B
U a t . l i . i6
e
Um . 1-4-
iKfXi(;.
2>
' tue. u.iy
1108 fa/chtfiRatberti
nibus à pâtre, in luce clamais fax fecuros eos requielcerc
kibet» Sc hortacurcos Ibnvno pacis donnire, ne vlterius
iamvllum pactantur iufidditatis dilcrimen. Quia impe-
tracumeû precibùs Saïuatofis,neàfide vllus eorumdêfi-
cerepolïèt.Vndcair:
D o RM i t e iam &requiefcitejcceappropinquauit bora &
jUsushottùnis tradaur mmanuspeuatorum. ] 5 «d ex hocdiffi-
cilisoritarqiucftio,quia cum dixilïèt, Dormtteiam&requiefciu,
continuo a.dkâc.Surgite,eaoeusjcceapprop'mqu4Uit
q u in te tra d e t. Nam vidccur Matthxus fibieflèconuarius;
certeaUt iplèSaluatorfibi contraria iubere, quafi aliquid
priasimprouifefit boutas, nefciens Iudam cum turbis
appropinquafle, 8 cideo dixifle, D o rm k e ia m & r tq u itfiitt.
Sed cum lubiro comperifièt eos iamin proximo elfe, ac fi
fiibito pcrirfcuiSjimmutat fententiam, 8 c dicit continuo,
Surgiu» eamus. Sedabfica cordibus fidelium 3 vc vllus hoc
deChrifto fentire velit, quafi aliquid ignorauerit quod
fiebat, qui vbiquc lèmper cil totus. Ncquaquam igitut
jhoc Catholicaxedpitfides.Idcirco quidam,velut quadam ;
eommoti fenrentiarum repugnantia, coriati funt, quod
prius diûum eft, Dormite tant & requiefciia, itapxonuncia-
re, tanquam exprobrantis fitvox dcobiurganris, magis
quamimpecmris. Deinde yt abfoluteaccipiaturvoxifta
fine vllacontrarictate imperantis, Surgit*, eamus. Quod fi
hoc necefTe efltt, raelius tarnen fie accipere oporteret,
quam autin Euangdiftam,autinSaluacorem vîlam inftx-
re reprehenfionan. Nunc autem quia Marcus Euangeli-
fta,Gum dixifletjDt rm ite iam & requiefeite, fubiecit, fitffii it,
deinde intulit,vemfioM Sc cæcerçquæ lèquùntur. Vbida-
turinteliigi,quodpoftquam dixit, Dormite iam & re q u ie fti-
te » alrquantulum filuHfc Dominum, vt hocfierecquod
præm liera r,&tunc poftpauluhun dix\üe»Ecceappropinqua -
u it bora. Etideo cum dicat poû Ülaprioris diéti v c tb z ju ffi-
c it, vt intelbgerc debemuS quod fic di&um eft, quafi dice-
ret, fufficit quod vfque nunc dormiftis velreqaieuiftis,
Quodfi iuMattha?ohaecparticula pofitaeflèt, nulla vide-
xeturambiguitas,quam ipla breuitas didkorum generauit.
Bccevenit borafturgke,eamus. Poftquam ergo tertio oraüit,
vt ficut, In ore duoritm vel triu m te fttu m fta t omne verbum 5 ita
& in his nibusfiipp.'icationibus omnisorado noftra com-
mendatur, quiain hisprecibusomniadonaca funtci pro
nobis, quæ popolcit. Et ideo iam fècuru s de palfione lira,
pergit obniam perlè’cutoribus fiais intrepidus. Vadit e-
nim vltroneusadimmolandum, & non inuitus. Etideo
ait, Surgite, eamus. Ipla eft namquehora ,de qua iupra iam
fiecul o nota Deo, in Spiritu fanbko quam fiepe pro-
nundataJftaeftbora quae nondum erat,quando Maui lo-
quebatur, Nondum venit hora mea. Et nunc,, vc earn teco-
gnolcas dicit, Ecce venit b o ra , fu r g it e , eamus, ne impaiatoS
nos inueniant.Quænimirum voxnontimoriseft, quæ ta
Vltronea difdpulis alloquitur vt furgant, ac ft fortilfimi
bellarores. Videbat enim in ^»iritu, ( vbi, vel vbi)Iudara
jtroditionisluækaianiam meditantem, videbat eum ap-
S ’nquarejnon fide,non charitatis amore, qui le elon-
atà (àlute,pecc*tis exigenabusluis. Appropinqua-
uix autem vttradetet, quern iam vendiderat. Fecit itaque
Iud#s quodomnes faciunt tran^reflbres, qui prius pro-
dunt Iefum,poftea trad un t. Quiapeccatum cum confumma- j
turnfuetitgenerat mortem.
A d h v c eo loqueme »eue ludas vnus ex duodecim venit, &
cum eo turba mult a cum gladijs & fufiibus, ac reliqua. Qusrit
Forte aliquis cür tam multam miièrint turbâm cum gladiis
&fuftibus, & vniuerfitm cohortem militum comprehen-
dereIefum, hominem fimplidftimum atque inermem,
qui nullis humanisfuldebàturpræfidijs. N on poteft fieri
vttantam finecaufa conduxerint plebem. Forte propter,
multitudinem qui iam crediderantxn eum ex populo, cimentes
ne magna multitudocredentium eum de manib.
eorum prxripexet. Sed ego alteramexiftimo caulàm mul-
tkudinis contraIelùrUvenilTe. Forte» quiaputabantquidam
eorum, la Beelzebub eijetre démonta » quafi ex quibufi '
daramaleficijs eftugere polïè,vt poflènt cum violenter te-
nere ; nonnulli vero eorum audierant quod aliquandq»
cum fampræcipitanduseflètde fiipcrcilio montis, & Fu-
gerat manu s tenen tium le, putabant non fuga ûmplici,
iteJC^h44{
manus tenentiuto le euafiftè ,lèd taliaquædamextranatu-
xam h umanam potuiftè. Multa quidem Opinio de eo exac
in populo.Vndc&Marcus ak,dixilTe Iudam, çuenuunque
afadatusfuerojpfe eJl,teneteeum,Sc diligenter abducite.Ma-
ligncquidem & inlîdiofe, cum multacalitmnia hoc vide-
nu: dixiftè,tanquam fi diceret/nifi diligentercomprehen-
dentes ac tenentes abduxeritis eum, & euftodieriris, ipfe
cum voluerit, quibusübet arribus, qualibe t vutute 9 eflii-
‘ gietivobis.Hisigitur&huiufmodicalumniis,lêcuiïdura
- perfuafionem Iudæ, quafi non infua diuinitate, &paterni
nOminisconfortio, iftaageret, vel alia quampluraquæ &-
cerat. Vd axmanturmultimdine militum, armanrur gladiis
& fuftibus.armantur do b& ftaude in o&ulo, ne vlb
padlo virtutis polfit euadere. Vnde lequirur, Qutauim
tradiditeisfignum dicens»qutmcmque ofculatusfuero ipjêefi, te-
nete eum.O fi:aus,ô inlidiæ,ô doli calliditas ! quiperfiugu-
las duitates, & vicos, & iynagqgas prxdicaueratiamdiu,
itave fàma cius exiret in omnemrcgionem, virtutefijue
multas in populo fecerat, in templo quoque qùarafiepe
coram omnibus docuerat, vndeic inludæahabitantibus
lècundum fàciem pene Omnibus manifeûus état,quid eft
quodtam diligenter dateis fignum / Etnon quodeunque
figpum,lèd fignum pacis,fignum concordiæ& charitatis,
quibusiplè,quianotuseratquiveneraHt, fine figno forte;
poteramcomprehendere eum.Nam quia manifcûusexar
eis, oftenditipfedicens ,Quaftadlatronem exijUscumÿladjjs
&fufiibus cimprehenderc me» eum fuetidie in templo vobifium
fedebam^docens»& non tenuiftu me. Similirer & Ioannes xe-
fert dixifte, Ego palam locutus fum bute mundo, egofemperdocti inouRzo
in fynagpga & in templo, vbi ludei conuenerant. Et ideoquia
rammanifeftus erat omnibus, nonabsxearbirroriàûuxa
quodoculifignotraditur. 1 Vndeveravideturâlatraditio,
dequafupraiam memini me dixilfe.quiaexarinfàcie lefii
nonnunquamqusedamdiuiniraxis eius conïperfioj ksivt
duatformæineoviciffim appâtèrent, vna lècundum quaaa
I omnes eum videbant, altera lècundum quam in momoe
transfigurât« legitur. Quam làne formam fic viciffim
temperabat vt vnicuiqueappareret, lècundum quod foe-
tatdignus.&ipleexpedireprobabat. Aliasautem, quid Uévix.4
fuit, quod Ioannes ak^umdixifièc, Qumqueritis? &ilüi ;
zelpondi(knt»lefumNa%arenum ( quid putasqualisquau- G
taque virtus ex eo emicuit)qui cum dixilïèt, egofum, am-
nesabierant & ceciderunt rettoefum. Quid ergo ? file
terror in voce fùitfan in vultuJan in vtroqueîT amenquil
fu e rit^ vbicunque, invocc anin vultu, fèuqualitexcun-
quefuerit,manifcftum eft,quia diuinavirtusineo fia tjfic-
ut&in'temploquandoomnes ciccir. Decebat ramen vt
oTculo traderetur ,quifuosdiligcte iubet kairaicos, ka vt
proditori luo,in ipfo traditionis fiise articulo, pacis ofiffl- ]
! lum non negaret. Quo profedko exemplo docemur ecu- j
dentius inimicos diligere,pacilque olcula non negate,ne-
que fide tales diligere. Non enim quantum ex ipfo&âi
autfiâeeum amicum vocat,aurindolo ei,vel fimulatione
ofculum porrigit. Vnde &iuxta Lucam ait, luda»ofcuU$r-
liumboministradis ? Multa fiquidem interrogatione Aca£-
feóku pij,amoris in eo exaggerat, culpando vel in ere pan-
do. Multa doloris & amoris in eo proponit, vnde etfiim-
terrogatiue cum omnigrauitate legendumeft, aefi plan-
gentis affedku; maxime-quiafilium hominfs fe vocat;aefi
diceret, cum efièm filius Dei, propter tefadlus fum filins
hominis.O impielo infceliciffimel quid eft,quod Saluaio- ^
rem tuum,quod Redemptorem.quod Magiftrum Sc Dominum
tarn vililfime tradis? Höcquippe uadis quod pro- |
pter te fufeepi ; & non qualitercunque, ledolculo mean- I
dis,quod eft fignum amoris,&indiaum veræ dileââonis.
Pignus offers v-erae pacis, lèd vulnus infligis Sc venenum
ferpenti s.Hæc omnia r t dixi &alia quam plura, per inter-
rogationem pronuncianda funt, quafi amantis Sc doienos
affeóku.Quoniam iu didkum videcur.vtdc correptio fisnet
in voce,& affeókus amoris aenusroris intelligarur iu mente.
Nam 8c fijpra vnus ex duodecim fuiHè commeraota-
tur,vtampliusinculcet culpamproditoris, Sc Propbeda
in eocomplétadiligehtiusdeclarctur.quae dicitexpetlôna jy|Tr
Domini,Homo pacts mee,quiedebatpants meet, ampliaubtaduerfitm
mefupplantatiottem. ■ __________
Qvi
fm 0
Matth.Burng. Lib.X I /.
Qv f confeflbn accedens ad lifum dixit»aue Rabbi»&ofcula-
ttu ejl«w».]Proh dolorladhucle lupus celare vult, & ideo
eum primum falutät, quafi pudicitiä prelfus. Nec tarnen
eum Dominum yocat,ficut necin ccenajqui non eum fin-
ceriter leCutus fuerat »qucmnecDeum credebat, neca-
lium euin exiftimabat quam vnuml ex Scribis & Pharifeis;
Vndeetiam, quodncquiuseft,mag!cisarribus putabat
eum agere, & ideo tarn fi6ke in omnibus» atque callide ilium
aefi viliffimumpertradkabat mancipiumj Gui Dominus
, Amice adquidvenißil Amicum eum vocat, forte per
Anriphrafiri, quafi amicum nomine &nonamicum per o-
perationem. Verum quantum ex leiplo , ei amicus erat
Chriftus,quern diligebat etiam inirriicorum. Quomödp
ergo nonredke vocacur amicus,lalcem ex anriqaonomine
&conlenlu, dum dicaturinPlälmo , Tu verovnanimisdux
meus¬us tneus,quifimulirtecum dulce; capicbas cibos, in do.
moDetiambulauimus cum conjenfuJf&tgo vnanimi tas & con-
lenliis vqus fuit,npn im merito, & li ex priori rocab.ulo a-
micusappelkturjno n fidkc q uidern, lediex yeritate antiqui
ndminis.Non enim fimulareriosdocet,led fimpliciratem
(yarn nobis infinuatj lie force proditorem luumrefugere
videretUrjqui nobis etiam iniinicPsdi jigere iubet.Vnde ft
vulneraPetrijIquibus Domino ificrepatur,con:fideras,&
olculiim Indae, probabis quia meliora funt vulnera diii-
gentis,quam olcula odientis. 'Npn enimvnumeratolcu-
lum Iud«,& olculum eius qua: dicit in Gantrcis » ofculetur
mcofeulooritfui. Nec tarnen benignilfimüs Dominus proditorem
fuumU.le repellit , cui amoris officium non nega-
uir,& increpanris voCe-dicici^/wice ad quidyenifti ? Ac fi di-
teiet.,ad quodveniifti,curaliad agere teoftendisPOlculum
qiridera,porrigis,||dfignum eft craditipriis. Rem aliam a-
gis cuqi me bfculiifis i &längüinem innocentem perlecu-
tor*hus tradis. Vnde feoad quod yenifti, & perfice ccepta,
ne immoreris circa olcula,quoniam olculum tuum non lignum
eft pacis,neque amiciriaj vircusridcirco fac ad quod
veniftiVquia noh habes pacem mecum, quam non amafti*
Hoc quippe nomine quam fiepe in Scripturis jegimus rbr
probos increpatos, vteft.iilud, Amice qupmodo hucintraßi,
non habens yeflem nuptialeinlbt illud, Amicenonfacio tibi intu-
mw; qua; omnia magis iucrepan tis lunt, quamapproban -
tis; Tunc acctdentes, manus inieceruntin Iefum; quia timebaht
ne for te de manibus eorum laberetur .Licet iuxtaloannepi
verbo perculfi,in terram retrPtfum cecidiftent; tame quia
ad hoc venerant,ipfo permittente,tenuemnt eum,(& vin
6kum perduxerunt ad domum Prineipis facerdptum. In /
terim verp' -. , 'S -,
E c c e vnus e x hisqui e ra n tcum le fu , exte n d en sm a n um ex e- :
m itg la d ium fu um ,& perclutiensferuum Prineipisfacerdotu,am-
p u t a u it auriculmn eius .JSa;pe moneo,& monere oportet le-
dkorem lanbfci Euangelii, vt excollationeEuangeliftacum
.difeardiffecenrias didfcorum.Quoniam nemo eftqui ad li-
-<juidum vnUiu eorum,vt oportet,intelligcre queat, hifi o-
mnes eo perlequatur'fpititu, quo ipfi inter fe aut variätur,
aut alius eerum aliquick^us , alius verb aliquid minus cft-
xei^aut eerte alio in loco, qu«edi6ka velgeftaliint, quali-
tercunq; prout opbrtnit,interleruit. In quo opere ctli ma-
gnus eft labor, vciq; proficuus eft frudkus, & locuplesin-
telligentia, vtputahoclpco, quis fit ifte vnus exhis quie-
rant cumlefn qui extendit roanum>& exemic gladiufiiumj
vtiq; lecundum Ioannem Petrus fuifle narratur, &quem
perculTerit idem Malcus ybcatur. Auriculam vero quaab-
laidit,fecundum-Lucam & Ioaqne, dextera fuifle memo-
ratur.H-rc omnia & fenfum augent ,'& myfteria in ipfo feln
rotum difpHcuifîc quod Petrus lîio vluis eft gkdio. Et mira
Dei 4 ilpofitio.Si nolebat eos gladio fèrire,cur præcepe-
ratftvenderetquilque eorum tunicamluam , &emcret
gladium , feu cetera ^uæ de gladio ybivel vbidicuntur?
Quæ omnia nobis panuntquæftionesj & fine dubio ma-.
ioraintelligentjbusgenerantlàcramenta.Illudautcm,iuxta
Lucam,quod intettogimj)omine»fipetcutimus in gladio?
Pritis omnino intelligendum eft, quam Petrus gladium
eximeret,& id eo Dominum fie refpondilTe,5i»/rç vfabua
mà'nifeftum eft; Aefidicerer j non vos moueat quod futurum
eft, lèd permitrite vfque ad me accedere * vt me com-
-prehendant, vt impleantur quæ de me lcripta ftlnt, &c.
Sed inter morax vetborum interrogantium, düm collo-
quunturad Dominum, 8cilliusdulcilîimæ relponfionis
verba,Petnismorefubexferuorefidci,8c chq|itatis,quam
lèmper habebat in Dominum, ex auiditate dbfenfionis pij
Magiftri, & maiori pro Domino commotione>-acfi homo,
quianècduniadplênumlciebatfacramen taDei, impulfusad
vindidkanr,paruni attendit,quid cæteri dicerent,
vel quid agerent,etiam
terhas igitur ltipraS didlotum ; pereußitferuum Prineipis Sa-
ceraotum. Sed ab Euangeliftis non potuerunt fimuldici,
quæ fimul in vno tempore fufta feu di<ftafunt. Probat
autem hoc ita efle,iuxta Lucam,relponfio Saluatoris, qua'
non fiuäo Petrf, ^ d interrogatipnidiicipiilorum refppn-
dille probatur. Necdutn itaque Petrus patienriam Euan-
gelicam fibi à Domino traditam retinebax , nec pacem
quam eis dederat, lèd lècundum legis inftituiionem ad-
huc ylcifdifedc inimicis cogitabat, nec ad quod Dominus
gladibs emere monuera^prolèdo didicerat. Quinon ideo
iu Herat vtferirent, lèd neimparàti inuenirentur fortdj
vel quia de alio dicebat. Vndecum dixilTent, Domine, duo
funtgladij Air,dixit .fttis efi. Quiadilcipulis Chrifti nec plus
funtneceJlàrij quam duo ,nccminus haberecongruit. V-
numinverbo, quo feriatur quilque vtviUificetur j alte-
rum,quo vlcifcatur omne fcelus & inobedientia, Sc fi non
lè correxerit, qui eiufmodi eft j præcidatur , & refèJeturà
corpore. Ergo non foluni quæ benignilfimüs Saluator e-
git,vel d ixit,plena funtmy fteriis, verumeriäm & quæ Petrusen
haeperturbatione fua, obumbrata luntlàcramen-
ris. Vnde ndn qualecunqucinflixitvulnus, nec quicun-
cunque,lèd feruo Prineipis focctdotum,Amputauitauricu-r
lam dexter am. Quia ipfi Principes keerdotumiä lèrùi erant
peccati,quorum omnis auditus non indextris,fedin fini-
ftris erat legis ; & ideo iure amputätur ab eis , qnidquid
dexterorumerat, nevlfragloriarentuthis, quæ fpfi male
perdideratit. Vnde & ipfè fetuus re<ftç vocatur Malchus.
Malchus namq; Rexinterpfëtatur-,quia populus Iudæbru
quamuis a Dominoin regnum fit eleftus,iplî lè fèruos ex*
hibuerunt,cùlpisexigentibus, lèmpiternos. Etideo præ-
çiditur ab eis auditus dexter, cum aufcnur intelligentst
diuini verbi. HincProphetaait, Excoeca corpepulihuius » &
aures eorum aggraua»ne videntes videant,&audientes intelligat,
vt çonuertantur &fanem eos. Nec immeritö Petrus ablcicÄc
eius auriculam, quiaaccepu clàucs regni Coelorum.Il^pigi*
tur iüre condemnat qui&abfoluit, quia vtramque à Do -
minoaccepirpoteftatem. Séd lolus eft Dominus quipræ-
cifà fanat; folus qu i ex Iudæis quamplurim is auditü reddit.
Alioquïnnifi bonus Dominusaliquibus anditum refun-
deret,ipfî vtiqj adhuc hodielurdifemaniillènt. Quoniam
nemo eorum verbu lapientiæ audilîec,quia omnes lèrui C-
rant, vendin' fub peccato. Nam qui peccat,feruus eft peccati.
A . .. - . ( EcnifîefT.ntferniquiregnaredebuerantiauricUlaeorum
cko,etiamaltiora fimulomnescoIlati,commendanr. De- nunquamàPetroamputaretur. CuidixitDominus,Coy-
Dique quod Lucas ait, Videntes quicirca ipfum erant, quodfu- j uertegUdiûtuum in bcumfuum. Omnes enim qui acceperintgU-
turum erat dix et unt ei » Domineftpercutimusin gladio ? Maio- diu,gU:Ho peribunt. De quo fane capitule multidifputant»
rem nöbis quæffioneffi générât, maxime quod audierant 1 quai» omnes perituri fint qüihôcvtuntur gladio iribellicis
relpondillè Dominum,sinite vfque bue» Vbipræfcns Euan- I rebus &in püblicisnégôtiis.bc quo gladio dicit Apoflo- 1
gelitim narrat dixilTe Dominum Petro » Conuer te gladium hs,Nonenimfwecaufah\deigUdiumporÙnmmft*em^
tuum in locumfuum, &c.Sicqumpe Lucasde interrogatio- eft,in bono.ad vindidka malefadoruiquodfimale feccris,
ne difcipulorum,& Domini reiponfione, quaair,5i«irer*/: time. Nam fi hæc fententiaad litteram omnibus eflèt fer-
queadhuc, narrat quafi poft illam perculfionerp ita di&um uanda, îlefcio fi in Ècclefiainter laicos talis cofuecudo elfe
fuerit,,&plaçuerit Domino vfque hue, hoc fa£fcumtan- deberet, vt in gladio quantü ffie^at ad vfum oninium eo-
tuiri ne amplius heret.^ Sed iuxca hunc jocum quemtra- rum militarent. Saluator tarnen neminem excepit ; lèd 0 -
clamusjficditftum eft a Domino, vtintelligamuseiporius wwf;,inquit, qui acceperint gladium,gladioperibunt. N ec di cil
tuc.z i.38;
laan. ti.j4 |