
c
jfhvrrv4.
epbefiz.
-dîîmSc Cum iapum efti^üià vtique non dum ple.néfaiîum.
Nam Vnde dicebat, non eft fimitas in carne mea ,'nifi qqia
ifta quæhuius vitædicitur fanitas-, bene intelligentibus&
fabbatumrecordantibus, non e:fcvrique fanitas? Sinon
manducaueris , inquiétât fames , dcalia huiufmodimul-l
t‘a : iftenaturalis quidam morb'ùs eft,'qui m Adam fuitfo-
lumpoena. Et non folùmiûcàrne fum irifirpausi fed et.iam I
non eft pax offibus meis, id eft, virib ùs animæ mëæ, quæ
funt ofla, ideft.vrobur hominis :e x carne ëniirupfirmatür
homo,fedratione animi cotifirmatur.Et quia dixitjàfaCié
iræ tü* : ne videretur ilia poena efïè ex iniuftitia-iUdicis,
dicit:d faciepeccatorummeorum, ideft,àpræfentia:cutne-
nirn alhdue Cerno poenam, àifidue edam reminifeor cul-
pæ. Ante oculos habeo ûram tuam , ante oculoshabeo
peccata mea originalia & aékualia. Idco non eftpax olïi-
busmeis, ideft, nullarequiesanimæmeæ. Qtyniamini-
quitatèsmeafupergrejfàjuntcaputmeum i ideft, peccatamea
in primo parente érexefiiht càpiit , idèft, mentem meam,
vt fe erigeret cdntra te capiit füixm. Et eritis ficut dij, quia
caput muiieris vir, caput viriCbrijltis, caput ChriJliDeus; Et
iUainiquitates fupergreffa funt caput meum, ideft j erigendq.
nientemmeàm, deprellèrunt earn, & perviiidiétam tuam:
cecideruntfiiperearn p vtiâmnon valeat vtilibertàte fua,
v élut ira & cbneupifeentia, quai debererit rationifubia-
cere : quia pérfeda diferetione debemus irafei qüibus ira-
feendum eft , & concupifcere quæ concupifcenda funt:
Hæ fupergrefèe funt caput meum, ideft, viceruntratio-
nalitatetii. Et non parumfupergreffe funt, kdjicutonus
grauegrauatafunt fupérme. AUtcn Confirmaftifuper mema-
num tuam, ficut didum eft : Scpofthancmiferiam eftnu-
hialia. Noneiïfanitasincarnemea, ideft, affligorexterius
omniaffliaione: &hocàfàcieiræ tuæ, quia timeo iram
tuam futuram. Noneïlpax ofibusmeis, ideft, afthgor ômni
affliétione interiori, propter illüd iudicium futurum : a
fecie peccatbrum meorum,tam ôriginalium quairi aétua-
lium. Hieronymus: Quoniaminiquitatesmeafupergreffafm
caput meum , cognofço magna pecCata mea &pr?ualere
viribus meis : vel quiaifliquitates mèæêxtulérùnycàpqv,
& quafi IcüÇs vol.ibant ï aè cepinint pondus, r â t i i â x
, si voluamusompemfcriptmam quae de’ Paiiidh'fttéttt-
I tJir . nufquatïï inbenicm usDauidrcèor doffe fabbati. R-C-
f I ^örcËttÖq^teiitÖratuêft.Cüinautèm fabbatuiri për fm-
'• oulas hebdomad :vs redcat.n' o ninucniturillu d iecordafïe,
fed obfr malie. Scd induciciu-hie quidam récordansillilis
requiei, quam habuit human urn genus in primo parente,
fciKcet quod imhiortalëffiiit tieacum & iuapailibile con-
ditiöne j fernen ô£ qiian dóqite futurum immortaleSc im-
poffibile fine cöndinóne | teiliëetk neemoripbflet,.nec
pâti. Sabbätuin cnim%erpretatufreqmes: hic, mqùam, j
confiderarisillam requiem perditam cu.lpa primi Çàtfn-
tis&eö'nlideransfiuürümlabbatum,canivelrequiesyell
p oe n a æ tem a maner quenque,cum hic fit in màlis,ne dete-
tioraeueniant,oràt & dicit: ,
Domine,ne infurore tun arguas me. Futurum eft entra, vt
in futuro iudiciö'quidam in ira emendentur,quidam
iü flu oré arguântur: iîliqûi in ira,ficçamen quafi per igné.
1 Sed iila poenaadeperitgrauis , vt fi omnia tormenta quæ
hicreisinuenca fùnt, fimul conferantur, grauior eritignis
ille & intblërâbihor, Qui autem in furore, mittentur in 1-
ghemaeternuni:ideo vtrunqj deprecatur,tanquam dicens
Deo: Quohiam ifta magna & multafunt quæ patior,quæ-
fo vt ilia tibi fùfficiàntad vindiélam cùlpæ quamprome-
rui : &incipitillàenumerârë,fatisfaciens Deo, & offerens
iila‘quæ patitur ,.ne deteriorapatiatur, oftendens fe hic li-
benterpâti omniajvttandem ilia cuadat. O Domine,vre,fixa
I corrtpe hic, argue, dum tandem ne in furore tuo arguas me, id.
eft,®räÄdima& æternàpoena.Ne^«e tun cintra tua comptas
me: quid qui tunc in ira corripientuf,fàluabuntur quidem,
jfed pergfauiffimam poenat||Mifunt qui fuperfundamentum
adificaüerunt lignum,fcenum,jffîdam: non quod furor aut ira
inDeum cadat, fed quodpatienribus ira videbitur.Siau-
tem iti voce capitis, fiedicemus : Domine Deus Trinitas,
vfqv ad plenitüdinem temporis génus hutnanum pro maxim
aparte in furore ^guifti, in ira cdrripüifti: quia multa-
tos prima morte, mórte interioris hominis ómnes idolo-
latras, in mortem corporis coniecifti. Tandem frincipit
iudicium à domo tua , reuocatos*amore refurredlione pri-
•,mapërmé,ne mira tua argue,nein furore tiio corripe. Eï-
fivifitas iniquicates in virga, etli mifces amaritudinibus v-
niuerfa, ne in furore, ne in iratuaiftaeueniantretfi mor-
tem fubeunt cofpqralem , tarnen quoirniféricordia tùa
W r me reftimiftjréfurrettione prima inhomine interiöri,
!fpe félici reftituendos fè efïègaudeant refurreóf ione fècü-
oa ëxteriore,& quad quæfî turns ë ffes, qiiæ c aufàD omi n e,
v titapro tu isagëndum fufeep er is ? adho c , quoniamfagitta
tua infixa funt wii/ji,ideft3humano gencri)& mihi,quantum
ad ill Au naturam. No» eft fanitas in carne thea,id eft, ininfe-
riofibus membris, quia&ipfàterram tuam experiuntùrin
Adam, jtâtt éf t pax oßtbusmeis, id eft,firmioribus meis, quia
non fûrit ipfà à peecato immunia. Vel in voce Ecclefiac:
idepnoli in futuro furore iudiçare | Sc iiifutura ira, quo- '
niaiti fagjttæ tuæ infixæfunt mihidufliciac tibi hæc temp.o-
ràlis vindiéla, &liaïc paena quam modopàtior. Iam enim
vindicas, GgittaCtuæ infixa? füntmihi, pätioriHpfimi pa-
feritis Crtlpa : qüod entm illifuitpoena, nôbisfaétumeft
riaïUfe. Vnde Apoftolus: YtiUtius &nosaliquandonatufafilij
ira, id ëfl:, poiftanteifvindidtam. H x funt fegittæ,' mortalitas,
quoddeprimea
eft, reueruefiiticuj
grauiuseft,
peccata in bapl i' i'
‘ inconfuetudinein
tuam iâm festere d
I rttmpitur &puterj
gunçur peccata quaii - -i",.- o. :
I orauiflîmioiierisercatricesmçæ, ideft, ÇMiginaUa pec<^-
tadeleta in baptifmo, corruptafunr p e r su ad a : & hc
putrilerunt, ideft , grauiffimafe«ftafunt::_quiagtauius
torquetur aÜquis veniens ad baptifmum » “ poftea pecçat
fames,hm,fômnus,&àêterahuiüfmôdi.^agipasvOeatj
dolores ariimi SrCorporis qüos patimür : velfagitta?
diçit ydiba'Öei, qttaç infixa funt in tordibüs noftris, qui-
busfit vt recôrdëmur fàbbatutri : & ipfârecordatio fàbba-
ti, Sdóónduniréceptif, facit nos nqridum gdùdére ,,8ci-
ghoicere non efle fenimtëmin ipfa carne. Quàfidicat:&
hæc tUa animaduerfio quairiodo vindicas,magria efequia
confifnidßi fup'ér me thatiumtudmjd. eft^ècifti mcam j^jplam
çoridri a a m : ad funilitudihérti niagiftriîcuius man iis n ori
rëcédifàddrfôpuê'ri. Hæc eftillamàtid^, hipeflilla mife-'
fia'. Non e'ftfamtas in carne' mea ifaciétra tua, id eft, a pra?£
fèxi(ttâ.iraetuæ. Ëxquovindicaftiinprimqparentc j aded
continua ëfltóifèn^btirdani gëneris | vt'aflidué nobiSté-
præfed'tec ifenïthâiffc" Portamus cörpüsmdrtäle ^plenum
tent:ationibus,plenum foheitudinibus,
abus CBtpôralibüs, nexumihdigéhtii^,mutabile, làngu^
■*i i • ....... rnusçrauegr.auatuoenfiutf lUutftuerp îelurttl.i eliadi
Quafi dicac.: Ec.qupd
u furtt cicatrices tyçx.%
[hdemo < tajiuç fu^
. duinfiq , areçsfte eiUnqrP
duinWulütisM'ö.'^uhvcóï«
. Aliter : à qua grauaûc
, quam fi non veniret ad baptifmum : quja melius elt i
viam veritâtis ignorare, quam poft agnitam relinquere.
Et ho càfacieinfipientiamea, ideft, cqgnofcoexi^hpien--
/ iampa hoccontiôflè : quiaficutfàpientiaeft y fibiin po
ftÜmcauere, ficinfipientiaeft, fanatüminpofterumli-
bi non cauere.HieronymüssP orcoriim mqs eft,coeno pro
bonis odoribus vti: npttfumtalis.Namnubr meavulnera
foetent,& ideöpoenicentiam defiderO; V ridejaqqaçoï^-
ptipne&à quaputrédine rhifirfattüsfum, id eft;,çpntirîua
miferia affliétus fum exteriüs. Et cüruatusfum, fcilicet mte-
rius multiniodä incuruâtione : quia rattOâalifeaeitÇ^
turnonfôlumadneceflà,fedetiamilhcita,'V/</«ej»AWê?W}
quantuni potiii iricurùàri&dèprimi
rem,à quà ihcüniatione iota rf«,id éft,affidué Cohmftamtn-
gfediebar' f id eft y viüebam, ex <ÿiô fabbati record^P^P1*
Vnde iti Ganocis canticôrum : Ecce tü pulchra es amted ntea,
ocüii fui cohmbarufn : qùia columbagemitum habet pro
càntû v ôcperfeéti iii Ecclëfia mundo ndlacirer 6c perni-
ciôfe bibdiénttadgamunt, cuialij congaudènt,
tô contriftatus ,<}imiamlumbt mei mpletifiipt mfiontb>us. h
non eft fanitas irtcarnémed. Repètitio,idémeft:quôd Wpfe>
non éilfdriitas in edrtie rried, non eïlpax oßibus mets. Inlunab» . eftdelédâti^rideleCfetione procrëàtio. Et ex^mmao-
? mnesCoeifettones Procreàntur,qu^dele(ftaÉioUesplcn f
Trr ’ . funtdïu"
funt illufidnibus, id eft, vanitatibus & phantafmatibus
multis, adëo v tnéc dominïcàm orationemyaleat qiiis ex
cdrdPcanrareiquih multaimpediant Ôcmentem aliènent.
Èr »o»$ fanitasincarne mea;vt diéfcum eft.Alirer: Domine,ne
in furore tuo arguas me in iudtcio, quandô peccatores conde-
rnnabuntur, hic me arguas,furor & ira intell igitur diabo-'
lus,id eft,noli me iudiçare per dtabolum,fed pèr teipfum,
vefarguéreVerbis, cqrripereflagellis. Quomamfagittatua
ipfa npn eft mecum quantum id reputationem illo'rum,
quia tantum putapt meefle hominem', & ideo aiiiiti mei
qUi deberent effe, & proximi quantum adcaraenv, ap-
prbpinquauerunt non ad imitationem fed aduerftim
me. Et prcetcreailli^Hi iuxta meet ant, id eft, difcipuliqui
me cognouerant, de longe jfeterunt, vt Petrus, qui ad vo-
cem ancillaq me negauit , vtillud,_/?<i^wf omhesnotieititk
longe.Et quiaamici deferucruiit, ideo Vtmfattebdntqui qua*
i«fiiÆtowifei,idèft,yerbatûaimprefïàfuntmentîmeæ. rebant animat» m,e antP, iBdeBfBt,B* BviBta m■ meam ad perdendum,
fyéonfimafiifuper 'm.manmt tuam., id eft^ non impotensj ill} ideo
fuiftiadmedeprimendum. No«eilfanitasinopbusmeis, id
èft, non pjimm corpusmeum, iuxta ilhid,/cm quianonha-
biiatinme, hoc ett, in carne mea, bonum. Non eft pax opbus mets,
vt fupra. Ouoniam ipiquitates meafupergrejfafuntcaftutmeum,
quafi diqat : Tot funtiniqiutates meæ, vt ego cas pqrtare
non poflim,fed caput mpum,id eft,Chrjltus fuas eas fecit,
& iniquitates noftras ipfe portauit, ideo ipfe portauit,
quj^ cu t onus grauegfauata funtfuper me. , Et non rnirum,
qutaputruerunt&çorruptafunt cicatrices mea, a primohomi-
ne v^ue ad Chriftum,peccàta huma^igeneiis deteriora-
ueruntjvfqi diim venitSamaritanus^|,qui alligauitvul-
nera, infunderis vinum&oleum, ideft, paffionem & %i-
rituflànéli gratiam. AfacieinfiptentUmea, fcilicet Cicatrices
meæ corrupts funt : quiainfirmitatem Chrifti,.infipieri-
tiampUtaui: cuius incarnatio, magna fuit fapientia. Mi/êr
faftus& curuamfftm vfqueihfinem,id eft,vfq; ad Chriftum:
Etquialumbtmet impletifunt illufionibus, id eft > quia anima
mea & intinor mens, à verpdefecit.Etquia non eft fanitas in
came mea, affiflusfum, fcilicet in corpore,^ bumiliaiusfttm
nimis ,Ccfticet in interiori, quia me erexi contra mandata
tua, vnde rugiebam, id eft, cum magno doloreintuslamenta
dabam,vtrugitbs poffit dici.Agemitu cordis mei,non
bant mala wribt»id eft, mortem, cumnonhaberent vllatia
yeram cmGim,locutiJunt vanitates, ideft, mendada, huric
dudiuimus fubuertentem gentrn noftram. Et, Hie dixit. Pc/}
fum dellruere templum hoc, & in triduo readificare illud, Et
quia locuti funt vanitates , ideo dolos^ota die medttaban1
tur. Ego autem qui ad hoc verieram , vt exemplum pati-
entis& humilitatis darem, tahquum furdus nonaudiebam,
& ficut mutus non aperiens os fuum , id e ft, non refpondi,
tan quam nec audirem, nec loqui poflem. -Et faftusfum
ficut homo non audiens, &nonhabens in ore fuo redarguttones.
Apertius idipfum dicit, non ideo eos in paffione non re-
darguit, quin haberet vnde argueret, qui faepe illis re-
fpondit: Vavobisfiriba, quid me tentatis hjpocr'tta ? Seft ta-
cuit in paffione , vt adimplerentur feripturs , Stott ouis
ad occifionent duflus efi,yt nobis formam patientis daret.
Si enim decruce defeenderet, non videretur potentiam
à gemitu camis.Gemitus camis; eft pro amifiione terrën#
rü:eemitusvero cordis,pro amiffione quiet is.Domine,ante
omne deftderiumeum. Quafi ÿcatr&gemédo quid defideré,
&,quaregemam, tuDominefcis: quia non defideronifi
qiioddefiderandumeft,fcilicet requiem illam & beatitu-
dinem, quam amifi in primo parente, prp qua femper eft
orandum,quia didum eft, Sine mtermifone orate. Qui femper
clamat , femper defiderat, qui femper defiderat, femper
orat.QaucefTat abampre, ceffatab dratione.Qu.i funt
qui cefïânt abamoreîDe quib us dicitur: Ex abundantia ini-
quitatisrefrigefietcharitasmultorum. Frigus enim charitatis,
filentium eft coràis,fèruorvero charitatis,clamoreft cordis.
Si femper flasfat chari tas, femper clamas , fi femper
clamas, femper defidcras, fi femper defideras V femper o*
Tas. Ergo femper defidera, ytfemper-ores. Et quia tu feis,
id eft, probas defiderium meum, quod eft fecundum vo-
lmtmmtuam,ideo gémit us meus à tenoeftabfconditus.QuZ-
uis enim aliquando foris gaitdere yidear,&gemitus meus
non femper yeniat ad aures homirium, tamen femper eft
côrâm te. Et merito gemo,quia cofmeUm conturbattim eft, timeo
latroncs, timeo damna temporalià, motus tefræ,&
cæli vndiqj folicitudo incutitur. Et non eft minim fi cor
contu rbatur,quia dereliqutt me virtus mea iqeft,conftantia
mea, faéfus fum inconftans, vel virtus, ideft, rationalitas.
Ideo autem dereli^us fum à virture, quia lumen oculorum
meorum lumen côtdïs,fine quo corhumanum in tenëbris
eft,ideft,Deus,»/>/«w«o»cff wcc«w,ipfum fcilicet,fine quo
efïè non poffiim. Quafi dicat:pro qua virture reftituenda,
pro quo lumine reddendo, pro qua turbationé auferen- ;
da, ego folus inter omnes morcales adho.cidoncus,/<5 Hi
fum obediens patri vfque ad mortem. Et quia me fie humilia-
tuna vtderunt, adcumulum mifèrise meæ, amici mei, id
eft, qui amici debërent elle, vt infirmf medico, ferui Do-
rtinojCreâtura creàtori, gentes fcilicet, Et proximi met, lii-
dxi fecundum carnis cognationem proximi, appfopthqua-
uerttnt fcilicet corpore, kdadi/ierfum me, corde, dicehrès:
Grucifige. fitftet&untfcilicetaduerjuntme, ideft ,.aduerfum
falutemfuam.Sicut Chriftus antea in ëcclefia locutuS eft,
ita nunc ecclefià loquitur in Chrifto. Aliter : Virtus m.eo-
f ùm, id eft, rationalitas,dereliqUit meos in tantum ,quod
l^imen oculorum meprutn,,id eft < diuinifes
finequaefïè.nbn pofTum quantum ad verâm eflentiam,
Luc. if.
XUh. it.
oftendere, fed impatientiam exhibere. Maius fignum
potentiæ fuit, de fepuîchro furgere, quam decrucede-
lcendere. Ideo illis non conträdixi, ideo omnia patien^
rer fuftinui, quoniatn in te Dominefpêraui, tibi caüfam meant
CQmmifi. Hie monet fuos, quid agendumfitin tribula-
tionibus, quia cum poflet refiftere, noluit , fedfperauit
in domino. Et quia in re fperaui, tu exaudies me Domine
Deus meus. Ergobfidelis vir, fi.caufa tuanonauditurper
terrenum iudicem, noli defperare, noli deficere: quia fi
hienon exauditus fueris, exaudieris in ccelo: fihicàter-
reno iudiefc aecipiesienrentiam, 4 Deo accipies in ccelo
coronam. Et alia caufà cur fadtus fum ficut homo fiöA
audiens. Qmadixt, id eft, mecum illud ftatui, vt in pari-
entia perfèuêrarem, ideo ne zliquando fiipergatideant mihi
intmici mei, id eft, ne Iudæi mihi infulcentin paffione defi-
cienri,yel alij inimici infultent meis in tribulatione deuoL
catis.Et ne pedes mei,id eft,opera vel affedfiones meorum
commbueantur,ideft, a te recédant, déficientes iritor-
meriris, & fie inimici fiiper me magna loquantur, multai
& magnas blafphemias. Et reuera feib qùia déficientes
mcos irridebunt, fi motifuerint pèdes meorum,quiaiam
fçpé talia fecërunt.D«»/ comouenttirpedès met,fuper meYMgna
locuti funt. Et ideo non habui redargutiones, qiiia $>lun-
tarie ad paffionem veni,nonex neceffitate. Qgoniam ego in
flagellaparatus fum, & h o c ià e o , quia dolor meusAd eft,meo-
rùm.quem habentex'tranfgreffionë primi parentis &pró-
priis comrpiffis,i» confpeâu meo femper,dôneé doleam,quc-
aàmodum in confpedfu medici eft vulnüs. Bëne dixi, dolor
meu s:quoniam imquitkem fcilicet i l l o r u m , ànnün-
ciàbo egb Chriftüs, non ënimiriiquifetem feci, fed fufee-
pi. Ernonfblüm nuriciabp iniquitâtèrieflé meam, fèd co-
gitabo propeccato meo, ideft, meoniiti dolehdo. Ita& tû,
quifque ïidelis imitare Ghrifturii, hon foliirn-corifîteïe
peccatum tiium, fèd cogita vt deleas. Fluant lachr^m æ,
fiant eleemofyriæ: gaudeat paupèr de tüo dato, yt& tu
gaiideasdeDèidato, egestu, egetillë/egetîlletuî,eges
tuDei. Expie tu hic foris eius ihdigentiani, v t& DëUs
tuam intenorëm fuppleat înopiam. Veîîdèo füp'ermè magna
locuti finit, qubniarh ego in flagella pâtaftis fura
qdqd ipfi rîoh pütant, fed in flagella*‘coa«ùm. "(Qùod fi
intelligerent obediëntiæ elle quod flâgellor , quia >1^-
nto tolltt d meanimam meam, non fiiper me magna loeüfei ëf:
fentIn flagella pàratüs fum, vt patiar ilia Ôâgellà quæ illi
effent pafîuri. Qikfi dicàt:.É^ IrtflageÜàpdràtus fum, i-
nimici autem met, tàmrtieiqùam meorilm, viuuht, ideft,
floreiit in bac vita/<£idëq confirmait futàfuper me,,îdefty
præualùërurit in caufe mihi & meis quantum ad exte-
' nui, præualdèruiit énim ifiihi iudæi iri paffibrié inéà&
inéisj
Mutt.ij.ir
V*-sï.