À
Matt. II.
iohan. 14
Exod. 4.
B,
Éeclef.iô.
lob. S.
G
<Jer>. j.
’£«/. 10;
VfaL ig.
Rom.' ii
I &
: \i.*&
R èm ig i i nttjfîodorenjts Ë p i f î . “ 1 '
[ '* 9 4 1 ___________________
’ cogitatiömim atfiouens, & omne ïiitùrii terrèhæ volupra-
tis dilùëns. Regnum cælorum vim païitur, ôc violent! ra-
piunt illud ; quia quemadmodum aliquis rapisr aliquid
pervim,itafidelesrapiunt regninri Dei, quiaimpelluntur
* à ipiritu Dei qiiafipervitri.
Reuera tu poïabis eos torrentë» quoniam apud te, noh â-
! pud aliüm eftfohïvira, id eft, Chriftus,per quem vita da-
' mr. Efi» illo/«mine «« per q\iem illuminas oculos mentis
vïdebimus lumen, id eft, te. Qui vidët me, videt & patié;
Ëtvï te lumen vidëamus, id eft, vt te intclligamus, non eft
hoc noftræ opis,(cd tu mitte quem rhiflutus es, vt tandem
pcrfruamur luce ætërnitatis tuæ. Pratende mifericordiam
tuantfciehtibus te* id eft, volcntibus te Icire. Et iuftitiam tu-
am. lion lïiatrijid eft, fidemquaiuftificas præmitte bit qui
reâojünt corde,ideft, illis qui omnëm voluntatem lùam
ad’ tuam dirigunt. Et prætenlà milèricordia tua cuftodi
me, ne quod habeo ex milèricordia, amittam per fuper-
biam.No«ventât mikipesfuperbia, vtmçerigam contra me
mihialiquidattribuendo. Vnuspeseftille, non duo. ideo
faciüs addeieétionem. Non ventât nùhipesfupcrbia, id eß, affe-
âtoprôna adlapfum. Pede fuperbiæ difteditur à te, primo
&pól):remö. quia principium dmnis jïeccati, quo apo-
ftatatur à te domino, lùperbia.&cü de iuftitia quis quam
poffirlategerit,exti?ëmaperditioeft glöriari ihlè non in
Domino. Adam pnmi peccatoris manu impulfijs, in'fu-
perbiam àbiitnon pede corporis, lèd afFedione animi.
& hocprincipium peccati non mihi continuât Iccundo
homini. Etß non habueropedemfuptrbiamatins peccatoris, id
eft impulfio angeliapoftata, n o nm oueat m e fei licet à tc,qiiæ
mouit inprimo parente. Ideo hoc rogo* quia tbi ceciderunt
qui operantur imquitatcm, ideftomnes illi qui perfèuerant
in malitia. ibi, id eft, in iuperbia. Prius fuperbiuit apofta-
ta angelus, qui in veritate non ftetit. deiiide eo fuadente
illij quos eieck Deus de paradilb, Qni_ operantur iniquir
taten*, omnesex eo haben t quia ceciderünt in Adam per
fùperbiam impulfù primi peccatoris. Et quia poft caluih.
éxpulfifunt de pàcadild, nôn pottier tintftare;i d eft, rèfurge-
re qui pötueriintcadere. Expulfifunt, icilicet abinterio-
ri pâradifo, id eft à teftim onio confeie n tiæ, à quo, q ui Ique
priùs Icilicet per peccatum expellitur: & ideo péç potue-.
rum ftare in exteriori paradifo, ideo.exteriorem tequiepi
amilerunt. Quandiu enim in requie fuerunt, & exterius
in ca præftiterun t. Aliter.- Præ tende mifericordiam tuam,,
vfcvaleamus te lumen intelligere in luminè tuo , ,de illo
lu mine procedentem. præten de milèncordiam tuàm, id
eft iuftitiam tuam,prior efto adiubueniendum, V t non la-
bamur à te pede (uperbiæ,&demur in opus peccati, non
fittofior te iniquitàs ad nocendum. Vndecum cautam dominas
faceret ecclefiam, ait ‘Alla tuum obferuabit caput, tu
aûtefti eius calcanéum. 1 t
Serpens obfèriiabitquandotibi veniat pes lùperbiæj
ideft, amorapoftatandi, vrtcdeiicianr, tuautem eius cà-
put-ferua. înitium onmispeccati, fuperbia. Per pedem iùpe&v
biæjpôlTumusaccipere quod fupra di&umeft, Ab ocUltJs.
meismundame. Per manum peccatoris, &ab alienis parce
fêtUOtao/Ibicedder^phid eft, inftiperbia omnes qui o-
p eran tur iniqukatem, id eft, i ncreduli, & omnes qui pérr
îèuerant in peccatis.iuxta illud,^«*?« iußitiatn Dei cognp*
uijfent, non ficut Deum glorificauei unt, &< ceciderunt, qui#
trtidïdïïillos Deus in defideriacor dis eorum. - , '
efifiieonsm oirf iurirjUfät m • ■- ■ -, ' ’ * •
r.. étoi:- pfiltfatftipftDauid. XXXŸI. .
Oli amulari m malignantibits,nequez.elaucritfa-
cientes iniqititdtem. Quoniam tanqùam foenum
veldîitérareftent, & quemadmoduni olera hêrbaL
'ramdifó décident, sper a ïn domino,& foc bonita-
temi&inbabïta terrain, &pAfcerisin diuitiis e-
im .ftblèWafa in domitio, dabit tibi péttimès.cordis tui. ^ e ~
B VfM ino fiant tuatft&'jperàin eo,&. ipfijactet.Et educèt qua-
fi'tiimïniuftïtiamtuam,&iudicium tuum tànquam meridiem:
fôtètilùs'tftd donlino, &otaeurh. Ndli amulari in eo qurprojpe-
rkmfin viafu^iithominefaciente iniußitias. Define ab ira &
i^ÀM^uèfà^retrti:noli[<mularift maligfleris. Quoniam qui
lextertninabtintur : fttfttnèntes autem dominum,
ipfibareditabuntferram.EtadbucpufiUum,&ttorteritfeccaton
! quares locum eius, & non inuenies. Manfueii autem bafèditaj
bunt terrain, & deleâabuniur in multi; udine pacts. Vbfeïuabit
peccator iuftum,&ftridebit fitper eum dentibùs fuis, Dominus
autem irridebiieum quoniam profticit quodvetûit dieseius.Gla-
dtum euaginauerunt peccatorc;,intehderunt arcum fuum.Vtde-‘
dpi an tpauperem&inope, vtirucidëntreâos corde* Gladius eorü
intret in corda ipforum,&arcus eofutonfringaturMelius eft mo*
dicum iuftofttper diuitiaspeccator it m'ultas.Qupniarti brachia pec-
taiorum cônterentur, confirmât autiuftos dominus, N ouït dominus
dies immaculatoru & bar edit as eorü in dtertiu efït. Non com-
fundentur in lempore mato,& in dttbusfamü[atütàbuntiir,quïà
peccator es peribunt. Inimici vero dominimox vt honorific atifue-
rint & exaltait, déficientes quemadmodum funlüf deficient-Mu-
tuabiturpeccator, & nonfolucttiufttu autem miferetur, & retri-
buet. Quiabenedicentesei,haredttabunt terrant , màledicentes
' autem eiydiJpertbunt.Apud dominum grelfus hommisdirigentur,
& vtam eiusfolet, Çumceciderit, non collïdètur iqtiia dominus
fupporiitmanumfuam. lutiior fui, ettnim ftnui, & nün vidi iu-
ftum dereliftum, neefernen eins quarenspanem. T dt a aicmifire-
tur (y commodat, & fernen t Hitts in benedi'lione eût Décima à
malo&facbonutng &inbabitainfeculumjecult. Quia Dominus
amat indicium, & non derelirtquetfanftosfuos, inatemum confer
uabuntur. Iniuftipunientur, & fernen impiorumperibit. Iuftt
autem hateditabuntterram, & mhabitabunt in feculum fecult
fuper earn. Os iufit médit d iturfapientidm, & lingua eius loque-
tur indicium. Lex Dei eius in cotdeïpfius, & non fupplantabun-
turgreffus eius. Confidiratpeccatdfiuftum, &quaritmortifica-
reeuni. Dominus dut em nonderelinqucteum in manibus eius,née
damnabiteum cum iudicabitur illi. Exjpeäa dominum, & cuftodi
vtam eius; &exaltabitte,vtbareditate capias ten am :cum
perierintpeccatores, vidébis. Ÿidi impium fuperexal atum &
eleuatumficutçedfosLikani.Et tranfiui,& ecce non état : qua-
fiuieum, &non eft inuentus locus eius. Cuftodi tnnocentiam &
rideaquitatem, quoniam funtreliquia homini pacifico. Iniuftt
autem dijperibuntfimul reliquia impiorum interibunt.Salus du-
tem ïuftorum a domino, & protettor eorum in tempoté tribulati -
onis: Et adiuabiteos dotninus.r& liberabit eos: & (tuet eos à pec-
catoribuS, & faluabit eos, quiaJperauerunt in eo.
Plàlmqs ipfi Daùid, id eft, hæc pona Opëratio attribü-
enda eft perfeiftïôribus in corpore C hrifti, qui inftruunt
minus perfedtôs, cümeosabèrrare lènciuntlT ïmperfe&i
Çhriftiàniïèmpferperturbâiitur,cum viderihtfnalôs féliciter
viuerë copia rerüm tempoplium circôftueré, digni-
tatibps eminerçy çîqitmm ihcolupiem habere gatidiis fuis
non deeflej hiftilcriftc vitam illorüm iHterpellare. vident
nefandiflîmos motes, copiôïïüï trias, facultâteis.&àicunt
eis corda illprqm, nüllurn efteiudlcëin rèbuS , fed omnia
agi cafibus & foriuiti^ motibus. Nam fi Dcu's curaret
hæc infima gubernare,illorum iniquitàs non tantum fio-
reret,& mça innocentia non taritu'rnlaboratet. Sed quia
diuinafcripturaomni morbo animi dat medicamentum
fuum taliter ægrotantibus, taliter apud fe cogitatatibus
temperatpoculumfalubcrrimum, vtdifcantnonmurmu
tare contra dôminum. quia prôlperitas malorum eft eis
ad fumrham përhiçiem , &aduerficas bonorum eisaa
ïummam gloriarri.
àu'apuUBini^al^nmi^us, id efti nolilinuidiâm hâi
^^b ere,y ëilfioftjrafti'inmàligriàntibüs,id'èft,irifiore&
p^ipëritatç^^Iignéageritium vcüm tu benigne viuài>&
tapien laboreSi ùippiai prçriiànsvJ^fg;«e ibeiduef it.fiftieth
iesjniquitaterit, »d éft, néimitëris'Vel airies fàèlentes ma-
la,& tarnen flotente’s?quQtùm,^tiofa florénti ^ofteriora
açefcent; fiï jËsdtüdiiië, ’trôftètiôra in
àpguftiis. Tria pjdora in anguftà viaTurit, boftériôf à ériint
in magnâ dilatatiorie. Potius bpfteriorà corüm' côrifidë-
râ, quoniam tanqûàmfixnumfdloiitb’dfefceht.h:&àeÛi pbftc*
jiora eorum vacuà erunt à gloria, omnis car0 foenum, &ont-
nügloria eius qndfiftdsagri Et qùethadtnodùm oleta hitäarUffl
ïiCfldpcfidént, ià.th, quemadmodum olus en$ ifiitër
nerbas. Plus eft quidam hèrba. quæ fiijperficiétë&us ad-
hærethtlriii, & yi|jec tantum in hyeirié. & ic»ie redeünte
in æftate, ilico àtefeit, ïduïç Coiriparabiles firnt gauderi» I---- ------1 .. pf I tesitt
A
iß
Cor. if .
C
% û>.
Tn pjalmoS ËnaYrationet.
tesin tçtrenis, nonhabentes firmam radicem charitatis
amoreinhærentis huic m and o, qui eft comparabilis hye-
mi.lcd foie fiirgen*e,id eft, Cfrri fto venientè ad iudicium,
arefcet eorum gloria. Mortui enim nunceftis, & vita veftra
•abfconâïtaeft cumKtyrifto inDeo. Cum Çhriftus apparuerit
gloria véftra, tune 8c vos appàrebiris cumiplo in gloria.
Potius quam illo.simiteris, & illis inuideas qui nunefto-
rent, &poftarelcent,^r4 in domino, vt pofteriora tua flo-
Teant.noli gauderein fèciilo, fedexpeéta gaudiûm à domino.
Et vt poffis ipefate.facbonitatetn, noli ociofiis eftè.In-
hicunda eft liïx lippis. nec eft fperandum vt iucundam
habeas lucem, nifiàxeriëbris defiielcas. Et,Icilicet facien-
do boniuiem,inhabitaterram, id eft,Ecclefiam,in inftitu-
tisEcclefiafticis te exerce, ab éis non recedas.quia non eft
lotus verilàcrificii extra Catholicam Ecclefiam. vel inha-
$>itaterrain,ideft,Corpus tuum cole, yt tandem conle-
quaris immortale & impaflibile. Et cum inhabitaueris
Ecclefiam , pnfceris in diuitijs eius, id eft, in domino, qui eft
-diuitiae illius terræ. Si autem ad car nem refer tur, palce-
ïis in diuitiis eius tandem, cum mortale hoc tnduet immorta-
Htatem.Qux fînt diuitiæ illius terræ,fubiungit. Delectarein
domino,& dabit tibipetitiones cordis tui. Illi qui in ièculo de-
leâantur, hic àccipiunt pétidonem carnisfiiæ, Icilicet'
mareefcibilem gloriam&cito tranfituram. lèatunonin
aliodfele&eris nifîin domino, & accipies immarcefcibû
lemgloriam,quam petit cor tuum'. Illiamânttenebras,
tu lucem.illi habent péritura,;tu quære æterna. Et vt poftîs
fperare, reuila domino Vtam tuam, ideft, talia opéra fac quæ
'fine digna oculis domini, non quantum ad cognitionem-
quà non indiget, fed quantum addignationem. Aliter:
Quafi dicat : volo delettari in domino ,fednequeo tfnplere. Ad j
hoc indica domino infîrmitatem tuam, & fier am fo.quia
non eft in eo fperare , nifi bene operantrs.- Et hfe faciet.
Quidfaciet'.Edücetqsiafilumeniujhtiam tuam,ideft,-fidem I
tuàm qua iuftificaris, quæ modo nulla videtur quantum
adrëmùnerationem ,inremunérarione manifeftam om- \
nibusfàciet.EtiudiciumtUumtanquammeridiem,id eft.bo- i
num propofitum tuum quoelegiftifequi dominum, pro-
mittehtëm eà quæ non videntur, potius quam mundum
dantém ea quæ videntür& non permanent, educat de
tenebris ignorantiæ tanquam meridiem, id eft, ita omni-,
bus in rerftuneratione notum faciec. ficut mëridiaham l'u-
cem. ;Et ideo fubditus efto domino , omni obedientia ôc hu-
militateëi fèruiens. Etvt poffis eflèfiibdiras,'ora eum de
perfèuerantià. Quiftat,v'tdeatnecadat,përiêueretbonum
opos, pèrlèuerét oratio. nondum accipià mercedem. 111e
darepotéft,j(êdtunoridüm potes aceipêre. Quafidicat:
Ecce ftibdinisfiim & oro eum,ièd nonne vidës quomodo
illeperüerfiis màleoperans,florens ,periniquitarcmela-'
tusjnontrië dignâtur agn'ofcerc?in his quomodo duraboî
Ad Hoc.’N«»/i amulari,id eft, ne inuidus lis ei quiprofiteratur
inviajùa, non iri-via Dèi quæ arâa eft, id eft, qui profpera-
tur in defideriis carnis luæ, quia tribülabitur in peraentio-
ne:tuinviâtribularis,tfriperuentione prolperabeïis. In
bac vita tti incëdis perànguftam viairi-, illeperlacam. lèd
illeangùftiabitftr, tu vetô dilataberis. Illius via lata eft,&'
dùèit ad morterri. tua ar#:aëft,& duck ad vitam. Noli in-
uidens cfTcinhominefacienteiniuftitiasjidefcAn prolperita-
teeius,quiinagisdiligitmundum quam Deum,creatu
rarnquam créât ore m. quod iniuftum eft. Potius define ab
ira, nèlî türbari. ira furotbreuis eftde prolperiratemalo-
rurir & làbore bonorùm. & derelinque fiàrorem j id eft, noli
aaebturbàride flore malotùm, vt excætëtur oculus men-
tis.potius eohfuleocWlftm'fidei, in qua hæcàbrenunciare
diaiis es.nbn hæc tibiin ptæmiopromiftàiant, lèdæter-
^ bona: quia furor eft,nôri' ratio, irafci contradominùm,
&.nuitmurare contra eum. Furor maior eft.quam ira.
Haiicfnrtttém derelinque. Noli amulari vt maligner is.Ci m
aTilmbhabè5 iram, nunquam ad hoc perueniàs, ÿtmali-*
gnri tri nriiteris, vt nequàrri efficiaris. noli indignari quod
hicàbundat, & tu non : quia nonfimt hæc verà bona.
ndn nàiè tibi prômifla fiint. potius attende dominum
^N'^bïhæc contëmpfit. nihil pateris quod ipièpaftus
fii^nBtn qui ma'ignantur, exterminabuntur à terra
viQentfura,extra terminos hçteditads filiorum Dei erunt.
l Tollaturimpittsnevideatgloriam Bw.Velhic exterminabun-
tur non bene coknres terram fuam,non regentescerre-
nos motus.&ideo non hæreditabunteamimpaffibilem.
Suftinentes autem dominum, ideft ,,pondus præceptorum
domini, in nullo contra dominum murmuirancef, vel
cum panenria fi moram fecerit, expe&antes ,ipfi haredita-
bunt terram,'vel terram viuentium, vel,terratn lùam, quam
hic bene coluerunt, tandem poffidebunc immortalcm Ôc
impaffibilem. Et hóe cito ctitadbucpttfilluns, Icilicetlùfti-
nc, quia paruaeft mora huius temporis, quancacunque
nobis vidcatur , comparata æternkati, adeo vtnec pun-
ôtum ad earn poffi t did.
Quis enim finitum infinito comparet? Laboïandum
eftræternum proætemaraercedeâfèdnon vult hocmile-
ricordia Dei. pro parui temporis labqre, aeternam v ult1
dare mercedem. & ideo luftine adhuc,id eft, cum patien- :
cia expeëtapufiüum. Et non erit peccator, ideft, vfus peccatoris.
Non quinfit, cura dicatur, Et ibunthï in fupplicium
aternum.Ced illud erit potius non eflè, quam eflè. Hiceft
peccator, hic habet locum apud Deum , qui vtitur illo ;
ad probationem bonorum, ficut diabolo vlùs eft ad pro-:
bandum lob: ita eft hic locus eius , quomodo eft infor-
naceaucificis, locus paleæ. ardet palca, &aurum purga-
tur.fic feu it impius, vt iuftus purgetur. Poftquam purga-
tifuerintiufti, non erunt quijneos læuiant ad purgan-
dum.Aliter*Non critpeccaror,ideft,diabolus non habe-
bitin te quicquam. quares locum eius, & non inuenies. Peccatum
eft locus diaboii,quod adhuc non erit. vel hoc mo-
donon erit peccator,quærès locum eius,& non inuenies.
'ibilèparabituràte, quia vltranon habebk locum, non
poterittibi vtiliseireficuthicfuit,quia viuitimpiuspio.
QuLmalignantur,exterminabuntur. Manfueti auttm,Icilicet
portantes iugum domini, iuxta illud : Tollste iugutn
me uni fitper vos, & difeite à me, quia mitis fum & humilis corde,
hareditabuniterramfi qua illi exterminabuntui.id eftjeru-
falem fanëlam , quæ liberabitur de peregrinatione ifta.
vel terram,ideft, carnem lùam quam hic excoluerunt,
poffidebuntimmortalem & impaffibilem. Et hæ erunt
delicia^plorum. Deleäabunturtnmultitudinepacis.m Deo,
in quo eft multa pax, id eft, aburidantia perfebta .ipfeerit
omnia in omnibus, & ideo ibi erit multa pax, quia nulla perturbatio,
nuUaanxietas. Interimautem non deeritperlc-
cutor.pugnandum eft-, quianoncoronabiturnifi quilegitme
certauertt. Obferuabit peccator iuftum, diligenterquæretlo-
eum ad decipien^àm. Etßridebit fuper eum denttbus fuis, id
eft, graues Sc mordace6 fententias ïn eura dabit ad hoe, -
vtdëuocet.
Sed quæ cura iufto ? Nihil ei poterit nocere. Domiaus
autem in quo iuftus confidit, irridebit eum , id e ft, dl-Jrfii-
gnum oftendec iufto, vt cum ille nitatur vulnerare huius
tunicam,propria transfigitvifcefa. Huius carnem vulne-
rat, fed lùam occidit animam. Ideo iztidcbix^quontampro-
Jpicit quodveniet dies eius, Icilicet dies examinations, dies
perditionis.prioraeiusflorent, lèdpofterioraarcnt. Ergo
noliinuidere, lèd prolpice diem eiüs, & vide quia aut
cóuertecur,& tuus erit : autperfeuerabic,&ate lequeftra-
bitur. Oftendk quomodo veniat dies cius perditionis.
Gladium euaginauerunt peccatores , vt interficerent corpus
Intenderunt etiam arcum fuum, id eft, paraueruijt occultas,
infidias, quibus animam deuocarent. lèd vide,quia^/4^-
us eorum intret, ideft, intrabit in corda ipforum. quia dum
nkuntur corpus iuftorum occidére,occidunt animam lu-
am. Et anus eorum confringatur, id eft, infidiæ eorum fru-
ftrabuntur. Ad hoe intenderunt arcum, vcdectpiantpaupe •
rem,ideft,iuftum delènon prælùmentem,^* inopem,\d
eft, Dei opé quærentem. Ad hoceuaginaucrunt gladiü, vt
trucident, id eft, forjsterribilicer oceidant reäos corde, diri-
gëntes cor fuum ad; Voluntatem Dei. Ergo noli æmulari
impio nolfilli inuiderc: quhmeliuseft modicum iufto fuper
diuittaspeccatorum multas. fcüicet Iperare ea quæ non videntur.
&fidës quod pecc^töribus modicum & vile vi-
deatu r, melius eft iufto quam multum florcre in mundo.
Vel aliter continuatur ad hoc quod dixit, & arcus eorum
eófringatur: Qulfi aliquis dicar.quomodo confringetur?
Nónne mea aufert ? nonne alfidue mihi infultat ) Ad hoe .
E
lfit. XÄ,
Man . 15.
loB. i.F
M a tt.ix .
G
i. Cor.i j .
i. Tim. t .
H
melius