|1 C A t -»
I e
1l .xi
i - }!i
atberti
u* dicun tur de vflgüento, verum & quia diligebat leliis
lam,qua prafert etiam iorori fu* Mar th*, e o qu od Opti~
nam partentelegerit qua non auferetur ab M.Quamuis & ipfe
n Bethania fuifle dicatur,ficut Sc alfe,de qua narrantMat-
thaius & Matcusi multum tamen dififert,quia in domo Si-*
monis iliamaCceffifledicunt,ibiquecapu£vnxiflè,quan- j
do & poft biduumPafcha futurum erat.Porro Ioailnes,v t
lixi, narrat quod ante ft# dus Pdjcfec venerat Iefus Bethaniam,
\ 6 Tafchtft i
re reprehendereporeft,« eavobis pofcentibüs, qoibui-
anqi verbis fiippferecupio otiofus quaunalediuliegle-
loccupatus labotibus alicdis-QUoniatn ficu( debitor iul
a abfoluendo . quidquid tunc miiuis licuit vtredderem,
a & mine vos&ipuquibus laboro debit orca iuntvt au- j
tant qua: fideiitcr nunc vtrifqueoffero.Quoniarn obno-
ii crunr culpi.fi non perceperintcratanrerex obfequro,
mævobis firaui & lliis.deUotus vcl quam fero reddo.
vbi erat Lazarus quern fufcitauerat,quado fecerunt
ti ccenam magnam Maria & Martha.Quod fi totidem dixerimus
vnam eandemque Mariam höcfèciflè>femelfcilicet
& fecundo in domo Simonis,teEtio vero in domo
fua,videtur mira narratio vnius fe£H, & multa varietas di-
élorum; ira vt tanta diuerfitaS, & huius fe&irepctitiofi-
gnare probetur arcana myfteria. Tamen, feufitvna toti-
ens introduira, feu du* vel tres,non Euangeliftarum vacillât
fides,nec infirmatur audoritas.nec dilfcntit in intel-
leiftufentctiarum vel perfonarum proprietas, fed cecono-
mica fubminiftratur magni fecrameti natratio^um in vna
earü domo Lazarus refufeitatus introducitur,conuefccns
cum eo,nec ilia peccatrix nominat ur ; ficut nec in domo
Simonis,quiaIeprofus fuiflè ille commemoratur. At vero
in domo cuiufdam Principis,nectamen leprofi,mulieril-»
kqu*accefl»t prius peccatrix dicitur ; deinde fleuiflè, pe-
defque Domini lacrymis rigaflèjnec tamen in Bethania
fedfe,qu* gcflït, narrantur. Vnde in tribus iftis poeni-
tenti* virtus magna monftratur, & Deiinpeccatoribus
dementia pr*dicatur.Quia ficut in Lazaro eorum quila-
bun tur in mortem peccati,tefufcitatio dedaratur;ita &in
Simone leprofo omnium fcelerum emundatiocommen-
datlir. Sed &in muliere quia peccatrix dicitur, omnium
criminumablutio.Et mirainomnibus omnipotentis Dei
benignicas pr*diçatur,quinon refugit leprofum,rion de-
uitat pcccatriccm, non abhorret immundum, vt maculas
humanç mentis accorpoiispoffieablUere.Domus lepro-
j fihuiuseratinBethania.PorroBethaniainterpretaturdomus
obedieritiç,per quam intelligitur totus nic mundus.
Et ideo iure domus obedientiç vocatur,quiafin eo ad hoc
pofiti fumusjac fi in agone V t obedientesDeo fimus,qua-
tenus per hanc obedienriamadillamcoeleftemHierufe-
lem,qu* proxima eft ei,confcendere valeamus. Quod fi
omnis prafentis fæculi locus Bethania intelligitur, iure
portio totius lod domus eft Simonis leprofi,quia per cius
domumEcdefia Catholica defignatur,qu* in mundo eft.
In qua domo Iefus eflè creditur,& conuiuatur cum q«o-
tidie debitumeiferuitutisobfequiumpraftamus. Dicitur
ante domus Simonisleprofi duabusde caufis, vel quia
olim leprofiis fiietat,vt& nos omne s fuimus, &nunc adr
hue ex antiquovitioiameuratus, à Domino itavocacuri
vel quia adhucomnesfubpeccatovcrfamur. Quia/dêttrimus
quod pi ccatum non habemus, ipfinosfeducinm, & veritas
ittnobisnon efi.la qùam nimirum domu|p,quiaIefusintro-
iuit&conuiuatur,acccflitmulier,ideft,Ecdefia.Acceflir,
fed non vacua,quia attulit^alabafirum vnguentipretioft.Sc vc
Ioannesait,vnguentum nardipifitet,opxia. fidelis venit. Nam
piftis Grace hdesvelfidclisdicitur,eoquodh*cmulier
plenam fidem detulit, alioquin ad Iefum accedere non
poflèt, heque domum obédienti* intràre,nifi vrtguétum
fidcipretiofum adferret &bene olentem. De quo vngué-
to fponfe Chrifti, qu*eft Ecclefia, dicit in Canticis,N<ir-
dus meadeditodoremfuum. Etideo quam fignantçr Ioannes,
Vnguentum mrdipifiici, ait, nam & nomen fponfi vnguentum
eftufem eft. Multa fiquidem generavnguentorum
funt,&ideo hic multa varietas eft.Quoniamaliud eft illud
quo pedes Domini vngimtur, nec tameneffiinditur, neque
multum odoriferum dicitur,quia peccatrix mulier ac-
cufatur, & aliud quod hic fuper caput Iefii effiifum commemoratur,&
aluid quo inleanne pedesDomini vngun-
tur, & nardf piftiçi elle dicitur cuius odore tota repletur
domus. Et omnia h*c odoramenta de nomine veniunr
Saluat ori s, quod effufum eft fiiper mentes ered!entium,&
ideo adolefcentul* diligunt earn, &vngitvna earum pedes
Domini cum fferibus & lacrymis, aliaveroqüæopti-
[ mam partem elegjit, femper federe ad pedes eius nouit vc
\ audiat verbum falucis.- Vnguento quidem vngic eodem
P - •
B
C
l 04».U. 1.
*
' b
E X P O S I T I O N I S I N
M a t ï b æ v m :
iÇ ïK i i x i v ô o t c n i v s .
. — — .T i l tijet lefts in Bethania in dome Simtmii if.
SS/pESM),n ji, accept ai eum mttün habeas alabafbum
a W^^kynçimnti prtcicfi, & tffaitt fttper caput ipfim te-
S ^ ^ lc u n e b e n tU .-iU tiuD o a om m de hocloco du-
v vS S—^ it \>i can r, V mi m n e de bac vna eadcmqt rnuiierc
quatuor Euangeliftx funl locuri finguli, fuis in locis ; quia
peneaut eadetude illa dixerunt,aut vicina a n certc plures
fiierint de quibus ac Û vna, fadfca fit narratio. Nonvtvna
effe aederetuf. fed ex omnibus vt vna Chrifti commen-
daretur diuerfis expreilura figuris & concorporata mem-,
bris. Idcirco quidfinguliEuangeliftarumcoramunedi-
cant, vel in quo diiTentiant, omnino confiderandurfieft,
vcex his inteliigamus vtrumne de vnaomnes narrent ,an
de tribus feu amplius, ne forte aliqnid temerepftfuma-
m us. Quia impoffibile eft vtde vna eademque mnliere hi
quamorloquetites, cum eflent perfeai in eodeminrelleâu,&
in eodem fpmtu,in eademq; fententia confummar
ti,bui erant mfniftraturi falutem verbiEcclefiis,vt contra-
ria'fibi fentirent. Nam de loco & de perfona,domus & a-
pud quern h*cgcftafunr, multa fimilitudo eft, multaque
vicin^as parrandi eriam Sc de muliere, cum Matthaus &
Marcus,nec non &Ioannè$,in Bethania iftà fada loquàn-
tur in domo Simonisléprofî. Licet Ioannes in Bethania
dOidem dixerit ,fed. Ccenam ei fecerunt, inquit, & Martha
minifir abat, Lafyrus vero vnus erat ex difeumbentibus cum eo.
Mam ergo acceptelibram vnguerttinardipifticipret'tofiy& vnxtt
pedes le/Ui Ex quibusapparet,quiaipf*fecerunt ei ccenam
qualibetin domo.Simoniéaut fuç.Lucas autem quamuis
non leptofum hunc dicat Simonem, tamen eum nomine
ex verbis Dqmini, & Phari&um fuifle declarat, quieum
vocauit v£ Cum ilio manducaret in domo fua ; Pec tamen
Bethaniam/ed quoddam caftellum nominat. Atverode
.Alabaftro vngpehrifimul omnesdicunf,prater quod Ioannes,
Libram vnguenti Nardi pifitci dicit, nectamen Lucas
jpretiofum eum foifle narrat, ficut Matth*us& Marcus.
Quod fene vriguentum fuper caput Iefu effufiim narrant,
frattoque a!abafirofolus Marcus indicat. Porro Lucas longe
aliter pedes Dominipetunxifle, ac retro pra ycrccundia
bumiliter fterifîè commémorât,ôdacrymisrigaflè ca-
pillifque fuis decerfifle, & quia peceacrix eratexaggerat.
Vwuntamen Ioannes & Manam earn nominatfbrorcm
Lazari & Maithac^cpedesDomimvnxifle Sc capillis de-
terfiflè, nonadea lacrymafle commémorât, fed quia im-
pleta efidomus ex odorevnguent 't. Quatttdptet quidam dicuc,
non vnam fuifle,fed tres,vt dixi,velquatuor.Quia non vi-
derar vna elfe qu* efludit fuper caput IefiwuxtaMattb*u
1 & Marcumy& qu* vnxit pedes ipfius, quemadmodum
Lucas & Ioannes exponunt.Dicunt aucemnon efle pofli-
bile,neqtie continuo dignarn fuifle,accedere ad caput
\Domini,qu* ad pedes accedere digna vix probat ur;& ideo
tetro ftetiffe ac fleuifle, quia peccatrix erat, Necenim
credibile eflè volunt vt Maria quam diligebat Iefiis for or
Manh* ac Lazari,qu* meliorem partem elegerat*vt peccatrix
in ciuitate(ficut affolent meretrices)efie dicatur. A-
pud quas Iefiis quam fepe hofpi tafle probatut. Vnde Ori-
genes magis confentit très fmflèjvnam videlicet de qm
reripferunt Matth*us & Marcus confona voce, niillam
differentiam narrationis Case fecientes j alteram autem fii-
ifte dc qua fcripfitLucasjtertiam vero- de qua Ioannes fcri-
pfit, quoniam diftert plutimum ab aliis, non folum in bis
■ ...........— ------------T " 1 pedes
ln Matth. Euang.Lib.X 11.
pedës» fed tam miro & myftico, yt eius odore tota replea-
tur domus. Porro tertia, de cjua hie narratin', aliud dctu-
lit vnguentum, & efFuditfupetcaputeius,qiïódpretio-
famfuiflepr*dicatur,pretiöMmvrique quia diuinum. Alioquin
nifi diuinum eflèt, fuper caput ChriftiefFundinÖ
poffer, quiain caput Chrifti Deus, &in Deuin nihil aliud
praeter id quod diuinum eft cadit. Acper höcqüidquidjeft
quo hümanitas Chrifti vngitur, qua deorfum eft, purum
& fideliflïmum eflè debet, cuius odore tota adim-
pleatur domus, ficuti per Ezechielem narratur, quod vi.
derit Dominum fedentem fuper folium excelfum & elc-
uatum, & ea qua lub ipfb erant replebant templum, non
minus odore quam clatitate virtutis. Vnde per has diffe-
rentias rem feu fit vna mulier qua hoe iterato gerit (quod
non credo) feu fint du* vel tres, omninofidelmm differentia
in his demonftratur. Etideo multum iuuacEuan-
geliftarum diuerfitas,vt oftendatin domo Simonis,quod
quidam effundant fuper caput Iefu pretiofum vnguentumI,
quidam autem vngunt tantummodo pedes cum la-
chryrais,quidam véro eftundunt iargiter,ira vt omnis do-
mus Ecclefia adimpleaturex odore diuinitatisChrifti. Et
nota quod etiam & ipfe, cuius eft domus,Simon appelia-
tur. Simon namqueobediens & ipfeinteipretatur, quia
in domo obedientia nemo nifi obediehsdigrteinhabi-
tat,in cuius domo benigniflïmtis Saluatorexillisfuper-
nis montibus defcendit, quia de ccelis in mundum venit.
Non enimf ille vifibilis erat priüsin hoc mundo, fed bbe-
dientia pietate miflus ä patre-, venit in hunc mundum, vt !
ipfe ait, Sim mififti me vent inmundum. Cum ergo audiuitj
mulier ifta veniffe Chriftum,& eflè in domo Siibonis ,ac-
ceflit & ipfe, qua fenari non poflèt, nifi veniflèt Chriftus
interram. Sedficut didhim eft,quarenda eft conibnantia
Euangeli.ftaru,8è proprietas di&örum.Nam Lucas quam-
uis fimiliter aliquid dicat,nomenque co nueniat apud qué
cónuiuams eft Dominüs, vt Simon ficut & ifte dicatur,
non tarnen leprofiis. Vilde non eft contra coniuetudinera.
vel contra rationem,vtdiiofuiflècredantiirvnius
nominis. Quia etfipoteftvnu* homo habere duo nomina,
multo magis poflunt vnum nomen habere duo homines
feu plures. IdcircopotiOs credibile eft aliüm fuifle ü-
lu m Simonem ,non Ieprofum, in cuius domumilla, qua
peccatrix dicitur, intrauit jfeü fuerit irißethäniailla domus
, feu non. Quia nee Lucas Bethaniaitt nominat, nee
ciuitatem aliquam, vel caftellum, neque eiuidem rei narratio
in ebde loco videtur verferi. Quapropter poteft fieri,
iuxta quodeximii patres Ambrofius &Auguftinusfenti-
unt,vnam eandemque mulietem fuifle qua peccatrix in
ciuitateefle narratur,cui(quiaiuxraparadigma,Deum di-
lexit multum) dimifla fiint peccata malta. Sed eandem
Mariam conftat bis hoe fedflè, quia diligebat plurimum.
Vnde & acceffit primum cuni multa humanitäre & pudo-
re nimio j ücque meruit ex vhetraie lacrymarum, Sc dila-
&ione maxima', remiflionem peccacorum. Etquiaacce—
ptum Deo fuerat, quidquid deuote primum obtulerat,&
laudatum a Domino,non dubitauit iterarc in fe«fto,&pre-
tiofius offerte,quo repleretur t ota domus ex odore vnguen-
ti. Necigiturmirum lï & èx gratia intus diuinitusinlpira-
ta, non folum iterare prafumpfit, verum etiam &qu*di-
uinafuntin Chriftoplenius meruit intelligere.Et ideo nÓ
mirum fi ipfe quam Dominus plurimum diligebat,mere*
trix fuifle dicatur,& fbror Lazari & Marih*;quia non ipfe
prius Dominum,fedDominus earn priuselégir aediiexit,
ica vt deinceps ipfe multumdiligefet Dominumi Acpro-
pterea prae nimio amqre,ipfe optimam partem, quä eleóta
elegerat,ardécertenebat, & ideo aveftigiis Domini inde-
feflanon recedebat.Nä hoc & Ioannes q> ipfe fit.infinuat.
E R at autem,inquit, quidam UnguensL^rusaBethania
de cafteüo Maria & Martha,fororum eius. Maria autem erat qua
vnxtt Dominum vnguento, & exterßtpedes eius capiliujuis,cuius
frater Lazarus infirmabatur.']' Hoe dicens Ioannes,confir-
mat quod Lucas in domo Simonis cuiufdam ftdum fuif-
fe narrauit. lam itaque Maria hoe fecerat. Quod autem in
Bethania rurfus feciflè dicitur, aJiud eft quodad narratio«
nem Lucas non pertinet. Sed quod in Bethania geftumd
tribus patiter narratur, Ioanne fcilicet, Sc M atthxo,&
M f \
[ Marco, ficut beatus Hieronymus & pnefetus Origene9 %
, fentiunt; non in femel, ab vna eademque geftum eft, fed k
diiabus. Vndequemadmodumaliterconueniatccnfide-
randum eft.Quiain IöannenonindomoSimoriis resafta
narratur, fed tantum, quia Venit Jeßts in Bethania Vbiftterdi
Lazarus mortuus^quem fufcitäuitlefus.fectrant auteei,in qui t|
canamibi‘,Sc non dicit vbi nifi vt iritelligas in Bethania, ne-*
que quis ei fecerat ccenam, nifi tantum quia Matthä mini*
flrabat ,& lazarüs vnut erat ex difcutnbetibus,fea c#tera.Por*
ro Matthasus & MrUcustam in Bethania, quä Sc ih domö
Simonisleprofi,qfijenarrant,gefta fuifle commemorant* !
Vnde aut duas/uerunt, ficutfupradidlivolunteximii tra«
tSbtores,aut fi vnam fuifle volumus,& in femel rem geftä;
vt pater A uguftinus ma^sarbitratus eft; nihil aliud imeU
ligere poflumus , nifi quia Simon ilie leprofu?, & du* fö-
rores iftasac Lazarus conciues erant & vicint,feucontigui
domibus,ac familiariflimi qiiafi in domo VnaVerfebah-
tur. Vnde & dicitur, quia.fecerunt ei etttiam tbi,6c non fecif -
illejautille. Vtintelligas,quiataniexaffiduitatefiia,feuia
vieinitate, vna erat domus rllörum,quam &exfrequenta- p
tioneSal uatori s,q ui & Si m one m ä iepraiua curarat,&La*
zarumineadomo moituum refuicitauerat,& Mari* pec*
catrici peccata multa^quiadüexit w«ft«w,indulferat. Qui*
bus ex caufis informarinos oportet vnam fiiifle Marian»}
qu* 8cpedes Domini iamßipra vnxerat, & lauerat lacry-
misjäccapiljis fuis deterferat, & qu* nunc ram pedes Vn-*
xifle fecudum Ioannem, quam & caput perfudifle dicitur
iuxta Matthasum & Märcu m.Quorfi narratio licet d iuer-*
fe videatür, non funt contrarii fibi Euangelift*, in vpa ea-
demq; muliere diuerfenarrantes.Quod&exillaregulao»
ftenditurnon eflecotrariiim, qua fiepe fit quod vnuspan»
tempro toto ponat; alter vero explicat,& totu dicit quod
geftü eft,vel qüod diftum.Interdu etiam Vnus eorum vna
cbmmeftiorat fa«fti partem, alter vero äliam, ficq; fit vt fi-
mul am bo vnü & verüm dicant. Vtputa;cum de quinque-
panibus narrarctiam fupra, vbi vnuseoruquinquaggnos
¢enosdifeubuifle dixit,alter vero föhimmodo quinquagenos,
& tarnen nihil horum poteft videri cötrariümV
ficut.nec hic. Proindenon folu pedes vnxifle Domini,häc | 13,
vnam eandemq; Mariam hocin locoiteram,verumeriam;
nunc &caput,aut forteprius caput,deindepedesmifiquia |
Marcus fra&o alabaftro perfufum caput narrat. Forte ali- 1.
quis tarn infeftus calumniatorerit, vrnegernihilrernaü*»
fifle in vafe fra<fto,agens contra veritarf EuangeliiSed me^
liusac religiofius eeörra contedit alius, no fuilieitaftadHii’
vttotum effuderit,nitens$ veritateEuägelii.Quodfi äd-i* |
hue ille tä c*cusperftiteric vcl tarn vehemesimpugnaror i
veritatis,vt Euangeliftaru cöcordiam^pter hocalabäftru- C
voluerit refcindere, prius btdinate fetis accipiat,perfufoS1 !
velperundtos pedcs,antequäilludfrangeretur,vein inte*
gro fuperfueritabunde fetis vnde caput-perfiinderetjitavt*'
fra&uca illa de qua Marcus ram diligenter narrat, totu fu- ; >
pereftunderet, in tan tu vt tota domus illa repleretur ix t&t
dore vnguenti.Nec igitur fine caufeEuairtgeliftä hoc fa<%mt'
comemorat,veru quia per hancroulijremomnisEccfefiä-}
Chrifti defignacur,qu* multa ex dono gtatiar feed fett vn-
guentaboniodoris,qu*percepitd Domino,in qttib.p!u-i> a
rimu deledatur&frequentervt vnguentum ^ defcendit ä !
capite lupereffufum in membra, fonevfquead pede$,rur-
/us a pedibus otdinate fetis refundatur äd capuri Qnoniä I
ex ip(o,& per ipsuad nos vfq; quipedeS luuiüs,omnis vn- j
driovenit. Habern.Iefusplurima&preriofiflimavnguc«
tavnde fponfecanitin CäricisfponfbfuoDomino, Inodf* I
revnguentoru tuorumcummusyideo adoleftatuUtyhlexerut te hi- cauUt4*
mis. Sed qa multi fen&ofuj>pter hanceffiifione preeiofi fi
fimi vnguenri in corpora fua morte proDominocradide-
rut, iure vnus Euangeliftaru defradfoaiabaftromentiön^
fecit, qiajii tacuerunt. Quia etfi omnesvmftione gtari*yÄg 3
efltifionem vnguenri,& adtionem boniödoris ad ChriftjJ
retulete: maxime tnMartyres quorum corpora ^ Chrifto
fradta funt & attrita in morte,quibusperepris tora repleta
eft ecclefia ex odöre nominisChrifti, q»vnguentura eftil-*
fum,vt dixi in eäricis iure vocatur.Et ideoho c löco pretio*
fu efle dicitur.^p quo indignati func difeipuli &doluexunf
maximeludas.quare hoc vnguentfi no eft venütidatätre