Htncmari Rhemenjis Archjepijcopi
cuius opinonis ad teftimonium admitreudi func,pluritn*
leges oftendunt, quae penenulli haben tur incognitæ ,quæ
etiam &c illud fanciunt, Vtvilfttmis teftibus, etiam fine cofpo-
ralidifetftione, credinon debeat. Ei item in libra VLtitiilo
XXIX. intec alia ^cxcipimT^Vt/ententiafifinefcripto difta
ftient,nee nomen/entente habite mereatür. Quod légale de-
cretü>& in paflione Domini, fuper cuius caput poluerunt
cauiàm ipfius.fcriptarn>&in Martyrum paffionibus,quando
iudicati funt, obferuatum multotiënslegimus. Et legä-
tos Apoftolic* fedis. audoritate Leonis Pap*,Diolcorum
in Calcedonenfi Concilio,&Eoelicem Acacium.&Siluc-
rium Papam,Vigilium,&c*ter©s Roman* lèdis Pontifices
per lcripturamplures, qui refipifeere noluerunt, legi-
muscondemnafle.
Vide fcater, fi has fieras leges fuiftifecutus, quando
presbyteros, & diaconos parrochiætu* ab officio Eccle-
liaftico generaliter excommunicafti,cüm cectiffimum arque
nociffimum, & nobis, & omnibus inhac.Remen-
:U feparatur.vtfuum habeatPnmatem, quern,confentientibus
fi Prouincia habeatur quod neç acçulàci, nec confeffi, ne-
que conuidi de aliquocrimine fuerint. Quia vero cer-
tum eil te non fecunduna has regula$ iudicafle, nec ex
conienfti partium eleÄus in hac mdicatione iudex fuifti,
àte iudice Ecclefiaftico ad me piaibris audoritatis iudi-
cem Ecclefiafticipi iüdicati ( ficut 8c fecerunt) debuerant
prouocare, & tuainiufta fententia à me eft compétenter
foluta. Placuit ( inquit Carthaginenfe Concilium ) Vtd
quibufeunque iudicibus Eccleßajticis ad alios iudices Ecclefiaftico;,
vbi eft maior auftori fas, fuerit prouo. a tum, non. eis obfit, quorum
fueritfolutafententia, fi commet non potuerint, vel inimicoAnimo
iudicaffe, vel aliqua cupiditate, aut gratiadeprauati, &reli-
qua* K» i-
Qu* fententia vtrum te, am non, tangat, ratio ipfiude-
monftrat. N une videamus quid làcri Canones dicant de
his,qui à fii^ulis Epilcopis Prouincialibus pro incogni-
cis caufis Primati Prouin ci*, & cæteris Epilcopis exeom-
municantur, De bis (inquiuntNicæni Canones ) qui com-
muntone priuantur,feit ex clero ,feu ex laico or dine ab Epifcopis
per vnamquamque Prouinciam,fententia regular is obtineat,vt
hi,quiabijeiuntur,abvlj; nonrecipiantur, requiraturautem ne-
pufillanimitate, aut contenttone,vel alio quolibet Epifeopi vitio
videaturà congregationefeclufus. Vt hoc ergo decentius inquir
ratur, beneplacuit annis fingulis per vnamquamque Proujflciam
bis in anno Concilia celebrari, vt communiter omnibus fimulEpi-
fiopis congregates Prouincia, difeutiantur huiufmodi quaftiones :
Et fie qui fuo peccauerunteuidenter Epifcopo , excommunieati
rationabiliterab omnibusaftimentur,vJquequo vel incommuni,
omnibus Primatibus Prouinciatum Aphricanarum*
vel otmflbus Epifcopis , propter longinquintem-habere
permiffa eft, quapropterin vnaquaque prouincia,-qua Prima-
temhabet, omnes,qui negociavidenturhabere,feeundum An-
tiochenos Canones, ad metropolim debent concurreré: Qtiia
VtAphricanum Conciliumad C«leftinum Papam leribit,
DecretaNicana,fiue infenoris gradus clericos, fiue Epifcopos ipr
fosfuis metropolitanis apertifitnte commiferunt , prudentifiime
enim iufiiftimeq.viderunt quacunque negotiant fuis locis, vbior-
tafunt fimenda,nec vnicuique Prouincia gratiam Sanfti Spiritus
def uturam,qua aqiitas dchrifti Sacerdotibus&prudentervi-
deatur,&confiatifitmeteneatur, maxime quiavnicuique concef-
fum eli.fi iudicio offenfus fuerit cognitorum, ad Concilium fita
Prouincia, vel $iam vniuerfide prouocare. Quod & Innocen-
tius id Yi<ftoricium exNieaenis decreuit Canonibus; & ex
eis BonifaciuS'ad Hilarium Narbonenfem Epifcopum di-
cit; Aduertat (inquiens) chqpitas tuaadeo nos Canonumprace-
ptaferuare>vt it a confiitutio quoq3 no fir a diffiniat, quaténus metropolitan
fuivnaquaqueprouinciain omnibus rebus ordinatio-
nem femperexpeftet. Et ftmiliterCadeftinus, & alijfedis'
Romans Pontificés decreuerunt: Sardicenlès quoque
Canones propter prsfatam longinquitatem Primatuum-
ad finitimos Epilcopos, veluti & Aphrics prouincis Canones,
prouoèare permiferunt, ficut & in eifdem Sardi-
eehlibus Canonibus demonftratur, memoranteOlio im-
portunitates Aphritanoium Epilcoporum, quos dicit fe
cognonifte lanöalfimi fratris & Coepilcopi lui Gratilalu-
taria conlilia lp,ernere,afquecontemnere: vnde in prsfa-
to Sardicenli Conciléo feriptum eft: ofius Epificopus dixit
_ Quod meadhuc mouet reticere non debeo; fi Epifcopus quis forte
iraeundus,quod effe non debet,cito & aftere commouetur aduerfus
presbjterwn,fiuediaconum fitum, & exterminate eum deEcclefia
- voluctityprouidendum eslne innocensdamnetur,autperdat com-
munionem,&ideo babe at pot ej!at cm is qui abieftus eft, Vt Epifeo~
pos bnitimos interpellet, &, caufit eitts audiatur, ac diltgentius tra-
ftetur,quianonoportet einegari audientiamroganti. Et illeEpi-
feopus, qutiufk aut ihtufie eum abiecit,patienteraccipiat,vtne-
gotium difcutiatur,vtvel probetur fententia eitts aplurimis, vel
emendetur. Tarnen priufquam omnia dihgenter &fideliter
examinentur, eum, qüi fuerat a ccmmunionefeparatus, ante to-
gnitionem nullus debet prafumere , vt eum wmmunioni foctet.
Attendendumquippe nobis eft quod dilcretilfime lacri
Canones.dicunt,vteum, qui fuerat a commpnione lepa-
ratus,ante co gnitionem nullus debetprsfumere vt eum
communioni iociet. Quia ficut landus Leo ad Rufti-
cumNacbbnenfem Epifcopum feribit: In his quaveldu-
bia fuerint aut obfcura,idnouerimus fequendtim, quod nec pra■
vel Epifcopoplaceat humaniorem pro talibusfem\fententianffiit
AntiochenumCócilium, Si quis a proprio Epifcopo commu- _ „
- ione priuatus eft, non ante fitfeipiaturabalijs, quam fuo recon- I ceptisEuangelfciseontrarium, nec deeretis fanftorum inuenutur
cilietur Epifcqo, autcerteadSynodum, quacongregatur, occur- 1 aduerfum. Etitem : Quia Saceriotum Domini matura vorens,
pro f i fatisfaciat, & perfuadens Concilto fentenitam fufd- himus effe indicia, nihilpoffumus in rebus incognitisin cuiufquatn
piatalteram. Hac autem diffnitio maneat circa laicos, & pref | partis praiudictum diffinire, priufquam vniuerfa qua gefia funt
by ter os, & diaconos, omnefque, qui fub regulaeffe monfirantur. veraciter andiamus. Et item alibi egregie dicitur: No« effe iu-
Et Canfchagirienle Concilium quod in Gapitulo XX.,di-
Xerat: Vt fiatuto numeto vicini Epifeopi cumproprio Epifcopo
presbyterorum &-diaconorum cäufds terminarent, reliquorum
clericorurn querelas folus Epifcopus cogrtofieret &finiret. Cap.i-
tuloXX VIII* dicit: Vt freshy ten, diaconi,vel catejri infe-
i r iores der id, in ca fin, quashabuermt,fideiudicijsEpifcoporum
fiiorum quefii fuerint, viciniEpifcopi eos cum cmifenfu fill Ejff&o-
piaudiant, & inter eos diffiniant adbibifl ab eis Eptfcopi.JjjjQuod
Ji&abeis prouocandum putauerintnon prouocent ad njinjma-
riha indicia, fedadrPrimates fiiarurn Prouinciatum,$ut & de
Epifcopisfape conftitutum eft. Ad trdnfmarina autem qui puta-
uerint appellandum, anullo intra Ap hr team in communtonemfuf-
cipiantur.
Et Aph ricanum Concilium Capitulo X C 11, hsec ea-
dem diffiniuit, qui Canones propter longinquitatem Pri-
matuumad finitimos Epifcopos, pr§sbyteros, vel diaconos,
ac reliquos clericos prscipiut prouocare, ficut ijdem
Canones aperte dem<5ftrant in capitulo de vifitandis tempore
Concilij Prouihcijs, led & in eo ybi Carthaginenl^
Concilium dic^t: Vt vnaquaque Prouincia prater longinquita-
tem Primatemhabeatproprium: Vnde & Mauritania Sitifen-
fis poftulauitPrimatem Prouincis N umidis,ex cuius ccei
fium mediatorem, qui in intertis fit vnam partem audit, vt alteri
partinihilrtferuet. Et lan&us Gregorius:Ira {'inquit) Sacer
dot is neqmquadebet effe praceps & perturbata, fed magis ex con-
filijgrauitahmitiganda. Et item:Adprof 'erendam (inquit)fen-
tentid nuquam pracipites effe debemus, nec tempre indifeuffa iudi-
care, ne quahbet mala audita nos meueant, ne pafiim difta fine
probattonecredamus: Quod profeftoperpetrate pertimefeimus,
fit au ft or is noftri fubtilmfafta penfemus; ipfe quippe vt nos a pra-
cipiti fintetu pro lat tone compifieret, turn omnia nuda & aperta
fintoculu eius,mala tarnen Sodomanolwt audit aiudicare,jut ait,
Defccndam, &vidcbo vtrum clamor em, qui venit ad me,opere
comp letterint, an noneft^tavt fciam^Omnipotens itaq3 Dominus,
& omniafetens,cur anteprobationem quafidubttat, nifivtgraui-
tatis nobis exempt urn prop on at,ne mala hominum ante prefuma-
nrn credere quam probare ? De manifeftis autem & plurimis
cogqitis m.oxibidcm lublequitur : Ecce per Angelos adco-
gnofenda maladfcendit, moxque facinorofos percutit atque ille
patiens,ille mitis, iUedequoferiptu eft', Tu autem, Dom ine, cum
tranquillitate iudicas,tlle de quo rurfiim feriptum eft; Dominus
pattens eft redditor, int onto crimine inuolutos imeniens,
quafi pat i etiam prat er mi fit, & diemextremi tudicq txpeftare ad
vindiftam noltiit, Sedeos igne iudicij, ante iudtcq'dienrprauenit.
Ecce malUni, & quafi cum difficult ate credidit cum audiuit, & tarnenfine
tar dit ate percufitt cum vera cognofcendo repent, vt no-
bis videlicet dar i t exemplum, quod maiora crimina & tarde cre-
dendafuntcumaudiuniur,& ci tins puniendd clan veraciter agno •
fcuntur.Et qui dpâtre accepit omne indicium & inJpiritalt, dr in
Jkcillari fuarépublica,pro fe adiuduandum miniflros fuosconfii-
tutt,ficut feriptura dicit, eifque fibi in iudicio etiam minifir are
I pracepit, dicens ; Si quis mihi minifirat, me fequatur, id éft, me
imftdtur ‘.in qua minifirat m e idem, qui eft via, veritas, & vita,
vïtam tudteandi hoc modo iudicibus facra left tone, qui fuerint So -
domorüm accnfdtores | opndit ; clamor (iriquit f Sodomo-
fum venit dd me, id éft, nohfohm magàa ,fed & manifefia per-
feuerantïapécfataeorum aditidicandum prouocantme. Qui fiic-
rintteftesaccuiatioiiiseorumfubfequiturdÿehs': Defies
dam & vtdebo vtrum clamorem, quivenitadme, operecompleue-
rifft,annon,vt fcam. Dominus itaque omnia Iciens (vtex
verbis fanâi'Gréààrij præmifim^ & äli j Cathöliei doâo-
resexponuÄtjiitmcan'dinöbisftodum proponir, vt qoæ
non lunt mamfefta non iudieemus, & quae manifefta funt
fine tarditatc,& hæfiràtionealiqua iudieemus j ficut fupra
ex verbis beati Ambrofij Apoftoli lententianaexponcntis
oftenlum eft ; Cognito (ihquit) opere, pellendum peccantem
fuijfe de ccetufraternitatis, dicit Apofiolus.Omnes enim crimen eius
fciebdnt .in qua re necfe tefiibus opus er at, neefeiergiuerfatione aliqua
poicr at tègi crimen.
Quibasfententijs landarum fcripturarum, & lacro-
runi Canorium', atque decretortim fedis Rdman* Ponti-
ficum fultus atque ftifFultus j'&, fiicut adhiic in procelTu
oftend^tn, Metropolitana au&öiitate, eiécrabiléfn arque
exitiabilem, non excommunfcatiorÆni, fed maledidtio-
riém cuatn in eösiaculatam, qui non accufati, née confef-
fi, necconüiéli , hec etiam à tè fuêrè feeundum Domini
iuffiohem commotiiti, de de his, pro qùibus éos exconii-
mflnicauerds, ficut non fblum mihi, led & pene Omni-
busihRenienfi Prouinciaerat notuni, innoxij,& tànti fimùl
à làcrô officio, &làcrâcommünione, atqüe à foci»- i
täte Ecclefi*Catholic*, folo tuofurore, & çaulâ tu* in- '
iuri* ad multörum exitium fuêre depülfi, irr^m & nullius
momenti dfe decreiii, prælèrtim cum facræ regul*
riulli in mortisvrgente pcÄCnlo eboftituto baptifma de-
negari , nulii pofeenti vltimam poenitentiam , 8c viatici
'ni.i.WrKrnmm„âi, F------ • • ’ ».- PuJ™nm™e,aut contention,aut alio S S i M S g i l I Hanifèqûuaolmibe et Eftp eifneoimpi lf.oppuuilttuurr** thïuummUknniittaatteenmi aabbrroogeaarrii pDeerrmmitirttaanntt ., && min tmuaa r,nAn-tnm «te...-. . . .
parrochia netnp in neceffitate mortis ab eis, quorum in-
tereft, baptizad, nemo corhmunionis gratia reconciliari,
nemo lepeliri cum débita coinmendatione poterat, 'fi
miniftriÈcclèfi* luis* forent priuati minifteriorum offices
Et tua ligamenta rion fuerunt fan6t* Ecclefi* alii-
gationes, led tu* maledidtipnes : vnde beatus Gregorius
refpondens Petro imei<<bg$mi,Nunquidnam valde eftgraue
credimusyfiftrtaffe cuilibetexagiratiîracundin maledicamusi In
libro dialogorum dicit : Penfit ( inquiens) quam grauis eft
culpaj qua fiparat a regno vita,cum Paulus dim -, nequa maledici
regnum Deipoftidebunt. Et interroganrieidemPetro; Quid
fi homo nonfortafie exmalitia, fed ex lingua incuria, malediftio-
nismproximum iaculaturv- rbum ? Refpondir, Siapuddtftri-
ftum (^nquiebs) tadisemi Petre, ociofus fermo reprebenditur,
quando magis noxius ? Pehfa ergo quantum fit damnabilts, qui a
malitta non vacat, fi dr ille fermo peenalis eft, qui dbonttate vti-
titatis vacdt'iEt in libro moralium,5«e«d«;»eft (inquit^aïd
feriptura facra duobusmodismalediftum mentorat, aliud videlicet
quod approbat,aliud quod damnat. Aliter enimmàlediftupro-
ferturiudicioiuftitid, aliterItuorevindifta. Contramalediftum
qutppe liuore iuftitia dcpromptümfyoïe Paulipradicantis admo-
nemur, qui dtt, Benedicite & nolire maledicere: & rurfum dicit,
Neque maledici regnum Deipoftidebunt. Nam&fanMviri cum
malediftomsfenteniidproferunt,non ad hanc ex voto vltionis,fed
ex iuftitia examine erumpuntiintus enim fubtile Dei iudicum ajpi-
ciuntjdr mala for as exurg'entia quia maledàfto debeantferiri,co -
gnofcunti&eo ihmalediftonon peccant, quo ab interno iudicio
nondifeordant. *
ahquo Epifcoporegulanrerreciphmultq magis autemab
■ eo. qtii tibipraèeftiniiuunçeos dçjîereabfblui. Scriptum
eft enim in Carthaginènfi Concilio, Auguftmm Vfifiapm le-
gatus Prouincia N urn idia dixir, Hocftatueredignamini,vtfi qui
forte merit ofacinorurnfu or um ab Ecclefia pul ft funt, & fiueab
uliquo Epifopo,velpresbytero fuerint in communione fufeepti, et-
iain ipfe cum eu pari crimine teneatur obnoxius -, refugien-
tes fui Epifeopi reguläre indicium. Et itèm : Qui excommunientus
fueritpro fuo negle ftu, feue Epifcopus., fine quilibet clericus,
& tempore excommnicationis fuo. ante audiemiam comunionem
prafumpferit, ipfe in fe damnationis iudicetur protuliffe fern enttarn.
Sentilhe quid audis ? Incelligis ne qu* legis? Hi enim
facri Canones eos alijs recipi proliibent, qui merïto façi-
norum luoruni ab Ecclefia pulfi iimt, &qui refogiuntliii
Epilcopi regularè iudicium. E t qui pro lïio negleâu exçô-
mucati lunt,& ante audièntiàm tèmpore excommunica-
tionis communionem prælùmunt. Laudunenfos au-
temclericineçpro fiionegieâu excpmmunie^ti à te fue-
runt, nec reguläre iudicium rëfugerunt, nec ante audi-
enriam & cognition em, communionem contra régulas
præfomplèrunt. Regula quippe, vndc, & qualiter,qui-
que excommqniçâri debeanr nobis eft manifeliè deprom-
pea, dicente Domino : s i peccauerit in tefratertuus , 8c reli-
qua, vfque dum dicitur , f it tib\ ficutethtikus &pjiblicanus :
Amen dico vobis quacunque alligaueritisfuper ter ram, erunt li-
gata ér in cala, Ét hac régula, atque hoc regulari iudi- i
ci, canonicoque ordxne in ab Ecclefi* communique me- !
dicihaliter, vlquedum coriuertantur, &ad poenitentiam
'redeant, lèparàtds, conftac,rataà Dêo proîata lèntentia:
Quacunqué alligaueritis fuper tenam , erunt ligata & in ca- ^
lo. Et làcri Canones raliter d proprijs Epilcopis abie-
dtos vel excommunicatos, vel fi dubiumjfuerit vtrum ta-
liter liée ne, abiedti vel.excommunicâti tuerint, intérim
non recipi ab alijs pr*cipiunt, fi ante per finitimos Epifcopos,
Vél per eledos aut députâtes indicés caul*eorum
finiri nequiuerinr, donee in ProUinÇialiSynodo, quo Me-
tropolitanùi andftes. probaiierit j difoutiantur fôc regula-
riter 'fentèntiam comniuniter inuemam abiedi lufci-
piant, ficut Nicæni Canones aperte demonftrant,. dicen-
tes : Hi, quiabijeiuntur, ab alijs non recipfadtur. Requiratur autem,
ne pufillani)>iitate,aut contentione,aut alio quolibet Epifeopi
Can. 9.
Matth. L
Çan.i-j.
- \ --- <& 6——" - J mutmuiuui uitumi
quoniam dubia, vél öblcura iubentur requiri, non certa
vel manifefta. Ét Antiochenum Concilium: Commünione
(inqüit) priuatus dproprio Epifcopo,non anpe recipiaturabalijs,
donfjf proprio reconcilietur Epifcopo, aut occurrens ad Synodunr,
quacongregatur,pro fe fatisfaciat, & perfuadem Conciliofen-
üntidmfuficipiat a'teram. Et Sardicenlès Canones: lHe \\r&
quiunt) Epifcopus, quiiufie aut iniufie eum qbiecit, paiienter
accipiat, vt negotium difetitiatur, vt vel proÈtur fenten-
tiaeius d plurimis, velemendetur : foilicet vt difouflïone fa-
dadeantedubijs 8c pblcuris, lèntentia ratibnabilitqr di-
daprobetur, vel inrationabiliter prolataemendetur. Er
hocde'VnOjVel duobus,aut tribus, decem quoqife, vel'
viginti,aüt triginta, & dedubijs vel oblcuris lèruari pa-
tienteralfquomodb poterar. At vbi manifeftiffimè, ficut
omnibus cönftat eflè notiflimuni, fine aliqua ratione, vél
culpa abiedorum, contra omnemaudoritatem, trecenti,
vel quadringenti, fiuequingenti folö tuo furore, & caufi,
tu?*:ain a|j'cd i erantjinquorunjabiedionë,
vtbe^sAuguftinus dicit: non hutusaut illiushominis erat
periculm^ fedpopulorum firages laccbat in perditione, etiam
qui in tua inihrijs non peccauerunt, lèd potius dolue-
runt, pró quibus illi abiedi erant, cui Chriftano ferua-
rivlquead examinationem, ficut.de dubijs & ©bfouris,
& nihil periculi habentibus yideri debuérit, maxime cr-
gahonpeccantesincuis iniurijs,led dolentes:cumpeus
hanc retributiónem modis omnibus tefterur, cum retn-
bitunturmalapro bonis.*Non ergo ante cognitionem, ficut
Sardicenlès Canones iubehc , lèd poft manifeftam co-
gnitioiiem, pr*fatos clericós a te maledidos communioni
rpon .irirprfómni'Fr fnm. olivin
4 . ; . . . . . . gnitionem, præratos clericos a te maledidos communio-
1 u ■vero- à îüdicio îuftiti* in tuis maledidaonibus d if ni regulariter fociaui. Et fi force aliquid ration« vel au-
cordaltuquinon iudicio iuftiti*, fed lmotc vindid*, & .doritatishabenîiqùodfecifti, Vbitantorum Populorumfera-
u a mniriârum tuarum eas prot ulifti, non viderîs quoniâ J ges & périt ula imminèbant, detrabendum foret ( vt idem bea-
ateinregtilariter maledidos làcri Canones non vêtant ab ) tus Auguftinus demonftrat) aliquid feueritati, vt maioribj/s
, , Eiblioth. Vet.Patr-Tom.c). Pars 1. . "" ~~~ ^ . z- “ trrttfo
Pfel.} 4.
tyfi-S».