
! » 7 4 tajchafij Rat ber ti
fadiones, quamuis &-in confummatione fxcnli maiora bicOut illic, S cxiim dicit Indeferto, aiit mpénttjralibUSi diias
I credantur&pluraelfefurura. Vcrur.tamen ncfcio,fifij
gna màiora fine futUta diabolicis artibüsi quam font iarü
I oftenfe , in omnibusmendadis hominUm, & do&rinis
falfiflîmisjcxquorû force magifter iorepUllulabi cur virt us
ptodigiotum numerofior prxeifis capitibus. Quoniam
ficutdida eft vnaabominatio flare in loéofàn&oi ita &
vnus Àntichriftus fournis in fine fieculi, prscdicatur.Sed
quia abominatio defolarionis ffatuta eft in loco fando,
iufto Deiiudicio, exinde multi nafeuntur pfeudo-Chri-
fti, & exurgunt pfeudo-Prophet®. Quorum omnium
etfi vnum eft genus, ipccies iliius mult® font» etfi corpus
vnum,membra diuerfa.Tanquam fi dicamus generaliter,
mendacium vnum eft, (cd fecundum différencias folio-
rum dogma tum, & prauas h*reticorum dodrinas, men-
daciamuKPafunt. Et ficut mendarium multum differta
mendado, ita & dogmata folforum Prophetarum peruer-
fis quam fxpe impugnatur dogmaribusj & multi font qui
exurguntetiam pt®dfis capitibus. Et quicunque forre-
xerunt poft eos, omnes licet figna fociant miraculorum
&prodigiaacfi virtutum , membra font vnius capitis.
Qiüa ficut vnus verus eft Chriftus Dominus Iefos, & inhumera
vnius capitis membra; it® & multi pfeudo-Chri-
fti, Sc A nti-Chrifti quam plurimi. Qiiapropter nc mire-
ris, quia ficut vnius veri Chrifti fadi iunt membra, qui
à&cuiofuerurit fiindi Prophet® prxnunciantes aduentum
Chrifti &paffioues, & poftmodum gloriam eius fo-
turam: lie quxlo fecundu vnum Anti-Chriftum,intellige
Ôc pfèudoChriftos multos, folfoiqueProphetas.Non ergo
vnius mendacii Dodores, fed omnium. Quiprofe-
tfco pfeudo-Prophet* font iliius Anti-Chrifti cuius fal-
Cos prasdicantfermones, &docentquafi veros. Vnde pro
ealibus dicit pius magifter, St dixerint vobu.Ecct hic Chriftus,
aut illic-, nolite ctedere. Suis icaque dicit, vtfe caucant ne
decipianturerroribus folforum Dodorum, autcertedia-
bolicisphantafiis. Quapropter valde çonfiderandum in
feripturis diuinis, ne hicautillicfolfos pingatur & forme-
tur Chriftus, digitoque oftendatur, quod multos iam fe-
ciftefatis abundeque legimus. Et ideo tarn finna debet ef-
fefides Chriftianorum, tamque erudita, vt à veto nun-
quam deüiare poffit, neque à Chrifti dodrina, quam fond
a Mater à Chrifto dididr & tenet, vniuerfalis Ecclefia.
Pr®tcr quam fidem', fi quis docuerir, aut tenuerit,. opor-
feteidicereillud Apoftoli Pauli, Si quis euangelizaue-
ric, aliud, aut docuerir, feu Angelus de coelo, feu qüili-
betperitiffimus, aut præpotens in feripturis, etiam figna
fociens&prodigia, prsrer idquodeuangelizatum eft à
Chrifto Domino, Sc a fuis Apoftolis, anathema fit. Nam
vera fides & ftabilis, ficut nuUam aliam recipit dodrinam
quam Chriftus doeuit, ita nec figna quærit, quia figna
&prodigia, non fidelibusvere, Paulo tefte,ied pro infi-
delibus data font. Hinc eft quod fide Chrifti recepta, iam
nifiad reliquiasSandorum,quiteftes exftiterunt verita-
k tis,nullafiunc talia. Porro quam muitifint iam deceptià
falfis dodoribus, necnonfignis & prodigiis in mortem
cufoofius illedii pqf o quia nemo eft qui edicat. Et ideo
nefieretin eiédis behigniflimusSaluator fois ait, Eccepra-
dticivobis.Quoniàril lain talia fodafont & furura forte maiora
creduntur, haß fieripoteft, vt in errorem inducatur elefti*
Non quodeiedi, qui perfedi font à Deo & prxdeftinarij
pôftîntinduci vt feducanturinerrorem, fed quia in tali-
bus qiieunt tentari, etfi vinçi nequeant. Vbi etfilibertas
feruaturarbitrii,magis tatnen gratia, quia nequeunt oberrare
i pridicandaeft. Vnde & Dominus fie foam tempérât
feiitehtiam* vt & intenta done auxilium grati® re-
quiratur, & confidentia maior de a uxilio nafeatur. Ergo
*M- 4M
quod air, Ecce pr&dixi robis, ad vtrumque refer tut, id eft,
‘ ~ | MÈ f i g ‘ " \fa "
fiquidem hie aütillic, quia düO font teftamenta » cxiti
qu®, non mihi videtttt roras digitum extendere, fed infra
hieautillicj id eftitinouo, autin Veteri teftamento. Noft
quodalicubi aut aliunde requirehdUs fit Chriftus, qui
iam in eifdem libris prxdicatus eft longe diu, & oftenfo s j
fed quia pfeudo* Chrifti & pfeudo-Prophct® diuinas aliter
interprétantes leripturas, dum volunt contra VCdratera,
exipfis, falfa foa defendere dogmata, dicuhtj ecce
hie Chriftus quem prædico in hoc exemplo fonfti Euan*4
lii, vel illic, in illo veteris teftamenti, Sicque pet omnia
icripturammperagrans loca, ea qu® foi videntUr mendacii
defendereerrorem, elegit, & fonm ex his format,
prout placuerir, Sc depingit Anti-Chriftum, ram ex lege
ac Prophetis , quam etiam ex Euangelio & Apoftolis.
Quod multos iam feciftefeimus, & vnufquiique eorum
prout placuit, detulit pro verirate mendacium, & pro
.Chrifto Deo Antichriftum. Et ideo præmonuit magifter
veriratis, quicunque eorum vobis euangelizauerin t prx-
teridquodiameuangelizatumeft, & oftenderirir fiffcis
verborum follaciis, ecce hie Chriftus, aut illic, ac dicit no*
lite credere.
. Quod fi dixerint, Ecce in folit udine, id eft', in dodtrina
Philofophorum, nolitc cxire ad eos, quia extra fideih, Sc
extra Ecclefiamfont.Quc>d fi rurfos protulerint, Ecce in
penetralibus domorum, id eft, intra quxdam feripturarum
iecrera, vel apocrypha, quia dubiavel folfa font nolite
credere, quia non certa proferunt, neq vulgata, necàfàn-
dis Patribus édita, fed fobulofo & mcdaciis fois congrua.
Aur cerce.fî exipià Seriptura diuina quippiâ dogmatiza-
uerint, ac fi in domo, quod falfom fir, nolite credere, ne
forte intus-autforis in vllodecipiamini. Etiam, fide cce-
leftibus,quod domus Deieft,nouialiquid repromiferint,
nolite à regula Catholic® fidei exire, nolite credere qu®
Catholica nonfunt, quia omnino Vera non font Nam veritas
per fe, licet latest mal os, bonis tam en, aefi fiiigur,
fplendidaeft. Vnde fequitur, Shut cnimfulgUr exit ah Oriente
& par et vfquein Ocadente, ita eritaduentus filiibominit.
Et ideo nolite exire, nolite credere, quod filius hominis
velin defetto fit Gentium, vel in penetralibus: aut in vllis
eorum diâorum arcanis, eoquod fulgur fideide Chrifto,
ab Oriente vfqire in Ocridentem, pet omneS eius
Ecclefias Catholicasfulgeat. At vero, iuxta litteramfe-
cundusSaluatorisaduentus , non mhumilirate,prius,
quando venit leniter, Sicutpluuia m velliu,&fitUt rosfuper
her bam, fed in claritatejiimia9& gloria Maieftarisfo® de-
monftranduseft. El ideo ab eqlocd vbi qusfierUtit Apoftoli
fignum aduentus eius, & fignuta confommarionis
fxculi nullum hordm datum eftfigntim fed ea dida font
qu2 prxeauenda eranc per omne tempus fieculi, qiiia talia
rantaque fotura eranc antequam finis veniret mundi,
vt tencrepoflent à fide, & feduccre, fi fieripoftet, etiam
eleiftos. Idcitco quando Hietufolem deftruenda foret a-
perce prsmifit, 6c ad vltimum qualis quantufqUe aduen-
tus eius futurus,fine vllo alio figno dedatauic. Quoniam
ipfeper fe talis erit vc omnibus pateat, etiam plufquâ ful-
^ur,cuicomparatur.Qu® nimirum comparatio fadla eft
a minore ad maiorem , quia nihil inüeniri poteft in cre-
aturis cui ex ®quo dies aduen tus Domini CO£quari queat,
Et licet fulgur vniucrfo, quat fob ccelo font, penetrer ic
per retreat, penetrabilior ram en dies ilia erit, ac tétribiliOr
qu® omnia coelorummouébitarcana, & inferdrum vni-
UCrfapenetrabit iura, necnon dcmundicunifta turbabit
elementa. De quo Iuuencus presbyter mirutti librifoi
principium dedit. Quod
Immort ale nihil mundi compare tenetur,
Pfld.yt: I
EHU. i?.l
Ko» orbiit, non régna hominum, non aurèa Romàt
quia fcandalizabuncurihulti, & quiafahâotum talis tan - N«« tellus,non igritàfydera coèli. ôca
taque erit tenrarib, riifi elediio Deieos faluatct, vc Sc ipfi : Vnde&Prophet® diemillam multisappeliatioriibüseX-
(etiaminèrroreminciderenc. , . . plicâretion Valent.Écideobenigniflimuslefusdifeipulil
S i e>godixerintvobis, EccetndefertoeJÎ, nolite exire,ècce J qu£rehtibüstaraidicifignüm,nCceiîeeis oftendere ali-
inpenetralibus eft, nolite tredere.ftbc fitu locorum manife- { üd non iudicàuit, nifi ea irt medio,qu® cauere deberent,
ftum, quia non fiefe prômifit eflè venturum in feripturis, 6t pr® üidete finguli, vt pârati eflènt, femper intérpofoit,
fedlicùtdiiftum eft,quiaDcusnoftermahifcftcveritet. Qua- Q^ia ftulmmvaldeeft,euminpariloloco,veliuaDicbrl-
fuornamqucdifFefentiasvideturintroducere, cum dicit dito qü®rercj qui omhiâ complet, & tune Vhiufetfâ Côm-
.... mouebit.
M M&thi Ëttâtbg. Lib. AT A
moüèbit, & perluftrablr fingula. Propreréâaè bis liemo
cm iofo s, ne mo dubius in fide,quia in primo aduçntu propter
cônfirùvàndam fidem, mulca & deifica præceftcrunt
mitacula,iam vltta.acfiinfidelis,fignaquærat. Quoniam
his ab initio plenaeft omnis Ecclefia, plenafulgore fidei
ab Orienté vfque in Occidentem,&qu® plena eft lumine
vero,ipfàfaitaeftcolunjnaimmobiljs, êc firmamentum
Vahtff.
I Iw.i7.J7'
I I Q
. ' Uï i
poffit. aut v e lit affinere, SiPaülüä, iScctateti filmmi fau£ti
tapiehdi fom forforn, obuiaih, quod om ties fimili modo,
ante iudicium peradüm, elcuandi fintà terra, Ôc debeant
ire quoeunqj ( vt quidam Volunt ) iudicandi. Sed vc IfoiA
ajaic, Dominus ad iudicium vehier cum fe/ùbus ptipultftli. C±-
terum, quodalii dicuntybi fuerint corpotâ inmoiiümÔ-
tis, aut in cefra>illic animæ vehi ur® finr, &: propria corpo-
veritatisjfnqua totatotuseft aduentüs fiiiihominis, qui | rarècepturaé,qûamuîs verumfititaelfe, non tarnen côrtt
vbiquéçft torus,dicentis, Ecceego yobiftumfum omnibut die-
bus,vf]uc ad confummattonemfiuult. Hincque fequitur;
Vbicvm qv tfuerit corpus, illuc congregabuntur aquilte]
Mira valde ex vilitnfnovfoaquilatum fadta eft compara,
ti o, & ideo fignificanrîus -rdà^a. Giæce, quod eft cadauer
dicicur, fecundum difpofitionern paffionis Chrifti, qui
ideo occubui t in morte, & cadauer faétus, eft vt erigetet
eos qui ceciderant. Et quia qdod ceciderat reforrexit, iu-
ftu eft, propter quos ceciderat fvt vbi fuerit corpus quod
reforrexit, ibi congrege n tu r & Sandti. Et hoc eft quoddi-
citabfolute, Vbicümquefuerit corpus ibi congregabuntur aqui-
U. Non qualefcunq; aues,fed aquil®, Difeipulividelicet,
de quibus Propheta olim pdixerat, Ajfumetpennàs vt aqui-
la,volabuHt & riodeficient.Ex quibus vnà earü Paulus, dice-
i; batdereforre6Honc,volen^ntroducere fidem, Nos qui
vimmus,qui refiduifumus, nonprauentemus eos qui dormierunt,
j(edfimulcuits illis in nubibtu obuiam Domino rapiemur. Et ideo
.non dixit, vbicunque foerit corpus, illic congregabuntur
vultures Ôc corui, fed volens oftendere eleâôs foos,quorum
iuuentus vt aquil® fueratinnouara,eofq; magnifi-
cos pr®monftrans vitra omnes aues; eximios qualesvult
elfe omnes qui com mortui & confepulti | tefiirtexerunt
cumeoad vitam. .Quibus proprie redte dicit, Vbi fuerit
corpus, illic congregabuntur & aquila. Congregabuntur au-
tem dicir, quia Angclorum officiis deducencur forte ad
locum paflionisChrifti,quo defeenforus eft ad terras,quia
hide abiit, & tbi iudicaturus eft, vt iam liipra dixi,quod &
multi credunt. Inde fiquidem Ôc S.Hilarius ait, Claritas e
itis aduentus illic expediabitur, vbi nobis gloriam æterni-
taris paffione corpore® humiliratis operatus eft. Natu &
Lucas äperrius hocita efle videcur oftendere, cü ait, quod
interrogates difeipuli, vbi Domine} quibus Dominus,Vbi
fuerit corpus ill'u congregabuntur aquila. Certumquippe eft,
quia Apoftoli de loco interroganr, Quod fi ad ea qu® Lucas
pr®mifit, dicunt, Vbi Domine^cum air, Erunt duo in a-
gro, vnus affumetur, & alter relinquetur, idem eft. Quia hoc
interroganr, quoalfomendusfit ille vnus, & Dominus,
ybifuerit corpus, illic congregabuntur aquila, quarum aquila-
rumvnitas, vniuerfitaseftSan<ftorum,qui remigio alaru
foarum fo buedli, in Chrifti corpore (beiantur. Et ideo de
irrationalibusauibusfomiteXemplum, qu® nonnnnquä
etiam , trans maria odorantur & confpiciunt cadauera,
ad qu® tranfoolare non piget, vt multitudo credcntium
multomagisfeftinarcnondubitetadeum,cuius fulgur
exit ab Oriente, & cotufeat per omnem Ecciefiam, in
qua corpus eius & languis immolatur & lumitur , v£
que, in occidehtem. Scio tarnen de hac expofitione
aliquos dubirare, 6c plura obiieere, qu® fädle refelluntur
Qui dum volunt fenfos Catholicos euacuafe, foam o-
ftendunc impericiam, Sicque hoc accipiunt^ quafi dicatur
vbi fuerint hofti® Iud®orum& fànguis viäimarum, illic
ad c^dem & vaftationem mifer® ciuitatis, Romanivelo- !
ciores aquilis cceli congregabuntur. Sednos melius did-
mus de homine Chrifto, vbicunque fuerit, feu vbi palfos
eft, Ôc reforrexit.. & vnde afeendit in ccelum, quod illic in :
reforredtione carnis, debeant aquil®,id eft fandi.congre-
gari à quatuor ventis cceli»deinccps & elfe cum Domino.
Nec hoc ita dico, vt ignorera quam diuerfie opiniones ex
hoc nafeantur fenfo. Et ideo nemo nac præferibatde loco,
nemihrquiequam folpican liceat, quod forte affirmare
differo, nifi m quantum in talibus opinandi ratio tiobis
occafionemprxbet, de quo etiam & in locis. quibus o-
portuerit, quid fentirepofiit quifquam, tangam.Quia etfi
fe beams Paulus A poftolus in aere obuiam Chrifto, amo-
re dudus eins, rapiendum affirmât, vna cum foisconfor-
tibus,nö tarne denegat quod in terris venturusfit ad iudicium,
vbi iudicat u s eft, Sc vnde abiit,Nefeio i taque fi vllus
feqiiens eft, vt hoc loco ihde iftud dicâtüri
S t a t i m au tem 'poft ’tribulationeni durum. lldrum fol olr*
fturabitur,&luna non dabit lumen fuumt&Ji elU cideni.de coe-
loy &virtutes ccelorum commouebu tur & tunepirebitfignu'ni
ftlii hominis in carfo/j Vbi oftendit; p^àft tribulationès Anth
Chrifti paruuin tempus futurum cum ait ftatim quoufqi
veniatdies mdicii. Quamuis quidam velit in telligere poft'
tribulationem Apoftolorum paruifiîmum înlèruallum
futurum, donee in vindidam cruds Chrifti veniret defd-
latio terapli & dilperfio Iud®otu.fQiiod; noil eft confe-
quens,propter ea qaifiofiantadySblobfurabitur, & luni
non dabit lumen fuum,ôcc. quàè non püto ad1 dii nin u 11 one tri
lumiâis pertinere, prxfertim cum-Ilaias dicat , Wjtierit
lux luna,ficut lux Jolis dpluxfolis ficut luk feptem dierum. Etfi
hæc aliam intetpre titionem recipere polîînt,nequaquam
ftell* de coelo rede cadere creduntur; fed in. ebinparatio-
ne verxlucis, omnia ccelorum Iuminaria fie futura piv^
phetantut à Domino aefi cenebrofe. Non in foa natura,
fed adfulgorem ®terna; lucis compara» yalde oblcUra
erunt. Quod fi fol iftc, qui nunc per tetum orbem
rutilât & relplèndèt, nec non & luna qu® lecundum
eftluminare, atquefteU®, qu®, ad folatium nocUsdac®
font, feu Sc omnes virtiues coelorum quas ante locum
multitudines intelligimus, in adueatu Chrifti & ad
mlgorem eius, h«e omnia affimnlata quafi pr® nimià
claricatcjincaliginem reputabuncur, quid purant qUi lu-
percihoeredo felàndos arbitrancur,& præfentiam.tanti
iudicis.acli fecuridefoaiuftitia, aonformidant. Quoniam
in eo tremendo iudicio nemo fecurus erit. Etciîglo-
riaclariratis eius effulferir, nemo le aliquid elle pucabit.
eoquod tunc nemo aliudcogitate poterir, nec rclpicer«
quam eum qui tunc fblus gloriofos apparebic. Ad cuius
aduentum fobs obfcuritas,pr®dicatur, defedio lun®,
ftellarum cafes, virtutum coelorum commotio, & laluta-
risfignioftenfio, lamcntario&plandusomnium gentium,
quando mifiurus eft Angelos fooscum tuba, &. voce
magna ad congregandos eledos fiios. In quibus profedo
verbis quamuis ita dixerim.ranta obfeuritas eft, vt nihil
dehisàquoquamaliquidtemcre debeat definiri. Nani
quidam dicunt, quod ficut in paffioneJChrilb 6c indifoé-
fà done crucis foiedéficiente alumine, tetiebræ fad® font
fuperomnem terram: fic& in aduentu Chrifti, apparente
in coeloipfoeodemqnefignofiinhominisjdefidetrur-
fosfolislumen,acdeindelun® 6c ftellarum-, pr® mulra
claritate & virture figni iliius. Ec-fi fol obfeuratus fuerit*
vel defedum paffus,quamdiufueiir>non mirum fi luna &
ftell®, quxproprium lumen non habeiit, nullum pore-
rintprpferte fplendoremluminis Ns-jramen fic cafurae
ftell® de coelo rede dicuntur, fed fecundum defedus foos
tenebrefeere, & non apparere. Quod ex Kàiaad plenum,
Sc Ioele & Prophetis approbare conetur, quorum
teftimonia curiofusledorvideat&perferutetur, vtrum-
ne ad litteram fic intelligere oporteat, anficut fopradixi-
mus, quia credendum nô eft,quod ftell® cafor® fin t, qua-
rum magnitudoàfapientibus fxculi, etiam ranta dieituf
elfe q uanta eft terra.
Vbi fi tot cecidetint, vt alia omittam, quo. cadanc
locus non erit. Rutiùs alii font qui dicunt, quod ex
éonflagrâtione incendii, quo mundus concremabitUr,
aefi ex multis ignibus fumus, vtaflblet, exigneplurimus
condenfabicut Sc excolletur vfque ad fommum coelo-
rum,iravttant«finttenebr«,nc folautluna,feu ftell®, '
lucere queant , quod omnino inconfequens videtut,
quia quantum ifte ignis pr*cedat.ante aduentum Domini
non fetis apparet. Licet & de hocipfoigtie nonnul-
lidiuerfe fendant. Qu® figna nifi Matth*us & Marcus
poft ‘tribulationem dierum illorum addidiffent,
meliug
H e.