'Z’Sfo Adonis ChróXicorwn
Chlotha- e
Iuftinianus fecuhdus, curaTftberio fiKd, annis feptero.
Hieauxilio Terbellii rcgisBulgarorum regnum recipiens,
conuidos occidit eos qui fe eXpulcrant, patritios & Leo-
nem in loco etas vfurpauer&ntrtteenon & fucceflorem eius
Tyberium, qui eum de regno eiedamtoto tempore quo
ipferegnauit.incadem ciuitate tenueratincuftodia. Galli-
nicum veiopattiarchatmeruris ocuHs,mifit Romam,& dc-
Ipfc vero V tregniifn accè^it, cüm effet CathoEcus1, hriagU
nem illam venerandam,in qua (àndæ (ex (ynodieränt de-
pidæ,&à Philippico fuerat deieda,priftino loco in vrbe
regia erfcxir. Tiberisfluuiusalueummuinegreflusitit ex-
creuitjVtadvnam & femis ftaturam in via püblica exnu
mefceret,mulcaq;excidia Romany cluitatis faceiret.Aporta
deniqjSt Petri v(q-,ad pontemMiluufnaquædeftendentes,
dit epifcopatuin Gyro,qui erat Abbas in PontO, euraque feconiungebant.Manikaucem diebus vn. Cum ernes ere
exulem alucrat. Hie pap am Conftantinum ad fe venire itt- j bras iitanias agcrent,reuertitur odaua die. Amorediuino
bens,honorifice fu(cepit &remific:itavt die dominica cum ' inflammarimulti Anglorum gentis de Britannia Romam
nufias -fibi facereiuberet, communionem de manuipfius i venire histemporib. maxime ftuduerunt, ibiq? ob lignum
acceperk.Quem programs in terra,pro fuispeccaris inter- teligionis tonluram clericaiem fufeipere.Tuncctiam reue-
•r r « *-r.-----— ---------------—i rendus Abbas Geolfridusannos n eedere fogans, cundaeedefia: priuilegia renouauit.-qui atus lxxviii. cum diet
cum exercitum mitteret in Poivtum ad comprehenden-
dum Philippicum,quern ibi relegauerat, cohuerfusomnis
exercitus ad partem Philippici > fecit eum fibi Imperato-
rera: reuerfosque cum eo Conftantinopolim,pugn'auit
contra Iuftinianum,duodecimo ab vrbe miliario, vicitque
ätque occidit. Regnauitque Philippicus loco Iuftiniani.
Francis adhucTheodericu s regnabat. Deodatus Viennenfis
epifeopus,magnae parfimoniae vir florebat.
Philippicus Imperator, annum vnnm, menfes (ex. Hie
eiecit Gyrumdeponrificatu,eumquexediread gubernan-
dum monafterium fuum praccepit: quique praui dogma-
tis litteras Gonftantinö milk pontifici: quas ille cum apo* -
(toliCcEfedis conlilio re(pdit,& huius rei cauia fecit pidu-
ras in porticu fandi Petri, qui ada lex fynodorum vniuerla-
lium continent. Nam & huiufroodi piduras cum habe-
renturin vrbe regia, Philippicus iuflerat afferri.Statuitq;
pop ulus Romanus,ne hanetici Imperatoris nomen, aut in
chartis,aucin figulis-folidis fufeiperent: vnde nec eius effigies
infccleliäm introduda eft, necnomenad miflarum
lolenniaprolatnm. Captus igitur Philippicus ab Anaftafio
oculis prhgtus eft,nec tarnen occifus. Theodericusrex
Francorum mortuus eft,qui regnauit annis xi x.
Anaftafius Imperator,annos tres, Hicliteras Conftanti-
nO pontifici Romam mißtper Scholafticum patritiumdc
exarcham Italiae, in quibus fe fautorem Catholicaefidei,
& iändti fexti condlii pr*dicatorcm efld docuic.
Chlotharius filius Theoderici puer, Francis regnauit
annos tresjcuifucce flit Childebertus frater eius: virinciy=-
tus.DefundoNorthberto maiore domus,Grimoldus Pippini
filiuseffedtus eft. Pippinus multa bellagelfit contra
Rittodum gentilem Frifbnum ducem > fimilitercontra
Sueuosjvel alias quämplüres genres. BEdrannus Viennen-
fisecclefiaeepifcopus Leutbrandus rex Longobardorum,
donadonem Alpium patrimonii Cottiarum, quam Heri-
bertus rex feceoarjfed ille repetierat, admonitionevenera-
bilis papalGregaisi confirmanit,Drogo filius Pippinide-
fiingitur hybernali tempore,anno, incarnationis Domini,
i>Ccvm.Anepos epifeopus, feculari s conuerfationis vir,du-
cit exercitü Francoru contraVvüiariüin Sueuos, vbi gra-
uiffimacaedes.fadbeft,ahnoincarnationis Domini leptin-
gentefimoduodecimo Bonaf memoria: Ghildebertus rex
migraait,regnahs tcedecim annos:&fepultus eft Cauciaco
monafterio in bafilicaS.Stephaniprbtomartyrisjregnülu^
(cepit Dagcibenus adhuc puer, filius eitis: Maior domus
Grimoldus,vir modeftus & iuftus.,.qui habebat Ratbodi
ducisfiliam Theufuindam in coniügium.nam ex alia fee-
Anglic
m* tonfii.
wntiu,
presbycerannis xlviii.Abbas aucem,annis xxxv. vbi Lirtgo
nas peruenit, defundtus, atque in Ecclefia beatorum Ge-
minorum many rum fepulcus eft.
Carolus Pippini filius ex alia vxore, eum captus à Ple-
dtrude Pippini qupndan vxore teneretur » auxiliante Domino
euafir.Saxones terram Matuariorum dcuaftauerunt,
Eoldus Viennenfis epil^opus iam habebatur.
Leo Imperator,annos ix.Sarraceni cum immenfb exer-
citu Canftan tinopolin venientes, triennio ciuitatem obfi-
dent, donee ciuib u sm ul ta in ftantia ad Deura clamantibus,
multi eotum fàme,frigore ac peftilentia périrent, ac fi per-
taefi obfidio nis ab feederenr. Qui inde regrefli,Bulgarorum
gentem quae eft luperDanubiuin, bello aggrediuntur : &
ab hac quoque vi<ftircfugiunt,acnaues fuas repetunt. Quibus
cum altum pe terent,inrucn tc fubita tempeftate, pluri-
mictiam,merfis,fiue confradlis per littora nauibus, riecati
fhnt.Leutbrandus rex audiens,quod Sarraceni depopulata
Sardinia,etiam locaillafoedaflenr,vbi oflàbeati Auguftini
epifeopi propter vaftationem Barbarorum olim tranflata,
& hononfice fuerant condita,mifit,& dato precio accepit,
& trariftulit ea in Ticinum. Ibique in monafterio quod
Celia aureavocacur,quod & ipfe eonftruxit,c6ndiguo honore
recondidic.T uric fanctus Epifeopus EoldusViënnen-
(èm ecclqfiam rebus auxit. E raténim affinis Francorum regibus,
quique eciam intra ciuitatem in honore beatorum
martyrum Thebæorum , Mauririi & fociorum eius, do-
rrunculam crypatim conftruxic : ibiquenon medioefem
partem reliquiarum,fiue ex his martyribus,fiue ex aliis po-
fui t. Acq jcxeo tempore res eçclefiæ nomine beati Mauririi
atr2tulancur,quando ex antique & maior domus in honore
feptem martyrum Machàbæorum, & fàcultates eiufdem
ecclefiæfiib nomine eorum à fidelibus offerehtur, & con-
fecratæ mânerent. Dagoberrus re;x, annis quinq; regnans,
mortuus eft.In illis diebus paulo ante Franeljnutua, c*de
fe fternunt,acTheodoaldum Grimoldi Iufti filium valide
perfequendo fugant,eJcdto Raganfrido in ptincipatu ma-
iorisdomus.FranciDanielem qUendam clericum poft ob-
iedtionem tonfuræ,in regno ftabiliunt>atqueChilpericum
nuncupant. Exercitum vlquc fluuium Mo&n contra
1 Carolum commoUenr. Ex alia parte Ratbodus diix ctfm
Frifonibus contra eundem ip film Carolum infürgit : pu-
gna valida commilla cum Frifonibus, Carolus graüi dam-
no affli&us, dilapfus eft. Ratbodus .vfque ad Coloniim
cunifta deuaftans peruenit,merife Iulii,anno incarnationis
Domini,Dc'cxv. ChilpericusfimulcumRaganfridoAr-
duennam lÿluam ingremis, tnagno exereftu vlqfRhehutti
Digoka-j
minaThe»doaldum.habuetac.^igroranteitaque Pi^pino -duitacemqUeColoniamperuenerunc.thefturuin niültUm
aenitoreeius.dum advifitandumeumveniffet,àRangario I aPletftrude accipientes,vaftantesquererram, reuerfifunt
Frifone gentili perempeus eft,in bafilica &n€fci La n deb er ti.
ad Amblaaiam. fedfiibito Carolo (uper éös irruenté maximum
Pater eius Theudoaldum in honoré^défimtfti patris infti-
äcopiisfuis difpendium fuftinent. Icerüm Carolus
tuic.Leodidico,anno incarnationis Domini d c c x m i j.in
menfeApril.Nec multopoftPippinus:pacer eius mortuus
cft,eodet^ anno.medioDecembri. Obtihuir autem priri-
cipatum fub nominatisregibas annis vigincifcprem-Hee-i
bertus vir fànôtus de genre Anglorum, pro ccelefti patria
pfççgtinus.làcerdoliurn Chufti exoxnabs,plunmas Scori-
Cae.genci s.p roui n cia s ad can oni cam paichalis rempoosobt-
{erwaBtiam, à qua ditttius aberrauerant , pia prædicatiohë
eonArtit,anno ab incamatione Domini , dccxv. -
llieodofius imperatotjanno vno.Hic eletftus in im pc-
ratorero, Anaftafium apud Niceam ciuitater® graui pr«lio
vidtrdatoque fibi facramento^presbyrerum fecit ordinarii
exefcitucoinmotoaduerfiis Chilpericum rel Ragam- fri-
dum pergit. HE contra, hofte pararo, bellum accelerant,
-in loco nuncupato Vicicco , dicdominiCa , illucefccnre
die,infra quadragefimam,xiii. calendis Aprilis, anno ill
carnationi s leptingen tefimo decimofèptimo. Chilpericus
& Ragam-fridus fugatt, penes Carolum vi&orfo'fuic: Co-
loniam venit, thefauros patris fui a PJe&rude tecCpit: rf-
gemfibiChlothariumftatuit. Chilpericus & Ragam-fridus
Eudonem ducem in adiutorium expetunt:contra quos
Carolus intrepidus pergir.Eudo Parifios fugiedoperUenit*
Chilpericus thefauris regalibus fublatis, trans Ligcrini in
A qaitaniamfecripuit. Chlotharius rexeo anno mortu* eft*
^ .................... “ Poft
hrijU.
hlothtru
bitustircolt
&;
« D
feonftînt,
Aetas Sexta
poft Eoldum epifcopumEobolinus Viennenfis epifeopus
i'ucceffit. Huic Oftrebertus vir ftrenuus & nobiEs epifeo-
pusfuccedit.Hicfepultuscft in villa quadam proprietatis
fil* Iùlidiacp , non longe i Sequana fluuio. Carolus legafcam
lute 0
tionemad Eudpnem mmt,amicitiasque cumeocompo-
nit.CuiEudo Chilpericum regem cum multis muneribuS
rcddidit:(cd idem non diu in regno refedit. Siquidem No-
uiorao ciuitate mbrtUUs ac fepulcus eft. Reguauicäütem
annis plus y.Frarici thebdericurti D.agoberti iuniotis fift-
um,regem taper fe confticuiirit. Carolus taaiór domus &c
Aufträorumpririceps,va(tarispmbia‘i & Saxorium ägirbs
diripicns,ad Vviforem peruenit. Ratbobus Frifonum dux
iiU)ritur>& Carolus cum Saxonibiis bellüiri iriiidbi grauif-
fimac*des hominum altnnfecus moribririum, P oft aliquot
vadit. “«que m_-
JicnhauUti.bK'.e-
annos in Baiouariam iter arripuit, Baiouariosq; cüiri
laboremaximó ad 'deditïóneni cóegioPóft reluiftantilta-
terum occurtit:& fecunda vice forritudme eiercitus fui lu-
perdomüit.Iterum abiit in Saxoriil,äeihde ad Sueuos contra
Lantfridum,quos ab infeftaciRne nimia re'preflk. F xin-
de exercitum commouet contra Eudonem Aquitaniorum
ducem, fugitq; v fqj in VafcOniarh fugatb Eudcfie.Sarrace^
ni multis copiis nauibüfque plurimis lohge lateque pluri-
mas vrbes tam Séptimanite quam Viennenfis pröuinci«
vaftant. Contra quos Carolus expeditionein ducens,gra*
uiterque eos fundens, in Hifpanias repulit:fa(fta concer-
tatio menfe O&obri, gerèns & alia diuerfisin partibuè
prtelia yitqrum poft aliquot annos perrexit vfq^in Vafconi-
am.Aquitatiiam depopulatus: mortuoEudone^contra fi-
liosilEü^armäcofriputajeofque vehementer afflixit. Sed
variante Concertatione^um exvcrifq;parcibus plunmi cte-
derentin,tandem fqsdus non diu mantaruni ineunt.Safra+
ceni pene totam Aquitaniam vaftantes,& late alias prouin-
ciasigne ferroq^uetaperantes, Burgundiam-diriffimainfe-
(tatione deprtedantur pene omnia flammis exurentes, mo*
riafteria qUoqllC ac loea facräfcedarifes>innumetum popu4-
lurri abigunt,atque in Hiipanias tranfponutic.Cöntra quos
Carolus iteriim expeditionem mouiti Quibus forti manu
refifteris, c^fäinde iriaxima tnultitudine j reEqtóps quifii-
perfuerUntfugerè <:qrnpulit:è quibus pauci euafère. V vili-
cariusAüftrebertovenerabiliEpifcopo Vienna: taccedin
Quiob cladem Sarracenorum,cum diet domus prxclarff-
fima martyrum citraRhodariuab eisiamincehfa,ofla beati
Ferreoli cum capita iulianimartyris fntraVrbemtranftu-
fit,bisqu^accele|atb opefefhorimagiioprétio ecclefiam
conäruxitfvbi & eprundem martyrum reEquias teueren-
ter cotnpofiuir.Idem Vvilicarius, cutnfiiriofo&inlanofa-
tis confiEojFrancirês facras eedefiarum advfus fuos retpr-
qüerénttvideris Viennenfem fuam indecehter humiliari,
relido epifcopatuin mönafteriüm fanólorum marcyrüA*
gaütiehhum ingreflusjvitam vénerabilem duxit. V aftata &
di ffipata Viennenfi dcLugdiine nfi prouincia,aliquot anqis
fine epifeopis vtraqtiè Êcclé.fiafuit,laicis faaflege & barbare
res facras ecclefiarum pbtinentibus. Anno incarnacio-
nls DotninijDCCLuCarolüè Pippini filius Francorum dux
defunóhiseftj principatum illius obririente Carlomanno
& Pippino fratre eius. ChildericusM'n regno Francorum
fiibftituitur.
Conilèitintis imperator,ahnos xxviXarlomätlnus &
Pippinus contra Hunaldum ducetn Aquitatjorüm exercitum
mouent.coeperuntque caftrumqüod vocatur Lucas:
in ipfö itiriere pofifi diuiférunc fibi regnum Francorum,
ih löcolquidicitur Vetus Plólauus. Eodé annö Cartóman-
hus Alamanniam vaftauit.Carlomannus Si Pippinus ine-
unt pugnam cum Ödilone duce Baioüarfóruïri.Eodcm anno
Carlomannuscuui Sajónihüs confiidum habóit: cc-
pitqjcaflium iquod'dicitur Hochfeöbürg & Tbeorccnum
Saxonem placitandö fibi cófiqiufiiiic, auptf iricarnariónis
Domini öccxtiil.rtè'rum Pippinus &Cärloinännüs cXpé
ditionem habuefürit inSakoniarnjärino ihcarriatiónis E)ö-
miniipdcXLiii ucapitU^q; eft 1 hcodericu? Saxö.’ Sequehti
anno nullam fecenint expeditionem,eö quod Carióman-
nus difpofituni haberet 1'ecülaretn militiam relinquere, Sc
ipta ianno p ar^B ter fuum,patauitquevfe fiatèifetasP ippinus
honprificè ad obfeqiiiu illius, anno incarriatioqis Dö-
minipcMLVi.Carlomabnüs fecundum vocütailiriRoma
E
Anni
Chrifii.
coquo ala-
pas fxpius
Sc vecoeiA
taliffe.7
abiic,ibiq;fc totondit,atqüe monafterium in monte Sarc-
ptae in veneratione (andi Silueftri conftruxit, ibique tab
monafticö habitu aliquo tempore vixic. Inde ad (andum
Be.nedidumin Caflino monre perueniens,monachis fbci-
ciatus dLGrifo ante faciem Pippini ducis fugitin Saxoni*
am.Pippinus pdCKoringiam itcr ar ripiens,introiuit in Sa-
xóniam,pgrucnitq;ad fluuium Miflahain loco quidieirur
Scaamgi.Grifo adiungen s fecum Saxonum multi tudinem,
taper fluuiunj OaCrüria in loco quf dicitur Horahim: illuo
quoque eum eft Pippinus infccurus.SèdGrifo arripiènsfu-
gam peruenit vfqjBaiauaftamjducatumq; iptam fibi tabiugauit:
Tafliloneta atq^Iltruden captos lubdidit.Suuidger
adaulülium ei veiiit.Hocaudiens Pippinus, iterpofteum
arripiens,captum Grifonem fecum adduxitjfijnul cü Lan-
frido atque Suuidger: Taffilonem vero in dticatum Baio-
uariorum pöfiiit,eique per beneficium feai°llariam com-
mifit.Griforii quoque in parribus Auftri« duodeeim eo-
mitatusdedif.inde pöftGnfo fugiens Vvaitario Hunaldi
filio Aquitanorum duci fe coniunxit ;ibiquèambo contra
Pippinum rebellionetri parantJncerim dum copitê paran-
tur,mific Pippinus Vtgardutn Vvisburgenfem epifeopum
Sc Fulradum capellanü fuurti ad Zachariamj tune temporis
pontificem Romatium,vt interrogaten t eum ,fi itaittahelè
deberent reges Francorüm cum pene nullius poteftatis ef-
fentjia (oio regio nomine contend. Quibus Zacharias po*
tifexteiponfumdediPs regem potiüs ilium debere vocari
qui rempubEcam rëgerer.Reuerfis legatis,abiedoqjGhiI-
derico,qui tune regium nothen habebat, Franci per confi-
lium legätorum Sc Zacharitepontificis eledum Pippinum
regem libi conftitüülit: C hildeticus tonfiiratus, Sc in mo-
riafterium miiruseft.Mox Pippinus rex Francorum fadus,
bellum in Saxoniam moudr.iaquo Childégatius Epifeopus
aSaxonibusoccifus eft in.caftro quoddicitür Vvitbergh.
Vidor Pippinus peruenit vlque ad locum qui Rhime dici-
turtinde reuertas,nunciatur e^quod Grifo fr|f er eius düm
Icaliam intrare vellet,a jiuff Moriuennam occifus e(ïèr,cü-
iüs mör tem licet perfidi patrise adeo döluin Zacharia pon-
tifice defundó Stephanus fiuccedta ^unc cemporis.fan-
d us Bonifacius Archiepifcopus Moguntiacéhfcm regebat
ecclefiam.Prxdicator venerabilis maxiraäm mulritudiné
Frilbnum ad Chriftum conuerrit:VviücatiUsrelida Vien-
nenfi fede,Ronsam primum äbiir,ibique Papas Stephand
horns efticitür.-inceriedo hon mülco temporeAgauni monafterium
martyrum in curam fiifeepta Aiftulphus Longobardorum
rex, nimis perfide teftamertta doiioprtede-
ceflorum eius bcato Petro collata perrupit, atq; fäcultates
Romante Ecclefiae miEtibustais dedit.Hac vrgente necefe
ficate Stephanlis' papain Franciam aUxiEum petiturus, ad
Pippinum venit. Carlomannus quoq; frarer Pippini regiS
confilio Aiftulphi,vt vulgatur,in eadem volun&tcepnfeh*
diente Abbate eiüs vt petitionem Stephani poUtifidS cafla-
ret,&ipfein Franciam venit. Stephanus pontifexvndo
Pippino in regem,duoS quoq; filios éius Carolum Sc Gar-
lomannum paritervnxit. B. bonifacius Archiepilcopus in
Frifia verbumDomiriipr^dicäns,martyrium impleuir.Pip-
pinus rex poft vndionem Apoftolicam,in Italiam cmn.ex-
ercitu propcrac, tranfirümqj per ciuitatem Viérinam faci-
enSjGarloinannum frattem iüutn nionachumibi mißt ,,fi-
mul cum regrha Bertrudäribi Carlomcmnus «jgrotans obitt.
Aiftulphus audiro Pippini regisaduentu,clulis probibkis,
cum Longobardis obuHmPippino peruenit Sed Pippiniis
rex vi infiltens bcllando,auxüunte beato Petro Icahamin-
gfë(fiistft:& remillb pontificeT Stephanp iper Fulradum
; aliosquemirtiftrosad ledernfuamjplèPapiaro ybi Ailtul-
phus fè rccluferatjobfedit.At ille cerneiis fcnon pofleeua-
dere,proiriüicomniabeaco Petro &Ecclefis Romana:re-
{titttturum. Oblidesigitdt qüadraginra fimul cum iura-
mcBro dedit.Sicque obfidione liberatuseft: rexyeróPip-
pinus iu Franciam rediit. Sed Aiftulphus vt perfidusmlp-
nia menticuseft. Ob quam cauiäm rex Pippinus, Icaliam
itefüm ingrelliis. Papiam obfedit: Aiftulphum intus clau-
fic. Aiftulphus herum (acramento nimium coadus,firmaairicomniarèdditurumtinfiiper
Pippinus rexRauennam
cotamque Pcntapolin (ändis Apoftolis Petto & Paulo tta-
didit. Reüerfo rege Pippino Aiftulphus dum yenatum
G
Frifoncs
conuenan*
fi^pinüs
, Vngitur à
Stephano
pontiSce
Reginoliii.
H
ftpplnus
Papam rc-
iUcuit. -
Ritiennaj
Pap* pet
Pippinum
obtigit.