PfaL jC.
lfatA Ï.
Matth.6.
Lue. il.
; D
3 4 *
qùæetiam ràomius bene geffit, poft viuens opéra ami ttét?.
Atqueineoilloviùificat,quoiplëàpeccati lomnôeuigilàt.
Sic enim dicitun (Eftà vïgtlans, & 'confirma cetera quo moritïi-
raeraht.JTanqüamdicerfcrur: Siëx ea parte quamoïtùus
es,reuiuilci& v cæterà quæ àdhüc vigeririn te,ne mofianmr.
confirmas1. Dicâttirerg6 V£No>»f» babes quodviuas, &mor-
tim 'eh } ficfi dteeretur : Ideo te Viüere paras» quia in qiii-
bufdam Bonis'ôperibiïs ëxerci’tium hàbes. Sed attende,
quia vîueré hôii vales,fi vël Vno crimihe vitam comma-
Êülfcs; Sæpe ehîfti nonnulii elecmolyhis quidem itifirtunt
paiipeirum curam^e£Üht,nudos véftiifiëricis operiuntiloci
ipfi à rapïrià matius non co'ercènr. Quitus bene per quen^
darnfipienleftt diëihîr : Qui'offert facrïficülm de ràpina pauperis
> iikhqumfi quisviftimètfilïùm in confpeftü patrie fui:
'. ‘ Nonnulii aUtëm 6c elëëiholyriâfum largitioni inférai-
une, &à ràpihâjkUpc'rum mahiîs rètrahunt :led àpérpç-
tfcrtionfefornicariohiS vél adultéra* freno continentiæièf
r ipfôs hùh çbnftringünt. Noririulli veto ÔÈeleemofynaram
mfgaliratë vigent, & drâpiftâ patiperum manus ëoercënt,
àtqj a fofniëationis vëlàdulterii perpetratione leipfos cd-
hibëntried irasatq; inuidiæ ftimülis agitati,quùruhdamVi-
tam extingüère qitiëru.nti Sic qttoq'j iti fimilibus, du lé qui-
bufdam bonis opëribùs ❖ iuérë putant »Vnô quolibëtfoci-
nbre thoriüntür. Dé quibus re&e pèr lacoburh dicitur :
Qüicunqueferuauerit iotamlégein, offendat autem invito,fît fins
eft mnittm retis ? Ùïaenïmdixït,nonmmbàberfcdixit&jioA
decides. Quod fi non moecbabèrisïbcctdds atiiêm,fados es ttanfgref-
fofligis: Adquorumvidëlfcet perfbrtam bènighaexhôrta-
tiq dfrigitù^qtiâ dicitur: Efiô vigilant, & tbhfirina cotera qui
mbrituraérant.^ Ac fidicerëtur: Si visvtihîllisquæbenb
geflîfti, Viuas rabfiïië quæ m’aie dpeiarisiper pttinitënriarii
ëuigila: quia fi in ilTis'mottuüs përfnanes,in iftis nullatenu s
viiiés. Hirrc Pialmifta admoncr, diceris'. biclinaàmalo,&
faïVonunï. ifahquàtd dicëtec i Bottom facere rioh pfifeùalesi
niii pnus à n?Jo declinaderis. Hiiïê per Pàiilüm dicitur: I-
uigilatetufti,&nolitepèccare. Hiric Ilàias ëxperfona domini
Idqiiitüridicëns: Laùamini,mühâi èfiotetSëd (juià id agére de^
clinant,re6tédeillorüm periona lübiunglrâr : J" Non enim
inuenio opera tua plana eoràm Dêo irteo. J: Tattquâni aliis
Verbis diceret ' l4 dn èft arbor Virtutiim pomisrepletaj
•quîavno quolibet fteièris contagio piitrefadta dëpereunc.
Quainuis poflun;hæfc &alitetintellïgi. Multi etemin funt
intra finum matris écclëfiæfeonftitnti,quivitamqüideni ab
omnicriraine culkiciiünci arque exertîtid virtütuih apiid
humanam adli,manottem vigent; Sed quia intenad re<5tâ.
'.non prxceaitin çp^taabne, ptauiim éif omn'ëdpUsiÿlod
lèquitur in oftenfione; Per hocergo qiiod exteriusprocé-
dit innubliÇum ,;ÿi^.i .apug hdmines æftirnahtür : led per
hoc quod lateç interins, apiid Deum itiortüi deputantun
C^bnsreâe çoqg'ruirhdc quod vni, irôorritiltisin vnocli-
citur, {mttienhabesquodviUâs, &>nôrtutii «.] Piâaütemad-
monitiofiibinfèrtùr, qua dicitur : f Ejloüigilàni, & confittoa
■f otera quomoritüra étant. ] Aç fi aii.is vërbis dicerètùr : Si vis
‘vt; membra eprporis, id eftiçpmpago vimitumviua^cà-
uc Koftem, ne caput corporis ferial ïubaudis, heittféhtiç-
nem'pperatîonis'élatipvifiet.Hinc dbmihusinEilangenp
admdhët,dicetts : Attenduenetuftitiam vefiramfaciatiscoram
honimbusyVtvideammi abeis. Alwqui mercedem HoÙhâbebitisà■*
puclpatrem vefirn qui in ctxlis$;Sequitiir adhuc 6c dicir. QjWi
eriint 'inuenio opera tua plena coram beomât 1 Velüti fidiSetec;
1 tio iadantiæ illecebris fuérît óbumbrata; cUnëratumquæ
1 fitbfëquitur àâionuiii fnmifna, caligine péruerfiratis tenei
batiiir. Cunôta aùceitt kæc quæ Tub düplici incehedtu dilcùîfimusipôfluntd'éniàinteliigi.
qui fineichàritatë virbites
reliquas habere fçiàâaht.Quibus nimirum congruiriilndi
qUodper Panliim^dicitur iSilmgnü hominum loqudr &ange-
lorurn -, cbarïtatem duiem non bàbeatif ,fattns fum veliitosfonans
auicymbalümtinniens. Etfibabüero propbettam & nouenm mj-
fieriaomiùdy&àmnmfetentiani &hdbuero omnemfidemjta vi
inontei transfer tim ichàritatèm autem non babeaM,?iibilfum,&
fidiftribuero in ctbos pauper uni omnesfacultate> me as y &fitradi-
dero corpus meum ïta vtardeam, cbarïtatem autem nonhdlueroy
nibilmhipr'ôdefi. Nocahdprtivero quod vnigepitus Deifi-
ïiusivhus Iciliçet Dfcuscum pâtre & fpirimfanóoibeuhi fe
haberë dicît,âhte cuius cönQjedtüm pleiad angeli Opera fè
nequàquam inuënire denunciat. Qtiodvtique fieu tante
nbs di'âumeft,fècQndùmhumanicatetnloquituri,quam ex
nobis atdiiè pro nobis|irùmpfitifècundümquain eriamiii
cruce clainabat:Dm meus3Deus meus,vt quid wçrfifiquifiiïSt-
M S ; o . , .
In mente ergo habe qualiter àccèp&îs é “ audieris, &
fe rm y&poemt entiam age.
. Hæc fententia fingulis fuperioris inteiligentiæ congruit
ienfibuss Etillisenim aptaripoteft, quireiiquis virtucum
adtionibus vigentjlèd vno quolibet faeinOrctabeicunt : &
iUis,qùi exercirid virtuhlm ab onirii crîttline vitam eufto-
diuritjfèdpraua intentionc iplàs aiäiönüitt^virtutestöhi
fundunt;Nbrifolum autem,ledéciilis.cônüënit,qüifine*
inatre virtutum quæ eft chantas, etfi operacionu genimina
pariunt,nön tarneneadem vt caftaatq^in æternum Viôtura
educant, fedvtadültërüia gladioæternæ anitttadüerfioms
occide n da præparan t. Dicat u t i taqüe illi,qui in qùibilidam
virtutum ppenbtts viget, lèdvrho quolibet reatu criminis
confoflus tabefeit: [ In mente habe qualiter dcceperis & audie-
rih&ferua,&panitentiamage.Jtànq\iamdicetët\it;M.emé-
toquiâ èfànîfcis prædicâtoribus ita accepifti j ita audiftii
cÿioàquicùnquetotani Idgemfiruamii, offendat autem mvno,
facltuefl omnium retu.Quienim dïxitf non mach abet is: dixit &»
non occtdes.Quôdfinon moecbabeïts.occtdas autem fattns es trän f
grejfor .legis. Q uamöbrern nec vniiis ctiminis impunitas
peccandpromitntüt, ètiamfi rtiiiltonitn adittilfióhcm ca-
liëâs; QUod quia vftjüë mödö non leruaftf, fairem nunc
refipilcèns fèrüare ftude : «5c hoc nob fine lachrymis præte-
ritæ recordationis. Dicätür &illiqüi mUltärUrii virtütum
ccjpiisquâfiviuitjfédprauæ inténtionis iaçülp pëirfcttilus
tabefeit. [ In mente ïrg&hdbf qualiter dccepèns& audieris»&
firudi&poemi’èntidmage.'\ Àe ftdieëretur : Rèëôrdàrefo»
letter 3 quja talem fidei regdläni ab änöelis mittiftrattÖbiis*
hôeçftj à fânOEs pr^dicatodbüs accepifti Ôi audiftii^c
prauaintentiö nbnpraÉcedat vïrtptümopera i ÇvisVtâd
mercedem retributionisipla opera përuenianr. Scriptün»
qüippé iri euangelio àccepifti : Attendue ne iuftitiam Vefiramfaciatis
coram bomïnibùs j vi videamm db eis. Alioqui
mercedem non habebitis aptid patrètn veftrum qui eß in Colts.
Serua ergo qüâliteraccepifti ôé audifti -, & neùum pratuæ
inténtionis à fuccrëlcëme torpotis a£Hohë lattténtórum
fletibus dillie.Dicàtur quoque etiahiilli qui fine charita-
teVirfcuteS cbhgfegat: [ iti mente habe qualiter dcCepéris &au-
Quia câput elan ^ it intentionsf^nequaquam veî plena vel dierïsyérfirud,&panitentidm age. ] y eluti fi dicerètùr : Non
pihguia Vigënf i^înëmbtâ virtutum, fed macilenta ac pene
môrtua tafôféuntr, " 1 *
Hint nirfuS ift éùafi^élip àià|uatQrë dicitur ilucernaçor-
portitui, eft d,cultu itiust Üuodfi oculus tutufimp‘lexfuerit,iotum
corpus tuum lucidum irit. Si autem oculus tüus nequamfuerit, ti*
tué corpus tuum tent^ofunient-.Q^à ënirtt hoc loto per corpus,
nifi mûltaruitt virtutuïn cpnipagb débet intèlligi?
Qüidyérô per ÔcüIüittëbfpbBSi nifi itttentidàëtiôhis? Si
iglttir pcülus'cotpbitls fiittpièi ftierîf, tbtüm corpus luci-
duin érit : quia nimirum fi ihtetttió operantis ab ottthîlau<*
disapbetitüaliéna éi(t|téri^afqUe in fupcrtti amoris culmine
denxàjomnis adtio luccédeus,'fpiëndÔre fànditatis pet-
fundrtur. Si autem nequa^fueritttotuincorpustUumtéf
nebrôfiim érit ï quia Videlicet fi prædiifta agentis intentrâttlëatfn
obliiribricm,quddper doótörem gèhtium4cce-
pifti & audifti,ffllnguis hominum Itiqüar & angelotum,chanta-
tém dUtini rioH habeam,faiïusfùm"vt osfonans aut cpnbalum tim
mens.Et tkzetùiTalihus etiamin fihe dicenûbusyDomini Domine,
nonne in nàmineitioprôpheiauimus, & nfsninc tuo domonia eie-
cimus,& in nomme tuo v'rrtutes multosfectm&sl ab îplb refpon-
deturiAmèn dicovobisnefcio fos qui eftii difeedite à me opérant
iniquitatïi. Propbriitut qüoquc talibus, vt réfipift;ancad la-
mentumpCenitcntiæ,curn extra fundamentum chaçitatis
fupér atenam conftruere vifi fuerint doraum virtutis.S'e-
quiturt:
Si er gó non 'uigilaueris, veniam ad te tanquamfur,
& nonfies quando vernam. «
___ ' .......~ ’
i i
" Quid eft enim vigilare, nifi ( vt ad fingula refponde -
atn) àpe« cati fomiio per poenitentiæ fletum ad iuftitiam
exurgereîQuid eft vigilare, nifi fàgaci dilèretione vni-
cuiqiic ab humanæ laudis appeticu intentionem operatio-
nis lu* euftodire, & nihil rauoris in hac vira quærere, lèd
folo conditoris vel amore vel terrore cundta peragere«’
Quid eft vigilare , nifi negligentiarum torporem excu-
tere,atque aduentum fiiperni i udicis pauida confideratio-
nepræftblariiSeddumalijadviasiuftitiæ àfomno peccati
non euigilant, dumalij ab humanæ laudis appecitu intentionem
j »
w m
P«ri t.
I tc*lJP-
operiS fui non euftodiunt, dum cunftiaduentum
fiiperniiudicis, quiimprouifiisoccurrit, confiderare ne-
gligunt,in die & hora qiia nefciunc,fubito humanis rebus
excedunr. Aptaautem furis comparatio hoc loco introducing
: qui dum improuilus aduenit, dormientes quof-
quçreperiensiugulat, & bonafillorum deprædat. Sicni-
mirum, fie Cæleftis iudex dum infperatus occurrit, im-
pcrnitentës ac négligentes anim|duerfionis fententia
perimit, eorum adta velut fortiflimus prædo dilperdit.
Sed quia nec ingratis beneficium prædicationis fub-
trahit, pie ante prædicit hoc , quod le fa£fcurum^prouife
cognolcit: & quodammodo feientes reddit exeo,quod
eos nefeire perhibet,dum nec diem nec horam illis repro-
mittit. Quid autem minim, fireprobos latet hoc, quod
Dominus ele&is non aperit; Ad e°s denique in euangelio
ait: Sifeiretpaterfamilias qua hora fur venir et, vigilaret v tique,
& non finer et perfodidomumfuam. Quid autem per-hoedi-
&um infinuare vellet, protinus expofuit,dicens: Ideoque &
vos eftoteparati,quia qua nefeitis horoyfilius hominis venturus eft.
In qua videlicet fententia non Iblumextremusilleaduen-
tus domini, quo«nouilfime lêculumperignemiudicabit,
verumetiam quotidianus debet inteHigi,quo nuncimpro-
uifiisanimas rapit : quia nec illos tantum fùturi temporis
pxpeûatione, led quotidiani obitus diëcunôtos lolicitos
*lfe admonetSequitur: %
nam deiperandi font? Abfit. Currant itaque ad Tanguinem
agni, non quo rurfiim aquabaptifinatis in eo intingantttr,
fed quo lachrymarum fontibus peçcatorum maculis abUl-
antur. Non lolum enim hi tantum in fanguine agni bapti-
zantur,quiperaquam regeneracionis cranfeunt : verume-
tiam hi,quilachrymarum fletibus prions vit# maculas de-
tergunt. Sicut enim duo finit marty rij generâ,fic quoque
duo baptifmata. In hoc itaque baptifmate negationis fuæ
maculas Petrus deterfit, in hoc Maria Magdalene multas
fornicationum ford es diluit. De hoc per Zachariam pro-
pheram dicitunl» die ilia etïtfonspatens domus bauidhabitan-
tibuslerufalem , in ablutionem peccatoris & menftruato, Ad
hocergo (vtdi&umeft) baptifinacurrant, &veftimen-
torum maculas diligeiltiftudio abftergant. Et certe in hoc
abluti fuerantjde quibus pér vnum leniorem lohanneS au-
diebacHi funt qui venerunt de tribulatione magna, & lauerunt
fiolasfuas in fanguine agni. Quæ fcilicet magna tribulatio,
non tantum in aperto martyrio, lèd etiam in affliétione
poenitentiæintelligendaproponitur.Hæcenim veftimenta
in alij s immaculataleruantur , in alij s poft maculas can-
didantur, qiiæquealijsdormientibusab occultoaduerû-
rio fürantur : quia & alij poll lauacri vndam nullum ( vt di-
tStum eft ) crimen admittunt, & alij admilïiim poenitentiæ
fletibusabftergunt, & alij fiue fponte feu agente perlècu-
tionis acerbitace, ad incredulitatis errore redeunt. Quam*
obrem admonendi lune, qui munditia vitæ poft baptilmum
Sed babespauca nomina in Sardis,qui non inqyinaue-
runt vefimentafua,& ambulabunt mecum in albis,quia
dignifunt.
Zach. 15»
cant.Quod fi contigerit, exhortandi, vt fine taeditate eaP-
dem maculas lachrymarum vndis diluant. Admonendi et-
iam,vt eandem vitæ munditiam,fiuelachtymas criminum
ignorantem , lèu poft maculas ad priftinum candorcm
redeuntem , ita cùftodiint, quatenus nulla fubripiente
perfecutione, fanditusiflamamittant. Vndefcriptumeft:
Beatus qui vigilat, & eufiodit veftimentafua, ne nuius ambu-
1er.Quod fi euenerit,incitandi, vtarreptis fidç^armis, ab
antiquo aduerfario eandem fordter vindicent. Vndchic
quoque exhorratio fubinfertur,quadicitur:
Aptcalyp.
Apoea. 16.
Ac fialijs verbis diceretur:Q^i pro recipiendjs veftibqS
cum inimico fortiter dimicauerit,dimicans vicerit,ita rur-
lus eifdem indutus Iplendebit, vt illi qui eas aut imma-
culatas feruauerunt,aut poftmaculas abluerunr. Poteft et-
! iamhæcexhortationis fententia&.illisaptari, qui adhuc
diabolicæ dominationis iugo detenti,fidenecdum fuerant
I veftiti. Horrantur autem vtdicant , id eft , vtaedanfin
Chriftum:quiàh<ef eft viéloria quo vïncïtniundum,fides noftra:
quatenus in hac renunciationeantiquihoftis, perlauacrtm rege-
neraiionis, coleftisvita munditiamab b foin quem crediderunt,
pcnip'unt. Sequitur autem adhuc de ep qui vicerit, açdi-
Quid itaque hoc loco in veftimentis non inquinatisac-
cipimus, nifi receptam per baprifmum cæleftis vitæ mun- j
ditiamîHis enim veftimentis primum hominem tutican- !
tiquushoftisexpoliauit, cum fibi hune p^rpeccati côlèn-
fum ftrauk.Vnde & petiz omata ex rolijsnciconfuens,pudenda
contexuit:atque ad notara ignominiæ fuæ,pellibus i
indutusjdeparadilo exiuit. Sed làginatiilliusvitulimada-
tione ad pattern iunior filius poenitens reuerfiis,prima fto-
larurfumindui meruit,exutus proculdubio vetufti hominis
pellibus inablutione original« um criminum.HincPau-
lus admonet,dicens : Exuentes vos veterem hom.nem cum a£li~
bus eius, &inducentesnouum , eumquirenouaturinagnitione
! Dei. Hincxuriusexhortans,dicic;RenouamimJp'trïtumentis
veftrOy ér'tnâuxtenoHum hominem, quifecundumDeumcreaius
cjlyin iujlitia &fanttitate ventatis. Ille autem veftimenta fila
; fordibus non in tingit,qui póft baptilmatis facramentum,
mortale crimen nonadmittit. Sed quia valde rarifunt, qui
à contagione criminis immaculati poft baptilmum mane-
ant.idcirco præmittitur: \_U4bespauca nomina in Sardis, qui
noninquinauerunt veftimentafua.J dequibus adhuc Dominus
fiibdit : [ Et ambulabunt mecum inalbis, quia dignifunt. \
i Quo Domine tecum ambulaturi lunt ? Vnde & quo ibis
i cum eis,nifi de te in te,Wfi per te àd te?Tecum enim quoti-
die ambulant, qui paffionis tuæveftigialèquentes oolèr-
tiant. Tu certe præcedis dan d o exempla,illi lequuUtur imi-
tandoexempla. Hincagilis paffionum tuarum executor
Petrus Apoftolus didv.Chriftus pajfus eft pro vobis, rel'tnquens
vobis exemplum, vtfequamini veftigia eiw .Hinc longe inferius
in hac reuëlâtione didtur.Ef*xmitus quifunt in colo, fequv
relplendent, ne maculas criminis eidem lùperdu-
g u i v keritfic vefiietur veßibus albis.
E t non delebo nomen eius de Ubro vit*.
In qua lèntentiamagna nobis & valde perplexa exori-
tur qu*ftio,quia cum Dominus de vi&ore dicat,non delc-
bo nomen eius de libro vit*: eius proculdubio nomen de
eodeün libro delëndum infinuat, quinon vicerit. Cum
conftet itaque,non alios n « eleótos beat* praedeftinatio-
nisftylo caeli libro teneri aficriptos,quomodo hoe in loco
de yiófcore imponitür,non delebo nomen eiusde libro vine
: tanquam qui non vicerit, nomen eius deeodem libro
deieatur? Et certe nullus inillo libro fefibitur, nifi qui vi-
ófcor futurus pr*fcitur.Et quis illeliber eft,nifi vis qu*dam
diuina,qu*eledorum numerum certum ac definitum ante
fecula pr*deftinauitin gkjriafiiturum ? Si ergo non alios,
nifieleftosidemlibertenet afleriptos,Paulo atteftan-
te q\iiiït,quosprafciuit &prodeftmauit conformesfien imagmi
1 ilüflLUVtfit ipfe pr'mogemtus in multis fratribusiquos autem pra-
iùbaudisjvelquiamundi, vclquiameadignanonc condi- n ^ u a q ll5
gni. Sedquiddeillis dicendumeft, qnipoft lauacci vnjeam,
maculiscriminum vitam coinquinarit ? Nqnquid icnbttut?Etn£«fottedu —--------------------------- •
.lohan.y