A
rsalat.y
Mat.iS.
tue. io.
t
l.Ä#g.8.
'Oft. Z.
tob.ji.
Matt.iZ.
c
i.Ktg.S.
xa.it.
Gen. ij.
4,K*g.i6.
D
Gen j 9.
'0w.t7.
benfgnitas , manfitetud o,ftdes, modeflia, conrinentia»cafiitas,
legmon fobiacec, qaia aduerfas huiufmodi non eftlexr Scd
folo iudicio Chrifti fobiacet, a quo & remunerabitur, cuius
eft, qui carnemfaam crucifigit cum vitiis& concupifcentiis:
Alioquin adufter,homidda,miuftus,raptor,&aliorum vitiorumobnoxius
quüibet, velfecrete, yelpubliceiudica-
bitüra facerdotibus, qui font throni Dei ,>in quibusDeus
fedet, & per quos fua dccernit iudicia , quibus & in Apo-
ftolis fuis,quorum locum in Ecclefia tenent, Dominus dixit:
Sipeccanerit frater turn corripe turn inter te&ipfamfolum,
Si terion audierit,adbtbe vnumvk duos-,quod fi necte audierit, die
Ecckfaty Quodfinec Ecdefi am audterit, ftttibifuut Ethnicus &
Publicanus, &nequisinhocfecerdocem paruipendat, ad-
iunxit Dominus ,Amrn dico vobis-,quacumquealligaueritufapcr
terrain, crunt ligau&ifi calo: & quacunquefolueritisfaper terrain,
erunt-filma & ititcelo. Etitemdicir, Qui vos audit, we
audit, &quivosJpernit > mefjfernii. Quod dicitur, quia a folo
Deo inregno,quern paterfansitlidinifit. conftituipotuit; Sciant
quihocdicunt, quia quidam-a Deo in principatu confti-
tuuntuv,vt Moyfcs, Samuel, & Iofias, de quoicriptum eft
antequam nalceretur, Eccefilius nafeeturdomuiDauid, lofias
nomine-,8c reliqua quaeibi fcquuntur.QjiidS véro a Deo per
hominem i vtlofue & Dauid. Quidam autem pei hominem,
non fine nucu diuino > Quianihi-fit ( vt Augnftinus
dkk)mfi quod aut tpfe facit, autfieri ipfe permit hr,6c quicquid
agicur,minifterio Angelorum & hominum agicurjvt Salomon
iuffu Patris Dauid per Sadoch Sacerdotem,&Nathan
Prophetam. Et multi ciuium vel militum fultiauxilio, re-
gesconfticuuntur, vel dciiciunturde principatu, & etiam
ian&ificuti Samuel. Succeflione etiam paterna quidam
regnant, ficut de his omnibus in hiftoriisBc Ghronicis, Sc.
etiam in libro, qui inferibitur, Vita Cafarum, inuenitur.
Quidam fiquidem jyrannica viurpatione obtinent princi-
patum propter fiia complcnda, vel populi vlcifeenaa pec-
cata, de quibus (criptumeft, Ipfiregnautrunt, & Aon ex me-,
Principesextiterunt, & mncognoui.Etitem, Quifacitregnare
hypocritamprop-erpeccatapopuliiQuod tale eft,ncut&neceffi
eft, vt vemant [caudal a ; Va autem bomini per quern fcandalum
wiwr,quia vs itli eft,vt quod fiendumeft, talemfeluo vitio
effidt, vt per ilium quod ad vac pèrtinet exequatur. Quod
de regno dicitur, Quia pater fans eiillud dimifit: vertfri hinc
potiusRex ifte debet diuina, & verecundari humanaiudi-
da,quam de regni adeptione forte gloriari, fi tarnen patris
bonos mores, & fandim vitam, & aequum ac iuftum regimen
imitatus non fuerit j vel fi (quodabfit) illius pijpuos
möres, autifiiuftam vitam, quam ilium habuifle non dici-
raus, fiue indignum regimen fiquidelegerit. Quidenim
filiosSamuelisneceffitudoiuuit parentis, cuius non foe-
runt virtunshatredes ? Quid etiam Moyfi liberis paterna
profoit curaiuftitiae, cuius eos imitatio non fuccemt.?Ita-
queneque ad illos Patris poteftas quafi ex fucceffionede-
fertur, qui ilium vocabulo tantumfignabant parentem, &
adeum migrauit qui illius erat filius virtute non genere,
quod &ifte debet timere: E regione veroquid Timotheo
nocuifie crcditurquod fuerit patre gentili / fiquidem &
^nétus Abraham impium habuit patrem , neque tamen
hares illius impietatis eftdüus eft. Et Ezechias profaniffi-
mi Aehaz filius f uic, fed Dei amicus eflepromeruit. Quid
autem è diuerfo Noe filius de pa^is virtute lucratus€?ft,
qui ex ingenuo fadus e ft feruus? Et Iofeph in media quon-
daferuiuitiEgypto, fedglorioiamfibitcxuit caftitatis co-
ronam.Et trcspucti, & Daniel in Babylone foerunt princi
pibuscelfiores. Videmus cene quam non fufficiat ad fuf-
fragiumliberis paterna npbilitas. Vitia fiquidem vicerunt
naturae priuilegia, & peccaqtem nonmodo de nobilitate
patris,vèrum de ipfe etiam hbertate pepulerunt. Efeu quo-
que nonne fen&i Ifaac erat filius,magno etiam patris fauo-
remunims?quiliee.tftuderetatquecuperet, nempe ei be-
nediótioném donate, propter quod etiam ille omnia patris
fella faciebat, fed tamen quia prauis moribus erat, nihil ex
his pmnlbus prorfus adiutus eft, fed iuxta natur® ordinern
prior,& de patris voluntate fecurior quiftamédilplieebat
Peoipmnia, qu® iam tenere videbat u r, amifit. o m nis
kex,fcd èc ifte attenda't,&non omnia, qiuae ei liEfent libetlterfaciat,
quia non omfiia , quæ littnt,expediunt : Et iuxta
quod feriptum eft, Magnatt humtliet caput faum in honore Regis !
Regum, cum efl regnum, & per quem Reges regnant, qui dicitj
Honorantes me-bonortficabo,& hi quicontemnunt meeruntigne-
biles.Et lacer d otib u s fui s dicit,Q«i vos recipit,me recipit. & qui
vos audit >mt audit, & qui vos Jpernit, mefretnit. Exetnplnm
denique feripturæ, Cor Regis in manu Dei, quocumque volue-
rit,vertet il1 ud,ad confi rmandum, quia quod fecit, &c qualis
in regimine populi nutu diuino fiac,male(ficut&diabolus
abuliiseftad Saluatorem, Angetis fais mandauitdete Jinter-
pretatus eft ifte illius dilcipulus.C®terum,C0r£trgâ in manu
Dei eil-, quia, ficut fiipra oftendiraus, ille veraciter Rex eft,
qui fe.luafque cogitationes,verba, Sc adtus lub diuino rex-
erit nutu:Ef cor Uhus in manu efl Dei -, vt in bacconuaUelachry-
marum afeenfas dijpanat in eorde fao, ambulant de virtute invtr-
tutem, donee videatur DeusDeorum in Sion, id eft, in a: tern*
foelicitatis, Sc diuin* vifionis contemplatione. E contra
autem éor eius, qui fefibÄdiabolo male regicur, in illius
eftpoteftateadeo, vt fi aliqüid de mandatis Dei audierit,
veniens ipfe diabolus to%if verbum de corde eius, ne cre-
dens, veliifhis, qu* crediderat, operando perfeuerans,
feluus fieri valeac: & fic traditus in reprobum lenftim f.icit
quænonconueniunc, quia cum cognouerit Deum , non
ficut Deuno dignis obfequiis honorauit. De eo quod dici•
tur :jQuia Rex, fi noluerit venire ad Synodum i here etiam compel-
latus dimtite-. landta fcnptura,lacriquc Canones monftrant
in iudicio perlbnam non debere accipere, fed caul* quali-
tatem difeernere. Et Hucbertuspoftquamcertocrimine
inïororé fuam perpetratodenotarus, Sc litteris Synodaii-
bus ad Synodum extititprouocatus, iam m tribus Synodis
per legates Sc litteras ad rationem reddendam tantum, vt
cum feruand® fibi æquitatis fecuritate venire valerer, luam
præfentiam obtulit, Sc caufidicus ac reputator criminis
tocies defuit, aut libertatem redde-nd* rationis negauit:
vnde Bouifecius Papa ad Gallicanos feribit Epilcopos:
Proirfrfinquiens) vera cjfe ilia quaaduerfam fediäafunt, qui ad
ea confutanda adeffe minime vult. Et nullus dub it at, quod it a iudi -
ciumnocen.fubterfugit,quemadmodum, vtabfoluaiur, qui eflin-
nocens quant. Conptetur enim de omnibus quijquefui terfugere
indicium dilatiànibus putat : Vnde çongregari decreuimus Synodum,
vtft adeffe voluentprafens,fi confiât ad obieäa refponde.it.fi
adeffe neglexerit,dilation:mfiententia de abfentianonhtcrctur. Ni -
bil enim interefivtrum in prafenti examine omnia quadiflafant
confprobentur, cum ip fa quoque pro conftfhone pro cur at a tones
confiât ahfintia. - .
Et quoAiam it a ( vt diximus ) à quibufdamfapientibus dicitur,
vtrum aliquod pericutum inde habeant Epifcopi, & alt/ Cbri •
fiiani, qui tilt adulterants communicant, vel fi periculumefl,
quomodo erunt Itberi ante Dominunp de communications peri-
culdi
Scriptum eft : Qmconuertifeceritpeccatorem aberrore vita
faoyfaluabtt animant eius à morte , & operitmulntudinempecca-_
torumfaorum : Itac contrario quotquot quilque exemplo
lu® prauitatis deftruir, protantis , nifi digne poenituerit,
damnatus erit. Idcircoenim publice poenitens publicam
poeniten^am agit, non quo Dominus fecretaconfelfione
& priuata pceni tent ia de aiminalibus etiam pecca^s digne
pcenitentiindulgentiam non largiatur;quia etiam Dauid
cosam vno redarguentefeex Domini autftoritate pcenituit
ôç çonfeftus eft,pecca t i indulgentiam meruit, cuius poftea
publice vindi&â lùftinuit ; fed qui plures (up prauo exéplo
deftruxit, plures humilitatisfuæpoenitentiaad felutem ®-
dificetjquatenus,ficut & de Paulo dicitur,qui eum pridem
viderantperfequentem Ecclefiam, Sc pofteasdificantem
earn,in eo Dominum glorificabant.Sed & publice peccSs,
Sc ad pcenitentiam redire riolens, idcirco publicaexcom-
municarione ab Epifcopis de Ecdefi® focietate deiicitur,
non quo iam excommunicatus coram eo non fit,qui leges
Ecdefiafticas per liium loquens Ipiritum proaiuigaumSed
ideo Sacerdoces & Apoftolorumatqj Apoftolicorum viro-
rum fuccelforeslûumofficiumexequUntur, ne à fubditis
negligere minifterium filum putentur, & ficut petcankis
culpainnötuit, ita&redargutio corrigentis omnibusin-
notefea t; & qui aliter iuum peccatum non vult intelligere,
■yel quia ab otnnib9 repcllitur, 6c à nuUo fufeipi turj quia fiepe
bona
I \
l-Cor.s,
0.
£«/. ^
frou. 8;
iwe.j,
6*io.
Prou.u,
Pf*l.}Q,
tfdtj.
L*u.8.
I F
Rom.i.
G
R esp.
latob-q
x.Rtgn‘
• H
im.ilde
trh.Dom.
pebona pr*ftanturinuitis, vel Coadus ad pcenitentiam redest,
& neceffitas indeuotionem reiiertatur;,& corredus
perliumilicatc,qui per luperbiam peccaiierat, mcorpotari
pecfacerdotalem reconciliatiônem Ecdefi* mereatur. At-
tendendum eft etiam cumftis Regibus Sc Principibus fer-
culi,quia princeps Sc Rex p'rauus quantis in regimine pr*-
eftinfæculojfub tantismodo plagali advindi&amerit in
flammarum damnacione;vnde necelfe eft,vt incelfenter
fuos.a(ftus confideret,& cum alios foo exemplo perdit,me-
cuar,quia non folus petit,qui plurimos exemplo lu® prauitatis
occidit,pro quibus fine dubio rationem Domino red-
det.Et non lolum perfe.led & per eos qui eum imitati foe-
rinc, vel eius exemplo feu audoritatedelinquunt, multi-
pliciüs ipfe delinquit, maxime cum, ipfe quad licite deîîn-
quens,aliis dehnquendi fomes exiftit;vnde & de alia re loquens
dicic ÀpoftolusjFirfcre nef or te hcentia veftra ojfendicu-
lumfiatinfirmts.'Ex rurlus, Perib<t infirmas in tua feienttafra-
ter,propt er quern Chrtfius mortuus eft Sic autem peccant e> in fra -
tres&percutientesconfcientiameorum,inChriftum peccatis. Et.
Dominus diçit: Qui fcandaliz..iueri§pnum depufillis iflis, qui in
me credunt,expedit ei vt fufpendatur mola afinaria iAollo eius,&.
dimergatur inprofundum marts:quia melius profe&o tali foe-
rat, vt in priuata vita degerec.quam in principatu pofitus fe
imirabilem in culpa c*teris demonftraret, &pro tantis
poe»as luerer,quantis,quafi licite peccans,fuo exemplo ad
vitia dux Sc auétor etroris exiftit.-Cuius tanto eft culpa gra-
uior,&: erii cruciatio durior, quarito excedcnti eft fecultas
libetiov.Quia nemo amp ius dtliuqutt inpopulis, quam quip truerfe
agens ord/nemprincipatus vfarpat : Dehnquentem vainque
huncreddrguere nullusprafamit, & in exemplum culpa vehementer
extenditur, quando pro reuerentia principatus pec cat or hono-
ratur-, Et Vthonores Sc bénéficiaadulancibus tribuac, lau-
iaturpeccatorindefiderijsanimafua, Sc quiiniqua agit beneT
didtur,& mortuus à mortuis in morte peffima fepelitur,
qiüzfcdptaaieâ-.Videbasfurem, & currebas cum eo,& cum ad-
ulterisportionemtuamponebas.
Gurritenim cum lure , Sc portionem fiiam Dome cum
eo,quando ei quis,velin adulteris,laudibus,velin conlen-
taneisjvoluptatibus illi fe iypgit;& portionem foam,quam
cum Deo & Angelis habere debuerat, in inferno cum illo
ponit,cuius os abundauit malitia , orlingua concinnabat dolum :
quando illo male agente nequicer ac dolole laudabat, vel
fiiis praui-s atftionibus alfenlum pr®bebat ,quia nonfolumqui
faciuntfid&qui confrntiuntfacientibus, dignijunt morte : V n-
de fendus Am brofius -, Cum enim ( inquit ) videt honor art fe
(quin is qui taliaagit ) ab bis qui non fant tales, crefcit in mala,
& gloriatur forte fetalem, idcirco dignuniefivnahospcenamul-
tandos fed & is qui talia tudicat, ficut idem Paulus dicit, &_ facit
ea,non, effugiet indicium Dei : Per fe enim iudicatmus eft, apud
quern adulatio ceffat &perfonarum acceptio. Confilium autem
huiufiriodi periculum deuicandi fendus Auguftinus nobis
dat dicens : Duo bus modis non te maculât malus, ft non con-
fenttas.&fi redargues-, hoc eft non communie are. non confnti-
re.Communicatur quippe quando facto eius confortium voluntatis
vel adprobattonis adiungitur. Hoc ergo nos admonens Apoftolus
ait: boitte communie are openbus mfruäuofis tenebraruv^. Et quia
pafunt erayion con fen t re,ftfe quere tur neglegent'14 djfciplmx-,Ma-
gis autem(inquit)&redargutte.Videte quemadmodum vtrumque
complexus eft_ -.Nolite communicate ,magis autem & redarguite.
guuL eft autem , nolite eommunicarel nolite confentire,nolite
laudare,nolite approbate. Quid eft autem, magis & redarguite?
rtprehendite,corripite, coercete. Dein dem ip fa corteptione vel co-
^ ettione ahenorum peccatorum cauendum eft ne fe ext ollat qui alter
um corriptf.cr qui fe putat flare,vide at necadat. Foris terriii-
literperfinetincrepatio, intus lerntat is teneatur dilectio.Neque ergo
cbnfenttentes fimus malts, vt adprobetis : neque négligentes, vt
nonarguatis:nequefaperbientes,vtinfultanterarguatis. Et fendus
Gregorius in Epiftola ad Felicem Sicilienlcm Epifeo-
pum omnibus donat Epifeopis dicens : Sunt enim mali fe-
gngandiàbonis, & iniqui à iufi is, vt filtern rubore(iiocon/ cien-
tiasfaas rtcognofcant, & conuertantur à prauitatibus fais. Et
ft incmlgibUts apparuerint, fegregentur a fide lib us vfqüe ad
fitisfattioHenr, iuxta Domini Saluatoris fententiam -, quainter
cetcrade peccante in fe fratrepracipiendo ait: Si peccaùerit inte
pater tabs, corripe eum inter té & ipfum filum Si te audierit,
Iticratus eris fratrtm tuum:Siatitem te non audierit,adbibe tecum
vnlair,aut duos,vt inoreduorumveltriumtefliumfteiomne verbum
: quod ft non audierit eos, die Ecclefia : Si kutem & Ecdefiath
non audierit,fit t\Uficut Ethnic us & publicanus. His ergo & tnul-
tis alijsfind or inn Patrum au cl or it at ib us fegregandt faut malt à
bonis, ne pereant iufhpre iniwftisficutfcrtptUm efl: Périt tuft us
pro itnpio. Debet enim femper diftretio fieri inter bonos & malos,
ficut eft inter hados & oues. Manifefta quoque peccata n.n fant
occulta correthone purganda : fed palam funt arguendi, quip alum
nocen-,vt dumaperta oÀurgationefanant ur, hi, quieosimitanilo
deliquerantycorrigantur. Dum enimvnusiorripitur,plurimie-
mendantur. t t melius 18 , vtpro multorum filuatione vnus condemn
tur, quam per vnius it<entiam multi perictiteniur. Nec
mir urn f i inter homines hoc ratio cuftodrtur, cum & inter iumtn-
ta hacfieri perfape cognoutmus :& e a , quafi:alnem aut impetigi-
nem habere videntur fiparanturafanis ,neillorum morbo cate•
ra damnent ur, vel pereant. Satins eft enim -, vt mali manifefte
corrigam'ur, quam fro iUis bonipereant. Vnde volumtu vosom-
nes in vnum conuemre Epifcopos , vt de mcidentibus caufis fiai
difcept.it 10 , & filubru de Eulefiafticaobfèruationeconlatio, qua-
tenus j dum per hoc &praterita corriguntur, & regulàm futura
fuj'cipiunt, omnipotent vbique Dominus fratrum concordia con-
laudetur,cuiusvobisadeJfiprafintiam, f i hoc obfiruabitis fitters,
quiafcriptum ell : Vbifutrint duo vdtrescongregati in nomine
meo , ibi fum in medio eorum. Si ergo adeffe dignatur vbi duo
vel très funt, quanto magis non deeritvbiplures conuentunt facer
do te; ? Et quidem quia adhijtndum bis m anno Concilium
Patrum.fit reguiis iriftitutum non latet. Sed ne forte aliqua
exeufatiofit tfimeldscemimus congregate ,vt expeclattone Con-
cilij nihil prauum, nihilprafamaturinlicitum : N am plerique &
f i non amure tuftitia, metu examinattonisaùftmemurabhocquod
omnium notnm eftpojfidifpltcereiudicio. Et fendus Ambroiius
inEpiftola ad Theodulm n Imperatorem dicic: Exerciti/5
fimper & iugibus ferecurisfam, Imperator beatiffyne, deditus,
fidnunquam tan:o in aftufui, quanto nunc, cum video cauen-
dum ne quid Jit quad adfirtbätur mihi etiam de. facrilegij pen-
culo -, itaque peto vtpatienter firmonem meum audios -, nam.fi in*
dignus fum qui à te audtar, indignas fam qui pro t f off er am, -cat
tua vota, cut tuas commutas preces. ipfi ergo non audies eum-,
quem pro te audiri velis ? mon audies pro fi agentem , quem
pro alijs audifti ? Nec vereris iudicium tuum, nexum indignum
put ans ÿuem audios, indignum freer is qui pro te audiatur. Sed
neque Imperiale eft hbirtotem dicendi negate, nequi facer dotait
quod fient tas non dicer e» Nihilenim tnvobis linperatonbus tant
populäre & tamamabile eß, quam libertatem etiam in his ddu
gere, <yu obfequio milttta vobis fabditifunti Siquidem hoc inter-
eß inter bonos & malos principes, quod boni libertatem amant,
feruitutem improbi, Nibti etiam in ficerdote tam peraulofitm
apud Deum , iam turpe apud homines, quam quod feutrât non
hbere denuriciare. Siquidem feriptum eft: Etloquebar in teftimo-
nijstuis.m confpettu Regum , & non confond.bar. Et alibi: Ftli
hominis fpeculatorem te pofui domuilfraelineo(tnquit)vt f i a-
uertatur tu fins autftitiis fais, & fecerit delrfhàn, quia no tï di-
ftinxiftiei,b»ceft:non dixiftiquid fit cauen dum, nonretinebitur
memoria iuftitia e u s , & fanguinem eius de manu tua exqui-
ram. Tu autem f i difiinxerJs itifto vt non peccet, & ipfi non pec-
Çiuent, iuftus vita Viuet\ quia dixifii e i , & ta animam tuant
liberabis. Malo igitur, Imperator, bonorum mihi effe tecum,quam
malorum confortium:& ideo dementia tua dtfplicere riebet facer-'
dotisqßkntium, libenatphtfre : Nam filent it mei periculomuoi-
ueris, liber tat is bono iuuaris. Non ergo importunus mdebitis me
interfiro,alienis ingero: fed débuts obtempero, mandatis Dei no-
f in obedio, quod facie primum tu* amove, tutgratta, tuafindio
confieruanda falutis ,fi idmiltivel non creditur , vd mterdtutur,
dico fanediuinà off en fié nutu : Namfimeumpèrkulum te exue-
ret, patienter me pro teofferrem,fidnon Ubenter. Ma'oemmte
fine meo acccptum Deo effe &glotiofam pertculo, fin autem fi-
lentiimei dißimulationifque culpa & me ingrauat, net te libérât.
Male import unterem me,quaminutiliorem,àut turpiorem
indices,fiquidemfinptumeft,dictntefiinclo Apofiolo Paulo, cüitss
non potes doitrinam refeUere : Inftà opertune, importune,argue,
obfècra,increpainomni patientia & doctrina. HabemusVrgo &
not cui difpiicereplusßriculifit.prssftrtim tum etiam Imperatori-
bus non dijpitceatfap, qUemquefiirigi muncre: & patienter audiä'-
tisvnumquemâueprofite faggerentem officio, immo corripiâtiefi
S 4