indlcabiinu
D A N 1 E L. C a p .11,
retationem & tuis fervis fomnium Die .vive ftcula in K n : Jrtmki regem ad Chafdlm funt locut'Æt
Ws'--i-d a• i J! p ria~»j jS « o ^ n o » « ’'Q l’P l? i l i ^ ? ÿ é > v 9T ii t ^ r n S r a n 'j s n u A l . r ^ .T j L . b l ■ rW,Mim ad dixit & .rex Refpondit
f t f t y
n »‘w r T
im r i w * *w saV n l • iV •• j • . . •". itef pjrtaiioaem& (omniumK JM1 9 n p t o i'IV ^ m ^ M ttci&i' .pontafarftcrquUmmm veftr*domusS ^emmi ~m$ t a m r-™„ u V-filnnil rrn nr " ' lilhi indicate ci' interpretations Sc .fomnium pcopterea sroeafacie .4 tedpi«U magnum nonorem
: urrn *&} lift T f l
& & m B m.Vrirr frmitisnon fomnium fi £aod -verbum me i effluxtrit quid quodnfrcllu tnvti • intents vos temp q J J
& m m f tm w w m S 3 S 1 I w l t w w w w W ; nmnrprea ■ muretur* tempuVdonee me coram dicendum ad frafinftit corrupts.* ,mendaeem fermonem K.veitra kx £/ “
in*7 tuno'STO’v'V trip ~>ovnb jwupin nirnaii poi? nl'j,
.^ 'n ^ m ^ n n p u m .3 S M i E * W S S S
.iirtC T P W fM w iW J p t n ^ ^ < # r! # ,! ,3W ’W t^endi a dixit tr ImM eft %atm & \[™h Vex 'h e rifted« Omni . .ijfi aft non carne cum tort hab.tatio quota ,Ueos prater
■ > v * L 1 L
17 tsina1? norm : liin wr?o wiaw nD'P f ’’Jj!' W# 18 S o " :Babel e ju s /^ f t , Daniel non ut :ifto fecreto fuper «riorum Dei ■ face 4
., :^ ^ n w rT O 'w iom1a«'Ji\rain!^*5 T H » n -IHSj ®, u 7 ~jt k ei"' ’ foriitudo &Vapientiaq'uia :feculum inufque & , feculo 4 benedja.M Dei ^ nomen
»nnfojiiinQDnH i^ Q ^ - iy v seWjS jn g rHS®
Verfio V U L G. L A T ,
WponderûntqjGhaldxiregi Syriacè -, Rex,in fempiternü 4
vi\e:dic fomnium fervis tuis,& interpretationem ejusin-
dimbimus. £c refpondens rex ait Chaldxis ; Serrao rficef. y .
f its rnè : nifi indic^yeritismihi fpraniuin,& ,conjeûuram
ejumperibitis vos, & domus”veftr*publiçabpnturr..Staute t
iomnifij^c conjeâuram ejus narraveritis,pr»mia,& dona,
& honorem multum,gccipietis à me ; (omnium igitur, &
interpretationem ejus indicate mihi. JRefponderunt fecun- 7
do.atque dixerunt ; Reu fomniüm dicat fervis fuis,& ihter-
pretationem illius indicabimus.Refponditrex,& aitjCertè 8
novi quod tempus redimitis, fei entes qubd receflerit à me
lermo. Si ergo fomnium non indicavèritis mihi.una eft de )
vobis fententia, quöd interpi:etationé quoqvfaUacé &de.
ceotione plenam compofueritis, utloquarnini mihi donee
temp#pertranfeat.Somniü itaque dicitemjhii ut feiä quod
interpretationem quoq; ej® verä loquamini. Rcfpondentes i«
ergo Chaldati corä rege, dixerunt j Npn efi homo fuper 1er.
râ.qui fermonem tuum.fex^offit implerevfe^neque regum
quifquam magn* & potçns verbü hujufeemodi feifeitatur
äb omni ariolo,& mago, &Chald*o. Sermo enijn, quem u
tu qu*ris,rex,gravis eft: nec reperietur quifquä.qui indicée
ilium in confpeöu regis:exceptis diis,quorum non eft cum
fcominib* converfatio. .Qyoau’dito,.rcx in furore & in ira n
magna prascepit, ut périrent omnes fapieÄies Babylonis.
Et egrelfä fententia,fapientes interficiebantur : quatreban- ij
türq; Daniel 8e focit ej”, ut périrent. Tunc Daniel requifi-1(
.vit delegeatqj fententia, ab Arioch principe milieix régis,
qui egrefP fuerat ad interficiendos fapientes Babylonis. Et i5
interrogavic eü.qui à rege poteftatf acceperac,qua ob cau-
(à tarn crudelis fententia à facie regis effet egrelîa.Cü érgo
iê indicâffct Arioch Danieli, Daniel ingrpff9 rogavit rc- k
gé,üt tempus daret (ibiad folutioné indicandaregi. Et in- u
greif* eft domü fuâ, Ananixq; & Mifaeli & Azarix foci,
is fuis indicavit pegotiü.: Vit quxrerent mifericordia à fa. ij
cie Dei cceli fuper lacramento ifto, 8é non périrent Daniel
Sc fociiej* cû exteris fapientib9 Babylonis, Tune Danieli i»
myfterium per vifionem noûe revelatum eft: & benedixit
,-Daniel Deum coeli, Etlocutus ait ; Sit nomen Domini y
benedidum à feculo 8c ufque in feculum : quia fapientia &
fortitudo ejus funtr
T I ? i A,
1 ' J .X ■ \ p j a c . j . . j i s iS o . ç— =?ô ^ > r °
5 vi?oÿi&a» l i f . * e -
V ■ oSntbàU ^3)0) afnot •. oiviao ).30^u ciXJOoJiL 11 vJ? .haôî?
Tum uiialdxi t>yriace epram rege locutî.di-,
xerunt j-Rex, in fecula vivas : die fomnium
fervis cuis, tum explicationem eius nos indi.
cabimus. Rcfpondic rçx, dixirque Chaldxis ; ;
Certiflimum eft verbum quod pronuntio,
quöd nilî indicavèritis fomnium Se explicationem
6 r r 1.?*
- .vl). |vAv.:. .oiÎ k ç-ÿijô .ooLaii. * *t i j o j û - * .o i v ^S o j a ^ a
S oc lia)) H V H r 4^ ' •v^ î° e-" .4 * 21® “ - ° r ^ i
P . . - ■ i j L ’.L j f x î ; * . o t d s ô « m l v - r i ? ’ V0 ^ !
] -), l .. '|Lo.)jaó l^a'ja ’|iO^»o .vaoljuC)j^
o I V < - * .tiïK noNjo-^o çviâ )SJj vT)?} •• '“r f ! Bî -V
ciô la.’,} ^ i»j ] .(aiio /3^o
.JVIo « i l jwt ^--f|1^50» J ,
•. ^cyoouio^u} "c*j }o .uÇîlVia* •• loXiQ) jiObico *
U ■. is i-M ’1 ^ » d la p l f o S ,
13 • ’|jJaoao * .VÔls) l-bn.ol Oj2=<Wc^> •• t-So? It^P'r30
* .uco^a-ii.I
j.3Q*aIb). 1°3 a? ’•• 1 ^ x ) ) (jL.) o j r»î° •• ^aioLJO u i |l |
I5^ - , f jis^ô ô cL ^ 'paX»/3^o | J c |-Oo V '* .V a a j
l6 .)i^ i 1-Ii.ia ivlsl P^i? r^3 H °
,7 uCO^auI 1_j))^b.Q^.l.» .ve3*0 )■ I LLii^ O >%| cfr<*a^ ,^ î^ ? r--»j^C#
, 8 JÖJ -.(.JCI lilî ^ v° * ’• ^ l ^ * 2^
id|ô)Jla Ç.V«?) joa. oçor^ o '^pjjvOjap
UjSoi__i .vipjS I—"r, *
[ j p*"-,-y ■ Ir» (iaüxLj .p 1-iOjao 'ja—i a . ç.^? -7i ~)V) PvX>? °>-Xï*.
buCOC^j)
ejus, membracim concidemini, Sc do-
ifius veftrx diripientur : Sin autem fomni- !
um & explicationem ejus indicavèritis mihi,
dona, Sc divitias, gloriamque multam acci-
pietis d me j dummodo fomnium & explicationem
ejus indicetis mihi. Refpondentibus
iterum ac dicentibus ; Rex fomnium dicat fer-
vis fuis, tum explicationem ejus nos indica-
bimus.; Refpondit rex» & ait ;Reverà in-
telligo vos cempus poftulare, quatidoquidem
videtis certilfimû effe verbum meum, Quöd
nifi fomnium indicetis mihi, nna eademquc
futura fit fors veftra: & verbü falfum ac inane
coram me dicere vos decreviffe» quoad
tempus elabatür. At fomnium narrate mihi>
ut feiam explicationem quoque ejus vos mihi
indicaturos. Refponderunt Chàldxi diccn-
tes coram rege ; Nemo eft luper ter Am qui
verbum regis indicate poflit, nec, jjllus un-
quam rex magnus ac potens ejufmodirein
poftulavitabullo prxftigiatore, hariolo, aut
Chaldxo : Et r es qua m rex petit, graviffi*
ma eftjneque reperitur quifquam qui eam indice!
régi, prxcer deos quorum habitatio non
eft cum morcalibus. Tune rex veheraenti Sercitus irâ,fummp cum' fprore edixit ut per-
erentur omnes fapientes Babylonis.’ Èdl-
6I0 promulgate interficiebantur fapientes,
voluerûntque interficere Danielem &;’fodos
ejus. TuncD.aniel cùm animo cortfilidquc
rem pervolvilTet, dixit ad Arioch ducem ilium
Utellitii regii, qui exierat ad interficien-
dum fapientes Babylonis y Qua de caufa e*
diôum iftud Untofere urget nomine regis ?
Cûmque renr indicâffec Arioch Danieli)
Rogavit Daniel regem ut tempus fibi co*1'
cederet, quatenus interpretationem régi tn-
dicarer. Tune Daniel domutn fuam tedi-
ens, Hananix, Mifaeli, .& Azarix fociis fuis
rem iftam expofuit. Ut mifericordiam pc'
terent à Deo coeü pro hiyfterio ifto, ne périrent
Daniel & focii ejus unà cum reliquis
fapientibus Babylonis. Tune Danieli in vi-
fione nodfairna myfterium fuit revelatum ■
quapropter Daniel benedixit Deo coeli- qc!
(pondens Daniel dixit }Sit nomen Domini
benediûum à feculo in feculum ufque : naW
fapientia Se potentia ipfius eft :
î> J î j I -SL, ____________________
Verfio G R. Æ C A LX X . Interp. Cum Tranfladoné L A T I N A.
i 8j _
t<ù (ƒ) i/JM<ny ai XotKJkïtt r$ ß*ai\ü %ue*rî, Biwixsv, «* 7«vî ùüvât ÇîjSt. Cv www/or t«Ï{
S rtUfi Qau, ly rdv Qéyxpieiv ivttyyctätßiJ. ‘Amneibn ô/WiAoùr (t) to«< XakJktaH, OaÓ5>®-aot e//ï
tirini. iÀr ( 0 ^ >r«eiônr i fiat-tI bwviov ji) $ CtyKeiàiv(.ti), « f À7tû\nai itnât, £ ai oTxei vpfîf <ft-
, ofiraynnvTiu. ’Biv S t3 humiop ^ r ir QvyKtcM mm ytaeitnra ju i, Mfiutm iù,(^) JtoftÀ( i^ Ti-
„,lv AH-I*«3* « 4 ’ ïÆ faty. r i M W >Ô "à* C»y*“nv 'i-ira.yyÄUv\ (ai. 'AlriKeihnnw
(fjS'wrepatj % « W , '0 ß«.<n\<£f timTv r i ipv-miio^ Toit rrcuriv iw ? , dùywaiv (*) *yo.yyitSJfj.
Kai ÄTSieeiS« ó ß*a\tijf, ^ "mvy ’Ber’ alJk iy* 077 xa/fijV v^üt V%*pe%t7i ‘
A) »A7« §it «Vif« Àtr if/S t3 piifut, ’£*»1 «r r i ituvnioii f/« àveiyytî^n'rtfMt, clJk avj fn/M >ÿ
soaeu(v)ïri^ ri)» QvyKexirtv mm ivnyyaKHri fui. 'AmxplSm^ 0 ei XthJkïo/ ivûmov m ßxiriKtuf, xal
4yunV, Ou» ÏS7X xi-ap»*®- iiri rnt «îTf («) r i ß/M-n ß*<rth.i*t 'J^finm^ ytapioru, ^ a vm êU
ßdffi\od< ply*f #?#** (» )-TMK7SV Sk iircpuTt {f) ^ XMiAlbf. ¥Ov 5 *'oy@- oy
ßMih&f irfatray ßOftify i&trcp©- in far or iv*.yyi\M i v i h Wahne» va ßa<rt\ta>(, t y ' (ff) ói -3W, 2»
'x fay » &TotK.lei prr* m<ni( QttfKÓ{. T i n 3 ß<tmK&< tv tij èfyy 3-fnt imtl<nu xâi-m t#j Qófbi Bx-
IvwWltt K«1 r i J 'iy fM ’c^uAda, ^ ei Qopol evrtKTtrravro ' i(üviaK» r if fi^atfluM *»-
A«r. Tfl-n Acw/ilAohrtxpidH ßavhilv Kj yrtiulM t f -AeMÏjç T<j> cip^payaiftp r* ßffffi\ietft ê{ î^ «a3»p (t)xv-
' z » nsv U«M( (v)BxCuaS»®-, vA ^ i-,Ä ß*<TiAtai<, nrcphrit©- c^ÎAÔty nyd/w « irtuHt (tp)U
oyffAmv TO Gufthlut} 'd (%) 3 rijn/** r$ Aar/nA. K« AannA h^iunv t i r ßo.-
jiAt& iyitoi Jgfirer cT<j> 'eunS, )£ rhv Qvyxpiffir mm cLvttyytAy Tij> ßnffiM. Km hÓuASi Aar/ÜA
rir éïxar mm, ^ r<p ’Arxvff ^ r$ M/oaÜA xm) Afaiet rota <4Atu mm ri pSpa^iytAfin.
Kai ainvfpevt M &toS n i&vov \ls-if n pvmp'uu tktou , (4 ) tirent i r pü hmhuvrtu
nawÜA »tal oï fÜKai.MM pt-m rar &foAotira>v' Qotpèsf BaCvAar©-. f«) TÔ7* rtf AartrlA iv l& p * ’
Ti int WKrit r i pvifiptev iirtwKvyim * >y («) IvAiynn ri» •Jsii» to «fan» Axf/äa, Kai «»«»*
ÎHI t3 ivepM'rev dtoil óuAe^Hftirax civi'w tùSr&i xal live m aiur&y tr t » Cofi* ^
Et loftutifunt tbxldéi regi Syriae'e 5 Rcxjin fictilt tive. Öle fotmiiml.
lult ; &> conjeßuramindicabimiu. Rifpondit rex Chaldtcu ; Stirn
i ï me. N'iß indicavèritis mihi fommm}& conjcEturam -,in per di■
ftriiis :& dohim vtßne diripientur. Si autem fomnium & cönje-
ftuvam ejus indicdvciiis mihi; prumia, & dont, & honorem mul tum ac-
cipietir i me : iantummodi) (omnium & conpetturmejus indicate mihi.
Tftfpondetjinifecitndb, & dixerunt ; Tt£X picat ƒomnium putris fuis, &
conjiiluràm indicabimiu. Et refpondit rex,& dixii-, ln verstau ntn ‘
quàd-rJos redimUis(d)tempiis,ftcundü quod videiis}quia (e)difcejfh
verbum.Si ergb •fommü rmn indicavèritis m:bi\fcio,qma verbü falfum &
tpiuîn compofmßis ad dicendum coram me, donec tempus penranfeat.
tium méuin diciti iHihii & fciam.quia eiiam conjcâitram ejus indi'ca-
mihi. Rifpôndemnt Cbàtdai coram rcre,& dicunt ; Non e(l homo fie
ridam.quiverbum regis poffit noium factre: Jicuti omnis rex magnus,
& princçpsverbü bujufmodi non fcifoitaiur ab inçaittatore, mago,& Ch 1
duo. £>uia fermo,qutm rex interrogat,gravis eft,: & aim non eft,qui in-
dïeet ilium in confpmu Vegit, niß dû, quorum non eil habitatio cum omni
carne. Tune rex Ù furore & ira dixit, ut perderent omnes fapientes Baby-
lanls. gt fenttntia egr,e(ft eft, fit. fapientes mterficuban'ur: & quufieruut
Vaniclem,& amitoi ejü*,ad initrficïendü. Tum Daniel refpondit conpUü
<&■ fententiam Jm xB principi coquorum regis, qui egreffus fuerat ad in-
crficiendoi f:piemci(f,)P,ahy!onn-,Pànceps réffsjfro quo egrefja eft fenten-
■id impudtris a fade regis ? Indiçavu autem"Arioch verbum Danieli. Et
Daniel rogavit regem, ut tempus daret fibi, & zonjeôturam ejus inàicaret
regu Etingrtjjus eft Daniel in domum futm : & inanité, & Mifaeli,
■& Abtrittarhicis fuis verbum indicavit : 'Et miferaüôhcs quarebant a
cié'ipro nijfterio hot ; ut noiperïrént Daniel, •& amici ejus cum ca-
fipietUibus Bibytonis. Tune Danieli in vifiohe noblis myftenûm re
lumeft. Et benedjxit Dcum cceli Daniel, El dixit q SU nomem Dei
benedidum b feculo, & ufque in feculum : quia fapientia, & intelligent
MS. A. (<T) Miror (i)x) Sirtv relt (Q f r p l> (n) mm ,($ ) (i) ei XhaM oi, Zma lx M r i, fv, 'O ^aa/Awj{ (x) aw? <tvityy*Ax/Jp. 'Arturs» (a) oiA « ,
m 0 ***•» «ï (°) JbjJ»<nrM t3 pleut m ß *n \t» t yrapiffàe, (») ro/îto (?) X*xA7er, (r) n 9Sol, (t) a w « * ' ( v) BatfvA^©-, ftjfavtSdit*
TO MMy A ty v f (p)xv7» U (%)r i ftp * ’A?/«^ t V ß***"' Kai -»iffWAStr Axt-iÄA,»a2 tr ia n t i/m^n ßetnblaty timt -^rer (4)owwf p i ( « ) t y ÿ Aai
nfo (*)iuAey»nr (ß) QpW}i % » 't%ùf MM
Verfio A <I^À B IC A cam Interpretatione L A T I N A.
.AUocml funt Cbaldrti regtm Syriacè ;
VivasOrtx in perpetuüm-, tu dicas fo-
\um fervis tuis, & nos exponemus
rprrttationem ejus. Refpondens rex
Cbaldaa, Sermo receffit à me: &
nifi notum feceritü mihi fomnium & in-
etationtm ejus, in perduionem ab-
1, & domus veftrx diripientur : Ve-
fs notum feceritü mihi fomnium
& interpretationem ejus, obiinebUis i
me dona, & munira, atque honorem
multum : notum ergb facile mihi fo-
•nium & interpretationem.ejus. Re-
mderune fecundb, & dixerunt 1 Di-
U rex fomnium fervis fuü, & nts in-
rpretationem ejus exponemus. Refpondit
rex dicens.y Plané novi ego vos
qu'dem tempus redimere, eb qubd nové-
fermonem a merecejjif . Jjhtbc
p i l J.3 lIj| *ytcXJ1 (jl ciJ.11 Uj! * aajLj«JI> iîIaII çw o.j_)!<SJ.é=.j! *
j j j - ^ y r- ( \ y . J ^ -
pl^L tîgaSjC. cjl* *
sXjJ I jj r4^=tâ ts ^ _*
jÇ «Suil o u u * /djf xj eUAxJjlkJ tîtuT fjû i *yûj /«j C jyU u *
ô.xj Jjâj! o1 pÂ=-<l J=-! r " ' ^
o f i l l t j jlW JU J o ftJ o f '.rimy! 5
. 1 . 3 0 i .
k^lj!Jdë=.JI <->Û» * v L jlL 1 4 5 Am • 4 * o L»H' j j£„
J â! *iîUl! <-£,*-) of Aj^jLül jè- oLk-d ‘^ ß ’ I ?h-f lL->1
$ * t ÿ h r ^ iLôJ^ \«-LÉc3a.J! CAjK qjÆ- pj ^
^<3j| ^JJll j*Uf cîlAII JL» J^^I
JST of ülÇs '-f.JZXJ JU tî\AX\ ^ a i f Ij-.
j.juu=.* jl»Jl*jjXuu of j^-f-^3 * iS^ßl (yB Ç/'ÎS * vj-^f ®Ui=»
ijjl -ûU=>a J jÂiJ 1 tîlJil <jrH> çspi.
ce_JjJt IAa ç -j a lût- )Ja I o y * iîlAll ^
-uhju ^«1— 1 <ilUl JL j (Jaû JIajIûj * ^
Lu La C j , û ÿ * aL . J 4 1 J h l l â 4 J J . I
â u i j l<3J> j l i ^ lu f f â j Z ly» ÇÇ>b Ç ûLj *
i* L g J J a J !«Xa Aaaja * dh-iîû
l à ÿ f ÏÔ î * J tM 'm K iïjû & 4 > Ç
î5 v * ê l>
tempos labxtur : fomni
i' meum aicite mbs : vam interp)
ionem ejus vos indicaturos effe n.
, jam novi. Rcfponderunt Child*
rfus coram rege, & dixerunt ; Nul
teft homo fupi
:tre pdjfit verbum regis ; qu a nullu
t magnus aui princeps poftuUret hu
jufmodi verbum ab ullo meant
ifico, aut Cbildao. Sermont
quo rex petit, nullus alius indicare po
left coram rege, nip dii quibus non
' xbitaiiocum uUo mcrtali. Tunc)
rrta cum ira & excandefceniia d a
perderent omnes fapiemes Babel-
promulgate ejus edtfta de cade f i
pientum •, volebaht interficere Dmieh
& fbcios ejus. Tunc Dari. I m»a
conftlto & prudential refpondit Arioc
priheipi coquorum regis, qtdtgrcffusfu-
ad occidendum fapientes Btbelis
Nam feifeitansabeo, dixit-, t) p tneep
regis, qua de re prodtit conp ium hoc du
rum i confpcffu regis? Quod verbua
turn not urn fee-(fet An cb regi, Its ■
greffus eft Daniel, & rogavit rigett.
tempu fibi daret ad ind cands
gi interpretationem ejus. Turn Dmelt
domum fuam regrrffo, & Hanani,
Mtfaele, atque A^ar a focus futs hai
de re monitis; Poftulaverunt m if
fumes i Deo call pro bupifmodi area
rieperirent Daniel & focii ejus cum
liqtiis fapientibus Bqbelis. Tunc rt
Slum fust arcanum sllud Daniels in
pone noSturna : quite benedixit Dam
Deo (oui, St a it; BtncdiRum pt
men Dei i feculo ad feculum ufque
quoniaits iplius eft faphntia, inuU'sgt
tia, & fortitudo:
i l l