Mättb.x 8.
Earo.ji.
Sxtd.it.
Remigii Antiffio 'dorenfis Epift.
con t in en ti bonos & màlosi grana & paleas. in föpulo grd-* confufione, id eft, magnaerubefeentià poccatorurnfùorUnî
uilaudabote,noninpaîc$jicfeft, nonTAillîS <juo$ ventus operiantur.# re«mH«4,ideifetim$réiudiciïiquimalignà
' | | loquunturfupcr me,ideft, mendaciz lua. & hi omnes fa&i
mefexulrenfCc&icct in corporefpe rcforre&ionisgr/^ n,
fwrnuncin mente refofeitari interius ilii, qui voluht iufttti-
am meam„ià eft qui foam iufti tiam deferuerun t, & miferi-
cordiæDeifobiiciuntur. Etdicant.fcmper magnified urDo-
minus,ici cft,humilient fe, nihil fibi attribuant nifimalum.
illis folis magnûsvidècût Dominus qui fe humiliant,& fe
paruos recognofeunt Temper, id eft, & in profpetis. & in
aduerfis.llli omnes le humiliando, magnificentia Dei in
fe recognofeunt,^«* valant pacem fer ui eins. i. qui gratan ter
accipiuntreconciliationemdatam per me Chriftumfer-
uum eius.quidixi,P«re;w meam d/o cxrerioiem fcilicet
itifpe.pacem relinquo vobis, fcilicet interiorcm âd bèilum
exrerius. Velfompec magnificetur Dominus, éç nonlèr-
uus. Seruus humilietur, & Dominus magmficetiir. &
tune ù&i lingua, qui primus maligna loquebantpr fopet
me lingua non oris, fed cordis vuditabitur iuftitiam tuam,
ideft , diuulgabic pcr mundunv fidem tuarii, quafola
credences iüftificantur, & hoc non ho rade, fie.d mu die, id
eft, omni tempore laudemtuam. Vidctur hoc impofli bde,
vt quis inceflinter landet Dominum,'fed re£fce attendent-*
tibuspofii bile eft. exercet quisaliquod negocium ? rtön
circunueniatineoaliquem. in hoe Iaudat Dcum, Colit
agrum non rranfgrediatur terminum viciai foi,. & in hoc
laus Dei.Vtmtrcrbo? nonvtventrem diftendat, fedvtad
labgremfitpromptior,fereficiat. &in hoc Iaudat. Dormit?
non rumpac lom num aliquo malo opere. Et in omni
innocentia operum fepxæparet adlaudcm Dei, 6c fic
nunquam ceflàt ilaude,
teutatiôbuihfobfeüà'fc&diffipàt, fed iflft'qüi fide Ré o péré
firmi <k Habiles » 'hùllis tentatidnibüs rûouentur,
in his oftendamtëlaüdabilem. Etyc pôflim te làüdare in
populo graui.no«fupergaudeantmihi , £[iugauififontin
morte, non fopergaiideant non reforgehtiiudæi, quiad-
uerfantùrmibiinique, i^uiainfirmi rifedico, feraidô'rhihô',
creatura creatori. Ofténdit qüomodô inique. Qui oderunt
me gratis, îd eft, fine caulà. &anhuuntotulis, id eft, dolofe
mecum aguht, pacem verbis prsetendentes, opere autem
bellùm.Vel annuuntôcufis vt ludas: Ipfe eft,tenctc cum.
Aliter prô membris : Ô domine, v t telaudem meis, non
fopergaudeântmihi. id eft, meis qui adberfàntut m ihi i-
nique. Non luperuàleant palea gram's, feilieët vt plures
imitentur vitam impiorum, quam fidem 9c vitam'fan-
dfcorum, qui gçauicatem morum & fàndlitàtem vit* ha-
bent. Quafi dicat: Et non mirum fi cûm tnéis dolofe agut
quoniam mihiquidem qui immunis fom âpëccàto, qui vt
medicusadægrora mveni,p<tc//ce loquebanttîr, id eft, dolofe,
Modifier, fcimiu quid verax es. Ètloquentes fcilicet pacifi-1
caihïractmdia terra, id eft, in praua’irâ & iniufta, quæ erat
pro tçrrenis,quia timebant amittere locum & gentem.
Doloscogitabant, id eft, m<?rtis caulàs callide exquirebant.
& tandem, dilatauetnntfuper me osfuum, id eft, mortis fen-
tentias in me dederunt. Reus eft mort is. E tgàuififuntde morte
mea. quia dixerunt, EUge euge, bene euenit. videritnt ocult no-
_/?ri quodpriusfperauimus,vt qui promittebàt vitam,morererur.
vbi nunc fàfta tua? vbi mirabilia? Si jilius Deiefti
defeendat de cruce. Vidifti domine. Quafi dicat : Ipfi videranr
palfionem meam, viderunt mortem mcam qui polïünr
dccipi. fed tu domine qui non potes foil?, vidifti pcenam,’
vidifti&caufom.&idëo »è_/?ferfîfeïlicct à iudicioi, qui vi-
fos es filere fcUicet in pcena mea. ne fileas in caufe mea, o-
ftende cauiàm meam elfe melioremcaulàiudjeorum, me
refofeitando. Si non defeéhdi dt cruce,reforgam de fepul -
chro. Et me refofeitaco, ne difced.is * me id eft, à meis, dan-
do illis conftantiam per fidem, Ipem, & chariratem, qui
dixifti: Ecceego vobifeum fum omnibus diebus 'Exurge domine;
ideft» oftendepotentiam tuam in reforrë&ione mea,
qui vifosesiacerein morcc mea.Et ira ëxurge, intends iu-
dïiio meo, id cft, irremilfom te foc in difeërnendo cauiàm
meam à caulà illor um, cuin quibu s pcena e ft par. E t hoc
eft quod fequitur.Dm meus x\ecefax2.te,&Dominas volon-
tate, Iutende incaufam meam. Non difeernor ab impiis
quantum ad poenam. difeernor autem à te quantum ad
cauiàm. oftende in rclurrcdtione mea, cauiàm meam d it
p a t\n fuiflfe à caulà latronum, cum qùibus pcena par fuit.
Indicia me fecundum tuftitiam tuam. hoc modo difeerne me
ab impiis. Iudaei iudicauerunr me fecundum iuftitiam foam,
fed tuiudica fecundum iuftitiam' tttam non enim me-
rito peccati mortem fobii , fed cauià 'obedientiaè. &
ideo iuftum eft vt me rèfoftites ô domine, cqi voluntanc
feruio. Deus meus creatiorte. Ideo iudiëà fecundum iuftitiam
tuam, vt non fuptggaudearit mihi. Si gaudenr de mea
morte,triftentur de lelurré&ionc. Vel tion fupérgaude-
ant meis!,deuocando eos qui gaüdent de eortim interi-
tUj fcilicet non dicant in cordibus fuis, ideft, in COgitadonib.
etfi dicunt inlabiis -, euge euge anima noftri. bene contigit
voluntati noftr*. ideo belle quia deuorauititus e«w* deglu-
tihimûs 6c tranfiécimaS incorpuS noftrünî, dcuocando à
Deo luO,& nobis conformando. Imo dimirluantur ipfi,
vtablorbeanturin corpus populi fohdli,quèhi in foum
abforbere volebant quod pramguraüît vitültisîllc confia»
tilis quem Aaroiî ifeçitde inauribus ftiulierurti Hebræa-
rum,dum Moyfes ëflèt iii monte Sinai j accipiens duâS tabulas
teftâthentià domino, cui làcrihcauerunt filii Ilraelj
dict'ntei'.ljîifunt dît tuilftâel. querti Vitfiluni MoyfeSidtfo
cefidés de mônté Accepta lege,dirtiinùit& rédégit in pül-
uerem, 6c dédit populo bibere. Hoc niodo tranfeànt irt
corpus tui popul i.Erubifcàrit. feilicetd® peccatd fub,
uereanttir, id eft» tirtlèant de tëforrëâtione meà. & fie cdn»
. üertantUr. Norilqlpm qutfociunt, fed cpaift fimiliter illi
In finemferuoDomini PlàlmusDauidi. XXXV.
g Ixit iniujlus vt delinquat infemetipfo, non eftti-
tnor domtni anteoculo; dus. Quoniam dolofeegif
inconjpe£tudus,vt inueniatur iniquitas eius ad
odium. Verba oriseius iniquitas & dolus, noluit
intelligerevthtneagiret. Iniquitàtem médita:us
efi in cubilt fuo, afititt Omni via non bona, tnalitiam autem non
odiuit. Domine, in calomifericordia tua, dr veritas tuavfque à i
nubes.lujlitia tuaftcut montes Dciàudicia tua abyjfus multa. tlô-
mines & iumentajàluabis domine, queüUdmodum multiplie dfi
mifiricordiam tuam ûetts. Filii aptem hominum in tegm tttè alarum
tuarum•■ Jperabunt. lnebriabuntur ab hubertate domus tua,
ér torrente voluptatü tua potabiseos. Quoniam apud U eft font
vita, &lumine tuo videbimus lumen. Pratende tnifiricordiam
tuam ftiênttbus te , & iuftitiam tuam bis qui recto funt corde.
Non Veniat minipesfuperbia, & mstmts pèceatoris n. n moueat
meAbice.iderunt qui opérantur iniquitàtem : eXp'ulftfunt, nec
potüeruntftare.
Hic Plàlmus agit contra illos , qui fibi adüedahtur
nebeneviuant. non quia noninteUigunt , fed quia 00-
lunt. Aliud criimeftveile intelligere, & impediri numànà
fragilitàtetquià corpus conuptibüea^grauat anintum ,&fer-
rtna inhabitàtiô deprimit fenfum multa cogitantem. Et aliüd,
quod cor humanùm péticulofiiis contra fe agit, holerts in
telligere diuirta m a n da ta, vt quafi de îgri ó ran cia fe exeufet.
Êt Flint hæc htiiufmodi : Quod tibi non vis , aïii ne feceris. &
alia mültaquà: facile intelliguntur. Hi font qui noltint
confentite adüerlàrio fuô düm font in Viâ cum co, id eft*
noluncacquiefeerëfermohiDomini, qui eis côhtraditic
quandiU in peccatis deledantur. ïfti font qui autant pec-
catà fuâ.&nolunt eà cognofeere vt deferant : &ficognof-
cantvelperfe* vel petahOs,'défendunt. Et cimeUtes indicium
hominum, occulte peccant! qüiâmagistimehtiudi-
ciüm hominum. qiiam iudidUmDel Contrâ huîufmodi
agitprophetainhocPfalmOi cupiens eósadmeliörade-
ducere.
Inde fic habet titulus : PlàlmUS ifte attribuitür Daiiid
prophetæ, vel cuiqué perfe&o incôrpore Chriléifenu*
doininit qui ehiitt ad hocfoborat , Vt conuettat impi-
H
\k*t-rquigratuUnturmàlismeüjxàëft,
cbn'fèhtientesVttbtüsmu-* urrtaberroreviàtfuit,làluabitaniniam eiusàriiorte.&
duspbfteUmabeat.Ëc noii lolum erubefeant, fed indudn* péritmultitüdinem-peccatorü. &inhbc beiicferaitD'io,
-f0, ' 1 fetûb
1rs pfilrnos>Enarrdtiories.
K ^ d o m W f c ^ ü iA t d S r i g c n H m f i n c m .U e l t c o n f ù m - C^uafid)cat:^od quoftam cimifcri-
* u,.nnI-. I cördia tua fie fùblïnias. VI otli poffint dici & nubes &
roaturaooiiui . I fdôtttes:'<juordamaiK€mpeTrnitnsnonintcUlgcrt vttrêjin
pèccatis âiîs dlcldôatùr CUiti | ftcagant.vtiHad:iuobiilrci,tfaum(ogli.h.bat.Mocfté
ld * terrt ôdio habere, iixit, i4 cft. ptopoiUih nbn iênô- j ïuiicu m uM m M U , id eft, infccmabihï.qnare hanc elr-
.rneecet vtàmandatolecedat, & v:fiorno non videat, ■{ JcUntit DiiPote&8cficcoritimm-JnmJ!uiß*mtmfimttt-
etuiisiûdicîum maiis cimét ijuam Dei. v t iit fcttÿT» 4 è- ipfivt dclimfutt, id eft, iniuftu's pet fe prceat. In viroquo-
linnnat ideft, in abfconfo, vbi ipfe felus confciûs fic, no* qüc autem c ilo apparei tpifencordia Dm, hoc e b n ib ô*
luit particip’em habere vt celâretut:vel Äbiipfihocüit 'Jtb-s petàtvtut pét mifericôtdtam'Del. B t n w tua, id eft, irons
Sonne Deus vïdet? Nàs tfl frnir Del M l ocûlls nus. pletiômifeticotdiætuæeft valens rfquead nubes conftt-
hon habet Dciîudicium ptæoculis cotdis. Qdod autem t'ueUdas. Pôteftdt h*c Ihtentio dan Pfelmo .Propheca
Deuro non tmieat, pet hoc ofténdit. QuçnuiïMoJc egii m vêl qmhbet peifedus agit ra hoc.P61mo conna ülos, qui
’sonlbèâutm,imovbiiblùs ÖeusconipSt.hocmödodo-. dicuntfé pïecate vel promet conftellationero.vei^Oj
IP — ---- * ... a. .iso^» pter fatum, velprbpter înnrmitatem naturæ. Et hoc mo
«... .'-i- , ir ... .— f . . . Ä ' D n iim d c n ifa rp
ïonjbèftutiue,imo vbiïolùs Qe ü s c ô n l p î c t t . - - -
lolèegit; manuult ignorait præcëptaDei& mâle agerè,
quam intelligerë&bene agere. Et hbc eft dolofe âgé»,
qùiâ hoc modo per ignorantiam vult defehdere deluftum
fùù. Vel hbc modo dolofe egit, Vt, Id cft, qüafi inuematùr
iniquitas eius àdoâium.^iuù\aait<\uxretè ptccàmtà vt ceffaret,
vtodiohabere'tcognîtüm: fed quia dolbfe ,' inuen-
tumnonoditvrlànetur,fed defebdit. Dicitenirh, multi
hoc fociunt quod Feci, aùt omnes, nunquid bnVnes per-
detDeus? Aut finollét hoec fieri, ilunquid vidèrent qui
h*cagunt?Etquiânon adodiùm quae. forit, fed dolofe:-
cognitainiquitare quidfociat, fobiUngir. Verbis oriseius itA-
quitas,fcilicet défendit,non damnauic peçcatuinpôftquâ
cognouît, poftquam intefiexit quam rtiaghum fuit. Erft-
phatice diëtum iniqiiitas, id eft, aUgmeBtatiué.adeôenittt
praua font verba peccatum dëfendentia, vt nbn folüm
iniqua,fediplàiniquitaspoffiritdici. Étdoliu.Hoc.modo
dolus. Üol'uit intel.tgerevt bene ageret. Intellexit quid eflet
bonum, fed noluit ficintëllîgère vtbene agerét. Iritellexic
malum, 6ctameri feçit. Intellexit boiium,& noluitfoce-
re. Et non mitùm fiiii vërbis iniqiiitas. quia iniqùitÀttm
mtditumtflin t«Wij«»iidyft,incocdevêlii} ponfeienba.
vbi fibi requiem pararédebuit» ibi inquietudihem pàra-
uit. Si quis foris peifecurioncm patitüt, in doinurti lugit,
vt ibiinüeniat requiem, fi autem ibi inuenitrixantem vx-
orem&litigiofam, nûfquameftei requîes.ita fi quis fo-;
ris tribularar, puram habeat confeienriam. ibi lapientia
inbabitet, foris fit vitioruin rftta. 6c fie conïolabitur,&re-
quiem fibiinueniet. Foriseruntpugna,intus gaudium. Intra
( inquit ) incubile, id eft, in cor tuum. ibi në tumultum
recum ex depraUatacôülcientiapatiaris,claudeoftium,id
eft, nihil exterius amittas aut peras.
Aliter: Iniquitàtem meditatus eft in cübili foo, id eft,
interrupjt foam quietem caulà malitiæ, Iicut aliquis caü-
fahonefti negocii. Àftitiiomnivtanonbona;id eft, confen •
fit mal* operationi alterius hoc totum non ex impp-
tentia velignorantia, fed quia noluit inteïligere vt bene
ageret. Aliena peccata imitatus eft & amàuit. Malitiatn autem,
ideft,propria peccata non odiuit,ideft,rion fecit quod
faciendum effet,vt fi non pofiet non peccate propter pec-
catum quod in carné eft vel odio habéret. Alii enim pu*
gnant contra diaboiu, & vincunt:alii pugnqpt & vincun-
tur,quia de fe pfkfii munt : alii nee pugnant,vincuntur,fed
traduntur captiui. hi font qui malitiain hô odiô habét.Ot-
do: verba font iniqua, quia eogitatio pràüâ: Et quia cogi-
tatio praua, ideo & mala opera. Domine, in.cab mifericordia
ftfrf. Quafi dicat: ïales non làhtabuntùr, quia o domine
mifericordia tüa, in qua lola eft folus eft in cælq, id eft, ih
- folis illis quos tu focis caelos, quos mulcis virturibus fobtuonim
eft fcilicet potèns vfque ad nubes conftîtuendas.
duia veritasmandatorum tuôrùtii non folum illuminât:
fed
dd völünt feexcufere de peccato iuo, & -Deum accuiäre.
Quafi dicat ptopheta-.Falfo quetitutde naturaftagenus
humahummön enim eximbeciilitate, fed expröptio ar-
bitriö pectant henfines. & ideo non eft autoi accufendus
fedipfi. Dixit iniuftus vt delinquat in femetipfo, id eft,
ftatuit apud fe proprio atbictiö peceare non coaiäus vlia
neceflitate. Quafi dicat; Et Vnde hoc quod ftatuit delin-
qnerei Non eft timotDeianteoculoseiuB,ideft-, öoh
ätehdit Ddum indicem efle vel cteatorem in rebus. 'Et
in hoc Oon eft autor accuftbiUs. fed potius ipfe. Nam
cum Dcusdedifiet eiinteileäum, quo poifet intelhgere
non efledelinquendüm, tarnendeliqnit. quod eftdoloieagete.
Etciteravtfüpta,vfque,domineio c*lo mile-
ricotdiatua quodadhunemodum fic continuatut cum
fiiperiori. Quafi dicat: Dixie iniuftus yt deiinquatex infit-
micate natutac. fcdnon eft vctiim, quia o dotnine in exiu,
id eft, in Chrifto Carlo cadorum, feiheet iufto iuftomm,
poficaeftmifericotdiatwdadcondonandapeccata, & ad
ficicndam niltinam. quod non efletv.fihomines quod
agunt,ex necemtateagerent. Et vericas tua ad remune-
randamerira, eft feiiieetnon folum in ca-lo, fed defeen-
ditvfque ad nubes,id eft, pr*dicatores,vtetiamiihhanc
mifeticotdiam & hanc vetitateib pluant mundo. Etteue.
tain Chrifto eft mifericordia tua quia iiliquifuntita
virrutibus fublimari, vtfint aiti ficut montes, & tta fta-
biiesin tideillifunciuftitia tua Dei,non ex meriris fuis,
Etiudiciatua abyffus multa, vt fupta. Et quänquamhi
fintabyirus,üUiaftitia:tamenvtroiquefeluabis,feddiuer-
6 filoarione.quia hm m i & iumenta faliub« dumm. Sie-
utfaluasiumenta , dando illis alimenta vnde lacgnam
ventris impleant,&caetera corpori fatisfocientia & homi-
nes.id eft, invetuftate illius ptxmanentes qui homo fuit,
nonfiiiushosninis,Catnales fcilicet, iptra beftias deai-
tabis, vt aliam vitam non quxtant nifihanc, Homo eifitn
cuminhonore eflet, non intellexit. coropatatus eftiu-
menris infipientibus, St fimilis fadtus eft dlis*
Et 6 Deus quod tales etiam aliquo modo IplUä^ad elufi
modum käs,quem admodu multipluafti mifertcordtam tuam,,
ideft.fedunduui multiplicemmifericordiam tuam. qu*
non deeft illis hic intemporali fol^tione, aliis in *tcrn a.
Quafi dicat*. Homines, id eft, carÄes, terrenis folis be-
antur curamentis» &illis folis gaudentj Fi/« autetn hominum,
id eft, pertinentes ad filium hominis, conforrhati ei
in iuftitia & landlitate , habentes haec temporalia,.non.
fpetabunt in eis vt illii nonerun't hic habentes beacitudi-
nem,fed fperantes» Non enim habemus hic mantiitehl
ciuitatem, fed futuraniinquifithuS. iUidicbjxentes in te-
« .............—fobs iàcis cæios,mültis vittuhbus tub- xtuitatem, :j .a nvot.Aifinp öpminy rnaritalimas,
ormneatarum o . r
tis, vel noui Siveteris teftamenti, nbmnpotennafecqiàquiaveritasroandatotum
& ornas. Et verifif f«d, id eft, vetitas mandatotum ^maUrumtuurtm. ideft,
Bi!mnlHmendas. tis,velnouiSiveteristeftamena, nöninpotennalecjld
tuórum îoium muminai,rimi nuoinHiniu duiuui«ti*is». N.«c.t.w-.o. .e..n.i.m. - dj feendit imulurU pDbixßf.er'üWßo Jvlfedemmad
banc petfedrionem ptouehit qnofdam , vt luuhMmUqmit fn u à ,, „mms
fbntnubes.ideft,dodtotesal.otum, piuenres dodtnnis, fest Quiconque
tonàntesminis,cbtuicanteSmitaculisJ«/iitixt»XJÎoiti»?- um nonaccedat. eo pera .. .’/ j r. Jccunentim
m ptopter eminentiamvitmtum. velficut montes M m su d om u s im M c ü doms fp tuualibus demtrenti
ß e i, S f f i l foi onens iUnfttat montes bus d domo «leftb
ptius,Lnderef„lvetinvalies.itaChtiftu,vemsfol.ptins. immod.eefumptum,m^emanfen l u d majunud,
(itofttauitapoftblos, deindepetiUos nos quafi valles, fa- fptmalu Unm mmwn licet eommaiiditorès * f i r t M dm iiu irl Et I m m e rolupUMtiujiitm.tm.td ca,
ptoFqndovitiotumflintvelntabyifiismuitii.Abtetiliidicitf ; mtadeosquafi tottens , omma obifacula tettenatum
fe
MH.x.
km. ri.
t
O
H Uth.ltt
toh\*
LtM.itt