I 4 4 ? Ambroßi Ansberti
Btfeduxit inhabit Ant es tefram, propterjtgna qua datafont
iUifacrteinconJpeffubeflu, dicens habit antibus
terrain, v t faciant imaginem bejlia qua hdbet plagdm
gladiiy&'vixih
Ac fi apte diceretür: Hæc fimulah'p virraram adeo præ-
naluit, vt terrent fedudi,imagine beftiæ facerent:tanquam
non verbis, fed ipfis hoc fignis & virtutibus iidem prédicat
or es loquerentur. Hoc fine in loco beftiàm quæ habet
plagam gladii, & vint, cut etiam iiftago ab illis prædicato*
ribus fieri iubetur,diaboluefle eognofcimus. Quæ eft au-
tem imago eiufdem beftiæ, nifi ilia fimulatio, qua putarar
antichriftus vereelfe Dei filins, cum fit in eo diabolus idê-
nuè malignusin illafimulatione fpiritusf Quivero fimc qui
faciunt imaginent hums beftiæ, nifi qui illàm imitantur fi-
mulationemfOmnisenim imago fimilitudinemprætedit
eiuiHem rei, ad euiusfimilitudiriemaut formatur,aut feul-
pitur,aut depingitur. Et reuera , quanqUam om nes iniqui
pro eó.quod diabolum imitanrur,imago iHius eflè proben-
tur.-ipecialiter ramen damnatusille homo,quem cörpora-
• liter in habi tand o aftùmet, illius imago eflè cognofeitur, in
quofcilicet eins fimilitudo plenius o ftenditur.Et nee mini,
! ii in eo ëxprelfius tanquâ in filio imago patris appareat,qui
• in omnitranlgreflionediffimilisdiabolononerit. Ad cuius
membra làluator in euâgelio air.f'osexpâtre diabolo efiùy
j Ac fi eis aliis verbis diceret, ImagopatrisveJirieJHs. Ergo ( vt
! didum eftj imaginem beftiæ, quç habet plagam gladii &
vixit. facere terrenis, eft ad fimilitudinem illius imaginis fe
' ipfosinformareiideftfimulàtionem illamcolendoacve-
rierando imitaris qua putatur antichriftus vere Deieflèfili-
! us, ac relurrexillè d mortuis, cum fit in eo autor mortis, aC
[ malignorum fpirituum prineeps.De qua adhuc fimulatio-
! nelubditun •*
E t datufa éfiilli, v t daret(piritufo imagtni bejlia, çr
j v t loquatur imago befita,& facit vtquicumque nottado-
' rauerintimàgjnémpeJti£,occidaniur. j Cui datum eft, nifi beftiæ cumditobus corhibùs, quæ
eft pars beftiæ, prædicatoribus videlicet antichrifti ? A quo
lift datum eft, nifi aft eo cuiiis iufto iudicio. id eft Deo lum-
me bono fieri permiflum eft? Quid illi datum eft, nifi fioc
' quodpræmiflumé,ytdaretlpintumimaginibeftiæ, & vt
; loquatur imago beftiæ? Qupmodoautem intelligendueft :
dare ilft lpiritum nifi quia hue ppædicationibusj leu .fignis
& miraculis fuadere hominibus conatu r,lpiritu prophetiç
plenum eflè antichriftùm, cum confier eum repletüm eflè
lpiritu dætsoniorumî Sic enimdicituf, Datum efi illi,vt da-
PJklm. 6j. retfiiritum imagtni bejlia:tanquam diceretür, permiflàm eft
Pfalm. 3j. - illi hueprauis dogmatibus,feufignis &miraculisintantum
ad tempus cminere, vt ilia de antichrifto teftimouiüperhi-
bentc,credatur a terrenis quod vere fit Ipiritufindople-.
nus? Vlùs cnim feripturæ eft, ita fiepiflime loqui,vt eft illud
DatebonoremDeo:Scrurlhm,^exaltemusnomen eius ininui-
tem. Et ne pütarent homines falfum eflè,quod etiam verbis
fignis & miraculis luadentur habere fpiritum prophetiæ
Cn. ti. beltiam illam, fubiecit pene ineuitabîlem fedudionis fiau-*
Gmt. j. •; dem, & ait: Et w imago bejlia loqueretur. Ac fi dicerct:Intan*
rum beftiæ illius lèduôtio præualuir, vtquod verbis fimul
& miraculis prædicat) operibus oftendat: vtlcilicct imago
illaquæpucâcur lpiritu progftetiæplena maligno agente
lpiritu,confiilcntibus fibireddat relponli. Nonenimdu-
bium,quin diabolus per damnatum ilium quem aflumple-
rit hominem,tuncTelpondeat luis, qui olim per fi mulacra
muta&lurdaloquebaturcultoribusfuisi,qui etiam fedu-
cendo homini Ore fèrpC nti s allocutus cft Euam. O quanta
funt hæciqualia fiiht hæeî Quid hic ad deceptipnis laque-
umnonelt præparatutn? Quid. leduétftmis armis >yidctur'
minus expreflumfEcce prædicationum dogmata,çcce mi-
racujorum figna. Ecce tanquam ex fpiritii prophetic ad o-
mnia parata relponli. Qms iftavidens non trepidet; quis
tafia confiderans, non diundo cordis contremft^c? Quis
etiam hæc çpntemneris, d perfidis iententiam mortis non
accipiat ? Vnde hicquoque enarratis tot tantiftjuemlftfia-
rum portentis, cum in caice locutionis d#hac beftia l«hanfies
dixiflèt,& datum eft illi vt daret fpiritum imagini beftiç
& vt loquatur imago beftiæ, fubiecit dicensi Et facie vt qui-
cunque non adorauerint imaginem beftiæ, occidantur.
Sequitur:
Etfact et omnesfußllos & tnagnos, & diuites & pau_
piYeSy&liberos &feruos,habere charatteremin dexter a
manu aut infronts bus fois.
Quia igitur funt nonnulli, qui hæc quæ præmiflà funt
cum ea aut kgünt,aut audiunt,ad literam accipere vplunt
id eft, autimaginem beftiæ, autignem de cælo delapfum:
disant, quæfumüs, quam fimilitiidinem imago ilia habe-
bit:beftiæcum lèptèm capîtibus, an hominis/Certe ipfi
etiam paruuli fciunt, quod beftia illaantichriftum maligno
lpiritu repletüm deflgnetî nullûfque corum ignorât,eundé
antichriftùm hominem efle peccâti filium perditionis. Si
etgo dixerint, quiaimago illalpeciem hominis prætendat,
quam in antichrifti hofiorem terreni dicütur adorare: quia
& hoc poft paululumdftbum recognofcunt, eum de numero
eiufdcmbeftiæ fubditùr: Qui habetintelle<ftum, cô-
putet numerum beftiæ , numerus enim hominis eft; ref-
pondemu«, Cur ergo non hominis imaginem, fed beftiæ
iidem terreni fingere dicuntur? Si vero dixerint , \jidcarco
quia be^iailla antichriftùm fpecialiter eiufquë habitato-
rem fignificat: nos e contre dicimus, quia ficucilla beftia fi-
guraliter diabolum & antichriftùm defignat, fie imago ilia
non corporalem Ipeciem, fçd Ipiritaleny dçrronftrat. Hoc
autem propter paruulos tantum dixerim, quos ad Ipirita-
lem intelleâum perducerequæro.Sicut igitur ilia quç modo
præmifimus, ad literam accipi nonpoflimt, fie necifta
quæ de charadcre lèquûtur.Videamus ergo qui fint pufil-
li & magni,diuites & paupéres, liberi &lëtui, atqj ipfum
diacaderé quo fignari dicuntùr.Non n.hicde bonis,led de
reprobis homimbus mentio fit, cx.quibus totum diaboli
corpus extruitur. Ipfi funt etiam ilia beftia generalis ï, cum
feptem capitib. præmiflà. Sed fingulos voluit per membra
diuidere,quos læpiflïmçin vno compleditur corpore,
in beflsæ nomine. Pufillos in malum eôs acçipimus,qui &
fi perfedam noceiîdi malitiam habent, tarnen effedum p-
ficiendi vt cupiunt, habere non valent. Magni funt hi ,qui
adomne q> voluerint Icelus prorumpere, vtnequiter co-
gitauerit, hequius-irqplere valent. Diùitesfunt, qui &ter-
îenisdiuitiinùffultij&fiiperbiæ lpiritu inueqiuntùrinfla-
ti,quibus per Iacobum apoftolum dicitur:^/« nunediuites,
f Urate vlulantes m miferiisqua aduenerunt vo^.Pauperes funt
hi,qui noft tantum terrenis diuitiis, quantum virtutib. in-
opes videnturi qüi etiam cum lïntpauperès , diuiteslèefle
iadant virtutibus. Ad quorum perfonä in hacApocalyp-
fi VÖC e angelica dicitur: Dicis quia diuesfum & lo(upletatus,&
nullius egeo, & nefetsquiatu es mifer & rntferaiilis & pauper &
cacus&nuius. Liberi funt&leruv^hixjui lùb pçccati iugo
degentes,nequaquam iuftiwæ collamentis fubmittünt.De
talibus nanque iam fandi foerant effèdi,quibus beatus A-
pqftolus dicebat: C«w enim ferai effenspeccatiyliben futfits tu-
ftitia* Qui videlicet fimul ad beftiç ad chataderem.fignatidi
accurrunt. Etquid per charaderem,nifi notam criminis
debemus aCcipere/Sedcü lèmp reprobis finiftra congruat,
çledis verp dextra : mirandü valdc, .quomodo hoc loco in
dexrra manu iidem reprobi .charaderém accipere dican-
tur, cum non po flint habete dextram hi, qui charaderem
beftiæ fufeipere vide* tur-Et quid p manum dexteram, nifi
operatiovirtutum, quæ.nihil habet côe cum reproba adi-
onefQiùd vero pfronté,nifi fidei profeffiodebetintëlligi
Quamobrem lubaudienaïï nobis eft, quia vbi debucrant
haberedextetâ rcprobj,puramq;& fine reprehéfione fro-
tem,ibi inueniunturnotà criminis deturpati. Quia ergo v-
troq; bono,id èft,vircutum operationê ac fidei profeflione
taies inuenilkur fraudati, rede vtrobiq; nota criminis nar-
rantur charaderizati. H oc deniq; ligna & intra ecclefiam
in manu,&exn:a ecclefiam in frontibus nunc ferre alpici-
mus:extra ecclefiam feifleetin frontibus Iudæos,quiChri*
ftifidem abnegantes,antichriftùm expedantpro eo fufei-
piendum,iplo Domino dicente : Ego vent in nomine patris
met, & nonfufeepißis me : alius autem venietinttonùne fito, 0 “
buncfufiipietis.
mjhef.t-
In Apomyp(sin\ Ewer Sextus.
■ J „ t r a cecleliam»ero att.toisin raanligeÖatiit.qnifidein ,
verbotenus Kabei«.lè<l °Pera 8%« non habenr, p ç tajibus
tinmipoftolns difft: ÇonfittnmfcmfiDçumJtâïtmtan
Meant.'Si cnim vtlohanneS in fUaepiTloladiciÇ,,iaih nunc
antichriftus in nuinflo’eft , ,fine dubio & hoc figA'um in
toetnhP8 ?<us imptelfum èft. Proprie autem arque Ipècia-
iiter noùiflimis iHïs dïebus „q.uibüs manifefteidem homd
pçccati , qui mi ne occulte in luis my.fter iumriam operarat
miquùàtis,appàruerit içharaderem in rrtanü dextera aut in
fronuW,tepróbbs haberc ,eft, eündemipfurh repróba fi-
de ,àç reproba lèqui adioue. Cur autem hoc fignum pér
fuos prædiçatbics terrenis imponat, lèquehs verius indicat
quodicirar: , <
Ne quitpejftt emerè kW nkndefc, nifi qui habet chip
ricl‘rem aut nome» htßitc, aut numerum riomiüis eius.
Qüafiquöddam negotium faciunt, quiprædicationem
prærogantv&à popuiis fidem rep^rtÿnt. Fiflem impar-
tiunij&eorumlandam protinus vitam fumunt. Si enim
iuftorum prædicario negociiitn non fuiflet, profedo Plal-
sniftä non dicerct : Sühntepfalmum, & date tympanum^ In
tymparip etênim corium ficcatur, vt loner. Quid eft ergo
àicùïtyjumïtepfiilmum, & date tympanum : nifi,aécipitçfpi-
ritale canticum çordis ,&ïeddue temporaiemvmaceîatior
hem corporis î Silupernaprædicatio n eg o ^m non fuif-
let, nequaquam fub typo fortis mulieris SSIpmon de là n-*
daecclefia dicerct t Sindonem.fecit & vendidit,&cingulum
tradiditchananao.
Quidfignaiur linteo firidonis, njfi fiibtilis intextio fan-
dæ prædicatiohis, iii qua molliter quicicitur, quia mens
inilfafidelium ïpe fuperna refouetur. Vnde & Petro ani-
malia in linteo dempnftrantur î quia peçcatorüm animæ
milèricorditeraggtegatæ ,in blanda fidei quiete contirien-
tur. Hanc ergo findónem ëcclcfia fecit & vendidit,quia
fidem quam credendo texilèrat, löquendp dedit, & ab in-
îidelibus vitam.redæ conuerfàtionis accepit. Quæ & cha-
nanæocingulum ttadid t; qtm per vigorem demotiftratæ
iuftitiæ,fluxa,geiïrilitatis aftrinxi t.
Vtergohanc negociationem perueru tunc.illiprædica-
tores auferant,omnes reptohps ariti».hiifti figno depin-
gunt : vtnon iam veri négociât res, fed (v t itadixerimJ
quidam appareantmangoncs. Muitis enim præftigiis fata-
gent prædicati on em &fiderh eeelefiæ, qüæ ylque ad tempus
illud quafiquædam mercatio celcbraracft,aufene:o-
mnefquc lie vnius prædicationîs &: fidei fignoçenlèri,fic-
ut mercatores qui vna videhtur haue portari, vniformi cog-,
nolcuncurfignoteneti. 5 icnamqiièdicitur:f_Nequispoßtt
emereaut Pendere, nifiquthabuerit ch r.icterm befiia. J Tanquam
diceretür; Vt nemo iftas tuncmerces autdarepollit,
autâçcipcre,quibusnimc fideles charadere Chrifti figna-
ti,meicari videntur: (èd illas quasin temporeillominiftri
làthanæ oflerunt & accipiunt, antichrifti figno cenlèri.
. Quodvtique præuaiebunt infiiïs : ïednumquid in hoftris?
abht. Norienimiftæmercatioceflàbitintcr noftros, quia
ad beftiæ charaderem nulhfs cledorum accurret. Ad illas
namque nundinas illi negociatorcs èxi'mii arque, extremi
Enoch & Elias ocCurrent, qui in tan t û mercés eeelefiæ præ-
clarasolïendent, vtnon lolum Chrîftianï fideidcditi,ve-
rumètiam ipfi eas conCupilcantj qui figho beftiæ vidèban-
tutcenferi, domino devnpcorum dicenteyFlia>ventt , &
ipferefiituet omnia. Et qui » prout domino làrgicnte potui-
mus.quid fignifîcçt charadèi beftixjdiximusrnunc lupfer-
eftjVtetiam figuram eius exprimamuS, quodué fitnomen
beftiæ ,numeiulque nomims eins, fiibtiliiër requiramus.
,Sed cum fimilitudinem cbaraderis expréflèrimus,pru-
dentem ledorem ad m ohem u s : ne hufic lecündiim lite-
rahi aut in manu,au t infrontibus poni exiftïmec : lèd ex eo -
dem charadere forinlèeus exprelib, intclligat quæfit nota
criminis, repeobofum animabus interihsdèplda. Etqui-
tleih fuperiùs iblurh charaderem pofuerat;; nunc véro per
Iynonyma,& caraderem & nomen beftiæ numérumque
hominis eius iterando i n citlca tivnu mque eflè ,-qui habue-
rit aut charaderem beftiæ., aut nomen eius, aut numerum
euis,oftendit. Et qtïia valde ad intelligèndurh- hæc qua?
dëleribebat, oblcura cerhebar ,‘dédit fignum per quod &
4 4 i,
charaderem & nomen belHæle'dbtintëlligerepoflèt. De-
nique exhortandofubiun'git, dicens:
fg u t habet inttlleftumfcoinputèt numerum bef.ià!.
Kttmer'vu emfn homines eftjdr nUiherHteiwfcxcerittfeX-
àgiïifafid.
} Et réfiera quafiiiidicium dedït;quo poffint hæc ad intél-
ljgendum penetrari. Sed adhuc ndbis nimium oblcura çer-
nuiirùr,quiamtel!ed«s illc (ytcupimus ) nobls hjeflè non
v'idetuf. Qrem’us ergo neceflè eft.datorém intelledus,ac
gemitibus cordi^ dicarousi Dit mïbiintellectwn Domine. Qb-
lecro mi^domine Iefû, datór priidentiæ, qui das èc non im-
properas : bbfecto inqtiain, difc.mteribri homini meo: I«*
ttmlttm deiboiibi, & infirùam te. Etcéce dum-orans loquor,
præfentiam tui adeflè cogholcô » qui etiam tntiocânltes te,
pia mu.neralargiturus præoccupans, dïcis s Àntequdwmeiri*
uocauciint, dieu, ecce aclfinn. Quæ èrgô are hiihi ëlucent,pèr-
ducaih hecéflè êftadcognitibne.Iucis. Age mine, faciamus,
numerum : quem dixit Iohannes accipi, vt in numéro nd-
men etiam cogholcahius $c charaderem : ac primiim po-
nàmüscharadeiem, deinde nomén;ad extremum,nume-
rum. nominis ,iplumque numenim in nomine reqiürà-
hlrts, quod vtique in ea lingua ^ciendumeflè cognplca-
mus j in qua priiiÿ hæc Apocalypfis initium (umpîît : ift
græca Icrlicet in qua prærer euangelium Matthæi&epifto-
fam Pauli adHebræos, nouum teftamentum initium dé-
diflè nullum dubium eft.
v Quiâ ehim hæc.reùêlatio græéalocutione fit édita at-.
3ueconlçripta,iplè Iohannes autor eiü dem hiftoriæ jn*.
icat, qurangelumin pcrlbnaChriftidicentctnfêctUidurti
idioma eiüfdem lihguæinrroducit, dicens: Ego fum a & a.
^Charaderem fine ex mûiiô lcribendhm cenlèmus, r.omch
autem fimilicer rubeo colore. Himierum veto nominis,
n.igi o filperipfiim nömen exprimere Icriptorcmadmone-“
mus. Er quia his qui græcaS literas ignorant Konfuliimis,
— ipftun etiam cliarà,de!em& npménlatinis
litctis lèquéntiloco lCribimus Èft autem
charadcc in hune thoHum èxpréf-
(iis, vbi compcndio tbtu Chrifti homctt
includitur.No-' i i ccc v xllxxcc Ante-
menveroeft \* v r « « o ç ftibs*
Numerus autem nominis eft,. icxcenfi
lexagiht iicx. Quem nunierum vcfieiidccfctnihus.fccuii?
dum quod græci per charade rcs lu ós fcribuhthurnêrc s &
leditantfuperiplum nomen affiximns. Sed quid prbdeft
inuenilfe charaderem,inueniflè nomen beftiæ,numertirn-
que nominis eius ï nifi qtml iplum nomen interpretatum
in noftia linguàfignificet,'ii;d;!ge-müs ? Nifi çhim interpre-
tatio npmihis appa'reat jcharadei pofitus, vrpotj Chrifti
nomen, ml fhali oftendit. Prærni flîs nàhiq; in quantum vô-
luit autor huius hiftorioe, fimul tionibus partis adueriæ,
quibus fibiindebitum deitaris nomen diabolus nititurv-
lurpare,in charaderé Icilicet quo Chrifti nomehexprimf-
tur, vt oftenderet antichriftnmiplb honore conttàriüm,ad*.
nromut per numerum nomèh quarrete ,atque ëX nomirté
qualitatem meritorum agnoîcere. Nomcn autem pèrnü-
merum inuentum,i.an temu s, in noftra lingua imerpi étatii,
honori con trarius,fonar. Ncç immeri to •: Na m & amichri-
ftus Chrifto conrrariiis interpreratur. Aç.fi iplainterpretà-
tio nominis loquetetur,(dicens : Honori qiri iolu cc'mpëtit
Chtifto, inco contrarius, c^iodocetur ineptus, importu-
n us ,i nco ngr uus.Neque enirii honor ei, (èd a na t h e m a co n-
uenit. Quamobrem pet numerum npmen $c exnomihe
fitpputatus numérlis inuenitür :atq; ipfihsiaterpretatione
nominis, qualicasmeritotum agnolcitur. Éftautemadhtic
aïiüd nomen,impgræcumverbum^uod eiùlHerh numçri
compleditur I i c 1 lxx ccccxl V 'arriümé.Qui fimul dudi,
fihnmam,iv \àçv o v \ fx i jiàciüt lèXcenros lèXagin-
talèx. Interpretatio auteth eitildem intelligitUr, hëgo.Sed
nec mirum quod hoc vocabulo dignus iudiceturantichrfi
ftps, i. negation is,eu domino Iefu Chrifto nomen cogruat
credulitatisripib|iicehte.; Hoclfi opus Dei, vt crèdatis in e«»/,
quimemifitû temque, Cîeàitisin Deum ?&in mecrediteiacpçt
hoc,fiuehonori contrarius,quod eftantemus: fiüéhègo,
quod eft arnum\ : digne ad antichrifti peripnahi poteft \
Vtrunqugl
PfA.n*.
P fa liu
Ifit.Clfor*
ifajps.
Apte. t.
&tx.
b. 6.
liba». 14.