j . A
*| Contra hsqui
carnem in ycero virginis afTumptam verbo fuo perfo-1 quia vt bonuspaftor in loco paftua, ideft, in intellc&u (àcrae
naliter & ineffabili ter vn ire pot uir,qui etiam roortaliaççr.
pota noftraimperii fui poteritia faciet imm ortalia,panis &
vinimatcriam in fui corporis&iat^guinis naturanvrrans-
fcrre poffibile eft. Signa etiam fàcramenta hæc myftica ra-
tione vocan tur, non ‘Clirifti, lm noftri. Magna enim in eis
figna& myftcriacoritincntur. Nam materia ilia, panis fci-
lic.ex qua corpus domini cum facer do tali benedidione Sc
Deo coopérante coficitur.ex granis plurimis molaattritis,
confperfionc aqu* cbniungitur. Vinumquod infangui-
nemtransferts, ex acinis multis torcularis aut alicuius
ponderis impreflione conficitur. Granavero & acina cul-
torum laboré coopérante, procréa»tur. Ita & nos pnedi-
catorum cutting in fide generari co.nfpcrfionc bapcilma-
risjpbfteàverobonis operibusdediti,&afflidionumex-
ercitioattriti, multi vnum corpus cfficimur. Vnde Apo-
ftohïs: Ita multi vnum corpus fumus in CbtÊflo. Aqua veto
quae defluens eft, hoc ad fadamentum .Conficiendnm ad
figùrâm noftri vino admifeetur ita & nos ad mo'dum aquae
fluentis, in mortes defluentes, pallionis dominie* myfte-
rio efficience, Chrifto copulamur grati* adoptione. Cum
Vero corpus hoc à fidehbus accipitur, fignum eft, corpora
noftra adhuc mortalia,per Chrifti paffionem efle
reparanda. Per fanguinis autem acceptionem , anima-
rum intelligimus reparacionem. çirca fànguinêm potius
anima commoratur. Et quamuis hoc facramentum à
pluribusaccipiatur, non tamen (y t videtur) in partes eft
diuilum,fed totüin lingulis eft Sc indiuiium, Andrea apo-
ftoloficteftante : Agnustanquamfacrificatus eft,integer
perfeuerat Sc viuus.Stifcipkur auc propter (uftentatione.m
& imitationem in pr*fenti,& propter remunerationem
tandem futuram. Vndc etiam viaticum dicitur. Etpau-
per.es Chrifti hoc modpintelligentcs.edent fcilicet illud
làcrificium & faturabuntur, id eft, imitabuntur, fi opor-
tueiit. Et hoc modo laudabunt qui requirunt earn,
nonaliud, per illud facrificium. & tandem viuent corda
eorum, id eft, animas, quia in corde magis principatur
anima. Et non folum pauperes, fed etiam illud facrifir
cium manducabunt & adorabunc (quo Sc faturabuntur)
didites terra?. Sifoli pauperes adoraturi & faluandi eilènt,
nonvtique Paulusad inftruendumeos difcipulum fuum
fic admoneret : Praciped uitibus burn feculi » nonfitperbe
faftre.
Pfalmus Dauid. XXII.
Ominus régit me,& nihilmihi décrit : in locopaf-
cuaibimecollocauit. Super aquam refeftionis educauit
.feripturæ in quo eft magna animæ tefèélio. vel in fpe futu, :
ræ beatitudinis. lbi me collocauit.ibi, id eft, in tanta certitu-
dine, Sc in tanta abuodantia omnimode mc locauit, quæ
prius fluiftuabam quxrendp pafcua,i. beatitudinem,nunc
haenune illac: nuncinopibus, nunc in honoribus &aliis
huiufmodi. Et vt bonus paftor poftquam collocaiv tme
per fidem & intelleâum in loco pafcua:, nonibi deferuit,
Cededucauitme,ideQ:,eiminmtfuperaquamrefectionis,ià eft,
doârinam noui ceftamenti, qux dicit : Venue ad me omnes Mattb. i
quilaboratis& oneratiefis,&egoreficiamvos. AhterEcclefia
pofita in loco pafeuæ, id eft, in fpe futuræ beatitudinis, o-
ftendit quomodo illuc peruenerit,per gratiam fcilicet,Super
me, animam me am conuertit. Deduxitme
.fuper femitas iuftitiapropter nomen fuum. N<rm
etfiambulauero in medio vmbra mortis, non time-
bo thala, quoniam tu mecumes. Virgd tua & baculUs tuus,
ip fame confolata flint. Pardftiin conftettuiUeo menjkm aduer-
juseosquttribulantme. Impinguafti inoleocaputmeum,&cd-
lix meus inebrians quam praclarus eft* Et miftricordia tua(ubfe*
quem me omnibus diebus vita mea. i t vt inbabitemjn dorno
domini in longitudinem dierum.
Pfalmus Dauid. In hoc pfahnoVoxeft ecclefi*, reco-
gitantis mifèriam fuam quam incidit ex cnlpa primi parentis,
nunc autem cognofcehtis fàluationem fuam fadam
per Chriftum in aiTumptione ilia matutina. Agit itaqué
grates Deo, emimerando bénéficia eius, & hortatur alios
ad amoremDei Dicit itaque:
DO minus régit me. Rerum d ominus Guiiureferuio.À-
dam præuaricacor me d.ftorfît.& à pafcua vine,id
eft.d mandatis Dei me inreliciter reuocauit. Dominus
Chriftus verus paftor, qui animam fuam deditpro ouibusfuis,
modo regie me, id eft, doctrina vitae dirigi t. In Hebreo
habecur, pafeit. quod idem valet, quiapaftusanimæ, do-
bkrina Dei eft.Et quia Calls paftot me pafeit, nihil mihi deerit,
aquas refeâionis educauit me, id eft, pofùit mihi fun-
. damentum aquam baptifmi,id eft, fidem quæ in baptifmo /
accipitur quafi fundamentum. quia fine fide< impofi'mle eft Hel>u-
placere Deo. Et fuper illam aquam educauit me. Hoc modo
animam meam conuertit,pûn% auerfàm à creacore.ad creacu-
ras, ab immutabiliad mutabilia. Et poftquam çonUertit
animam meam .per fidem, deduxit mefuper femitas iufiitiajd.
eft; fèçit me ire {de virtute in virtutèm. Trablum à pafto-
ribu s, qui gregem fini m deducunt de loco ad locum, id
eft, de vna pafcua ad aliam. Et hoc fccitpropternomenfiuum
glorificandumin me, non merito meo. Notandum quod
dicit, fuper femitas iiiflitix : quafi d. non folum docuit me
euftodire mandata facilia i quæ via poflunt dici, quiai
multis pcopter&cilitatem frequentantur.fèdetiamarâa,
■quxfcmitæ dici poftunt, quia a paucis infiftuntur propter
difficultatem. Inhocapparetquod fuper femitasiuftitiæ
deduxit : quia ctfi inter impedimenta huius feculi verfer,
ducatu illius fecurus inccdam, non timens labiin aliquod
erimen quod me fcparetab eo. Et hoc eft quod dicit. Nam
etfiambulaueroin medio vmbra mortis, id eft, licet viuam inter
illos qui in hac vira obumbrant alios diuitiis, velpo-
centià,vel honoribus,non ad fàlutem,fèdad.perditio-
nem. Non timeboex eorum fupereminentia mala. fcilicet
vt ab eis deuocer. & hoc non ex me, fèd quoniam tu mecum
es, tam nrouidus paftor, tam bene vigilans fupra gregem
fuum. Vei in medio vmbræ mortis, id eft, in communi
conuerfàtione huius vit*, quæ non eft vera mors, fèd vmbra
, id eft» imago vltimarum tene b rarum, ex teriorum fei-
licët. Nontimebo mala, nontimeboincidere vitia,quæ
mala poftunt dici crimînalia. De quibus diâum eft, Non
regnet peccatum in veftro mort ali corpore. iftpeccatumad mor- 1
tem,pro hoc non dico vt quts oret, fcilicet tantum. Vel in medio
vmbræ,id eft, in communi illius ignotantix quæ eft
mortis, id elt, quam habeo ex mortalitate &paflibilitate.
Non timebo mala, vtgrexille non timet aliquamala,fci- '
licet vel incurfusluporum, vel raptus ftirum, velaliquid
huiulmodi, qui bonum habet paftorem. Ideonon time-
bo mala. quia virga tua & baculus tuus, ipfame confolatafiint.
vtdifcretus paftor habes virgam, qua errantes oues & ag-
noslenitercorrigas. habes baculum, quomaioraanima-
lia&fortioraaberratu coerceas. virga tua, id eft, mitidi-
fcfplina ,qua me errantem corripis, fcilicet infirmitasvel
aliqua huiufmodi aduerfitas. Et baculus tuus, id eft, gra-
uis tribulatio, ipfii me confolata funt. quafi dicat : npn io~
lum quod parcis, in eo cônfolaris me: fèd & in eo quod fla-
gellas.quiaquempaterdiltgit,corripit. Aliter: Vifga tua,id
eft, flagellatïo tua parua Vel magna. & baculus tuus, id eft,
fuftentado tuà. Fidelis Deus qui non patietut vot ientarifiupra
idquodpotefiis,ipfàmeconfolata funt. Nam aliamConfo-
lationem quæfiui. hoc modô funt Confolata; qüiâ&fifo-
ri s amaritudo tribulationis, tu tameil parafii e&htinfam, id
eftrefedidnem^ in conjpettu meo, ideft, iii odiilis animæ
me*; iuxta illud, quando en'm infrmor, tuncfortiof fium& .
potens. Et iri Cahticis canticonlm, Nigrafium, & formofa.
Aduerfus eos qui Wdoulàntme, id eft, hocfecifti contra qüani
illipiitent. illis etlim dïfÈfilXna tua in prafenti nongaudtum videturfed
;»<wyr.Aliter:Ndn folum difeiplina tua meconfb-
lataëft, fed etiam parafai in confpeâu meo menfam,id eft»
dpiftdilamlegistuæ » quânonhmvtparuulus laiftenu-
triar» fèdih viram perfeâum eruditus, fpirituali dente niqaodadlalucem&
veram refeddonepetrineat. Ipfèenim I minanseiusfcntentias,poffiinrefiftereperuerfis. f ^ celt
inferipturis fàcris rhétem meahi dirigi t.lSeo nihil deerit, | illamenfaquæpoftlaboremmereficit. Ëthocm^b/W-
' “ ‘ ~ ' T w ^ • finguafii
pinguàfii caput meuhr, id eft, mentem meam in oleo, id eft,
fpiritualilætitia, & eadenii<dpd:nnitua,quas eft oleum '
nftrïtis rneà: : rdëù , qüià eâifi cxhifarac promiffiône
præm.ij politlanorem. Cdlixtneusfinebrians, fpirituali gaü-
dio ira mentem meam replens, vt-noh fènc'iam mala ex-
teri'ôta. Hocrnôdo fada calix ineBrians, quam pr'aclarus,
eft mihi. etfi nonaliîs ira videaturt Aliter : Imitatio pâf-
fioriistuæ,;mihi fada calix inCbrians,id e'ftjdulcfs potus.
&faciëus obluifci ômnià tormènea-; quam, id eft, valdé
prâeclaruseft, etfi aliîs videatur obfcuricas <8ç ignominia,
rriihi videtur magna claritüdo. JMthi auiem ul/fit gloriari,
tiiji in cruceùbminï met Ie;u Chrißi, | er quern mihi mundus
cracifixus efl, & ego mundo. Quafi dicat': Non f ilunï d'o-
drinatua me confblatur.fcdCtiam imitatio paflronis tuæ.
Et mifiricordia tud fiubfequétur me. Quafi dicat'f PræcefîIc
mifèricordiatuavocando^er fidem,fècura eft in.cufto-
diendis mandatis, & fùbfèquetur me omnibus dit bus vita
mèa, &'tamaiu fubfèquetur, vfquedum inha itemindo-
mo Domini, ideft,vfque dum àtabemaculo ifto in qüo ad
1 tempuS:milito, veniam adTerufàlem, id'eft, ad vifionen
pacis in qua habitat Dominus,& ibi maneboi» longitudme
dierwnf id eft,in claritate hunquam'deficienti. ;
Pfilmus Dauid in prima fabbati. X X ï 1 1.
O mini eft terra & plenitude eius,orbit t err arum
& vni.te .fi qui habitant m eo. Quia ipje fuper
maria fundautteum. & fuperfiunùrn praparaui:
e'um.Quisafcehdet in montera Domini? aut quit
'ftabit tn loco fanUotius? Innocent manibus &
mundo corde, qui nçnaccipit in vanoanimam uam, me iurauit
indoloproxiinOj Uo. Hic acctpietbened üioné à Domino,& mife-
ricordiamh Deo falutari fuo.Hac e:t genera tio quarentium eum,
I quarentium faciem Dei Jacob, Attollite portas principes vefirat,
&eleuamïniporta àiernalef& intrptbit rex gloria. Quts eft tfle
I rex-glorh}. Dominas fortis & potens, Dominus potens in pn lio.
ÎAttoüiteportas principes Vefiras, tfreleuamirit porta aternales,&
tntroibitrex gloria, Quit eft ifte rex gloria?. Dominus vir tut um,
ip feest rex gloria.
Pfalmus Dauid prmia fäbbati. Sabbatum vocatur tota
hèbd imada apud Hebræos, nominata ab vltimo die.
Prima fäbbati eft dies refurredionk, ante cuius ortum
Dominus refurrexit Totumillud tempus Domini, ouod
fuit a née refurredioncm à lapfli Adæ,noX dici poteu propter
tenebras peccatorum, quibus humanürn genus in-
uoluebanSr,&cxcitätem mentis. Tocum autem teirfpus
hoc derefiirredione dominicavfquead fi iem fèculi,po-
teft vocàrjprimafàbbàtijid eft,prima dies hebdomad*,in
quaChriftus verus fbl affiimpta imnortalitare,'mundo lu
cem dedit hunquatn deficientem. Eft ergo Pfal.iius ifte
Dauid Prophet*,in cofideratione illius diei ,qita Chviftus
vidor à mortuis rèfurrexic,deuido fhorris principe,&ems
regno fpolfato: hört rttispnines (cil.hiiius mundi plujci-
præ ipue judxös rebelles Sc incredulbs,vc i. hrifto
vido.ri conga.udèan’t.& triumphanrem cum gaudiofufi-
piatit,ad fimiIitudincprincipumh,uiusfecalijClui'triumT
phatoces fuos redcuntes cum magno gaudio fufeipiunt,-
& ampliant portas fiias»vt ingredientibus &egledientib.
cum pompa nihilpbftet. Dicit ergö:
T)Riwc//»M huius feculi,4rMfl/>« vefirasportas, id c ft aufer-
f te à yobis cupiäitatem vefttam & cimor.em, per quas
eftititroitus ad mortem, haï funt principales porra: ad ö-
mne peccatum quod ducit'ad mortem. Omhes hprtatur,
fed præcipue principes: quiahi maxime per has portas ad
mfernum defcendùnt. Et ô aterna es porta, amor proximi
& timorDei caftus quæi iciiiftis vf^îniodojpftratæàcafîiprimi
paiehds. hftn: apparete in hominibus,
<vc Pfr v°s introeat Çhriftuscorda fidèlium.Ef introibit rex
^‘°fjf>nonrex ignpminiæ. Rrges terrèni funt reges igno-,
j «niriiæ, ex ignominia ènimffdëft,eS: virtutum defedu,
■ îoihô hominym ftbf regem fecit, quiroerceretabillici-
• i bs. Non enint ekïuftitlexpofita, fediniuftis. Si enim manerent
j ^omitiés quajfe's creati funt à Deo in primis parentibus,nô
eff t alius alto înferior. Chriftus eft rei gio'ri*,quiâ regel«-.
do gloriofos ficitjcui ferrirè regnare eft. Réïponfio prin- i
cipiuii’:Qmsefliflerexgloria. Etfi haecVerba non ditanrur,
in euidentiâtamen rerutn apparet. PrOphéta: Dominus for-
tisin pz{&one,&potensin rdu"gendo:velfortis,qùia ixri
peraùit mortem: poten ,fcil. potens in prælipcontrad»a-
bolum.eüm Vincens Sc fpoliaeius diftribucns,vel fortis
in çatne. pbtensDeitate; vel fortis, quia vicit fortem,id
eftjdïabolum. Potens, quia fpoliauit înfècnum. Dominus
potens in praliv, repetitio hæc, aggraiùlario eft. Dcinde
confi rtitlèad principes tenebrarum.qui illasauferendas
portasïn hominibus erèxcrant: & dicitj Opnncip * . ideft, \
dæmoncs,qui vfque modo pjincipatum habu ftis in ho*1
mini1 us,attollite veftmportas, fcilvidi per quæ ingredimi-
ni ad homines. Etô aernales porta id e ft, v 11 ni re s eteua w mi
incordibushominum,quç| iusdeiedæfmftis.C«wenim
ferui ejfetis ’-eccatt jibe ifuiftu iuftitia. Refporifio dæmonû:
Quts e>i ifle rex gloria} R fjJonfio: Dominus vir utuw ,domi-
nusahgelorum,^>/e«7 rex gloria, non alius. Poteft Sc fiele-.
ghvt in primis fiatallöciitioad bonos angelos,hoc modo.
O principes,f il. dues fupei ni, qui inter conciues veftros
horàinçs principattim tenetis,attollitéin hominibus porta?
veft as,jd eft.adiuuate vt virtutes veftiç quas nunquam
<ieféruiftis,eriganturin hominibus,quævfq; modo deie-
d c iacuerunr. Et ôaternalesporta, id eft,angelic* virtutes,
q (emper in eisfuiftis Scfcmpeicnx.is,& eleuamini in ho-
minib. Etintrotbit rex gloria, vt fupr Refpofio angelorum:
Quit eft ifterèxgloria} nos patron & fil mm fèmper limül vidimus.
ifte rexglor* quiseft? Hoc poiruntdiccieilli fj. üs
quifèmpercum Deofueiunt.&nunquâmiffi fùntadco-
gnofeedam humariitatém Chnfti; Dominus fprt:s & po-
tens,yr-fttpra. Deinde fit conuerfio lermonis ad malos an-*,
gelos,vt fup. Attollite potas prim i-es veftros? Hocnon mu-
tacur. Q.d. Ego hortor vos o principes, vtvidori Chrifto
regiglori*congaudeatis,&illi aperiacis. Et meriro, quia
D0roi»iefirmv«,qu*prmseratinimicitçrra, ideft, on-nés
illiquiinitiatiècclefiafticisfxcramentis, hoc modo culti»
terra dici pofïiint. Et I mtudo eins, f. eft Domini. i. perfèdi
illius terrç.fecclefi*,illi fqui finit pleni fide &bonisope-
rib. Et h*c terra non in quadâ parte mundi, vc quidam vo-
lût, eft eius,fèd orbis rerrarum. Et nequis acciperetdidu
S flè dé hominib. bonis f & malis, in eo q> dixit, orbis i erra
rww,ideft,in toto orbe terrarum,déterminât quos dicat
e.Tè in vidoriaillaacquifitos.Hoc modo:Dixi q, orbis ter»
rarumfitDomini;f vniuerfi qui habitant in eo, non quiinha-
bitantur qui mûndum fibi (ubiugauerunt.nô ipfi inundo
fubiedi Hint. Poteft &ficlëgi, vt orbis terrarum.fit expo-
fitiuum illius quod dixit,plenitudo ems Qd . Hoceftple-
nirudo terr*illius q ù * f tdaeft Domini, orbisterrantm,
id eft,perfedfilli .qui poftunt did orbis, id eft, extremitas
terrarum,quia contraxeruiitfèomninoàvitii' Sc cocupi-
fcentiis hums feculi, quotum conucrfacio in ccelis eft. Ec
vniuerfi qui habirantin c*lis,ideft,omnesilliqui perimi-
tationem in iltfs perfedis fi imiter manent. Ac fi dicat:Per-
fedi viri& eorum imiratores fùntpleniiùclo,& h*cphni-
tudo eft Domini. Er merito orbis rerrarum eft Domini,
quiaipfe fuper maria fundamt eum,id e. in hi s quæ prius mare
fuenint ideft omninofèciftares&procellôfi.variisanimi
m’otib. fèmperagitati.^ùndaüit hune orbemfeciendo de
mfidelib fideles,deperfèeutoribus d fcipulos,qaemad-
modumdeSaulo P.iulumjvcpel'mariaaccipiamus maio-
res principes, f. reges &tetrarchas. Et fuper fiumina prapa-
ra ùt eum . ià eft, de illis qui fateliites principum huius feculi
erantr. fiios fecitconuertendo. Aliter; Ipfè fuper maria
fundauiteum.i.fuperfluduaueneshuiusmundiquib.in-'
u oluèbaturab initio,ftabiliuitecclçlia fuam in fide, vtiam
çoeulcetur hic mund us &contemnatur ab ea. Fides enim
Chrifti quafimons eft.fupcr quem fu»data eft, vtjfcellæ
huius fèculi non ppffinteâ mouere, quafi infirmoA: altio-
ri locofundatam. Etfuperfiurainapparauiteum.i. fuper
potentes vel cupidos huius fèculîivt ait Salomon : Omnia
fiumina intrant mare, & mare non redundat. ita & potentes
huius fèculi quanquam irjulta acqüirant, nunquam tarnen
fàtiantur, Sifter hæc fiumina eft præparata Ecclefia,
vt illos prædicçt;& conuer rat. Et quia didùm eft: Domini
eït terra,
Ectlef.u