I l l : Hincmàri Rhànénfis Ärchiepifcopi
Matth. 7fi
Marc.ÿ. -
inCanonibus Apoftolorumcapitulotricefimononp (eri- ,
ptum eft: No» liceat Epifcopo ex bis aliquid contingere omritno,
aut parentibus propriis qua Deifiint condonarc,nec cor um occafio-
ne Ecclefia n gotiadepradetur Evt. Omnia quæcumque funt,
Dei funt : ■Quomodö ergo dicitur,vr aliquid ex his, qua Dei
funt y Epifcopo non liceatcontingere, vel propriisparentibus condo-
nare?Certequotidianus vi&usex his eft, quæ Dei funt:
prohibetur ergo quotidianus vidfcus ab Epifcopo contingi,
vel jppriis parent ib. denegàri, qui iubetur epifcopi mànib.
etiam pauperib.tradi? T ». Qui Ibphiftice loquitur,odibi-
liseft. Tu ergo teiplum reprehende, qui in lacris fcriptis
cauillari auluses. Prohiberurigitur Epifcopus ex his, quæ
Dei funt,aliquid contingere, vel propriis parentibus con-
donare nonquodcibum,vel veftitumipfenoncontingat,
aut parentibus vel quibuslibetegenis deneget,fcd neprae-
dia & poftèffiones, quæ à fidelibusoblata funt, aliquate-
nusalienarepræfumat. E v t . QuodfiEpifcopus hac au-
doritate concern p ta, propinquis vel amicis,quæDei funt
donatepræfiimpferit,quid,faciendumcenfcs? T h. Nihil
cenfeo nihiliudico: Ei?qui qu&rat & ï.idicei. Interimautem
. audi fimpliciter, quid lacra audoritas contineat. Karo-
lus Magnus, & filius eius HludouicuscognomentoPius,
forti flimi làndæ Ecclefiæ tutores , antiquas Canonum
fandionesinuiolabiliter confcruantes, de rébus Ecclefiæ
nondiuidendh, fie in fuis ediófcls fcptuagefimo feptimo
dicuntcapitulo: Res Ecclefiavota funt fidelium,pretia peccato-
rum,& patrimonia pauper um. Statuimus ergo, vt neque no fins,
neque Hliorunii&fucceJfjrum noftrorumfidelibus, qui noßranty
velprogenitorum.nofirorumvolunt'atem, velexemp'um imitari
voluerint, vHam pent us iacluram, out dtuifionem patiantur.
Rurfus de iilüern rebus Ecclefiæ, quibus & qualiter diui-
danrur, in eodem jibro capituló odiiageüimo : Stat uturn
eïl vtqUicauid afide!ibus tempore noflri imper ij Ecclefia f f ont e
co"uturn ftterit, in ditioribus lotis duos partes in j*fus. paupe-
rum y ter tu in ßipendiaClericoram aut monacborum: in mino-
ribus vero aqualiter in er Clerum & pauper es fore diuidenium.
E v t. Er ego hoc legi; led cum dicunt, quicquid collatum
f<erit tempore noflri imperij, videntur exclufifle quæ ante
dataient. T h. ïtaeft. NämlandaEcclefiapoftquam fi-
1 bi fubdidit oilmen imperij, ex confilioRegum, vel opti-
mätum, periàndos làcerdoteselegit fibi in fingulis Eccle-
fiis vicedominos, aduocatos, defenlbres, & cæteros ad-
iutores,quibus tantum de rebus Ecclefia: delegatumeft,
vt fine querela, fideliter feruitio fandæ Ecclefiæ, & impe-
rio Pontificum obedirent; ficque confirmatum & fanci-
tum eft, vt res talibus delégatæ,per fiiccedentia tempora
nec crefcere, vel minui præfumerentur; led idoneis & di-
gnis collat e aequalem conftantiam in perpetuo confinèrent.
Sj£ Karolus, & Hludouicus filius eius iam intelligentes
hanç, quam patimijr, auaritiam, ad comprimen-
dam ambifipnem, hane dedemnt legem, vt antiquis client
contenti beneficiis,& de crementis & audionibus
pontificum aures non inquietarent. E v t . Si itaeft, vt di-
cis,nihil nuncfacerdotibusnouare licet. T vi. Omnia lice nt,
fed non omnia expediunt. Vt, autem intelligàs, res Ecclefia-
fticas ftabilidc ipfto ordine olim difpofitas , fic accipe.
Gerte Archidiaconatus in.Ecclefia olim ordinatos pu-
tas,an minime/- Ev t i t . Archidiaconatus,blimcerjtis
terminisdiftributos nondubitauerim. -Th. Nunquid li-,
cetEpifcpppprohbicu fuo hune augere, hunc;minuere?
Ev t . Prqmpuerefuper ,eos qqem placueritj iplbs autem
Archidiaconatus augere vel minucre puto non oportere..
T ». Sic quoque dé exteridribü? accipiendum'puta. Cce-
lumeftenim läni^a Ecclefilj&jficu^lydera certum non
delerunt ordmpm, fic miififteria EcclefiafticaoUmaDeo
& fandis Patribus ordinata jnulla confufione conuenit
jicrmilcere. (^ui autem confundunt&permifcent ea, a-
lieniabEtclefia Dei luntjqui autem alieni ab Ecclefia Dei
fimti ab ipfo Deo alieni fiint; qui àutem ab iplb Deo alié-
ni fiint^igboli participes ftn tf 'Diabolo autem &fociis eius
paratufrett ignis, qui. non extinguitur, & vermis qui non mort-
tuu E v t . Ö ‘ he ! quam, terribilem Änlequentiam ne-
xuifti? :C^u.ifJ ergo fecientpripcipes &.lacerd,ötes noftri?
T h» Prim.ipes& ficerdotesyeftri quid amplius facere haben
t, lïifi vE tantum Deo reddantrationem , quantum illis
fummam tradidit poteftatem. Apud principes cpîm
& facçrdotes veftrosius .confunditur; lex abrogatur, faf-
que nefafque m ifcenturiDei timor contemnitur; facri
Canones conculcantur ; &ita omnia permixta funt vt nihil
aliiid nifi iudicium Deifuperfit. Decedente Epifcopo
fiibftantia eius inuaditur, bonaeius ficut hoftium fpolia
diuiduntur,lfteinuaditEcclefiam,alter vlurpat Abbatiam;
Exilit in medio miles dicens;hoc & hocd. djfTcmihi do-
mioum meum,qui deceffit, Sacramento firmabo. Ipfe
Epifeopus nondum perundus , nec fediimpofitus, refi-
duas reljquias rerum Eoclefiafticarum patronis dilpertit
& dum defiderat nomen paftoris iam lupus fadus eft. i
Talia ergo facientes dicîtis vos Chriftianos, cum mani-1
fefte Antichriftifitis?dicit enini Chriftus:Quinon ef? me- ,
cum, contra me eft: & qui non colUgit mecum, dijpergit. Vos,
que Chriftus conftruxit,deftruitis;& quæ collegit, dif-
pergitis : & Chriltiano^vel cumCliriûovos eflèputatis?
fruftra vemftisad ecclefiam, cuius inimici eftisjfruftraof-
fertis ad ^Itrenummui», quem ipfi altario tuliftisf Quid
de .vobis dicam fieculares, qui non folum Ecclefias, led
etiam ipfa altaria Polfidere vultis? Nunquid vos, qui
oblationes pauperum comeditis & bibitis, ad offeren-
daà Deo hoftias pro ipfopopuloaccedetis? vos horreàfru-
mento,& cellaria ex his, quæ Ecclefiæ funt, vino com-
plebitis,&làcerdotes eius fameaffligetis? Cur non per-
timefcitis iudicium Dei? Panes propofitionum non licet
eomedere nifi mundis & purincacis facerdotibus ; &
vos cum vxoribus &ancillis veftris, & quod peius eft,
nonnulli cum fçortis décimas & oblationesi fidelium
manducabitisj Coram vobisardebit candela quæ Deo eft
oblata, & eius altâre & facrificium fine lumine erit?
Chore, Dathan, & Abirôn contraMoyfen & Aaron pro
facerdotio murmurant, & ea quæ Dei funt,auferre mo-
liuntur. Chore cum' duçentis fociis fuis igné diuino
exuftus,périt : Dathan, & Abiron cum vxoribus & li-
beris., & vniuerfa làmilia, & fupelledili tota viuos terra
abforbuit. Acham, quia vlùrpauit de anathemate, cum
omnibus luis viuus incenlus eft. Oza,qui præfumpfit
arcamDei tangere, mortuus eft in eodem loco. Balthazar
Rexinconuiuio fiio décimas & oblationes Dei non
appofuit,fed in facris eius vafis bibere præfumpfit; ob
hoccoenanti ei apparuit manus,quæ lcriberet in parie te:
M a n e , T e ç h e l , P h a r e s : cuius rei interpretatio-
nem à Daniele fando in teftimonium fui accipiens, ea
node interfedus eft, & regnum eius dilïïpatum.
Cur induratis cor veftrum ficut Pharaon qui lèruituti
fubigebatpopulum Dei? decem hic plagis percülïu$, ad
vltimum inmari cubroçumoinni fuo exercitufiiffocatus
eft. Similiter vos populum Dei manducatis & dilpergitis,
làcerdotes eius contemnitis, præccpta eius non auditis,
flagella eius dilpergitis., beneficiis non fledimini: fcito-
te, quia ficut mare rubrqm Pharaonem, fie infetnus de-
uorabitvos, &non dixeritis, nos Chriftiani fumus,vos
Chriftianinon eftis. Sed beftiailla, quæ apparuit in vi-
.fione Çanieli Prophetæ,fortis &cerribilisnimis,dentés
&vngueseius.ferrei, conterens & comedensf>mnia, Sd
reliqua pedibus luis conculcans. Verbo dominico conclu-
danï lententiam: Qui eft ex Deo, verba Dei audit; propterea* vos
non auditis,quia ex Deo non eflis. E v. Yehementer te vidço
comrpotum,& illius fententiæ oblitum: Obftquiumdmices,
veritas odium park. T H. Obedire oportet Deo magis quam hmt-
nibus, 8c qui propter timorem reticet veritatem, veritatis
proditor eft. Et vere fateqr,quia qui nunc per ambitionem,
vel auaritiam,vel timorem,vel vanarqgloriam, ci to men-
daciisfauent,apparente omnium malorum capite, id eft,
Antichrifto,cito fidem negaturi fiint. Nec eius tunc erunt
manifeftidefenfores,cuius nunc finit lubdoli cul tores. Ev.
Dura, funt verba tu?, neque omnibus placitura : lèd qui.i
ilia pet exceflum deplqrafti, ac propofitum reuerti oportet.
T h. Propofuifti .diftingqendum tibi, quæ Epilcppo
dare liceret,& qua: minime. Ev. Ita eft i Sed petareçapi-
tulari breuiter ea,quæ prohibaitur,vt ad concéda poftmo-
dum veniamus.T h.T utoribpsjSd adoribus patrimonuim
hæredis aliçnare, omnium gentium, quæ legibus vtuntur,
, leges prohibent: Vlum autemfrudus, lâluo iure hære-
I kc.Ij,
ß xti. 7
g9.10.ll.
lie Statu Eccïejidt. . 2 4 7 |
^is,legate non defendunt:fic quoque patrimonium làndæ
Ecclefiæ,qu^ Chrifti cohæres eft, tutqrib us & adoribus,
i^eft,EpiicQpis,&Clericisaliénare,vel parentibus &ami-
cis contradere,leges,& diuinæ,& humanæ ter? ibiliter cô-
tradicunt:vlum autem frudus,&fibi,& cundis egentibus,
cum timoré Dei fideliter commitunt.Si autem Épileopus,
vel à parentibus dimiflà, vel aliunde adquifita habuerit, ea
fuis pofte relinquere.-ficin Canonibus Apoftolotum capi-
tulb'XL. lcriptùm eft; ManifeftaJùntresEpifcopi (fitamen hait
et proprias &manifeftè dominica,* & poteîiatem habeat Epifcopus
morïensMpropnis ficut voluerit, érquibus voluerit,derelin-
quere:tJecfub occaftone Eccleftafticarum rerum, qua Epifcopipro-
banturejfe,intefcidanty&rurfus pro rebus Epifcopi Ecclefia detri-
mentümpatiatur.
Item in Concilie Antiocheno.capituloXXI V.eilHem
pene verbis , lènfuvcro toto integro idem dîffiniium eft.
De dilpenlàtione quoque frudimm, fic in eodem Conci-
lio capiculo vltimo lcriptùm efcSiEpifcopus minime his,id efi,
victu & tegumento contentas fuent ficonuirtat autel& res Ecclefia
infuosdomeftuosvfusy&ciuscommoda, vel agrorum fruiius non
cumPresbyterorum confcientia, Diaconorumquepertraftet , fed
horumpoteftatem domefticisfuis autpropinquis autfratribus,aut
filiis commit t at, & perhuiufmodi perfonas occukecatera ladantur
Ecclefia y ijle patios Synodo proutneia perfoluat. Vides igitur,
quod iplàprocuratio agrorum,ad læfionem Ecclefiæ, domefticis,
vel propinquis Epifcopi non conceditur,quanto
magis alienatio concedetur?E y t. Valde diuerlà funt,quæ
à te audio,&quçin Ecdefiis perpetraricognolco.Sed quia
làtisdiftindaputo, quæ Epilcopiis darepofllr, quæ vero
minime,ad eos,qui iniuftadonalulceperunt, 8c iniuftius
retiriere cpnantur, lèrmonem conuèrtipeto. T he o.p h.
Anacletus Papain Epîftola.de laceratione & opprelïïo-
ne Gljriftianomm, oihmbusEpifcopis direda, fic dicit:
Pater nofterfine dubio Deus eft,qui nos creautt : Mater vero noftra
E. défia,qua nosJpir it ualiter tu b apt Hier io regenerauit, Ergo qui
Chrifti pecunias&Ec.clefia rapit^tufert3velfraudatur% bomicida
efi, atquehomiçidaanteconfieiïum iudiçis ejfedeputabitur. Qui
rapitpecmiamproximtfui imquitatem operatur ; qui autempe-
cuniam vel res Ecclefia abHuleritfacrilegium facit. Ptiuilegiae-
n 'un Eccl fiarum,&Sacerdotum, fancti Apoftoli iujfu Saluatoris
internerata, & inuiolata eius decreuerunt maner e temportbus.
É v t I Hæ c que r i rnonia latis fuperius deplorata eft. Nunc
yçrp diligenter in tende,qu^ proponere paro. T h e o p h.
Ptpppne,& audiemus.
multas plagas hpftibus inflidas loco fiio reftitutai
eft,.
Templum DeiàChaldæis incenlum & fubuerliim,iplà
quoque Hierulàlem defolata poft lèptuaginta annos
à reducibtis captiuis, &reftituta, 8c polïèlîàeft. Quanta
mala Antiocnus in Hierulàlem fecerit, qualiter tem-
plumipoliauerit, legem aboleuerit, arcem Sionad con-
fufionem làndificationis etexetit, tibi notilfimum fiio.
Sed lûdas Machabæus & fratet eius conftantiflime refi-
ftentes,non ante ceflàfunt, quam leges & patriam ab ho-
ftibus tuerentur. Quid ergo,vël area teftamenti, vel tem-
pium Domini, ipfa quoque Hierulàlem , nifi làndam
Ecclefiam defignat ? quævelexpofita, vel defolata liofti-
bus, à luis vere filiis vlque ad lànguinem certantibusvin-
dicari 8c reftitui debet. E v t . Modo martrrij tempus
non eft,quia vero nos omnesfumusfilij Ecclefiæ, de ma-
ternis ftipendiis nujtriri 8c foueri habemus. T h soph.
Filij Ecclefiæ non fiint , vt luperius quoque didum eft,
qui earn contra leges diuinas inuadunt : quinimo atro-
ciores inimici manifeftilfimis hoftibus limt, qui intra earn
pofiti lacerare 8c diftumpere earn non defiftunt. Audi
vero quid Pius Romanæ lèdis Epifcopus , in Epiftola
Italicisfratribusditeda , de talibus dicat : Ad federn Apo-
ftolicam'perlatum eft, quodfint inter vos diffentionts&amulà-
tiones-y&pradiadiunis vfibus tradita,quidamhumanis applicant
v,%us‘.&domino eut iradita func,eafubtrabunt, vt fuis vfibus ÏA-
feruiant. Quapropter ab omnibus illius vfurpationis contumeliâ
depellendaejt, ntpradia fecretorum caleïtium iudicata à qaibuf-
dam trruentibus vexentur: Quodfi qua prafumpfèrit, facriûgià
babeatury& vt fatrilegus iudueiur:Ipfosauiem qui hoc aguntycler
ricos & Domini Sacerdetesperfequt, eofque infamare audiüimui-,
vtimalumfiper malum addant & détériorés fiant, non intetl't'-
gentes, quod EcclefiaDeiin Sacerdotibus confifiat , -■& crefcit in
templum Dei -, & ficut qui Ecclefiam Detvaftat, eius pradia ér
do noria & expoliat &ïnuadit y fitfacrilegus ; ftc& ittè, qui eius
Sacerdotes injèquitur ,facri!egij reus exiftit, & facrilegus tudica-
tur.
Etpoftpauca. Non eiigraumpeccaturnfornicatio quàmfiv*
crt!egiûm,&ficut maiùspeuatumesl , quod in DeuiH commkti-
tur,quam quodin hominemfi■- grauius ti?facrilegium,quam for-
nicari. E vt. Probatumeft igitur res Ecclefiæ non licëre E-
pifeopo, velcuilibet,itaalienari, vtreuocan nonpolfint;
Reftat ergo qualiter reiiocari debeant,fiquens fermo ^e_
claret:forteenim,hi, qui res Ecclefiæ lùlceperuntiniuftei
Ë VT; Siquilibet Epifcopus res , quas dare luperius j noniuftitiam doni,fidnudum donum defenderemoliennpn
poff^damonftrafti»parentibus, yeïfratribus,autqui-
bpslibet aliis dederifjaUenauerit^fitipto quoque lua do na
nrmäueriffEp/fcdbus, ’qui.fuccpdit, num repetere po-
teftres, qu*imulipdat*fiiht?T h e o ph . Omhe quod
iniuftelublatjjiHëftiufte, debet feftitui. Die ergo mihi,
ficiitorpatrimóniutnha:re.|i^quod tutandum ïüfie-
fpc,rat, infiio pujpftlo aliénaueriet; qunquid idem hares
Ëia rc^ditus poteftati;, quod iniüftë lublatum eft, legi-
buj repéteré pöteftVE yT- yidetur. Cum ergo liceat
morituro homini iniiift? fibi lublata repetere; Ejclëfia,
qi^aefeipptryiuit, pon licebit gaclem facere?Theoeh.
yj:emmiamluperips audifti, exiniufto dono, iufta non
^jlretentio;vbi nbn:eftiuftarefeAtió.v iufta confiquitur
fépetitiq. Evi». Quibus argumëntis adftipulabitur, yt
.w d e c e d é iis ’||bijl^qpus..quqlibp'c.malo déderit, kfuc-
cddeiiie repqtfpp0 it? T h e o p H- Dicmihi .?f i Epifcopus
ptacedëns hxreticus eftet , fuccédë’ris dëbëret in eadem
Haepeli permaneyej ? E v. Non eft dubium, quin- Hareti-
cum fiquehsT' ipfe quoque hareticus fit. Certe Paulo Sah
niputèno cum 6'mm harefi damnatb 8c ab Ecclëfia’pul-
fubfo^itifiint. Cum ergoer-
efrea fidem deuiauerit , non modo liceat,
j j a f l i ë ti^ ^ e ^ u e 'u t corrigi ^ab ëoi qui luccedit : res,
pr«cedens iniuftè alienaueriti ïuccedens iufté rêpe -
tere non pptèi^? öpÉni, & PËineès fiïij Heli Sacerdotis;
tabernaculo
.^^erisjaodta^u^tï&4 contr^ dimicätuti , aca[deheft'acriter7vter
.,^1 S a ld o s ifloftuüs eË, arcaDëï capta.eft ? fed ipfis
■^ebito3 üppliciocondemnatis r -Arca Defdemura poft
tur. Defenfio autem,quæ iuftitiam déclinât, iniufta eft ; Si
autemdefenfîo, quæîuftitiamdéclinât, viribushûmanis
fit fulta:Epilcopus autem,qui iuftitiam defendit<dtres aÜe^
natas repetere tentat,néc Regio, neque fuorum , qui elle
debuerant , fulciatur auxilio ; quid ei faciendum erit?
T h e o p h. SicutPhilo maximus jegatorumàludæis Ga-
io direâorum,dicit : Necefe eïl adeffe dminum, vbihumanum
ccffatauxilium.
Metropolitæ ergo fiio,fi lùffraganeus eft ., id intiiiiarë
debet j qui concilium cogat,& quid fa(^o opua fit,edoceat
Quodfiibi caufà terminata non fiierit, Primärem, fuum
Metropolitanus adh ibcatjfecündum canonicam authori-
tatem : Ar vero fi coram eocaulà lupradidta competenti
ternlfno definiri nequiueÀt:Epilcopus,cuiuscaulàeft,Pn-
inatis,& Metropolitani Iqi autoritäre roboratus,lèdis A-
poftolicæ Prælulem petat, 8c caulà liia pleniter expofita,
lummam huius çohfilij requirat. Summa autem confilij
hæc eft) vt hi, qui res .Ëqdeüàftùfts occiip^perunt,. tfirbio
vocentur : Non acquiëlcèntes ânathematis 8c çîteommur
nic^tionis vinculo à Vicario iax^6ti Petri âdl.igenÉüt,chidb
xitChriftus ; Quacumque ligauerisfuperterram, trutit ligota
& in calis;, d? quacumque folueris fuper terrdni 1 erutit folutd
&incalis, E vt. Quia ÏU& frequencius fiunt in cordibus
reproborum,; ¥. . . . . . reliélo igitur dmoté Del ad iti-r
dicia læcularia conuolabunt, patritiis le munient, caftel?
lisvallabunt, 8c dfteriores ex corredtionê fient, homi-
cidiia, inèendiis, &rapinis cun&ajvaftaptes.. T h e o.p rti
Non hæc dûatius permanerent, fi inter Êpileopo s Vetâ
’pax&'firmaconcordia permaneret i led ficut Salomon
dicit -; Vnusadifiçans, <&alterdeftrutns, quidproficitiÜisnifi
X 4 laboft
Mâtihlêi