6 } 2. Rerhigij Antifißbdorcrfßs Efrifc.
A quod eft peffimum, quibus poteft, eft autorperditignis. Beatüs illeqüifpiritalitcr legem intelligit.& ille bcatus, Ê
Autotis autem & cathedra eft, &federe. Chriftus autem qüi in cathedra pèftilentiæ non fèdic fub tempore gratiæ.
verbo & exemplo bon« operationisfèmper autor extat, Hæretici fèdent incathedra peftilentiæ, quia peruerfà do-
& ideo in çathedrapeftilentiæ non ledit. , £trina multos fèdueurit: Et ille erit beams, qui viam Dei
^ Tteslapfiis Adæ, tefte Auguftinp, tiinam animæmpjr- in veritate doèebit. Sed in lege Domini, ittud non mutem
præfigurauerunt. Sicut mèfs eft feparati© àfiihiæ à tatur, vfque: [ Et erit tanquam lighum. ] Et ifte beatüs vir,
çorpore, ita mors eftfèparatio. animæ a.; I)èo. Sicut ènim etit tanquam lignum id eft conformans Chrifto. Et deincorpus
viuitadhærendp animæ , itâ^amma yiu,it âdh'é: ceps ad Chriftiim^ Eteric tanquam lignum &.idép, quia
rende Deo, Eft quippé in ndbis Euayeft Adam. Duæ nùnquàm receder à lege dominiD ei lui, erit ficut illud li -
funt vires humanæ asàmæ. vna qua corpus viuificaturi gnum, [ quodplantatumefl[ecus decurfus aquarum, ]J id eft,
quæ poteft dici animalitâs , & hoc cx edrporis af- in.irriguo loco. Talisarbor tempeftiüe dat frondes & flofinitate.
Et rapo,quæ réfrgnatjsnuhaliiatem, né exten- res &fru(ftus.ita&Chriftus. Ipfè Chriftus nominauicfc
dat fë ad concupüfcendüfiî 4 ^ « .- llîM vt ait Appftd- lignum, vt ibî: Si triviridi ligno bac faciunt, in arid» quid filus,
capat mulieris vir , caput mm Çbrifius, caput Chti- efî FJic non poniturfimplicicer lignum, fèd lignum plan-. 1
i. Ùor. n. (ti Detis. Qnod fi ratio non refrénat vt- vir i led- conlen- tatum. ideftarbor. Et Dominus àrborem fè nominauit
tit carnalitati, deledando vel^copncenfio vel operando, iudæis,fa£tâ eius recipientibus 8c di6ta,ipfum autem conin
fimilitudine Adæ très cafii§ facie ,-recedendo à capite temnentibùs, dicéfis: Autfacitearborembonam,&fritlivts efuo
Chrifto, 8c vxori adhærendo Hastres mortes animæ. tus bonos: àutfacitearborent malam, &.fruélus eius nulos. Et Mat. u.
fignificant cresniortuiilli, qiïos'fnfcitatiicCliriftus. Filia arbor ilia quæ plaf&’aca' fuit in medio paradifi, Chriftum
archiiynagOgi. quam îndbmô refufci tau it, fignificat ani-; figurauit.'Aquæ tribus modis accipiuntur in diuina pa-
B mamintus mortüam •dele^tàtipn^péccati. Qui enim ginajpro donis fpiritus fànfti, profluxucarnaliumçpncu-
Mat. 9. derit niu’ierem ad concupiiendum eam , iatn^ntoecbatus efi pifcentiarum,propopulis. Ideo illud diuerfè poteft in-
Marc. f. ; e.m in corde, fuo. fréà hæp animæ:'mprs non âdep^eftva- tfelligi,Ec erit Chriftus tanquam lignum id eft tabs erit, I F
L“CMt9' lida, quia per püeljam figuificatuu : q uæ quafi ad hue tarn benignus, tam efficâx , vtdecet ellè.iftud lignum,
pudica eft , .cum npndum confenfù pollutà eft. 8c fa- quod plancatum eft lecus decurfus aquarum, id eft , ille
cileabeo poteft refurgere , fcilicet dpminica oratione. homo qui conceptus eft in beaca Maria non fècun-
Quod in cooftendîtur, quia dominus porrexit manüm, dum carnalem concupifcemiam ■, . fed fecus dcanfus
T.„ & leuauit earn. Filips mulieris jiduæ jquem Domimis aquarum, ideft^, fqcundum abundantiam donorumipi- T«, j'
'■ in portafufçitauit, figninçat ànjmam moftuampx cor- ritu(Tan6li. Vt iüùd, Spiritujfaniïifs fuperueniet in te ,& virtue
fenlupeccati, Peçcatum cum, vlquçad conienfüm'per- àlttfiimiobumbrabittib'T.
ducit, non longe gft ab operatipne., \ Spirituftiinttus veniens in beatam Mariam , ab omni
•%..Qu® loris eft, hæc mors vàüdï,necab ea pofiiim.us re- æftuillicitarum concupifçentiarum earn protexit, 8c tofurgeré,
nifi digna pcenlçentia. Quod figni.fi çatiirpèr hpc turneius aniorem inD.eum direxi&,Et qui ex tali pperati-
Ibidem. quia iuuenis erat. Et domi nu s.dixit adeum : 1 Âdolefcens, ffr one tam purus Datusfiiit, nihil ill ici turn, perpetrate, polohan.
il. j bi dico,-/«r^e. Lazarusianvfoecidus,quem èamen, dominus cuit;Bene,decurfus: quia fpiritus fànétüs fuperuenit,&
refiifcitanit de monumento fignificat animam iilam , quia eius opeiationi nihil obflare poteft, omnes illicitas
quævfque.ad opera,dônem pecçàtütji perducit : St ex .èogKacidries'âMariaiemoüit. Ouvdlignum, id.eft, Chrilonga
confuetudiné , 8c nimio v,itioiuii\foet6re, iam in 'fcasfrucfumfutimjdefi, fideles luos, ecclefiam fuam,dabit
defperatipnemfuæ reftauratiojiisçecidit. intempore fuo. Omnetempusfuum eft, fed illud inaxime
Peccator cum inprofundum venerfr?,r ïàntemmt. Tales’do- vifum eftluum.in quomagis notus&clanficatuseft, feic
minus relufcitare dignatur, fed maxima poenitentia & liter cum efTettrigintaannorum, &docere coepit,& poll ;
magno labore. Quodfignificaturpeffioç quiadominus aduentum,fim&i fpiritus, cum in omnem terrain exiuiç
vocemagna clamauit .■ Lazare, veni foras. Beatüs vit qui fonus apoftolorum.Vnde dicitur: Nondum eratlefus clarinoncogitauitmalum
necconfenfit, nec do cuit operan- ficatus: quidjpiritusfanttusnondum erat dat us. Vel tempore f i , G
do veldocetido. Et qui^n on fuifiat deelinareà malo, ni- fuo, id eft, iu conliimmatione feculi cum tradideric regfi
quis ftudeat facere bonum, fub dit : > Sed inlege domini hum Deo & patri, quando nouiffima deftruetur mors.
Voluntas eius.Hoc^vnum refertur ad^ilia duo, non abiit, Vel erit tanquam lignum, id eft ficut ille homo, qui venit
nec ftetit: quia vtrunqüe ad voiuntatëm. Aüudeft, efle in hùncmundum, non in carne peccati, fed in fimilituinlege:
aliud-eft,.eiïc fub lege. Quiaroote virtutum pec- dine carnis peccati, quia fine peccaco conceptus eft & i.Cor.i {.
care ƒ olunt, cum lege funt 8c in lege : quia iufio non eft riatus : fed tamen fimilis in poena peccati, quia mortax.
Tim. 1. lex pofita. Qui autem. timoré poenæ legem euftodit, fùb lis, quiapaflîbilis. Vel, fècüs decurlus; aquarum id eft, Rom. 8.
lege eft:quia ex neceflitate bene agit , non ex volun- iuxta naturam populorum , in qua aliis decedcnribus
tate. Timor, fembrumpft:amor,filioi um & ideo volun- fuperüeniuntalïj, Spiritus ftnètus àquà dicitur: quia ficut
tas Hlii Dei, in legepatris fuit. [,|r in lege eius meditabitur aquaabluitexterioreslordes, ira fpiritus fandti gratia indit
ac no fie.] Adaugmentum boni,additftudiüm volun- teriôres; Et non mirum fi fruélum liium dabic, qniafolium
tati, fuperius vbi ,dixit. In cathedra peftilentiæ non fe- eius non decider, id eft, verba eius non erunt inemcacia. Et
tiit. ail quod etiam iftqd refertur. Die ac,noâ:e, vel omni fi in quibufdam non operentur,tamen hoc vécu eft quod
tempore, vel in profperitate & aduérfitate. Profperitâs non funt inefficâciaiquia talibus non funt verba, qui aure
Chrifti fuit, refurredlio 8c afcenfio: aduerfitas, ante paf- cordis ea non percipiunt. Ideo verba Deifolijs comparafionem
& in pallione. Neç profperiras Chriftum extulit, 'tur, qüia ficut foliaarbores, ita doftrina Chriftum orriat.
D vtàlegedomini recederctënec aduerfitas fie cdnturbar 8cvtfru<ftuslaterinfolijs,ita8cbeatitudo fidelium tegiuit.
Hucufque prppljeta de capite Chrifto, Poteft & fie tur in doârina Chrifti. Et omnia quacunque faciet, profitera- H
intelligi , vt ipfemet Chriftus dç fè hæc omhia dieatf buntur.ûàeinie, fuicinfuis.in fe, flue in di<ftis,fiue in falohn.
ii. vcfoKannes , HÏc eftdifcfpulus ille qui teftimoniuni perbi- 6lis:infuis, fiuefintprofperai fiue aduerfa. in hoc eft Dei
bet de bis, & fcrïpfit,bac. quia .latent hpmines familiarius i pioufdentia mirabilis, quia etiam malis fuorum vtitur ad
defê.& ad fê loqui.Pocéft & fie intelligi,vt ad tria tempo- bonum* • f - '
J: ■’ I ra referatpr: ante legem, fub lege, fub gratia, vt ita dica- Quofdamenim permittit cadere, vt fortiores furgant,
Cent. 4. ? mt,E>eatus vir qüinôn abiit in conjdio impiorum, fcilicet qui vtPetrum in negatione, &Thomam in dubitatione. vel *
ante Iegem à Deo creatore fuonon-recéffit ,'feruièndo eriam ad fuam & âliotum v tili tate m, vt Petrus, qui in, fuo.
potius creafori quarq creaturæ, vt Abel &: alii ante ley] 'cafu didicit', quanta manfuetudinefubditoru vita fit corgem
Impios ypcat,ido.Iolatras:cpnfiliuth eorum,creà- rigenda. No»fie impii, fcilicet vt ilia omnia cooperentur in
totem concemnete , 8c creaturas colère. Et ille beatüs. bonum cum etiam ilia quæ eis videntur bona, coope/anquii.
nviapeccatorum nonftétit, ' tur in malum, vt illud, ProjpentasftultorumperdetHlos. Im-
, ; Peccatpres-vpcat, transgreflbreslegis, Judæos fcilicet pids vocat,deum ignorantes, vt Iudæi, gentiles & hæreti- fro. x. I
fub lege. Viaqjt.eorum, carnalem,;intelfigëntiam.id ëft, ci,qui erunt çompatabiles pulueri non lblidato ab irabrey
quem
In Pfatmos Endtrqtiones.
Stptuagm
tale^untj
W Â +■
quemrentusprohibet* facie,idc&, defuper faciem tefra:
quia carentes' humore verbi D ei, propter impietatem
fuamàvento» id eft, à diabolo vel prima fùggeftiqne,re-
pellentur à cognitione Dei, qui eft terra viuentium, id
eftàfacic. Facies, pro cognitione accjpicür, qüiafècun-
dum faciem de qualibet re cognitionem habere fcfie-
mus. idea non. refurgunt impij, id eft, idololatræ, iniudicio,
id eft, vt iudicent vel iudicentur, quiaiam damnaci funt.
Refurgentium alii refurgunt ad iudicium, alii non ad
indicium refurgunt. Qui refurgunt ad iudicium, aut iu-
dicabunturad falutem, iam purgati in purgatoriis : aut
addamnationem, vt illi quorum perditio non eftinhac
vita manifefta. Refurgentium non in iudicium , alii
noniudiçabuntur.quiaiudiçabuntalios, y t fitn&i Apo-
ftoli Sc alii perfedti in Ecclefia, alii nob iudicabuntur1
quiaiam euidenter damnati finit, non folum apud Deum
fedapùd Ecclefiam, vt gentiles , Iudæi & hæretici, &
illi qui in criminalibus peccatis præfentem vitam fine
confeflione & digna pcenitcntia finiu3St, licet ighore-
tur ab Ecclefia, nequepeccatores fcilicet refurgunt præua-
ricatotes legis Iudæi & falfi Chriftiani, ad nocvt finti»
confilio iuftorum, quia hie nplfierunt efle in corifilio iu-
ftorum.
Hoc ideo diçit, ne de fàcrâmentis præfîimeren’t , fei-
licetvt iudicent vel iudicenturin bonum, ficut neeim-
pii. nam folipii refurgent in iudicio, vel vt iudicent, v.el
vtiudicemur in bonum, & hoc ideo, qhia nouât Dominus
viam iuftorum, id eft , probauit& dilexit viam,ideftj
vitam bonam. Impii & peccatores ideo non refurgent éo
modo, qupniam iter impiorum, id eft, vita quam ipfimet
fibi elegerunt, peribit a dignatione Dei. Aliter, Impii
tanquampuluis diffipabuntur, quia circumferentur idololatræ
prr.ni vento dodlrinæ, vel afflatu fuperbiæ , vt
ille qui dixit, Pondm federn meant adaquilonem, &ßmilis
eroaltißimo.A fadç-terræ, à vifione Dei, qui eft terra vi-
uentium.vt illud, tollaturimpius nevideatftcjem Den Ideo
fiet, qufaimpii, id eft, idololatræ non refurgunt à cafu
primi parentis & proprio* in iudicio, fcilicet vt.inhac vita
iufto iudicipperpendant , quam iuftum fit vt minor
fèjûiat; maiori, tennis domino, créâtura creator!, &ab
eorècedére fine quo efïè non poteft, & creaturamve-
nerari. ' ,
Neque peccatores, id eft, tranfgreflore's legis, re-
furgeiit in confilio iuftörüm. Gonfilium iuftorum eft,
Vtquæ Dei funt, quærant, non quæ fiia : vt non fibi, fed
Deo placeant., 8c propterea iter impiorum peribit,ia eft,
vita.Sc labor epriim fine mercede e rit.Qui emtn non ha-
buitpartem in refitpreilidipe prima, non halèb'itfiahem'm re-
fowtttionefepunda. Quodjtpr irppioruni peribit, often-
dit*contrario: qudniam nouit dominushonfolumco-
gniripqe,, fed'etiam dignatione viam iuftörüm, fitam
&a«ftum;, $ ,
\ IPfàîmùs Dauid. IÎ.
Var« fremuerunt genres, &poptiIt meditati funt
indnta ? Aftiterüntreges terrai Sc principes convener
untin vnum adder fus dominum, ôc adtier-
ftts Chriftum eius\ Dir timpani us Vincula eorum,
& proij damns d nobis iugum ip for um. Qui bâtât
dicunt elle. - Hieronymns hanc rationem dat qnod fit
vnus ; quia à beatitudine incipit, & in beatitndiiie defi-
nit,&beatus Paulusvnumoftenditin Aiftibus Àpofto-
lornm. Qui autem diuerfiim Pfàlnium habeht, àfupe-
riori modo intitulant, Pfitlmus Dàuid. Pfalmus;, id eft, o-
perario.
Hac ratione per Pfalmum accipitur operated : qùia
Pfalterium, vt foniim reddat, manu tangicur. Per ma-
num , accipimus operatioriem. Dàuid interpretatur,
manu forcis vel vifù defiderabifis j in quo fignificatûr
Chriftus , qui eft manu fortis , qüia vicit diabolura &
fpoliaeius diftribuit. Qyfdam enm dédit Àpofiolos, quof
dam Prophetas, altos doftorest Vifii defidèrabilis eft .-quia
nonfolum homines , fed & angeli defiderant eum vidè-
1 re. Ipfè etiim eft cibus angelorqçn & hominum , vt
enim panem angelorum mandùcârerhpnTb , réx ànge-
lorum fiuftus eft hornp. ..jDicamüS'ergo ira : Operàtio
quæ in hoc Pfàlmointelligitur,eftÇhrifti, & hæceftin-
tentio , oftendere vt quicùnque velint regnare turn
Çhri^o.èius perfècHciônes non reculent: quia fi com-
pàtimur, & conregnabimus. Siuevnus Pfàlmus fitcum
fuperiori, fiuôrabeo diperfus, in voce Chrifti legitur,
& contiriuatur cum fuperiori ,ita;Êgo in hunemundum
veni peccatores faluosTàcére,ncc malum feci,necmalum
docui, & ideo, Quare fremuerunt gentes ï id eft,
ad quam vcilitatem.fuam ? ce,rte nuïlam , imo àd fuam
damnationem, 8c ad meam gloriam. Gentes, id eft, gentiles
, Pilatus & HerodeS, fremuerunt, id eft, fine ratione
vt leones in me fremitum dederunt. Per gentes ac- :
cipienturpagani,quigenitifunt,nonregenerati. [Efpo-
puli , sid eft, Iudæi, quare meditatifunt inaniaij id eft,
inefficacia, à veritate vacua. Çollegerunt enirn Çonci-
lium, dicences : Sidimittimus eumfie, omnes credent in eum.
Ab tllo ergo die cogitauerunt interficere eum. inania hrec fu-
erunc, quia illajnors Chrifti exaltario fuit. Et iam to -,
tusmundus pofteum abiit. [Aftterunt reges terra.] Duo-
^usmodis pPteftlegiiftud. Quafidicat, nonfolum gentes,
fcilicet minores milites Rorîianj, fèd etiam reges ma- j
iores aftiterunt illis , id eft, adiuuerunt illas aduerfum :
mei ; Reges terræ,, id eft, térreni, terrena amantes, &cæ- j
leftiâ çpneemnentes. Et non foium populi Iudæorum».
id eft, minores, fed & principes fèculi, Annas & Cai-
phas. Etilli&ifticonuenerumsnvnum, fcilicetçonfilium,
fcilicet aduerfw dominum ilium, -qui eft dominus domj^
norum,,id eft, aduedus pattem. IHeo aducrfùspatrem,
qifia & aduerfus cbriftum dus, id eft, voluntatem eius, quia
verburnpatris eft exus y olimtas. Aliter , aftiterUnr reges
“'itx. •
Non fôlumflem ueru n t voce, fèd afijrerunt,id eft,apr
propiaueruntoperatione. Illeappropinquatad nocenefc,
qui laboratvtperficiaç, & populi Iudæ.orum. non,(pluirv
meditàti funt mania, fed etiàm primes in. vnâ fèntentiam
conuenerunt aduerfüs dominum eorum autorem, &
aduerfîis Chriftiim eiüs ,rnediatorem Dei & hominum,
dicentes : [Dirumpainusyiritulaeorum,id eft,. Chrjfti&
Chriftianorum. Vincula, id eft, ratiohes & do&rinas,
quibus nos attrahèré volünt fub iugum fidei. [Et proij-
ciamus à nobis iugüm ipforumf id eft, hdem, vel iugum, id
eft, legem, quanos'coercèfe volünt àiitçunda cpnfuetu-
dine;, Non moechaberis, N!on furtum faciès. Per vincula »
blandam dodrinam qua ad fiJem alliciunt incelligé.
Per iugum, duram legem quæ poft fidera Chriftianis
imponitur. Ipfi cogitauerunt vincula Chrifti difiiim-^
pere, 8c iugum eiüsàfè proiieere , fed fruftra, qüia illë:
[qui habitat in ccèlis, ] id eft, in prædica tori bus fuis, feift* i
cet fpirituS fan dus, [irridebit eos.~\ C ali dicunturfandi;
prædicatoies, quia compluunt verbis, corufcant mira-;
culis, intonant minis. Irridebit êos.. Diuina feriptuta
in aelis, irridebit eos : & dominus fubßtnnabit eos. Tune lo-
queturad eos in ira fua, & in furore fuo conturbabit eos.. Ego
autem conflitutus fumrex ab eofuper Sion montent fanätim
'VKipradicans praceptupi eins. Dominrn dixit ad me,filins meus
cstUi ego bodie genui te. Poßula à me, Sc dabo tibi gentes ba-
tedàtatemtuam, & poffeßionem tuant terminas terra. Reges eos
tn virgaferrea, & tanquam vas figuli confringes eos. t t nunc
ng*t iqtèlligite, erudimini qui iudicatis terrant. $erÜitedo- _ ........... _I____ __
mino in timere, & exultateei cum tremye. Apprehenditedt- fiepe Deo attribüit, quod inaliis opëratut. Sic, irride-
fiiphnamne quando irafeatur dominas , & pereatis de viaiu- biteos,ideft,oftehdet dignos rifu jçum non potërürit
fi*‘ Cum exarferitinbreui ira dus,beats omnes qui confidunt l effîcerê qüôd vplüerunt, vt illiid , omnes incipient tllu-
io eo. \dere«l,dicetites: Hic homo coepit adificare, & non potùitcon-
/ . ifummdre. Et flou folum irridebit, fèd & qùod gtäuius
Vare fremuerunt gentes? | Quidam a Beatus vir, v£ tk,fiibfànnabit. qpm non fblum oftendet praùæ volun-
J ^ q u e .BMfi omîtes qui confidunt in eo, vnuro Pfalmnm " taris 'inefficaces , fed ètiàm poft fè abire faciet : vt qui