i.R eg .t.
Matt.J.6.
Ad. 14.
1er. jg .
Vfal. 1 4 4 -
ffid -49-
M Remigij Antijftodofenjis Eftijè.
labiis folam.Mulu eriftnTurit qui labiîs fuisme honorant,
cor autem eorum longçeftà me ; fed in toto corde > id eft
ex omniintellcdu, volunrate&^operarione, & ieiuriate
modo vt pofteafatüremini ; $ete,vt poftearideatis; plan-
gite,vcconfolationemrecipiatis. [Etfcindite corda veftra&
non vefiimentayefira.3 Quomodo poflumus'corda noftra
feindere?? Quideftergo quod dicit Scindite corda veftra?
àçlî diCeretaliis vèrbisi 'Scindite, id eft aperite cbrda veftra.
per confeffionem fidei, vt peccata quæ intus latent fecer-
doti omnipotentisDei manifeftentur,& pace fada,preei-
bustuis iundæ preces eiusvaleant te mundareà contai
gione delidorum .Quare dicit,Et no vefiimenta veftra?. quia
conlùetudo état illius populi vt rempote-'triftiri® &ad-
uerfitatis lcinderent veftimenta fua , fieut fecilîe legitur
Dauid audityù ôtte Saul Sc ïonath®;& Ppncipem Sacer-
dotumin pamone Dominij&Barnabam &Paillùm quurii
vidilfent offèrri fibi vidimas quali diis» prxcepitqi^e fer-
mo diiiinusnetalia fièrent auttalia iudicialiafaciant, fed
confeffionispróhuntiarionem aperiantea quæ in cprdi-
büs latent. Et quum dicit eis y Quum hacfeceritis inqui^con-
uertimini adDomimm Deum veftruni,à quo peccando recef-
fiftis;& noliteflelperare de Vènia; quiabenignus, id eft valde
bonus eft &inifericors:quiamagis vult recipere poeniten-
tiàm pecéatotis quàm mortem ; patient , quia non ftatim
punir vbipeccamùs, fed expedat adpoenicenriam; fleur
dixit:N<j/o mortem peccatorisfedvt magic comertatur & viuat:
[Ermultamifericordia,fîcut Pfelmifta dicit, Etmifericordia
eiusjuperomnja opera eius, SçzMifereremei Deusfeundum magnum
mifericordiam tuam. [Praftabilis &deprecabtlisfqper >na-
h t u ,] id eft præftans mifericordiam po ft poenitentiam de
mails. Qujsfeit fi coyer taturab ira ad mifericordiam,
/«rpeccatis noftrist&relinquatpoft fe,id eft rétribuât
dül onem, hoc eft, poil: fuum flagellum Sc vindidihi, rc
miflîonem pecccatorum : âd hæcquod Propheta dixetat
fuperiu’S , h |‘jltus eft in.miièritiordia poteràntflli relpqn-
dere: Quia Dominus patiens eft & multusin miferiçoi*
diâ,fîciit tu'dicis, non eft rieceflè vt affrigamusnos ôraga-
mus poenitentiam : quia ipfe miferebitur noftri,qaicquid
egerimus. At contra Propheta, Quis bominum inquit, jcitfi
honttcrtatur a furore ira fia ad mifericordiam, impofîibilè eft
hoc hominibusfcire. Meliüs eft vt agëntes poenitentiam
mereantur veniampeccatoru aflèqui: & quod pèft adam
poenitentiam remiffione pecçatorum adepta, tutte offerà-
mus facrificium & libanten Domino Deohofiro, id eftgrariâ-
i ruin adióiiem, de qua Pfelmifta dicit : immôk Deo facrifi -
ciüm lundis & redde altifiimo votatuu.\Canite tuba'tn Sion, jid
. eftpubliceprsedicate poehitentiamin Ecclefia. Prædica-
]tores& jProphetas alloquitur ièrmodiuinus ,vtannpn-
tîent &prçdicentpoeni’tentiam.[’5«ï»fl/jîi<ere iemntumffuo-
luntatè bpna,oracionibüs'& bona operatione.fFowrff«-
tiimî\(yqoà\i^ï^ccohp:cpxioné:fCongrê^atepopultimM
vt qui dÜperfus errauit declinàns à Deo, congregatus in
vnqm agac poeniten'tiam ira Dei placate ftudear. [San-
ftïfiuteEci lefiani] vbi nullus rémaneàt qui non-fi clan dus. I
Coadunatefenes, no folüm ætate fed & moribusÔc pruden-
tia,de quibus dicit Solom on:Canifunt fenfus hominis & Mac
! fene ftutu vitaimmaculata,ûti qui Cencsfcnt {blammodox-
I tateiubentur coadunari, Vç.qui in inro vitæfùhtconftituti j
1 àgant poenitentiam.ne æternâliter pereanc j illi autem qui
j non folum æfateiedmoribiis &prudentia lènes funt,prç -
1 cipiântüc eônuenk'e,vc4 piî pkæbeanc alite- exemplum &
hortentur ad bona agenda. [CongregateparUulos & fugentes
nus ep*^ fiberth] Quidam dikerunt, quod infahtes fine peccattfna-
rienfis ih icuncur, ex quibus mit Iulianus apoftata. ^Si etgo ita eft,
Gampania_ ; quareiuberttur modo cépXtéÀtx xontra que: * n . - » . adpoeiiitèntiamîMentM K Auguft. mnt;iiii,Kow ejtenim hâm-o9ju pe°r terr^a 1,• m. e; tnf„u nsynt.u s D• t. etqut.
îcnpfit Hb.^ j cureatpeccato ; quiaifi caréatadùali,tènetur affedus origi-
<ât Uiuîianu, Bali. [EgrediâturJpShfùsdecubili fuo&ffonfade tbalamofuof]
pdagianü. vcnôniitnuimofan'tds^voluptatibusiuisieruiant,quando
enim poenitentiaeft agenda, nuptialioperi noneftindul-
l gend'ümjftd-ab inüicëm ièiungendi finit, quodetiam de-
I moBftrâtur in hor,qubdDominùsdiftin6tcprçcepitNoe
ingtediinarcam &€lius.eiuii, v^ofemillius xêc Fiores fi-
I liocum ente diceûsxlngredere in a r c â m t u t u i , v'xgr tua
: <& v <breifilterttm tuorttm Sîmiliter'&in Zaeharia,'quanqqî
DImoluliafpiritualiter
ad diem iudiciiill’udreferatur. OftenditUr fi-
militer agendum, Videlicet fponfos & fpottfas tepore lu-
dus&poenitenti« ab inmeem debere feiungi vt abftinea-
tur^iconiugali opercyPlanget inquit,</«»*« &famtlta Dauid
feorJum&myliereseorumfeorfum. HicperDauid voluitin-
telligi omnes reges iuftos qui planguot fc in die iudicii, q,
iufte non vixerintvidentes inenarrabilem gloriam remu-
neratoris fui. Per mulieres vero,limil i ter reges muliebri-
ter viuentes,manducantes, luxuriantes, bibetes, male vi-
uendo Dei prteceptB calcantes. [inter vefiibuhtm & alt are
piorabunt facer dotes minifiri Domini&dicent.] V eftibulu dicit
ur a veftiendo, eo quod veftiat in teriorc domum,quod
nos Porticum poilumus appellare ante fores templi Do-
.miniJdeo autem dicit .Inter vejhbulum & altare,quia, erant
duo altaria:alterumin temploDomini q> vocabatur altare
incenfi, & alteram in atrio porticus ante fores tepli quod
vocabatur holocaufti.Et quum dicitur, Inter vefiibnlum&
alt are,idem eft ac fidiceret: Inter illud Ipatium quod inter
altare incenfi & altare nolocaufti erat in atrio domus Domini.
Et notandum q> primum lacerdotes Domini plorare
debennipfi enim exemplo debent aIiisefle.[P««'« Demine
parcepopulo tuo,&nedes hareditatem tuam-inopprobrium,] de
qua olim dixifti,Haereditas mea Ifiaeleft.[]Ff nondominen- tefa.i9,
tur eicnattones,te ignorantes. Hoc verbum quod cfkParce,
aliqu ando dimitte,odiqmdo Confirua fignificat,ded hie pro
Dimittepofitatn eft. Pane inquamJDMwiw«p arcepppulo tuo,
& dimittepeccatapopuli tui, &ne dec eum in opprobrium&blaf-
pbemiam, Quando ducebatur ille populus in captiuitate,
dice bant blafphemandohoftes, Vbieft: Deus eorfi .\nun-
qnidiadabant fe habere prxlulem&protedtoremPVnde
Sc fubditur:0 «4re dicunt,pro eo quod eft, Quare dicent,id
eftquare permittes dici in populis.^i efiDeus eorum,&z.e-
latus efi Dominus tenant fuam, ideftflagellauithabitatores
terra:fiz$Iudxos,,&pqftmpdupepercitpopulofiio.Hoc
verbum quod eft Zelatus fum, yel zelus quod vocabulum
abipfbvenit,aliquandofignificatamorem,vtihixZelus do- tfal.u.
mm tuacomeditme Aljquando furorem inuidi® , vtibijFi^:
dentes turbacludai completifunt zelo,id eft inuidia.Significat
e tiam aliquando vl cionem fiue flagellum. VnAezelatus eft
inquit, id eft vlcus eft fiue flagellauit, primum populum
Ifiium, led poftea ad mileri.cordiamyerlus pepercitpopulo
fuo,8c mi ft r tu s eft eius quiapoenitetiam egit. [Etrejpondtt
Dominus & dixit populo fuo: Ecceego ntittam vobis frumentu &
.vinum & oleum,& replebiminiin eis: & nfi dabo vosvltra opprobrium
mgentibm.] Agente pppulopoenitetiam iuxtaqitpd
‘Dominus mandauerat pet Prophetam,relpondit iple.-no
ad verba foium ip forum, fedad opera, ficut alio locopro-
tnittit le aciuru: Et crit quumclamaueritis dicam, Etcoidfumi
Eceftlenlus; Dedi vobis locuftas Sc bruchum & erucam
& rubiginem t vel minatns fum captiuitatem vobis per
rChaldxos efle futpra.-led ecce conuerlus fumadclemen-
tiam, & eruam yos de hoftibus, & replebo vos omnibus
bonis, & non trada vos vltra in blalpherajam gentium t fi
videlicet in hocq> inchoatum lrabetis permanleritis,Et
eum fern populum Aflyrioram qui ab'aqufloneeft :-in parte
n.aquilonis regnum Aftyriorum confiftit. [Pnculfaciamd
yobis:&expeUam eum interra inuiam&defirtam^AcR die6-
rettiSi permanferitis in prxeeptis meis, vt inchoatu habes
b popule.Ilrael,longe faciam ate populuAflyriorum habi-
tante in parte aquilonis.Etfi venerit,expella eum de terra
main aliamquamlibetgente^wtfjfeymd^ji.dereli&a eft ^
me,liberans te.Faciemeiusconuertam, fcilicet contratnare
orientale,\bi quondam fuit Sodoma&Gomorrhaa.li£eqUe
ciuitatesfit® lunt.Si hoc referam9 ad locuftas>in'iienimus
ita temppribus Hieronymi accidifle. Dicitnamq; B.Hiei
ronymusfe vidifleagmitialocuftaru,terram Iud^orumte-
xifle & obumbrafle, quae poftea flante vento in mare primum
& nouifSmum prijeipitat® fimt orante populo Do-
mi num mifericordiam inter veftibulum, & aitare:hoc eft
inter locu crucis &refurre(ftaonis.Si veto ad Aflyrios refe-
ram9jreperimusreporibus Iezedhi® vna nocfteabAngelo
Domini clxxxv. millia periifler& irtterfeda eft ilia pars*
caftrorumq relpiciebatadmare quod ducitad ASgyptutti
infiiper & illamomnem multituditum reliquam nlgauit.
• Qnpdafii/add \x>[Etafmdetfceter ei'tts, & aftedetputredo eius^
i
quia
auiafuperbeegtt.'] Si de locuftisdixerimusi inuememus ita Senex erat beatus Petrus quando in extafi pofirus, vidit
contigiflè,intantumvt-foetoreiHamaerecorrupro,poft- . linteum quoddâquatuor initiisfiibmittide coelo. Senex
modum mortalicas hominum 6canimantium proleque- etiameracbeams Paulusquando apparuic ei vir quidam
retur.Sinautem ad Aflyrios,non ita pater; quiaomnes illi I Macedo,dices,trâfiens in Macedonia adiuua nos Iuuenis
esnarium . coelefti combnfti funt,idéoque foetor non emanauir, j ctiam erat ipfe qn c*catus duiftus eft Damafcü, & fuit ibi
ftlV quod quia inpuluerem crant redaéla. Spiritualiter vero ad ma- | per très dies uôvidens lumen folis, fed potius in exceflii
je orientale conuettimur ad Aflyrios quando in cogita- I mentis raptuseftinparadilum&vidit yifiones Dei & au-
lent vbi que tjonc , loquutione vclopere aflenftim præbemusDiabo- | diuit arcana verba qu® non licet homini loqui, Sicplüri-
Udauera I Jo, qui defignâtur per Aïïyrium, vt poflit requiefeere in mi fànâorum vifiûnes viderunt. Vel edam alio modo in
mottuotu. cordibtis noftris.Ad mareautnouiflimamconucrmntur,
quando in aflîduitate malç operarionis,prau®q; voluntatis
terminum noftrç vit® finimüs.No/i t inter e terra promifi
fionis»fed exulta & Utare,quoniam magHificauitDommus mi-
i fericordiam fuam vt facer ct mifericordiam tibûvel magnîi
! fe fccitin hoc vt redimar&liberet te .Superius minatus eft
eis mala &triftia: nunc confblamr& lachrymas vemtin
exultationem. Oolite timere animalia regionis quiagermina-
uerutjpeciofadeferti,] id eftplaniciq§, videlicet camporum
1
i
I Ati.i.
l i
&locaabundanciainherbis. Quiafuperius dixerac Animalia
. credentes fimplices: qui & timoré feruili ei inferuiunt ti-
métes cruciatus inferni, Sc amote diledionisjppter meir-
cedem vit® æternx; qui fidem habent, Sc operibus bonis
inliftunr, fed arcana my fteriorum non intelligunt.[ Et da*
boprodigia in Colo furfum&figna in terradeorfum:fanguinem&
ignem &vaporemfunn]Cubmiii dabo,Signa&prodigia de-
dit Dominus is coelo tempore natiuiiatis fax mittês llel-
lam nouam c coelo: Sc tempore pafïïôhis, quand û Ibl ob-
feuratus eft, ne viderecDominum Sc créatorèm fuum pe-
dereincruce:vel etiam ne lumine fiio fruentur inimici lu-
d®i. In terra etiam figna dedit quando illo moriente con-
tremuit. Sanguinem redemptionis dédit iplb illo iâ mof-
tuo, aperientc milite Romano latuS eius j contra naturâ
fenguis noftr® felutisprofluxit,& aqua baptifmatis. Per
ignem debemus intelligere fpiritum fendum quem.dic
Pentecoftes fuper A poftolos mifit,& qudtidië per baptifi
mum & per impofi tionem manuumEpilcofic ttim mittit.
Er bene fpiritus fendus igni comparante : quia ficiit ignis
confumit quicquid apprehendit:ita quemeunque ille re-
plcuerit,omnia peccata eius delet,ac müdatlâ omhià con-
fumitSc carnalia. Pervaporem fumi coitepUiidiohertl la-
chrymarum debemus intelligere quam dedit die Pcntë-
coftes, quando ptædicaritibus Apoftolis,compundo cot;
de ludæi dixerunt: Quidfaciemus virifratresjSc fequitur[5o/
conuertetur in tenebras,&lunain fanguinem, antequam veniat
dies Domini magnus & berribilis.] Hoc dupliciter intelligi
poteft:vel vedies Domini magnus&horri bilis fit dies re-
f urredionis : magnus, omnibus qui de motte ad vita fùht
reuocati : horribilis, diabolo & omnibus reptobis. Ante
iftum magnum diem refùrredidnisfbl verulSeftiiitene-
brasjdum creator omnium péderet in cruce, Sc lurl^ami-
iît lumen fuum, hocaut quod Propheta dicit lunamefle
verfem in fanguinem in morte Domirii.Credete debemtte
quod ita fit fadu mjlicet Euangeliftç reticeant.Hu/taëhirii
& mirabilia miracula fecit Dominas in hoc mundo,pofitus in carne,
qua non funtferipta, ficut Ioannes Euangelifta dici v.quia
fiferipta ejfent, prit magnitudine fui iitcrédibilia effe vlderentùr,
Sc pene toc libros müdus vniuer lus capere nô poflet.Quia
diximus elle fadd ante diem refurredionis eius, dicamus
adhuc faciendû ante diem maghi iudicii; qui tam magnus
eritatq; horribilis, quantus nô fuitâb inifio.-intanmm vt
non folum reprobi, verum erianî columfi® coeli dicahtur
contremilcere, angelic® vidîlicet poteftates Sc ordines
eledorum .Et erit .Onttiis qui intiocauerit nome Dortitti ft lutte
mr.Iftainuocatio fpiritualiter intelligendaeft. Mulciin-
uocant Dominum/ed notl merentür exaiidiri. Qui verd
credit crinitaté in perfonis & vnitatem in diuinitacisiub-
ftantia:& quod corde credit & intelligit, vere prédicat &
opere implet,lêmper exauditun fed hoc non eft nilî perfe-
dorum. In Pfelmis Iegimu$,quod MofesScSambel inuo- Tf*l.$$t
cabant Dominum& exaudiebantur i Ex quo iritelligitur
hanc gratiam nô infipientibus eflè collatam,fed perfedis.
Qutain monte Sion (inquit) & in letufidem eritfaluatio fuut
dixit Dominus&in refiduis quos Dominus vocaueritSion &Ie-
rufelempro vno accipitur ! nifî quodSiotl vocaturftions
& Ierufelé rcliqiÿ parsvtbîs. De hoCdidtlcfeiàs: DeSion
& belli® agti fiilpexerunt ad te,fame & fid cogente,'
eo quod Ipeciofe deferti cxficcata e lient. Nunc dat conlo-
lationem,no folum hominibus,vcrumetiamanimalibus
& beftiisdicens,[Quiageminauerunt fteciofa deferti.] Sicut
enim primum omniadeuaftatalunt, itapoftmodum Domino
miferante cundla finitreparata. Et vos inqüam filij
Sionexu'tate&lataminiin Domino Deo veftroiquiadedit vobis,
pro eo quod eft dabit vobis, doftorem iiiftitu, fcilicet Ghri-
ftum, qui vos docebitomnem veritatem, quum venerit,
r Et defenderefacte t ad vosimbrem mdtutinu &Jerotinumficut
in principiofctiiccz benedi&ionis. Quantum ad literâ per-j
tinettimber mat a tinus dicitur qui rum venir quando mef-
fis leritur:ferotinus qui turn aduenitquandp meflis colligi
debet.Spiritualiter vero imber maratinus eft fides : & le*
rodnus imber,perfeélio bonoi ü opemm. Vel eriam imber
matutinus eftcognitio qu®dam omnipotentis, qu®
per fidem datur: ferocinus, pie ni tu do ciufdem cognitio-
nis quatenus homini bus morralibus feiendum& cpgnof-
cendumeftinpr*fend: velinfuturo remunerario bono-
rum operum & cognitio ciuftiem Trinitatis, quoniam vi-
debuntDeum èleâti ficuti eft. Vel imber matudnus eft lex
veteristellamentitferotinus,gratia Euangelii,qu® om-
niapræcipiuntur. Et quod fequitur [ Etreplebuntur area ve-
(itxfrumento,&torcu'ariave(itz redundabunt vino & oleo:
C'rnddamvob'tsannosquoscomeditlocufia, ] id eft per quot
annosfamem fuftinuiftis locuftarum per cot irerum du-
plicabo frudus, & non confundetur poputus mens lfrael
in æternumjfi permanferitin incæpto opere Hie darar in-
teiligi quod poft lapfum non denegacur venia , fi poeni-
tentia verba fubfecuta fuerit : licet quidam hæreticorum
negent pèr poenitentiam polie reformari peccatores in
priftinum datum: ex quibus exticit Nouatus audor huius
erroris. Et etitpofihocid eft poftquam iftaimpleta fuerinr
qu® liiperius dida funt, EffundamJpirirum meumfuper om-
nemlarnemM eftluperomnem hominum credentem in
me: &prophetabtintfilii vefiri &filia vefira.
Hæc vetba compléta lunt die Pentecoftcs, quoniam
fpiritus fendus luper Apoftolos requieuic: ficut beatus
Petrus commémorât, qui hoc exemplo vfiis eft adueni-
entibuslud®is,& admirantibus fuper his qu® ab Apo-
ftolisdicebantur, F-r/jinquiens. ludtiboceft verbum quod
faftum eft ad loel. Et ertt ( inquit ) in die ilia, ejjundam fpiritum
meumfuper omnem carnem. Et verbum. .eftulionis largita-
tem m uneris oftédit. Qn u m autem dicit Super omnem carnem,
dicit fuperomnem hominem quicreditin nomine
fend® Trinitatis. &hoc quod credit, oreconfitetur & o- !
pere adimplef. Quod autem fequitur, Et prophetabuntfilti |
veftr.t & filit veftra, t ip lb die Pentecoftes adimpletum eft
in Apoftolis Sc in eis qui cum eis erant, Sc poftea eriam in
filiisjid eft in E. elefia. Filii Iudxorum etiam erant Apofto *
h quiadc corum ftirpc proceflerant: <£•ƒ//<<, mulieres videlicet
qu® cum ipuserant Apoftolis, prophetifl® fue-
runt, quiafuturapr®dixerunt,prxdicantes gloriam ele-
I dorum&poenamdamnatorum feu reproborum. Legimusetiam
uenes appellantur omnes martyres Sc credence? : qui fortes
lunt ad fufferehda aduerfe & tentâtioneS diaboli. Vifiones
Domini Prophctiædicuhtur, vnde & Prophet^
an tiqui tus app ellaban tu r viden tes : quia ea quæ dicçbanr*
per Ijjiritû fendu videbant, id eft inteUigebant. Iunenes
ergo viliones.yjdebunt, id eft credentes Prophetias Sc vifiones
prophetabunt Sc intelligcnt.[Sé^ &jupetferuosmeos
& ancillas me as in dtebusiUis, [ poftquam reiiirrexero à m orrais
eftuiidam Ipicitum meum. Seruos & ancillas appçllal
quatuorfiliasPhilippiprophèti0 àsfuifle[se- ______ t
ncs vcjin fi muta fomntitbunt&. uutnes veftrt vifiones videbunt. ] txtbit lex & verbum Dominide lerufMelit.Vbi dicit Dominus:
Biblioth. Vet. Patr. Tom.q.Pars 1. • ____________ Aaa
m
' n a
iefr.i.