B
Ecclcf.i.
c
M m . 7 .
legem tuam. & cuftodiam illamin totocorde into. Cuftodiam 1 r«Kwj,ficenimpromififti, vt per eumlibcrare gtnus hù- j£ .
dico, non tantumfcientia, fed& vita.Htvcfie cuftodiam ; manum.Velveniat fuper me, me dico.agetem fecundum
dtducme,ideft.de virtute in virtutem me duc. me dico* eloquiutmùum. Velfècundumeloquiumtuum,vtinfè- Em.to,
pofitum infemita tnandatorum tuerum, id eft,in arduis præ- mine députer. Et quiaparumeftcorck credere , nifi confefiio
ceptis tuis. iuxta illud, Artta via eji que duett ad vit am. & non • fa t ore, fubiungitur: Et refpemdebo exprobrantibus mihiverbu.
carrier nifidtlatato corde. Deduc me in femita mandato- Quafi dicat. Veniat fuper me mifericordia tua, & ea veni-
tum tuoru.&hocideo,quiaipfavi femitam w/aiji.volunta- J niente, refpondebo verbum fidei exprobrantibus,id eft-,
rie obfèruo, non coadione veltinjore poenæ. Et quia v o-g improperantibus mihi,de fide mea: quia refponfjo noii
luntas bonanon eftex liberoarbitrio, fed ex Dei adiuto- ! ex me procéder, fed ex té. Quia jperaui in firmonibtu raw,
rio, qui datvelle&pro bona voluntareperfieere,rogat i- non in meis: quia fermones meitüi funt, iüxita illud: No«
fte b onæ voluntatis affedionem,fic: inclina cor meum in te- vos eftùquiloqutmini,fedfiirituspatris veftriqui loquitur in «0- Matt. 10.
fiimoniatua: quafi dicat: Quia volui ipfam fèmitatn,tu in- 1 bit. Etquoniam refpondentibus verbum. fidei, multæ pa-
clinacormeum,ideft, perficcvoluntatem in teftimonia I rabanturtribulationesab his, qui veibo fidei répugna-
tua vt gratis te colam videlicet. Hæcenimvbiqueteftàtur bant, rogathaec fidclis anima* qiwtenuîpto imminent!
feriptura, quod colendus Deus fit gratis, non propter tribularionenonceiïètà veritatis prædicadone •Sc dicit»
mercedis aliquod emolumentunx & quoniam auaritia Etneauferas. id eft, neauferri permirtas yllis tribulationibus
de or emeu vyrbum veritatis vfquequaque,plures impedit, ne gratis colant Deum, ideo fubiungitur ideft, vfque ad
&non in auaritiam. Neautem folaauaritiaimpedire vide-
atur vt gratis non colatùr Deus, fubiungir adhuc: Mette
oculosmeos interiores, ne videant vanitatem, id eft, ne in tuo
feruitioapponant fibi aliquod temporale commodum,
fauoremvidelicethominum velfimile quæ omnia vani-
tas funt. VndeSalomon: Confiderxiii omnia quafubcalo,&
cetera. Nota quia auaritia eft pröprie philargyria: amor
v idelicet pecun iæ. Ne autem amor pecuniæ qùem q ut
arguat,audiamus dominum dicentemin euangelio: The
faurizate vobis tbefauros in cale. N e iterum in benefadis fauorem
quæramus,admonct nos leimo dominicus.G*«e
te iuftitiam vefiram facerecoram bomwbus,tie videamin ab eit.
Et ne itérant pro neceflitàte vidus&yeftitu s bene qpc-
rari vellemus inquit Dominus: N oli te folici ti c descentes
: Quid manducabi mus, au t quid bibemu sî feit n 'pater
vefter quid vobis neceflè fit. Hæc omnia çonfideiauit ifte
dice ns: Auerte oculos meos nevideafitvanitatçi^.i«v/«
tua viuifica me. Statueferuo tuo eloquium t uu m. fta t or iu m mi-
hifaeeloquium tuum,neadhoramcredam, fed fern pet
intuoeloquio perfeuerem. & hoc.in timpre tuo filiali,
nonferuili.& amputabo opprobrium meum quad fujpicatus
fum de aliis. Sufpicabar enim dealiis quos videbam bene
opeiari, vthotfacerentpro temporal! commodo, non vt
gratis DeUmcolerent. Ètvtdeincepsillud non fufpicer,
amputa opprobrium meum. Nam temere iudicaré, pec-
catum eft vnde Dominus: Nolite indicate, vtnon iudicemim
Notaquiahæcfufpiciode proximo poteft procedete ex
quolibet,qui iamin Dei feruitio laborabat pro temporal!-
commodo: quia quod quifque in fè fen tit, hoccitius de
alio fùfpicatur. Et ideo cum ifte qui hie loquitur , rogallèt
inclinari cor fuum vt gratis Deum cpleret, rogat ale am-
putari temerariaiudicia, ne froc videlicet iudicet de proximo
,quodpriusfentfrinfeipfo. Dicit, amputa opprobrium
meum quod fiifpicatus firm » qùia indicia tua iu-
cunefa, mea amara. Et eccr qualiter iucunda quia concupiui
mandata tua. & ideo iuaquitate tua viuifica me, id eft, in
chadtatetua:
id, quodipfum verbum poffit diciderehétui'n quaqtie ra-
tione à uie.Qüafi dicatiSi contigerjt vt timorèpcerï* quâ^
doque ta«, earn,non permitras me omninptacere, lèd des
mihi per gratiam tuam refpicere, yt in Petro notatur. Ipfc
inimnegandofuitdereli<ftus.flendorecreatus,trinaconfeffione
T ventât fuper me mifiricordia tua domine, falti-
tare tuum fecundum eloquium tuum. Et rejponde-
S bo exprobrantibus mihï verbum , qu'ta Jperaui in
fermonïbustuis.Etnèauferas deore meo verbum j
ventatis vfquequaque, quia in iudiciis tuis Jttptr-
jperaui. Et eufiodiam legem tuam feniper, in feculum & in fecu-
lum ficulLEt ambulabam inlatitudine, quia mandata tua ex-
quifiuï. Et loqùebar in teftimoniis tuis in conjpefiu regum,&non
confundebar. Et méditabar in mandatis tuis, qua dilexirEt leuauimanusmeasadmandatatuaquadilexii&
exercebor in tufii-
ficationibnstuis.
Vluificame, eWt me viuièce?,veniatfuper me mifericor-
dia tua Domine, i. mifèricors tuus, Chriftus videlicet
perquem multiplicem mifèricordiamexhibuifti. Veniat
fùper me, non vt me conterat, iuxta illud: Super quem ce-
tideritlapis iüe,çontereteum, fèd vt me defendat, quafi. ca-
put meum. Quidipfêvocet mifèricotdiam, fubiungitiSa-
lutare tuum, ideft, falqator tuus veniat fyundum eloquium
coronatus. Ne auferasyft]uequaq«é, quia lit iudiciis
tuisfuper.i. defuper venientibusfperaui, id eft, >pfà. flagella
tua paterna, quæ iufto iudicio tuo mihi funt illara,
tuerunt mihi caufaquate fperarem futuram gloriam. Vei
fîiperf peraui in iudiciis tuis,quia Iperaui'mc plus habituai
mgl o riæ, quam patercr pcenæ.Vnd e i! Kiel,Exifiimoquod
non fint condign a pafiioneslmus temporis adfutwàm gloriamv
Vel fuperfperaui, id eft, fiiperïd qiiod petimps aut intel-
liginms, fperaui me habiturum iuxta illud,Èi^aipotensefi
fuperabundanterfacerequampe;ïmmautintélltgimus. In iudiciis
cuisfuperfperäui.& idcotuftodiamlegeni tuant,-iA eft,
dilcâionem Dei & proximi ftmper,infeculum yfdelicct c^
tnfeculumficuli. quodeft in futuro.quando Deum plenius
amabimus: quia eum quem nunenon videndo-amamus,
(■acie ad fàciem videbimus. plenius étdiligetufproxim us,
quia nullt« etitifùfpiçioni locus, vbi alteralteri non erit
occulcus. Cuftodiamin fiituro legem tuam<ÿ hi cambula-
bam, ideft,ambulabo./» latitüdineid eft in çh^ritate Dei
proximi, quia mandata tua exqutfiuhi.exquirATà.G.c & cç-
ieraquje-fèquuntur, prærerita accipiuntur futura.Velpo-
reftlegi vthabeat v.mquo.d dicit,ambulabàmin latitu-
: dine, vc fie oftendat fidelis anima fè efle exaùditam de fu-
turo, cum oftendic fibi eile exhibita quædam,per quæ poteft
de futuris eflè cei ta. Exh ibitio enim præteritorum.eft
cerdtudo fùturorum . quafi fie dicat:Scio quia ibt cuftodiam
legem tuam,quia inde quafi iam arram recepi.quia iam
nu ne amb ulabam in latitudine, id eft, in dileâione Dei &
proximi. & hoc non ope mea. fèd tua, quia mandata tua
exquifiun Et loqùebar inteftimoniis tuis eùam in çonjpefiure-
gum,& noneonfundebar declinando à mandatis tuis timoré
regum.Er médit abar, ideft freq u e n t i cogi tatione yerfàbar
in mandatis tuis, in præceptis tuis qua, id eft, quia dilexi ea.
-^•in his omnibuslenabomanus meos, ideft, opera m a ad
mandata tua qua* id eft, quia dilexi.Ipfe leuat opera ad man-*;
data Domini, qui cum.bene operacur,no n in fè,fèd in do
miuo gloriatur. deprimic opusbonum, qui beneoperan-
doquærit fauorem honiinum qupd dicit, leuaui manus
meas ad mandata tua quæ dilexi, &exercebor,id eft/perfè-
uerabo in tuftificationibus tuis, Ergo domine quia loquendo
meditando, operand o, àprçceptis tuis non dedinaui hue
velilluc.
Zain,
Emorefio verhitui jeruo tuo, in quo mihi fpemde-
difii.Hac meconfolataefttn humilitatemea, quia
eloquium tuum viuificauitme. Superbi inique a-
gebanl vfquequaque à lege autrn tua non dacli-
naui.Memorfuiiudiciorumtuoruma feculo domine*
&confolatusfum. Defeäiotenuit me, propeccatorthus de-
relinquenttbus Ugem tuam. Cantabilesmibi erantiuftificationes
tua in locoperemnationis mea. Memörfui noâe nominis tui domine,
&cuftodmlegemtuam. Hacfaäaeft mtbi, qutaunification
cs tuas exquifiui.
^morefio verhitui feruo tuo, fcilicet complendi vt in
ta^benediétos Scfiliosptomiflîonis reputer. quia
in quo.^fcd, in verbo.illo mihiJpem dedißi. Quafi dicat:Ali|
fpemfliamponunt inauro veliq fimijibus, ego tantum
iaverbo tu o,& hoc non. infrudbuofe. Nam bac fpes habita
in verbo tuq, cenfolata eft mein humilitate mea .i. in deieâi-
one meavel afllitflrione quampacior in haç.vita. Et ideo
confôlataeft mç fpes tua, quiaeloqpiunt tuum viuificauit me,
quia tu promififti te adiutoretn in. tribulationibus. iuxta
illud, EidelisDeus quinonpatietur vbstentarifupraidquod po-
tqfiU. Hæc ipe.confolataeft in hiimilitate.mea. Etecce vnde
humilicas pr.oceffi.t,quiafuperbiiniqueagebantvfquequa-
^«c.Siipefbi fiint quos non edomuit dam num immorta-
litatis &gloriæ, quam pérdiderunt in primo patente. Hi
inique,agebant, quia quid iniqpius, qua illû odio haberé
quem ftitdiligere? Etvfqiiequaq; .n omnimoda ratione
inique agebaut^quianon tantum non piguic fè impios efi
fè,fedpios ftudebant facereimpios.Ego autem a lege tua
non dedinaui, fed memorfui iudiciorum tuorum x feculo domi-
«mndemniturorum in vafàiræ, & confoiatus fum in vafà
mifericor,dise,quæ attendi magratiàeflè fàlnanda. Etquia
roÇh’otfui mdiciomminyàf3iirx,Defeâiotenuitmeprxpe<;-
catoribus,.derelmqutntibuslegem tuam, id eft,tædebatmeco-
ùcrferiipter peccatores. Et quiaconfolatus futnin diuitiis
vafis mifericordiæ promiffis, cantabiles, ideft ,laudabiles
erant mihi iuftificationestua, id eft, flagella tua iuflificantia.
in loco peregrination^ mea. in hac vita videlicet, vbi quiique
pcregrinaturàdominQ,& vbinoncanrandum eft,fèd ge-
mendum Et quomodo mihi ni ftificacio nés tuæ erant ca-
tabiles? Quia memor fui in nette, ideft, intribulationewö-
minis tui domine, illius videlicetnominis q» eft-Dotpinus,
me v oluntarie faciens fèruum tuum, & euftodiendofigew
•tua>n. Et hæc euftodia legis non ex me procefiit,fedfotto^fi
mihiàtç, quiaiuftificationestuas exquifiui. Velhæc nox faéta
mihi. id eft, ad vtiliratem meam , vt fie iuftificationes tuas
& non meas exquireré. Poteft aliter legi fuperi us quod
dicitur, hæc me confolata.eft i n humilicatemea, vt dica-
nniSîSpes.ilia quam dedifti mihi in verbo tuo, ronfolata
e ft me in hurnanitate mea, id eft,in mortalitatt?mea ,à pti-
n>© parente mifri illata. & ideo confolata eft me quia clo-
quiumtuum viuificabkme.vtfpem vitæ haberem ,pro-
iedusin mortem. Et vnde humilitas proceffit ? Superbi
ideft, iniqui parentes, inique agebant ab obedientia Dei
recedentei.& hoc vfquequaque.i. omnimoda ratione,
quia fè fibi Depsfecerunt. Ego autem recepta fpe verbi
tui, à lege tua non dedinaui, fèd memor fui.judidorum
tuorumd fèculo, id eft, ab exordio mundi prirtiis parenti-
bus exhibitorum.'& defe&io tenuit me .1. tædium me de-
tinuit pro peccatotibu-s derelinquentibus kgem tuam.
Et tarnen cap tabiles mihi erantiuftificationes tu« in loco
peregtinationis meæ. Nam memor foi in noâe nominis
(ïui domine, & cuftodiui legem tuam. Hæc faâa oft mihi,
quiaiuftificadones tuas exquifiui.
Hetfr.
Ortiomed domine, dixi euftodire legcmtuxm.De-
precàtusfum fadem tuam in toto corde meo.mtfe-
rerenieifecunàum eloquium tuum. Cogitaui vins
meas, & conueriipedesmeos iu tefiim^niatua Pa-
r at Usfilm &mnfiifn turbatus,vt cuftodiam mandata
tua. Punespeccator um cinumptexi funt me, & legem Tuam
non fum àbhtus.Mi dia nollefur geh am adconfiteuâufn tibi fuper
iudïçia iùftificattonislua. Par deeps ego fuin omnium timentium
te, & euftodientium mandata tua. Mifericordiatuà domine fie-
naettterràj iuftificatme, tuasdoceme. P Or do mea domine. Quiaiuftificationesexqùifîui, ergo
domipedoceiuftificationcs tHas.qu'od'eft in fine pial-;
toi.Doee.dica vtfiemper in eis pr oftciam. & debcsdocere 5
quia tu es por tio nieadomine. alii inundum cligant, ego
te mihi pattem. •& quomodo hoc? Quiadixi yid-efti fir-
■mttetftà'tui apud me euftodire legem tuam. Ehïs enim pars
eft Dominus* qui legem fuavn cuftodk:Eexautem eufto-
dfeur,qUando^irfcûsviuificand«s,adiuuat mené litera
occidat. Et qttoniamnon eftfi.ominis.vtper fè poffit cuftodire
legem domini, &inuocandus eft dominus.Sicn.
fidesirnpetrat.quodleximperar.quod ifteattendens dicit:
Deprecatus fumfaciem tuam. Quafi dicat, Vt cuftodiam
legem tuam, quia per me non poftum,deprecatus Him fa-
ciem tuam.i. valdeprecatus fum adiutorium tuum & co-
gnidone m ruam in tote corde meo dicens: tnifereremei, gra-
dientisfi fecundum eloquium tuum. & debes mifereri, quia
cogitaui, id eft, propofui milii vias meas. fccdas, vt atiene- •
tern me ab illis. & comerupedesmeos,id eft,affli£liones mc-
as in tefimonia tua, ideft, in vias tuas pulchras. & in tan-
tum, quod Paratusfum ad hoc, vt cuftodiam mandate tua. &
nonfumturbatus, in illis tribulationibus vel prefliuis, cum
tamen nondeficcapfa vnde turbarer. quia Punes peccato-
rum circtmplexifitnimt. Funes peccatorum impedimenta
funt inimicoriun,fiue fpiritualium, fi. ut diaboli&ange-
Iorum eius: fiue carnalium, inqtiibus vt in filiis diffiden-
ti« operatur diabolus.Ipfi n. augendo pcccatum peccato.
quafi funes faciunt, & peccatutn fuum ficut reftem Jon-
gam tfahuntj &hinclaniftos implicare conancur, 6c ali-
quando permitcun tur.fed fi implicant corpus non impli-
i-antanimam. quod inrifto apparet qui dicit: legem tuam
non fum oblitus.led potius Media nodefit/gebam, id eft, for ti-
or fiebam ad confitendum dbi. Per mediam noiftem grauior
accipimr tribulacioj in qua cribulatione non aftlidio-eum
deiiceret, fed exerritarer vtfurgeret,Sc ad confitendum
fortius proficeret: De hac tribuladonePetrus dixit: Pern-
pus vt incipatflagellumadomodomini- Etii initium a nobis,
quis finis erit illis quinonobediunt euangelio? Etfi iuftus
.vixfiduabitur,i» pius& peccator vbiparebuntf Media node
furgebam ad^opfitendum zibi, Ccarpcr attendens fuper iu-
dictaiufiificatiom tux, flagellatuaqu«iuftificant. Notan-
dum quod dicit, fuper iudicia, quia eum non grauabjini
flagella domini.fed in eis deledatus, eft, attendees quia
fiageUat Deus omnemfilium quern recipit. Surge bam ad confi
tend um tibi, id eft,in tantum quod parti- eps fadtu - fum omnium
timendum te.de videlicet timentium vt cuftodiam
mandata tua, Et vt plures oftendat efle quorum particeps
fadus eft, (abmng\uMifericordiadommplenaeftterra.Qna-
fidicaccBenedixifti,omnium timentium:quia plena eft
terra reparatorum per mifericordiam domini. Ergo do-
niine docemeiuftificadones tuas, vt femper in melius profi-
Teth.
Onitatemfedfttcum feruo tuo domine,JecunJum ver-
fyjtè bum tuum. Bon it at em & difeiplinam & feienttam
doce me, quia mandatis tuis eredidi. Priufquam bu ■
miliarer ego: deliqui:propterea eloquium tuum cu-
Jlodiui. Bonus es tu ^ ;n bomtatetuadbee me Iuftificationes tuas.
mUtiplicata eft fuper me iniquitas fuperberum, ego autem
in toto corde meojerut-abor mandata tua. Coagula u eftficut lac
tor eortim, ego veto legem tuam mtdkatus fum.Benum mihi quia
bumiliafti, me. vtdifeam iuftificationes tuas.Bonum mibtlexo-
ris tutfuper miilia auri&argenù.
m
Tyomtatefecfticumfermruo domine.QmB dicat : T u de-
D b c s mèdocereiuftifi.Cjatipnes tuas. Nam, tu iam ifeci-
;fti cum me feruotuobonitatèm,id eft,boni fuauitatem ,id
eftjtalemme fecifti vt me deledaret bonum. Cui Deus
propiciusinfpiratdeleâationé boni, & cui donarar cha-
•ritÿS Domini, vt pét charitacem yèpîat ad diledronem
proximi cum eo Deusbonuin fadit. Nam magnumDei
donumhabet; quevn deledat bonum. Namquem dele-,
dàt bonum, bonutn quod'fadt non fiicit titnore poenæ,
fed amoreiuftitiæ.Quem verobonum non deledat,opus
legisqjfacitjfacittimote poenæ,non amoreiuftiriæ.Cum
Deus metuitur &nonamatur,feruilrterfic, non liberali-
tér.'fèruns autém eiicietur foras. fHiusin Kterniimmanet :
ind oYn o, quiaperfèdacharitas foras mittit ttmoretnEt |
eft æquipollens dicere quod d k it: Bonitatemfecftt cim
feruo tuo. Quafi diceret.Dente fèruo tuo fcciftiElium &
hoc fecundum verbum tuum, id èft, fècimdum promtffio-
nestuas. Vel fecifti cum femo cuo bonitatem, feruo -tuo
agente fecundum yerbum tuum, ideft, præceptû tuum.
’ A a a 4 Bonitatem