;tóóitèih’!hü-
dicatur quod refunexït hnonuis, qum&ditqïljd^dicürit itï'VVbis' !' be^d-lèdem ^âWnâmufëehditifîfcut Lüèas e  g è 't e -
■qUontàntrefiirreâtèmmüorumnorüft^Siautem re[urteffioynW± \ âarûti S&hpfi'tyufatäWijß&tifiatus eft,
tugruni nmefi,neqa*Cbtifiu#refutrej&i Stautem *chrifiusWo» * j ; curWdbpiülUFdfióh: Hïndèl^Üód nd venturdVipföfr^fcq
rejunextp, ; p r^citüï.^ éütin’HuBéaicëhdilfë^önftramri âhgehsàtftra.
Inuenirtïufautera&fàlfireftesDerquöAiam'teftiftib-»! téftan'dbufs^m'Aicxinv.sïtnnietquemddrnod'um\>ïâïftiseoMe~
niômdiximusaduerfutfDèQhïiqaôdrefufeifâiiqrrcGiWfftÿ; «tâiâéëliô
;quemnontefufdtauit.N^/#B<>rWi«6» ^ ^ ^ ^ ^ ^ i ti videbûifiiïÜHôtàinisvehientem mitibibüs cümpottßate magna & p $w
M Aftotedypjt^LibeV Quint m- ___________ _________ 4^1
niaieffdf^rQabd au'tem iex viiiis & mortUis cbtppraduo- j v th^retici: VeirtialeviuendoincorporeChrifti, vcfalft
rumteftium conftare p'r«mifimuS,ld6 neiim teftem ad hoc j Chriftiani:qhotum cadentium numerus, rede etiam & in
confitittahdiim > 3Pauluhi dicfentem introduciftUis: Nos qui • feptem millibushotninum defignatur,quia nimirurhab il-
viumnis,qui reftdmfumtu in aduentu domini,non pr mew emus eos | la ele&oruni innocenda, qux in feptem millibus ouiuraj
qui dorntieruntiquoniam ipfe dbmtnUs in iuffu & in voce dr change- j quas beams Iobpofledifledefcribitur, qui typum Chrifti
U& intubaDeidefcendet de calo, &monuiqUiinChriftbjunt> | fuis paffionibus ac nomine expreffit, myftice dcfignatiifj
re fur gent primi'.deinde nos qui vittmus,qui rdinquiniurjhnul ra- i tanquam hcedi beflaarum dentibus laniandi feparantur.
piemurcum illisin nubibus obuiam domino in aerf, & fic femper 1 Qu^ft enitd feptem tnilliabominumin terraemotutuentes
cum domino erimus. Sed fi Vera eft htec Paulilententia de in- moriuntur , cum pats ilia quas nunc inter agrtos latitat ,a*
ueniendis in aduentu C hrifti yiuis homihibus, atquc in gente nouiflima p edecuti on e , ad publieu erf ore deduda,
nubibus obuiam ei rapiendis,imo quiayeraciffima eft s er- in corpus beftiae deuorSda traiicitur. Vnde & lubditur: [Rr-
po pfalniifta mendax eft qui dixit, Quis eft homo quiviuet & liqui in timorem funt mifsi,&dederujitgbriam Deo call. ] Quos
nonvidebit mortem ? Mendax & ilia Genefis de hutxCano ge- hie reliquos intellighnus ?v Illos qui in fide permanierunr^
nere iententia, terra esin terram ibis t Abfit. ^icut enim vera
eft Pauli,fie vera Pfàlmiftæ,fic vèra, Genefis fèneentia: quia
& viui reperientur, & tamen vtpater Auguftinus docct, in
ipfo raptu nubium t Sc fi mpmentaneam, mortem gufta-
bunt, y b i necilltid cpntrarium pgpeft videriquod dicitur,
terraes Sc in terram ibis : cum hoc fit corpus in terram re-
uerti,quod eft, exeunte animaremariere corpus, quod vti-
qüc terra eft** In qua fcilicet fentenda redefidiflevidemus
debitllm ) quod in fupradido verfii promiferamus. Itaque
fecuri dicimus > quia in ipfis nubibus ipiritum vitæ acci-
pient hi,quiin adüentu domini viui reperientur, in quibus
& mpmentaneam mortem guftabunr. Quam autem velox
fit vtraque im mu tatio, Apoftolus indicat,qui omnia in idu
oculi fieri confirmât,Sequituft
Ettntlld hdrdfatfuseJlterr&momTMigms, & decH
ma pars ciuitatis cecidit, & occifa f i n t in terramotu nomma
hominum feptem milita. EtreL^wjjuèSM“—
niijfi, tfrdederunt gloriam Deo csdi*
Summus ac viuificator ipiritus, qui autor eft huius reue-
lationis,errata futuræ refurredipnis quafitate,recapi tulan-
do ad ea quæ prætermftèràt, potufve diftu lerat, enarranda
redit.Non autem iolito ad inidùm fidéi, ideft, adyincatna-
tionem Chriftirecurtit', fed ad ipfam immaniffimæprude-
litatis (æuitiam, quæ fiet fub antichrifto, de qua pauloante
fetmonemcbntexerat. horamfciliceteam vocans, quam
ante trium dierum ipariisaçdimidii figuratam expretierat.
'Sednec minim, fiperfecutibnisillius teiiipus, cuius dies
abbreuiatos dominus dicit, vnius hone (patio exprimatur,
cum totum tempus vitæ pçefentis Iohannes euangelifta,
cuius hæceft; Àpocalypfis-, inepiftolafua vnam vocetho-
ram, diçens : Filioli, nouifsima bora eft. Quid aiiterP in terræ-
motuaccipimus ,nifiillam fieuimmam atque vlrimam tri-
bulationem ? Bené igitür non fimpliciter, fed cum addita-
^metojterraemoras magnus vocatunquia vt dominus(*qùod
1 fiepe pro tulimus)in euangelio teftatur verit tunc tribulatip
talis, qualis nonfôiicâb initio, ex quo homines elfe coepe-
runt (ùper cerram*v(que ad tempus illud,fed nec fièt.Hinc
angelus ad Danielem loquitur, dicens : Veniet tempus, quale
non fuit ex quogentes effe caper unt, & in tempore illofaluabitur
populustuus. Hoc autem terræmotu eledorumfimulacfe-
proborum terram agitante,décima pars ciuitatis cadic, fubaudis
in illis qui ad eledtorum numerum non pertinent^
an illos qui poft abnegationem fidei» ex peteuntifi numéro
(ùperefle merueruntfan illös qui fidem necdühabùerunt,
& tamen ex illis etiam ad fidem conuertendierunt 2 Certe
fifubtiliterinfpicimus, ÔC his forte & illis atque illis hané
fententiam conueni re probamus. In fingulis enim his ßäf*
tibus reliquos dicere valemus:atque omnes in fumnià, Oui
ad numerum pciditorum non pertinent» reliqüoS âppella-
te debemus. Non eft itaq; dubium, quod teprobis caden-
tibus, paueanc eledi,dentque gloriam Deo cæli,quod nüU
lus nifi iufto iudicio eius ad iniquitatis erroré recurrat, hul*
lus nifi mifericordia eius ab iniquitatis errore felu9 fiat.Nec
eft ambiguü quod ex his quid fide dilcefièrünt, faneftorum
prædicadone quida ad fidei cognitionë redeant,redeuntes
paueant, ac Deo cæli gloriam rribuanr, in eo quod St iufte
cadere permifti, Sc mifericorditerfuntpoftruinam ereëli.
Nec cuilibet incertum , quod illis quoq; qui fidem necdu
habnerunt, Enoch ôc Elia docentibus, ad cognitionë eiuf
dem fidei veniant,venientes timeant, dentqj créâtori gloriam,
qui ex angelis confiât & hôminibus. Aliquando enim facra
feriptura vnam eandemqué lerufelem ciuitatem Dei in
pardbus oftendit » cuius vnam partem in vtfilque ciuibus
litis iam gaudere in cælis ^alteram vero in peregrinantibus
ab ipfe adhuc gemere doeetinterrisi Aliquando autem v-;
trafquçpartes coniungens, fuuifam éiùs vnitatém oftendit.
Supra denique in peregrinantibus fiiis eandemciuita-
temconculcariàgentibùsjintetficiàbcftiamteftibuspfç-
monftrat.'nuncvero âmbaseiusparçes præfignans, illos ab
eo cadere dènionftrat,qui ad eorumnumerum noii pertüi-
gunf.qui nouem ordinibus angelorum iun<5li,& ruinas dç-
m'onurn (ua numerofitate inftaurant, & decimum ordinis
fui locum adimplenr. Non itaque tota décima, fed pars de-
cimædebetintelligi quæ cadet. Illainquam pats décima
ruit,quae ad nouem ordines angelorum non pertingens,locum
decimiordinis cum eleâis minime tenet : quamuis
; nünc& fi fuper arenam, cum illis camen ruiturum vitæ fuæ
«dificium conftruàt, feilicet vel male credendoin Chriftü,
in eo quod poft tam longum iniquitatis eorrorc, tandem
ad yerit^tis n otitiam pertingere mejruerût. Q uod maxime
ludæisaffignandum eft,à quibus vtiq; priufquam ipft
adfidei cognitionem redeant,nô foluexgennbus, verum-
eriam ex ipfis qui crediderint Iudæis, eleélorü ecciéfiagra-
uiflîmaSperfecutionesfenrit, fed poftmodum multos ex
his, adtolerandaspaffionesfibialfociat. Vnde & ad îeze-
chielemprophetamfiguratimdominus loquitur, dicens:
Et tufili hominis, ecce data funt fuper te vincula, & ligabuht te in
eis,&nonegreditris inmedio eorum.Et linguam tuamadharefeeri
fiteiam palato ttio, & efts mut us nec quad vir obiurgans, quia do*
mus exajperanseft.Vçofhetu etenim in dofno (ua vincula fufe
eipit, & ligatur:quiain extremis cum fiidæa crediderit, (æ-
uiflîmas anrichrifti temporé perfecutiones fentir,itavtprç-
dicationem eius miniftri iniquitatis non recipiant, fed refi-
ftendo hanc vinculis dolorum premant. Et in medio eo-
rum non egredietur, quia ad corda prauorumprædicatio
non peruenit, dum lingua bonorum ligata tdbudationibus
tacet .Erun t etenim (fi eu t prçmifimus)tunc multi ex Iudçi$
infidelibus, qui eofdé iplos qui ex ïudçis crediderint, per-
fequentur. Vnde notandum eft, quiaindomo fiia propheta
vincula fuftinet, vt videlicet defignetur,qUoniam ex iplô
(uo genere Iudæa,cum fidelis fuerit, perfecutionem tribu-
lationis portabit. Dum enim vnigenitusfummi patris, incarnat
us ac moftuus, refùrrexifiè atque ad cælos afeendiflè
non creditur, ficutper fecræ feripturæ paginas prædicatur,
nimirum apudeosprophetialigataerit. Quæ fi ( vt didlum
eft)in eorum intelieâum decurreret, quafi greftus liberos
fuæ prædicationis prophetahabuifièt. Reprobis ergo tunc
prædicatorum feien riataclre compellimr.Vnde &nicfiib-
ditüt.Ef linguam tuam adharefterefaciam palato tuo,&erismu-
tusnecquaftvir obiurgans,quia domus exajperanseft. Sed quia(vt
præfàtifumus) Enoch & Eliaprædicantibus, multi ex his
'qui tunc ex Iudæis infidèles reraanferant .ad cognitionem
vëritatis redeünt,ficut de vno eoruôi didtur.Eliasveniet, &
ipfe reftituet omniaxeâe hicquoqùe fubiungitur, Cum autem
locutusfuero ad te»aperiam ostuum, & dices ad eosiKac dicit do-
minus Deus. Tune enim velutin extremis os.prophëtæ ape-
ritur, cum ad prædicatiqfiem Enoch ÔC Elias Iudæis ad fidem
redeuntib us, prophetiafacrieloquii de Chriflofuiflè
cognofeitur. Ethos certe ex petdicorum numéro erdptos,
digne pofl’umus appellate reliquos:quia aliis pereuntibus,
: in rimorëm cqnuerti, Sc domino cæli gloriam darenarraa-
tur.Sequitur:
Ml
■ i
f t ' } |
G
lezechj.
Malt. 17.
ltzich.}.