W M -
B
Cor. h.
Connt.6. c
3 }6
Luc a. 6.
Matt. j.
D
lortgàtus eft, habitant cum habitantibus Cedar,multüm incolafu-
il dntmamed. Hinc&Apoftolus.I«/J/.v egobomo, quit melt*
"ber/fbitde corpoiemortk bum? Occurrit etiam ex aliorum er-
ratibuÿ» eleâ:islangj}t>‘r tribulationis: qüia charitate illa'vi-
gee, quaproximosfiCùtfèipfos diligerè nouerunt. Cum
enim alium per voraCitatisîngluuiem ad æftum libidinis',
peræftum libidinis videnbàdapertüm opus fornicationis
captiuum adduci: alium per cupiditatem rerum tçmpôra- 1
ralium ad rapinam, ad fur cum, ad falfum teftimoriium, àd
periurium conipiciunt pertrahi: alium per itatn ad odium
per odiüm ad homicidinm cernunc ruere: alitim per honoris
P faim. 69.
dy 108. ’
Pfalm. 87.
adept! dignitatem ad elationem, pét elationem ad
fuperbiam confiderant dilabi: alium perfuccrefcentes ne-
gligentiarum guttas, iam de pelago catnalis defideriiedu-
6fcum, in portu quietis tanquam nauem atcendunt demer-
gi: alium per afflatum maligni fpiritu s,a femel arrepto pro-
pofito quad arborem intuen tur funditus auelli, totis vifee-
ribus à fundo cordis qüariuntur* Fiunt pêne exanimes dû
talia fieri cögnofeurtt à fuis. Quæ videlicet tribulatio dum
méftterti inceriuSeXurit, corpus qqoque exterius affligit.
Han'clàlüberrimamin finguiis tdbulationem patiebatur.
Paulus, Cum dicerec.1 Quk tnfirm.itur , &.egononinfirmori
Quù fcandaliz.atur, & ego non vrori Omnifariam igitur làri-
étorum cribulationeni in hoc verficiilo côfîderan tes, pauper
tat emqu öque eorum geminam intëlligere debemuS,in
terremrum fcilicet return abdicariorie,atq; infpiritus con-
tritionc.Et quidem harum vnam paupertatem, qua; in äb-
dicatione terrenarum confiftit, pauci habere probantur.
Alteram verb quæ in conrritione fpiritus,omnes ele&i habere
poflunt ; quamuis & illi fàcultates terrenas abdicate
credantur, qui eis non àd illecebras carnis,fedad opus pi-
etatis vfufque neceflarioS vci videntur. Quamquam eninv
nonnulli elector um mul tas peennias poifideant,tame quia
( vt diximus non exdefideriô carnis,fed exvoto pietatis at-
que inftindiîoecellitatis ab eis poflidentur,paupcres pro-
culdubio eflè probantur. An pauperes non lune, qui cun^
ea terrena non tanquam promia, fèd tanquam aliéna dif-
penlant? Sed y nde pauperes^nde diüites fiunt.* quia nimi-
rum vnde in terris temporales pëcuniàs indigentibus ero-
gant,inde fibi æ cerna diuitias in coelis Congregant.Vcrifquè
autem ilia Pauli feqtentia poteft aptari qua dicitur: Tanqua
nihil hàbentes, & omniapofsidentes. Quafi enim nihil haben-
tes,omttiapoflident; qui terrenas diuitiaS penitus abiiei-
cierites, cæleftes per fidem iàmcenent;..Quafinihil haben-
tes, omnia poffiderit: qui etiam iftis in vlüm vel ôpus mife-
ricordiæ retentis» illas in dileCtione qoandoque le haoitu-
ros Iperant. Vel certe vt de eorum perfona loquamur,in eo
tanquam nihifhabentes omnia poAident, qUores, peritu*
ras & ad îüicita defideriafilas non recögnolcunt* & tarnen
adcunâaquæ lunt vtilia, luasomnino elle pèrpendunt»
Hæc de vna elector um paupe r ta te breuiter diCta fu nr, nu n c
de altera plenadiaitiis Vtique etiam breuia loquamun Li-
betenim hanc (ùccinCte difeutere, & quanti fit meriti dé»
monftrare. Hanc icaque omnes habere probantur | qui ad
æternas diuitias peruenire merentur. Et qüæeft fftàdities
paupertàti ni fi ( v t iam fatus fu m) ilia CQntritio Ipi ritus, qua
luperbia minuitur, h U mi li tas verb auge turf Hac paup er tâte
locupletjb. domin9\dicit:Beatipaupercs,quiaÿefirum efi re-
gnumDei.Wzautemoftenderctnequaquam in diminwio-
nererumtemporaliumhanc p^pertatem confiftere, per
alium èuangeliftam aperuit, de qua dicere voluerit. Ait
nanque; Beati pauperei^iritu^uoniam ipfortim efi regnutH ulû-
rum. Pauperes videlicet non ami<âu,fed Ipiritu. llle autem
lpiritu pauper eft, qui etiam cum bonâ agit, lemper le inu-
tilem attendit: Illelpiritu pauper eft, qui cum pluresvirtu-
té & (ànéHtate lùperet, cunftis lèipfilm inferiorem meti-
tiâ petpéndit. Cuius nimirum vox in pfalmis rèlbflat^dir*
minus in euahgelio diicipulos âdmonet, dicens: Cumfece-
ritis omnia quùcunque mandant vobit, dicite qu'taferui inutiles fu-
mus quoddeùutïnusfacerefecimus. Quomodo enim leruiinu-
tiles iuht, qui qüod depent facere faciunt: nifi quià apud
æftimatibnem fiiam viles femper habentur hi, qui diuina
'præeeptàimplere videnturf Nequeenim, ait Dominus,
cum feceritis'omhia quaecunqüe m'andaui vobis, lèruiin-
ùtiles eftis's lcd dôcuit, quid hæc Facientes ipfi , ex animo
dicere debetent. Quo contra cuilibet reprobo increpatio
talis dirigitur: Dicis quod diues fum& locupletatus,&nul-
lius égeo. & hefeis quia tu es milfer & milèrabilis & pauper
& cæcus & hiiidus? Quafi ênim diuitem le iàdbat, qui meli-
brem le aliis exiftimat, quafi diuitem eflè lèputat j qui ad
reCbm^enfaribriem æternæ vitæ fi quid forte parum bo-
num egerit, fufficere fibi pofte Confidit; lcd pauper, cæcus
8c nudus redarguitur. Paupêr fcilicet, quiahiimilitatem a-
mifit. Cæcus aütem, quia & hoc qiiod amifit, minime vider.
Nudus vero, quia ipfi s quoque quæ egerat, bonis ela-
tio ilium expoliauit. O li luperbiâs jfpiritus minùeretur in
nobis, Sgpfà pauperta® iplà diminuHo Ipiritus nunqüatn
periturashumilitatis nobiS aüferret diuitias. Qjiid enim
bonition hàbet,qùi hiimilitatïs.îjjirifcu felàtibhèmcalcaüit?
Àd has itaqiie diuitias autor omuiuin dipitiaru’m' dilcipu1
los inuitabat, cum àicereti Difciteàmiquiamitis finn & bu»
milk t orde & inuenietü requiem animab.vefirk. His' locupîëtâtà
fùerat beata virgo quæ dicebat.gaw refpextt Immilitateman-
cillafita, ecceenim ex hoc beatam medicent omnesgenerâttones.
Cum itaque Maria virgo idèo beata credenda lit, qüiâfine
humano lèminfe ex IpiritülànCto concepitl qüia Dei filium
hominem FaCtum, intémeratâ virgini'tate mlindo ëdîdit:
radicem tamën beatitudinisfiiæ iplalbléftër in!piciéhs,àit:
Quia refpextt hutnilitatem ancillafua, ecce enim est hoc beatam
medicent omnes generàtiones.hcfi diceret:Quiahumilitas ve-
ra præcélfic,quæDëifilium ad habitaculum earnis meæin-*
ùitauit,quæ Ipiritüihïànâùm ad munditiam cordis mei at-
traxih vt verbi carnem cum" verbo 8c pâtre in vilceribus
meis forjnaretj propterea beatitudinis nbmenin cunCiis
generationib.iplà promerui. 0 quantum meruifii,ô quantum
beata humilitas in lacra virgine Valuifti. Quid enim in
làcra virginêmeruiftijhifivtDeumhomini cpniüihgeres,
vt verbum carni vnires? Quid ih làcra Virgine valuifti, nifi
Vt fpiritumlàndüm fiiper eam attraheres, qui carhem vèr-
bi cum verbo 8c pâtre in vtero eius fonnaret? Quid in lacra
virgine potuifti, nifi vt quæ erat ancilla condiroris fui, mater
fieret 8c Iponlà? Mater Icilicet càrnis, IponlâVetôamo-
ris. Confiderauimu s itaque 8c vtiham Vel digne, quantum
in vna beata metuit, quantum ih vtla lacratilfima virgine
humilitas valùerit: confideremus nunç, quantum in réli-
quis fanâorum animabus merêaturvel po Ait. Iplà certe in
fingulis eledorum æternitatis Ipiritum alïumit*lûpër hanc
fpiritus Deiquielcit. Quæ fi defuerit/lpiritufiaildtus ad
hominem non àcceditrSi inchoata ab homine dilcëlïèrit,
necipfe poftabfceiïiim eiuscum\homine remanet.Hinc
eftim Dêus pater pet prophêtairn dicit: Super quem requtefcet
fpiritus metis t nififitper humiletn & quietum , (y trententem
fermonqsmeos? Per hanc de egeftàtis penuria quæ in dimi-
nutionevirtutum cohfiftit, anima cuiuslibetofideliiim e-
ducitur, 8c à conclufione manus inimici extrahicur, ficut
Pfalmiftade ipfo teftatur drcen s: Quia refpexifti bumilitatem
meantfaluamfecijli denecefiitatibusanimant meant, me conclu-
fifii me in manus inimici. Siriéhacad culmen virtutis nemo
exürgit: quia vtaütOt humilitatis die it,non alius nifi qüi/è bu-
tniliat, exaltabiiur. Ö humilitas paupercula & diues. & inde
âplid Deum diues, Vnde apud te paüperculam te vides.
Et quia jn tua paupettatecüClafimul polfides, Virtuté quo-
qüe maxima viges. Antiquiîm certe aduerlàtium, holtcm-
exercitatum,aftutum arqué fortifsimum, cum .inhumera-
Cfehs:Egpegenus&pauperfiim.Etmrßim:^gensßmegoi&m \ b illhöftium multitudineinnumeris deceptionum àrmis'
! prpte(aünl,fi)la viricis,foIäexuperas. Cun<äis&e^^^^
cun&is etiam eleCforum inimicis oblatrantibus, quieta
petfiftis. Et quiatotain Dei fidut^pendes,mortem quóq»
mrllaterius paues. indeque f vtdB^f liiblimia pénétras, vnr
J e quafi proftrata videris.-atque inde aduerfantia cun^a
V 5 aS> Vnde tan^uam vifta putaris. Poteft autem quilibet
dectus, ideo pauperfimul & diuesjvocari, quià & adhuc’
laborïb. d iuuentute mea. Dicàt ur itaque cuilibet ele&oru
[SctO paupertatem tuant, fed diues es. ] Ac fi dicereturi'Vfide
te per humilitatem Ipiritus pauperem exiftimas» inde per
omrtfa diues comprobaris.Sicenim dïârümeft, Scio paupertatem
tuatn tanquam dicérctur, Scire te fado. Ifta nàn-
que paupertas, Ipiritalium virtu turn congrc^atas diuitias
conleruat. Quæ fi défit, Gunâ^s elatio tollit. Vnde &Docæleftis
A
8*
m i
B
•<ath. 10.
fl'MC
\m.c.
^ïcftis.patriæ m'anfiiras diuitias nequaquam habetin re,
8c tarnen eafdem iam polîidet per fidem in Ipe. Vnus enim
identquc&pauper&dtueseft. Pauper lubaudis adHuc pere-
grinus: diqes, quandoque ciuis futurus. Pauper terrena
conimqratione,diues beata prædeftinatione. Prælentis fi-
qüidem temporis paupertatem, eleâorum Ieremias con-
[pitiens,ait:Egovirvtdenspaupert4tëmeam.Haac£nimp&u-
pertatem tunc homp inçurrir, quando peccandoà paradili
gaudiis fexiuit.Sed anjiftàs illas æternæ patriæ diuitias »iam
nosApoftolusinvno,atque per vnum mediatorem Dei 8c
hominum, honfinem Chriftnm Ieliim » recepiAeteftatur,
dicèns:QmniànobùcumUlodonauii.ldertiy}ie9ConreJùfcitauit
& confédéré nos fecit in calefiibus. Sequitur: .
Et bla/phemaris ab his qutfe dicunt ludaos ejjè} & non
fu n t,fedfutotjynaçpgafithanoe.
JHicfvt læpe idipfum propterajèraonisnoftræfirmita-
tem repetamus jmanifeftiffime claret, non Ipeciali tantum
ecclefiæloqui, cum conftec neq^aquahtin fola Smyrna
yel fuiflè vel eflè Iudæos blalphemantes, ïed in toto orbe
terrarum.quo Chrifti eeelefiam nouimus dilatari. Dicatur
itaq; ,vniuerlàli angelô:Blafphemarîs ab his quiTe dicüt lü-
dæos elfe, 8c nofi funt. Tanquam écçlelîæ diceretur:Ec in
fingulis membris per löca,& intötöcorpore perorbemab
inimicis làluberrimæ laluns,àcordibus indrcuncifis, quafi
reaacmale creduladerogarisiQuærendum Verô nobis eft,
vbi nomen proprium amiletint Iudæi, cum eos etiam poft
necem redemptoris noftti, non folum humama confiiei
tudo, verumetiamlàcra feriptutâ ira cognominet.vtin A-
âtbusapoftolornm & epiftplis Pauli-Sciendum^ ita^i qüia
nomen quod eXterius lècundum litéram præ tendunt, iri-
tenusinipftitu amilèrunt. Iudætis haiique îmêrflretatur
corifitens.Èt Domirtûs in éuângelid a itiQuïmeconfeffusfu-
erit coram homintbui , cotifitebor&ego eum coram patremeo
qui eft in calù. fit tpiü nié negduerit coram. hominibui > nega'to
& ego eum coram pâtre meo, &,cotdni dngelis eius. Iudæoriim
ergo nominis eXpreffio, mediatoris ttoftri eft cpnfeflîo.
Ac per hoc quictiftquê Chriftianitatis hpmine cenièn-
tu r, Ipiritaliter Iudæi appellanttîr » Paqlo atteftanrequi
ait : fptf fumus. circuncifio , qui jpiritU Deo.feruimus j Hort in
carne fiduciant habentes. .Et rurfiun : K'o» qui in apertolu-
datu , fed qui in abfcondito Iudtus, & circuncifio cordtsfptritu,
non liter a. Aperti ergo Iudæi, de (èmine carnis & circunci-
fione gli^iantes,quia Chtiftnm repellunt,intus proprieca-
temhominïsamittunt.Quiquc alternantibus viciflîcudi-
num temporibus,quantum ad linguam carnis,modo aperte,
modo occulte.qüantum veroâd nequitiam cordis,lem-
per eeelefiam latenter blalphemant. Et quia ilU quæ vna
eft Chrifti Iponlà, vna'efteius columba., vniri nolùnt,plu-
resdefeipfis làchanæ lynagogas feciunt. Sed nec dubium
quod iam in plures fin t diuifi, qui ab ipfo redemptoris ad-
uentu duos de le populos diuerlæ hærelèbs.dogmatül,-
ledosaddiderunt, Phari&osicilicetac SadücæOs. Hæo
fpe cialiter ptoprieqùe de apertis âc falfis Iüdæis difta lunt.
Cætèhim a àpropriètgte ad figuram lèrmo.ttanlèat, multos
hune intra fiinôtam ecçlêfiSm occdltos ac kilos Iu-
dæos,eàncfem eeelefiam blafphemantés , inuenimus.Et
qnos alioselïè putathus, nifi rede credences Jed male vi-
uéntes GhriArianôsîQuividelicet Iudæoslè efte dicunt, &
non lunt:quia Ghnftiànümquidehi nomén hàbentilcdopèraChriftiàïiitatis
ndti hàbent.jDe quibiis per Pauhim di-
citnv.Confitenturfe noffe Deum ifaftisautem négatif. Quo s ita-
queîaedbus dæm oui bus çompafat ,,;dum cùilibet eorum
dicit:T« credis quod vnus eft Deus bene facts. Ham, & damones ere-
dunti&contremifcUntïHlüC^nirfimi£it: Tidesfine operibus ntor-
tuaefi.Qao Contra 'fidcs jViii'k elfe, quæ in dilediohe Dçi&
proxitni virtutum operà ConTlruit, non ficut mortua, qux
uiper arenæ nobilitatem ædificat. Blalphematur icaq; ec-
clefia d falfis Iiidæis i quia elèdorum verba 8c opera a re-
ptobisdÖ'üdicantur.'Semper enim di^>Ucent eloquia& a-
iuftotu’micogitationib nS petnerlorum, quiq; 8c fi ctim
êledis intra finum fidei degunt, vita tarneh 8c moribus in
ftnltàs.làthanæ fynagogas ièipîos diuidunt., quia q,uoc
vitiis infertunnt,rotdc lè partes retldnnc.nP fient ê'le~di,qüi
ex multisadionum virtutibus, vnum conftruunt chaiita-
tiscorpus.Congruentius aurem adhuc iuxta figuria: quali-
tatem h^reticis lfti conueniunt: quia 8cKGhriftum confi-
tcrile dichntjtamen quia non vt fentiendum eft,de illolen-
tiunc.kllofibi Indjeotu nomenaflumunc, Quiq; veheme-
tius zeli flammis fuccenfi,dolore feparacionis lux inftigatii
ec|cleliamDei'bialp.emareconfueuerunt,quam hi qui nun-
quam ad eius cOnibrti,uaccefleruht<Sed vlqueqno zizania
noniflime acritico iepatetur,nullus horum delerendus eft
fed omnesadmonendi.omnesfiinttolerandi^ in exemplu
redemptoris noftri,qui lacrilegwm impiumq; proditprem
vlquead paflionem mortis Iudaih tolerauit. Ad quorum
videlicet mala pesferenda exhortatur eccleliam, 8c quafi
armis potentibus accingic fermo diuinus, cum fiibdit:
wjjurtises. , ' ;
Ac fi diceret:Quicquid à non credentibus Iudæis, quic-
quid à bene credentibus, fed mâle viuehtibas Chriftianis
poenarum,iniuriiaiH|,læfionumq,}tule'ris,ptoèo qubd tranl-,
eunr,admoneo neformides* Hincin euangeliode corpo-
ralis necis occifipne nohrimenda exhprtàrur.dicénsîNo/if«
timere eos qui corpus.occiduntAntmam autan nonp fiuntoccidere.
Indicatautem quid fit ûmendum,cum in.hac iplàfentencia
(\x\>\\mÿ.t:Scdpotwseum tmete,quipot ft dr animam & corpus
p^^reiw^èew^'w.QnocontraderepTobisperPlàlmillam
dicicur:Il//r trepidauerunt timoré,ybi non erat timor. Rræmiflà
quoque exhpctatibne,qualàridorum eccléfià ad tolëranda
malà prauorum Dominüs rp,^.oraflc videtur ëaldemquæ
illi venturij fint^tribulationès lubdendo mànifeftat, dicens:
Eccemiptrusefldiabolusdliquosex vobis incarcèrent,
vitenteminiiÇjrhabebiiütribUiationemdiebùs decçm.,
Hic fetiam liqüido clarctj diuèrfasin vno angelo perfo-.
nas alloquiÆræmifit enim fiiuiha vox quafi ad vnum lo-
quens,Nihilhprunîtimeas qüçpafliirus es.Fipncvero ad-
iungic tanquam ad multos, EcqC/miflurus eft diàbôlus ali—
quos ex vobrsinparcerem.Sed hec àit,vt tentétur hi quos
ex vobis miferit in carcerem, fed vt tenrémini.^Vel,habe-
bünt tribulatio rfe m diebus decem:fed,habebiris,Vc fcilicet
per hocdiCtum aperce dareturintelligi, in mùltis vnum,i- ,
mo in vno ipiiltos conftaré. Talc eft & illud quod Pfalmi-
fta âc: Qui confi iünt in Dominoficut mods'Ston,nnnçorHmouebi-
tur m aternum quthabitat in lerufalem.ln quo Icilicet verficu-
lo,in;multis confideqtibus v’nus qui noncommpuebitur:
& in vno qui non commpuebitur, multi confidentes defi-
gnantur.Præmitcitur nanque pluràli ïmmcto,qûicohfidunt:
ac déinde fubiungiti^ Non commouebitur. V tr um aùré pto-
prietas aut figura, vtrum etiam proprietaS fimul & figurà,
càreeris vocàbilo hiedebeat intelligi ,debèmus animad-
uertere :& quidem proprietatis nomen hocloco recipi-
mus pro eo quod multos lànëtorüm careerali poena affli*
étos cogno&imus: fed figuram in prpprietate requirimus,
quia plurimpïa&lq;yllàclaüfione,aliis prelTurarü angtiftiis
tentatos ac cfibulatibhe m paflb$fcifhUS.Neq‘,hifolummo-
dotencativel tEibulacionem habiruri in hae fenténtiadeferibuntur,
qui fbrihfeçus carcëràlib. ténebris recludùtur:
led fecundum
inChtifto [çÇu.lp&n.dixiv.Omnesquivolutpieviuereih ebru
ftoJejk^fècküonempiuienturC^b^niixdL^AÇaJfiXidiétkdatti
eft^ue perlecùtihhis i fiue pA.cis témpore qui re&e qitæruncviuere,
prauaCogfinî%rfuftinere.Aurnunqùid;tanDüm
pérfecùtionisàrticu'lojànâipie volunt yiuereiil Chrifto,
& non etiam pacis tranquillitatis fpatio ? Re&é Igkut Vni-
uerfas ecclèfiæ prefiUrarutn anguftias, nomine defigna-
nitcarceris , cùm fbleac plerunque fàcrum elôqumrtlm
pâte tatum bftèndere. Cun&aautem quæ ûnékàeccleüa
fiùe à malis hominïbhs,fiue ab occulcis fliaboli fuggeftio-
nibus,lèuà refiftenribus iUceebrofis caîriis tentàtiombus
patiturvad îapuc malonup referuntur, cmusffhggeftione
arque impulfti agi creduntur. Idem ènim eleâosmitcic
incarcerem^aiiusnequitiaagkurvt j vndique teiitencur.
Qrfbdauteminon ait, miffiirhs eft diabolùs omnesfii car-
cwèmtfed.aliquosexvobisnonpmne corpus angëli tan-
git,quod ex eleétis 8c reprobis cbnftàti fed iHosyulc mtel-
1 ligi, qui, ex^illatis triNlarioifibus viiftores eximmt^^i
Matth.io\
F
p fa L.\y d r
tfal. ii.it..
. Bihlioth.vttJ>at.Tom.9 .Part h
Ff ideo
1.T1OT.J.